Đề tài triết học
Quy luật QHSX phù hợp với tính
chất và trình độ phát triển của LLSX.
Lịch sử ba phương thức sản xuất trước
CNTB
1
L
ỜI
NÓI
Đ
ẦU
Nh
ì
n v
ào l
ị
ch s
ử
x
ã
h
ộ
i lo
ài ng
ư
ờ
i, ai c
ũ
ng th
ấ
y x
ã
h
ộ
i m
ỗ
i ng
ày m
ộ
t ti
ế
n b
ộ
t
ừ
th
ấ
p t
ớ
i cao, t
ừ
thô sơ , đơn gi
ả
n
đế
n đa d
ạ
ng và ph
ứ
c t
ạ
p. Nhưng mu
ố
n hi
ể
u ngu
ồ
n
g
ố
c phát tri
ể
n c
ủ
a x
ã
h
ộ
i th
ì
chúng ta ph
ả
i t
ì
m
đế
n căn nguyên kinh t
ế
c
ủ
a nó; ngh
ĩ
a là
ph
ả
i t
ì
m xem x
ã
h
ộ
i ti
ế
n hành s
ả
n xu
ấ
t như th
ế
nào và quá tr
ì
nh phát tri
ể
n c
ủ
a nó theo
d
ò
ng l
ị
ch s
ử
ra sao?
Để
bi
ế
t
đượ
c đi
ề
u đó chúng ta h
ã
y nghiên c
ứ
u sơ qua quan đi
ể
m
c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a Mác- Anghen mà
ở
đây chúng ta s
ẽ
đi sâu t
ì
m hi
ể
u v
ề
m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a
QHSX và LLSX. K
ể
t
ừ
khi con ng
ườ
i m
ớ
i xu
ấ
t hi
ệ
n trên hành tinh
đã
tr
ả
i qua năm
phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t
đó là: Nguyên thu
ỷ
; chi
ế
m h
ữ
u n
ô l
ệ
; x
ã
h
ộ
i phong ki
ế
n; tu b
ả
n
ch
ủ
ngh
ĩ
a; x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a. T
ư duy, nh
ậ
n th
ứ
c c
ủ
a lo
ài ng
ư
ờ
i kh
ông d
ừ
ng l
ạ
i m
ộ
t
ch
ỗ
mà theo d
ò
ng th
ờ
i gian nó phát tri
ể
n ngày càng hoàn thi
ệ
n hơn, t
ừ
đó kéo theo s
ự
thay
đổ
i phát tri
ể
n LLSX c
ũ
ng như cơ s
ở
s
ả
n xu
ấ
t. T
ừ
s
ả
n xu
ấ
t b
ằ
ng săn b
ắ
t hái
l
ượ
m, tr
ì
nh
độ
KHKT l
ạ
c h
ậ
u th
ì
ngày nay khoa h
ọ
c
đã
đạ
t t
ớ
i
đỉ
nh cao trí tu
ệ
nhân
lo
ạ
i và trong tương lai s
ẽ
c
ò
n hơn th
ế
n
ữ
a. V
ớ
i s
ự
phân tích c
ủ
a Mac-Anghen chúng
ta th
ấ
y đươc s
ự
phát tri
ể
n
ấ
y chính là do nh
ữ
ng tác
độ
ng qua l
ạ
i bi
ệ
n ch
ứ
ng gi
ữ
a
LLSX và QHSX
đượ
c khái quát thành quy lu
ậ
t v
ề
s
ự
phù h
ợ
p gi
ữ
a LLSX và QHSX.
V
ớ
i ba tr
ư
ờ
ng ph
ái c
ủ
a tri
ế
t h
ọ
c: Ch
ủ
ngh
ĩ
a duy v
ậ
t; ch
ủ
ngh
ĩ
a duy t
âm; và
tr
ư
ờ
ng ph
ái nh
ị
nguy
ên luân tuy có nh
ữ
ng quan
đi
ể
m kh
ác nhau nhưng h
ọ
đ
ề
u th
ố
ng
nh
ấ
t r
ằ
ng th
ự
c ch
ấ
t c
ủ
a tri
ế
t h
ọ
c đó là s
ự
th
ố
ng nh
ấ
t bi
ệ
n ch
ứ
ng gi
ữ
a LLSX và QHSX
như th
ố
ng nh
ấ
t gi
ữ
a hai m
ặ
t
đố
i l
ậ
p t
ạ
o nên ch
ỉ
nh th
ể
c
ủ
a n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i. Không
ch
ỉ
trên phương di
ệ
n tri
ế
t h
ọ
c mà c
ả
chính tr
ị
kinh t
ế
h
ọ
c và các môn khoa h
ọ
c khác,
d
ướ
i nh
ữ
ng h
ì
nh th
ứ
c và m
ứ
c
độ
khác nhau, dù con ng
ườ
i có
ý
th
ứ
c d
ượ
c hay không
th
ì
nh
ậ
n th
ứ
c c
ủ
a Mac-Anghen v
ề
quy lu
ậ
t v
ẫ
n xuyên su
ố
t l
ị
ch s
ử
phát tri
ể
n.
Nghiên c
ứ
u v
ề
kinh t
ế
h
ọ
c, bi
ệ
n ch
ứ
ng LLSX và QHSX t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n cho m
ộ
t
sinh viên năm th
ứ
nh
ấ
t nh
ư tôi có
đư
ợ
c nh
ậ
n th
ứ
c nh
ấ
t
đ
ị
nh v
ề
x
ã
h
ộ
i,
đ
ồ
ng th
ờ
i m
ở
2
mang nhi
ề
u v
ề
l
ĩ
nh v
ự
c kinh t
ế
. Tuy tr
ì
nh
đ
ộ
nh
ậ
n th
ứ
c c
ò
n h
ạ
n h
ẹ
p, v
ẫ
n c
ò
n nh
ữ
ng
sai s
ót b
ỡ
ng
ỡ
c
ủ
a l
ầ
n
đầ
u tiên vi
ế
t ti
ể
u lu
ậ
n nhưng em c
ũ
ng m
ạ
nh d
ạ
n đưa ra nh
ậ
n
th
ứ
c c
ủ
a m
ì
nh v
ề
đề
tài: “Qua l
ị
ch s
ử
phát tri
ể
n c
ủ
a 3 phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t tr
ướ
c
CNTB, ch
ứ
ng minh quy lu
ậ
t QHSX ph
ả
i phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
phát
tri
ể
n c
ủ
a LLSX"
3
N
ỘI
DUNG
I. Đôi nét v
ề
l
ự
c l
ưọ
ng s
ả
n xu
ấ
t và quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t
1. L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t là g
ì
?
Là toàn b
ộ
nh
ữ
ng tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t(TLSX) do x
ã
h
ộ
i t
ạ
o ra, tr
ướ
c h
ế
t là công c
ụ
lao
độ
ng và nh
ữ
ng ng
ườ
i lao
độ
ng v
ớ
i kinh nhi
ệ
m và thói quen lao
độ
ng nh
ấ
t
đị
nh
đã
s
ử
d
ụ
ng nh
ữ
ng TLSX đó
để
t
ạ
o ra c
ủ
a c
ả
i v
ậ
t ch
ấ
t cho x
ã
h
ộ
i
Tr
ư
ớ
c th
ự
c tr
ạ
ng
đó C. Mác
đ
ã
đưa ra lí lu
ậ
n c
ủ
a m
ì
nh v
ề
l
ự
l
ư
ợ
ng s
ả
n xu
ấ
t (LLSX)
c
ủ
a x
ã
h
ộ
i m
ộ
t c
ách r
õ
r
àng. Quan đi
ể
m y
ế
u t
ố
c
ấ
u th
ành LLSX c
ủ
a x
ã
h
ộ
i trong
đó
bao g
ồ
m s
ứ
c lao
độ
ng và TLSX trong đó công c
ụ
lao
độ
ng là y
ế
u t
ố
quan tr
ọ
ng nh
ấ
t
c
ủ
a TLSX. M
ọ
i th
ờ
i
đạ
i mu
ố
n đánh giá tr
ì
nh
độ
s
ả
n xu
ấ
t th
ì
ph
ả
i d
ự
a vào tư li
ệ
u lao
độ
ng. Tuy nhiên y
ế
u t
ố
quan tr
ọ
ng nh
ấ
t trong LLSX chính là con ng
ườ
i, cho dù
nh
ữ
ng tư li
ệ
u lao
độ
ng t
ạ
o ra có hi
ệ
n
đạ
i,
đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng có phong phú
đế
n đâu
th
ì
con ng
ườ
i v
ẫ
n là th
ứ
nh
ấ
t. Chính v
ì
v
ậ
y mà mu
ố
n phát tri
ể
n kinh t
ế
th
ì
câu tr
ả
l
ờ
i
không ch
ỉ
đơn thu
ầ
n là phát tri
ể
n lo
ạ
i TLSX nào, công c
ụ
g
ì
và
đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng
nào là chính. L
ị
ch s
ử
lu
ôn có tính đan xen c
ủ
a tr
ì
nh
đ
ộ
ph
át tri
ể
n kh
ác nhau trong
t
ừ
ng y
ế
u t
ố
c
ấ
u th
ành LLSX.
2 .
Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t
đượ
c hi
ể
u ra sao?
Là m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a ng
ườ
i v
ớ
i ng
ườ
i trong quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t ra c
ủ
a c
ả
i v
ậ
t chát
c
ủ
a x
ã
h
ộ
i.
Trong qu
á tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t con ng
ườ
i ph
ả
i có nh
ữ
ng quan h
ệ
, con ng
ườ
i không th
ể
tách kh
ỏ
i c
ộ
ng
đồ
ng. Đi
ề
u đó nói lên r
ằ
ng vi
ệ
c ph
ả
i thi
ế
t lâp các m
ố
i quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t
t
ự
nó
đã
là v
ấ
n
đề
có tính quy lu
ậ
t r
ồ
i. Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t (QHSX) g
ồ
m ba m
ặ
t:
- Ch
ế
đ
ộ
t
ư h
ữ
u v
ề
t
ư li
ệ
u
s
ả
n xu
ấ
t.
4
- Ch
ế
đ
ộ
t
ổ
ch
ứ
c v
à qu
ả
n l
í s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh.
-
Ch
ế
độ
phân phát s
ả
n xu
ấ
t, s
ả
n ph
ẩ
m.
Th
ự
c t
ế
l
ị
ch s
ử
cho th
ấ
y r
õ
b
ấ
t c
ứ
m
ộ
t cu
ộ
c cách m
ạ
ng x
ã
h
ộ
i nào
đề
u mang m
ộ
t
m
ụ
c đích kinh t
ế
nh
ằ
m
đả
m b
ả
o cho LLSX có đi
ề
u ki
ệ
n ti
ế
p t
ụ
c phát tri
ể
n và
đờ
i s
ố
ng
v
ậ
t ch
ấ
t c
ủ
a con ng
ườ
i
đượ
c c
ả
i thi
ệ
n. QHSX th
ố
ng tr
ị
bao gi
ờ
c
ũ
ng gi
ữ
vai tr
ò
chi
ph
ố
i các QHSX khác, ít nhi
ề
u c
ả
i bi
ế
n chúng
để
ch
ẳ
ng nh
ữ
ng chúng không
đố
i l
ậ
p
mà c
ò
n ph
ụ
c v
ụ
đắ
c l
ự
c cho s
ự
t
ồ
n t
ạ
i và phát tri
ể
n c
ủ
a ch
ế
độ
kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i m
ớ
i.
Trong su
ố
t qu
á kh
ứ
, kh
ông có m
ộ
t cu
ộ
c chuy
ể
n bi
ế
n n
ào t
ừ
h
ì
nh th
ái kinh t
ế
-
x
ã
h
ộ
i
này sang h
ì
nh th
ứ
c kinh t
ế
-
x
ã
h
ộ
i kh
ác di
ễ
n ra m
ộ
t c
ách êm
ả
, m
à nó luôn bi
ế
n
đ
ộ
ng
m
ạ
nh m
ẽ
. Và nó: “ Không bao gi
ờ
xu
ấ
t hi
ệ
n tr
ướ
c khi nh
ữ
ng đi
ề
u ki
ệ
n t
ồ
n t
ạ
i v
ậ
t ch
ấ
t
c
ủ
a nh
ữ
ng quan h
ệ
đó chưa chín mu
ồ
i”. Ph
ả
i có m
ộ
t th
ờ
i k
ì
l
ị
ch s
ử
lâu dài m
ớ
i có th
ể
t
ạ
o ra đi
ề
u ki
ệ
n v
ậ
t ch
ấ
t trên.
II. Quy lu
ậ
t QHSX phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a LLSX. L
ị
ch
s
ử
ba ph
ương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t tr
ư
ớ
c CNTB:
1. Phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t c
ông x
ã
nguyên thu
ỷ
:
T
ấ
t c
ả
chúng ta
đề
u bi
ế
t QHSX và LLSX là hai m
ặ
t h
ợ
p thành c
ủ
a PTSX có tác
độ
ng qua l
ạ
i v
à bi
ệ
n ch
ứ
ng v
ớ
i nhau. Ngay t
ừ
bu
ổ
i s
ơ khai c
ủ
a lo
ài ng
ư
ờ
i, quy lu
ậ
t
ấ
y
đ
ã
đư
ợ
c t
ồ
n t
ạ
i c
ùng l
ị
ch s
ử
.
Khi con ng
ườ
i m
ớ
i thoát kh
ỏ
i h
ì
nh hài c
ủ
a loài v
ượ
n, v
ẫ
n s
ố
ng theo cách s
ố
ng c
ủ
a
loài v
ượ
n, v
ẫ
n ăn hang
ở
l
ỗ
, ch
ủ
y
ế
u là hai l
ượ
m và săn b
ắ
t
để
s
ố
ng. V
ớ
i tr
ì
nh
độ
phát
tri
ể
n th
ấ
p kém như v
ậ
y c
ủ
a LLSX th
ì
QHSX c
ủ
a x
ã
h
ộ
i nguyên thu
ỷ
mang tính ch
ấ
t
nh
ư th
ế
nào? Tr
ướ
c h
ế
t, công c
ụ
lao
độ
ng c
ủ
a ng
ườ
i nguyên thu
ỷ
r
ấ
t thô sơ v
ì
v
ậ
y
t
ừ
ng cá nhân riêng l
ẻ
th
ì
không th
ể
s
ố
ng n
ổ
i.
Để
s
ố
ng
đượ
c h
ọ
đã
bi
ế
t lao
độ
ng t
ậ
p
th
ể
, có v
ậ
y m
ớ
i tránh kh
ỏ
i làm m
ồ
i cho thú d
ữ
và
đấ
u tranh
đượ
c v
ớ
i thiên nhiên. Và
khi
đ
ã
lao
đ
ộ
ng t
ậ
p th
ể
th
ì
đ
ò
i h
ỏ
i ch
ế
đ
ộ
c
ông h
ữ
u v
ề
t
ư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t, vi v
ạ
y m
ọ
i t
ư
li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t
đ
ề
u thu
ộ
c s
ở
h
ữ
u chung c
ủ
a c
ông x
ã
.
5
2.
Phương thưc s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a ch
ế
độ
chi
ế
m h
ữ
u nô l
ệ
Khi con ng
ườ
i bi
ế
t ch
ế
t
ạ
o ra công c
ụ
lao
độ
ng t
ừ
kim lo
ạ
i là th
ờ
i đi
ể
m xu
ấ
t phát
chuy
ể
n sang ch
ế
độ
m
ớ
i cao hơn. B
ắ
t
đầ
u có s
ự
phân công lao
độ
ng, chăn nuôi sau đó
l
à ngh
ề
th
ủ
công tách ra kh
ỏ
i ngh
ề
nông. Năng xu
ấ
t lao
độ
ng tăng lên, b
ắ
t
đầ
u xu
ấ
t
hi
ệ
n s
ả
n ph
ẩ
m dư th
ừ
a. Trong đi
ề
u ki
ệ
n đó, n
ế
u x
ả
y ra chi
ế
n tranh gi
ữ
a các b
ộ
l
ạ
c,
ng
ườ
i ta b
ắ
t
đượ
c tù binh, và thay v
ì
gi
ế
t tù binh như tr
ướ
c, h
ọ
đã
s
ử
d
ụ
ng s
ả
n ph
ẩ
m
dư th
ừ
a nu
ôi s
ố
ng t
ù binh, b
ắ
t t
ù binh làm nô l
ệ
s
ả
n xu
ấ
t ra c
ủ
a c
ả
i ph
ụ
c v
ụ
nhu c
ầ
u
c
ủ
a h
ọ
. Nh
ư v
ậ
y l
ầ
n
đ
ầ
u ti
ên trong l
ị
ch s
ử
, x
ã
h
ộ
i chia l
àm hai giai c
ấ
p: b
óc l
ộ
t v
à b
ị
b
óc l
ộ
t.
Tr
ướ
c kia tr
ồ
ng tr
ọ
t b
ằ
ng cây g
ậ
y nh
ọ
n thi c
ầ
n hàng ch
ụ
c ng
ườ
i m
ớ
i làm
đượ
c v
ì
v
ậ
y lao
độ
ng chung là c
ầ
n thi
ế
t . Nhưng nay, có công c
ụ
b
ằ
ng s
ắ
t , bi
ế
t dùng súc v
ậ
t
k
éo th
ì
đã
có th
ể
t
ự
c
ầ
y c
ấ
y trên m
ả
nh
đấ
t c
ủ
a m
ì
nh . Lao
độ
ng chung không c
ò
n c
ầ
n
thi
ế
t n
ữ
a , th
ế
là ch
ế
độ
s
ở
h
ữ
u tư nhân v
ề
tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t thay th
ế
cho ch
ế
độ
s
ở
h
ữ
u
công x
ã
.
Như trên ta
đ
ã
th
ấ
y QHSX c
ông x
ã
nguy
ên thu
ỷ
d
ầ
n d
ầ
n tan r
ã
v
ì
n
ó không c
ò
n
phù h
ợ
p v
ớ
i tr
ì
nh
đ
ộ
ph
át tri
ể
n m
ớ
i c
ủ
a l
ự
c l
ư
ợ
ng s
ả
n xu
ấ
t n
ữ
a. V
ì
th
ế
m
ộ
t QHSX
m
ớ
i ph
ả
i ra
đờ
i . Ch
ế
độ
tư h
ữ
u thay th
ế
ch
ế
độ
công h
ữ
u , x
ã
h
ộ
i có giai c
ấ
p thay th
ế
công x
ã
th
ị
t
ộ
c và cu
ố
i cùng ch
ế
độ
chi
ế
m h
ữ
u nô l
ệ
ra
đờ
i .
Đặ
c đi
ể
m n
ổ
i b
ậ
t nh
ấ
t c
ủ
a QHSX chi
ế
m h
ữ
u nô l
ệ
là : Ch
ủ
nô không nh
ữ
ng chi
ế
m
h
ữ
u TLSX mà c
ò
n có quy
ề
n s
ở
h
ữ
u v
ớ
i c
ả
nô l
ệ
như quy
ề
n bán ho
ặ
c gi
ế
t. S
ự
phát
tri
ể
n c
ủ
a PTSX chi
ế
m h
ữ
u nô l
ệ
làm cho nhu c
ầ
u nô l
ệ
ngày càng tăng m
ạ
nh . Ngu
ồ
n
cung c
ấ
p nô l
ệ
ch
ủ
y
ế
u chính là nh
ữ
ng tù binh chi
ế
n tranh . Nh
ữ
ng n
ướ
c chi
ế
n th
ắ
ng
không nh
ữ
ng b
ắ
t t
ù binh v
ề
l
àm nô l
ệ
m
à c
ò
n b
ắ
t c
ả
nh
ữ
ng ng
ư
ờ
i d
ân trong vùng b
ị
chi
ế
m
đóng , bi
ế
n h
ọ
th
ành nô l
ệ
c
ủ
a m
ì
nh . D
ư
ớ
i ch
ế
đ
ộ
đó dân cư phân hoá thành
d
ân cư t
ự
do và nô l
ệ
. Dân cư t
ự
do
đượ
c h
ưở
ng m
ộ
t s
ố
quy
ề
n công dân c
ò
n nô l
ệ
không có m
ộ
t chút quy
ề
n nào.
Để
c
ủ
ng c
ố
v
ữ
ng ch
ắ
c hơn n
ữ
a quy
ề
n l
ợ
i c
ủ
a giai c
ấ
p
6
m
ộ
t nh
à nư
ớ
c ch
ủ
n
ô
đ
ã
ra
đ
ờ
i . Nh
à n
ư
ớ
c ch
ủ
n
ô ra
đ
ờ
i
đ
ã
c
ủ
ng c
ố
ph
át tri
ể
n QHSX
chgi
ế
m h
ữ
u nô l
ệ
. Nhà n
ướ
c ch
ủ
nô ra
đờ
i đánh d
ấ
u m
ố
c c
ủ
a m
ộ
t QHSX m
ớ
i sao cho
phù h
ợ
p v
ớ
i đi
ề
u ki
ệ
n hi
ệ
n l
ị
ch s
ử
, nó t
ạ
o ra kh
ả
năng l
ớ
n hơn cho s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a
LLSX.
So v
ớ
i ch
ế
độ
i công x
ã
nguyên thu
ỷ
nhà n
ướ
c ch
ủ
nô ra
đờ
i c
ũ
ng nói lên r
ằ
ng khi
QHSX c
ũ
không c
ò
n phù h
ợ
p v
ớ
i LLSX đang t
ồ
n t
ạ
i th
ì
nó s
ẽ
b
ị
xoá b
ỏ
và thay th
ế
nhưng s
ự
thay
đổ
i đó có tính k
ế
th
ừ
a và đó là m
ộ
t QHSX m
ớ
i phù h
ợ
p hơn.
Trong giai đo
ạ
n nh
ấ
t
đ
ị
nh n
ào đó c
ủ
a l
ị
ch s
ử
th
ì
ch
ế
đ
ộ
chi
ế
m h
ữ
u n
ô l
ệ
l
à m
ộ
t b
ư
ớ
c
ti
ế
n nh
ưng đi đôi vơí s
ự
ph
át tri
ể
n c
ủ
a ch
ế
ấ
y l
à nh
ữ
ng m
âu thu
ẫ
n ch
ứ
a ch
ấ
t b
ên
trong n
ó ngày càng tr
ở
nên sâu s
ắ
c hơn . C
ũ
ng gi
ố
ng như trong phép bi
ệ
n ch
ứ
ng
đã
đề
c
ậ
p cân b
ằ
ng ch
ỉ
là t
ạ
m th
ờ
i và s
ự
không cân b
ằ
ng la tuy
ệ
t
đố
i , nó chính là ngu
ồ
n g
ố
c
t
ạ
o nên s
ự
phát tri
ể
n .L
ị
ch s
ử
và nhuèng tư t
ưở
ng ti
ế
n b
ộ
đã
ch
ứ
ng minh
đượ
c r
ằ
ng :
ch
ỉ
có th
ể
quan ni
ệ
m
đượ
c s
ự
phát tri
ể
n ch
ừ
ng nào ng
ườ
i ta th
ừ
a nh
ậ
n , nh
ậ
n th
ứ
c
đượ
c s
ự
phát tri
ể
n trong mâu thu
ẫ
n c
ủ
a LLSX và QHSX . Ch
ừ
ng nào ta th
ừ
a nh
ậ
n
tính v
ĩ
nh vi
ễ
n không phù h
ợ
p gi
ữ
a chúng chính v
ì
th
ế
khi mâu thu
ẫ
n x
ã
h
ộ
i tr
ở
nên
sâu s
ắ
c th
ì
n
ó s
ẽ
b
ị
tan r
ã
Khi ch
ế
đ
ộ
i chi
ế
m h
ữ
u n
ô l
ệ
c
àng m
ở
r
ộ
ng th
ì
lao
đ
ộ
ng c
àng b
ị
coi l
à hèn h
ạ
ch
ỉ
đá
ng dành riêng cho nô l
ệ
, không x
ứ
ng đáng là vi
ệ
c c
ủ
a ng
ườ
i dân t
ự
do , Chính như
v
ậ
y ch
ế
độ
chi
ế
m h
ữ
u nô l
ệ
đã
t
ự
nó làm tan r
ã
chính ngay trong LLSX cơ b
ả
n c
ủ
a nó
là nh
ữ
ng ng
ườ
i lao
độ
ng s
ả
n xu
ấ
t . S
ự
quá b
ấ
t công làm cho nô l
ệ
n
ổ
i d
ậ
y có nh
ữ
ng
cu
ộ
kh
ở
i ngh
ĩ
a lôi cu
ố
n hàng ch
ụ
c v
ạ
n nô l
ệ
. Kh
ở
i ngh
ĩ
a th
ấ
t b
ạ
i nô l
ệ
b
ị
gi
ế
t n
ề
n
kinh t
ế
c
ủ
a x
ã
h
ộ
i chi
ế
m h
ữ
u nô l
ệ
b
ị
phá ho
ạ
i n
ặ
ng n
ề
. Nô l
ệ
kh
ở
i ngh
ĩ
a
đã
nói lên
QHSX không phù h
ợ
p v
ớ
i LLSX n
ữ
a và m
ộ
t l
ầ
n n
ữ
a l
ị
ch s
ử
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i thay th
ế
QHSX chi
ế
m h
ữ
u n
ô l
ệ
b
ằ
ng QHSX kh
ác có th
ể
c
ả
i thi
ệ
n
đ
ị
a v
ị
c
ủ
a x
ã
h
ộ
i , c
ủ
a h
ì
nh
t
ư
ợ
ng s
ả
n xu
ấ
t . Quy lu
ậ
t QHSX nh
ấ
t
đ
ị
nh ph
ả
i ph
ù h
ợ
p v
ớ
i t
ính ch
ấ
t c
ác LLSX ,
ph
ả
i thay th
ế
nô l
ệ
b
ằ
ng nh
ữ
ng ng
ườ
i lao
độ
ng có quan tâm
đế
n k
ế
t qu
ả
lao
độ
ng c
ủ
a
h
ọ
.Và yêu c
ầ
u c
ủ
a quy lu
ậ
t này
đã
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n m
ộ
t cách t
ự
phát : B
ọ
n ch
ủ
nô chia
7
đát đai c
ủ
a ch
úng thành nh
ữ
ng m
ả
nh nh
ỏ
v
à giao cho nô l
ệ
c
ấ
y , n
ô l
ệ
đ
ã
đư
ợ
c gi
ả
i
ph
óng nhưng v
ẫ
n b
ị
ph
ụ
thu
ộ
c vào ch
ủ
nô b
ở
i
đị
a tô và ph
ụ
thu
ộ
c thân th
ể
. M
ặ
c dù
v
ậ
y nhưng h
ọ
v
ẫ
n h
ứ
ng thú hơn v
ì
có
đượ
c n
ề
n kinh t
ế
riêng c
ủ
a h
ọ
. Và theo quy lu
ậ
t
m
ớ
i QHSX, PTSX m
ớ
i v
ừ
a ra
đờ
i th
ì
c
ũ
ng là lúc mâu thu
ẫ
n m
ớ
i
đự
oc h
ì
nh thành và
đế
n khi mâu thu
ẫ
n tr
ở
nên qúa l
ớ
n nó s
ẽ
bùng phát và
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i gi
ả
i quy
ế
t sao cho
QHSX ph
ả
i phù h
ợ
p v
ớ
i LLSX . C
ứ
như v
ậ
y x
ã
h
ộ
i không ng
ừ
ng phát tri
ể
n b
ở
i
nh
ữ
ng mâu thu
ẫ
n phát sinh và đuy
ượ
c gi
ả
i quy
ế
t .
Tóm l
ạ
i c
ó th
ể
n
ói th
ự
c ch
ấ
t c
ủ
a quy lu
ậ
t v
ề
m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a LLSX v
à QHSX là quy
lu
ậ
t m
âu thu
ẫ
n . S
ự
ph
ù h
ợ
p gi
ữ
a ch
úng ch
ỉ
l
à t
ạ
m th
ờ
i c
ò
n s
ự
v
ậ
n
đ
ộ
ng m
âu thu
ẫ
n l
à
v
ĩ
nh vi
ễ
n , ch
ỉ
có khái ni
ệ
m mâu thu
ẫ
n m
ớ
i
đủ
kh
ả
năng v
ạ
ch ra
độ
ng l
ự
c c
ủ
a s
ự
phát
tri
ể
n m
ớ
i có th
ể
cho ta hi
ể
u
đượ
c s
ự
v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a quy lu
ậ
t kinh t
ế
8
KẾT
LUẬN
Chúng ta c
ầ
n ph
ả
i hi
ể
u v
à v
ậ
n d
ụ
ng m
ộ
t c
ách t
ố
t nh
ấ
t quy lu
ậ
t QHSX ph
ả
i ph
ù
h
ợ
p v
ớ
i tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Trên th
ự
c t
ế
QHSX và LLSX
không bao gi
ờ
có s
ự
phù h
ợ
p tuy
ệ
t
đố
i chúng luôn mâu thu
ẫ
n
để
thúc
đẩ
y thúc
đẩ
y s
ự
phát tri
ể
n chính v
ì
v
ậ
y tu
ỳ
theo t
ì
nh h
ì
nh th
ự
c t
ế
mà mà ch
ọ
n gi
ả
i pháp h
ợ
p lí. Tuy
nhi
ên chính b
ả
n thân các QHSX l
ạ
i có m
ố
i liên h
ệ
ch
ặ
t ch
ẽ
v
ớ
i LLSX , chúng không
tách r
ờ
i nhau . V
ấ
n
đề
đặ
t ra
ở
đây là làm th
ế
nào
đế
s
ử
d
ụ
ng m
ố
i quan h
ệ
ấ
y cho phù
h
ợ
p. N
ế
u làm
đượ
c đi
ề
u này đúng v
ớ
i quy lu
ậ
t c
ủ
a nó th
ì
không lâu chúng ta s
ẽ
ti
ế
n
hành nhanh trên con
đư
ờ
ng CNH
– HĐH
đ
ã
ch
ọ
n.
9
L
ỜI
CAM ĐOAN
Ti
ể
u lu
ậ
n
đượ
c hoàn thành v
ớ
i chính s
ự
hi
ể
u bi
ế
t và sưu t
ầ
m tài li
ệ
u c
ủ
a b
ả
n
thân. Tuy nhiên do th
ờ
i gian có h
ạ
n và v
ì
c
ũ
ng là l
ầ
n
đầ
u vi
ế
t ti
ể
u lu
ậ
n v
ì
v
ậ
y không
tránh kh
ỏ
i thi
ế
u xót, r
ấ
t mong
đự
oc s
ự
đóng góp
ý
ki
ế
n c
ủ
a th
ầ
y cô trong khoa
để
ti
ể
u
lu
ậ
n cu
ả
em
đ
ự
oc ho
ành ch
ỉ
nh h
ơn
Em xin ch
ân thành c
ả
m ơn
10
CÁC TÀI
LIỆU
THAM
KHẢO
1. Gi
áo tr
ì
nh kinh t
ế
chính tr
ị
- Khoa Kinh t
ế
Tr
ườ
ng ĐHQLKD
2. Giáo tr
ì
nh kinh t
ế
cơ b
ả
n - NXB Khoa h
ọ
c
11
M
ỤC
LỤC
L
ờ
i nói
đầ
u 1
N
ộ
i dung 3
I. Đôi nét v
ề
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t 3
1. L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t là g
ì
3
2. Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t
đượ
c hi
ể
u ra sao 4
II. Quy lu
ậ
t quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c
l
ư
ợ
ng s
ả
n xu
ấ
t. L
ị
ch s
ử
3 ph
ương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t tr
ư
ớ
c CNTB
4
1. Ph
ương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t công x
ã
nguyên thu
ỷ
4
2. Phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a ch
ế
độ
chi
ế
m h
ữ
u nô l
ệ
5
K
ế
t lu
ậ
n 9