Chất giặt rửa pptx

Chất giặt rửa
I. Mục tiêu:
1. kiến thức:
- khái niệm, thành phần chính của xà phòng và của chất giặt rửa tổng
hợp
- phương pháp sản xuất xà phòng, chất giặt rửa tổng hợp
- nguyên nhân tạo nên đặc tính của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp
2. Kỹ năng:
- sử dụng hợp lí xà phòng và chất giặt rửa trong đời sống.
- tính khối lượng xà phòng theo hiệu suất phản ứng.
3. Trong tâm : Cơ chế tẩy rửa, đ/c chất tẩy rửa
II. Chuẩn bị:
- Một số hình ảnh về phương pháp SX xà phòng
- Các mẫu chất có sẵn, phiếu học tập
III. Tiến trình lên lớp:
1: Ổn định lớp
2: Bài cũ: Viết ptpư thủy phân tristearin xúc tác axit và bazơ
3: Bài mới

Hoạt động của GV Hoạt động của HS

Hoạt động 1: Vào bài
Chất giặt rửa là gì?
Tại sao chất giặt rửa lại có tác
dụng làm sạch vết bẩn?
Hoạt động 2:
I. Khái niệm và tính chất của chất
giặt rửa:
1. Khái niệm về chất giặt rửa:
- Chất giặt rửa: là những chất khi dùng
cùng với nước thì có tác dụng làm sạch

các chất bẩn bám trên các vật rắn mà
GV: Yêu cầu HS đọc SGK, thảo
luận và trả lời câu hỏi vào phiếu
học tập.
 Chất giặt rửa là gì ?
 Nguồn gốc các chất giặt
rửa?

Hoạt động 03:
GV: Yêu cầu HS đọc SGK để rút
ra các khái niệm và cho VD tương
ứng
 Chất tẩy màu
 Chất ưa nước
 Chất kị nước


*GV bổ sung cho hoàn chỉnh và
chú ý cho HS dung môi tan tốt của
chất kị nước và chất ưa nước.


*GV yêu cầu HS quan sát H 1.3
SGKđể rút ra câu trúc phân tử.


*GV cho HS đọc SGK tìm hiểu cơ
không gây phản ứng hoá học với các
chất đó.
- Lấy từ thiên nhiên: bồ kết, bồ hòn…

- Xà phòng là hỗn hợp các muối natri
(kali) của các axit béo
- Chất giặt rửa tổng hợp :bột giặt, kem
giặt… ).
2. Tính chất giặt rửa:
a) Một số khái niệm liên quan:
- Chất tẩy màu: làm sạch các vết màu
bẩn nhờ những phản ứng hoá học.
VD: Nước giaven, nước clo, SO
2
…
- Chất ưa nước: là những chất tan tốt
trong nước.
VD: metanol, etanol, axit axetic…
- Chất kị nước: là những chất hầu như
không tan trong nước.
VD: Hiđrocacbon, dẫn xuất halogen…
Chú ý: Chất kị nước thì tan tốt trong
dầu mỡ, chất ưa nước thì không tan
trong dầu mỡ.
b) Đặc điểm cấu trúc phân tử muối natri
của axit béo:
Cấu tạo phân tử muối natri của axit béo
gồm:
+ Một “đầu” ưa nước, -COONa.
chế hoạt động của chất giặt rửa.

*GV bổ sung và khẳng định kết
quả.

Hoạt động 04:

*GV cho HS làm việc theo nhóm,
từng nhóm báo cáo để rút ra
phương thức sản
xuất xà phòng.








cho biết thành phần chính của Xà
phòng? Cách sử dụng?



*GV bổ sung ưu và nhược điểm
của xà phòng?
+ Một “Đuôi” kị nước , nhóm –CxHy
c) Cơ chế hoạt động của chất giặt rửa.
VD: Cơ chế hoạt động của chất giặt rửa
natri stearat.
- Đuôi ưa dầu mỡ CH3[CH2]
16
- thâm
nhập vào vết dầu bẩn, còn nhóm –
COONa ưa nước lại có xu hướng kéo ra

phía các phân tử nước.
Kết quả: Vết dầu bị phân chia thành các
hạt rất
nhỏ giữ chặt bởi các phân tử natri
stearat, rồi bị rửa trôi.
II. Xà Phòng:
1. Sản xuất xà phòng
* Phương pháp thông thường:
- Đun dầu thực vật, mỡ động vật với dd
kiềm ở to cao, P cao
(RCOO)
3
+ 3NaOH  3RCOONa +
C
3
H
5
(OH)
3

- Thêm NaCl vào hh để tách muối ra
khỏi hh. trộn muối thu được với chất
phụ gia rồi ép thành bánh
* Phương pháp khác:
Ankan  axit caboxylic  muối natri/
kali của axit cacboxylic.
2. Thành phần của xà phòng và sử dụng

Hoạt đông 05:
*GV yêu cầu HS đọc SGK và trả
lời câu hỏi:
- chất giặt rửa tổng hợp được điều
chế từ đâu?
- chúng có tính chất như thế nào?
- tại sao cần sản xuất chất giặt rửa
tổng hợp

*GV yêu cầu HS đọc SGK và cho
biếtt thành phần, ưu và nhược
điểm của chất giặt rửa tổng hợp so
với xà phòng?
* HS: trả lời
xà phòng.
-Thành phần chính của xà phòng là các
muối natri (kali) của axit béo, thường là
natri stearat (C
17
H
35
COONa), natri
panmitat (C
15
H
31
COONa), natri oleat
(C

17
H
33
COONa)
- Phụ gia: chất màu, chất thơm.
- Sử dụng: tắm gội, giặt giũ…
- Ưu điểm: không gây hại cho da, môi
trường.
- Nhược điểm: khi dùng với nước cứng
(chứa nhiều ion Ca
2+
, Mg
2+
) thì các
muối canxi stearat, canxi panmitat…sẽ
kết tủa làm giảm tác dụng giặt rửa, ảnh
hưởng đếnchất lượng sợi vải.
III. Chất giặt rửa tổng hợp
1. Sản xuất chất giặt rửa tổng hợp
- Điều chế từ các sản phẩm của dầu mỏ
- Người ta tổng hợp nhiều chất có tính
chất giặt rửa tương tự xà phòng, gọi là
chất giặt rửa tổng hợp
2. Thành phần và sử dụng các chế phẩm
từ chất giặt rửa tổng hợp:
- Thành phần:
+ Chất giặt rửa tổng hợp
+ Chất thơm
+ Chất màu
+ Chất tẩy trắng: NaClO (có hại cho da)

- Ưu điểm: Dùng được với nước cứng
- Nhược điểm: trong phân tử có chứa
gốc hiđrocacbon phân nhánh, khó phân
huỷ gây ô nhiiễm môi trường

4. Củng cố:
- hướng dẫn làm BT 4,5 SGK
5. Dặn dò :Chuẩn bị bài ‘Luyện tập’
IV. Rút kinh nghiệm