Giáo án điện tử môn sinh học: Sinh học lớp 12- Bài 20- Tạo giống nhờ công nghệ Gen di truyền học pps

Nếu lấy gen của
loài này lắp
vào hệ gen
của loài khác
có được
không? Bằng
cách nào?
?
Bài 20: TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG
NGHỆ GEN

I. Công nghệ gen
1. Khái niệm công nghệ gen:
Là quy trình tạo ra tế bào sinh vật có gen
biến đổi hoặc có thêm gen mới
Công nghệ gen là gì?

Đóng vai trò trung tâm trong công
nghệ gen là kỹ thuật chuyển gen.
Vậy thế nào là kỹ thuật chuyển
gen?
Là kỹ thuật tạo ADN tái tổ hợp để
chuyển gen từ tế bào này sang tế
bào khác
Kỹ thuật chuyển gen:

2. Các bước cần tiến hành trong kỹ
thuật chuyển gen


Cho biết trong kỹ thuật chuyển gen có
mấy khâu chính?

Có 3 khâu:
+ Tạo ADN tái tổ hợp
+ Đưa ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận
+ Phân lập dòng tế bào chứa ADN tái tổ hợp

a) Tạo ADN tái tổ hợp:

Thế nào là ADN tái tổ hợp?
ADN tái tổ hợp: Là một phân tử AND nhỏ
được ráp láp từ các đoạn ADN lấy từ các
tế bào khác nhau (thể truyền và gen cần
chuyển)

Thể truyền là gì?
Thể truyền là một phân tử ADN nhỏ có
khả năng nhân đôi một cách độc lập đối
với hệ gen của tế bào cũng như có thể
gắn vào hệ gen của tế bào


Nếu ta tách chiết ADN rồi cắt lấy gen mong
muốn hoặc tổng hợp gen trong ống nghiệm
sau đó chuyển vào tế bào nhận mà không
cần plasmit làm thể truyền có được không?
Làm cách nào có đúng đoạn
ADN mang gen cần thiết của tế
bào cho để thực hiện chuyển

gen?
+Enzim cắt giới hạn(Restrictaza)
+Enzim nối (Ligaza)
Vật liệu làm thể truyền?
Plasmit, virut, NST nhân tạo
a) Tạo ADN tái tổ hợp:



Nguyên liệu:
+ Gen cần chuyển
+ Thể truyền
+ Enzim giới hạn và enzim nối

Cách tiến hành:
Tách chiết được thể truyền và gen cần
chuyển ra khỏi tế bào. Khi có được 2 loại
ADN thì cần phải sử dụng bằng 1 loại enzim
giới hạn để tạo ra cùng một loại đầu dính,
sau đó dùng một loại enzim nối để gắn
chúng lại  ADN tái tổ hợp
a) Tạo ADN tái tổ hợp:


b) Đưa ADN tái tổ hợp vào tế bào
nhận

Muốn cho ADN xâm nhập được vào
trong tế bào nhận một cách dễ dàng thì
ta cần phải làm gì?

Muối CaCl
2
Dãn màng sinh chất
Xung điện

c) Phân lập dòng tế bào chứa ADN
tái tổ hợp

Khi thực hiện bước 2 của kỹ
thuật chuyển gen trong ống
nghiệm có vô số tế bào vi
khuẩn, một số ADN tái tổ hợp
xâm nhập vào, 1 số khác
không có, làm cách nào để
tách được các tế bào có ADN
tái tổ hợp với tế bào không có
ADN tái tổ hợp?
- Chọn thể truyền có gen đánh
dấu
- Nhận biết được sản phẩm có
gen đánh dấu


CHUỘT NHẮT CHỨA GEN HOOCMÔN SINH
TRƯỞNG CỦA CHUỘT CỐNG

II. Ứng dụng công nghệ gen
trong tạo giống biến đổi gen
1. Khái niệm sinh vật biến đổi gen.


Thế nào là sinh vật biến đổi gen?
- Là sinh vật mà hệ gen của nó đã
được con người làm biến đổi cho
phù hợp với lợi ích của mình

Có mấy cách để làm biến đổi hệ
gen của một sinh vật?
- Có 3 cách để làm biến đổi hệ gen
của một sinh vật
+ Đưa thêm một gen lạ vào hệ gen
của sinh vật
+ Làm biến đổi một gen đã có sẵn
trong hệ gen
+ Loại bỏ hoặc làm bất hoạt một
gen nào đó trong hệ gen
1. Khái niệm sinh vật biến đổi gen.

2. Một số thành tựu tạo giống biến
đổi gen
Đối
tượng
Động vật Thực vật Vi sinh vật
Thành
tựu
Chuột bạch
chuyển gen có
gen hoocmôn
sinh trưởng của
chuột cống nên
có khối lượng

gần gấp đôi so
với chuột bình
thường cùng
lứa
Tạo giống
bông kháng
sâu hại
Tạo giống lúa
“gạo vàng” có
khả năng
tổng hợp
β - Carôtein
trong hạt
Tạo dòng vi
khuẩn
mang gen
insulin của
người 
chửa bệnh
tiểu đường


Thế nào là công nghệ gen?
Thế nào là sinh vật biến
đổi gen?

Người ta phải dùng thể truyền để chuyển một gen
từ tế bào này sang tế bào khác vì:
A. Nếu không có thể truyền thì gen cần chuyển sẽ
không chui vào được tế bào nhận

B. Nếu không có thể truyền thì gen có vào được tế
bào nhận cũng không thể nhân lên và phân li
đồng đều vào các tế bào con khi tế bào phân
chia
C. Nếu không có thể truyền thì khó có thể thu được
nhiều sản phẩm của gen trong tế bào nhận
D. Nếu không có thể truyền thì gen sẽ không thể
tạo ra sản phẩm trong tế bào nhận

Vai trò của plasmit trong kĩ thuật
cấy gen là:
A.Tế bào cho
B.Tế bào nhận
C.Thể truyền
D.Enzim cắt nối
Trong kĩ thuật chuyển cấy gen, những
đối tượng nào sau đây được dùng làm
thể truyền:
A.Plasmit và vi khuẩn E. Coli
B.Plasmit và thể trực khuẩn
C.Vi khuẩn E. Coli và thể trực khuẩn
D.Plasmit, thể trực khuẩn và vi khuẩn E.
Coli

Cảm ơn các bạn đã
giúp tôi hoàn thành
bài giảng này!