Giáo án điện tử sinh học:Sinh học lớp 12- Quá trình hình thái loài mới pot

Nêu vai trò của cách li địa lí
trong quá trình hình thành loài
mới?
Nêu vai trò của cách li địa lí
trong quá trình hình thành loài
mới?
Ở loài giao phối tiêu chuẩn nào là
quan trọng để phân biệt hai loài
khác nhau?
Ở loài giao phối tiêu chuẩn nào là
quan trọng để phân biệt hai loài
khác nhau?
Trong cùng khu vực địa lí nếu có các
yếu tố gây cách li sinh sản thì loài
mới có thể hình thành được hay
không?
Trong cùng khu vực địa lí nếu có các
yếu tố gây cách li sinh sản thì loài
mới có thể hình thành được hay
không?





Tìm hiểu ví dụ trong thực nghiệm và thí nghiệm
của các nhà khoa học!

Trong một hồ ở châu Phi: có hai loài cá rất giống
nhau về các đặc điểm hình thái chỉ khác màu sắc

Dù trong cùng khu vực địa lí nhưng……?…….

Ánh sáng đơn sắc
Khi nuôi các cá thể của hai loài này trong bể có
nhiều ánh sáng đơn sắc thì…?
Tại sao trong hồ hai loài cá này không giao phối
với nhau nhưng trong bể có nhiều ánh sáng đơn
sắc chúng lại giao phối với nhau?
Tại sao trong hồ hai loài cá này không giao phối
với nhau nhưng trong bể có nhiều ánh sáng đơn
sắc chúng lại giao phối với nhau?
Dựa vào quan điểm hiện đại hãy giải thích quá
trình hình thành hai loài cá này?
Dựa vào quan điểm hiện đại hãy giải thích quá
trình hình thành hai loài cá này?

Các cá thể cùng loài sống
trong cùng khu vực địa lí
Các cá thể cùng loài sống
trong cùng khu vực địa lí
Đột biến
Đột biến
Các cá thể mang KG đột
biến -> thay đổi tập tính
giao phối -> có xu hướng
giao phối với nhau
Các cá thể mang KG đột
biến -> thay đổi tập tính
giao phối -> có xu hướng

giao phối với nhau
Quần thể cách li
với quần thể gốc
Quần thể cách li
với quần thể gốc
Nhân tố
tiến hóa
Loài mới
Loài mới
Quần thể cách li
sinh sản với quần
thể gốc
Quần thể cách li
sinh sản với quần
thể gốc
HÌNH THÀNH LOÀI
BĂNG CON ĐƯỜNG
CÁCH LI TẬP TÍNH
HÌNH THÀNH LOÀI
BĂNG CON ĐƯỜNG
CÁCH LI TẬP TÍNH
Khác biệt về vốn gen

Hãy theo dõi và phân tích ví dụ sau!

SÔNG VÔN GA
CỎ BĂNG BỜ
SÔNG
CỎ BĂNG
BÃI BỒI

Ra hoa kết quả đúng màu lũ
Sinh trưởng, ra hoa kết quả trước
khi lũ về
Dựa vào thời điểm ra hoa hãy đưa ra kết
luận về khả năng giao phối của hai quần
thể trên?
Dựa vào thời điểm ra hoa hãy đưa ra kết
luận về khả năng giao phối của hai quần
thể trên?
Theo các em sự cách ly đó trãi qua một
thời gian dài sẽ dẫn đến kết quả gì? Giải
thích?
Theo các em sự cách ly đó trãi qua một
thời gian dài sẽ dẫn đến kết quả gì? Giải
thích?
Rất ít sai khác về hình thái nhưng do
đặc điểm sinh thái nên…
Rất ít sai khác về hình thái nhưng do
đặc điểm sinh thái nên…

Loài
mới
Nòi
sinh
thái
Các quần thể
cùng loài sống
cùng khu vực
địa lí nhưng
điều kiện sinh

thái khác nhau
*Phổ biến ở thực vật và động vật ít di động
Cách li SS
CLTN theo
các hướng
khác nhau
HÌNH THÀNH LOÀI BẰNG CON
ĐƯỜNG SINH THÁI
HÌNH THÀNH LOÀI BẰNG CON
ĐƯỜNG SINH THÁI

Nội dung thảo luận của các nhóm
Nhóm 1:Thế nào là lai xa ?
Nhóm 2:Lai xa gặp những trở ngại gì?
Nhóm 3:Vì sao cơ thể lai xa thường không
có khả năng sinh sản?
Nhóm4: Cơ thể lai xa có thể trở nên hữu thụ
nhờ vào cơ chế nào? Tại sao?
HÌNH THÀNH LOÀI NHỜ CƠ CHẾ LAI
XA VÀ ĐA BỘI HÓA
HÌNH THÀNH LOÀI NHỜ CƠ CHẾ LAI
XA VÀ ĐA BỘI HÓA

Nhóm 1: Phân tích hình 1, 2 -> con đường hình thành loài
biểu thị trong hình 1 và 2. và trả lời câu hỏi số 5 SGK/132
Nhóm 2: Phân tích hình 3 -> con đường hình
thành loài biểu thị trong hình 3. Trả lời câu hỏi số
2 SGK/132
Nhóm 3: Phân tích hình 4 -> con đường hình thành loài
biểu thị trong hình 4. Trả lời câu hỏi số 4 SGK/132

Nhóm 4: Các quần thể đa bội có phải là loài mới hay
không? Giải thích?
Tại sao hiện lai xa và đa bội hóa phổ biến ở thực vật
nhưng ít xảy ra ở động vật?
Các nhóm học sinh tự tìm hiểu nội dung sau
Các nhóm học sinh tự tìm hiểu nội dung sau

?(1…)
Sinh sản hữu tính
?(3…)
? (2 )
HÌNH 1

?(2)
?(3)
?(1)
HÌNH 2

HÌNH 3

x
Đa bội hoá
T. dicoccum
4n = 2nAA+ 2nBB =28
Lúa mì hoang
dại
A.Squarrosa
2nDD = 14
T. Aestivum
Đa bội hoá

6n = 2nAA + 2nBB + 2nDD =42
x
T. monococcum A. speitordes
2nAA= 14
2nBB= 14
(Loài lúa mì)
(Lúa mì hoang dại)
HÌNH 4

-Thể tam bội không có khả năng sinh sản hữu tính
nhưng nếu lí do nào đó mà có thể sinh sản vố tính →
loài mới.
Ví dụ: Chuối nhà, thằn lằn cái C. sonorae
-Thể tứ bội cùng nguồn vẫn có thể được xen là loài
mới vì khi giao phối tạo ra thể tam bội bất thụ
Ví dụ: Lúa mạch đen, rau muống…
Kết luận?
HÌNH THÀNH LOÀI NHỜ CƠ CHẾ LAI
XA VÀ ĐA BỘI HÓA
HÌNH THÀNH LOÀI NHỜ CƠ CHẾ LAI
XA VÀ ĐA BỘI HÓA

HÌNH THÀNH LOÀI NHỜ CƠ CHẾ LAI
XA VÀ ĐA BỘI HÓA
HÌNH THÀNH LOÀI NHỜ CƠ CHẾ LAI
XA VÀ ĐA BỘI HÓA
-Hiện tượng lai xa kèm theo đa bội hóa tạo ra cơ thể
mang bộ NST lưỡng bội của các loài gốc (gọi là thể
song nhị bội)
Thể song nhị bội hữu thụ → quần thể quần thể song

nhị bội → cách li sinh sản với các loài gốc → Loài
mới.
Ví dụ: lúa mì T.aetivum (6n), cỏ Spartina (4n)
vui

Dưa hấu không hạt được sản xuất trên các
cây tam bội (3N) (triploid) có tính bất thụ
cao phát sinh từ việc lai một cây nhị bội
(2N) (điploid) thường với một cây tứ bội
(4N). Thể tứ bội được dùng như giống cái
hoặc bố mẹ hạt giống và thể nhị bội là giống
đực hoặc bố mẹ hạt phấn (Hình 1 )



Vui để học
Vui để học
Vui để học
Vui để học

1/Hình thành loài mới bằng con đường sinh
thái là phương thức thường ở những nhóm
sinh vật:
A. Động vật giao phối
B. Thực vật, động vật ít di động xa
C. Động vật ít di động xa
D. Thực vật và động vật kí sinh


3/Thể song nhị bội là cơ thể có:

A. Tế bào mang bộ nhiễm sắc thể (NST) lưỡng bội 2n

B. Tế bào mang bộ NST tứ bội
C. Tế bào chứa 2 bộ NST lưỡng bội của cả 2 loài bố và
mẹ.
D. Tế bào chứa bộ NST lưỡng bội với một nửa bộ phận
từ loài bố và nửa kia nhận từ loài mẹ.

4/Quá trình hình thành loài mới có thể diễn
ra tương đối nhanh khi:
A. Chọn lọc tự nhiên diễn ra theo chiều
hướng khác nhau
B. Do lai xa và đa bội hoá
C. Do có biến động di truyền
D. Quá trình hình thành loài bằng con
đường địa lí và sinh thái diễn ra song song