Tiểu luận
Đề tài: Nghiên cứu những vấn đề cơ
bản về kinh tế thị trường
1
L
ỜI
MỞ
ĐẦU
Sau 1986 n
ướ
c ta
đã
chuy
ể
n mô h
ì
nh kinh t
ế
t
ừ
n
ề
n kinh t
ế
t
ậ
p trung quan
liêu bao c
ấ
p sang n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a. Đó là
m
ộ
t quá tr
ì
nh th
ể
hi
ệ
n s
ự
đổ
i m
ớ
i v
ề
tư duy và ngày càng hoàn thi
ệ
n c
ả
v
ề
lí
lu
ậ
n c
ũ
ng như th
ự
c ti
ễ
n xây d
ự
ng ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a
ở
n
ướ
c ta. Đây
c
ũ
ng là m
ộ
t quá tr
ì
nh v
ề
s
ự
nh
ậ
n th
ứ
c đúng hơn các quy lu
ậ
t khách quan,
chuy
ể
n t
ừ
m
ộ
t n
ề
n kinh t
ế
mang n
ặ
ng tính ch
ấ
t hi
ệ
n v
ậ
t sang n
ề
n kinh t
ế
hàng
hoá v
ớ
i nhi
ề
u thành ph
ầ
n, khôi ph
ụ
c các th
ị
trư
ờ
ng
để
t
ừ
đó các quy lu
ậ
t th
ị
tr
ườ
ng phát huy tác d
ụ
ng đi
ề
u ti
ế
t hành vi các tác nhân trong n
ề
n kinh t
ế
thay
cho phương pháp qu
ả
n lí b
ằ
ng các công c
ụ
k
ế
ho
ạ
ch hoá tr
ự
c ti
ế
p mang tính
pháp l
ệ
nh, xoá b
ỏ
bao c
ấ
p tràn lan c
ủ
a nhà n
ướ
c
để
các doanh nghi
ệ
p t
ự
ch
ủ
,
t
ự
ch
ị
u trong s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh. Nhà n
ướ
cth
ự
c hi
ệ
n qu
ả
n lí n
ề
n kinh t
ế
thông qua pháp lu
ậ
t và đi
ề
u ti
ế
t thông qua các chính sách và các công c
ụ
kinh
t
ế
v
ỉ
mô
Chuy
ể
n sang n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng là chuy
ể
n sang n
ề
n kinh t
ế
năng
độ
ng,
có cơ ch
ế
đi
ề
u ch
ỉ
nh linh ho
ạ
t hơn, thúc
đẩ
y s
ự
phân ph
ố
i, s
ử
d
ụ
ng các ngu
ồ
n
l
ự
c và các tác nhân c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
ho
ạ
t
độ
mg hi
ệ
u qu
ả
M
ặ
t khác s
ự
chuy
ể
n t
ừ
mô h
ì
nh kinh t
ế
k
ế
ho
ạ
ch hoá t
ậ
p trung sang n
ề
n
kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a là v
ấ
n
đề
c
ò
n m
ớ
i trong l
ị
ch s
ử
kinh t
ế
n
ướ
c ta. Nên vi
ệ
c nghiên c
ứ
u nh
ữ
ng v
ấ
n
đề
cơ b
ả
n v
ề
kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng là s
ự
c
ầ
n thi
ế
t.
2
N
ỘI
DUNG
I > . S
ự
c
ầ
n thi
ế
t khách quan phát tri
ể
n n
ề
n kinh t
ế
th
ị
th
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a
1 . Khái ni
ệ
m
Kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng là h
ì
nh th
ứ
c phát tri
ể
n cao c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
hàng hoá trong
đó t
ừ
s
ả
n xu
ấ
t
đế
n tiêu dùng
đề
u thông qua th
ị
tr
ườ
ng. Nói m
ộ
t cách khác
kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng phát tri
ể
n trong đó m
ọ
i quan h
ệ
kinh t
ế
đề
u
đượ
c ti
ề
n t
ệ
hoá
.
2 . S
ự
c
ầ
n thi
ế
t khách quan phát tri
ể
n kinh t
ế
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a
2.1 Đi
ề
u ki
ệ
n ra
đờ
i c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t hàng hoá.
Phân công lao
độ
ng:Theo LêNin “ h
ễ
ở
đâu và khi nào có phân công lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i và s
ả
n xu
ấ
t hàng hoá th
ì
ở
đó và khi
ấ
y có th
ị
tr
ườ
ng “ –VI LêNin
toàn t
ậ
p nhà xu
ấ
t b
ả
n ti
ế
n b
ộ
Matcova 1974 .
Nh
ữ
ng lao
độ
ng tư nhân
độ
c l
ậ
p và không ph
ụ
thu
ộ
c vào nhau. Mà mu
ố
n
có
đượ
c như v
ậ
y th
ì
nh
ữ
ng ng
ườ
i, nh
ữ
ng doanh nghi
ệ
p s
ả
n xu
ấ
t hàng hoá
ph
ả
i
độ
c l
ậ
p và không ph
ụ
thu
ộ
c vào nhau .
Tóm l
ạ
i phân công lao đ
ộ
ng x
ã
h
ộ
i t
ạ
o ra s
ự
ph
ụ
thu
ộ
c l
ẫ
n nhau gi
ữ
a nh
ữ
ng
ng
ườ
i, nh
ữ
ng doanh nghi
ệ
p x
ả
n xu
ấ
t hàng hoá
độ
c l
ậ
p, h
ọ
làm vi
ệ
c cho nhau
thông qua nh
ữ
ng trao
đổ
i hàng hoá. C
ò
n v
ớ
i tư cách là doanh nghi
ệ
p s
ả
n xu
ấ
t
hàng hoá
độ
c l
ậ
p lao
độ
ng s
ả
n xu
ấ
t hàng hoá c
ủ
a h
ọ
l
ạ
i mang tính lao
độ
ng tư
nhân ( cá bi
ệ
t ,
độ
c l
ậ
p không ph
ụ
thu
ộ
c ). Mâu thu
ẫ
n này
đượ
c gi
ả
i quy
ế
t
b
ằ
ng trao
đổ
i .
2.2
Đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a
ở
n
ướ
c ta là m
ộ
t s
ự
l
ự
a ch
ọ
n đúng
đắ
n
Tr
ướ
c đây trong quá tr
ì
nh xây d
ự
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a Liên Xô , Đông Âu
hay
ở
Vi
ệ
t Nam c
ũ
ng có quan đi
ể
m kinh t
ế
cho r
ằ
ng: Kinh t
ế
hàng hoá là s
ả
n
ph
ẩ
m riêng c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n. T
ừ
đó n
ề
n kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a
đượ
c
v
ậ
n hành theo cơ ch
ế
t
ậ
p trung quan liêu bao c
ấ
p . Đây là m
ộ
t trong nh
ữ
ng
nguyên nhân kh
ủ
ng ho
ả
ngc
ủ
a x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a. Theo quan đi
ể
m c
ủ
a
đả
ng ta
hi
ệ
n nay xây d
ự
ng “s
ả
n xu
ấ
t hàng hoá không
đố
i l
ậ
p v
ớ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i ,
mà c
ò
n là thành t
ự
u phát tri
ể
n c
ủ
a n
ề
n văn minh nhân lo
ạ
i, t
ồ
n t
ạ
i khách quan,
c
ầ
n thi
ế
t cho công cu
ộ
c xây d
ự
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a và c
ả
khi ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i
đã
đượ
c xây d
ự
ng. –Văn ki
ệ
n
đạ
i h
ộ
i
đạ
i bi
ể
u toàn qu
ố
c l
ầ
n th
ứ
VIII
Ngoài ra c
ũ
ng có quan đi
ể
m cho r
ằ
ng kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng không th
ể
dung
h
ợ
p v
ớ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i. C
ò
n theo CacMac kinh t
ế
hàng hoá t
ồ
n t
ạ
i trong
nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c khác nhau có th
ể
khác nhau v
ề
quy mô và h
ì
nh th
ứ
c phát
tri
ể
n .
2.3 Kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng không nh
ữ
ng t
ồ
n t
ạ
i khách quan mà c
ầ
n thi
ế
t cho
công cu
ộ
c xây d
ự
ng ch
ủ
nghi
ã
x
ã
h
ộ
i .
Nó t
ồ
n t
ạ
i khách quan v
ì
v
ẫ
n c
ò
n cơ s
ở
cho s
ự
t
ồ
n t
ạ
i và phát tri
ể
n. Đó là s
ự
phân công lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i không m
ấ
t đi mà c
ò
n chuyên môn hoá s
ả
n xu
ấ
t
3
ngày càng sâu. Nó di
ễ
n ra không nh
ữ
ng trong t
ừ
ng
đị
a phương, m
ộ
t n
ướ
c mà
c
ò
n trong s
ự
phân công h
ợ
p tác qu
ố
c t
ế
.
Trong th
ờ
i k
ỳ
quá
độ
và ngay c
ả
d
ướ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i v
ẫ
n t
ồ
n t
ạ
i nh
ữ
ng
h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u khác nhau v
ề
s
ở
h
ữ
u tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t t
ứ
c là v
ẫ
n c
ò
n s
ự
tách
bi
ệ
t nh
ấ
t
đị
nh v
ề
kinh t
ế
gi
ữ
a các ch
ủ
th
ể
kinh t
ế
. Ngay c
ả
các doanh nghi
ệ
p
cùng d
ự
a trên m
ộ
t quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u như doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ
c, nhưng c
ũ
ng
chưa th
ể
phân ph
ố
i s
ả
n ph
ẩ
m cho nhau mà không tính toán hi
ệ
u qu
ả
kinh t
ế
v
ẫ
n ph
ả
i s
ử
d
ụ
ng quan h
ệ
hàng hoá - ti
ề
n t
ệ
để
tính toán hi
ệ
u qu
ả
kinh t
ế
b
ở
i
v
ì
:
Kinh t
ế
phát tri
ể
n t
ạ
o s
ự
tách bi
ệ
t quy
ề
n s
ử
d
ụ
ng và quy
ề
n s
ở
h
ữ
u tư li
ệ
u
s
ả
n xu
ấ
t. Các doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ
ccó cùng s
ở
h
ữ
u nhưng quy
ề
n s
ử
d
ụ
ng l
ạ
i
khác nhau. V
ì
v
ậ
y các doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ
c có s
ự
tách bi
ệ
t tương
đố
i v
ề
kinh t
ế
, có quy
ề
n t
ự
ch
ủ
s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh
Do nhi
ề
u y
ế
u t
ố
tác
độ
ng ( tr
ì
nh
độ
, cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t – k
ỹ
thu
ậ
t , tr
ì
nh
độ
tay
ngh
ề
c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng ) mà gi
ữ
a các doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ
c có s
ự
khác
nhau v
ề
hi
ệ
u qu
ả
s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh. Do v
ậ
y gi
ữ
a doanh nghi
ẹ
p nhà n
ướ
c có
s
ự
tách bi
ệ
t v
ề
kinh t
ế
. V
ì
v
ậ
y s
ử
d
ụ
ng quan h
ệ
hàng hoá - ti
ề
n t
ệ
là c
ầ
n thi
ế
t .
Nó c
ũ
ng c
ầ
n thi
ế
t cho công cu
ộ
c xây d
ự
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a v
ì
ch
ủ
ngh
ĩ
a tư
b
ả
n
đã
bi
ế
t s
ử
d
ụ
ng vai tr
ò
to l
ớ
n c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
để
tăng tr
ưở
ng và
phát tri
ể
n kinh t
ế
. Chúng ta c
ũ
ng ph
ả
i bi
ế
t khai thác, s
ử
d
ụ
ng vai tr
ò
to l
ớ
n
c
ủ
a kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng hay nh
ữ
ng m
ặ
t tích c
ự
c c
ủ
a nó như thúc
đẩ
y c
ả
i ti
ế
n k
ỹ
thu
ậ
t, nâng cao năng su
ấ
t lao
độ
ng, gi
ả
m chi phí s
ả
n xu
ấ
t, thúc
đẩ
y phân
công lao
độ
nh x
ã
h
ộ
i và h
ạ
n ch
ế
các m
ặ
t trái, khuy
ế
t t
ậ
t c
ủ
a kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
để
tăng tr
ưở
ng phát tri
ể
n kinh t
ế
. s
ự
h
ì
nh thành này c
ò
n phù h
ợ
p v
ớ
i th
ờ
i k
ỳ
quá
độ
v
ớ
i nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c t
ổ
ch
ứ
c kinh t
ế
mang tính ch
ấ
t quá
độ
.
II > . Nh
ữ
ng
đặ
c đi
ể
m cơ b
ả
n c
ủ
a kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a
ở
n
ướ
c ta .
1 . Kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a là mô h
ì
nh t
ổ
ng quát c
ủ
a
th
ờ
i k
ỳ
quá
độ
. Xét v
ề
th
ự
c ch
ấ
t là s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
hàng hoá
nhi
ề
u thành ph
ầ
n v
ậ
n hành theo cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng có s
ự
qu
ả
n lí v
ĩ
mô c
ủ
a nhà
n
ướ
c. Nó v
ừ
a mang nh
ữ
ng
đặ
c tính chung c
ủ
a kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng v
ừ
a mang
nh
ữ
ng
đặ
c thù riêng c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i .
Nh
ữ
ng
đặ
c tính chung th
ể
hi
ệ
n
ở
ch
ỗ
: Kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
ở
n
ướ
c ta v
ẫ
n
ch
ị
u s
ự
chi ph
ố
i c
ủ
a nh
ữ
ng quy lu
ậ
t kinh t
ế
v
ố
n có c
ủ
a kinh t
ế
hàng hoá như
quy lu
ậ
t giá tr
ị
, quy lu
ậ
t c
ạ
nh tranh, quy lu
ậ
t cung c
ầ
u, quy lu
ậ
t lưu thông ti
ề
n
t
ệ
. . .Các ph
ạ
m trù c
ủ
a kinh t
ế
hàng hoá - kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n có c
ủ
a nó
v
ẫ
n c
ò
n phát huy tác d
ụ
ng như giá tr
ị
, giá c
ả
, l
ợ
i nhu
ậ
n .
Các
đặ
c thù riêng c
ủ
a kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng Vi
ệ
t Nam .
Đó là n
ề
n kinh t
ế
phát tri
ể
n theo
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a th
ể
hi
ệ
n
ở
ch
ỗ
.
Phát tri
ể
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng có s
ự
tham gia c
ủ
a nhi
ề
u thành ph
ầ
n kinh t
ế
v
ớ
i s
ự
đa d
ạ
ng hoá c
ủ
a các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u các h
ì
nh th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t kinh
doanh trong đó kinh t
ế
nhà n
ướ
c có vai tr
ò
ch
ủ
đạ
o.
4
Kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng phát tri
ể
n theo cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng có s
ự
qu
ả
n lí c
ủ
a nhà
n
ướ
c
đả
m b
ả
o th
ố
ng nh
ấ
t gi
ữ
a s
ự
phát tri
ể
n, tăng tr
ưở
ngkinh t
ế
v
ớ
i công b
ằ
ng
x
ã
h
ộ
i .
Xây d
ự
ng kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng h
ộ
i nh
ậ
p vào n
ề
n kinh t
ế
khu v
ự
c và th
ế
gi
ớ
i v
ớ
i nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c quan h
ệ
và liên k
ế
t phong phú.
2 . M
ụ
c tiêu phát tri
ể
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
ở
Vi
ệ
t Nam .
Đó là s
ự
phát tri
ể
n l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, xây d
ự
ng cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ
thu
ậ
t
cho ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i và thi
ế
t l
ậ
p quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i trên c
ả
ba m
ặ
t : Quan
h
ệ
s
ở
h
ữ
u, quan h
ệ
qu
ả
n lí, quan h
ệ
phân ph
ố
i. Nói m
ộ
t cách khác là xây d
ự
ng
n
ướ
c ta thành x
ã
h
ộ
i : dân gi
ầ
u n
ướ
c m
ạ
nh x
ã
h
ộ
i công b
ằ
ng, dân ch
ủ
, văn
minh .
3 .Th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a
ở
Vi
ệ
t Nam .
3.1 N
ế
u n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a c
ũ
ng d
ự
a trên nhi
ề
u s
ự
s
ở
h
ưũ
khác v
ề
tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t trong đó s
ở
h
ữ
u tư nhân là n
ề
n t
ả
ng th
ì
trái l
ạ
i
kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a
ở
Vi
ệ
t Nam c
ũ
ng d
ự
a trên
nhi
ề
u quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u v
ề
tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t nhưng s
ở
h
ữ
u c
ủ
a nhà n
ướ
c – s
ở
h
ữ
u
công c
ộ
ng làm n
ề
n t
ả
ng. B
ở
i v
ì
s
ở
h
ữ
u nhà n
ướ
c là
đạ
i di
ệ
n cho nhân dân s
ở
h
ữ
u nh
ữ
ng tài nguyên , tài s
ả
n , nh
ữ
ng tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t ch
ủ
y
ế
u và nh
ữ
ng c
ủ
a
c
ả
i c
ủ
a
đấ
t n
ướ
c.
3.2 Nhi
ề
u thành ph
ầ
n kinh t
ế
cùng nhau phát tri
ể
n .
Trên cơ s
ở
nhi
ề
u quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u có nhi
ề
u thành ph
ầ
n kinh t
ế
tham gia
vào s
ả
n xu
ấ
t và lưu thông hàng hoá trên th
ị
tr
ườ
ng t
ứ
c là có nhi
ề
u ch
ủ
th
ể
kinh t
ế
v
ớ
i nhi
ề
u ngu
ồ
n l
ự
c như s
ứ
c lao
độ
ng, v
ố
n, k
ỹ
thu
ậ
t, kinh nghi
ệ
m
qu
ả
n lí tham gia vào s
ả
n xu
ấ
t hàng hoá lưu thông trên th
ị
tr
ườ
ng. M
ỗ
i thành
ph
ầ
n kinh t
ế
ch
ỉ
là m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n c
ấ
u thành kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a mà trong đó kinh t
ế
nhà n
ướ
c gi
ữ
vai tr
ò
ch
ủ
đạ
o. B
ở
i v
ì
.
M
ỗ
i ch
ế
độ
x
ã
h
ộ
i
đề
u ph
ả
i d
ự
a trên m
ộ
t cơ s
ở
kinh t
ế
nh
ấ
t
đị
nh , n
ề
n
kinh t
ế
n
ướ
c ta phát tri
ể
n theo
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a như v
ậ
y kinh t
ế
nhà n
ướ
c gi
ữ
vai tr
ò
ch
ủ
đạ
o nh
ằ
m t
ạ
o n
ề
n t
ả
ng
Kinh t
ế
nhà n
ướ
c n
ắ
m gi
ữ
nh
ữ
ng ngành , nh
ữ
ng v
ị
trí tr
ọ
ng yêú trong
n
ề
n kinh t
ế
nên vi
ệ
c xác l
ậ
p vai tr
ò
c
ủ
a kinh t
ế
nhà n
ướ
c là v
ấ
n
đề
có tính
nguyên t
ắ
c
để
đả
m b
ả
o n
ề
n kinh t
ế
phát tri
ể
n theo
đị
ng h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a .
Kinh t
ế
nhà n
ướ
c
đạ
i di
ệ
n ch m
ộ
t phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t ti
ế
n ti
ế
n cho n
ề
n
kinh t
ế
d
ự
a trên ch
ế
độ
công h
ữ
u .
Tóm l
ạ
i:Trong th
ờ
i k
ì
quá
độ
lên CNXH
ở
Vi
ệ
t Nam t
ồ
n t
ạ
i nhi
ề
u thành
ph
ầ
n kinh t
ế
trong đó kinh t
ế
nhà n
ướ
c đóng vai tr
ò
ch
ủ
đạ
o và cùng v
ớ
i các
thành ph
ầ
n kinh t
ế
khác phát tri
ể
n .
3.3 Nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c phân ph
ố
i .
N
ế
u kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng trong ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n có nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c phân ph
ố
i
trong đó phân ph
ố
i cho tư b
ả
n là ch
ủ
y
ế
u th
ì
trong n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh
h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a
ở
Vi
ệ
t Nam do có nhiêù quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u khác nhau
nên c
ũ
ng có nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c phân ph
ố
i như phân ph
ố
i theo lao
độ
ng, phân
ph
ố
i ngoài thù lao lao
độ
ng thông qua các qu
ỹ
phúc l
ợ
i x
ã
h
ộ
i và t
ậ
p th
ể
và
5
phân ph
ố
i theo ngu
ồ
n l
ự
c đóng góp. Trong đó phân ph
ố
i theo lao
độ
ng là ch
ủ
y
ế
u b
ở
i v
ì
.
Phân ph
ố
i theo lao
độ
ng là vi
ệ
c tr
ả
công cho ng
ườ
i lao
độ
ng căn c
ứ
vào s
ố
l
ượ
ng và ch
ấ
t l
ượ
ng lao
độ
ng v
ì
s
ố
l
ượ
ng nó bi
ể
u hi
ệ
n
ở
th
ờ
i gian lao
độ
ng và
s
ố
l
ượ
ng s
ả
n ph
ẩ
m. Ch
ấ
t l
ượ
ng lao
độ
ng th
ể
hi
ệ
n
ở
tr
ì
nh
độ
thành th
ạ
o c
ủ
a
ng
ườ
i lao
độ
ng và tính ch
ấ
t ph
ứ
c t
ạ
p cu
ả
công vi
ệ
c .
C
ũ
ng có th
ể
nói phân ph
ố
i theo lao
độ
nglà ai làm nhi
ề
u h
ưở
ng nhi
ề
u, ai làm ít
h
ưở
ng ít. Có s
ứ
c lao
độ
ng không làm không h
ưở
ng .
Phân ph
ố
i theo lao
độ
ng là c
ầ
n thi
ế
t .
Khi ng
ườ
i lao
độ
ng
đượ
c gi
ả
i phóng kh
ỏ
i áp b
ứ
c bóc l
ộ
t tr
ở
thành ng
ườ
i
làm ch
ủ
v
ề
kinh t
ế
th
ì
vi
ệ
c phân ph
ố
i ph
ả
i v
ì
quy
ề
n l
ợ
i ng
ườ
i lao
độ
ng
Ngay c
ả
d
ướ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i lao d
ộ
ng v
ừ
a là ngh
ĩ
a v
ụ
v
ừ
a là quy
ề
n l
ợ
i.
Đị
a v
ị
và quy
ề
n l
ợ
i c
ủ
a m
ỗ
i ng
ườ
i là do k
ế
t qu
ả
lao
độ
ng gi
ả
i qu
ýê
t. Do đó
ph
ả
i phân ph
ố
i theo lao
độ
ng .
Trong th
ờ
i k
ỳ
quá
độ
và ngay c
ả
ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i v
ẫ
n c
ò
n có s
ự
khác
nhau gi
ữ
a lao
độ
ng gi
ả
m đơn và lao
độ
ng ph
ứ
c t
ạ
p, gi
ữ
a lao
độ
ng trí tu
ệ
và
lao
độ
ng cơ b
ắ
p. Và c
ò
n khác nhau v
ề
tr
ì
nh
độ
quan đi
ể
m lao
độ
ng. Do đó x
ã
h
ộ
i ph
ả
i ki
ể
m tra, ki
ể
m soát m
ứ
c
độ
lao
độ
ng và h
ưở
ng th
ụ
lao
độ
ng c
ủ
a m
ỗ
i
ng
ườ
i. Theo LêNin ph
ả
i th
ự
c hi
ệ
n m
ộ
t chân lí gi
ả
m đơn nhưng l
ạ
i
đả
m b
ả
o
cho tr
ậ
t t
ự
x
ã
h
ộ
i m
ớ
i (x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a ) chân lí dó là “k
ẻ
lào không làm th
ì
không ăn “ .
Tóm l
ạ
i phân ph
ố
i theo lao
độ
ng là phù h
ợ
p v
ớ
i quan h
ệ
x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a và
tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Nó tr
ở
thành m
ộ
t t
ấ
t y
ế
u ph
ổ
bi
ế
n
-do đó là m
ộ
t
đặ
c thù c
ủ
a x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a .
Phân ph
ố
i theo lao
độ
ng là m
ộ
t n
ộ
i dung c
ủ
a công b
ằ
ng x
ã
h
ộ
i .
Ngoài phân ph
ố
i theo lao
độ
ng c
ò
n các h
ì
nh th
ứ
c phân ph
ố
i khác như
phân ph
ố
i ngoài thù lao lao
độ
ng nh
ằ
m s
ử
a ch
ữ
a nh
ữ
ng khuy
ế
t t
ậ
t c
ủ
a phân
ph
ố
i theo lao
độ
ng. Và phân ph
ố
i theo ngu
ồ
n l
ự
c đóng góp nh
ằ
m thúc
đẩ
y
quan h
ệ
tín d
ụ
ng phát tri
ể
n .
3.4 S
ự
tăng tr
ưở
ng, phát tri
ể
n kinh t
ế
g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i công b
ằ
ng x
ã
h
ộ
i, v
ớ
i vi
ệ
c
phát tri
ể
n văn hoá giáo d
ụ
c
để
nâng cao dân trí, đào t
ạ
o ngu
ồ
n l
ự
c xây d
ự
ng
m
ộ
t n
ề
n văn hoá tiên ti
ế
n
đậ
m đà b
ả
n s
ắ
c dân t
ộ
c.
3.5 Kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
ở
Vi
ệ
t Nam phát tri
ể
n theo h
ướ
ng m
ở
r
ộ
ng quan h
ệ
h
ợ
p tác kinh t
ế
v
ớ
i n
ướ
c.ngoài. Đó là là t
ấ
t y
ế
u v
ì
s
ả
n xu
ấ
t hàng hoá và trao
đổ
i hàng hoá t
ấ
t y
ế
u v
ượ
t kh
ỏ
i ph
ạ
m vi qu
ố
c gia mang tính ch
ấ
t qu
ố
c t
ế
,
đồ
ng th
ờ
i đó c
ũ
ng là t
ấ
t y
ế
u c
ủ
a s
ự
phát tri
ể
n nhu c
ầ
u .
Thông qua m
ở
r
ộ
ng quan h
ệ
kinh t
ế
v
ớ
i n
ướ
c ngoài
để
bi
ế
n ngu
ồ
n l
ự
c
bên ngoài thành ngu
ồ
n l
ự
c bên trong t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n cho phát tri
ể
n phát tri
ể
n
rút ng
ắ
n .
M
ở
i r
ộ
ng quan h
ệ
d
ướ
i nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c như h
ợ
p tác, liên doanh, liên k
ế
t
nhưng ph
ả
i d
ự
a trên nguyên t
ắ
c gi
ữ
v
ữ
ng
độ
c l
ậ
p và t
ự
ch
ủ
hai bên cùng có
l
ợ
i .
3.6 N
ề
n kinh t
ế
hàng hoá n
ướ
c ta v
ậ
n
độ
ng theo cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng có s
ự
qu
ả
n lí c
ủ
a nhà n
ướ
c .Đó là s
ự
k
ế
t h
ợ
p c
ả
s
ự
đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a c
ả
bàn tay vô h
ì
nh
6
l
ẫ
n bàn tay h
ữ
u h
ì
nh nh
ằ
m t
ậ
n d
ụ
ng
đượ
c ưu đi
ể
m c
ủ
a c
ả
hai s
ự
đi
ề
u ti
ế
t .
Đồ
ng th
ờ
i kh
ắ
c ph
ụ
c
đượ
c h
ạ
n ch
ế
c
ủ
a c
ả
hai mô h
ì
nh đi
ề
u ti
ế
t .
* N
ề
n kinh t
ế
hàng hoá v
ậ
n
độ
ng theo cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng .
Tr
ướ
c đây chúng ta v
ậ
n
độ
ng theo cơ ch
ế
t
ậ
p trung quan liêu bao c
ấ
p.
Đặ
c trưng c
ủ
a cơ ch
ế
t
ậ
p trung quan liêu bao c
ấ
p là: nhà n
ướ
c giao k
ế
ho
ạ
ch
cho các doanh nghi
ệ
p v
ớ
i m
ộ
t h
ệ
th
ố
ng ch
ỉ
tiêu mang tính pháp l
ệ
nh, nhà
n
ướ
c c
ấ
p phát v
ậ
t tư, ti
ề
n v
ố
n theo ch
ỉ
tiêu. Như v
ậ
y, nhà n
ướ
c cho phép phân
b
ổ
ngu
ồ
n lao
độ
ng theo k
ế
ho
ạ
ch. Các cơ quan c
ấ
p trên qu
ả
nl
ý
ch
ỉ
đạ
o kinh
doanh nhưng không ch
ị
u trách nhi
ệ
m v
ề
các khuy
ế
t đi
ể
m c
ủ
a m
ì
nh. C
ấ
p phát
giao n
ộ
p theo qu
ả
n l
ý
, l
ã
i nhà n
ướ
c thu, l
ỗ
nhà n
ướ
c bù. Nhà n
ướ
c th
ự
c hi
ệ
n
bao c
ấ
p qua giá và phân ph
ố
i n
ề
n kinh t
ế
b
ằ
ng hi
ệ
n v
ậ
t hoá, t
ứ
c là quan h
ệ
hàng hoá, ti
ề
n t
ệ
b
ị
xem th
ườ
ng, b
ộ
máyqu
ả
n l
ý
c
ồ
ng k
ề
nh kém hi
ệ
u qu
ả
.
Tóm l
ạ
i, n
ề
n kinh t
ế
theo cơ ch
ế
này làm cho n
ề
n kinh t
ế
phát tri
ể
n tr
ì
tr
ệ
, là
nguyên nhân cho ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i lâm vào kh
ủ
ng ho
ả
ng. V
ì
th
ế
ph
ả
i xoá b
ỏ
cơ ch
ế
quan liêu bao c
ấ
p, s
ử
d
ụ
ng cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng có s
ự
qu
ả
n lí v
ĩ
mô c
ủ
a
nhà n
ướ
c .
Cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng là t
ổ
ng th
ể
các nhân t
ố
các m
ố
i quan h
ệ
, các quy lu
ậ
t
kinh t
ế
, môi tr
ườ
ng và
độ
ng l
ự
c nó chi ph
ố
i s
ự
v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a kinh t
ế
hàng hoá
.
Các nhân t
ố
hàng hoá và d
ị
ch v
ụ
,
đằ
ng sau là ng
ườ
i lao
độ
ng, ng
ườ
i s
ả
n
xu
ấ
t, ng
ườ
i tiêu dùng t
ừ
đó h
ì
nh thành các m
ố
i quan h
ệ
Các m
ố
i quan h
ệ
: quan h
ệ
hàng hoá- ti
ề
n t
ệ
,quan h
ệ
mua bán bi
ể
u hi
ệ
n
trên th
ị
tr
ườ
ng là quan h
ệ
cung- c
ầ
u liên quan
đế
n giá c
ả
Các quy lu
ậ
t v
ố
n có c
ủ
a kinh t
ế
hàng hoá mà chúng ta
đã
nghiên c
ứ
u đó
là quy lu
ậ
t c
ạ
nh tranh, quy lu
ậ
t cung c
ầ
u, quy lu
ậ
t giá tr
ị
,quy lu
ậ
t lưu thông
ti
ề
n t
ệ
. Nó tác
độ
ng và chi phôi s
ự
v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a kính t
ế
hàng hoá
Môi tr
ườ
ng c
ạ
nh tranh:
Ở
Vi
ệ
t Nam chúng ta ch
ủ
trương c
ạ
nh tranh lành
m
ạ
nh , không s
ử
d
ụ
ng nh
ữ
ng bi
ệ
n pháp c
ạ
nh tranh d
ẫ
n
đế
n s
ự
phá s
ả
n
Độ
ng l
ự
c phát tri
ể
n đó là là l
ợ
i nhu
ậ
n. Trong cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng nó cu
ố
n
hút các doanh nghi
ệ
p vào nh
ữ
ng ngành , nh
ữ
ng l
ĩ
nh v
ự
c có l
ã
i cao , thúc
đẩ
y
các doanh nghi
ệ
p c
ả
i ti
ế
n k
ỹ
thu
ậ
t ,nâng cao năng su
ấ
t lao
độ
ng, l
ợ
i ích ng
ườ
i
tiêu dùng
đượ
c
đề
cao .
Cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng có vai tr
ò
to l
ớ
n .
Là m
ộ
t cơ ch
ế
t
ự
đi
ề
u ti
ế
t n
ề
n kinh t
ế
, thông qua bi
ế
n
độ
ng c
ủ
a cung –
c
ầ
u – giá c
ả
th
ị
tr
ườ
ng, m
ộ
t cơ ch
ế
tinh vi phân ph
ố
i không t
ự
giác gi
ữ
a ng
ườ
i
s
ả
n xu
ấ
t và ng
ườ
i tiêu dùng nó có vai tr
ò
to l
ớ
n tr
ự
c ti
ế
p d
ẫ
n d
ắ
t các đơn v
ị
kinh t
ế
ch
ọ
n l
ĩ
nh v
ự
c và h
ì
nh th
ứ
c kinh doanh .
Cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng thúc
đẩ
y, tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
s
ự
gia tăng thu nh
ậ
p qu
ố
c
dân, qu
ố
c n
ộ
i th
ờ
i k
ỳ
sau, năm sau so v
ớ
i th
ờ
i k
ỳ
tr
ướ
c năm tr
ướ
c phát tri
ể
n
kinh t
ế
chính là tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
và thay
đôỉ
cơ c
ấ
u kinh t
ế
và m
ứ
c s
ố
ng
tăng lên.
* S
ự
qu
ả
n l
ý
c
ủ
a nhà n
ướ
c.
7
Nhà n
ướ
c đi
ề
u ti
ế
t th
ị
tr
ườ
ng th
ự
c hi
ệ
n ch
ứ
c năng qu
ả
n lí v
ĩ
mô ni
ề
n kinh
t
ế
c
ầ
n ph
ả
i: Tôn tr
ọ
ng tính khách quan c
ủ
a cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng và coi tr
ọ
ng tính
t
ự
ch
ủ
v
ề
kinh t
ế
cua các ch
ủ
th
ể
kinh t
ế
,s
ự
h
ì
nh thành c
ủ
a giá c
ả
th
ị
tr
ườ
ng .
Nhà n
ướ
c qu
ả
n l
ý
v
ĩ
mô đó là m
ộ
t s
ự
c
ầ
n thi
ế
t v
ì
cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng ngoài
nh
ữ
ng ưu đi
ể
m c
ò
n có nh
ữ
ng khuy
ế
t đi
ể
m s
ự
qu
ả
n l
ý
c
ủ
a nhà n
ướ
c nh
ằ
m
phát huy nh
ữ
ng m
ặ
t tích c
ự
c c
ủ
a kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng và kh
ắ
c ph
ụ
c nh
ữ
ng m
ặ
t
trái c
ủ
a nó. Đây là m
ụ
c tiêu c
ủ
a nhà n
ướ
c.
Vai tr
ò
qu
ả
n l
ý
c
ủ
a nhà n
ướ
c r
ấ
t quan tr
ọ
ng
đượ
c th
ể
hi
ệ
n
ở
các ch
ứ
c
năng.
Ch
ứ
c năng
đị
nh h
ướ
ng cho kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng phát tri
ể
n theo
đị
nh h
ướ
ng
x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a. Vi
ệ
c
đị
nh h
ướ
ng này thông qua các chi
ế
n l
ượ
c, quy ho
ạ
ch,
k
ế
ho
ạ
ch phát tri
ể
n. Đâù tư các d
ự
án
để
n
ề
n kinh t
ế
phát tri
ể
n đúng
đị
nh
h
ướ
ng.
Ổ
n
đị
nh kinh t
ế
v
ĩ
mô v
ì
th
ị
tr
ườ
ng hay b
ị
kh
ủ
ng ho
ả
ng gây th
ấ
t nghi
ệ
p và
l
ạ
m phát.
Nhà n
ướ
c ph
ả
i s
ử
a ch
ữ
a nh
ữ
ng th
ấ
t b
ạ
i c
ủ
a kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng và kh
ắ
c
ph
ụ
c nó .
Nhà n
ướ
c ph
ả
i
đứ
ng ra phân ph
ố
i và phân ph
ố
i l
ạ
i thu nh
ậ
p qu
ố
c dân.
Qu
ả
n lí tài s
ả
n qu
ố
c gia như
đấ
t đai, r
ừ
ng, bi
ể
n … nh
ằ
m khai thác nó h
ợ
p
lí .
Nhà n
ướ
c ph
ả
i th
ự
c hi
ệ
n ch
ứ
c năng xây d
ự
ng h
ệ
th
ố
ng pháp lu
ậ
t
để
t
ạ
o
ra môi tr
ườ
ng pháp l
ý
cho các thành ph
ầ
n kinh t
ế
ho
ạ
t
độ
ng .
Để
th
ự
c hi
ệ
n các ch
ứ
c năng trên th
ì
nhà n
ướ
c ph
ả
i s
ử
d
ụ
ng m
ộ
t h
ệ
th
ố
ng
các công c
ụ
như :
S
ử
d
ụ
mg pháp lu
ậ
t
để
qu
ả
n lí kinh t
ế
- x
ã
h
ộ
i ,ki
ể
m tra
vi
ệ
c thi hành lu
ậ
t
S
ử
d
ụ
ng h
ế
ho
ạ
ch hoá n
ề
n kinh t
ế
S
ử
d
ụ
ng chính sách tài chính, chính sách ti
ề
n t
ệ
. Coi
đó là hai công c
ụ
qu
ả
n l
ý
v
ĩ
mô m
ạ
nh m
ẽ
.
3.6 Kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng n
ướ
c ta t
ừ
m
ộ
t tr
ì
nh
độ
kinh t
ế
kém phát tri
ể
n .
N
ướ
c ta đi nên ch
ủ
ngh
ĩ
a b
ỏ
qua s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n , có
ngh
ĩ
a là b
ỏ
qua m
ộ
t cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ
thu
ậ
t hi
ệ
n
đạ
i, t
ừ
m
ộ
t n
ướ
c n
ử
a thu
ộ
c
đị
a phong ki
ế
n l
ạ
i b
ị
ả
nh h
ưở
ng c
ủ
a chi
ế
n tranh kéo dài .
.
III. Th
ự
c tr
ạ
ng và gi
ả
i pháp cơ b
ả
n
để
phát tri
ể
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh
h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a .
1 .> Th
ự
c tr
ạ
ng n
ề
n kinh t
ế
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay .
Kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
ở
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay c
ò
n kém phát tri
ể
n th
ể
hi
ệ
n trên
nhi
ề
u m
ặ
t, S
ự
phân công lao
độ
ng chưa phát tri
ể
n , các lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng chưa
h
ì
nh thành
đồ
ng b
ộ
, cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ
thu
ậ
t c
ò
n l
ạ
c h
ậ
u, cơ s
ở
h
ạ
t
ầ
ng c
ò
n
y
ế
u kém , s
ứ
c c
ạ
nh tranh hàng hoá c
ò
n y
ế
u .
2 .> M
ụ
c tiêu ph
ấ
n
đấ
u .
* M
ụ
c tiêu ph
ấ
n
đấ
u
đế
n 2010. Theo văn ki
ệ
n
đạ
i h
ộ
i
đạ
i bi
ể
u toàn qu
ố
c
l
ầ
n th
ứ
9 nêu ra m
ụ
c tiêu ph
ấ
n
đấ
u như sau .
8
M
ụ
c tiêu t
ổ
ng quát
đế
n 2010 : Đưa n
ướ
c ta ra kh
ỏ
i t
ì
nh tr
ạ
ng kém phát
tri
ể
n.Phát tri
ể
n ngu
ồ
n l
ự
c con ng
ườ
i , năng l
ự
c khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
, nâng
cao k
ế
t c
ấ
u h
ạ
t
ầ
ng và phát tri
ể
n ti
ề
m l
ự
c kinh t
ế
.
M
ụ
c tiêu c
ụ
th
ể
năm 2010
Đưa GĐP năm 2010 lên ít nh
ấ
t g
ấ
p đôi năm 2000
Năng l
ự
c n
ộ
i sinh v
ề
khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
đủ
kh
ả
năng
ứ
ng d
ụ
ng
các công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i ti
ế
p c
ậ
n tr
ì
nh
độ
c
ủ
a th
ế
gi
ớ
i và s
ự
phát tri
ể
n trên m
ộ
t
s
ố
l
ĩ
nh v
ự
c nh
ấ
t là công ngh
ệ
thông tin, công ngh
ệ
sinh h
ọ
c, công ngh
ệ
v
ậ
t
li
ệ
u m
ớ
i – công ngh
ệ
t
ự
độ
ng hoá .
Xây d
ự
ng k
ế
t c
ấ
u h
ạ
t
ầ
ng
đủ
đáp
ứ
ng nhu c
ầ
u phát tri
ể
n c
ủ
a kinh t
ế
Nâng cao vai tr
ò
ch
ủ
đạ
o c
ủ
a kinh t
ế
nhà n
ướ
c cùng các thành ph
ầ
n
kinh t
ế
khác phát tri
ể
n lành m
ạ
nh và lâu dài .
* M
ụ
c tiêuph
ấ
n
đấ
u năm 2005.
Suy t
ừ
k
ế
ho
ạ
ch phát tri
ể
n kinh t
ế
đế
n năm 2010 .
Đả
ng ta
đã
xây
d
ự
ng k
ế
ho
ạ
ch phát tri
ể
n kinh t
ế
đế
n năm 2005 như sau :
Tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
nhanh và b
ề
n v
ữ
ng, chuy
ể
n d
ị
ch m
ạ
nh cơ c
ấ
u
kinh t
ế
, cơ c
ấ
u lao
độ
ng theo h
ướ
ng công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hóa. Nâng cao
r
õ
r
ệ
t hi
ệ
u qu
ả
và s
ứ
c c
ạ
nh tranh c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
. M
ở
r
ộ
ng kinh t
ế
đố
i ngo
ạ
i,
đẩ
y m
ạ
nh giáo d
ụ
c, đào t
ạ
o, khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
. Tăng c
ườ
ng xây d
ự
ng
k
ế
t c
ấ
u h
ạ
t
ầ
ng kinh t
ế
gi
ữ
v
ữ
ng
ổ
n
đị
nh chính tr
ị
và
độ
c l
ậ
p dân t
ộ
c
C
ụ
th
ể
hoá là :
Ph
ấ
n
đấ
u
đạ
t nh
ị
p
độ
tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
b
ì
nh quân hàng năm cao
hơn 5 năm tr
ướ
c và có b
ướ
c chu
ẩ
n b
ị
cho năm năm ti
ế
p theo .
Phát tri
ể
n kinh t
ế
nhi
ề
u thành ph
ầ
n trong đó kinh t
ế
nhà n
ướ
c gi
ữ
vai tr
ò
ch
ủ
đa
ọ
, c
ủ
ng c
ố
kinh t
ế
t
ậ
p th
ể
, h
ì
nh thành m
ộ
t b
ướ
c quan tr
ọ
ng th
ể
ch
ế
kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a. Chuy
ể
n d
ị
ch cơ c
ấ
u kinh
t
ế
, cơ c
ấ
u lao
độ
ng theo h
ướ
ng tăng t
ỷ
tr
ọ
ng công nghi
ệ
p và d
ị
ch v
ụ
, tăng
nhanh hàm l
ượ
ng công ngh
ệ
trong s
ả
n ph
ẩ
m .
Tăng nhanh v
ố
n
đầ
u tư phát tri
ể
n kinh t
ế
, x
ã
h
ộ
i, xây d
ự
ng cơ c
ấ
u kinh t
ế
có hi
ệ
u qu
ả
và nâng cao s
ứ
c c
ạ
nh tranh. Hoàn ch
ỉ
nh m
ộ
t b
ướ
c cơ b
ả
n h
ệ
th
ố
ng k
ế
t c
ấ
u h
ạ
t
ầ
ng.
Đầ
u tư thích đáng cho các vùng kinh t
ế
tr
ọ
ng đi
ể
m , h
ỗ
tr
ợ
đầ
u tư nhi
ề
u hơn cho các vùng c
ò
n nhi
ề
u khó khăn .
M
ở
r
ộ
ng và nâng cao hi
ệ
u qu
ả
kinh t
ế
đố
i ngo
ạ
i. C
ủ
ng c
ố
th
ị
tr
ườ
ng
đã
có và m
ở
r
ộ
ng thêm th
ị
tr
ườ
ng m
ớ
i. T
ạ
o m
ọ
i đi
ề
u ki
ệ
n thu
ậ
n l
ợ
i
để
tăng
nhanh xu
ấ
t kh
ẩ
u, thu hút v
ố
n, công ngh
ệ
t
ừ
bên ngoài. Ch
ủ
độ
ng h
ộ
i nh
ậ
p
kinh t
ế
qu
ố
c t
ế
có hi
ệ
u qu
ả
, th
ự
c hi
ệ
n các cam k
ế
t song phương và đa phương
.
Ti
ế
p t
ụ
c
đổ
i m
ớ
i và lành m
ạ
nh hoá h
ệ
th
ố
ng tài chính – ti
ề
n t
ệ
, tăng ti
ề
m
l
ự
c và kh
ả
năng tài chính qu
ố
c gia , th
ự
c hành tri
ệ
t
để
ti
ế
t ki
ệ
m ; tăng t
ỷ
l
ệ
chi
ngân sách
đầ
u tư phát tri
ể
n, duy tr
ì
ổ
n
đị
nh các cân
đố
i v
ĩ
mô, phát tri
ể
n th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n đáp
ứ
ng nhu c
ầ
u phát tri
ể
n kinh t
ế
– x
ã
h
ộ
i .
Ti
ế
p t
ụ
c
đổ
i m
ớ
i , t
ạ
o chuy
ể
n bi
ế
n cơ b
ả
n, toàn di
ệ
n v
ề
phát tri
ể
n giáo
d
ụ
c đào t
ạ
o, khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
, nâng cao ch
ấ
t l
ượ
ng ngu
ồ
n nhân l
ự
c v
ớ
i
9
cơ c
ấ
u h
ợ
p lí, tri
ể
n khai th
ự
c hi
ệ
n chương tr
ì
nh ph
ổ
c
ậ
p trung h
ọ
c cơ s
ở
,
ứ
ng
d
ụ
ng nhanh công ngh
ệ
ti
ế
n, hi
ệ
n
đạ
i, t
ừ
ng b
ướ
c phát tri
ể
n kinh t
ế
tri th
ứ
c
Đẩ
y m
ạ
nh công cu
ộ
c c
ả
i cách hành chính,
đổ
i m
ớ
i và nâng cao hii
êụ
l
ự
c c
ủ
a b
ộ
máy nhà n
ướ
c.
Đẩ
y lùi t
ì
nh tr
ạ
ng quan liêu, tham nh
ũ
ng. Th
ự
c hi
ệ
n
t
ố
t dân ch
ủ
, nh
ấ
t là dân ch
ủ
ở
x
ã
, ph
ườ
ng và các đơn v
ị
cơ s
ở
.
Th
ự
c hi
ệ
n nhi
ệ
m v
ụ
c
ủ
ng c
ố
cu
ố
c ph
ò
ng và an ninh, b
ả
o
đả
m tr
ậ
t t
ự
k
ỷ
cương trong các ho
ạ
t
độ
ng kinh t
ế
, x
ã
h
ộ
i .
Các ch
ỉ
tiêu
đị
nh h
ướ
ng phát tri
ể
n kinh t
ế
ch
ủ
y
ế
u .
Đưa GDP năm 2005 g
ấ
p hai l
ầ
n so v
ớ
i năm 1995 . Nh
ị
p
độ
tăng tr
ưở
ng
GDPb
ì
nh quân hàng năm th
ờ
i k
ỳ
năm năm 2001 – 2005 là 7,5%, trong đó
nông, lâm, ngư nghi
ệ
p tăng 4,3%, công nghi
ệ
p và xây d
ự
ng tăng 10,8%, d
ị
ch
v
ụ
tăng 6.2% .
Giá tr
ị
s
ả
n xu
ấ
tnông, lâm ,ngư nghi
ệ
p tăng 4,8%/năm .
Giá tr
ị
s
ả
n xu
ấ
t ngành công nghi
ị
ep tăng 13%/năm .
Giá tr
ị
d
ị
ch v
ụ
tăng 7,5%/năm .
T
ổ
ng kim ng
ạ
ch xu
ấ
t kh
ẩ
u tăng 16%/năm .
Cơ c
ấ
u ngành kinh t
ế
trong GDP
đế
n 2005 d
ự
ki
ế
n :
T
ỷ
tr
ọ
ng nông , lâm ngư nghi
ệ
p 20-21%.
T
ỷ
tr
ọ
ng công nghi
ệ
p và xây d
ự
ng kho
ả
ng 38-39% .
T
ỷ
tr
ọ
ng các ngành d
ị
ch v
ụ
41-42% .
3 .> Ưu th
ế
và h
ạ
n ch
ế
c
ủ
a kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng .
Ưu th
ế
.
Thúc
đẩ
y quá tr
ì
nh x
ã
h
ộ
i hoá s
ả
n xu
ấ
t nhanh chóng, làm cho phân
công lao
độ
ng phát tri
ể
n, chuyên môn hoá s
ả
n xu
ấ
t ngày càng sâu s
ắ
c, h
ì
nh
thành các m
ố
i quan h
ệ
kinh t
ế
và s
ự
ph
ụ
thu
ộ
c l
ẫ
n nhau gi
ữ
a các doanh
nghi
ệ
p và ng
ườ
i s
ả
n xu
ấ
t t
ạ
o ti
ề
n
đề
cho s
ự
h
ợ
p tác lao
độ
ng phát tri
ể
n .
Thúc
đẩ
y s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t .
H
ạ
n ch
ế
c
ủ
a kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
ở
.
Kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng có nh
ữ
ng khuy
ế
t t
ậ
t như t
ì
nh tr
ạ
ng kh
ủ
ng ho
ả
ng ,
th
ấ
t nghi
ệ
p b
ấ
t b
ì
nh
đẳ
ng , hu
ỷ
ho
ạ
i môi tr
ườ
ng ….
4.> T
ừ
nh
ữ
ng th
ự
c tr
ạ
ng và nh
ữ
ng ưu nh
ượ
c đi
ể
m c
ủ
a kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
chúng ta c
ầ
n có nh
ữ
ng bi
ệ
n pháp gi
ả
i quy
ế
t m
ộ
t cách h
ợ
p lí . C
ụ
th
ể
là .
*
Đẩ
y m
ạ
nh phân công lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i và đa d
ạ
ng hoá các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u v
ì
đây là hai đi
ề
u ki
ệ
n ra
đờ
i và t
ồ
n t
ạ
i s
ả
n xu
ấ
t hàng hoá .
Đẩ
y m
ạ
nh phân công lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i
đồ
ng ngh
ĩ
a v
ớ
i quá tr
ì
nh
đẩ
y
m
ạ
nh công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c. Hi
ệ
n nay công nghi
ệ
p hoá
ở
n
ướ
c ta ph
ả
i k
ế
t h
ợ
p ch
ặ
t ch
ẽ
hai chi
ế
n l
ượ
c công nghi
ệ
p theo h
ướ
ng xu
ấ
t
kh
ẩ
u,
đồ
ng th
ờ
i thay th
ế
nh
ậ
p kh
ẩ
u.
Để
th
ự
c hi
ệ
n chi
ế
n l
ượ
c này c
ầ
n ph
ả
i
phân công lao
độ
ng
để
phát tri
ể
n nh
ữ
ng nghành, nh
ữ
ng l
ĩ
nh v
ự
c mà
đấ
t n
ướ
c
có l
ợ
i th
ế
so sánh như, s
ả
n xu
ấ
t nông nghi
ệ
p công nghi
ệ
p d
ệ
t may …
đồ
ng
th
ờ
ph
ả
i c
ả
i ti
ế
n công ngh
ệ
và k
ỹ
thu
ậ
t s
ả
n xu
ấ
t .
* Th
ự
c hi
ệ
n đa d
ạ
ng hoá các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u.
Đố
i v
ớ
i n
ướ
c ta quá tr
ì
nh
đa d
ạ
ng hoá
đượ
c th
ể
hi
ệ
n b
ằ
ng vi
ệ
c phát tri
ể
n kinh t
ế
hàng hoá nhi
ề
u thành
ph
ầ
n. C
ụ
th
ể
nâng cao vai tr
ò
ch
ủ
đạ
o c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
nhà n
ướ
c, phát tri
ể
n n
ề
n
10
kinh t
ế
t
ậ
p th
ể
để
cùng kinh t
ế
n
ướ
c nhà t
ạ
o n
ề
n t
ả
ng cho ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i.
Đồ
ng th
ờ
t
ạ
o môi tr
ườ
ng pháp lí lành m
ạ
nh, thúc
đẩ
y các thành ph
ầ
n kinh t
ế
khác cùng phát tri
ể
n.
* H
ì
nh thành
đồ
ng b
ộ
c
ả
c lo
ạ
i th
ị
tr
ườ
ng nh
ằ
m xây d
ự
ng và phát tri
ể
n
kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a .
Trong nh
ữ
ng năm g
ầ
n đây th
ì
ph
ả
i .
Phát tri
ể
n th
ị
tr
ườ
ng hàng hoá và d
ị
ch v
ụ
thông qua vi
ệ
c
đẩ
y m
ạ
nh s
ả
n
xu
ấ
t, thúc
đẩ
y chuy
ể
n d
ị
ch cơ c
ấ
u kinh t
ế
và phát tri
ể
n h
ệ
th
ố
ng giao thông và
phương ti
ệ
n v
ậ
n t
ả
i
để
m
ở
r
ộ
ng th
ị
tr
ườ
ng .
H
ì
nh thành th
ị
tr
ườ
ng s
ứ
c lao
độ
ng .
Xây d
ự
ng th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n, t
ừ
ng b
ướ
c h
ì
nh thành và phát tri
ể
n th
ị
tr
ườ
ng ch
ứ
ng khoán nh
ằ
m huy
độ
ng v
ố
n .
Qu
ả
n lí ch
ặ
t ch
ẽ
th
ị
tr
ườ
ng
đấ
t đai và th
ị
tr
ườ
ng nhà
ở
. Xây d
ự
ng th
ị
tr
ườ
ng thông tin, th
ị
t
ườ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
. Vi
ệ
c hoàn thi
ệ
n các th
ị
tr
ườ
ng ph
ả
i đi đôi v
ớ
i xây d
ự
ng khuôn kh
ổ
pháp lí và th
ể
ch
ế
, tăng s
ự
ki
ể
m
tra, giám sát c
ủ
a nhà n
ướ
c .
* M
ở
r
ộ
ng và nâng cao hi
ệ
u qu
ả
kinh t
ế
đố
i ngo
ạ
i , ch
ỉ
có m
ở
c
ử
a và h
ộ
i
nh
ậ
p n
ề
n kinh t
ế
m
ớ
i thu hút
đượ
c v
ố
n, k
ỹ
thu
ậ
t và công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i
để
khai thác th
ế
m
ạ
nh
đấ
t n
ướ
c .
Th
ự
c hi
ệ
n
đẩ
y m
ạ
nh xu
ấ
t kh
ẩ
u, gi
ả
m nh
ậ
p siêu, ưu tiên nh
ậ
p tư li
ệ
u s
ả
n
xu
ấ
t. Thu hút v
ố
n n
ướ
c ngoài h
ướ
ng vào nh
ữ
ng ngành, nh
ữ
ng l
ĩ
nh v
ự
c,
nh
ữ
ng s
ả
n ph
ẩ
m có công ngh
ệ
tiên ti
ế
n , có t
ỷ
tr
ọ
ng xu
ấ
t kh
ẩ
u cao .
* Gi
ữ
v
ữ
ng
ổ
n
đị
nh chính tr
ị
và hoàn thi
ệ
n h
ệ
th
ố
ng pháp lu
ậ
t .
Gi
ữ
v
ữ
ng
ổ
n
đị
nh chính tr
ị
nh
ằ
m t
ạ
o s
ự
yên tâm
đầ
u tư cho các nhà kinh
doanh. Mu
ố
n như v
ậ
y ph
ả
i nâng cao s
ự
l
ã
nh
đạ
o c
ủ
a
đả
ng, vai tr
ò
ch
ỉ
đạ
o c
ủ
a
kinh t
ế
nhà n
ướ
c, phát huy quy
ề
n làm ch
ủ
c
ủ
a nhân dân.
Hoàn thi
ệ
n h
ệ
th
ố
ng pháp lu
ậ
t v
ừ
a làm công c
ụ
cho nhà n
ướ
c qu
ả
n lí n
ề
n
kinh t
ế
v
ừ
a t
ạ
o hành lang pháp lí cho các nhà kinh doanh, bu
ộ
c h
ọ
ch
ấ
p nh
ậ
n
s
ự
điiêù tii
ế
t c
ủ
a nhà n
ướ
c.
* Xoá b
ỏ
tri
ệ
t
để
cơ ch
ế
t
ậ
p trung quan liêu, bao c
ấ
p hoàn thi
ệ
n cơ ch
ế
qu
ả
n lí kinh t
ế
c
ủ
a nhà n
ướ
c.
Nâng cao năng l
ự
c và hi
ệ
u qu
ả
qu
ả
n lí c
ủ
a nhà n
ướ
c c
ầ
n , nâng cao năng
l
ự
c c
ủ
a các cơ quan hành pháp, l
ậ
p pháp tư pháp. C
ả
i cách n
ề
n hành chính
qu
ố
c gia. Nhà n
ướ
c th
ự
c hi
ệ
n phát tri
ể
n
đị
nh h
ướ
ng phát tri
ể
n kinh t
ế
, có
chính sách th
ố
ng nh
ấ
t, h
ạ
n ch
ế
kh
ắ
c ph
ụ
c nh
ữ
ng tiêu c
ự
c c
ủ
a cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng, qu
ả
n lí tài s
ả
n công c
ộ
ng, tôn tr
ọ
ng quy
ề
n t
ự
ch
ủ
c
ủ
a các nhà s
ả
n
xu
ấ
t, kinh doanh, c
ả
i t
ổ
các chính sách tài chính, ti
ề
n t
ệ
, chính sách ti
ề
n lương
và giá c
ả
.
11
K
ẾT
LUẬN
Sau năm 1986 n
ướ
i ta
đã
chuy
ể
n t
ừ
n
ề
n kinh t
ế
t
ậ
p trung quan liêu bao
c
ấ
p sang n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a. S
ự
chuy
ể
n
đổ
i
mô h
ì
nh kinh t
ế
này là t
ấ
t y
ế
u khách quan. Nó phù h
ợ
p v
ớ
i xu th
ế
phát tri
ể
n
c
ủ
a th
ờ
i
đạ
i,
đồ
ng th
ờ
i nó c
ũ
ng phù h
ợ
p v
ớ
i th
ờ
i k
ì
quá
độ
lên ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i
ở
Vi
ệ
t Nam
Ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
đã
bi
ế
t v
ậ
n d
ụ
ng vai tr
ò
to l
ớ
n c
ủ
a kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
để
phát tri
ể
n kinh t
ế
th
ì
chúng ta c
ũ
ng ph
ả
i bi
ế
t v
ậ
n d
ụ
ng vai tr
ò
to l
ớ
n đó
để
phát tri
ể
n ni
ề
n kinh t
ế
c
ủ
a chính m
ì
nh.
C
ũ
ng gi
ố
ng v
ớ
i các n
ướ
c tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a khác n
ướ
c ta c
ũ
ng s
ử
d
ụ
ng
s
ự
đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng cùng v
ớ
i s
ự
đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a nhà n
ướ
c. Nhưng
12
khác v
ớ
i các n
ướ
c đó là chúng ta phát tri
ể
n kinh t
ế
theo
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i
ch
ủ
ngh
ĩ
a nh
ằ
m m
ụ
c tiêu dân giàu n
ướ
c m
ạ
nh x
ã
h
ộ
i công b
ằ
ng dân ch
ủ
văn
minh
đả
m b
ả
o cho m
ọ
i ng
ườ
i có cu
ộ
c s
ố
ng
ấ
m no h
ạ
nh phúc. Chính v
ì
v
ậ
y
vai tr
ò
c
ủ
a nhà n
ướ
c ngoài vai tr
ò
đi
ề
u ti
ế
t n
ề
n kinh t
ế
nh
ằ
m s
ử
a ch
ữ
a nh
ữ
ng
khuy
ế
t t
ậ
t c
ủ
a cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng cùng v
ớ
i vai tr
ò
t
ạ
o môi tr
ườ
ng
ổ
n
đị
nh cho
cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng phát tri
ể
n th
ì
nhà n
ướ
c c
ò
n ph
ả
i
đả
m b
ả
o n
ề
n kinh t
ế
phát
tri
ể
n đúng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a