Trường Đại Học Cần Thơ
BÁO CÁO
GVHD: Vũ Ngọc Điệp
SVTH: Nguyễn Tuấn Anh
Nguyễn Quốc Phong
Nguyễn Hồng Anh
Ngơ Minh Tồn
NỘI DUNG BÁO CÁO
CÁC KHÁI NIỆM
CÁC PHƯƠNG PHÁP CHUYỂN GEN
CÁC LOẠI THỰC VẬT CHUYỂN GEN
THÀNH TỰU
CÁC KHÁI NIỆM
CÔNG NGHỆ CHUYỂN GEN: Chuyển gen là đưa một đoạn DNA
ngoại lai vào gen của cơ thể đa bào, sau đó DNA ngoại lai này
sẽ có mặt ở hầu hết các tế bào và được truyền lại cho thế hệ
sau.
GEN CHUYỂN:(transgene) là gen ngoại lai được chuyển từ một cơ
thể sang một cơ thể mới bằng kỹ thuật di truyền.
GMP (genetically modified plant): thực vật biến đổi gen
Một số phương pháp chuyển gen
Chuyển gen gián tiếp nhờ Agrobacterium
Chuyển gen nhờ súng DNA “biolistic”
Chuyển gen nhờ virus
Chuyển gen bằng phương pháp vi tiêm
Chuyển gen bằng phương pháp xung điện
PHƯƠNG PHÁP CHUYỂN GEN GIÁN TIẾP
NHỜ AGROBACTERIUM
Là vi khuẩn gram (-)
Khi ở trong đất sẽ sinh
độc tố
Gây ung thư ở thực vật
mang những plasmid lớn
đặc trưng
PHƯƠNG PHÁP CHUYỂN GEN GIÁN TIẾP
NHỜ AGROBACTERIUM
Agrobacterium có khả năng
xâm nhiễm vào tế bào
thực vật nằng cách chuyển
1 đoạn DNA của nó vào tế
bào thực vật
Ưu điểm: có hiệu quả
Nhược điểm: thực hiện
khó trên lớp 1 lá mầm.
Chuyển gen nhờ súng DNA “biolistic”
Là sử dụng các viên
đạn có kích thước hiển
vi có tỷ trọng cao để đạt
gia tốc cao xuyên qua vỏ
và màng tế bào ,đưa lớp
DNA bọc ngoài tiếp cận
với bộ máy di truyền của tế bào.
DNA ngại lai hội nhập với DNA tế bào và biểu hiện, thực
hiện quá trình biến nạp gen
CÁC LOẠI SÚNG BẮN GEN
Súng bắn gen PDS-1000
Súng bắn gen PDS-1000He
Súng bắn gen Sauter 1991
CHUYỂN GEN NHỜ VIRUS
Virrus dễ dàng bám và lây nhiễm vào tế bào trên những
thực vật nguyên vẹn.
Một số Virrus lây nhiễm vào thực vật từ vị trí xâm nhiễm
và chuyển acid nucleic của nó vào mỗi tế bào sống của ký
chủ.
Virrus có thể sao chép vài ngàn lần và tồn tại khoảng 103
-105 bản sao trong mỗi tế bào thực vật.
Gen của Virrus được đi khắp nơi và vì vậy có biểu hiện
mạnh.
PHƯƠNG PHÁP VI TIÊM
Là phương pháp tiêm các đại phân tử vào trong tế bào thực
vật
Được theo dõi bằng kính hiển vi và sự thành cơng được
nhận ra bằng một chất phát huỳnh quang được cùng tiêm
vào trong tế bào
KỸ THUẬT XUNG ĐIỆN
Làm rối loạn cấu trúc màng kép phospholipid cho phép các
phân tử DNA ngoại lai từ môi trường xâm nhập vào bên
trong tế bào
Kỹ thuật xung điện (electroporation) là một phương pháp
cơ học được sử dụng để đưa các phân tử phân cực vào
trong tế bào chủ qua màng tế bào.
TÌNH HÌNH CÂY CHUYỂN GEN
TRÊN THẾ GIỚI
Để có thể tạo ra những cây mang
đặc điểm mong muốn với độ
chính xác cao, các nhà khoa
học đã tiến hành sử dụng công
nghệ gen
Tính đến năm 2006 có 22 nước
trồng cây chuyển gen. Hiện có
4 cây trồng biến đổi gen được
thương mại hóa rộng, tính trên
tồn thế giới đã có:
56% diện tích gieo trồng đâu
tương
28% cây bông
14% cây ngô
19% cải dầu
CÂY BẮP
Bắp GM giúp tuyến trùng
diệt được sâu đục rễ
Cây phát ra tín hiệu bằng
hợp chất bay hơi thu hút
côn trùng
Sâu ăn rễ sẽ tiết ra
E-beta-carophyllene để
hấp dẫn tuyến trùng
CÂY LÚA
Lúa kháng thuốc diệt cỏ
Lúa chứa ít acid Phytic
Chứa nhiều beta-caroten
Gạo vàng ngăn ngừa sự
thiếu hụt vitamin.
CÀ TÍM
Tạo ra bằng cách chuyển
gen qua plasmid của tế bào chất
Bằng kỹ thuật bắn gen để
dung hợp gen aadA vào tế
bào chất, gen này kháng được
thuốc kháng sinh spectinomyci
và streptomycin trong lục lạp
CÂY BÔNG
Tạo ra bằng cách biến nạp gen
gián tiếp thông qua Agrobacterium
tumefaciens
Hạt bông vải chứa rất nhiều
protein, nhưng lại chứa một
loại chất độc có tên gọi gossypol
Hạt bơng vải biến đổi gien có hàm
lượng gossypol khơng đủ gây hại
cho con người.
CÀ CHUA
Cà chua chuyển gen có chứa
AAT(human alpha-1-antitrypsin)
AAT ức chế men “ serine protease”
trong huyết tương người.
Thiếu AAT gây ung thư gan,
viêm khí quản viêm khớp và viêm da
Khoai lang tím năng suất cao hơn
Khoai lang tím là sản phẩm
từ hạt giống biến đổi gen
ngồi khơng gian. Cây
trồng từ hạt giống này có
khả năng kháng cự mơi
trường hơn, nhiều dinh
dưỡng hơn và năng suất
cao hơn
Khoai tây có khả năng kháng cơn trùng virus
Khoai tây được xem là cây
lương thực quan trong thứ
tư trên thế giới, với sản
lượng hàng năm lên đến
300 triệu tấn và được
trồng trên hơn 18 triệu ha.
Khoai tây biến đổi gen
mang các tính trang như
khả năng kháng cơn trùng
và kháng virus
TÁO
Trên thế giới có hơn loại
táo. Táo là loại trái cây
thơm ngọt rất tốt cho sức
khỏe. Ăn táo có thể giảm
được nguy cơ mắc bệnh
ung thư, tim mạch và béo
phì.hiện nay táo biến đổi
gen mang tính trạng như
làm chậm quá trình chín
và kgáng sâu bệnh
Cà chua tím hay cịn gọi là siêu cà chua
Cà chua tím ngăn chặn sự phát
triển của tế bào ung thư. Nó
mùi vị hệt như cà chua bình
thường nhưng có thêm 2 gen
sản xuất sắc tố màu tối của hoa
mõm chó. Những sắc tố này có
đặc tính chống oxi hóa nên
chống lại nhiều bệnh như ung
thư, tiểu đường, tim mạch
CÂY CẢI DẦU
Cây cải dầu được biến đổi gen
với mục đích cải thiện chất lượng
dinh dưỡng, đặc biệt là hàm lượng
chất béo hòa tan
Được trồng ở các nước khác
của châu Âu và Australia. Cây cải
dầu được biến đổi gen mang các
tính trạng chống chịu thuốc diệt cỏ,
có hàm lượng laurate và oleic acid cao.
CHUỐI
Hiện nay có khoảng 1.000 loại
chuối khác nhau, loại trái cây
giàu dinh dưỡng và khơng có chất
béo này có chứa hàm lượng kali
và chất xơ rất cao, và là nguồn
cung cấp vitamin C chống oxy
hóa
Chuối biến đổi gen để mang các
tính trạng như kháng virus, giun
trịn và nấm và có khả năng làm
chín chậm
DỨA
Tính tới tháng 1/2001, tồn thế
giới đã trồng được khoảng 12 triệu
tấn dứa. Trong vòng 30 năm qua,
sản lượng dứa hàng năm trên thế
giới đã tăng lên gấp ba lần.
Người ta đang biến đổi gen cây
dứa để tăng khả năng kháng sâu bọ
và virus, và bổ sung tính trạng làm
chậm chín của cây.
NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý
Đối với môi trường
Cây chuyển gen có lợi tiềm tàng đối với mơi trường. Chúng giúp
bảo tồn các nguồn lợi tự nhiên, sinh cảnh và động thực vật bản địa.
Chúng góp phần giảm xói mịn đất, cải thiện chất lượng nước, cải
thiện rừng và nơi cư ngụ của động vật hoang dại.
Giảm sử dụng thuốc trừ sâu cải thiện đáng kể chất lượng nước ở
những vùng sử dụng thuốc.