Giáo án điện tử sinh học: Sinh học 12- Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ tế bào pdf

Tạo giống bằng phơng pháp
gây đột biến và công nghệ tế bào
Ngời thực hiện: Nguyễn Thị
Thuý Hà
Bài 19
Thao giảng môn
Sinh học
12

Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Trong chọn giống sử dụng phơng pháp tự thụ
phấn hay giao phối gần nhằm mục đích
A. Tạo dòng thuần mang tính trạng mong muốn
B. Tạo u thế lai hơn so với bố mẹ
C. Tập hợp các tính trạng quý từ bố mẹ
D. Tạo biến dị tổ hợp cho chọn giống
Câu 2: Tạo dòng thuần bằng phơng pháp tạo biến dị tổ hợp chỉ áp dụng hiệu quả với đối tợng
A. Cây trng, vi sinh vật
B. Vật nuôi, vi sinh vật
C. Bào tử, hạt phấn D. Vật nuôi, cây trồng
Câu 3: Sắp xếp các bớc trong tạo giống trên nguồn biến dị tổ hợp:
1. chọn lọc ra những tổ hợp gen mong muốn 2. lai giống tạo ra tổ hợp gen khác nhau 3.
những tổ hợp gen mong muốn sẽ đợc cho tự thụ phấn hoặc giao phối gần để tạo giống
thuần chủng - 4. tạo ra các dòng thuần chủng khác nhau
A. 1 2 3- 4
B. 4 2 1 - 3
C. 4 -2-3-1 D. 1 3 2- 4
Câu 4 : Sơ đồ nào giải thích cho cơ sở di truyền của u thế lai
A. AA < Aa > aa
B. AA < Aa < aa

C. AA > Aa > aa D. AA < aa
Câu 5 : Để tạo u thế lai ngời ta tạo dòng thuần khác nhau sau đó tiến hành:
A. Lai khác dòng đơn
B. Lai thuận nghịch
C. Lai khác dòng kép
D. Cả A,B,C
Đáp án: 1A / 2D/ 3B/ 4A / 5D

Bài 19 : Tạo giống bằng phơng pháp gây đột biến và công nghệ tế
bào
I. Tạo giống bằng phơng pháp gây đột
biến
1. Quy trình
Bớc 1. Xử lý mẫu vật bằng tác nhân gây đột biến
Bớc 2. Chọn lọc các thể đột biến
Bớc 3. Tạo dòng thuần chủng
* Đối tợng áp dụng ?
Cây trồng, đặc biệt hiệu quả với
chọn giống vi sinh vật
?1. Kể tên Tác nhân gây đột biến
?2. Chọn lọc nh thế nào?
?3. Mục đích tạo dòng thuần ?

Bµi 19 : T¹o gièng b»ng ph¬ng ph¸p g©y ®ét biÕn vµ c«ng nghÖ tÕ
bµo
I. T¹o gièng b»ng ph¬ng ph¸p g©y ®ét
biÕn
•
Gây đột biến bằng tác
nhân vật lí:

•
Ở Vi sinh vật: Xử lí
bào tử nấm
Penicilium  chủng
Penicillum có hoạt
tính Peniciline tăng
gấp 200 lần dạng ban
đầu.

•
chín sớm
•
thấp và cứng cây
•
chịu chua và phèn
•
năng suất tăng 15-25%.
Méc tuyÒn ®ét biÕn (MT1)
§Ëu t¬ng DT 55 (năm 2000)
được tạo ra bằng xử lí đột biến
giống đậu tương DT 74 có:

thời gian sinh trưởng rất
ngắn (trong vụ xuân: 96 ngày,
vụ hè: 87 ngày),

chống đổ và chịu rét khá tốt

hạt to, màu vàng.
Giống táo đào vàng : tạo ra

bằng xử lí đột biến đỉnh sinh
trưởng cây non của táo Gia
Lộc.
- Quả to. Màu vàng, giòn,
ngọt, thơm, năng suất cao.
2. Thµnh tùu

Bµi 19 : T¹o gièng b»ng ph¬ng ph¸p g©y ®ét biÕn vµ c«ng nghÖ tÕ
bµo
I. T¹o gièng b»ng ph¬ng ph¸p g©y ®ét
biÕn
D©u t»m (3n)
Da hÊu (3n)
2. Thµnh tùu

Bài 19 : Tạo giống bằng phơng pháp gây đột biến và công nghệ tế
bào
I. Tạo giống bằng phơng pháp gây đột
biến
II. Tạo giống bằng công nghệ tế bào
Công nghệ tế bào:

- Là quy trình công nghệ dùng tạo ra những tế bào có kiểu nhân
mới từ đó hình thành đặc điểm mới
- Hoặc hình thành cơ thể không qua sinh sản hữu tính mà thông
qua sự phát triển của tế bào Xôma tăng hệ số nhân giống vật
nuôi, cây trồng

Bài 19 : Tạo giống bằng phơng pháp gây đột biến và công nghệ tế
bào

I. Tạo giống bằng phơng pháp gây đột
biến
II. Tạo giống bằng công nghệ tế bào
II.1. công nghệ tế bào Thực vật
1. Nuôi cấy hạt phấn
TB M ht phn
A
a
A
Ht phn
n bi (n)
Chn
lc
Cõy aa
Cõy a
Dũng a
L ng
b i
hoá
a
Giảm phân
MT nuôi cấy nhân
dòng tế bào (A, a)
a
L ng
b i hoá
aa
Dòng
tế bào aa
Cõy aa

1
2
3
3
Nuôi cấy hạt phấn
Nguyên
liệu
Hạt phấn (n)
Cách
tiến
hành
1.Nuôi cấy hạt phấn
trên mt nhân tạo
2. CL các dòng đơn
bội mong muốn
Lỡng bội
hoá Tạo cây tr
ởng thành (2n)
Kết quả
Tạo dòng thuần l
ỡng bội từ dòng đơn
bội

Bài 19 : Tạo giống bằng phơng pháp gây đột biến và công nghệ tế
bào
II. Tạo giống bằng công nghệ tế bào
II.1. công nghệ tế bào Thực vật
1. Nuôi cấy hạt phấn
2. Tạo giống bằng nuôi cấy mô
Nuôi cấy mô

Nguyên
liệu
Tế bào Xôma (2n)
Cách
tiến
hành
1. Nuôi mô trên môi tr
ờng nhân tạo tạo
mô sẹo (Calus)
2. Bổ sung hoocmon
kích thích sinh trởng
cho phát triển thành
cây trởng thành
Kết quả
Hệ số nhân giống cao
Tạo quần thể cây trồng
đồng nhất kiểu gen

Bài 19 : Tạo giống bằng phơng pháp gây đột biến và công nghệ tế
bào
II. Tạo giống bằng công nghệ tế bào
II.1. công nghệ tế bào Thực vật
3. Lai tế bào Xôma
2n= 24
(2n)
Cõy lai Pomato
72 NST (24+48)
TB lai
72 NST (24+48)
Dung hp t

bo cht, nhõn
Loi b
thnh
xenlulozo
(2n)
2n= 48
Nuụi cy
t bolai
2n= 24
Dung hợp tế bào trần
Nguyên
liệu
2 dòng tế bào Xôma(2n) của
2 loài khác nhau
Cách tiến
hành
1 - Tạo dòng tế bào trần
2 - cho dung hợp 2 khối
nhân và tế bào chất
nuôi trong môi trờng
nhân tạo
3 - tạo dùng Hoocmon kích
thích sinh trởng kích
thích thành cây lai
Kết quả
Lai xa, lai khác loài Tạo
song nhị bội thể mà qua lai
SSHT khó thực hiện

Bài 19 : Tạo giống bằng phơng pháp gây đột biến và công nghệ tế

bào
II. Tạo giống bằng công nghệ tế bào
II.1. công nghệ tế bào Thực vật
II.2. công nghệ tế bào động vật
A. Cấy truyền phôi
1. Lấy phôi
từ ĐV cho
2. Tách phôi thành
2 hay nhiều phần
3. Tách phôi
riêng biệt
4. Cấy phôi vào
ĐV nhận và
sinh con

II. Tạo giống bằng công nghệ tế bào
II.2. công nghệ tế bào động vật
B. Nhân bản vô tính
B1. Tách tế bào của
cừu cho nhân và nuôi trong phòng
TN; tách TB và loại bỏ nhân
Tuyến vú (2n)
trứng
B2. Chuyển . của TB tuyến vú
vào TB trứng đã loại bỏ nhân
nhân
B3. Nuôi cấy TB đã chhuyển nhân
trên mt nhân tạo để .

Trứng phát triển

thành phôi
B4. vào tử cung của
cừu mẹ để mang thai và sinh cừu
Dolly
Chuyển phôi
Kết quả: Cừu Dolly có kiểu hình
giống cừu cho nhân

Bµi 19 : T¹o gièng b»ng ph¬ng ph¸p g©y ®ét biÕn vµ c«ng nghÖ tÕ
bµo
II. T¹o gièng b»ng c«ng nghÖ tÕ bµo
II.3. Thµnh tùu t¹o gièng nhê c«ng nghÖ tÕ bµo
Nu«i cÊy h¹t phÊn

Bµi 19 : T¹o gièng b»ng ph¬ng ph¸p g©y ®ét biÕn vµ c«ng nghÖ tÕ
bµo
II. T¹o gièng b»ng c«ng nghÖ tÕ bµo
II.3. Thµnh tùu t¹o gièng nhê c«ng nghÖ tÕ bµo
Nu«i cÊy m«
Hoa
lan
Khoai t©y

Bµi 19 : T¹o gièng b»ng ph¬ng ph¸p g©y ®ét biÕn vµ c«ng nghÖ tÕ
bµo
II. T¹o gièng b»ng c«ng nghÖ tÕ bµo
II.3. Thµnh tùu t¹o gièng nhê c«ng nghÖ tÕ bµo
Lai tÕ bµo X«ma
Pomato

Bµi 19 : T¹o gièng b»ng ph¬ng ph¸p g©y ®ét biÕn vµ c«ng nghÖ tÕ
bµo
II. T¹o gièng b»ng c«ng nghÖ tÕ bµo
II.3. Thµnh tùu t¹o gièng nhê c«ng nghÖ tÕ bµo
CÊy truyÒn
ph«i vµ nh©n
b¶n v« tÝnh
t¹o gièng sinh
s¶n Ýt vµ quý
hiÕm

C©u 1. S p x p các thao tác sau theo quy trình gây đ t bi n t o gi ng m i. ắ ế ộ ế ạ ố ớ
1- T o gi ng thu n ch ng; 2- Ch n l c gi ng các th đ t bi n; 3- X lý m u v t b ng tác ạ ố ầ ủ ọ ọ ố ể ộ ế ử ẫ ậ ằ
nhân gây đ t bi nộ ế
A. 1 – 2- 3 B. 3 – 2 – 1 C. 2 – 1 – 3 D. 3 – 1 – 2.
Bµi 19 : LuyÖn tËp
C©u 2. Ph ng pháp t o c th thu n ch ng v t t c các c p gen quy đ nh tính tr ngươ ạ ơ ể ầ ủ ề ấ ả ặ ị ạ
A. Nuôi c y h t ph n k t h p l ng b i hoá B. Nuôi c y mô ấ ạ ấ ế ợ ưỡ ộ ấ
D. Chuy n ghép gen C. T th ph n b t bu c qua vài th hể ự ụ ấ ắ ộ ế ệ
C©u 3: Trong ch n gi ng, đ t o ra gi ng m i mang đ c đi m c a hai loài, ng i ta ọ ố ể ạ ố ớ ặ ể ủ ườ
áp d ng ph ng pháp:ụ ươ
A. lai khác dòng. B. lai t bào xôma. C. lai t bào sinh d c. D. lai thu n ngh ch.ế ế ụ ậ ị
C©u 4: Đ hai t bào sinh d ng có th dung h p thành m t t bào th ng nh t, đi u ể ế ưỡ ể ợ ộ ế ố ấ ề
quan tr ng đ u tiên là:ọ ầ
A. nuôi c y trong mooi tr ng thích h p. B. dùng hoocmôn thích h p đ dung h p.ấ ườ ợ ợ ể ợ
C. lo i b thành t bào. D. dùng xung đi n cao áp đ kích thích.ạ ỏ ế ệ ể
C©u 5: Cõu Dolly sinh ra tõ mÊy cõu mÑ
A. 1 . B. 2 C. 3 D. 4
1
2

3

hóc thÇy c« vµ c¸c em
m¹nh khoÎ – thµnh c«ng