Chương 3: Quy phạm pháp luật và văn bản quy phạm pháp luật pdf

CHƯƠNG 3
QUY PHẠM PHÁP LU
T
VĂN BẢN QPPL
MỤC TIÊU
Saukhihọcxongchươngnày, sinhviênsẽnắm
vữngnhữngnộidung sau:
Hiểurõcáckháiniệmvàđặcđiểm: Quyphạm
PhápluậtvàVănbảnquyphạmPhápluật.
 BiếtphântíchcácbộphậncấuthànhQuy
phạmPhápluậtkhiđọcmộtQuyphạmPhápluật.
 Hiểuvàxácđònhđượcvòtríthứbậccủatừng
loạivănbảntronghệthốngVănbảnquyphạm
Phápluật.
 Phân biệtđượccácloạiVănbảnquyphạm
Phápluật.
NỘ DUNG
1.Kháiniệm
2.Cơc
uc aQPPL
3.Phânl
aiQPPL
4.V
nbảnQPPL
5.Phânlọaiv
nbảnQPPL
6.Hiệul
ccủav nbảnQPPL
KHÁI NIỆM
QuyphạmphápluậtXHCN: làquytắcxử
sựchungdo Nhànướcban hànhhoặcthừa

nhậnvàbảảmthựchiện, thểhiệnýchí
vàlộiíchcủanhândânlaộng, nhằm
điềuchỉnhcácquanhệxãhộitheònh
hướngXHCN
ĐẶC ĐIỂM
 Do nhànướcban hànhhoặcthừanhận.
 ĐượcNhànướcbảảmthựchiện.
 Mangtínhbắtbuộcchung.
 Nộidung trongmỗiquyphạmphápluật
đềuthểhiệnhaimặt: chophépvàbắt
buộc.
Cễ CAU CUA QUY PHAẽM PHAP LUAT
Baogmbabphnchớnh:
- Giủnh
-Quy ủnh
-Ch
ti
GIẢĐỊNH
Kháiniệm : làmộtbộphậncủaquyphạm
phápluậtnêulênnhữngđiềukiện, hoàncảnh
(thờigian, đòiểm…) cóthểxảyratrongthực
tếcuộcsốngvàcánhânhay tổchứckhiởvào
nhữnghoàncảnh, điềukiệnđóphảichòusự
tácđộngcủaquyphạmphápluật.
Vaitrò : xácđònhphạmvi tácđộngcủapháp
luật.
Cáchxácđònh: trảlờichocâuhỏiChủthể
nào? Tronghoàncảnh, điềukiệnnào?
Vídụ: Điều134 BLHS: “Ngườinàobắt
ngườikháclàmcon tin nhằmchiếmđoạt

tàisản, thìbòphạttùtừ2 nămđến7 năm”.
Trongquyphạmtrên, bộphậngiả
đònhlàđoạnđượcgạchdưới.
QUY ĐỊNH
Kháiniệm :làbộphậncủaquyphạmpháp
luật, trongđónêulêncáchthứcxửsựmà
cánhânhay tổchứcởvàohoàncảnh, điều
kiệnđãnêutrongbộphậngiảđònhđược
phéphoặcbuộcphảithựchiện.
Vaitrò: môhìnhhoáýchícủaNhànước,
cụthểhoácáchthứcxửsựcủacácchủthể
khithamgiaquanhệphápluật.
Cáchxácđònh: trảlờichocâuhỏichủthể
sẽxửsựnhưthếnào?
Vídụ: Điều364 BLDS: “Bênbảolãnhđược
hưởngthùlao nếubênbảolãnhvàbên
đượcbảolãnhcóthỏathuận”.
Trongquyphạmtrên, bộphậnquy
đònhlàđoạnđượcgạchdưới.
CHẾTÀI
Kháiniệm: làmộtbộphậncủaQPPL,
nêulênbiệnpháptácđộngmàNhà
nướcdựkiếnápdụngđốivớicánhân
hay tổchứcnàokhôngthựchiệnđúng
mệnhlệnhcủaNhànướcđãnêûbộ
phậnquònhcủaquyphạmphápluật.
Vaitrò: nhằmbảảmchophápluật
đượcthựchiệnnghiêmminh.
Cácxácđònh: trảlờicâuhỏichủthể
phảichòuhậuquảgìnếukhôngthực

hiệnđúngquònhcủaQPPL.
Vídụ: Điều117 BLHS: “Ngườinàobiết
mìnhbònhiễmHIV màcốýlâytruyền
bệnhchongườikhác, thìbòphạttùtừ1
nămđến3 năm”.
Trongquyphạmtrên, bộphận
chếtàilàđoạnđượcgạchdưới.
LƯU Ý
Mộtquyphạmphápluậtcóthểđượctrình
bàytrongmộtđiềuluật.
Trongmộtđiềuluậtcóthểcónhiềuquy
phạmphápluật.
Trậttựcácbộphậngiảđònh, quònh, chế
tàitrongquyphạmphápluậtcóthểbòđảo
lộntrậttự.
Mộtquyphạmphápluậtkhôngnhấtthiết
phảicóđủcảbabộphậngiảđònh, quy
đònhvàchếtài.
PHÂN LOẠI QUY PHẠM PHÁP LUẬT
Căncứvàốitượngđiềuchỉnhvàphương
phápđiềuchỉnh, quyphạmphápluậtcó
thểphânchiatheocácngànhluật, cụthể:
Quyphạmphápluậthìnhsự.
Quyphạmphápluậtdânsự.
Quyphạmphápluậthànhchính,…
PHÂN LOẠI QUY PHẠM PHÁP LUẬT
Căncứvàonộidung củaquyphạmpháp
luậtcóthểchiathành:
Quyphạmphápluậtđònhnghóa
Quyphạmphápluậtđiềuchỉnh

Quyphạmphápluậtbảovệ
VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT
Kháiniệm
:Vănbảnquyphạmphápluật
làvănbảndo cơquanNhànướccóthẩm
quyềnban hànhtheotrìnhtự, thủtục
luậtđònh, trongđó, cóchứựngcác
quytắcxửsựmangtínhbắtbuộcchung,
đượcNhànướcđảmbảothựchiệnvà
đượcápdụngnhiềulầntrongthựctếđời
sống.
VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT
Đặcđiểm:
Do cơquannhànướccóthẩmquyềnban
hành
Cóchứựngquytắcxửsựmangtính
bắtbuộcchung
Đượcápdụngnhiềulầntrongđờisống
ĐượcNhànướcđảmbảothựchiện.
Quyếtđònh,
Thôngtư, Chỉthò
Bộtrưởng, Thủtrưởngcơquan
ngangBộ, Việntrưởng
VKSNDTC, ChánhánTANDTC.
Quyếtđònh, Chỉ
thò
Thủtướngchínhphủ
Nghòđònh, Nghò
quyết
Chínhphủ

Quyếtđònh, lệnhChủtòchnước
Pháplệnh, Nghò
quyết
Ủyban thườngvụquốchội
Hiếnpháp, Luật,
Nghòquyết
Quốchội
TêngọivănbảnCơquanban hành
Nghò quyết, Thông
tưliêntòch
CơquanNhànướccóthẩm
quyềnvàcơquantrungương
củatổchứcchínhtròxãhội.
ThôngtưliêntòchBộ, cơquanngangBộ,
TANDTC vàVKSNDTC
ThôngtưliêntòchTANDTC vàVKSNDTC
ThôngtưliêntòchBộvàcơquanngangBộ
Quyếtđònh, ChỉthòUỷban nhândân
NghòquyếtHộiđồngnhândân
NghòquyếtHộiđồngthẩmphán
TANDTC
• HiếnpháplàVănbảncóhiệulựcpháplýcaonhất
tronghệthốngVănbảnquyphạmPhápluật.
Hiếnphápquònhcácvấnđềcơbảnnhất
củamộtNhànướcnhưchếđộkinhtế, chínhtrò, văn
hóa, xãhội, xácđònhcơchếquyềnlựccủaNhà
nước, quyềnvànghóavụcơbảncủacôngdân.
Hiếnpháplàcơsởpháplýchotấtcảhệ
thốngPhápluật.
Bộluật, Luật lànhữngvănbảnquyphạm

Phápluậtđượcban hànhtrêncơsởHiếnpháp, quy
đònhcácvấnđềcơbảnquantrọngtrongtấtcảcác
lónhvựckinhtế, vănhóa, xãhội, an ninhquốc
phòngcủấtnước.

CácvănbảndướiLuậtđượcban hànhtrêncơ
sởvàtrongkhuônkhổquònhcủaVănbản
luậtcủaQuốchộiđểchấphànhvàtổchức
thựchiệncácVănbảnluậtđó.
CácVănbảndướiLuậtquònhtráivới
quònhcủaVănbảnLuậtđềukhôngcóhiệu
lựcpháplý.
HI U L C VBQPPL
Hi ulựctheothờigian
Hiệ ulựctheokhônggian
Hiệ ulựctheo ñốitượngtác ñộng
HI U LỰC THEO TH I GIAN
Làgiớihạnxác ñịnhthời ñiểmphátsinhvà
chấmdứthiệulựccủaV
QPPL
aphươngthứcxác ñịnhthời ñiểmbắt u
cóhiệulự
V QPPL cóhiệulựct thời ñiểmthôngqua
ho
ccôngbố
-Saum
tkh angthờigiannhất ñịnhkểt
khicôngbốv nb n
-T
thời ñiểm ñ cghitrongv nb nho c

b
ngm tñạoluậtkhácphêchu nv nb n
HIỆU LỰC THEO THỜI GIAN
Ba ươ g c ñị ă ả ế
hiệ ực:
-Trongvănbảnmihoặcv nbảnc acơ
quan ñược ủyquyềncósựchỉ dẫntrực
tiếpvềñiềuñó
-Sưban hànhvănbảnmớithaythế
- Đượcchỉ rõtrongvănbảnvàthờihạnñó
ñãhết
HIỆU LỰC THEO THỜI GIAN
ệ ựchồ hiệulựctrở về trước): chỉ
ápdụngkhiphùhợpvớilợiíchcủaxãhội
và ñượcquy ñịnhngaytrongvănbản
•Bấthồit
: MộtVBQPPL mới ñượcthông
qua chỉñiềuchỉnhnh
ngquanhệxãhội
xuấthiệnsaukhivănbảnñóbắt
ucó
hiệulực