Chương 11: Luật tố tụng dân sự pps

CHNG 11
Luaọt
Toỏtuùngdaõnsửù
MỤC TIÊU
Chươngnàysẽcungcấpchosinhviên
nhữngkiếnthứccơbảnsau:
-
ể ơbả ề ẩ ề ủa
a h ử ụ ệcd ự
-N
ược ữ g ầ ộc
ề ẩ ề ủa a
-X ược ủa ữ g
ha g a ụ gd ự
NI DUNG
1.Kháinim
2. Đitng ñiuchnh
3.ThmquynxétxcaTòaán
nhândân
4. Nhngyêucuthucvthmquyn
giiquytcaTòaán
5.Nhngngithamgiattngdân
s
6.Cácgiai ñoncattngdâns
KháiniệmngànhluậtTốtụngdânsự
LuậttốtụngDânsựlàmột
ngànhluậtđộclậptronghệ
thốngphápluậtnướcta, bao
gồmcácquyphạmphápluật
điềuchỉnhcácquanhệtốtụng
dânsựphátsinhgiữatoàánvới

nhữngngườithamgiatốtụng
trongquátrìnhgiảiquyếtvụán
dânsự.
ĐỐI TƯNG ĐIỀU CHỈNH
Làcácquanhệxãhộiphátsinhtrong
quátrìnhgiảiquyếtmộtvụántranh
chấpdânsựgiữatoàánvànhữngngười
cóliênquanđếnvụkiệndânsự. Những
ngườithamgiatốtụngdânsựtrongmối
quanhệvớitoàánnhândânbaogồm
Việnkiểmsátnhândân, nguyênđơndân
sự, bòđơndânsự, ngườilàmchứng,
ngườigiámđònh, ngườiphiêndòch, luật
sưvànhữngngườicóquyềnlợivànghóa
vụliênquanđếnquyềnvànghóavụdân
sựđangbòtranhchấp.
MỘT SỐ NGUYÊN TẮC ĐẶC THÙ
TRONG TỐTỤNG DÂN SỰ
Nguyêntắctựđònhđoạt
Bìnhđẳngvềquyềnvànghóavụgiữacácđương
sự
Nguyêntắccungcấpchứngcứcủacáccá
nhân, cơquan, tổchức
Nguyêntắchoàgiảitrongtốtụngdânsự…vv.
THẨM QUYỀN XÉT XỬCỦA
TOÀÁN NHÂN DÂN
Thẩmquyềnchung:
Nhữngtranhchấpthuộcthẩmquyềngiải
quyếtcủatoàángồm:
Nhữngtranhchấpvềdânsựthuộcthẩm

quyềngiảiquyếtcủatoàán(vềquốctòch,
vềhợpđồngdânsự, vềquyềnsởhữutrí
tuệ, chuyểngiaocôngnghệ, tranhchấptài
sảnthừakế, bồithườngthiệthạingoàihợp
đồng, tranhchấpvềquyềnsửdụngđất ).
Nhữngtranhchấpvềhônnhânvàgiình
thuộcthẩmquyềngiảiquyếtcủatoàán
(lyhôn, tranhchấpvềnuôicon, chiatài
sảnkhilyhôn, chiatàisảnchungcủavợ
chồngtrongthờikỳhônnhân, tranhchấp
vềthaổingườitrựctiếpnuôicon saukhi
tranhchấp, tranhchấpvềxácđònhcha,
mẹchocon hoặcxácđònhcon chocha
mẹ).
Nhữngtranhchấpvềkinhdoanh, thươngmại
thuộcthẩmquyềngiảiquyếtcủatoàán(mua
bánhànghoá, cungứngdòchvụ, phânphối,
đạilý, đạidiện, kýgửi, thuê, chothuê, thuê
mua, xâydựng, tưvấn, kỹthuật, vậnchuyển
hànghoá, hànhkháchbằngđườngsắt, đường
bộ, đườngthuỷnộiđòa, vậnchuyểnhànghoá,
hànhkháchbằngđườngbiển, muabáncổ
phiếu, tráiphiếuvàgiấytờcógiákhác, đầu
tư, tàichính, ngânhàng, bảohiểm, thămdò,
khaithác, tranhchấpvềquyềnsởhữutrítuệ,
chuyểngiaocôngnghệcómụcđíchlợi
nhuận, vv.).
Nhữngtranhchấpvềlaộngthuộcthẩm
quyềngiảiquyếtcủatoàán(xửlýkỷluậttheo
hìnhthứcsathải, đơnphươngchấmdứthợp

đồnglaộng, bồithườngthiệthạigiữangười
sửdụnglaộngvàngườilaộng, vềtrợ
cấpkhichấmdứthợpđồnglaộng, giữa
ngườigiúpviệcgiìnhvớingườisửdụnglao
động, vềbồithườngthiệthạigiữangườilao
động với doanh nghiệp xuất khẩu lao
động vv.).
Nhữngyêucầuthuộcthẩmquyềngiải
quyếtcủatoàán
Yêucầuvềdânsự (yêucầutuyênbốmột
ngườimấtnănglựchànhvi dânsựhoặcbòhạn
chếnănglựchànhvi dânsự, huỷbỏquyết
đònhtuyênbốmộtngườimấtnănglựchànhvi
dânsự hoặcquyếtđònhtuyênbốhạnchế
nănglựchànhvi dânsự, yêucầuthôngbáo
tìmkiếmngườivắngmặttạinơicưtrúvàquản
lýtàisảncủangườiđó, yêucầutuyênbốmột
ngườimấttích, huỷbỏquyếtđònhtuyênbố
mộtngườimấttích, yêucầutuyênbốmột
ngườilàđãchết, huỷbỏquyếtđònhtuyênbố
mộtngườilàđãchết, ).
Nhữngyêucầuvềhônnhângiình (yêucầu
vềviệchuỷviệckêthôntráiphápluật, yêu
cầucôngnhậnthuậntìnhlyhôn, nuôicon,
chiatàisảnkhilyhôn, yêucầuchấmdứtviệc
nuôicon nuôi vv.).
Nhữngyêucầuvềkinhdoanh, thươngmại
(yêucầucôngnhậnvàchothihànhtạiViệt
Nam bảnán, quyếtđònhkinhdoanh, thương
mạicủaToàánnướcngoàihoặckhôngcông

nhậnbảnán, quyếtđònhkinhdoanh, thương
mạicủaTòaánnướcngoàimàkhôngcóyêu
cầuthihànhtạiViệtNam vv.).
-Nhữngyêucầuvềlaộng (yêucầucông
nhậnvàchothihànhtạiViệtNam bảnán,
quyếtđònhlaộngcủaToàánnướcngoài
hoặckhôngcôngnhậnbảnán, quyếtđònhlao
độngcủaTòaánnướcngoàimàkhôngcó
yêucầuthihànhtạiViệtNam vv.).
THẨM QUYỀN CỦA MỖI
CẤP TOÀÁN
Phânđònhthẩmquyềntheovụviệc: toàán
nhândâncấphuyệngiảiquyếtcáctranh
chấptheovụviệcnóitrêntrừcácviệc“vận
chuyểnhànghoá, hànhkháchbằngđường
biển, muabáncổphiếu, tráiphiếuvàgiấytờ
cógiákhác, đầutư, tàichính, ngânhàng, bảo
hiểm, thămdò, khaithác, tranhchấpvề
quyềnsởhữutrítuệ, chuyểngiaocôngnghệ
cómụcđíchlợinhuận; cáctranhchấplao
độngtậpthể, yêucầucôngnhậnvàthihành
bảnán, quyếtđònhcủatoàánnướcngoài,
nhữngtranhchấpcóyếutốnướcngoài vv.
Phânđònh thẩmquyềntheolãnh
thổ:
nơibòđơn(ngườibòyêucầutuyên
bốmấtnănglựchànhvi dânsự, hạn
chếnănglựchànhvi dânsự ) cưtrú
hoặccótrụsở, hoặctoàánnơicưtrú,
hoặccótrụsởcủanguyênđơnnếucác

đươngsựcóthoảthuậnvớinhaunhư
vậy, toàánnơicóbấtđộngsảnnếu
tranhchấpvềbấtđộngsản,
Phânđònh thẩmquyềntheosựlựa
chọncủanguyênđơn, ngườiyêu
cầu
: nguyênđơncóquyềnlựachọn
toàángiảiquyếttranhchấptrongcác
trườnghợpnhư: khôngbiếtnơicưtrú,
làmviệc, trụsởcủabòđơnthìcóthểyêu
cầutoàánnơibòđơncưtrú, làmviệc,
cótrụsởcuốicùnggiảiquyết; nếubò
đơnkhôngcónơilàmviệc, cưtrú tại
ViệtNam thìnguyênđơncóquyềnyêu
cầuToàánnơimìnhcưtrú, làmviệcgiải
quyết vv.
NHỮNG NGƯỜI THAM GIA
TỐTỤNG DÂN SỰ
Đươngsựtrongvụándânsự: baogồmnguyên
đơndânsự, bòđơndânsự, ngườicóquyềnlợi
vànghóavụliênquan.
Nguyênđơn: làngườikhởikiện, ngườiđượccá
nhân, cơquan, tổchứckhácdo Bộluậttốtụng
dânsựquònhkhởikiệnđểyêucầutoàán
giảiquyếtvụándânsựkhichorằngquyềnvà
lợiíchhợpphápcủangườiđóbòxâmphạm.
Cơquan, tổchứckhởikiệnvụándânsựđể
yêucầutoàánbảovệlợiíchcôngcộng, lợi
íchcủaNhànướcthuộclónhvựcmìnhphụ
tráchcũnglànguyênđơn.

Bòđơn: làchủthểbònguyênđơnkhởikiện.
Ngườicóquyềnlợinghóavụliênquan: làngười
tuykhôngkhởikiện, khôngbòkiện, nhưngviệc
giảiquyếtvụándânsựcóliênquanđến
quyềnlợi, nghóavụcủahọnênhọđượctự
mìnhđềnghòhoặccácđươngsựkhácđềnghò
vàđượctoàánchấpnhậnđưahọthamgiatố
tụng.
Đươngsựphảicónănglựcphápluậtvànăng
lựchànhvi
CácĐươngsựcócácquyềnvà
nghóavụchungsaây:
Cungcấpchứngcứ, chúngminh đểbảovệ
quyềnvàlợiíchhợpphápcủamình;
Yêucầucơquan, tổchức, cánhânđanglưu
giữ, bảoquảnchứngcứcungcấpchứngcứ
đóchomìnhđểgiaonộpchoToàán;
ĐềnghòToàánxácminh, thuthậpchứngcứ
củavụánmàtựmìnhkhôngthểthựchiện
đượchoặcđềnghòtoàántriệutậpngười
làmchứng, trưngcầugiámđònh, đònhgiá,
khiếunạivớiViệnkiểmsátvềnhữngchứng
cứmàToàánđãxácminh, thuthậpdo
đươngsựkhácyêucầu, đượcbiếtvàsao
chụpcáctàiliệu, chứngcứdo đươngsự
khácxuấttrìnhhoặcdo Toàánthuthập
Đềnghòtoàánápdụngbiệnphápkhẩncấp
tạmthời, tựbảovệhoặcnhờngườikhácbảo
vệquyềnvàlợiíchhợpphápchomình, yêu
cầuthaổingườitiếnhànhtốtụng, tranh

luậntạiphiêntoà, khángcáo, khiếunạibản
án, quyếtđònhcủaToàán .
Vềnghóavụđươngsựcócácnghóavụ
cơbảnnhư:
Phảicómặttheogiấytriệutậpcủatoàán,
nộptiềntạmứngánphí, ánphí, lệphítheoquy
đònhcủaphápluật, chấphànhnghiêmchỉnh
bảnán, quyếtđònhcủatoàánđãcóhiệulực
phápluật.
Quyềnvànghóavụcủanguyênđơn
Rútmộtphầnhoặctoànbộyêucầukhởikiện,
thaổinộidung yêucầukhởikiện, đềnghò
toàántạmđìnhchỉviệcgiảiquyếtvụán.
Nguyênđơnđãđượctriệutậphợplệđếnlần
thứhaimàvẫnvắngmặtthìcoinhưtừbỏviệc
khởikiện.
Quyềnvànghóavụcủabòđơn
Chấpnhậnmộtphầnhoặctoànbộyêucầu
củanguyênđơn, bácbỏtoànbộyêucầucủa
nguyênđơn, đưarayêucầuphảntốđốivới
nguyênđơnnếucóliênquanđếnyêucầucủa
nguyênđơnhoặcđềnghòđốitrừvớinghóavụ
mànguyênđơnyêucầu, đượctoàánthông
báovềviệcbòkhởikiện. Bòđơnđượctriệutập
hợplệđếnlầnthứ haimàvẫnvắngmặtthì
toàángiảiquyếtvắngmặtbòđơn.
Quyềnvànghóavụcủangườicó
quyềnlợivànghóavụliênquan
Cóthểcóyêucầộclậphoặcthamgiatố
tụngvớibênnguyênđơnhoặcbênbòđơn. Và

theóhọsẽcócácquyềnvànghóavụcủa
nguyênđơnhoặcbòđơn.