Thận trọng khi sử dụng dịch truyền pptx

Thận trọng khi sử dụng dịch
truyền
Truyền dịch là một kỹ thuật y tế không phải ai làm
cũng làm được và đôi khi có những tai biến nguy hiểm
cần phải cảnh báo trong cộng đồng.
Trước hết chúng ta cần phải biết đôi chút về vai trò của
nước và một số chất điện giải trong cơ thể. Nước chiếm
70% trọng lượng cơ thể và được phân bố 50% trong các tế
bào, 5% trong huyết tương, 15% ở khoảng gian bào.
Nước là môi trường cho các hợp chất hóa học có trong cơ
thể tồn tại và thực hiện vai trò của chúng, tham gia đào
thải các chất cặn bã của các quá trình chuyển hóa trong cơ
thể. Khi cơ thể bị tiêu chảy, mất máu sẽ làm mất nhiều
nước gây ra những rối loạn sinh lý nhiều khi nguy hiểm
đến tính mạng.
Dịch truyền là những dung dịch thuốc vô khuẩn dùng để
tiêm truyền nhỏ giọt vào tĩnh mạch với khối lượng lớn.
Dịch truyền có nhiều loại với các thành phần hoạt chất ở
những nồng độ khác nhau. Dịch truyền có thể ở dạng ưu
trương hoặc đẳng trương với các chất tương ứng có trong
máu. Một số dạng dịch truyền có khá đầy đủ các chất và
được dùng thay thế huyết tương hoặc bổ sung vitamin,
acid amin trong một số trường hợp cần thiết.

Không nên lạm dụng tiêm truyền
với các mục đích không do nhu
cầu chữa bệnh. Ảnh minh họa
Dịch truyền có tác dụng nâng huyết áp cơ thể, để cân
bằng các chất điện giải có trong máu khi người bệnh bị
mất máu, mất nước do chấn thương, tai nạn, do phẫu
thuật, do ỉa chảy, nôn mửa kéo dài, do bị bỏng, do các

trường hợp bị mất nhiều mồ hôi trong điều kiện quá nóng
bức. Một số dịch truyền có acid amin, vitamin, glucose có
tác dụng bù đắp các chất này cho cơ thể. Truyền dịch khi
cần thiết còn có tác dụng giải các chất độc trong cơ thể
khi bị ngộ độc do thuốc, ngộ độc thức ăn, nhiễm khuẩn
cấp tính, giúp tăng bài tiết nước tiểu. Một số dạng dung
dịch tiêm truyền còn dùng làm dung môi hòa tan một số
thuốc tiêm.
Trong thực tế dịch truyền được chia thành 4 loại như sau:
- Dịch truyền bù nước và cân bằng điện giải bao gồm một
số loại như dung dịch natri clorid đẳng trương 0,9%, dung
dịch Ringer lactat; dung dịch kali clorid 2%.
- Dung dịch cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể, như:
dung dịch glucose đẳng trương 5%, glucose ưu trương
20% hoặc 30%; hỗn hợp các acid amin (như alvesin,
moriamin), vitamin và muối khoáng (như vitaplex)
- Dung dịch thay thế huyết tương duy trì huyết áp, chống
trụy tim mạch, như: huyết tương khô (plasma sec),
dextran, subtosan.
- Dung dịch chống toan, kiềm huyết, như: natri
hydrocarbonat 1,4%.
Tùy theo tình trạng cơ thể bệnh nhân mà thầy thuốc sẽ
cho truyền loại dịch nào. Khi sử dụng dịch truyền để
truyền cho bệnh nhân trong bất cứ trường hợp nào cũng
cần phải lưu ý nguy cơ bệnh nhân có thể bị sốc. Sốc có
thể xảy ra tức thì hoặc trong, hoặc ngay sau khi tiêm. Biểu
hiện là bệnh nhân bắt đầu thấy rét run đột ngột, sốt, nhiệt
độ cơ thể có thể lên 39 – 40oC hoặc cao hơn, mạch
nhanh, vã mồ hôi, chân tay lạnh, huyết áp tụt, khó thở,
nhịp thở nhanh và nông, bệnh nhân lo lắng bồn chồn, vật

vã Nếu không xử trí kịp thời bệnh nhân có thể sẽ bị tử
vong. Nguyên nhân gây sốc có thể do chất lượng thuốc
hoặc do dụng cụ tiêm truyền không đảm bảo vô trùng, tốc
độ truyền quá nhanh, đôi khi do cơ địa bệnh nhân mẫn
cảm hoặc dị ứng thuốc. Dù nguyên nhân nào cũng phải
ngừng tiêm truyền ngay và dùng thuốc chống sốc theo
quy định của ngành y tế. Chính vì tai biến nguy hiểm này
mà cần cảnh báo đến tất cả mọi người không nên truyền
dịch tại nhà vì không có người theo dõi, không có đầy đủ
thuốc men và phương tiện cấp cứu chống sốc sẽ nguy
hiểm đến tính mạng.
Truyền dịch rất cần thiết và là biện pháp cấp cứu trong
nhiều trường hợp. Kỹ thuật tiêm truyền phải do nhân viên
y tế đã qua đào tạo thực hiện và chỉ được tiến hành tại các
cơ sở y tế khi có đầy đủ phương tiện cấp cứu đề phòng
sốc phản vệ. Không nên lạm dụng tiêm truyền với các
mục đích không do nhu cầu chữa bệnh. Những trường
hợp tự mua dịch truyền có đạm hoặc các vitamin phối hợp
để truyền với mục đích làm đẹp da, nâng cao sức khỏe
cần phải cân nhắc thận trọng để tránh tai biến nguy hiểm.
Trên thị trường có một số dạng dịch truyền phối hợp một
số vitamin và muối khoáng thường được gọi là “nước hoa
quả” mà có nhiều phụ nữ thường mua để truyền với mục
đích làm đẹp, cần phải lưu ý đó là sản phẩm thuốc và chỉ
sử dụng khi có chỉ định của thầy thuốc. Mọi sự lạm dụng
dịch truyền cũng như các thuốc khác không những không
cần thiết cho cơ thể mà còn có nguy cơ mắc tai biến do bị
sốc hoặc do thừa vitamin.