Bài 48. ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT pot

Bài 48. ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI LÊN ĐỜI
SỐNG SINH VẬT.

I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
-Nêu được ảnh hưởng của ánh sáng và nhiệt độ lên đời sống của
sinh vật
-Nêu được khái niệm nhịp sinh học
2. Kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp
- Vận dụng kiến thức vào thực tiễn sản xuất, giải thích nghi của sinh
vật với môi trường sống
II. Phương tiện:
- Hình: 48.1 -> 48.6 SGK
- Thiết bị dạy học: máy chiếu,tranh ảnh
III. Phương pháp:
- Vấn đáp
- Nghiên cứu SGK (kênh hình)
IV. Tiến trình:
1. ổ định tổ chức:
- Kiểm tra sĩ số và nhắc nhở giữ trật tự:
2. KTBC:
-Thế nào là môi trường? Có mấy loại môi trường?
-Thế nào là giới hạn sinh thái? Khoảng thuận lợi và các khoảng chống
chịu của một nhân tố sinh thái là gì?
-Khái niệm về nơi ở và ổ sinh thái?
3. Bài mới :

Phương pháp Nội dung
GV: Hình 48.1 Cường độ và thành
phần ánh sáng? GV:Vai trò ánh

sáng với các loài thực vật?
GV : Các tia sáng từ a/s mặt trời
có thể chia làm mấy loại ? tác
dụng của nó lên SV?



GV:-Tại sao cây ưa sáng thân có
vỏ dày?
GV : giải thích cách sắp xếp lá
I.Ảnh hưởng của ánh sáng:
- Ánh sáng là nguồn năng lượng cơ bản
cho mọi hoạt động sống của SV, có vai
trò chi phối đến các yếu tố khí hậu
khác, nhưng phân bố không đề trong
không gian và thời gian.
- Vùng tử ngoại: bước sóng < 3600 A0
- a/s nhìn thấy : 3600 – 7600 A0
- Vùng hồng ngoại: > 7600 A0
1/Sự thích nghi của thực vật:
- a/s ảnh hưởng đến hoạt động sinh lí
trên thân ở cây lúa và cây lá lốt ?
nói lên điều gì ? (giúp thích nghi
với mt)

GV: Hãy cho biết thảm thực vật
trong hình 48.2 gồm những tầng
nào?
GV:-Sự phân chia tầng như vậy có
lợi ích như thế nào?

GV:-Tại sao để thanh long ra quả
trái vụ ng nông dân thường thắp
đèn cả đêm trong vườn của mình?


GV: Kể tên một số loài động vật
hoạt động vào ban ngày và ban
đêm?

GV: Cho biết các đặc điểm về màu
sắc hình dạng, ý nghĩa sinh học
của TV như QH, hô hấp và hút nước
của cây.
- Mỗi nhóm thích nghi với điều kiện
chiếu sáng khác nhau.
+ Nhóm cây ưa sáng mọc ở nơi trống
trải có lá dày, màu xanh nhạt.
+ Nhóm cây ưa bóng nhận ánh sáng
khuyếch tán có lá mỏng màu xanh đậm
+ Cây chịu bóng phát triển được ở
những nơi giàu ánh sáng và nơi ít ánh
sáng.

2/Sự thích nghi của động vật:
- a/s ảnh hưởng đến hoạt động của ĐV:
nhậ biết, định hướng,di chuyển trong
không gian, ST, S2
-Động vật hoạt động vào ban ngày:
ong, thằn lằn, nhiều loài chim và thú…,
có thị giác phát triển và thân có màu

sắc sặc sỡ để nhận biết đồng loại, để
của nó?




GV: Hình 48.3 sự thích nghi kiểu
gen của sâu bọ?



GV: Quan sát hình 48.5.
-Nhận xét hoạt động sinh lí hình
thái của các sinh vật trong hình.
GV:Các NTST của mt sống thay
đổi ntn ?Làm thế nào đển SV có
thể tồn tại trước những thay đổi đó
?
=> nhịp sinh học. Nhịp sinh học là
gì ? VD ?
GV: Có những loại nhịp sinh học
ngụy trang hay dọa nạt kẻ thù
-Động vật hoạt động vào ban đêm hoặc
sống trong hang như:cú mèo, bướm
đêm, cá hang…thân màu sẫm, mắt có
thể rất tinh hoặc nhỏ lại hoặc tiêu biến,
xúc giác và cơ quan phát sáng phát
triển
-Động vật hoạt động vào chiều tối như:
muỗi dơi và sáng sớm như: nhiều loài

chim

3/Nhịp sinh học:
K/n:- là khả năng phản ứng của SV
một cách nhịp nhàng với những thay
đổi có tính chu kì của mt sống.
Phân loại :-nhịp điệu ngày đêm
-nhịp điệu mùa

II. Ảnh hưởng của nhiệt độ:
-Nhiệt độ tác động mạnh đến hình thái,
nào?
GV: Thế nào là nhân tố báo hiệu ?
Đồng hồ SH ?

GV:Giới hạn sinh thái là gì?
Thường SV có giới hạn ST là bao
nhiêu ?

GV: Nhiệt độ ảnh hưởng như thế
nào đến đời sống sinh vật?

GV: Sự khác nhau giữa sinh vật
sống ở vùng giá rét, ôn đới và
nhiệt đới ?

GV: Sinh vật được chia thành mấy
nhóm? đặc điểm của mỗi nhóm?
GV:Nhóm nào có khả năng phân
bố rộng hơn vì sao?

HS: Hằng nhiệt vì có khả năng giữ
cấu trúc cơ thể, tuổi thọ, các hoạt động
sinh lí- sinh thái và tập tính của sinh
vật.
-Sinh vật chia hai nhóm:- nhóm biến
nhiệt
- nhóm hằng
nhiệt (đồng nhiệt)
-Ở sinh vật biến nhiệt nhiệt được tích
luỹ trong một giai đoạn phát triển hay
cả đờI sống gần như một hằng số và
tuân theo công thức sau:

T= (x – k)n
Trong đó:
T: tổng nhiệt hữu hiệu (độ ngày, độ
giờ, độ năm)
x: nhiệt độ môi trường (oC )
k: nhiệt độ ngưỡng của sự phát triển
(oC ) n:
số ngày cần thiết để hoàn thành một
nhiệt độ cơ thể ổn định.

giai đoạn phát triển hay cả đờI sống của
sinh vật (ngày, năm, tháng…)

4. Củng cố:
Chọn câu trả lời đúng nhất:
1/Nhóm động vật ưa sáng bao gồm các động vật hoạt động vào:
A. ban ngày B. ban đêm C. chiều tối

D. nửa đêm
2/ Ở cây bạch đàn lá xếp nghiên so với mặt đất có tác dụng :
A.tránh các tia nắng chiếu thẳng vào bề mặt lá, làm cho lá đỡ bị đốt nóng
D.tăng cường sự thoát hơi nước
B.hạn chế sự thoát hơi nước C.giúp cây
giữ nước duy trì hoạt động của tế bào
3/ Ở ruồi giấm, thời gian phát triển từ trứng đến ruồi trưởng thành ở 25oC là
10 ngày đêm, còn ở 18oC là 17 ngày đêm. Ngưỡng nhiệt phát triển của ruồi
giấm là:
A. 56 B. 250 C. 170
D. 8
5. BTVN. - Tìm hiểu, quan sát sinh vật sinh sống ở nơi ẩm ướt và khô hạn.