Dịch bệnh và nguy cơ ảnh hưởng chiều cao, trí tuệ của trẻ pot

Dịch bệnh và nguy cơ ảnh hưởng
chiều cao, trí tuệ của trẻ


Đây là chủ đề của hội thảo do Viện Dinh dưỡng quốc
gia và Chi hội Dinh dưỡng lâm sàng - Hội Dinh dưỡng
Việt Nam phối hợp tổ chức ngày 26/7 tại Hà Nội. Các
chuyên đề được trình bày gồm: Những nguy cơ tiềm ẩn
ảnh hưởng đến sự phát triển trí lực của trẻ; Tình hình
dịch bệnh và những hậu quả tác động đến trẻ em; Tiêu
chảy làm ảnh hưởng đến IQ và chiều cao của trẻ.
Những năm gần đây, trên thế giới các bệnh gây dịch có số
ca mắc tăng cao và diễn biến phức tạp như sốt xuất huyết,
tả, cúm A/H1N1/09, cúm A/H5N1, sởi, tay-chân-
miệng,…ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe cộng đồng, đặc
biệt là trẻ em. Trong nhóm nguy cơ ảnh hưởng đến sức
khỏe và sự phát triển của trẻ thì nguy cơ hàng đầu và trực
tiếp là nhiễm trùng đường ruột gây ra tiêu chảy. Theo số
liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hằng năm trên thế
giới có khoảng 2,5 tỉ người bị tiêu chảy. Nhờ tiến bộ y học
và mức độ tiếp cận dịch vụ y tế mà số ca tử vong mỗi năm
do tiêu chảy đã giảm từ 5 triệu xuống còn khoảng 1,5 triệu
người. Tuy vậy, những tác động lâu dài của nhiễm trùng
đường ruột lên sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ em
vẫn là vấn đề được các nhà khoa học quan tâm.

Rửa tay sạch với xà phòng có thể phòng nhiều bệnh nh
ư
tiêu chảy, tay - chân - miệng.
Mối tương quan giữa tiêu chảy và suy dinh dưỡng đã được
biết đến với khái niệm “vòng xoắn chết người”: tiêu chảy

dẫn đến suy dinh dưỡng; suy dinh dưỡng khiến trẻ dễ bị
tiêu chảy… Về lâu dài, vòng luẩn quẩn đó tác động đến sự
phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ. Theo nghiên cứu của
Moore và cộng sự theo dõi một nhóm 119 trẻ em trong 10
năm ở một khu nhà phía Bắc Brasil, thì: trung bình cứ 7 đợt
tiêu chảy trẻ mắc phải trong 2 năm đầu đời thì có thể giảm
3,6cm chiều cao khi bé đến 7 tuổi. Nếu trẻ mắc giun sán
trong thời gian đó, chiều cao giảm thêm 4,6cm nữa, dẫn tới
tổng cộng chiều cao có thể giảm tới 8,2cm. Một nghiên cứu
khác của Guerrant và các cộng sự, khi theo dõi một nhóm
trẻ ở khu vực phía Bắc Brasil thấy: ở trẻ bị tiêu chảy hoặc
bị nhiễm ký sinh trùng Cryptosporidia đường ruột trong 2
năm đầu đời thì chức năng nhận thức bị suy giảm tỉ lệ
thuận với số lần mắc tiêu chảy. Sau này trẻ dễ bị đi học
muộn khoảng 12 tháng so với các bạn không bị bệnh. Ở
Malawi (châu Phi), Weisz và cộng sự trong một nghiên cứu
công bố vào tháng 3/2011 cho thấy: tuy cùng được tiếp
nhận dinh dưỡng bổ sung như nhau, nhưng trẻ bị tiêu chảy
càng nhiều ngày thì sau 24 tháng sự tăng trưởng chiều cao
và cân nặng càng bị suy giảm.
Năm 2010 các nhà khoa học Trường đại học New Mexico
(Mỹ) sử dụng phương pháp thống kê để xử lý các dữ liệu
của WHO về tình trạng bệnh nhiễm trùng ở trẻ em và các
số liệu về chỉ số IQ trung bình của các quốc gia, đã nêu giả
thuyết “bệnh nhiễm trùng là yếu tố quan trọng nhất tiên
đoán chỉ số IQ trung bình của một quốc gia, sau khi đã
kiểm soát các yếu tố khác”. Lý do suy giảm tăng trưởng
chiều cao và phát triển trí tuệ là do giảm tỉ lệ năng lượng
cung cấp cho não bộ, vì cơ thể đã tái phân bố năng lượng
cho hệ miễn dịch chống lại các tác nhân vi sinh vật gây

bệnh. Dù còn có những ý kiến trái chiều về giả thuyết này
nhưng thực sự nó là một hồi chuông cảnh báo để cộng đồng
quan tâm hơn đến mối tương quan về bệnh nhiễm trùng và
sự phát triển khả năng nhận thức của trẻ.
Như vậy, để trẻ có thể phát triển tốt về thể chất và trí tuệ,
ngoài việc cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cần phòng ngừa các
bệnh nhiễm trùng bằng cách tiêm đầy đủ vaccin phòng
bệnh và tăng cường vệ sinh cá nhân.