Bản tin phổ biến kiến thức khoa học và kỹ thuật số 20


KỸ THUẬT LÀM ĐẤT TRỒNG CÀ TÍM

9 DẤU HIỆU SỨC KHỎE ĐÁNG NGỜ Ở NAM GIỚI

BÍ QUYẾT RỬA ĐỒ THỦY TINH SIÊU SẠCH
SỐ 8
8-2012
2
- Bản tin Phổ biến kiến thức Khoa học
&
Kỹ thuật
Chòu trách nhiệm xuất bản
ThS. NGUYỄN ĐỨC KIÊN
Chủ tòch Liên hiệp Các hội KH&KT
tỉnh Bắc Giang
Biên tập
HOÀNG VĂN THÀNH
NGUYỄN THỊ THUỶ
NGUYỄN VĂN TÂM
Thư ký biên tập
NGUYỄN VĂN CHỨC
Trình bày
LÂM PHONG
Bản tin xuất bản hàng tháng
Thông tin đóng góp xin vui lòng
liên hệ Ban biên tập - Liên hiệp
Các hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh
Bắc Giang
Đòa chỉ: Số 48 - Ngô Gia Tự -
TP Bắc Giang

Điện thoại: 0240 3 828 981
Fax: 0240 3 850 349
BẢN TIN PHỔ BIẾN KIẾN THỨC
KHOA HỌC & KỸ THUẬT
In 500 cuốn, khổ 20 x 28 cm. Giấy phép xuất bản số
27/GP-STT&TT do Sở Thông tin và Truyền thông
Bắc Giang cấp ngày 04 tháng 4 năm 2012.
Chế bản và in tại Nhà In Báo Bắc Giang.
TRONG SỐ NÀY
SỨC KHỎE
NÔNG - LÂM - NGƯ NGHIÊP
Website: www.busta.vn
 Một số bệnh về da mùa nắng nóng
 Phòng tránh ngộ độc thực phẩm mùa nóng
 Ăn rau giảm nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến
 Coi chừng sán lá gan
 8 dấu hiệu rối loạn nội tiết ở chò em
 Dấu hiệu người có nguy cơ đột tử
 9 dấu hiệu sức khỏe đáng ngờ ở nam giới
 Kỹ thuật làm đất trồng cà tím
 Nhà nông cần tăng cường ứng phó với nắng nóng
 Trồng dưa lưới bằng công nghệ cao
 Khắc phục khi trâu, bò bò ngộ độc ure
 Cách cho gà ăn hợp lý
 Kỹ thuật nuôi giun quế
 Tăng cường sử dụng đất trồng lúa
 Đến năm 2020, vẫn giữ 3,8 triệu ha đất lúa
 Kiểm nghiệm chất lượng nông sản
của Việt Nam là tin cậy
TIN TỨC - SỰ KIỆN

 Mẹo tiết kiệm điện cho ti vi
 Bí quyết rửa đồ thủy tinh siêu sạch
 Mẹo hấp cá thơm ngon
MẸO VẶT GIA ĐÌNH
3
Bản tin Phổ biến kiến thức Khoa học
&
Kỹ thuật -
TIN TÛÁC - SÛÅ KIÏÅN
Đây là nội dung chính của Nghò đònh 42/2012/NĐ-CP
về quản lý, sử dụng đất trồng lúa mà Chính phủ vừa
ban hành. Theo đó, từ ngày 1/7/2012, ngoài việc được
hỗ trợ sản xuất lúa hằng năm, người sản xuất lúa còn
được hỗ trợ khi sản xuất lúa bò thiệt hại do thiên tai,
dòch bệnh.
C
ụ thể, ngân sách Nhà nước hỗ trợ 70% chi phí phân
bón và thuốc bảo vệ thực vật khi sản xuất lúa bò
thiệt hại trên 70%; mức hỗ trợ là 50% khi bò thiệt
hại từ 30 - 70%. Hỗ trợ 70% chi phí khai hoang, cải tạo đất
chưa sử dụng thành đất trồng lúa hoặc cải tạo đất lúa khác
thành đất chuyên trồng lúa nước; mức chi phí do UBND
tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương xác đònh. Hỗ trợ
100% giống lúa trong năm đầu để sản xuất trên diện tích
đất trồng lúa mới khai hoang. Hỗ trợ 70% giống lúa trong
năm đầu để sản xuất trên diện tích đất lúa khác được cải
tạo thành đất chuyên trồng lúa nước. Ngoài ra, sẽ ưu tiên
hỗ trợ chi phí bảo hiểm sản xuất lúa theo quy đònh.
Đối với các năm trong thời kỳ ổn đònh ngân sách đòa
phương từ 2012 - 2015, ngoài hỗ trợ từ ngân sách nhà

nước theo quy đònh hiện hành còn được ngân sách trung
ương hỗ trợ bổ sung có mục tiêu cho ngân sách đòa
phương để sản xuất lúa. Cụ thể, hỗ trợ 500.000đ/ha/năm
đối với đất chuyên trồng lúa nước; hỗ trợ
100.000đ/ha/năm đối với đất lúa khác trừ đất lúa nương
được mở rộng tự phát không theo quy hoạch, kế hoạch
sử dụng đất trồng lúa.
Hạn chế tối đa việc chuyển đất chuyên trồng lúa nước
sang sử dụng vào các mục đích phi nông nghiệp; khuyến
khích việc khai hoang mở rộng diện tích đất trồng lúa, cải
tạo đất lúa khác thành đất chuyên trồng lúa nước. Việc
chuyển mục đích sử dụng đất chuyên trồng lúa nước phải
đáp ứng 3 điều kiện: Phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử
dụng đất đã được xét duyệt và được cơ quan Nhà nước
có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng; có
phương án sử dụng đất tiết kiệm tối đa, thể hiện trong
thuyết minh tổng thể của dự án được cơ quan nhà nước
có thẩm quyền xét duyệt; tổ chức, cá nhân được Nhà
nước giao, cho thuê đất để sử dụng vào mục đích phi
nông nghiệp từ đất chuyên trồng lúa nước theo quy đònh
phải có phương án sử dụng lớp đất mặt và bù bổ sung
diện tích đất chuyên trồng lúa nước bò mất do chuyển mục
đích sử dụng theo quy đònh.
Về trách nhiệm của người sử dụng đất trồng lúa, phải
sử dụng đúng mục đích theo quy hoạch, kế hoạch sử
dụng đất trồng lúa đã được cơ quan có thẩm quyền xét
duyệt; sử dụng tiết kiệm, không bỏ đất hoang, không làm
ô nhiễm, thoái hóa đất. Nghiêm cấm các hành vi: Gây ô
nhiễm, làm thoái hóa, làm biến dạng mặt bằng của đất
dẫn đến không trồng lúa được; bỏ hoang đất chuyên

trồng lúa nước từ 12 tháng trở lên và đất lúa khác từ 2
năm trở lên không vì lý do thiên tai bất khả kháng.
Nam Việt
Tùng cûúâng sûã dng àêët trưìng la
T
heo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông
thôn Cao Đức Phát, dù các đòa phương có phương án
lấy đất để thực hiện các dự án phi nông nghiệp, Nhà
nước vẫn cố gắng bảo vệ quỹ đất lúa, bảo đảm đến năm
2020, nước ta vẫn giữ được 3,8 triệu ha đất lúa. Để nông
dân mặn mà hơn với đồng ruộng, hiện Bộ Nông nghiệp và
Phát triển Nông thôn đang phối hợp với các bộ, ngành và
đòa phương tăng cường phổ biến pháp luật cho bà con
nông dân, đồng thời có nhiều chính sách giúp bà con canh
tác hiệu quả như: phổ biến khoa học kỹ thuật; hỗ trợ các
loại giống mới cho năng suất, chất lượng cao; xây dựng
những cánh đồng mẫu lớn; hỗ trợ mua máy móc hiện đại
hóa nền sản xuất nông nghiệp Trong trường hợp người
nông dân bắt buộc phải rời khỏi cây lúa thì ngoài chính
sách đền bù giải phóng mặt bằng, Nhà nước còn có chính
sách hỗ trợ dạy nghề, giúp người dân chuyển đổi nghề
nghiệp để có thu nhập cao hơn.
Kiïím nghiïåm chêët lûúång Nưng sẫn ca
Viïåt Nam lâ tin cêåy
T
rước những lo lắng của dư luận xã hội về một số sự
cố an toàn thực phẩm nông sản xảy ra trong thời gian
gần đây, ông Nguyễn Xuân Hồng, Cục trưởng Cục
Bảo vệ thực vật khẳng đònh, mọi việc vẫn được kiểm soát
tốt và năng lực kiểm nghiệm hóa chất tồn dư trong nông

sản của Việt Nam là hoàn toàn tin cậy. Việt Nam là nước
xuất khẩu nông sản lớn và ngược lại cũng nhập khẩu
nhiều nông sản, thuốc bảo vệ thực vật từ các nước khác,
do vậy luôn tuân theo quy đònh chung. Đối với chất lượng
an toàn thực phẩm trên rau, quả sản xuất trong nước hiện
nay, ông Hồng đánh giá ở mức trung bình trong khu vực.
Tất cả các loại trái cây như táo, lê, nho đều có thể
nhiễm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, bởi từ lúc hình
thành quả cho đến lúc chín rất dài, nhu cầu sử dụng thuốc
bảo vệ thực vật là tất yếu. Số liệu mới nhất cho thấy, ở
Việt Nam qua tổng hợp phân tích 60% các mẫu táo, lê của
Trung Quốc là có chứa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật,
nhưng đều thấp hơn nhiều so với giới hạn cho phép của
Việt Nam.
Lan Hương
Àïën nùm 2020, vêỵn giûä 3,8 triïåu ha àêët la
4
- Bản tin Phổ biến kiến thức Khoa học
&
Kỹ thuật
NƯNG - LÊM - NGÛ NGHIÏÅP
Cà tím có thể trồng từ tháng 9 đến
tháng 3 năm sau (vụ đông xuân)
hoặc từ tháng 4 - 7 (vụ hè thu).
D
o hạt cà tím có vỏ gỗ cứng, tương
đối dày, nên trước khi gieo phải
ngâm trong nước từ 24 - 30 giờ,
vớt ra rửa sạch nhớt rồi ngâm tiếp trong
nước ấm (2 phần nước sôi + 3 phần

nước lạnh) nhiệt độ khoảng 50
o
C trong
1 giờ, sau đó vớt ra và ủ ấm hạt cho tới
nứt nanh rồi đem gieo trên khay ươm
hạt giống.
Lượng hạt giống cần gieo để có đủ
cây giống trồng cho 1.000m
2
là từ 30 -
40g. Khi cây con có 5 - 6 lá thật, cao 6
- 8cm, khoẻ mạnh, thân mập đều là có
thể chuyển ra ruộng trồng.
Cà tím thích hợp với các loại đất cát
pha, đất thòt nhẹ, giàu hữu cơ, tơi xốp,
dễ thoát nước, có độ pH = 6,5 - 7,2. Đất
được cày bừa kỹ, nhặt sạch cỏ dại và
lên luống rộng 1,1 - 1,2m, cao 20 -
25cm, rãnh rộng 30cm. Cần có mương
tưới và tiêu nước.
Bón phân (áp dụng cho 1.000m
2
):
Lượng phân bón lót bao gồm 1 tấn phân
chuồng hoai mục + 30kg phân lân
(Supe lân hoặc lân nung chảy) + 5kg
phân kali (KCl hoặc K
2
S0
4

là tốt nhất).
Cuốc hố sâu 10 - 15cm thành 2 hàng
trên mặt luống với khoảng cách hàng
cách hàng 60cm, cây cách cây 70cm
(mật độ khoảng 2.000 - 2.500
cây/1.000m
2
). Trộn đều các loại phân
trên với nhau, bón theo hốc, trộn đều
với đất, lấp bằng để 3 - 4 hôm mới trồng
cây. Mùa mưa nên trồng thưa hơn mùa
khô. Có thể sử dụng 300kg phân hữu
cơ sinh học + phân NPK (20 - 20 - 15 +
Te) đã chế biến chuyên dùng cho rau.
Bón thúc lần 1 (10 ngày sau trồng)
với 8 - 10kg phân NPK (25 - 5 - 5). Sử
dụng thêm phân bón lá NPK (30 - 10 -
10 + TE).
Bón thúc lần 2 (25 - 30 ngày
sau trồng) với 10 - 12kg NPK
(6 - 12 - 12 + TE). Sử dụng
thêm phân bón lá để cà ra
nhiều hoa và đậu trái, dùng
NPK (10 - 60 - 10 + Te) +
Canxibore hoặc xòt phân
Solubore + Roots Dry.
Bón thúc lần 3 (45 - 50 ngày
sau trồng): 12 - 14kg NPK (18
- 6 - 12). Dùng thêm phân bón
lá NPK (30 - 10 - 10) cho trái

cà phát triển to và thẳng.
Bón thúc lần 4 (sau khi thu
hoạch lứa quả thứ 2): Bón
10kg NPK (12 - 6 - 18). Phun thêm NPK
(20 - 20 - 20 + Te). Trong các đợt bón
cần kết hợp làm cỏ, vun gốc.
Lưu ý, thường xuyên tưới đủ ẩm cho
cà sinh trưởng, phát triển tốt, đặc biệt là
thời kỳ ra hoa, nuôi quả. Có thể dẫn
nước ngập 2/3 rãnh luống cho nước
ngấm vào mặt luống khoảng 2 - 3 giờ
rồi tháo cạn nước đi. Thu hoạch khi quả
đã lớn đẫy, căng đều, vỏ bắt đầu
chuyển từ màu tím sang tím nhạt. Cách
2 - 3 ngày, thu chọn một lần, không để
cà quá già kém chất lượng.
Thế Anh
Tăng cường cảnh báo và hướng
dẫn nông dân các biện pháp kỹ
thuật để ứng phó trong sản xuất lúa
và chống nóng cho gia súc, gia cầm
các tỉnh phía Bắc là những ưu tiên
của ngành nông nghiệp hiện nay.
T
heo đánh giá của Cục Trồng trọt,
Bộ Nông nghiệp và Phát triển
nông thôn (NN&PTNT), tại các tỉnh
phía Bắc hiện nay, điều kiện thời tiết
nắng nóng kéo dài, nhiệt độ cao, độ ẩm
thấp ảnh hưởng rất lớn tới sinh trưởng,

phát triển của các trà lúa vụ đông xuân
2011 - 2012. Đáng lo ngại nhất hiện nay
là diện tích lúa ở khu vực Bắc Trung bộ
và miền núi phía Bắc đang ở thời điểm
trỗ bông. Nhiệt độ thích hợp cho quá
trình này là 30 - 35
o
C. Tuy nhiên, liên
tiếp gần 1 tuần qua, nhiệt độ luôn 41-
42
o
C, cộng với độ ẩm giảm xuống dưới
50% là hết sức bất lợi, sẽ ảnh hưởng xấu
tới năng suất. Bắc Trung bộ với
340.000ha sẽ bò ảnh hưởng nặng nhất vì
lúa trỗ sớm hơn cả. Còn đồng bằng sông
Hồng có diện tích khoảng 560.000ha lúa
mới trỗ được khoảng 1/3 diện tích nên
chưa bò ảnh hưởng lớn.
Ngày 4/5, Cục Trồng trọt đã có công
điện khẩn gửi các đòa phương đồng bằng
sông Hồng, Bắc Trung bộ và miền núi
phía Bắc về triển khai kòp thời các giải
pháp ứng phó với nắng nóng cho sản
xuất lúa. Theo đó, Cục Trồng trọt yêu
cầu các tỉnh tập trung chỉ đạo chăm sóc
lúa, đảm bảo đủ nước cho cây lúa trong
mỗi giai đoạn phát triển, giảm bớt ảnh
hưởng không có lợi tới quá trình thụ phấn
của lúa. Cần giữ nước sâu trong ruộng;

phun nước cho cây lúa, tạo điều kiện
tăng độ ẩm không khí để tăng sức sống
hạt phấn và tăng tỷ lệ kết hạt.
Nhiệt độ cao cũng là điều kiện kích
thích sâu bệnh phát triển mạnh như rầy
nâu, rầy lưng trắng, bệnh lùn sọc đen,
đạo ôn. Vì thế, Cục Trồng trọt đề nghò
các cơ quan đòa phương hướng dẫn nông
dân thường xuyên thăm đồng, phát hiện
để phòng trừ kòp thời các loại sâu bệnh
và nghiêm túc, triệt để phòng trừ đối với
một số loại sâu bệnh hại đang phát triển.
Với những diện tích lúa chuẩn bò làm
đòng, nông dân phải tiến hành bón đón
đòng kòp thời, cân đối đảm bảo lúa sinh
trưởng phát triển tốt, đồng đều, trỗ tập
trung; bón bổ sung cho những diện tích
lúa có hiện tượng thiếu dinh dưỡng.
Lãnh đạo Cục Chăn nuôi cho biết,
trước dự báo nhiều đợt nắng nóng gay
gắt sẽ còn tiếp diễn với cường độ cao
trong những tháng tới, Bộ khuyến cáo
người chăn nuôi cần tăng cường các
biện pháp chống nóng cho gia súc, gia
cầm và vật nuôi. Giảm mật độ con/đàn
nhằm hạn chế sự tăng nhiệt cho gia súc
nhỏ, gia cầm; chống nóng chuồng trại,
đáp ứng đủ nguồn nước cho vật nuôi
Cũng theo nhận đònh của Cục Chăn
nuôi, nếu nắng nóng kèm theo việc mất

điện và thiếu nước thì thiệt hại cho người
chăn nuôi là rất lớn. Vì thế, Cục sẽ sớm
có văn bản để khuyến cáo, đề nghò tỉnh
có những ưu tiên nhất đònh đối với việc
cấp điện, nước cho các cơ sở chăn nuôi.
Năm Nguyễn
Kỹ thuật làm đất trồng cà tím
Nhà nông cần tăng cường
ứng phó với nắng nóng
5
Bản tin Phổ biến kiến thức
Khoa học & Kỹ thuật -
NƯNG - LÊM - NGÛ NGHIÏÅP
Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp công nghệ cao
(thuộc Khu Nông nghiệp công nghệ cao TPHCM) đang
chuẩn bò thu hoạch vụ dưa lưới trồng bằng công nghệ cao.
Đây là mô hình ứng dụng công nghệ cao để sản xuất dưa
lưới chất lượng cao, sạch bệnh và an toàn thực phẩm.
H
ai giống dưa lưới được đưa vào sản xuất vụ này gồm
giống Thúy Phượng và Chu Phấn có xuất xứ từ Đài
Loan. Dưa lưới ở đây được trồng trong các nhà màng,
kiểu nhà trồng cây theo công nghệ Israel, mỗi nhà tứ bề có
lưới ngăn côn trùng, mái thưng bằng vải nhựa chuyên dùng
có khả năng che mưa, gió. Người vào vườn trước hết phải đi
qua hệ thống cửa độc lập ngăn côn trùng vào theo rồi mới
qua cửa thông vào vườn. Cây dưa được trồng trong các giá
thể (bầu) lớn, và được lót bạt cao su nên cây không trực tiếp
tiếp đất. Hệ thống không khí được điều chỉnh bằng cảm biến
và các quạt thông gió với bên ngoài hoạt động cài đặt theo

chế độ tự động (automatic) để nhiệt độ trong vườn luôn đạt
mức cần thiết cho dưa. Hệ thống tưới nước cho khu vườn dưa
(và chung cho cả các khu vườn khác) thuộc loại đặc biệt nhất
của Israel. Trong nước hiện chỉ vài ba cơ sở có lắp đặt hệ
thống tưới từng cây theo chế độ cài đặt trên diện tích 20ha
này. Hệ thống ống từ máy tưới dẫn nước đến tận gốc dưa
theo đúng mức độ yêu cầu, phân bổ số lần tưới trong ngày
theo tuổi cây, theo điều kiện thời tiết theo chế độ cài đặt vi
tính. Việc bón phân kết hợp với việc tưới nước cũng được cài
đặt với các chủng loại phân, liều dùng… hoàn toàn tự động
bổ sung vào tưới nước cho dưa.
Hiện nay, 8.000m
2
dưa đang vào vụ thu hoạch (theo từng
đợt). KS Nguyễn Văn Quán, Phó phòng Nghiên cứu công
nghệ và ứng dụng phụ trách vườn dưa lưới cho biết: Năng suất
các vườn đạt khoảng 4.500 - 5.000kg/1.000m
2
(45 - 50 tấn/ha).
Biết được Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp công nghệ cao
trồng dưa lưới, dưa hoàng kim thành công, nhiều siêu thò, công
ty chuyên doanh trái cây, suất ăn… đến đặt hàng.
Thạc só Lê Văn Cửa, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu
Nông nghiệp công nghệ cao cho biết, giai đoạn đầu đưa vào
vận hành nhà màng với mục đích tạo ra sản phẩm, đồng thời
rèn luyện tay nghề và khả năng quản lý của cán bộ và công
nhân. Sau khi tạo ra sản phẩm tiêu dùng một cách thuần
thục, trung tâm tiến tới tạo ra giống cây trồng chất lượng cao
bằng công nghệ cao. Có tạo ra giống cây trồng chất lượng
cao để chuyển giao vào sản xuất mới có thể cải thiện được

sản xuất nông nghiệp của các tỉnh, thành phố. Ở các nước
tiên tiến, khoa học công nghệ cao tập trung vào khâu giống,
tạo ra thế mạnh cạnh tranh của nền nông nghiệp.
Minh Tuấn
Trong chăn nuôi trâu bò hiện nay, đã có nhiều hộ
chăn nuôi bổ sung trực tiếp ure (Nitơ phiprotein)
vào khẩu phần ăn mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Nhưng nếu cho ăn quá liều, không đúng cách, trâu
bò bò ngộ độc có thể bò chết, gây thiệt hại cho người
chăn nuôi.
X
in giới thiệu kinh nghiệm bổ sung ure vào khẩu
phần ăn cho trâu, bò an toàn và cách khắc phục
ngộ độc khi cho ăn quá liều.
Dưới tác dụng của vi sinh vật trong dạ cỏ của trâu,
bò, phân ure được phân giải và tổng hợp thành các
Acide amin cung cấp cho cơ thể. Lượng bổ sung Nitơ
Phiprotein dưới dạng phân ure vào khẩu phần ăn cho
trâu bò dưới 6 tháng tuổi cho phép là < 3g/10kg thể
trọng, khoảng 30 - 100g/con/ngày. Chia làm 2 - 3 lần,
trộn đều trong thức ăn thô xanh trong ngày. Trước và
sau khi cho ăn không cho uống nước ngay.
Nêu sử dụng viên nén (dạng ure đục chậm tan) có
độ hoà tan chậm, tốc độ phân giải Nitơ Phiprotein phù
hợp với quá trình tổng hợp sẽ an toàn hơn.
Bổ sung ure kết hợp với rỉ mật hoặc mật, đường thì
lượng ure có thể tăng từ 100g lên 150g/con/ngày.
Khi bổ sung nên chú ý đến sức khoẻ của trâu, bò và
mùa vụ mà bổ sung cho phù hợp. Không nên cho trâu,
bò ăn trực tiếp ure quá 3g/10kg thể trọng. Cho ăn bằng

cách hoà với một ít nước, rẩy vào rơm, cỏ trước khi cho
ăn. Không được hoà ure vào nước hoặc thức ăn tinh
trộn nước (cám gạo, bột ngô, sắn, cám nấu ) trực tiếp
cho trâu bò uống.
Nếu có điều kiện, tốt nhất đem ủ ure với vôi và rơm
làm thức ăn dự trữ cho trâu bò ăn dần theo công thức:
Rơm khô 100kg; urê 2,5kg; vôi đã tôi 0,5kg; muối ăn
0,5kg; nước sạch 70 - 80 lít. Urê, vôi và muối được hoà
tan vào 70 - 80 lít nước cho tan đều. Sau đó tưới vào
100kg rơm sao cho tất cả rơm được thấm nước u rê.
Khi bò ngộ độc ure do cho ăn quá liều cần phải can
thiệp sớm và làm theo các bước sau:
- Cho uống dấm pha loãng từ 2 - 4 lít nhằm thải chất
chứa trong dạ cỏ;
- Tiêm tónh mạch: 50g A-xit Glutamic pha trong dung
dòch Glucoza 10%. Canxigluconat 10%, MgCl 10%,
Cafein hoặc long não, để trợ tim và chống co giật;
- Nếu chướng hơi phải dùng ống tháo hơi cho hơi
thoát ra ngoài.
Thành Trung
TTrroồànngg ddưưaa llưươớùii
bằng công nghệ cao
Khắc phục khi trâu,
bò bò ngộ độc ure
6
NƯNG - LÊM - NGÛ NGHIÏÅP
- Bản tin Phổ biến kiến thức
Khoa học & Kỹ thuật
Trong thực tế sản xuất,
nhiều hộ nông dân thường

cho gà ăn quá nhiều thức
ăn, tiêu hóa không hết gây
tiêu chảy hoặc cho ít thức
ăn gà lại chậm lớn nên
tăng chí phí, giảm thu
nhập. Xin giới thiệu kinh
nghiệm cho gà ăn hợp lý
theo các giai đoạn sinh lý
tăng trọng nhanh, chi phí
thấp, thu nhập cao.
C
ần cho gà ăn theo 3
giai đoạn sinh lý. Chất
lượng thức ăn, số
lượng thức ăn, cách cho ăn
mỗi giai đoạn sinh lý cũng
khác nhau giúp cho gà hấp
thu thức ăn được tốt nhất,
khoẻ mạnh, tăng trọng
nhanh.
Giai đoạn 1: Từ 1 - 21 ngày
tuổi, ở giai đoạn này cần cho
gà ăn suốt ngày đêm theo
nhu cầu của chúng. Cho gà
ăn thức ăn sản xuất, chế
biến sẵn chuyên cho gà úm
1 - 21 ngày tuổi hoặc thức ăn
phối chế từ thức ăn đậm đặc
với ngô nghiền hoặc tấm gạo
của các hãng sản xuất thức

ăn lớn có uy tín nhiều năm
như Proconco, Guyomach,
AFP, CP Grup Thức ăn
phải thường xuyên có trong
máng, không được để gà bò
đói, sẽ ảnh hưởng tới các giai
đoạn sinh trưởng của chúng
sau này. Nếu cho ăn theo
đúng hướng dẫn trên thì gà
phát triển rất tốt trong các
giai đoạn sinh trưởng tiếp
theo.
Trọng lượng các giống gà
công nghiệp từ 1 - 21 ngày
tuổi đạt từ 600g/con trở lên,
hệ số chuyển đổi thức ăn tiêu
chuẩn là 1,47kg thức
ăn/kg gà, lượng thức ăn
tiêu tốn trung bình là
0,045kg/con/ngày; gà lai đạt
300g/con trở lên, hệ số
chuyển đổi thức ăn tiêu
chuẩn là 0,85kg thức ăn/kg
gà, lượng thức ăn tiêu tốn
trung bình là
0,025kg/con/ngày là đạt yêu
cầu.
Giai đoạn 2: Từ 22 - 35
ngày tuổi, đây là giai đoạn
gà tăng trưởng rất mạnh. Vì

thế, cho gà ăn quá nhiều
trong giai đoạn này dễ dẫn
đến hiện tượng tử vong đột
ngột ở gà. Muốn giữ cho gà
phát triển bình thường thì
cần cung cấp thức ăn cho gà
không những theo đúng nhu
cầu dinh dưỡng mà phải có
chế độ hợp lý, chỉ cho gà ăn
2 bữa 1 ngày, nếu gặp điều
kiện thời tiết nóng, nhiệt độ
không khí tăng cao thì cần
phải rút bớt lượng thức ăn
xuống. Trọng lượng gà công
nghiệp 22 - 35 ngày tuổi đạt
1.400g/con, gà lai đạt
800g/con trở lên là đạt yêu
cầu.
Giai đoạn 3: Từ 36 ngày
đến xuất chuồng. Không
nên cho gà ăn thoải mái
trong giai đoạn này mà nên
cho ăn hạn chế bớt thức ăn
một cách chủ động. Trọng
lượng gà công nghiệp xuất
chuồng 55 - 60 ngày tuổi đạt
2,5 - 3,0kg/con. Gà lai 120 -
130 ngày tuổi đạt 2,0 -
2,5kg/con là đạt yêu cầu.
Cho uống nước sạch theo

nhu cầu ở cả 3 giai đoạn
sinh lý.
Nguyễn Văn Duy
Tuy là một nghề mới phát triển,
nhưng nuôi giun đất đã tạo nguồn
thức ăn giàu đạm cho gia cầm, vật
nuôi, đồng thời cung cấp nguồn phân
bón hữu cơ cho cây trồng.
T
rong nghề nuôi giun đất, giun quế
là loài giun dễ nuôi, cho năng suất
cao vì sinh sản nhanh, thích hợp
với vùng nhiệt đới và có hàm lượng đạm
khá cao. Xin giới thiệu một số kỹ thuật
nuôi giun quế để bà con tham khảo.
Chuồng nuôi: Thường dùng theo dạng
luống và dạng hộp (ở những nơi diện
tích chật). Luống nên xây bằng gạch với
kích thước tuỳ độ dài của mặt bằng,
chiều rộng từ 1,5 - 2m, chiều cao từ 25
- 40cm. Đáy của luống nuôi lót 1 lớp vữa
trộn ximăng, vôi, cát dày khoảng 4cm
để không cho giun chui xuống đất. Mái
che tốt nhất lợp bằng lá hoặc bất cứ vật
liệu hiện có tại đòa phương.
Sau khi dựng chuồng nuôi, tạo chất
nền từ phân động vật và rác độn, đem ủ
hoai từ 20 - 30 ngày. Chất nền phải tơi
xốp, sạch, giàu dinh dưỡng để giun
sinh sống trong thời gian đầu. Nếu thả

giống bằng sinh khối thì không cần thả
chất nền mà nên bỏ trực tiếp phân bò
lên luống.
Dụng cụ nuôi: Cây chóa có răng dùng
để xới, thu hoạch và chăm sóc giun.
Tấm che phủ thường làm bằng bao tải
hoặc bao chiếu để tạo bóng tối cho bề
mặt luống giun và giữ độ ẩm cho luống
giun. Thùng dùng để tưới nước.
Mật độ thả: Mật độ thích hợp khoảng
0,8 - 1 kg/m
2
, sau 30 ngày thì thu hoạch
với năng suất 12 - 15 kg/m
2
, tương
đương với 120 - 150 tấn giun/ha.
Thức ăn: Tất cả các loại phân như
phân lợn, phân trâu bò, phân gà, phân
thỏ dưới dạng tươi.
Cách cho ăn: Lượng thức ăn tùy thuộc
vào sức tiêu thụ của từng luống cụ thể
và tùy mùa. Mùa hè, 3 - 5 ngày cho giun
ăn 1 lần, lượng thức ăn bón trên bề mặt
luống dày từ 2 - 3cm, sau khi bón xong
đậy bao tải lại và tưới ẩm. Mùa đông
lượng thức ăn bón nhiều hơn, dày
khoảng 5cm và bón phủ đầy luống giun,
thời gian cho ăn thưa hơn mùa hè.
Ủ phân làm thức ăn: 50kg cỏ khô hay

rơm lúa, thân đậu, bã mía, mạt cưa, giấy
vụn với 30kg phân gia súc và 20kg thực
vật tươi (rau, cỏ, vỏ chuối ). Với 100kg
vật chất thô, sau thời gian khoảng 3
tháng thì phân hoai, riêng rơm mủn thì
thời gian ủ sẽ ngắn hơn.
Phòng bệnh: Hằng ngày theo dõi
luống giun, nếu thấy kiến phải tiêu diệt
ngay bằng đốt hoặc dùng thuốc. Che
chắn hoặc bao lưới xung quanh chuồng
để tránh gà, ếch nhái, rắn mối hoặc
chuột ăn giun. Giun thường gặp một số
bệnh như no hơi do ăn thức ăn nhiều
đạm, trúng độc do chất nền bò thối rữa…
Bảo Ngọc
Cách cho gà ăn hợp lý
Kỹ thuật nuôi giun quế
Kỹ thuật nuôi giun quế
7
Bản tin Phổ biến kiến thức
Khoa học & Kỹ thuật -
SÛÁC KHOỄ
Thời tiết chuyển sang nắng nóng, nên việc
nhận biết điều trò các bệnh như nấm da, viêm
kẽ, viêm nang lông, chốc, rôm sảy là việc
làm hết sức cần thiết.
Hắc lào: Vò trí thường gặp nhất là ở bẹn (nấm
bẹn), ở thân (nấm thân) và ở chân người ta gọi
là nấm chân. Các loại nấm này đều có chung
triệu chứng là ngứa, sau đó xuất hiện mảng đỏ

gọi là mảng hồng ban, có hình tròn nên dân gian
gọi là lác đồng tiền, đôi khi hình bầu dục, có bờ
viền rõ rệt, trên bờ viền có mụn nước nhỏ, mảng
đỏ lớn dần, ở vùng trung tâm có xu hướng lành,
da sậm màu hơn và tróc vảy nhẹ. Bệnh gây
ngứa nhiều, nhất là về đêm, bệnh không điều trò
kòp thời sẽ lây lan ra nhiều vò trí khác. Về điều
trò, thường được dùng thuốc xoa tại chỗ như
Canesten dạng kem, xoa 2 - 3 lần/ngày, xoa
trong 2 - 4 tuần hoặc Nizoral dạng kem xoa 1 lần
/ngày, xoa trong 3 - 4 tuần. Kết hợp với thuốc
uống như Itraconazol với biệt dược là Canditral
hay Sporal, uống với liều 100mg (1 viên) x 2
viên, uống một lần trong ngày, uống trong 7
ngày, hoặc 1 viên uống trong 15 ngày. Về
phòng bệnh, luôn giữ da khô sạch, tránh gãi gây
trầy xước trên da, không nên mặc quần áo ẩm
ướt, quá chật; quần áo, khăn tắm phải giặt, phơi
nắng, ủi kỹ ở mặt trong, khi phát hiện bệnh phải
được điều trò sớm, đúng thuốc, đủ thời gian và
điều trò cùng lúc cho cả người trong gia đình và
tập thể, để dập tắt nguồn lây, không dùng quần
áo, khăn lau chung với người bệnh.
Chốc: Bệnh nhiễm trùng da, người lớn thường ít
gặp hơn trẻ em. Triệu chứng của bệnh là mụn
nước hay bóng nước có quầng viêm đỏ xung
quanh sau thành mụn mủ, vỡ ra và khô đi, đóng
mày. Phòng bệnh bằng cách tăng cường sức đề
kháng bằng chế độ dinh dưỡng hợp lý và giữ vệ
sinh cơ thể, tránh mặc đồ ẩm ướt nhất là với trẻ

em.
Rôm sảy: Bệnh rất thường gặp vào mùa hè,
với thời tiết nắng nóng, do sự tăng tiết và ứ đọng
mồ hôi, tạo nên phản ứng viêm nhiễm da, bệnh
thường gặp ở trẻ em, với biểu hiện là những mụn
nước nhỏ li ti, khu trú chủ yếu ở trán, cổ, ngực,
lưng. Các mụn nước vài ngày sau vỡ ra, để lại
các vảy nhỏ trên da. Rôm sảy xuất hiện nhiều ở
các trẻ em không được tắm rửa hằng ngày, hoặc
quấn tã lót quá nhiều hoặc ở những trẻ mới sinh
được người nhà có thói quen cho nằm thẳng, hay
nằm lửa. Bệnh rất dễ gây một số biến chứng như
viêm da nhiễm trùng, mưng mủ. Để khắc phục
tình trạng này, cần tạo môi trường thoáng mát,
sạch sẽ, khô ráo, tắm rửa đều đặn và hợp lý, có
thể tắm với dung dòch Lactacyd BB, hoặc bôi các
chế phẩm làm dòu da, trong trường hợp ngứa
nhiều, có thể sử dụng thuốc kháng dò ứng thích
hợp. Nếu có viêm nhiễm, mưng mủ, cần đưa
bệnh nhân đến khám bác só chuyên khoa.
Trần Quốc Long
Một số bệnh về da
mùa nắng nóng
Mùa nóng, vi khuẩn sinh sản nhanh trong môi trường giàu dinh
dưỡng như thức ăn nên ngành y tế khuyến cáo mọi người cần đặc
biệt cảnh giác với nguy cơ ngộ độc thực phẩm.
GIỮ THỰC PHẨM ĐÔNG LẠNH
M
ôi trường nhiệt độ thấp sẽ hạn chế sự phát triển của vi khuẩn, giúp
thực phẩm lâu hỏng. Khi thực phẩm đông đá, vi khuẩn không thể

phát triển nên bạn có thể dự trữ thòt, cá sống trong tủ đông suốt
nhiều tháng. Mặt khác, nắng nóng làm cho thức ăn mau khô, héo, ảnh
hưởng đến giá trò dinh dưỡng. Vì vậy, ngay sau khi từ chợ về, bạn hãy
nhanh chóng làm sạch các loại thực phẩm tươi sống, phần nào chưa ăn
ngay thì cho vào bao ni lông hay hộp đậy nắp và đưa vào dự trữ ở ngăn đá
(với các loại thòt, cá, tôm sống) hoặc ngăn mát (với các loại rau, củ, quả).
Đối với các thực phẩm nấu ăn trong ngày, sau khi rửa sạch, bạn nên
ướp, nấu, rồi ăn sớm nếu có thể để thực phẩm còn giữ nhiều dinh dưỡng
và chưa bò vi khuẩn xâm nhập. Khi sử dụng, cần nấu chín kỹ thực phẩm
để diệt hết các loại vi trùng. Sau khi ăn, thức ăn còn thừa nên cho ngay
vào tủ lạnh, lưu trữ tối đa từ 24 - 48 giờ, tùy loại; khi lấy ra dùng phải hâm
thật kỹ.
HẠN CHẾ ĂN RAU SỐNG, RAU TRẦN
M
ùa nóng thường đi kèm với mùa ngộ độc thực phẩm nên cần hạn
chế ăn uống ở những nơi không bảo đảm vệ sinh. Trong trường hợp
không thể từ chối việc ăn ở các quán vỉa hè hoặc nơi công cộng thì
nên chú ý tìm chỗ nào có bàn ghế kê cao ráo, khoảng cách tối thiểu từ mặt
đất đến bàn ăn là 60cm để giảm bớt lượng bụi bay vào thức ăn.
Bên cạnh đó, nên chọn ăn ở nơi không có ruồi nhặng; chén, bát, ly,
muỗng sạch sẽ; mặt bàn khô ráo; nồi nấu trắng sạch; thức ăn được gắp
bằng kẹp hoặc bao tay nilon; người nấu thức ăn không cầm hay thu, trả
lại tiền… Chú ý hạn chế ăn các loại rau trần, giá trần vì một lần trần qua
không thể diệt hết vi khuẩn. Cảnh giác với những loại thức ăn, nước uống
có nhiều màu sắc sặc sỡ vì hương liệu, phẩm màu.
Trong thời tiết nắng nóng, điều quan trọng là không để cơ thể mất nước
dẫn đến mệt mỏi, uể oải, dễ viêm họng. Có thể luôn mang theo người
một chai nước lọc hoặc các thức uống ưa thích khác và nhớ thường xuyên
uống nước, đặc biệt khi bò mất nhiều mồ hôi hoặc phải đi ngoài trời nắng.
Nếu qua khỏi mùa nóng mà không một lần đau bụng, nôn ói, tiêu chảy,

kiết lỵ… là có thể tạm tin rằng mình đã trang bò đủ kiến thức và kỹ năng
thực hiện vệ sinh và an toàn thực phẩm.
Đào Thủy
PPhhoòønngg ttrraáùnnhh nnggoộä đđoộäcc
tthhưựïcc pphhaẩåmm mmuùøaa nnoóùnngg
8
- Bản tin Phổ biến kiến thức
Khoa học & Kỹ thuật
SÛÁC KHOỄ
M
ón gỏi cá hoặc cá sống, tôm
sống… ăn với mù tạt rất được
ưa chuộng ở hầu hết các vùng
của nước ta. Các món rau sống tập
hợp những rau củ mọc dưới nước (cần
nước, rau muống, cải xoong, rau ngổ,
củ niễng, ngó sen ) cũng có mặt
thường xuyên hơn trong các bữa ăn
gia đình. Những món ăn nói trên đúng
là rất ngon miệng, nhưng điều ít người
biết rằng đó là con đường lan truyền
rất dễ của ấu trùng sán lá gan, nếu
việc xử lý và chế biến không cẩn
trọng. Đây không phải là sự suy diễn,
bởi kết quả ghi nhận về điều trò của
các cơ sở y tế cho biết hầu hết những
người mắc bệnh sán lá gan đều đã có
nhiều lần ăn gỏi cá và các món rau,
củ sống trồng dưới ao hồ.
Viện Sốt rét - Ký sinh trùng và Côn

trùng Quy Nhơn đã từng cảnh báo
rằng từ đầu năm 2009 đến nay, bệnh
sán lá gan cùng lúc xuất hiện trên
nhiều tỉnh, thành khu vực miền Trung
- Tây Nguyên. Còn theo điều tra của
Viện Sốt rét - Ký sinh trùng và Côn
trùng Trung ương thì tỷ lệ mắc bệnh
sán lá gan tại đồng bằng sông Hồng
có nơi đã lên tới 33%. Sán lá gan vào
trong cơ thể sẽ làm ngăn cản sự lưu
chuyển máu trong gan, làm cho gan
không có khả năng sản xuất chất dinh
dưỡng, không còn khả năng làm sạch
máu và mất chức năng khử độc.
Những người ăn cá sống thường
xuyên sẽ có tần suất rủi ro bò xơ gan
trên 50%. Ở nước ta, các khảo sát của
ngành y tế đều khẳng đònh có sự hiện
diện của cả loài sán lá gan nhỏ và sán
lá gan lớn. Nhưng từ trước đến nay,
chúng ta chú ý nhiều đến sán lá gan
nhỏ, vì bệnh này rất phổ biến ở các
vùng nông thôn đồng bằng. Những
năm gần đây, bệnh sán lá gan lớn đột
nhiên phát triển mạnh ở nhiều nơi và
ít nhất là đã có đến 45 tỉnh, thành phố
ghi nhận có các ca bệnh này.
Chu kỳ của loài sán lá gan rất phức
tạp. Chúng đẻ trứng rất nhỏ, trứng
theo mật vào ruột và đào thải ra ngoài

theo phân, trôi xuống nước phát triển
thành ấu trùng, tìm ốc, cá, rau, củ ký
sinh và tiếp tục phát triển thành những
nang trùng. Khi chúng ta ăn phải các
loại cá, ốc, rau, củ không được nấu
chín kỹ hoặc ăn sống sẽ mang theo cả
nang trùng sán vào cơ thể và mắc
bệnh. Ngoài ra, chúng ta cũng có thể
mắc do uống nước lã có nang trùng
sán.
Người bò bệnh sán lá gan thường có
những triệu chứng sốt thất thường,
người gầy sút, phù nề, rối loạn tiêu
hóa, chán ăn, buồn nôn, thiếu máu,
đau tức ở vùng gan Bệnh nhân có
thể bò vàng da, nôn ra máu, rối loạn
tim mạch. Trường hợp nặng và không
điều trò kòp thời có thể dẫn tới xơ gan
cổ trướng, áp xe gan thoái hóa, rất dễ
tử vong.
"Ăn chín, uống sôi" là câu nhắc nhở
chúng ta tránh nhiều nguy cơ không
tốt đối với sức khoẻ và thực sự là bài
học tốt nhất cho những ai muốn phòng
ngừa để không nhiễm sán lá gan.
Lê Trung Đồng
Coi chừng sán lá gan
Ảnh: Chu
kỳ phát triển
vòng đời

của sán lá
gan lợn
Ăn rau giảm
nguy cơ
ung thư
tiền liệt tuyến
C
ác nhà khoa học thuộc Đại
học Hồng Kông (Trung
Quốc) cho biết, một chế
độ ăn nhiều rau sẽ giúp giảm
nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.
Nhóm các nhà khoa học này đã
tổng kết hơn 100 nghiên cứu để
đưa ra kết luận rằng, cơ chế tác
dụng tích cực của rau là cung
cấp các chất chống oxy hóa,
giúp bảo vệ ADN và các tế bào
khỏi bò hư tổn. Flavonoids - một
hợp chất cấu trúc carbon có mặt
trong tất cả các thực phẩm từ
thực vật - có khả năng chống oxy
hóa và mang nhiều đặc tính
chống sưng viêm. Ngoài ra, cũng
có nhiều bằng chứng cho thấy ăn
các loại rau họ đậu như đậu nành
và các chế phẩm từ đậu nành có
tác dụng bảo vệ khỏi nguy cơ
ung thư tuyến tiền liệt. Các loại
rau họ cải cũng có thuộc tính

chống lại các chất sinh ung thư.
Rau gia vò như hành, hẹ, tỏi, tỏi
tây, cần tây cũng có tác dụng
bảo vệ. Tuy nhiên, các bằng
chứng nghiên cứu còn hạn chế.
Khuê An
9
SÛÁC KHOỄ
Bản tin Phổ biến kiến thức
Khoa học & Kỹ thuật -
N
hững thay đổi ở "núi
đôi", làn da, tâm tính,
nhiệt độ cơ thể đều
có thể là dấu hiệu rối loạn nội
tiết dễ nhận biết ở chò em.
1. Mắc các bệnh phụ khoa
Lạc nội mạc tử cung, lượng
kinh không đều, đau bụng
kinh, nguyệt san thất thường…
đều là chứng bệnh nội tiết phụ
khoa. Ngoài ra các bệnh về
núi đôi cũng liên quan tới rối
loạn nội tiết.
2. Núi đôi
"Núi đôi" sưng đau, tăng sản
tuyến vú… cũng có nguyên nhân chủ
yếu là do rối loạn nội tiết. Vai trò quan
trọng hơn của "núi đôi" là tiết ra estro-
gen, vì vậy nếu nội tiết tố mất cân

bằng, rối loạn càng tăng, càng dễ gây
ra triệu chứng tăng sản tuyến vú và
bệnh ung thư vú.
3. Thường xuyên cáu giận
Phụ nữ sắp mãn kinh thường hay
cáu giận, mất bình tónh, tâm lý thay
đổi, đổ mồ hôi nhiều… có thể là do suy
giảm chức năng nội tiết nữ gây ra.
4. Vô sinh
Nếu bạn đã kết hôn nhiều năm, đời
sống tình dục bình thường nhưng
không thể mang thai, các bác sỹ sẽ
khuyến cáo bạn nên điều chỉnh nội
tiết. Bởi rối loạn nội tiết khiến cho
hoạt động điều tiết nội tiết của vỏ não
không linh hoạt hoặc tổn thương nội
mạc tử cung, phản ứng của kích thích
tố nữ không còn nhạy cảm, ảnh
hưởng tới sự điều tiết của nội tiết,
giảm cơ hội mang thai thành công.
5. Da xấu đi
Trên mặt bạn đột nhiên xuất hiện
nhiều đốm đen, sắc mặt trở nên tối
hơn dù đã trang điểm kỹ càng. Thực
ra đây không chỉ đơn thuần là vấn đề
về da, mà cũng là do những nhân tố
bên ngoài gây ra. Đó là khi các yếu tố
bên ngoài kích thích cơ thể khiến cho
nội tiết không ổn đònh.
6. Béo phì

Nếu như trọng lượng cơ thể bạn
tăng đột ngột mà không có nguyên
nhân rõ ràng thì đó có thể là một dấu
hiệu cảnh báo vấn đề sức khỏe
nghiêm trọng. Đôi khi một sự mất cân
bằng nội tiết tố cũng là nguyên nhân
khiến bạn bò tăng cân không giải thích
được.
7. Tóc bạc, lão hóa sớm
Tóc bạc sớm cũng có thể là một
vấn đề liên quan đến nội tiết. Ngoài
ra, rối loạn nội tiết đặc biệt là sự giảm
hormone sinh dục cũng là nguyên
nhân chính khiến lão hóa sớm.
8. Lông phát triển
Cho dù là đàn ông hay phụ nữ, hệ
thống nội tiết của cơ thể sẽ đồng thời
sản xuất và giải phóng androgen và
estrogen. Sự khác biệt nằm ở chỗ
androgen ở nam giới nhiều hơn còn
nữ giới ít hơn, như vậy mới có thể tạo
ra đặc trưng riêng ở mỗi phái. Nhưng
khi rối loạn nội tiết, phụ nữ tiết ra
androgen quá nhiều có thể sẽ khiến
lông phát triển nhiều hơn.
Thanh Hà
8 dấu hiệu rối loạn nội tiết ở chò em
T
uy đột tử xảy ra rất
đột ngột và bất ngờ

nhưng không phải
không có dấu hiệu báo
trước và cách phòng tránh.
Đột tử ở những người
dưới 35 tuổi thường xảy ra
do các bệnh về tim. Khi các
trường hợp đột tử xảy ra,
nguyên nhân thường do
bệnh nhân tham gia các
hoạt động tiêu tốn thể lực.
Dấu hiệu cảnh báo nguy
cơ đột tử do bệnh tim
Khi bò đột tử do bệnh tim,
tim bệnh nhân sẽ ngừng
đập, hệ hô hấp không hoạt
động bình thường và máu
không được cung cấp cho
cơ thể. Gần như ngay lập
tức, bệnh nhân sẽ mất ý
thức và ngã xuống. Lúc đó,
các bác só thường không
thể bắt được mạch cho
bệnh nhân.
Những người trẻ tuổi có
nguy cơ cao bò đột tử do
bệnh tim thường xuất hiện
2 dấu hiệu sau đây:
Ngất xỉu không rõ
nguyên nhân
Ngất đột ngột và không

rõ nguyên nhân thường xảy
ra trong quá trình hoạt động
thể lực. Đây là một dấu
hiệu cho thấy tim bạn có
vấn đề. Ngoài ra, bệnh
nhân có thể lên cơn co giật.
Bệnh sử gia đình
Nếu trong gia đình bạn
có người đột tử khi còn trẻ,
bạn nên đặc biệt chú ý tới
tình trạng sức khỏe của
mình và nói chuyện với bác
só để tiến hành kiểm tra.
Hơi thở ngắn hoặc đau
ngực cũng là dấu hiệu cho
thấy bạn có nguy cơ đột tử
do bệnh tim. Tuy nhiên,
những trường hợp như vậy
ít xảy ra hơn và có thể là
triệu chứng của những căn
bệnh khác như hen suyễn.
Có thể đề phòng đột tử
ở người trẻ tuổi
Đôi khi có thể ngăn chặn
những trường hợp đột tử
như vậy. Nếu bạn có nguy
cơ cao bò đột tử do bệnh
tim, bác só thường khuyên
bạn tránh tham gia các
môn thể thao cạnh tranh.

Tùy thuộc vào tình hình
sức khỏe của bạn, các bác
só sẽ đưa ra lời khuyên
dùng thuốc hay tiến hành
phẫu thuật để giảm nguy
cơ đột tử.
Với một số bệnh tim cụ
thể như bệnh cơ tim phì đại,
bệnh nhân có thể chọn giải
pháp cấy máy khử rung tim
(ICD). Đây là một thiết bò
nhỏ như máy nhắn tin,
được cấy vào ngực của bạn
để theo dõi nhòp tim. Nếu
chứng loạn nhòp tim đe dọa
đến tính mạng xảy ra, máy
Dấu hiệu người có nguy cơ đột tử

Đ
àn ông có một thói quen xấu là
coi thường các dấu hiệu sức
khỏe của mình và luôn ngại đến
gặp bác sỹ.
Phụ nữ bằng sự nhạy cảm và quan
tâm có thể giúp người đàn ông của
mình sớm nhận ra các dấu hiệu sức
khỏe đáng ngại. Dưới đây là 9 triệu
chứng sức khỏe mà phái mạnh nên
nghiêm túc xem xét.
Phần eo quá lớn

Theo các nhà khoa học, phái mạnh
nên giữ vòng eo ở mức dưới 101,4 cm.
Nếu kích thước vòng eo lớn hơn, nguy
cơ bệnh tiểu đường và bệnh tim sẽ
tăng lên. Vòng eo quá lớn cũng là
nguyên nhân gây chứng đột q,
ngưng thở khi ngủ và viêm xương
khớp. Kiểm tra kích thước vòng eo
bằng cách đo tại điểm 2 khuỷu tay rơi
xuống thân. Đo hông ở phần rộng nhất
của mông khi nhìn từ 2 bên. Tính tỉ lệ
eo hông bằng cách lấy kích thước
vòng eo chia cho kích thước hông.
Đàn ông bò coi là có tỉ lệ bệnh cao, nếu
tỉ lệ này là 90% trở lên.
Thường xuyên táo bón
Sau tuổi 50, táo bón có xu hướng
tồi tệ hơn ở nam giới và cả phụ nữ.
Táo bón mãn tính
có thể là dấu hiệu
có một khối u trong
ruột. Trong thực tế,
bất kỳ sự thay đổi
trong thói quen đi
vệ sinh (táo bón
hoặc tiêu chảy)
trong hai tuần hoặc
nhiều hơn đều có
thể báo hiệu ung
thư đại trực tràng.

Các triệu chứng
khác cần xem xét
là: phân có máu,
giảm cân không rõ
lí do, hay mệt mỏi,
chuột rút và đầy hơi.
Không thể hoặc khó duy trì cương
cứng
Rối loạn cương dương có thể là tác
dụng phụ của một số loại thuốc (như
thuốc cao huyết áp, thuốc lợi tiểu)
hoặc do yếu tố tâm lý. Những người
khó giữ được sự cương cứng sẽ có
nguy cơ chết vì đau tim cao gấp 2 lần
người bình thường.
Tiếp xúc trực tiếp cả ngày với ánh
mặt trời
Ung thư da là bệnh có khả năng xảy
ra ở cả nam giới và phụ nữ, nhất là
những người thường xuyên tiếp xúc
ánh mặt trời. Cho dù là bất kì vùng da
nào tiếp xúc với bức xạ tia cực tím, ung
thư da vẫn có thể xảy ra.
Bò trào ngược dạ dày - thực quản
Bò trào ngược axit mãn tính nhiều
hơn 2 lần trong một tuần, đặc biệt là
vào ban đêm là dấu hiệu của bệnh
trào ngược dạ dày - thực quản. Nếu
không điều trò bệnh trào ngược dạ dày
- thực quản có thể dẫn đến chảy máu,

viêm và loét thực quản và thậm chí
ung thư thực quản. Cách điều trò đơn
giản nhất là thay đổi thói quen ăn
uống hàng ngày như: kiêng các đồ ăn
béo, thòt chế biến sẵn, đường, trái cây
và nước trái cây, rượu, bạc hà, sôcôla,
thực phẩm và đồ uống có chứa cafein.
Luôn thấy khát
Luôn cảm thấy khát nước, thường
xuyên đi tiểu, đói lả, mệt mỏi, sút cân
không rõ lí do, buồn nôn, mờ mắt, lở
loét lâu lành, nhiễm trùng thường
xuyên, rối loạn cương dương, và ngứa
ở bàn tay có thể là những triệu chứng
của bệnh tiểu đường.
Ngáy
Ngáy lớn kèm theo khó thở là dấu
hiệu của hội chứng ngưng thở khi ngủ.
Nếu không được điều trò sẽ làm tăng
nguy cơ huyết áp cao, nhòp tim không
đều, đau tim, đột q. Thay đổi tư thế
ngủ, giảm cân, tránh rượu, thuốc an
thần và các bữa ăn lớn trước khi đi ngủ
có thể giúp giảm hiện tượng ngáy.
Thở ngắn, khò khè hoặc ho đờm
Khó thở, thở khò khè và ho dai dẳng
có thể là do béo phì, bệnh hen suyễn
và bệnh tim. Nhưng nó cũng báo hiệu
bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính (COPD)
- nguyên nhân thứ năm gây tử vong ở

nam giới. Nguyên nhân chính của
COPD là do hút thuốc lá, ngoài ra còn
có các yếu tố như khói thuốc, khí hóa
học, ô nhiễm không khí và bụi.
Đau khi đi tiểu
Cảm thấy đau khi đi tiểu có thể là
dấu hiệu cảnh báo phì đại lành tính
tuyến tiền liệt (BPH) là do những thay
đổi hormone ở nam giới khi lão hóa.
Nhưng đau khi đi tiểu còn là một dấu
hiệu của ung thư tuyến tiền liệt. Các
triệu chứng thường gặp của ung thư
tuyến tiền liệt và BPH là: đi tiểu khó
khăn, dòng nước tiểu yếu, có máu
trong nước tiểu hoặc tinh dòch, đau
vùng chậu.
Anh Thư
10
- Bản tin Phổ biến kiến thức
Khoa học & Kỹ thuật
SÛÁC KHOỄ
ICD sẽ tạo ra những cú sốc điện để
phục hồi nhòp tim bình thường.
Những đối tượng cần kiểm tra để
phát hiện nguy cơ đột tử
Trong những năm qua, các bác só
vẫn tranh luận về việc kiểm tra các
vận động viên trẻ để phát hiện những
người có nguy cơ đột tử cao. Tại một
số quốc gia như Italy và Nhật Bản,

các bác só thường kiểm tra những
người trẻ tuổi bằng cách tiến hành đo
điện tâm đồ để ghi lại tín hiệu điện
tim. Tuy nhiên, cách kiểm tra này đôi
khi mang lại kết quả sai, gây ra những
lo lắng không đáng có.
Sau đây là những điều bạn cần làm
nếu bạn lo lắng về nguy cơ đột tử của
mình: Nếu một người nào đó trong gia
đình của bạn chết trẻ, điều quan trọng
là phải xác đònh được nguyên nhân
cái chết. Nếu người đó chết do bệnh
tim, các thành viên trong gia đình nên
đi kiểm tra sức khỏe. Kể cả sau lần
đầu kiểm tra, các bác só đánh giá rằng
tim của bạn hoạt động bình thường,
bạn vẫn nên thường xuyên tái kiểm
tra.
Những người trẻ tuổi có nên tránh
hoạt động thể chất nếu bò dò tật tim?
Nếu bạn có nguy cơ đột tử do bệnh
tim, hãy hỏi bác só về mức độ hoạt
động thể chất bạn được phép tham
gia. Bạn chỉ có thể thực hiện những
bài tập thể dục nhẹ nhàng hay được
phép tập thể thao, tất cả phụ thuộc
vào tình hình sức khỏe của bạn.
Không chỉ nói chuyện với bác só về
những hoạt động bạn được tham gia,
bạn còn nên nắm rõ những hành

động mình cần phải tránh.
9
9
dấu hiệu sức khỏe đáng ngờ ở nam giới

11
Bản tin Phổ biến kiến thức
Khoa học & Kỹ thuật -
MỂO VÙÅT GIA ÀỊNH
Tivi là vật dụng thiết yếu và tiêu
tốn khá nhiều điện năng trong các
hộ gia đình. Vậy làm sao để tiết
kiệm?
T
rung bình một tivi màu 21 in chỉ
tiêu thụ điện khoảng 100-150
W/giờ. Mức tiêu hao điện nhiều
hay ít tùy thuộc vào cách bạn sử
dụng.
Do đó, để tiết kiệm điện, người sử
dụng không nên để màn hình ở chế
độ quá sáng vì chỉnh độ sáng (bright-
ness) và độ tương phản (contrast)
càng cao, màu càng đậm thì càng tiêu
hao nhiều điện và tuổi thọ đèn hình
giảm mau hơn. Nên chỉnh độ sáng và
độ tương phản tùy thuộc vào độ sáng
trong nhà hoặc tùy theo phim phát
trên truyền hình.
Nếu xem trong môi trường ánh sáng

yếu hoặc tắt đèn, nên chỉnh độ tương
phản giảm xuống, còn xem vô tuyến
vào ban ngày, nên giảm bớt độ sáng,
nếu cần chỉnh thêm màu (color) để
nhận được hình ảnh chi tiết và nét
hơn. Người sử dụng cũng nên tập thói
quen tắt vô tuyến bằng cách ấn nút ở
máy, hạn chế bấm bằng điều khiển từ
xa và không xem vô tuyến khi đang
nối với đầu video.
Nên chọn kích cỡ vô tuyến phù hợp
với nhà của mình, không nhất thiết
dùng vô tuyến to bởi vì càng to thì
càng tốn điện. Ngoài ra, chỉnh volume
ở tivi càng lớn càng tiêu hao điện.
Cách điều chỉnh này cũng áp dụng
cho việc sử dụng màn hình máy tính.
Trà My
Làm thế nào để hấp cá
được ngon?
M
ùi tanh đặc trưng của
cá là do chất hista-
mine tạo ra. Cá tươi thì
mùi tanh sẽ nhẹ bớt. Không thể
làm cho mùi tanh của cá mất đi
mà chỉ có thể làm cho nó bớt
đi. Để hạn chế mùi tanh của
cá, khi hấp, bạn nên cho vào
một chút rượu trắng và gừng,

đầu hành hay sả cây đập giập.
- Khi thực hiện những món cá
hấp đặc biệt như cá hấp xì dầu,
cá hấp tàu xì, Tứ Xuyên hay
chưng tương, ngoài gia vò chính,
bạn cũng nên cho chút gừng
cắt sợi hay băm nhuyễn. Gừng
vừa làm bớt mùi tanh của cá,
vừa làm cho món cá hấp thêm
ngon, lại ấm bụng.
- Thật khó chòu khi món cá
hấp cứ vỡ nát dù bạn đã rất cố
gắng nâng niu nó. Hãy thử xắt
vài khoanh hành tây mỏng lót
phía dưới sẽ giúp món cá hấp
của bạn thơm hơn và điều đặc
biệt là cá sẽ chín đều và không
bò nát.
- Thêm một bí quyết đặc biệt
nữa là khi hấp cá, nếu bạn để
một miếng mỡ gà lên mình cá,
thòt cá sẽ béo ngậy, thơm ngon
hơn rất nhiều.
Lệ Hằng
Sau một thời gian sử dụng, cốc
chén thủy tinh nhà bạn thường ố và
mờ, không trong vắt như trước nữa
dù bạn vẫn rửa bằng nước rửa bát.
Đ
ể chúng sáng bóng lại như

mới, bạn hãy rửa bằng nước
nóng và nước rửa bát rồi tráng
bằng nước có pha giấm. Bạn cũng có
thể ngâm đám cốc ố đó vào nước pha
dấm (hoặc có vắt chanh) rồi dùng vải
mềm kỳ cọ.
Với chai lọ thủy tinh, bạn khó cho cả
bàn tay qua miệng chai để lau rửa
bên trong. Vậy hãy cho vào đó một ít
gạo, nước sôi và lắc thật mạnh,
những vết bẩn lưu cữu sẽ "bay đi".
Với những cửa kính bằng thủy tinh,
mặt gương có vết bẩn do dấu tay dính
mồ hôi chạm vào, bạn hãy xoa lên đó
bằng các lát khoai tây tươi. Mặt
gương, kính sẽ sáng và bóng lại.
Với những đồ dùng pha lê, cần lau
rửa cầu kỳ hơn, nhất là nếu nó có
nhiều khe kẽ. Bạn hãy bôi kem đánh
răng và kỳ cọ bằng bàn chải đánh
răng mềm, sau đó rửa lại bằng nước
pha dấm.
Những chiếc gạt tàn thuốc lá bằng
thủy tinh dùng lâu ngày sẽ đọng lại
một lớp cáu bẩn cực kỳ cứng đầu.
Bạn hãy ngâm nó một chút, rồi dùng
vải tẩm nước muối thật đặc để lau.
Thu Hiền
Mẹo tiết kiệm điện cho tivi
Bí quyết rửa đồ thủy tinh siêu sạch

Mẹo hấp cá
thơm ngon
I- CƠ QUAN TỔ CHỨC
Liên hiệp các hội KH&KT tỉnh chủ trì, phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Liên đoàn Lao
động tỉnh, Tỉnh đoàn thanh niên và một số cơ quan khác tổ chức.
II- ĐỐI TƯNG DỰ THI
Tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh, cá nhân là người nước ngoài có những giải pháp kỹ thuật
đóng góp vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bắc Giang từ năm 2012- 2013, tuân thủ
pháp luật và thể lệ hội thi được tham dự Hội thi.
III- LĨNH VỰC DỰ THI
Y tế, giáo dục; Công nghiệp, thương mại; Công nghệ thông tin; Cơ khí chế tạo; Nông nghiệp;
Môi trường
IV- THỜI GIAN TỔ CHỨC
1- Thời gian phát động: Từ ngày 01/01/2012 đến tháng 12/2013
2- Thời gian nhận hồ sơ dự thi: Từ ngày 01/01/2012 đến ngày 15/7/2013
3- Chấm điểm các giải pháp: Chấm sơ khảo của các ngành từ 15/7 đến 30/7/2013. Nhận hồ sơ
chấm vòng chung khảo từ 01/8 đến 10/8/2013. Chấm giải pháp dự thi vòng chung khảo từ ngày
15/8/2013 đến hết ngày 30/8/2013. Lễ trao giải thưởng hội thi được tổ chức trong tháng 12/2013
V- HỒ SƠ DỰ THI
Hồ sơ gồm 02 bộ, theo thể lệ của Hội thi gồm:
Phiếu đăng ký dự thi (theo mẫu).
Bản mô tả giải pháp dự thi bao gồm các nội dung: Tên giải pháp dự thi; Mô tả giải pháp tương
tự đã biết (nếu có); Mô tả giải pháp dự thi, thuyết minh tính mới của giải pháp dự thi; Khả năng áp
dụng; Lợi ích kinh tế - xã hội; Kèm theo bản vẽ, hình ảnh, các tính toán minh họa, mô hình, sản
phẩm chế thử, sơ đồ công nghệ
VI. NƠI NHẬN HỒ SƠ
Hồ sơ dự thi đựng trong phong bì dán kín, ngoài đề rõ họ tên, đòa chỉ liên lạc của người dự thi,
ghi rõ những tài liệu có trong hồ sơ. Hồ sơ dự thi thuộc lónh vực nào thì tác giả gửi đến Hội đồng
sơ khảo của lónh vực đó. Các tác giả chỉ được gửi hồ sơ đến một trong những Hội đồng sơ khảo
thuộc lónh vực, theo đòa chỉ sau:

1- Tỉnh Đoàn thanh niên: Nhận hồ sơ của các tác giả độ tuổi thanh thiếu niên. Đòa chỉ: Nhà
Liên cơ quan, 48 đường Ngô Gia Tự, thành phố Bắc Giang. Điện thoại: 3 854 334
2- Hội Nông dân tỉnh: Nhận hồ sơ thuộc lónh vực nông, lâm, ngư nghiệp. Đòa chỉ: Nhà Liên cơ
quan, 48 đường Ngô Gia Tự, thành phố Bắc Giang. Điện thoại: 3 554 621
3- Sở Giáo dục và Đào tạo: Nhận hồ sơ thuộc lónh vực Giáo dục và Đào tạo. Đòa chỉ: Đường
Đàm Thận Huy, thành phố Bắc Giang. Điện thoại: 3 853 192
4- Sở Công Thương: Nhận hồ sơ thuộc lónh vực công nghiệp, thương mại, tiểu thủ công nghiệp
và ngành nghề nông thôn. Đòa chỉ: 45 B, đường Hoàng Văn Thụ, thành phố Bắc Giang.
Điện thoại: 3 823 040
5 - Sở Y Tế: Nhận hồ sơ thuộc lónh vực y - dược - chăm sóc sức khoẻ. Đòa chỉ: Đường Hùng
Vương, thành phố Bắc Giang. Điện thoại: 3 854 227
6- Sở Khoa học và Công nghệ: Nhận hồ sơ các lónh vực công nghệ thông tin, tài nguyên môi
trường và các lónh vực khác. Đòa chỉ: Số 71 đường Nguyễn Văn Cừ, thành phố Bắc Giang. Điện
thoại: 3 540 586
Sau khi xét chọn, Ban Tổ chức vòng sơ khảo của ngành chuyển hồ sơ dự vòng chung khảo về
Ban Tổ chức Hội thi: Liên hiệp các hội KH&KT tỉnh. Đòa chỉ: Tầng 2, số nhà 48 đường Ngô Gia Tự,
thành phố Bắc Giang. Điện thoại: (02403) 828 981;Fax (02403) 850 349.
VII- GIẢI THƯỞNG
Giải thưởng Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh lần thứ V có:
- 06 giải nhất
- 12 giải nhì
- 18 giải ba
- 24 giải khuyến khích
Vì sự nghiệp sáng tạo khoa học kỹ thuật của tỉnh, Ban Tổ chức nhiệt liệt chào đón các tổ chức,
cá nhân tích cực tham gia Hội thi.
MÚÂI THAM GIA HƯÅI THI SẤNG TẨO K THÅT
TĨNH BÙỈC GIANG LÊÌN THÛÁ V (2012-2013)