1 GIẢI BÀI TOÁN VỀ OXIT AXIT TÁC DỤNG VỚI KIỀM potx

1

GIẢI BÀI TOÁN VỀ OXIT AXIT TÁC DỤNG VỚI KIỀM
BẰNG NHIỀU PHƯƠNG PHÁP KHÁC NHAU
Nguyễn Đình Hành

Bài
toán oxit axit tác dụng với kiềm là dạng toán khá phổ biến trong chương trình hóa học phổ
thông, đây là loại bài tập có rất nhiều cách giải khác nhau.
Tôi xin giới thiệu một số cách giải
để các thầy cô giáo và các em học sinh tham khảo, gồm:
Phương pháp nối tiếp:
Phương pháp song song:
Phương pháp hợp thức:
Phương pháp đường chéo

1- Ví dụ: Một bài toán rất quen thuộc, nhưng cách giải thì khác đấy!
Hấp thụ hoàn toàn 6,72 lít CO
2
( đktc) vào trong 200ml dung dịch NaOH 2M.
Hãy tính khối
lượng muối tạo thành?
Giải:

a) Phương pháp nối tiếp:

CO
2
n 0,3
(mol)


;
NaOH
n 0,4
(mol)


Với tỷ lệ mol như thế thì chắc chắn pư tạo ra hỗn hợp 2 muối

Phương pháp nối tiếp được thực hiện theo 2 hướng khác nhau:
Cách 1: Nối tiếp từ muối trung hòa sang muối axit ( đúng với bản chất của bài toán)
CO
2
+ 2NaOH  Na
2
CO
3
+ H
2
O
Bđ: 0,3 0,4 0 (mol)
Tpư: 0,2 0,4 0,2
Spư: 0,1 0 0,2
Vì sau phản ứng còn dư CO
2
nên muối NaHCO
3
được tạo thành
CO
2
+ H

2
O + Na
2
CO
3
 2NaHCO
3

Bđ: 0,1 0,2 0 (mol)
Tpư: 0,1 0,1 0,2
Spư: 0 0,1 0,2
Khối lượng mỗi muối thu được là:

Na CO
2 3
NaHCO
3
m 0,1.106 10,6(g)
m 0,2.84 16,8(g)
 
 

Cách 2: Nối tiếp từ muối axit sang muối trung hòa ( Không đúng với bản chất)
CO
2
+ NaOH  NaHCO
3

Bđ: 0,3 0,4 0 (mol)
Tpư: 0,3 0,3 0,3

Spư: 0 0,1 0,3
Vì sau phản ứng còn dư NaOH nên muối Na
2
CO
3
được tạo thành
NaOH + NaHCO
3


 Na
2
CO
3
+ H
2
O
Bđ: 0,1 0,3 0 (mol)
Tpư: 0,1 0,1 0,1
Spư: 0 0,2 0,1

Na CO NaHCO
2 3 3
m 0,1.106 10,6(g) m 0,2.84 16,8(g)
,    


GIẢI BÀI TOÁN VỀ OXIT AXIT TÁC DỤNG VỚI KIỀM

2

Nguyễn Đình Hành

b) Phương pháp song song:
Phương pháp này chỉ tương đối về mặt định tính nhưng đảm bảo chính xác về mặt định
lượng. Ta coi như lượng oxit và lượng kiềm được chia ra để tham gia 2 phản ứng khác nhau để
tạo 2 muối khác nhau, như vậy bài toán này trở thành một bài toán hỗn hợp muối. Vì vậy
chúng ta giải theo pp đại số
CO
2
+ 2NaOH  Na
2
CO
3
+ H
2
O
x 2x x (mol)
CO
2
+ NaOH  NaHCO
3

y y y
Ta có hệ pt:
x y 0,3
2x y 0,4

 


 

giải ra x = 0,1 và y = 0,2

Na CO NaHCO
2 3 3
m 0,1.106 10,6(g) m 0,2.84 16,8(g)
,    


c) Phương pháp hợp thức:
Đặt T =
NaOH
CO
2
n
0,4 4
n 0,3 3
 

Hợp thức 2 pư thành 1 pư chung ( chú ý tỷ lệ mol 4: 3 đấy nhé)
3CO
2
+ 4NaOH  Na
2
CO
3

+ 2NaHCO
3
+ H
2
O
0,3 0,4 0,1 0,2 (mol)

Na CO NaHCO
2 3 3
m 0,1.106 10,6(g) m 0,2.84 16,8(g)
,    

d) Phương pháp đường chéo
Căn cứ vào CTHH của 2 muối cũng biết được tỷ lệ số mol vừa đủ để tạo ra mỗi muối:
Na
2
CO
3
(
NaOH
CO
2
n
T 2
n
 
); NaHCO
3
(
NaOH

CO
2
n
T 1
n
 
)
Ta có sơ đồ đường chéo:
Na
2
CO
3
n
1


T
1
= 2

1
3

 1

4
T
3


NaHCO
3

n
2
T
2
= 1
2
3

 2

1
2
n 1
n 2

; mà :
CO
2
n n 0,3
muoái
(mol)
 


Na CO
2 3
1
n .0,3 0,1 (mol)
3
 
;
NaHCO
3
n 0,3 0,1 0,2(mol)
  


Na CO NaHCO
2 3 3
m 0,1.106 10,6(g) m 0,2.84 16,8(g)
;    

2) Bài tập tương tự: Các bạn tự nghiên cứu nha, áp dụng cho cả trường hợp P
2
O
5
đó!

Các bạn có cách giải nào hay chia sẻ với mình tại