Augustus Hoàng đế đầu tiên của Đế quốc La Mã ppsx

Augustus
Hoàng đế đầu tiên của Đế quốc La Mã

Tượng của Caesar Augustus.
Hoàng đế của Đế quốc La Mã
Tại vị
16 tháng 1 năm 27 TCN – 19 tháng 8 năm 14

Tiền nhiệm
không (Đế quốc được thành lập)
Kế nhiệm
Tiberius
Hậu duệ

Tên đầy đủ
Gaius Julius Caesar Octavianus
Hoàng tộc
Julia-Claudia
Thân phụ
Gaius Octavius;
được Julius Caesar nhận làm còn nuôi
Thân mẫu
Atia Balba Caesonia
Sinh
23 tháng 9, 63 TCN
Roma, Cộng hòa La Mã
Mất
19 tháng 8, 14 (ở tuổi 77)
Roma, Đế quốc La Mã
An táng
Lăng Augustus

Augustus ( /stəs/;
[1]
tiếng Latin: Imperator Gaius Julius Caesar
Augustus;
[2]
23 tháng 9 năm 63 TCN – 19 tháng 8 năm 14, tên lúc khai sinh là
Gaius Octavius và được biết đến với cái tên Gaius Julius Caesar Octavianus
(tiếng La Tinh cổ: GAIVS•IVLIVS•CAESAR•OCTAVIANVS) giai đoạn sau năm
27, là Hoàng đế đầu tiên của Đế quốc La Mã, trị vì La Mã từ 27 TCN đến khi qua
đời năm 14. Octavian được người chú vĩ đại của mình, Julius Caesar nhận làm con
nuôi và thừa hưởng mọi di sản của Caesar sau khi ông bị ám sát năm 44 TCN.
Những năm tiếp theo, Octavian tham gia Tam đầu chế thứ 2 cùng với Marcus
Antonius và Marcus Aemilius Lepidus. Như là một thành viên của Tam đầu chế,
Octavius cai trị La Mã và hầu như toàn bộ các vùng thuộc địa Châu Âu của nó một
cách chuyên quyền, chiếm giữ cả quyền chấp chính tối cao sau khi hai chấp chính
Aulus Hirtius và Gaius Vibius Pansa Caetronianus qua đời và đảm bảo khả năng
tái cử bất biến của mình. Tam đầu chế tan rã sau khi hoàn thành mục tiêu của
những kẻ lập ra nó: Lepidus bị buộc lưu vong và Antonius buộc phải tự sát sau khi
bạ trận tại Actium trước Octavian năm 31 TCN.
Sau khi Tam đầu chế thứ Hai tan rã, Octavius vẻ bên ngoài là khôi phục lại Cộng
hoà La Mã, với quyền lực tối cao là của Viện Nguyên lão nhưng thực chất là vẫn
nằm trong tay ông. Phải mất sáu hay bảy năm để tìm ra được một khuôn mẫu
chính xác để một nước chính thức vẫn theo thể chế Cộng hòa nhưng bây giờ được
lãnh đạo bởi một lãnh tụ duy nhất; kết quả là thể chế được biết đến như là Đế quốc
La Mã. Chức vụ hoàng đế không bao giờ giống như độc tài La Mã mà Caesar và
Sulla đã từng nắm giữ trước đó; thật vậy, ông đã khước từ khi đại đa số dân La Mã
muốn "đưa ông lên chức vụ độc tài"
[3]
Theo pháp luật, Augustus có một tập hợp
các quyền lực ông có suốt đời do Viện nguyên lão giao cho ông, bao gồm cả

quyền lên diễn đàn để diễn thuyết, quyền kiểm duyệt, và quyền lãnh đạo, mà
không cần phải được bầu vào những cơ quan tương ứng với các chức vụ đó, gồm
Bảo dân quan, Kiểm dân quan, và Chấp chính tối cao. Quyền lực áp đảo của ông
có được từ những thành công về tài chính và những nguồn lợi thu được từ các
cuộc chinh phạt, sự xây dựng các mối quan hệ bảo trợ trong suốt toàn lãnh thổ Đế
quốc, sự trung thành của binh sĩ và những cựu chiến binh, quyền lực từ những
vinh dự được phong cho bởi Viện Nguyên lão
[4]
, và sự kính trọng, ỵêu mến của
dân chúng. Sự nắm giữ đa số các sư đoàn lê dương có thể tạo thành mối đe dọa
quân sự đối với Viện Nguyên lão, cho phép ông áp đặt các quyết định mà không
cần thông qua ý kiến của Viện Nguyên lão. Với khả năng loại bỏ những Nguyên
lão đối lập với biện pháp quân sự, Viện Nguyên lão trở nên ngoan ngoãn dưới sự
lãnh đạo tuyệt đối của ông.
Triều đại của Augustus đã mở ra một thời đại tương đối hòa bình được biết đến
như là Pax Augusta, hay là hòa bình của Augustus. Mặc dù các cuộc chiến tranh
liên tục nổ ra ở biên giới, và một năm nội chiến về việc nối ngôi Hoàng đế, vùng
Địa Trung Hải là hòa bình trong hơn hai thế kỉ. Augustus mở rộng lãnh thổ của Đế
quốc La Mã, bảo vệ được biên giới của Đế quốc với nhiều nước chư hầu, và thiết
lập hòa bình với Parthia thông qua các biện pháp ngoại giao. Ông đã cải cách lại
hệ thống thuế của La Mã, phát triển một mạng lưới đường sá với hệ thống liên lạc
chính thức, thiết lập quân đội thường trực (và một lực lượng hải quân nhỏ), thiết
lập lực lượng Vệ binh Praetorian, và tạo ra hệ thống bảo an và lính cứu hỏa cho
thành Rome. Nhiều thành phố được xây dựng lại dưới thời của Augustus; và ông
viết lại những thành tựu mà chính ông đã làm được, được biết đến như là Res
Gestae Divi Augusti, tồn tại tới nay. Khi ông chết vào năm 14, Augustus được
phong là một vị thần bởi Viện Nguyên lão, được thờ phụng bởi dân La Mã. Tên
của ông Augustus và của Caesar được lấy làm đế hiệu của các hoàng đế sau này,
và tháng Tám (August) được chính thức đặt tên theo tên ông. Sau khi ông mất, con
rể ông là Tiberius nối ngôi.

Mục lục
 1 Tuổi trẻ
 2 Vươn lên nắm quyền lực
o 2.1 Người thừa kế của Caesar
o 2.2 Chiến tranh lần thứ nhất với Antonius
o 2.3 Đệ nhị Tam đầu chế
 2.3.1 Cách mạng La Mã
 2.3.2 Bạo loạn và quan hệ hôn nhân

 2.3.3 Chiến tranh với Pompeius
 2.3.4 Chiến tranh với Antonius
 3 Chiến tranh và sự mở rộng
 4 Di sản
o 4.1 Cải cách về thu nhập
o 4.2 Tháng Tám (August)
o 4.3 Các công trình xây dựng
 5 Chú thích
 6 Tài liệu tham khảo
 7 Đọc thêm
 8 Liên kết ngoài
o 8.1 Tham khảo chính
o 8.2 Nguồn thứ hai
[ ] Tuổi trẻ
Các Triều đại Đế quốc La
Mã
Triều đại Julia-Claudia
Augustus
(27 TCN - 14
CN)
Con cái

Con ruột - Julia lớn
Con nuôi - Gaius Caesar,
Lucius Caesar, Agrippa
Postumus, Tiberius
Tiberius
(14 CN - 37
CN)
Con cái
Con ruột - Julius Caesar
Drusus
Con nuôi - Germanicus
Caligula
(37 CN - 41
CN)
Con cái
Con ruột - Julia Drusilla
Con nuôi - Tiberius
Bài chi tiết: Tuổi trẻ Augustus
Augustus sinh ra ở Rome (hay Velletri) vào
ngày 23 tháng 9 năm 63 trước Công Nguyên
dưới tên Gaius Octavius
[5]
. Cha của ông, cũng có
tên là Gaius Octavianus, xuất thân từ dòng dõi
hiệp sĩ có danh vọng nhưng không giàu có cho
lắm, đã từng là Thống đốc Macedonia
[6][7]
.
Không lâu sau khi ra đời, cha Octavius đặt cho
ông biệt hiệu Thurinus, hẳn để kỷ niệm chiến

thắng ở Thurii trước cuộc nổi loạn của những
người nô lệ
[8]
. Mẹ ông, Atia Balba Caesonia, là
cháu của Julius Caesar. Octavius lớn lên trong
ngôi nhà của ông nội gần Veletrae (Velletri ngày
nay).
Năm 59 trước Công nguyên, khi lên bốn tuổi,
cha ông qua đời. Ông đi theo mẹ và cha dượng
Lucius Marcius Philippus
[9]
. Năm 52 hay 51
trước Công nguyên, Octavius đọc điếu văn tại
đám tang của bà ngoại Julia, người chị của
Caesar. Ông đủ tuổi mặc áo choàng La Mã bốn
năm sau
[10]
, thời điểm mà ông được bầu vào
Giáo đoàn Pontificum năm 47 trước Công
nguyên
[11][12]
. Năm tiếp theo ông đảm đương
trách nhiệm về Đại hội Thể Thao cổ Hy Lạp
trong vinh dự của Đền thờ Venus Genetrix, ngôi
đền mà Julius Caesar xây dựng. Theo Nicolaus Damascus, Octavius muốn được
theo đoàn tùy tùng của Caesar trong chiến dịch ở Phi Châu nhưng bị mẹ ông phản
Gemellus
Claudius
(41 CN - 55
CN)

Con cái
Con ruột - Claudia Antonia
,
Claudia Octavia, Britannicus
Con nuôi - Nero
Nero
(55 CN - 68
CN)
Con cái
Con ruột - Claudia Augusta


đối
[13]
. Năm 46 trước CN, bà tán thành cho ông tham dự cùng Caesar ở Hispania,
nơi ông dự định đánh quân của Pompey, kẻ thù của Caesar đã chết vào lúc đó,
nhưng Octavius bị bệnh và không thể đi được.
Sau khi bình phục, ông đi đường biển đến với nơi Caesar đang ở, nhưng bị đắm
tàu; sau khi cập bờ với một số tùy tùng, ông vượt qua lãnh thổ thù địch để đến nơi
Caesar đóng quân, và gây một ấn tượng mạnh mẽ cho người chú
[10]
. Velleius
Paterculus về sau cho biết Caesar sau đó đã cho phép Octavian cùng dùng chung
xe ngựa với mình. Khi trở về Rome, Caesar gửi gắm ý định với Các Trinh Nữ
Vesal, rằng Octavius là người kế thừa thứ nhất
[14]
.
[ ] Vươn lên nắm quyền lực
[ ] Người thừa kế của Caesar

Cái chết của Caesar, bởi Jean-Léon Gérôme (1867). Vào 15 tháng 3 44 TCN, cha
nuôi của Octavius là Julius Caesar bị ám sát bởi một âm mưu đứng đầu bởi
Marcus Junius Brutus và Gaius Cassius Longinus.
Khi Caesar bị mưu sát vào ngày 15 tháng 3 năm 44 TCN, Octavian đang học và
được học tập về quân sự tại Apollonia, Illyria. Từ chối lời khuyên của một vài sỹ
quan quân đội là ở lại dưới sự bảo vệ của quân đội ở Macedonia, ông đi đường
biển về Italia để thử xem liệu là mình còn có tương lai chính trị hay đảm bảo về an
ninh nào không.
[15]
Sau khi đến Lupiae gần Brundisium, anh biết được nội dung
của di chúc của Caesar, và chỉ lúc đó ông mới quyết định trở thành người thừa kế
về mặt chính trị của Caesar, cũng như là người thừa kế toàn bộ di sản khác mà
Caesar để lại
[16][15][12]
. Không còn người con hợp pháp nào còn sống (con gái của
ông Julia đã qua đời năm 54 TCN), Caesar nhận cháu của ông, chính là Octavian,
là con trai và người thừa kế thứ nhất
[17]
. Để xác nhận rộng rãi sự nhận con nuôi
này của Caesar, Octavian đổi tên thành Gaius Julius Caesar. Dã sử La Mã nói
rằng rằng ông còn thêm vào họ của mình Octavianus (Octavian) để chỉ đến gia
đình mình; tuy vậy, chằng có chứng cớ nào cho hay ông đã sử dụng cái tên này
(nó sẽ chỉ đến gia đình gốc của ông quá rõ ràng, điều này sẽ không có lợi cho ông
khi mà ông đa là Con trai của Gaius Julius Caesar trong mắt người La Mã lúc bấy
giờ)
[18][19]
. Marcus Antonius về sau nói rằng Octavian được nhận làm con nuôi vì
mối quan hệ đồng tính của mình với Caesar, theo Suetonius Antonius đã vu cáo
Octavian vì mục đích chính trị

[20]
.
Muốn tham gia chính trị ở La Mã, Octavian không thể dựa vào số ngân sách hạn
chế của mình
[21]
. Sau một buổi chào mừng của binh lính Caesar dành cho Octavian
tại Brundisium
[22]
, Octavian yêu cầu một phần trong số ngân quỹ mà Caesar đã
định dùng để tiến hành chiến tranh với Parthia ở Trung Đông
[21]
. Số ngân quỹ này
gồm khoảng chừng bảy trăm triệu sestertius (tiền La Mã thời bấy giờ) hiện đang
được cất giữ tại Brundisium, vốn là trạm chỉ huy những chiến dịch quân sự tại
phương Đông của La Mã
[23]
. Về sau, Viện Nguyên lão cũng mở cuộc điều tra về
sự "biến mất" của số ngân quỹ này, nhưng không làm gì Octavian, vì Octavian sử
dụng chính số tiền này để chiêu mộ một lực lượng chống lại chính kẻ thù của Viện,
Marcus Antonius
[22]
. Octavian còn thực hiện một bước đi táo bạo trong năm 44
TCN khi chiếm đoạt các cống phẩm hàng năm được gửi từ tỉnh Cận Đông thuộc
La Mã đến Ý mà chưa được phép chính thức nào cả
[19][24]
. Octavian bắt đầu tạo
dựng lực lượng của mình từ các cựu lính lê dương và lực lượng của Caesar, lực
lượng mà Caesar vốn dĩ định dùng để đánh nhau với Parthia; và nhằm tạo sự ủng
hộ, Octavian nhấn mạnh vào địa vị người thừa kế Caesar của mình
[25][15]

. Trên
đường về Roma, Octavian và ngân quỹ của ông đã thu hút rất nhiều những cựu
binh từng tham gia trong lực lượng của Caesar đang đóng tại Campania
[19]
. Tới
tháng 6, ông đã tuyển được 3.000 cựu binh trung thành với mình, mức lương ông
trả cho mỗi người là 500 denarius
[26][27][28]
.


20th century drawing of Augustus. From the Augustus of Prima Porta.
Tới Roma vào ngày 6 tháng 5 năm 44 TCN
[19]
, Octavian thấy rằng quan chấp
chính Marcus Antonius, bạn đồng nghiệp trước đây của Caesar, đang ở trong tình
thế thỏa hiệp khó xử với những kẻ ám sát nhà độc tài; họ đã được đại ân xá vào 17
tháng 3, thế nhưng Antonius đã thành công trong việc đuổi họ ra khỏi thành
Roma
[19]
. Việc này là do điếu văn "đầy xúc động" được đọc tại lễ tang của Caesar,
đã làm công chúng chống lại những kẻ ám sát
[19]
. Mặc dù Marcus Antonius đang
tập trung được các ủng hộ về chính trị, Octavian vẫn có cơ hội tranh đấu với ông
ta như là thành viên đứng đầu trong nhóm ủng hộ Caesar. Marcus Antonius đã mất
sự ủng hộ từ nhiều công dân La Mã và những người ủng hộ Caesar khi ông là
người đầu tiên chống lại việc nâng Caesar lên địa vị thần thánh
[29]
. Octavian đã

không thành công trong việc thuyết phục Antonius trao lại số tiền của Caesar cho
anh ta, nhưng đã có được sự ủng hộ từ những người ủng hộ Caesar vào mùa hè
năm đó
[30]
. Vào tháng 9, nhà hùng biện Optimate Marcus Tullius Cicero bắt đầu
tấn công Antonius trong một chuỗi các bài diễn thuyết, cho thấy rằng Antonius là
mối nguy lớn nhất đối với trật tự của Quốc hội (Senate)
[31][32]
. Với ý kiến của
Roma quay trở lại chống ông ta và năm chấp chính của ông đã gần chấm dứt,
Antonius cố gắng cho thông qua những đạo luật để ông ta có thể nắm quyền xứ
Cisalpine Gaul, đã được cấp như là một phần của tỉnh của ông, từ Decimus Junius
Brutus Albinus, là một trong những kẻ ám sát Caesar
[33][34]
. Trong khi đó Octavian
xây dựng một lực lượng quân đội riêng ở Ý bằng cách tuyển chọn những cựu binh
của Caesar, và vào 28 tháng 11 đã chiếm được hai quân đoàn của Antony bằng
cách mua chuộc họ
[35][36][37]
. Với lực lượng lớn mạnh và trang bị đầy đủ của
Octavian, Antonius thấy rằng ở lại Roma là nguy hiểm, và Quốc hội thở phào khi
ông ta bỏ chạy về Cisalpine Gaul, xứ đó được trao cho ông ta vào 1 tháng 1
[37]
.
[ ] Chiến tranh lần thứ nhất với Antonius
Sau khi Decimus Brutus từ chối trao trả Cisalpine Gaul, Antonius bao vây ông ta
tại Mutina.
[38]
Những nghị quyết thông qua bởi Viện Nguyên lão để chấm dứt bạo
lực đã bị bác bỏ bởi Antonius, bởi vì Viện Nguyên lão không có quân đội riêng để

đối phó với ông ta; điều này đã đem lại một cơ hội cho Octavian, người đã được
biết là đang nắm giữ một lực lượng vũ trang.
[36]
Cicero cũng bảo vệ Octavian khỏi
lời chế nhạo của Antonius về việc Octavian thiếu dòng dõi cao quý; ông ta nói
rằng "chúng ta không còn có ví dụ sáng chói nào về lòng trung thành với đất nước
giữa thế hệ trẻ của chúng ta."
[39]
Điều này là một phần của sự bác bỏ ý kiến của
Antonius đối với Octavian, khi Cicero dẫn lời Antonius và nói với Octavian, "Cậu
có tất cả mọi thứ từ cái tên của cậu".
[40][41]
Trong sự liên minh đạo diễn bởi nghị sỹ
Cicero, Viện Nguyên lão đã phong chức Thượng nghị sỹ cho Octavian vào 1 tháng
1, 43 TCN, thế nhưng anh ta được bỏ phiếu cùng với các quan chấp chính trước
đó.
[36][37]
Thêm vào đó, Octavian được ban cho imperium (quyền tư lệnh), làm việc
điều khiển quân đội của anh là hợp pháp, anh ra quân phá vòng vây cùng với
Hirtius và Pansa (các quan chấp chính của năm 43 TCN).
[42][36]
Vào tháng 4 năm
43 TCN, lực lượng của Antonius bị đánh bại tại Trận đánh Forum Gallorum và
Mutina, buộc Antonius phải lui quân về Transalpine Gaul. Tuy vậy, cả hai quan
chấp chính thiệt mạng, để lại Octavian là tư lệnh duy nhất của quân đội.
[43][44]

Sau khi ban tặng rất nhiều tặng thưởng cho Decimus Brutus thay vì Octavian cho
việc đánh bại Antonius, Viện Nguyên lão có ý định trao các binh đoàn lính lê
dương của quan chấp chính cho Decimus Brutus, thế nhưng Octavian quyết định

không hợp tác.
[45]
Thay vào đó, Octavian ở lại trong thung lũng Po và từ chối bất
cứ trợ giúp nào cho các cuộc tấn công sau đó chống lại Antonius.
[46]
Vào tháng 7,
một sứ giả của các centurion được gửi bởi Octavian tiến vào thành Rome và yêu
cầu anh phải được nhận chức quan chấp chính đã bị bỏ trống bởi Hirtius và
Pansa.
[47]
Octavian cũng yêu cầu sắc lệnh tuyên bố rằng Antonius là kẻ thù của
công chúng phải được bãi bỏ.
[46]
Khi điều này bị từ chối, anh tiến quân vào thành
phố với tám quân đoàn.
[46]
Anh không gặp lại chống cự quân sự nào ở Rome, và
vào 19 tháng 8, 43 CN anh được bầu là quan chấp chính với người bà con là
Quintus Pedius là đồng chấp chính.
[48][49]
Trong khi đó, Antonius thành lập một
liên minh mới Marcus Aemilius Lepidus, một nhân vật lãnh đạo ủng hộ Caesar
khác.
[50]

[ ] Đệ nhị Tam đầu chế
[ ] Cách mạng La Mã


Roman aureus bearing the portraits of Mark Antony (left) and Octavian (right),

issued in 41 TCN to celebrate the establishment of the Second Triumvirate by
Octavian, Antony and Marcus Lepidus in 43 TCN. Both sides bear the inscription
"III VIR R P C", meaning "One of Three Men for the Regulation of the
Republic".
[51]

Trong một gặp gỡ gần Bologna vào tháng 10 năm 43 TCN, Octavian, Antony, và
Lepidus thành lập một liên minh quân sự gọi là Đệ nhị Tam đầu chế.
[52]
Liên minh
quyền lực đặc biệt ngang ngược này kéo dài trong 5 năm và sau đó được ủng hộ
bởi luật thông qua bởi các bình dân La Mã, không giống như Đệ nhất Tam đầu chế
không chính thức được thành lập bởi Gnaeus Pompey Magnus, Julius Caesar và
Marcus Licinius Crassus.
[53][52]
Tam đầu chế sau đó bắt đầu khởi động việc đặt ra
ngoài vòng pháp luật (proscription) với 300 thượng nghị sỹ và 2.000 kỵ sỹ được
cho là tội phạm và bị tịch thu tài sản, và những người không chạy thoát được sẽ bị
thiệt mạng.
[54]
Sắc lệnh ban ra bởi tam đầu chế này bắt nguồn một phần từ nhu cầu
huy động tiền bạc để trả lương cho lính sử dụng trong các trận đánh sắp diễn ra
với những người đã ám sát Caesar, Marcus Junius Brutus và Gaius Cassius
Longinus.
[55]
Phần thưởng được đưa ra để làm động lực cho lính La Mã bắt những
kẻ đã bị đặt ra ngoài vòng pháp luật, trong khi tài sản và đất đai những kẻ đó bị
tịch thu bởi tam đầu chế.
[54]
Việc làm này của tam đầu chế đã vượt xa một cuộc

thanh trừng đơn giản đối với những kẻ liên minh với những người ám sát Ceasar.
Octavian ban đầu phản đối việc thi hành đặt ngoài vòng phát luật số người này bởi
vì anh muốn cứu sống đồng minh vừa nối kết với Marcus Tullius Cicero (người có
tên trong danh sách bị đặt ngoài vòng pháp luật).
[54]
Tuy nhiên, sự căm ghét của
Antony đối với Cicero không khoan nhượng, và Cicero trở thành nạn nhân trong
vụ này.
[54]
Cái chết của quá nhiều thượng nghị sỹ cộng hòa đã cho phép tam đầu
chế đặt vào các vị trí trống những người ủng hộ họ. Sự kiện này được gọi là "Cách
mạng La Mã" bởi các sử gia của thế kỉ 20; đã tạo ra hiệu quả sâu rộng trong việc
quét sạch trật tự cũ và thiết lập một nền tảng chính trị vững chắc cho sự lãnh đạo
của Augustus trong tương lai.
[56]

Vào 1 tháng 1 năm 42 TCN, Viện Nguyên lão công nhận Caesar như là một vị
thần của nước La Mã, "Divus Iulius". Octavian lại có thể đạt tiếp đến mục tiêu đế
vương bằng cách nhấn mạnh rằng anh là Divi filius, "Con của Thần linh".
[57]

Antony và Octavian sau đó gửi quân đoàn theo đường biển để đối đầu với quân
đội của Brutus và Cassius, họ đã xây dựng căn cứ và quân đội của họ ở Hy Lạp.
[56]

Sau hai trận đánh ở Philippi trong Macedonia vào tháng 10 năm 42, quân đội
Caesar đại thắng và Brutus và Cassius phải tự sát. Mark Antony sau này sử dụng
các trận đánh này làm ví dụ để làm hạ uy tín của Octavian, bởi vì cả hai trận đều
được thắng quyết định bởi lực lượng của Antony.
[58]

Thêm vào việc giành công lao
của hai chiến thắng đó, Antony cũng còn gọi Octavian là một kẻ hèn nhát vì đã
giao quyền cầm quân trực tiếp của anh ta cho Marcus Vipsanius Agrippa.
[58]

Sau Philippi, một thỏa thuận mới về lãnh thổ được xếp đặt giữa các thành viên của
Đệ nhị Tam đầu chế. Trong khi Antony phải để lại Gaul, các tỉnh của Hispania, và
Italia vào tay Octavian, Antony di chuyển về đông tới Ai Cập và liên minh với Nữ
hoàng Cleopatra VII, người tình trước đây của Julius Caesar và là mẹ của đứa con
con thơ ấu của Caesar, Caesarion. Lepidus chỉ còn lại tỉnh Africa, bị đặt vào thế
khó xử bởi Antony đã nhường Hispania cho Octavian thay vì ông ta.
[59]
Octavian
còn lại một mình phải quyết định nơi nào ở Italy để định cư hàng vạn cựu quân
nhân của chiến dịch Macedonia mà tam đầu chế đã hứa cho họ được giải ngũ. Và
hàng vạn quân khác đã chiến đấu cho nền cộng hòa sát cánh cùng Brutus và
Cassius, lực lượng này dễ dàng liên minh chính trị với phe nào chống lại Octavian
nếu không được xoa dịu, cũng cần đất định cư.
[59]
Không còn đất nào của nhà
nước để cấp như là đất định cư cho quân lính, do vậy Octavian phải chọn một
trong hai cách: làm nhiều công dân La Mã phải xa lánh bằng cách tịch thu đất của
họ, hay là làm mất lòng nhiều binh sỹ La Mã có thể dễ dàng tập trung nổi dậy
chống lại anh ta giữa trung tâm La Mã; Octavian đã chọn cách thứ nhất.
[60]
Có
khoảng 18 thành phố La Mã đã bị ảnh hưởng bởi chính sách định cư mới này, với
toàn bộ dân số bị đuổi đi hoặc ít nhất là bị trục xuất một phần.
[61]

[ ] Bạo loạn và quan hệ hôn nhân


Tượng Octavian, năm 30 CN
Sự bất mãn đối với Octavian lan rộng trong binh lính, nhiều người vì thế đã bỏ
sang hàng ngũ của Lucius Antonius, em trai của Marcus Antonius và là người
được số đông Nguyên lão ủng hộ.
[61]
Khi này, Octavian đề nghị ly dị với Clodia
Pulchra, con gái của Fulvia và người chồng đầu tiên Publius Clodius Pulcher.
Octavian tuyên bố cuộc hôn nhân của mình với Clodia chưa bao giờ trọn vẹn, rồi
ông gửi Clodia về với mẹ mình là Fulvia, vợ của Marcus Antonius. Fulvia quyết
định hành động. Cùng với Lucius Antonius, Fulvia tuyển mộ lực lượng ở Ý để
đánh nhau vì quyền lợi của Marcus trước Octavian. Tuy vậy, việc chống lại
Octavian của Lucius và Fulvia thực sự là một cuộc phiêu lưu quân sự và chính trị
vì các lực lượng quân đội của La Mã vẫn phải phụ thuộc nhiều vào Tam Đầu chế
vì vấn đề tiền lương.
[61]
Lucius và đồng minh của mình rốt cục bị bao vây tại
Perugia và bị Octavian buộc phải đầu hàng đầu năm 40 TCN.
[61]
Lucius và binh
lính của mình được tha thứ vì mối quan hệ của Lucius với Anthonius, khi này vẫn
đang là một thế lực rất mạnh ở phương Đông, còn Fulvia thì bị buộc phải đi lưu
vong ở Sicyon.
[62]
Tuy vậy, Octavian không nhân nhượng với đồng minh và những
cư dân ủng hộ Lucius, và ngày 15 tháng 3, nhân kỷ niệm ngày Caesar bị mưu sát,
Octavian xử chết 300 nguyên lão và hiệp sĩ La Mã vì mối quan hệ đồng minh của
họ với Lucius.

[63]
Perusia thì bị cướp bóc rồi đốt phá như là một cảnh báo đến các
nơi khác.
[62]
Sự kiện đẫm máu này đã bôi bẩn đôi chút sự nghiệp của Octavian và
bị nhiều người chỉ trích, như là nhà thơ thời Octavian cai trị Sextus Propertius.
[63]

Sextus Pompeius, con trai của một trong ba vị tam hùng thứ nhất, Pompey và vẫn
là một vị tướng phản bội sau chiến thắng của Julius Caesar trước cha mình, đã
được giao cho Sicily và Sardinia như là một phần của thỏa thuận đạt được với chế
độ tam hùng lân thứ hai trong năm 39 TCN
[64]
. Cả Antonius và Octavian đã ganh
đua cho một liên minh với Pompeius, người mà mỉa mai thay ông ta là một thành
viên của phe cộng hòa, chứ không phải là phe Caesar
[63]
. Octavian đã thành công
với việc thiết lập một liên minh tạm thời trong năm 40 trước Công nguyên, ông kết
hôn với Scribonia, con gái của Lucius Scribonius Libo, một người ủng hộ của
Pompeius cũng là cha vợ ông ta
[63]
. Scribonia đã sinh cho Octavian một người con
duy nhất, Julia, người đã sinh ra vào cùng ngày mà ông đã ly dị Scribonia để kết
hôn với Livia Drusilla, chỉ chưa đầy một năm sau cuộc hôn nhân của mình.
[63]

Trong khi ở Ai Cập, Antonius đã dính vào một cuộc tình với Cleopatra và đã là
cha của ba đứa con với bà
[65]

Nhận thức được mối quan hệ xấu đi của ông với
Octavian, Antonius rời khỏi Cleopatra, ông đi thuyền tới Ý trong năm 40 TCN với
một lực lượng lớn để phản đối Octavian, bao vây Brundisium. Tuy nhiên, cuộc
xung đột này không có cơ sở chứng minh gì mới cho cả hai, Octavian và Antonius.
Các đội trưởng của họ, những người đã trở thành nhân vật quan trọng về chính trị,
từ chối chiến đấu vì họ đều là người ủng hộ Caesar của họ, trong khi các quân
đoàn dưới sự chỉ huy của họ làm theo. .
[66][67]
Trong khi đó tại Sicyon, vợ của
Antonius ,Fulvia, chết vì một căn bệnh đột ngột trong khi Antonius đang trên
đường đến gặp bà. Cái chết của Fulvia và cuộc binh biến của các đội trưởng của
họ cho phép hai tam hùng một cơ hội để thực sự hòa giải.
[66][67]
Mùa thu năm 40,
Octavian và Antonius phê duyệt Hiệp ước Brundisium, theo đó Lepidus sẽ vẫn ở
châu Phi, Antonius ở phương Đông, Octavian ở phương Tây. Bán đảo Ý để mở
cho tất cả dùng cho việc tuyển dụng binh sĩ, nhưng trong thực tế, điều khoản này
là vô ích cho Antonius ở phía Đông. Để tiếp tục xây dựng liên minh với Marcus
Antonius., Octavian đã cho chị gái mình, Octavia Nhỏ, kết hôn với Antonius vào
cuối năm 40 TCN. Trong suốt cuộc hôn nhân của họ.
[66]
Octavia đã sinh ra hai con
gái (được gọi là Antonia Lớn và Antonia Nhỏ).
[ ] Chiến tranh với Pompeius


Một đồng denarius của Sextus Pompeius, đưoợc đúc nhằm ca ngợi chiến thắng của
Pompeius trước hạm đội của Octavius. Bên mặt phải là Pharus của Messina, người
chiến thắng Octavian. Bên mặt trái là quái vật Scylla.
Bài chi tiết: Cuộc nổi dậy tại Sicilia

Sextus Pompeius đã đe dọa Octavian tại Ý bằng cách ngăn cản sự chuyên chở
lương thực vượt qua Địa Trung Hải tới bán đảo nhằm. Con trai của Pompey còn
dùng Hải quân để tiến hành các cuộc đột kích nhằm gây ra nạn đói tại Ý.
[67]
Sự
kiểm soát của Pompeius trên biển khiến ông ta được mệnh danh là Neptuni filius,
"con trai của thần Biển".
[68]
Một thỏa thuận hòa bình tạm thời đạt được trong 39
TCN với hiệp ước Misenum; sự phong tỏa được chấm dứt khi Octavius nhượng lại
cho Pompeius Sardinia, Corsica, Sicily, Peloponnese, và một vị trí đảm bảo trong
tương lai là chấp chính quan năm 35 TCN.
[67][68]
Thỏa thuận lãnh thổ của tam hùng
với Pompeius bắt đầu tan vỡ một lần nữa khi Octavius li dị Scribonia và kết hôn
với Livia ngày 17 Tháng 1 năm 38 TCN.
[69]
Một trong những tướng lĩnh hải quân
của Pompeius phản bội ông ta và dâng Corsica và Sardinia cho Octavius, nhưng
Octavius vẫn cần sự trợ giúp của Antony để tấn công Pompeius. Do đó, một thỏa
thuận về việc kéo dài nhiệm kì của Tam Hùng thêm 5 năm nữa đã được thông qua
và bắt đầu từ năm 37 TCN.
[70][71]
Antony hỗ trợ cho Octavius với mong muốn sẽ
được nhận lại sự trợ giúp trong chiến dịch của ông chống lại người Parthia để trả
thù cho thất bại của quân đội La Mã tại Trận Carrhae năm 53 TCN
[71]
Trong một
thoả thuận tại Tarentum, Antony giao cho Octavius 120 tàu chiến để sử dụng
chống lại Pompeius, trong khi Octavius giao 20000 lính lê dương cho Antony để

chống lại người Parthia.
[72]
Tuy nhiên, Octavian chỉ gửi một phần mười con số của
những người đã hứa, mà đã được Antony coi là hành động khiêu khích có chủ ý.
[72]

Cả Octavius và Lepidus đều tham gia chống lại Pompeius tại Sicily năm 36
TCN.
[73]
Mặc dù thất bại cho Octavian nhưng hạm đội hải quân của Sextus
Pompeius đã gần như hoàn toàn bị phá hủy ngày 03 tháng 9 bởi tướng quân
Agrippa trong trận hải chiến Naulochus.
[74]
Sextus chạy trốn với lực lượng còn lại
của ông về phía Đông, nơi ông bị bắt và bị hành quyết ở Miletus bởi một trong các
tướng lĩnh của Antony năm sau đó.
[74]
Cả Octavius và Lepidus đều ra sức thu nhận
tàn quân của Pompeius về phía mình nhưng Lepidus cảm thấy chưa đủ sức để
chiếm lấy Sicily cho chính mình, đuổi Octavius rút đi.
[74]
Tuy nhiên, binh linh của
Lepidus đã từ bỏ ông ta và theo phe Octavius vì họ đã mệt mỏi vì các cuộc chiến
và nghe được những lời hứa về tiền bạc hấp dẫn của Octavius
[74]
Lepidus đã đầu
hàng Octavius và được giữ lại trong chính quyền với chức vụ là chủ tế tối cao
(pontifex maximus), nhưng đã bị loại bỏ khỏi chế độ tam hùng, sự nghiệp chính trị
của Lepidus kết thúc ở đây, và bị bố trí đến một biệt thự ở Cape Circei của
Ý.

[74][75]
Các lãnh địa La Mã đã được phân chia giữa Octavian bây giờ ở phương
Tây và Antonius ở phía Đông. Để duy trì hòa bình ổn định phần của đế chế của
mình, Octavian bảo đảm cho công dân Rome về quyền lợi của mình. Thời gian
này, ông đã định cư cho những binh sĩ đã giải ngũ của mình ở bên ngoài Ý và trả
lại 30000 nô lệ cho cựu chủ nô La Mã, mà trước đó đã chạy trốn đến chỗ
Pompeius để gia nhập quân đội và hải quân của ông ta.
[76]

[ ] Chiến tranh với Antonius
Bài chi tiết: Cuộc chiến cuối cùng của Cộng hoà La Mã


Anthony and Cleopatra, by Lawrence Alma-Tadema
Trong khi đó, Antonius bị quân Parthia đánh bại, nên mất dần vai trò lãnh đạo La
Mã; dù Octavian đã gửi hơn 2.000 lính lê dương cho Antonius, đội quân này gần
như không đủ để bổ sung lực lượng của ông ta.
[77]
Mặt khác, Cleopatra có thể tái
thiết Quân đội của Marcus Antonius, và kể từ khi Antonius rơi vào chuyện tình
lãng mạn với bà, Antonius quyết định đưa Octavia trở lại kinh thành Roma.
[78]

Octavian sử dụng điều này để tuyên truyền ngụ ý rằng Antonius đã trở không còn
chút tư cách La Mã nào vì ông ta từ chối một người vợ La Mã hợp pháp và thay
vào đó là một "tình nhân phương Đông".
[79]
Trong năm 36 TCN, Octavian sử dụng
là một thủ đoạn chính trị để làm cho mình bớt độc đoán và Marcus Antonius trở
thành nhân vật phản diện bằng cách tuyên bố rằng các cuộc nội chiến đã sắp kết

thúc, và rằng ông sẽ rời khỏi địa vị tam hùng nếu như Antonius làm tương tự;
Antonius từ chối.
[80]

Sau khi Quân đội La Mã chiếm được Armenia trong năm 34 TCN, Antonius đưa
con trai của ông ta là Alexander Helios lên làm vua của Armenia, ông cũng tặng
danh hiệu "Nữ hoàng của các vị vua" cho Cleopatra, hành vi đó được Octavian sử
dụng để thuyết phục viện nguyên lão La Mã rằng Antonius có thái độ phản quốc.
[79]

Những người đào ngũ, Munatius Plancus và Marcus Titius, mang đến cho
Octavian những thông tin ông cần phải xác nhận với viện nguyên lão rằng tất cả
các cáo buộc ông đã chống lại Antony. Bằng việc tấn công nơi thờ cúng của các
Trinh nữ Vestal, Octavian buộc nữ tu tối cao của họ giao cho ông bí mật của
Antonius, là sẽ giao những vùng lãnh thổ La Mã đã chinh phục cho vương quốc
của con trai của ông để cai trị, cùng với kế hoạch xây dựng một ngôi mộ ở
Alexandria cho ông và nữ hoàng của mình sau khi họ qua đời.
[81][82]
Cuối năm 32
trước Công nguyên, viện nguyên lão chính thức thu hồi quyền hạn của Antonius
như là chấp chính quan và tuyên chiến với triều đình Nữ hoàng Cleopatra ở
Vương quốc Ai Cập.
[83][84]



The Battle of Actium, by Lorenzo Castro, painted 1672, National Maritime
Museum, London
Vào đầu năm 31 trước Công nguyên, trong khi Antonius và Cleopatra đã tạm thời
đóng quân ở Hy Lạp, Octavian đã đạt được một chiến thắng sơ bộ khi các lực

lượng hải quân dưới sự chỉ huy của Agrippa thành công khi mang quân vượt qua
biển Adriatic.
[85]
Trong khi Agrippa chia cắt Antony và lực lượng chính của
Cleopatra khỏi các tuyến đường cung cấp trên biển của họ.
[85]
Octavian đổ bộ trên
vùng đất đối diện với hòn đảo Corcyra (hiện nay là Corfu) và hành quân về phía
nam
[85]
bị bao vây cả trên đất liền và trên biển, lính đào ngũ từ quân đội của
Antonius chạy trốn về phía Octavian mỗi ngày trong khi lực lượng Octavian đủ
thoải mái để chuẩn bị.
[85]
Trong một cố gắng tuyệt vọng để phá vỡ sự phong tỏa
trên biển, hạm đội của Antonius tiến qua vịnh Actium ở bờ biển phía Nam Hy Lạp.
Chắc chắn rằng hạm đội của Antonius đã phải đối mặt với một hạm đội lớn hơn và
tàu nhỏ hơn, nhưng linh hoạt nhiều hơn dưới sự chỉ huy của Agrippa và Gaius
Sosius trong trận Actium vào ngày 02 Tháng 9 năm 31 TCN
[86]
Antonius và lực
lượng còn lại của ông đã không giao chiến đến cùng bởi hạm đội của Cleopatra
đang chờ đợi gần đó
[87]
Octavian truy đuổi họ, và sau một thất bại ở Alexandria vào
ngày 1 tháng Tám 30 trước Công nguyên, Antonius và Cleopatra đã buộc phải tự
tử;. Antonius đã ngã vào thanh kiếm của riêng mình và trong vòng tay của
Cleopatra, trong khi bà cho một con rắn độc cắn mình
[88]
. Để bảo vệ vị trí của

mình là người thừa kế của Caesar và để tiếp tục sự nghiệp chính trị của mình,
Octavian nhận thức được sự nguy hiểm trong việc cho phép người khác cũng làm
như vậy và đã đáp rằng "hai Caesars cho một là quá nhiều", ông ra lệnh giết
Caesarion-con trai của Julius Caesar và Cleopatra, trong khi tha mạng cho con cái
của Cleopatra với Antonius, ngoại trừ con trai cả của Antonius
[89][90]

Octavian trước đó đã ít thể hiện lòng thương xót đối với binh lính tham chiến và
hành động theo những cách đã được chứng minh là không được lòng dân La Mã,
nhưng ông được công nhận là đã tha thứ cho nhiều đối thủ của ông sau trận
Actium
[91]
.
[ ] Chiến tranh và sự mở rộng
Bài chi tiết: Các cuộc chiến tranh của Augustus
[ ] Di sản


Augustus theo mô tả của người Hy Lạp trong hang đá vùng Kalabsha Temple,
Nubia.


The famous Augustus of Prima Porta
Triều đại của Augustus đã đặt những nền tảng cho một chế độ kéo dài hàng trăm
năm cho đến những ngày cuối cùng của sự suy tàn của Đế quốc La Mã. Cả họ
mượn của ông, Caesar, và tên hiệu của ông Augustus đã trở thành những danh hiệu
vĩnh viễn của các hoàng đế của Đế quốc La Mã trong 14 thế kỉ sau khi ông mất,
được sử dụng ở cả Rome cũ và Rome mới. Trong nhiều ngôn ngữ, caesar trở
thành danh từ để chỉ hoàng đế, như là trong tiếng Đức Kaiser và trong tiếng Nga
Tsar. Tôn giáo Divus Augustus tiếp tục cho đến khi quốc giáo của Đế quốc được

chuyển sang Thiên chúa giáo vào thế kỉ thứ 4 theo sau Sắc lệnh Milan. Do đó, có
rất nhiều tượng rất trung thực của vị hoàng đế đầu tiên. Ông đã viết lại những điều
mà ông đã đạt được, với tựa là Res Gestae Divi Augusti, được khắc vào bản đồng
trước lăng mộ của ông.
[92]
Nhiều bản sao của văn bản này được khắc khắp Đế
quốc sau khi ông chết.
[93]

Rất nhiều người cho rằng Augustus là hoàng đế vĩ đại nhất của La Mã; những
chính sách của ông chắn chắn đã kéo dài thêm tuổi thọ của Đế quốc và khởi đầu
thời kì Pax Romana hay Pax Augusta được nhiều người ca ngợi.
[ ] Cải cách về thu nhập


Đồng tiền của Augustus tìm thấy tại kho Pudukottai, đông India. Bảo tàng Anh.