Giáo trình hình thành quy trình vận hành cơ cấu các thiết bị máy nâng p6 potx

Tang xẻ rãnh
Kích thước rãnh cáp
t
d
c
D
d
D
D
1
D
o
R = 0,55d
c
t = d
c
+
D
I
D
o
I
L
Các kích thước cơ bản
 Đường kính danh
nghĩa Do.
 Chiều dài tối thiểu
phần cuốn cáp trên
tang L.
 Chiều dày thành
tang d.

D
o
gờ
gờ = 1,5.d
c
t = d
c
d
c
d
L
Đường kính danh nghĩa
 Đường kính đo theo tâm lớp cáp dưới cùng.
 Xác định từ điều kiện tăng độ bền lâu cho cáp:
D
0
≥ h
1
.d
c
với d
c
– đường kính cáp
h
1
– hệ số, tra trong tiêu chuẩn theo CĐLV của
cơ cấu nâng.
 TCVN 5864-1995 quy định giá trị tối thiểu của h
1
.

 Lưu ý: với CCN dẫn động bằng đ/cơ, đường kính
tang cần tính lại, đảm bảo vận tốc nâng cho trước.
4-8
Chiều dài cuốn cáp
 Tính từ số vòng cáp trên 1 lớp (Z) và khoảng cách
giữa các vòng cáp (bước cuốn cáp - t): L ≥ Z.t
• Bước cuốn cáp t ≈ d
c
với tang trơn; t ≈ 1,1.d
c
với tang xẻ
rãnh.
• Số vòng cáp khi cuốn 1 lớp tính theo công thức:
Z = Z
1
+ Z
2
+ Z
3
với Z
1
= a.H/(p.D
0
) – số vòng làm việc (H – chiều cao nâng;
D
0
– đường kính tang; a – bội suất của palăng)
Z
2
= 1,5 2 – số vòng cáp dự trữ trên tang

Z
3
= 0 2 – số vòng phục vụ cố định cáp lên tang.
• Khi cuốn n lớp cáp trên tang có thể lấy Z ≈ Z
1
/n.
Chiều dày thành tang
 Chiều dày d thường chọn trước theo vật liệu tang:
• Thép: d = 0,001.D
0
+ 3 (mm)
• Gang: d = 0,002.D
0
+ (6…10) ≥ 12 (mm)
với D
0
– đường kính tang, tính bằng mm.
 Kiểm tra tang với kích thước đã chọn về độ bền:
• Với tang ngắn (L/D
0
≤ 3) chỉ cần kiểm nghiệm độ
bền nén: tang được tính như ống dày chịu áp suất
ngoài do dây với lực căng S
max
xiết lên tang sinh ra.
• Khi tang dài (L/D
0
> 3) cần tính đến ảnh hưởng
của cả uốn và xoắn.
Xem chi tiết…

Cố định cáp lên tang
Bulông và tấm kẹp
A
A - A
A
Cáp
Vít chặn
C¸p
4.2. Ròng rọc và đĩa xích
Cấu tạo
Với ròng rọc cáp, đường kính danh
nghĩa D
0
đo theo tâm cáp, xác định từ
điều kiện tăng độ bền lâu cho cáp:
D
0
≥ h
2
.d
c
với ròng rọc thường
D
0
≥ h
3
.d
c
với ròng rọc cân bằng
với d

c
– đường kính cáp
h
2
, h
3
– hệ số, tra trong tiêu chuẩn
theo CĐLV của CCN.
Các kích thước khác theo kết cấu:
R=0,6d
c
h=(1,5-2,0)d
c
b=(2-2,25)d
c
60°
b
h
D
0
4.2. Ròng rọc và đĩa xích
Cấu tạo (tiếp…)
Với ròng rọc cho xích hàn,
đường kính danh nghĩa D
0
xác
định theo đường kính dây thép
làm xích (d), bước xích (t) và số
răng (số hốc) trên đĩa xích (z):
D

0
d
z – số hốc, min = 5-6
D
0
=
(
t
sin(90/z)
)
2
+
(
d
cos(90/z)
)
2
Lực cản và hiệu suất ròng rọc
 Khi chưa quay: S
2
= S
1
 Khi quay theo chiều trên
hình vẽ, do lực cản W
nên S
2
> S
1
hay
S

2
= S
1
+ W
 Các loại lực cản chính:
• Lực cản do độ cứng
dây (Wc)
• Lực cản do ma sát trong
ổ đỡ trục (Wo)
S
1
2
S
n
W
Lực cản do độ cứng dây
 Do độ cứng nên khi
cuốn vào và khi nhả
khỏi ròng rọc dây bị
lệch so với trường hợp
lý tưởng các khoảng b
và c như trên hình vẽ
 S’
2
= S
1
+ Wc
 Kết hợp phương trình
cân bằng mômen tính
được lực cản do độ

cứng dây W
c
= S
1
.j
S
1
(D
0
/2+b) = S’
2
(D
0
/2-c)
S
1
(D
0
/2+b) = (S
1
+W
c
)(D
0
/2-c)
W
c
= S
1
(b+c)/(0,5D

0
- c) = S
1
.j
b
c
S
1
S
'
2
= S
1
+W
c
Lực cản do độ ma sát trong ổ
 Giả sử ròng rọc đường
kính D
0
lắp trên ổ trượt
có đường kính ngõng d.
 S”
2
= S
1
+ Wo với Wo là
lực cản do ma sát trong
ổ.
 Từ mômen cản quay T
c

tính được lực cản do ma
sát trong ổ
W
o
= T
c
/ 0,5D
0
= S
1
.x
x = 2sin(a/2).f.d/D
0
S
''
2
=S
1
+W
o
S
1
Lực tác dụng lên ổ:
S = S
1
+ S
''
2
=> S
@

2S
1
.sin
a
2
Lực ma sát trong ổ: F = S.f
Tạo mômen cản quay: Tc = F.d/2
Hiệu suất ròng rọc
 Hiệu suất = công suất có ích / công suất bỏ ra
* Trường hợp ròng rọc
cố định:
C.s. có ích P
ci
= Q.v
n
C.s. bỏ ra P
br
= S
2
.v
0
Lực căng dây S
1
= Q
Vận tốc dây v
0
= v
n
Hiệu suất h = S
1

/S
2
(là tỷ số giữa lực căng dây trên
nhánh cuốn S
1
và nhánh nhả S
2
)
S
Q,
1
2
S ,
v
0
n
v
S
Q,
1
2
S ,
v
0
n
v
n
n
Hiệu suất ròng rọc (tiếp )
 Hiệu suất = công suất có ích / công suất bỏ ra

* Trường hợp ròng rọc
di động:
C.s. có ích P
ci
= Q.v
n
C.s. bỏ ra P
br
= S
2
.v
0
Lực căng dây S
1
+S
2
= Q
Vận tốc dây v
0
= 2.v
n
Hiệu suất h
dđ
> S
1
/S
2
S
Q,
1

2
S ,
v
0
n
v
S
Q,
1
2
S ,
v
0
n
v
n
n
* Trong tính toán thường lấy:
h
dđ
= h = 0,94 0,98 với ròng rọc cáp;
h = 0,94 0,96 với ròng rọc xích (đĩa xích)
4.3. Palăng
Khái niệm chung
 Hệ thống ròng rọc cố định và di động, liên kết với
nhau bằng dây.
 Tuỳ công dụng, palăng được phân làm 2 loại:
 Palăng lợi lực (hình a)
 Palăng lợi vận tốc (hình b)
Q

tang
S
2
S
a
S
''
1
S
'
1
S
1
(a)
Q,
v
n

P,
v
P
S
1
S
2
S
a
(b)
4.3.1. Palăng lợi lực
 Bội suất (a): số lần giảm lực

căng dây so với khi treo vật trực
tiếp trên 1 dây xét ở trạng thái
đứng im (các ròng rọc không
quay).
 Có thể xác định bội suất a qua
số nhánh dây treo vật.
 Trên hình vẽ là palăng có bội
suất a = 4.
 Trong tính toán, palăng được
thể hiện dưới dạng khai triển