thực trạng và giải pháp nhằm tăng cường thu hút và sử dụng có hiệu quả vốn oda tại việt nam

Khoá luận tốt nghiệp
LI M U
S nghip cụng nghip hoỏ, hin i hoỏ t nc vi mc tiờu phn u
n nm 2020 a nc ta c bn tr thnh mt nc cụng nghip ó i c
mt chng ng khỏ di. Nhỡn li chng ng ó qua chỳng ta cú th thy
rng n nay chỳng ta ó t c nhng thnh tu kinh t ỏng t ho trờn
tt c cỏc lnh vc nh: Nm 2006, tc tng trng GDP t gn 8,2%,
tng vn u t ton xó hi chim 40% GDP, u t nc ngoi t 10,2 t
USD, xut khu t gn 40 t USD, i sng nhõn dõn ngy cng c nõng
cao, t l h nghốo gim cũn 19%. Khụng nhng t c nhng thnh tu
v mt kinh t m cỏc mt ca i sng vn hoỏ -xó hi, giỏo dc, y t cng
c nõng cao rừ rt, tỡnh hỡnh chớnh tr n nh, an ninh quc phũng c
gi vng, cỏc mi quan h hp tỏc quc t ngy cng c m rng. Mt s
kin ni bt ỏnh du bc tin quan trng trong nn kinh t Vit Nam nm
2006 l Vit Nam ó tr thnh mt viờn ca T chc Thng mi Th gii
(WTO). õy s l c hi mi giỳp nc ta phỏt trin v kh nng tip cn th
trng rng ln hn, thu hỳt vn v cụng ngh nc ngoi nhiu hn ng
thi l c hi hng hoỏ Vit Nam cng nh cỏc sn phm cụng nghip
thõm nhp sõu hn vo th trng th gii.
t c nhng thnh cụng ú bờn cnh s khai thỏc cú hiu qu cỏc
ngun lc t trong nc thỡ s h tr vn t bờn ngoi cng úng mt vai trũ
quan trng v trong ú Vin tr phỏt trin chớnh thc (ODA) ca cỏc quc gia
v cỏc T chc quc t gi vai trũ ch o. Ngun vn ODA c Chớnh ph
Vit Nam ỏnh giỏ l mt trong nhng ngun vn quan trng ca Ngõn sỏch
Nh nc c s dng cho mc ớch phỏt trin kinh t- xó hi. Thc t tip
nhn, s dng vn v thc hin cỏc d ỏn ODA thi gian qua cho thy ODA
thc s l mt ngun ngoi lc quan trng gúp phn vo quỏ trỡnh tng
Hà Ngọc Lan - 1 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
trng nhanh ca nn kinh t, giỳp chỳng ta tip cn, tip thu nhng thnh
tu khoa hc cụng ngh hin i, phỏt trin ngun nhõn lc, iu chnh c cu

kinh t v to ra h thng c s h tng kinh t xó hi tng i hin i.
Trong hn mi nm qua t nm 1993 n nay, cỏc nh ti tr ó cam kt
dnh cho Vit Nam khong hn 37 t USD vn ODA. Ngoi ra, cú 600 t
chc phi chớnh ph vin tr cho Vit Nam khong 100 triu USD/ nm. Trong
ú cú khong gn 18 t USD ó c gii ngõn, tng ng vi 49% tng
s vn ODA ó cam kt. Tuy nhiờn, ODA khụng ch l khon cho vay, m i
kốm vi nú l cỏc iu kin rng buc v mt kinh t v chớnh tr. Do quan
im nhỡn nhn v vn ODA ca ta cũn hn ch dn n vic qun lý v s
dng ngun vn quan trng ny cũn cha hp lý nờn ó gõy ra nhng lóng
phớ, thit hi ln cho nh nc. S l gỏnh nng n nn cho cỏc th h sau
hoc phi chu s chi phi ca nc ngoi nu chỳng ta khụng bit cỏch qun
lý v s dng vn ODA. Bi vy, vic ỏnh giỏ thc trng vn thu hỳt v
s dng vn ODA Vit Nam nhng nm qua, tỡm ra nhng im cn hn
ch, t ú xut cỏc gii phỏp nhm nõng cao hiu qu s dng vn ODA l
vic lm cú ý ngha quan trng i vi Vit Nam hin nay. Mt cõu hi c
t ra l lm th no chỳng ta cú th thu hỳt c nhiu hn na v s dng
cú hiu qu hn na ngun vn ODA. Vy nhng gii phỏp no cn c xỳc
tin thc hin nõng cao hiu qu qun lý v s dng ODA?
Vi mong mun gii ỏp c cõu hi trờn v cú mt cỏi nhỡn sõu hn, ton
din hn v ODA, em ó quyt nh la chn ti: Thc trng v gii phỏp
nhm tng cng thu hỳt v s dng cú hiu qu vn ODA ti Vit nam
lm khoỏ lun tt nghip .
Kt cu ca khoỏ lun gm cú 3 chng:
Chng I: Tng quan v ngun h tr phỏt trin chớnh thc(ODA)
Hà Ngọc Lan - 2 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
Chng II: Thc trng thu hỳt v s dng ngun vn ODA ti Vit
Nam.
Chng III: Mt s gii phỏp nhm tng cng thu hỳt v s dng cú
hiu qu vn ODA ti Vit Nam.

Do trỡnh v hiu bit cũn hn ch cng nh cỏc kin thc trong lnh
vc qun lý vn cũn cha c sõu sc, nờn khoỏ lun khụng trỏnh khi
nhng thiu sút, cỏc quan im cũn thiu tớnh khỏch quan, cha y . Vỡ
vy, em rt mong nhn c nhng nhn xột, nhng phờ bỡnh, nhng úng
gúp ý kin ca cỏc thy cụ ti ny ca em c hon thin hn. Em xin
chõn thnh cm n Thy giỏo, TS. Nguyn Quang Minh - Ging viờn b mụn
Quan h Kinh t quc t, Khoa Kinh t Ngoi thng ó tn tỡnh hng dn,
giỳp em trong sut quỏ trỡnh xõy dng v hon thnh ti.

Em xin chõn thnh cm n!
.
Hà Ngọc Lan - 3 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
CHNG I
TNG QUAN V NGUN VN H TR PHT TRIN
CHNH THC (ODA)
I. TNG QUAN V ODA
1.1. Khỏi nim
Hin nay, cha cú mt nh ngha hon chnh v vn ODA. Mi chớnh
ph, mi t chc cú th a ra khỏi nim v vn ODA theo cỏch riờng ca
mỡnh. Tuy nhiờn cú mt s nh ngha v vn ODA m s khỏc bit ny l
khụng nhiu. Di õy l mt s nh ngha c xem l c th v sỏt thc
tin nht:
* Theo U ban h tr phỏt trin (Development assistance committee-DAC)
nh ngha: Vin tr phỏt trin chớnh thc ODA (Official Development
Assistance ) l ngun h tr chớnh thc t bờn ngoi bao gm cỏc khon vin
tr v cho vay vi cỏc iu kin u ói. ODA c hiu l ngun vn dnh
cho cỏc nc ang v kộm phỏt trin (v cỏc t chc nhiu bờn), c cỏc c
quan chớnh ph ca cỏc Chớnh ph trung ng v a phng hoc cỏc c
quan tha hnh ca chớnh ph, cỏc t chc liờn chớnh ph, cỏc t chc phi

chớnh ph ti tr. Vn ODA phỏt sinh t nhu cu cn thit ca mt quc gia,
mt a phng, ngnh - c t chc quc t hay nc bn xem xột v cam
kt ti tr thụng qua mt hip nh quc t c i din cú thm quyn hai
bờn nhn v bờn h tr vn ký kt. Hip nh quc t h tr ny c chi phi
bi cụng phỏp quc t.
* Theo Ngõn hng Th gii (WB ) nh ngha:
Hà Ngọc Lan - 4 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
ODA l mt b phn ca Qu phỏt trin chớnh thc (ODF-Officical
Development Fund )trong ú cú yu t vin tr khụng hon li cng vi cho vay
u ói v vin tr khụng hon li phi chim ớt nht 25% trong tng vin tr.
WB a ra khỏi nim v ODA bao gm c vin tr a phng v song
phng, tuy nhiờn khỏi nim ny nhn mnh n khớa cnh ti chớnh ca
ODA (ODA l tp con ca Qu phỏt trin chớnh thc) m khụng cp n
mc tiờu ca ODA.
* Theo nh ngha ca Nht Bn : Mt loi vin tr c xem l ODA phi
cú 3 yu t :
- Do chớnh ph hoc c quan thc hin ca chớnh ph cp .
- Cú mc ớch gúp phn phỏt trin kinh t v nõng cao phỳc li cho nc
nhn vin tr .
- Tớnh u ói phi trờn 25%. Trong ú, tớnh u ói l mt ch s tng hp t 3
yu t: lói sut, thi hn tr n v thi gian hoón tr n hoc khụng tr lói
(cũn gi l thi gian õn hn ) trong tng quan so sỏnh vi cỏc yu t tng
t ca Ngõn hng Thng mi .
Nht Bn ó a ra khỏi nim v ODA y hn so vi khỏi nim v
ODA ca DAC v WB im ó xỏc nh rừ tớnh u ói m mt khon vay
phi t c cú th c coi l ODA, Nht Bn a ra khỏi nim chỳ
trng n ODA song phng, cha cp n ODA a phng.
1.2. Phõn loi ODA
1.2.1.Phõn loi theo ngun vin tr

* Vin tr song phng
L cỏc khon vin tr trc tip t nc ny n nc kia thụng qua hip
nh c ký kt gia hai chớnh ph. Trong tng s ODA lu chuyn trờn th
Hà Ngọc Lan - 5 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
gii, phn vin tr song phng thng chim t trng ln hn rỏt nhiu so
vi phn vin tr a phng, cú khi lờn n 80% tng vin tr. mi quc
gia ti tr u cú cỏc c quan chớnh ph chuyờn trỏch vic cung cp ODA.
Nht Bn l Ngõn hng hp tỏc quc t Nht Bn JBIC (trc õy l OECF),
C quan hp tỏc quc t Nht Bn (JICA ), M l C quan phỏt trin quc
t (USAIDUnited State gency of International Development) Cỏc nc ti
tr ODA song phng ln trờn th gii l: M, Nht Bn, Phỏp, c, H Lan,
Anh, Canada, í
* Vin tr a phng:
L vin tr chớnh thc ca mt T chc quc t hay ca T chc khu vc
hoc ca Chớnh ph mt nc dnh cho Chớnh ph mt nc khỏc nhng
thc hin thụng qua mt t chc a phng. Ngun ODA a phng chim
mt t trng nh, ch gn khong 20% trong tng ODA trờn th gii, tuy
nhiờn do ngun ny c hỡnh thnh t s úng gúp ca cỏc nc thnh viờn
nờn cú tớnh n nh hn so vi ODA song phng khi xy ra nhng bin ng
ln nh khng hong kinh t, khng hong du la, suy thoỏi kinh t Nhng
iu kin m ngun vin tr a phng t ra ch yu cú li cho cỏc nc
úng gúp, c bit l cho cỏc nc cú mc úng gúp cao, cỏc nh ti tr
thng da vo t trng tin úng gúp ca mỡnh vo qu a phng gõy
ỏp lc buc bờn nhn phi thc hin cỏc iu kin ca mỡnh .
1.2.2.Phõn loi theo iu kin rng buc
* ODA khụng rng buc
L ngun vn ODA nh ti tr dnh cho nc nhn m khụng kốm theo
iu kin rng buc v ngun s dng hay mc ớch s dng .
* ODA rng buc

Hà Ngọc Lan - 6 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
L ngun vn ODA nh ti tr dnh cho nc tip nhn nhng kốm theo
nhng iu kin rng buc v ngun s dng hay mc ớch s dng ngun
vn ODA ú .Cú cỏc loi rng buc sau:
- Rng buc v ngun s dng: Vic mua sm hng hoỏ, trang thit b, dch
v bng ngun vn ODA ch gii hn cho mt s cụng ty do nc ti tr s
hu hoc kim soỏt (i vi vin tr song phng) hoc cỏc cụng ty ca cỏc
nc thnh viờn (i vi vin tr a phng).
- Rng buc v mc ớch s dng: Ngun vn ODA cung cp ch c s
dng cho mt s lnh vc, mt s ngnh nht nh hay mt s d ỏn c th .
- ODA rng buc mt phn: Mt phn ngun vn ODA ph c chi tiờu
nc cp vin tr, phn cũn li khụng b rng buc m cú th chi tiờu tu vo
mc ớch v k hoch ca nc nhn vin tr .
1.2.3. Phõn loi theo mc ớch ca vn ODA
* H tr c bn
L nhng ngun lc c cung cp u t xõy dng c bn h tng
kinh t-xó hi v mụi trng. H tr c bn thng l nhng khon tớn dng
u ói, c u t thc hin cỏc chng trỡnh quc gia c bit l cỏc d
ỏn xõy dng ci to c s h tng k thut cho lnh vc nng lng, giao
thụng, vn ti, nụng nghip, thu li, thụng tin liờn lc, cỏc chng trỡnh xoỏ
úi gim nghốo, to iu kin thun li cho nc nhn ODA phỏt trin mnh
c sn xut v kinh t xó hi, thỳc y u t t nhõn trong v ngoi nc,
tng trng kinh t n nh .
* H tr k thut
L nhng ngun lc dnh cho chuyn giao tri thc, cụng ngh, o to k
thut hoc phõn tớch qun lý kinh t, thng mi, thng kờ, cỏc vn xó hi ,
Hà Ngọc Lan - 7 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
nghiên cứu cơ bản (nghiên cứu tổng quan, lập kế hoạch, điều tra cơ bản, báo

cáo nghiên cứu tiền khả thi ), phát triển thể chế và phát triển nguồn nhân lực

Hµ Ngäc Lan - 8 - Khoa : Kinh tÕ ngo¹i th¬ng
Khoá luận tốt nghiệp
1.2.4. Phõn loi theo hỡnh thc s dng ODA
* H tr d ỏn
L hỡnh thc ch yu ca ODA. iu kin nhn vin tr ca d ỏn l
phi cú d ỏn c th, chi tit v cỏc hng mc s s dng ODA. Nú cú th l
h tr c bn hoc h tr k thut, cú th cho khụng hoc cho vay u ói .
* H tr chng trỡnh (h tr phi d ỏn)
Nc vin tr v nc nhn vin tr ký hip nh cho mt mc ớch tng
quỏt vi thi gian nht nh m khụng phi xỏc nh mt cỏch chớnh xỏc nú s
c s dng nh th no. Chng hn, ti tr cho nhp khu mt s loi hng
hoỏ no ú hoc ti tr cho s phỏt trin chung ca giỏo dc
* H tr cỏn cõn thanh toỏn:
Gm cỏc khon ODA cung cp h tr ngõn sỏch ca chớnh ph, thng
c thc hin thụng qua cỏc dng: chuyn giao tin t trc tip cho nc
nhn ODA(loi hỡnh ny ớt gp). H tr nhp khu (vin tr hng hoỏ): chớnh
ph nc nhn ODA tip nhn mt lng hng hoỏ cú giỏ tr tng ng
vi cỏc khon cam kt, bỏn cho th trng ni a v thu ni t .
1.2.5. Phõn loi theo phng thc hon tr
* ODA khụng hon li
L hỡnh thc cung cp ODA m nh ti tr khụng yờu cu bờn nhn phi
hon li cho nh ti tr. Vin tr khụng hon li hin nay chim khong 25%
trong tng s vn ODA trờn th gii. Tu theo hon cnh ca tng nc nhn
vin tr m t l ny cú th thay i: cú th nc ny vin tr khụng hon
li chim t l cao trong tng s vn vay ODA nhng cỏc nc khỏc t l
ny li thp .
* Vin tr cú hon li (cũn gi l tớn dng u ói)
Hà Ngọc Lan - 9 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng

Khoá luận tốt nghiệp
L nhng khon tớn dng nh ti tr dnh cho nc nhn vin tr vi nhng
iu kin u ói . Cỏc iu kin u ói thng l:
- Lói sut thp (tu thuc vo mc tiờu vay v nc vay).
- Thi hn vay n di (t 20-30 nm), nhm gim gỏnh nng tr n cho cỏc
nc trong thi gian vay trong thi gian u cũn gp khú khn .
- Cú thi gian õn hn (thi gian khụng tr lói hoc hoón tr n )t 10-12 nm
cỏc nc tip nhn cú thi gian phỏt huy hiu qu s dng ngun vn
vay, to ngun tr n sau ny.
* ODA hn hp
L cỏc khon ODA kt hp mt phn ODA khụng hon li v mt phn tớn
dng thng mi theo cỏc iu kin ca T chc hp tỏc kinh t v phỏt trin
thm chớ cũn cú loi ODA vn vay kt hp ti ba loi hỡnh gm mt phn
ODA khụng hon li, mt phn vn u ói v mt phn tớn dng thng mi .
II. C IM, MC CH S DNG V CC NHN T NH HNG
TI ODA
2.1. Cỏc c im ch yu ca ODA
- ODA l ngun vn ti tr mang tớnh cht u ói: cỏc nh ti tr khụng trc
tip iu hnh d ỏn ODA, nhng cú th tham gia giỏn tip di hỡnh thc
nh thu hoc h tr chuyờn gia. Tuy nc ch nh cú quyn qun lý s dng
vn ODA, nhng thụng thng danh mc d ỏn ODA phi cú s tho thun
vi cỏc nh ti tr. Nú mang tớnh cht u ói cũn bi mt lý do khỏc l ngun
vn ny bao gi cng cú mt phn cho khụng. Cũn phn cho vay li l vay u
ói vi lói sut thp hn cỏc khon tớn dng rt nhiu (thng di 3%) v
vay thng mi rt nh. Thi gian s dng vn di, thng l t 20 - 50 nm
Hà Ngọc Lan - 10 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
v c xp vo ODA thỡ khon cho vay phi cú mt thnh t ti thiu l
25% vin tr khụng hon li.
- iu kin cho cỏc nc c nhn vn ODA phi hi mt s iu kin

nht nh mi c nhn ti tr. iu kin ny tu thuc quy nh ca tng
nh ti tr, chng hn nhn ti tr u ói ca Qu tin t quc t IMF nc
ch nh phi cú c phn úng gúp vo IMF v s tin vay s ph thuc vo s
vn c phn.
- ODA ch yu dnh h tr cho cỏc d ỏn u t vo c s h tng nh giao
thụng vn ti, giỏo dc, y t
-ODA cú nhng rng buc trc tip hoc giỏn tip, i kốm vi ODA thng
cú nhng rng buc nht nh v chớnh tr, kinh t. Nc nhn vin tr phi
ỏp ng cỏc yờu cu ca bờn cp vin tr nh thay i chớnh sỏch i ngoi,
chớnh sỏch kinh t, thay i th ch chớnh tr sao cho phự hp vi mc ớch
ca bờn ti tr. Thng thỡ nh ti tr rng buc iu kin i vi vn ODA
khi nc tip nhn phi chp nhn mt phn giỏ tr khon ODA l hng hoỏ
dch v do nh ti tr ú sn xut (Trung bỡnh l mc 20% giỏ tr vn
ODA). Ngoi ra, mi nc cung cp vin tr cng u cú nhng rng buc
khỏc v thng thỡ nhng rng buc ny rt cht ch i vi nc nhn. Hoc
trong cỏc d ỏn h tr k thut, thỡ bờn nh ti tr yờu cu tr lng cho cỏc
chuyờn gia, c vn d ỏn ca h nc tip nhn quỏ cao so vi chi phớ thc
t cn thuờ chuyờn gia nh vy trờn th trng lao ng th gii. Cỏc nh ti
tr cú quyn ch ng nht nh trong quyt nh cung cp ODA theo d
ỏn ,chng trỡnh. Do ú, cỏc d ỏn, chng trỡnh m cỏc nh ti tr ny la
chn cung cp vn ODA li cú th khụng phi l d ỏn quan trng v ti
u nht i vi nc tip nhn. Vỡ th, nc tip nhn s phi chi tr cỏc chi
phớ mua sm thit b, cụng ngh vi giỏ tr rt ln, nhng cụng sut s dng
Hà Ngọc Lan - 11 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
khụng cao hoc phi b ra chi phớ cao v dch v o to, chuyn giao cụng
ngh v chi phớ phi tr do tht nghp xut hin.
- ODA l ngun vn cú kh nng gõy n. Khi tip nhn v s dng ngun vn
ODA do tớnh cht u ói nờn gỏnh nng n nn thng cha xut hin. Mt
s nc tip nhn ODA do khụng s dng hiu qu ngun vn ny thỡ khụng

nhng cỏc nc ny khụng khai thỏc c nhng u ói, nhng mt tớch cc
ca vn ODA phc v cho k hoch tng trng, phỏt trin kinh t, m cũn
y h vo tỡnh trng n nn b chng cht khi ú l hng v tit kim, u
t, thng mi khụng c ci thin m cũn xut hin thờm l hng ln trong
ti khon vn do ngun thu ngoi t t ODA khụng cũn, trong khi ú thỡ li
phi xut thờm ngoi t tr n nc ngoi.Vỡ th cỏn cõn thanh toỏn quc
t cng b thõm ht trm trng, s gõy ra phỏ giỏ ng ni t v nn kinh t
nc ú rt d b ri vo tỡnh trng khng hong kinh t. Do ú, trong khi
hoch nh chớnh sỏch s dng ODA phi phi hp vi cỏc ngun vn tng
cng sc mnh kinh t v kh nng xut khu .
Nh vy, ta ó thy c ý ngha quan trng ca vn ODA i vi cỏc
nc ang tip nhn trong giai on hin nay. Tuy nhiờn, ngun vn ny cng
cú th khụng c s dng mt cỏch cú hiu qu, s gõy gỏnh nng n nn
cho th h sau ny nu thiu i vai trũ qun lý v giỏm sỏt cht ch ca nh
nc.
2.2. Mc ớch s dng ODA
K t khi ra i cho ti nay, vin tr nc ngoi luụn cha ng hai mc
tiờu cựng tn ti song song. Mc tiờu th nht l thỳc y tng trng bn
vng v gim úi nghốo nhng nc ang phỏt trin. ng c no ó thỳc
y cỏc nh ti tr ra mc tiờu ny vy ? Bn thõn cỏc nc phỏt trin nhỡn
thy li ớch ca mỡnh trong vic h tr, giỳp cỏc nc ang phỏt trin
Hà Ngọc Lan - 12 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
m mang th trng tiờu th sn phm v th trng u t. Vin tr thng
gn vi cỏc iu kinh t xột v lõu di, cỏc nh ti tr s cú li v mt an ninh,
kinh t, chớnh tr khi cỏc nc ny tng trng. Mc tiờu mang tớnh cỏ nhõn
ny c kt hp vi tinh thn nhõn o, tớnh cng ng. Vỡ mt s vn
mang tớnh ton cu nh s bựng n dõn s th gii, bo v mụi trng sng,
bỡnh ng gii, phũng chng dch bnh, gii quyt cỏc vn xung t sc
tc, tụn giỏo vv ũi hi s hp tỏc, n lc ca c cng ng Quc t khụng

phõn bit nc giu, nc nghốo.
Mc tiờu th hai l tng cng v th chớnh tr ca cỏc nc ti tr. Cỏc
nc phỏt trin s dng ODA nh mt cụng c chớnh tr xỏc nh v th v
nh hng ca mỡnh ti cỏc nc v cỏc khu vc tip nhn ODA. Vớ d, Nht
Bn hin l nh ti tr hng u th gii v cng l nh ti tr ó s dng
ODA nh mt cụng c a nng v chớnh tr v kinh t. ODA ca Nht Bn
khụng ch mang li li ớch cho nc nhn m cũn mang lai li ớch cho chớnh
h. Trong nhng nm cui thp k 1990, khi phi i phú vi s suy thoỏi
nng n trong khu vc, Nht Bn ó quyt nh tr giỳp ti chớnh rt ln cho
cỏc nc ụng Nam , l ni chim t trng tng i ln v mu dch v
u t ca Nht Bn. Nht Bn ó dnh 15 t USD tin mt cho cỏc nhu cu
vn ngn hn ch yu l lói sut thp v tớnh bng ng Yờn v dnh 15 t
USD cho mu dch v u t cú nhõn nhng trong vũng 3 nm. Cỏc khon
cho vay tớnh bng ng Yờn v gn vi nhng d ỏn cú cỏc cụng ty Nht Bn
tham gia. khng nh mc tiờu c th ca vic s dng ODA, trong hi
ngh ca Liờn Hp Quc cỏc nc thnh viờn ó cựng nhau thng nht a ra
nhng vic lm trong nhng nm ti cho n nm 2015 :
- Gim mt na t l nhng ngi ang sng trong cnh nghốo kh cựng cc
- Ph cp giỏo dc tiu hc trờn tt c cỏc nc ti nm 2015
Hà Ngọc Lan - 13 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
- t c nhiu tin b cho s bỡnh ng v gii v tng quyn lc ca
ngi ph n bng cỏch xúa b s phõn bit gii tớnh trong giỏo dc tiu hc
v trung hc
- Thụng qua h thng chm súc y t ban u m bo sc kho sinh sn
cho tt c mi ngi cỏc tui thớch hp cng tt v khụng th mun hn
nm 2015.
- Thc hin cỏc chng trỡnh u t quc gia, c bit l cỏc d ỏn ci to,
nõng cp hin i hoỏ kt cu h tng kinh t xó hi lm nn tng vng
chc cho n nh v tng trng kinh t, thỳc y u t t nhõn trong v

ngoi nc.
- Thc hin cỏc chng trỡnh nghiờn cu tng hp nhm h tr Chớnh ph s
ti hoch nh chớnh sỏch hay cung cp thụng tin cho u t t nhõn bng cỏc
hot ng iu tra kho sỏt, ỏnh giỏ ti nguyờn, hin trng kinh t, k thut,
xó hi cỏc ngnh, cỏc vựng lónh th.
- Thc hin cỏc k hoch ci cỏch giỏo dc, nõng cao cht lng o to, ci
thin iu kin, bo m mụi trng sinh thỏi, bo m sc kho ngi dõn.
- H tr iu chnh c cu, chuyn i h thng kinh t, bự p thõm ht cỏn
cõn thanh toỏn quc t Chớnh ph nc s ti cú iu kin v thi gian
qun lý tt hn trong giai on ci cỏch h thng ti chớnh hay chuyn i h
thng kinh t.
Túm li, ngun vn vin tr phỏt trin chớnh thc c u tiờn cho nhng
d ỏn kinh t xó hi khụng sinh li trc tip hoc kh nng thu hi vn chm,
nhng cú ý ngha v nh hng quan trng n vic to lp mt mụi trng
thun li cho s phỏt trin t nc núi chung v cho s khuyn khớch u t
t nhõn trong v ngoi nc núi riờng.
Hà Ngọc Lan - 14 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
2.3. Cỏc nhõn t nh hng n ngun vn ODA
ODA gn lin vi chớnh tr v l mt trong nhng phng tin thc
hin mc tiờu chớnh tr: i vi cỏc nc vin tr, ngoi mc tiờu giỳp cỏc
nc nghốo phỏt trin kinh t, vic cung cp vn ODA cng em li cho cỏc
nc ny nhng li ớch kinh t, chớnh tr khụng nh nh m rng th trng
tiờu th hng hoỏ, bin cỏc nc tip nhn thnh ni cung cp nguyờn vt liu
r, nhõn cụng r, tip nhn cụng ngh v t bn tha, m rng hp tỏc cú li
cho h, m bo mc tiờu v an ninh - quc phũng hoc theo ui mc tiờu
chớnh tr. Vỡ vy, h u cú chớnh sỏch riờng hng vo mt s lnh vc m
h quan tõm hay h cú li th, nhng mc tiờu u tiờn ny thay i cựng vi
tỡnh hỡnh phỏt trin kinh t-chớnh tr-xó hi trong nc, khu vc v trờn th
gii. Ngoi ra, nc tip nhn ODA cng c yờu cu tng bc m ca th

trng bo h cho nhng danh mc hng hoỏ mi ca nc ti tr, cho phộp
h u t vo nhng lnh vc hn ch, cú kh nng sinh li cao, d b dn
hng ro thu quan bo h cỏc ngnh cụng nghip non tr v bng thu xut
nhp khu hng hoỏ ca cỏc nc ti tr. Mt khi li ớch ca nc vin tr
khụng m bo hay khụng tho món, h thng tỡm cỏch gim mc cp ODA
xung. Chớnh vỡ vy, cỏc nc ti tr thng la chn i tỏc cung cp
ODA gn vi cỏc mc tiờu cn t ca mỡnh.
ODA gn vi iu kin kinh t: Cỏc nc vin tr núi chung u mun t
c nh hng v chớnh tr, em li li nhun cho hng hoỏ v dch v t
vn trong nc v phỏt trin kinh t. H gn qu vin tr vi vic mua hng
hoỏ v dch v ca nc h nh mt bin phỏp nhm tng cng kh nng
lm ch th trng xut khu v gim bt tỏc ng ca vin tr i vi cỏn
cõn thanh toỏn. Mt khỏc, nc nhn vin tr cũn phi chu ri ro ca ng
tin vin tr. Nu ng tin vin tr tng giỏ so vi ng tin ca cỏc nc
Hà Ngọc Lan - 15 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
nhn c do xut khu thỡ nc tip nhn s phi tr thờm mt khon n b
sung cho chờnh lch t giỏ ti thi im vay v thi im tr n. Theo tớnh
toỏn ca cỏc chuyờn gia thỡ cho dự khụng i kốm theo iu kin rng buc no
thỡ vin tr vn em li li ớch thng mi cho quc gia vin tr. Ngun vin
tr ODA cũn c gn vi cỏc iu khon mu dch c bit nhp khu ti a
cỏc sn phm ca h. C th l cỏc nc cp ODA buc nc tip nhn ODA
phi chp nhn mt ti khon ODA l hng hoỏ, dch v do h sn xut, v
nc tip nhn ODA cú ton quyn x lý v s dng ODA nhng thụng
thng, cỏc danh mc d ỏn ODA cng phi cú s tho thun, ng ý ca
nc vin tr, dự khụng trc tip iu hnh d ỏn nhng h cú th tham gia
giỏn tip di hỡnh thc nh thu hoc h tr chuyờn gia. Do ú cỏc d ỏn,
chng trỡnh m nc vin tr la chn cung cp vn ODA cú th l
khụng phi d ỏn quan trng v ti u nht i vi nc tip nhn. Bi l, chi
phớ mua sm thit b, cụng ngh cú th cú giỏ tr rt ln nhng cụng sut s

dng li khụng cao hoc phi b ra chi phớ cao v dch v o to, chuyn
giao cụng ngh.
ODA cũn chu nh hng ca cỏc nhõn t xó hi: ODA l mt phn GNP
(Tng sn phm quc dõn) ca cỏc nc ti tr nờn rt nhy cm vi cỏc d
lun xó hi cỏc nc ti tr. Nhõn dõn cỏc nc cp vin tr coi trng tm
quan trng ca c s lng v cht lng ca vin tr, h sn sng ng h
vin tr vi iu kin vin tr c s dng tt. Cũn i vi cỏc nc nhn
vin tr, nguy c ph thuc vin tr nc ngoi, gỏnh nng n nn l mt
thc t khú trỏnh khi.
S dng ODA, thc cht l mt s ỏnh i, vic tip nhn ODA cng
nhiu cng cn phi i ụi vi s dng hp lý, tit kim v hiu qu ngun
vn ny hn. Cỏc nh qun lý v cỏc n v s dng vn ODA cn phi cú
Hà Ngọc Lan - 16 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
nhng chớnh sỏch v hnh ng c th nhm phỏt huy nhng th mnh, hn
ch vi mc thp nht nhng nh hng bt li ca ODA.
III. CC I TC CUNG CP ODA TRấN TH GII
H thng cung cp ODA gm hai loi: Cỏc t chc vin tr a phng v
cỏc nc vin tr song phng.
3.1. Cỏc t chc vin tr a phng
Cỏc t chc vin tr a phng ang hot ng gm cú cỏc h thng thuc
H thng liờn hip quc(UNDP), Liờn minh chõu u(EU), Cỏc t chc phi
chớnh ph(NGOs) v cỏc T chc ti chớnh quc t(IMF).
* Cỏc t chc thuc h thng Liờn hp quc
Cỏc t chc thuc h thng Liờn hp quc quan trng nht xột v mt vin
tr phỏt trin bao gm:
- Chng trỡnh phỏt trin ca Liờn hp quc (UNDP)
- Qu nhi ng Liờn hp quc (UNICEF)
- Qu dõn s Liờn hp quc (UNFPA)
- Chng trỡnh lng thc th gii (WFP)

- T chc Y t th gii (WHO)
- T chc Nụng nghip v Lng thc Liờn hp quc (FAO)
- T chc Phỏt trin cụng nghip ca Liờn hp quc (UNIDO)
Hu ht vin tr ca cỏc t chc thuc h thng Liờn hp quc u thc
hin di hỡnh thc vin tr khụng hon li, u tiờn cho cỏc nc ang phỏt
trin cú thu nhp thp v khụng rng buc v cỏc iu kin chớnh tr mt cỏch
l liu. Vin tr thng tp trung cho cỏc nhu cu cú tớnh cht xó hi nh vn
hoỏ giỏo dc, sc kho dõn s, xoỏ úi gim nghốo cũn vin tr cú quy mụ
nh, phn chuyờn gia, o to chim t l cao hn so vi phn thit b.
Hà Ngọc Lan - 17 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
* Liờn minh Chõu u
Liờn minh Chõu u (EU) l t chc liờn kt kinh t xó hi ca 25 nc
Chõu u, EU cú qu ln song ch yu u tiờn vin tr cho cỏc thuc a c
Chõu Phi, Caribe, Nam Thỏi Bỡnh Dng ri mi bt u n ụng u.
Nhng lnh vc m EU coi trng l dõn s, bo v mụi trng, phỏt trin dch
v. Quy ch vin tr ca EU thng rt phc tp thng gn lin vi vn
chớnh tr nht l nhõn quyn.
* Cỏc t chc phi chớnh ph (NGOs-Non goverrnement organizations)
Trờn th gii cú rt nhiu t chc phi chớnh ph (NGO), hot ng theo
cỏc mc ớch, tuõn ch khỏc nhau (t thin, nhõn o, y t, th thao, tụn giỏo).
Vn ca cỏc t chc ny thng nh, ch yu da vo ngun quyờn gúp hoc
nh s ti tr ca cỏc Chớnh ph. Do vy vin tr ca cỏc t chc ny cú c
im sau:
- a dng: Cú th l vt t, thit b hoc lng thc, thc phm thuc men
cng cú th l qun ỏo dựng.
- Quy mụ: T vi ngn n vi chc hoc trm ngn ụ la, nhng th tc
n gin, thc hin nhanh, ỏp ng kp thi cỏc yờu cu khn cp khỏc (khc
phc thiờn tai, dch bnh).
- Kh nng cung cp vin tr v thc hin vin tr tht thng v nht thi

do ph thuc kt qu quyờn gúp.
- Ngoi mc ớch nhõn o, trong mt s trng hp cũn mang mu sc tụn
giỏo, chớnh tr khỏc nhau nờn khú qun lý.
* Cỏc t chc ti chớnh quc t
- Qu tin t quc t (IMF): õy l t chc ti chớnh tin t quc t rt quan
trng c thnh lp t nm 1945, hin cú 184 nc thnh viờn. Cỏc loi tớn
Hà Ngọc Lan - 18 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
dng IMF u thc hin bng tin mt v khụng b rng buc bi th trng
mua sm.
- Ngõn hng th gii (WB): L tờn gi chung ca nhúm t chc ti chớnh tin
t quc t ln gm: Ngõn hng tỏi thit v phỏt trin c thnh lp thỏng
7/1944, hin cú 160 nc hi viờn vi s vn l 170 t USD. Hip hi phỏt
trin quc t (IDA) c thnh lp nm 1960, hin cú 186 nc hi viờn, T
chc bo him u t a biờn (MIGA) thnh lp nm 1988, hin cú 5 nc l
hi viờn chớnh thc. Cụng ty ti chớnh quc t (IFC) c thnh lp nm 1956
hin cú 146 nc hi viờn.Cỏc d ỏn m WB ti tr cho Vit Nam ch yu
tp trung vo cỏc lnh vc u tiờn cao ca nh nc nh: nụng nghip, thu
li, nng lng, c s h tng ụ th v nụng thụn, giao thụng, y t, giỏo dc,
ti chớnh, ngõn hng. Cỏc d ỏn ny ó úng gúp tớch cc v cú hiu qu vo
vic nõng cp c s h tng kinh t, phỏt trin cỏc dch v xó hi, tng cng
th ch v phỏt trin ngun nhõn lc, qun lý ngun ti nguyờn thiờn nhiờn v
xoỏ úi gim nghốo.
- Ngõn hng phỏt trin Chõu (ADB): Thnh lp thỏng 12/1966, cú 59 nc
hi viờn (43 nc trong khu vc v 16 nc ngoi khu vc). Cỏc phng thc
cho vay chớnh ca ADB gm: Khon vay d ỏn, khon vay chng trỡnh,
khon vay theo ngnh, hn mc tớn dng. Ngoi cỏc khon vay cho d ỏn,
chng trỡnh, ADB cũn ti tr cho cỏc d ỏn h tr k thut bng ngun vn
khụng hon li giỳp cỏc nc hi viờn tng cng nng lc th ch, xõy
dng chin lc phỏt trin ADB c bit chỳ ý cỏc nc nh v kộm phỏt

trin nht, u tiờn cho cỏc chng trỡnh phỏt trin vựng, tiu vựng v cỏc dõn
tc ớt ngi to ra s phỏt trin kinh t hi ho ca ton vựng. Nhng lnh vc
hot ng ca ADB l nụng nghip , nng lng, h tng c s v thụng tin
liờn lc
Hà Ngọc Lan - 19 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
- T chc cỏc nc xut khu du m (OPEC): OPEC c thnh lp t nm
1960 theo sỏng kin ca Vờnờzulờla, thnh viờn ca OPEC bao gm 15 nc,
khai thỏc v xut khu du m. Ngoi vin tr khụng hon li, qu vin tr
ca t chc OPEC dnh ngun tớn dng di hn, u ói h tr cỏc nc
kộm phỏt trin (thi hn tr 17-20 nm, lói sut v phớ dch v 3% nm, cú 5
nm õn hn). Nhng lnh vc u tiờn cho vay ca qu l nng lng, vn ti,
cụng nghip v nụng nghip.
- Qu Cụ oột (KUWAIT): L qu c bit do cỏc t hp khai thỏc, ch bin
du m trờn lónh th KUWAIT úng gúp. Qu KUWAIT cng cho cỏc nc
ang phỏt trin vay tớn dng u ói di hn vi iu kin tng t nh qu
OPEC, tuy khụng mm lm nhng thc hin thun li, cp tin mt 100%,
khụng b rng buc bi th trng mua sm thit b, vt t, chuyờn gia t vn,
khụng phi qua th tc u thu quc t.
3.2. Cỏc nc vin tr song phng
* Cỏc nc thuc T chc hp tỏc v phỏt trin kinh t (OECD)
T chc hp tỏc v phỏt trin kinh t (OECD) cú 24 nc thnh viờn, l
nhng nc cụng nghip phỏt trin, nhng nc xut khu t bn v cung cp
ODA cho cỏc nc ang phỏt trin, bao gm: o, c, B, Canada, an Mch,
Phn Lan, Phỏp, c, Hy Lp, M, í, Nht Bn, Anh.
Cỏc nc thuc t chc OECD cú tim lc kinh t ln, ng thi cng l
nhng nc cung cp ODA ch yu ca th gii. Trong s cỏc nc OECD
thỡ M v Nht Bn l hai nc cung cp ODA ln nht th gii. Nm 1989
sau khi ODA t gn 1 t USD, Nht Bn ó vt M v dn u th gii,
ngay sau ú, nm 1990 ODA ca Nht cú thp hn M mt chỳt nhng t

nm 1991 li õy, ODA ca Nht Bn vt xa cỏc nc v v trớ ng u
th gii.
Hà Ngọc Lan - 20 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
* Qu hp tỏc kinh t vi nc ngoi (OECF)
Qu hp tỏc kinh t vi nc ngoi (OECF): Overseas Economic
Cooperation Fund) l mt t chc thc hin phn ln cỏc khon cho vay song
phng trong vin tr phỏt trin chớnh thc (ODA) ca Chớnh ph Nht Bn,
c thnh lp vo nm 1961. Bờn cnh cỏc khon cho vay ODA, u t trc
tip vn cn thit i vi Chớnh ph ca cỏc nc ang phỏt trin, OECF cũn
thc hin khon cho vay vn u t ra nc ngoi nhm h tr vn cho cỏc
d ỏn, h tr cho vic hon thin c s h tng nh cỏc d ỏn v vn ti, in
lc, cp thoỏt nc Tớnh theo khu vc thỡ chõu chim khong 80% khon
vay ODA. OECF tin hnh cho cỏc nc ang phỏt trin vay vn ODA theo
hai hỡnh thc chớnh l cho vay u ói theo cỏc d ỏn v cho vay hng hoỏ.
IV. VAI TRề CA ODA TRONG CHIN LC PHT TRIN KINH T
X HI CA CC NC ANG PHT TRIN
i vi tt c cỏc quc gia tin hnh cụng nghip hoỏ t nc thỡ vn l
mt yu t, mt iu kin tin khụng th thiu. Nht l trong iu kin
hin nay, vi nhng thnh tu mi ca khoa hc v cụng ngh cho phộp cỏc
nc tin hnh cụng nghip hoỏ cú th rỳt ngn lch s phỏt trin kinh t khc
phc tỡnh trng tt hu v vn dng c ti a ca li th i sau.
Nhng lm c nhng iu ú thỡ nhu cu v ngun vn l vụ cựng
ln trong khi ú giai on u ca thi k cụng nghip húa thỡ tt c cỏc
nc u da vo ngun vn bờn ngoi m ch yu l ODA v FDI. Trong ú
ODA l ngun vn ca cỏc Chớnh ph, cỏc quc gia phỏt trin, cỏc t chc
quc t v cỏc t chc phi Chớnh ph hot ng vi mc tiờu vin tr giỳp
cho chin lc phỏt trin ca cỏc nc ang v chm phỏt trin. Do vy
ngun vn ny cú nhng u im nht nh. Do nhng u ói ny m cỏc
nc ang v chm phỏt trin trong giai on u ca cụng nghip hoỏ t

Hà Ngọc Lan - 21 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp
nc thng coi ODA nh mt gii phỏp cu cỏnh khc phc tỡnh trng
thiu vn u t trong nc va to c s vt cht ban u nhm to dng
mt mụi trng u t thun li kờu gi ngun vn u t trc tip nc
ngoi FDI, ng thi to iu kin thỳc y u t trong nc phỏt trin.
Nh vy, cú th núi ngun vn ODA cú vai trũ quan trng trong chin lc
phỏt trin kinh t ca cỏc nc ang v chm phỏt trin, iu ú th hin rừ
nột khớa cnh sau:
Th nht, ODA cú vai trũ b sung cho ngun vn trong nc: i vi
cỏc nc ang phỏt trin cỏc khon vin tr v cho vay theo iu kin ODA l
ngun ti chớnh quan trng gi vai trũ b sung vn cho quỏ trỡnh phỏt trin.
Chng hn trong thi k u cỏc nc NIC v ASEAN vin tr nc ngoi cú
mt tm quan trng ỏng k. Cũn hu ht cỏc nc ụng Nam sau khi
ginh c c lp, t nc trong tỡnh trng nghốo nn v lc hu, phỏt
trin c s h tng ũi hi phi cú nhiu vn v kh nng thu hi vn chm.
V gii quyt vn ny thỡ cỏc nc ang phỏt trin núi chung v cỏc
nc ụng Nam núi riờng ó s dng ngun vn ODA. Trờn thc t, do
tớnh cht u ói ca vn ODA m cỏc quc gia s dng nú thng e ngi v
gỏnh nng n nn nhng ú cng l ni lo s ca mt s nc trong tỡnh trng
qun lý v s dng ngun vn ny khụng hiu qu. Gỏnh nng n nn trong
tng lai s c gim rt nhiu nu chớnh ph cỏc nc nhn vin tr nõng
cao cht lng qun lý v hiu qu s dng ngun vn ny.
Th hai, ODA di dng vin tr khụng hon li giỳp cỏc nc nhn
vin tr tip thu nhng thnh tu khoa hc, cụng ngh hin i v phỏt trin
ngun nhõn lc. Nhng li ớch quan trng m ODA mang li cho cỏc nc
nhn ti tr l cụng ngh, k thut hin i, k xo chuyờn mụn v trỡnh
qun lý tiờn tin. ng thi bng ngun vn ODA cỏc nh ti tr cũn u tiờn
Hà Ngọc Lan - 22 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Khoá luận tốt nghiệp

u t cho phỏt trin ngun nhõn lc vỡ vic phỏt trin ca mt quc gia cú
quan h mt thit vi vic phỏt trin ngun nhõn lc.
Th ba, ODA giỳp cỏc nc ang phỏt trin hon thin c cu kinh t.
i vi cỏc nc ang phỏt trin khú khn kinh t l iu kin khú trỏnh khi.
Trong ú n nn nc ngoi v thõm ht cỏn cõn thanh toỏn quc t ngy
cng gia tng l tỡnh trng ph bin. gii quyt vn ny cỏc quc gia
cn phi c gng hon thin c cu kinh t bng cỏch phi hp vi Ngõn hng
th gii, Qu tin t quc t v cỏc t chc quc t khỏc tin hnh chớnh sỏch
iu chnh c cu. Chớnh sỏch ny d nh chuyn chớnh sỏch kinh t nh
nc úng vai trũ trung tõm sang chớnh sỏch khuyn khớch nn kinh t phỏt
trin theo nh hng phỏt trin kinh t khu vc t nhõn. Nhng mun thc
hin c vic iu chnh ny cn phi cú mt lng vn cho vay m cỏc
chớnh ph li da vo ngun vn ODA.
Th t, h tr phỏt trin chớnh thc tng kh nng thu hỳt ngun vn
u t trc tip nc ngoi v to iu kin m rng u t phỏt trin trong
nc cỏc nc ang v chm phỏt trin. Nh chỳng ta ó bit cú th thu
hỳt c cỏc nh u t trc tip nc ngoi b vn u t vo mt lnh vc
no ú thỡ chớnh ti cỏc quc gia ú phi m bo cho h cú mt mụi trng
u t tt (c s h tng, h thng chớnh sỏch, phỏp lut ) m bo u t cú
li vi phớ tn u t thp, hiu qu u t cao, mun vy u t nh nc
phi c tp trung vo vic nõng cp, ci thin xõy dng c s h tng, h
thng ti chớnh, ngõn hng.
Trong xu th quc t hoỏ v chuyờn mụn húa nh ngy ny s dn ti
s liờn kt cht ch ca cỏc nn kinh t th gii. Cỏc nc u cú xu hng
hp tỏc v cựng nhau phỏt trin. Gim dn khong cỏch giu nghốo gia cỏc
nc v cỏc nc khu vc. Mt nn kinh t nghốo nn lc hu thỡ mc sng
Hà Ngọc Lan - 23 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
dân cư rất thấp và khả năng chăm sóc y tế, pháp luật xã hội, cơ sở vật
chất thấp kém gây cản trợ sự phát triển của xã hội. Trong khi đó ngân sách

Chính phủ lại eo hẹp, các nước phát triển lại có xu hướng đầu tư sang các
nước đang phát triển và nghèo, nơi có nguồn nhân công dồi dào giá nhân công
thấp, thị trường chưa phát triển. Từ đó hỗ trợ các nước đang phát triển để tạo
điều kiện thuận lợi cho việc đầu tư trực tiếp của mình.
Như vậy, những lợi ích mà nguồn vốn ODA mang lại không những cho
nước tiếp nhận mà còn đem lại những lợi ích cho những tổ chức và nước cung
cấp ODA. Nguồn ODA sẽ nâng cao uy tín về mặt chính trị của các nước, các
tổ chức đối với các nước tự hỗ trợ. Nhờ có nguồn vốn này các nước tiếp nhận
có điều kiện phát triển kinh tế và ổn định xã hội góp phần ổn định chính trị
thế giới.
V. KINH NGHIỆM QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ODA CỦA MỘT SỐ NƯỚC
TRÊN THẾ GIỚI
Trung Quốc :
Từ năm 1980 đến cuối 2005 tổng số vốn ODA mà ngân hàng thế giới
(WB) cam kết với Trung Quốc là 39 tỷ USD, đóng vai trò rất tích cực trong
việc thúc đẩy cải cách và phát triển kinh tế của Trung Quốc. Việc sử dụng
vốn ODA ở Trung Quốc khá thành công bởi họ đã có những chiến lược hợp
tác tốt, xây dựng tốt các dự án, cơ chết điều phối và thực hiện tốt, cơ chế theo
dõi và giám sát chặt chẽ. Trung Quốc đặt biệt đề cao vai trò của việc quản lý
và giám sát. Hai cơ quan trung ương quản lý ODA là Bộ Tài chính (MOF) và
Uỷ ban cải cách và phát triển quốc gia (NDRC). Bộ tài chính làm nhiệm vụ
vận động thu hút vốn, đồng thời là cơ quan giám sát việc sử dụng vốn. Đồng
thời bộ còn yêu cầu các sở tài chính địa phương thực hiện kiểm tra thường
xuyên hoạt động của các dự án, phối hợp WB đánh từng dự án. Các bộ ngành
Hµ Ngäc Lan - 24 - Khoa : Kinh tÕ ngo¹i th¬ng
Khoá luận tốt nghiệp
ch qun v i phng cú vai trũ quan trng trong thc hin v phi hp vi
B ti chớnh giỏm sỏt vic s dng vn. Vic tr vn ODA Trung Quc
c thc hin theo cỏch Ai hng li ngi ú tr n, quy nh ny buc
n v s dng phi tỡm gii phỏp sn sinh li nhun v lo bo v ngun vn.

Ba Lan:
Vn vay khụng hon li vn phi giỏm sỏt cht. Ban Lan quan nim s
dng vn ODA t hiu qu, trc ht phi tp trung u t vo ngun nhõn
lc v nng lc th ch. Chớnh ph Ba Lan cho rng, vic thc hin d ỏn
ODA m giao cho cỏc b phn hnh chớnh khụng phi l thớch hp.
C s lut phỏp rừ rng v chớnh xỏc trong ton b quỏ trỡnh l iu kin
kim soỏt v thc hin thnh cụng cỏc d ỏn ODA. Ba Lan cao hot
ng phi hp vi i tỏc vin tr. Ba Lan cỏc ngun h tr c coi l
"Qu ti chớnh cụng", vic mua sm ti sn cụng phi tuõn theo lut mua sm
cụng v theo nhng quy tc cht ch. Thờm vo ú l quỏ trỡnh gii ngõn khỏ
phc tp nhm kim soỏt ng tin c s dng ỳng mc ớch. Trong lut
cú qui nh nh ti tr cú th yờu cu nc nhn vin tr thit lp v sa i
h thng th ch v h thng lut phỏp. C quan chu trỏch nhim gm cỏc
b, mt s c quan Chớnh ph, trong ú b Phỏt trin úng vai trũ ch o.
Ba Lan c bit chỳ trng n cụng tỏc kim soỏt v kim toỏn. Cụng tỏc
kim toỏn tp trung v kim toỏn cỏc h thng qun lý. Trong ú chu trỏch
nhim gm cú kim toỏn ni b trong mi c quan, cỏc cụng ty kim toỏn
nc ngoi c thuờ v cỏc dch v kim toỏn ca U ban Chõu u. Khi
cụng tỏc kim toỏn phỏt hin cú nhng sai sút, s thụng bỏo cỏc im khụng
hp l ti tt c cỏc c quan. Cụng tỏc kim soỏt tp trung vo kim tra tỡnh
hỡnh hp phỏp v tớnh hp thc ca cỏc giao dch, kim tra hng nm v
chng nhn cỏc khon chi tiờu, kim tra cui k, kim tra bt thng. Chớnh
Hà Ngọc Lan - 25 - Khoa : Kinh tế ngoại thơng