KIẾN THỨC SINH SẢN - GIẢM BIẾN CHỨNG CỦA THAI KỲ - 7 ppsx

CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 121





Cẫm thêëy mën xóu

"Khi mang thai àûúåc 5 thấng, thónh thoẫng tưi bõ chống mùåt, cố
cẫm giấc mën ngậ. Tưi mën àûúåc giẫi thđch vâ phông ngûâa."
Chûáng bïånh: Trong lc mang thai, huët ấp thêëp hún, vò thïë
bẩn dïỵ cẫm thêëy mën xóu, thûúâng xẫy ra vâo k àêìu vâ k cëi ca
thai k.
Biïíu hiïån: Cẫm thêëy choấng vấng vâ àûáng khưng vûäng. Chó
mën ngưìi hóåc nùçm.
Àiïìu phẫi lâm:
- Thûã àûâng àûáng n quấ lêu.
- Nïëu bẩn cẫm thêëy mïåt bêët thònh lònh, hậy ngưìi xëng vâ àùåt
àêìu bẩn giûäa hai àêìu gưëi cho àïën khi bẩn cẫm thêëy khoễ hún.
- Bẩn nïn chêåm rậi tûâ tûâ àûáng dêåy khi àang nùçm trong bưìn
tùỉm nûúác nống, hóåc khi àang ngưìi hay àang nùçm. Nïëu bẩn àang
nùçm ngûãa, thò trûúác khi àûáng dêåy, bẩn hậy xoay ngûúâi sang mưåt phđa
àậ.





CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 122

Bõ vổp bễ

"Thónh thoẫng tưi hay bõ chåt rt. Àưåt ngưåt vâ khố chõu lùỉm.
Tưi cố bõ thiïëu chêët gò khưng? Cố ẫnh hûúãng àïën bâo thai khưng?"
Chûáng bïånh: Cố thïí do thiïëu chêët vưi, thûúâng gùåp phẫi trong
giai àoẩn cëi ca thai k
Biïíu hiïån: Cú bùỉp co thùỉt lâm àau, thûúâng lâ xẫy ra úã bùỉp chëi
cùèng chên vâ bân chên, nhiïìu khi vâo ban àïm. Thûúâng khúãi sûå bùçng
triïåu chûáng cùèng chên dỵi àú vúái cấc ngốn chên qúỉp xëng.
Àiïìu phẫi lâm:
- Xoa bốp phêìn bùỉp chên vâ bân chên bõ co rt.
- Hậy ài ài lẩi lẩi mưåt lất khi àậ búát àau àïí mấu lûu thưng tưët
hún.
- Hậy ài khấm bïånh, cố thïí bấc sơ sệ kï toa thëc bưí thïm canxi
vâ vitamin D.
- Bẩn hậy dng bân tay kếo bân chên vïì phđa bẩn vâ xoa bốp
mẩnh bùỉp chëi cùèng chên àïí lâm giẫm cún àau do chåt rt





CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 123

Chûáng tấo bốn

"Tưi cố thai àûúåc 5 thấng. Mùåc d tưi ëng nhiïìu nûúác, ùn ëng
bònh thûúâng, khưng ùn nhûäng thûác ùn quấ nống nhûng vêỵn hay bõ
tấo bốn. Xin hỗi cấch phông trấnh"
Chûáng bïånh: Kđch thđch tưë progesterone ca thúâi k mang thai
lâm chng giận cấc cú råt khiïën cho cấc nhu àưång råt giẫm ài vâ
gêy ra chûáng tấo bốn trong quấ trònh mang thai.
Biïíu hiïån: Bẩn ài tiïu ra phên khư, cûáng vúái sưë lêìn ài đt hún
thûúâng lïå.
Àiïìu phẫi lâm:
- Bẩn nïn ùn thûác ùn giâu chêët xú vâ ëng nhiïìu nûúác.
- Hậy ài cêìu bêët cûá lc nâo bẩn cẫm thêëy cố nhu cêìu.
- Têåp thïí dc àïìu àùån.
- ëng mổi thëc bưí cố chêët sùỉt àậ àûúåc bấc sơ kï toa vâo sau
bûäa ùn no vâ ëng vúái nhiïìu nûúác.
- Hậy ài khấm bấc sơ nïëu chûáng tấo bốn kếo dâi. Trấnh dng
thëc nhån trûúâng (thëc xưí).




CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 124





Chûáng khố thúã

"Tưi mang thai àûúåc 8 thấng. Câng vïì sau tưi lẩi hay bõ mïåt
mỗi, nhiụìu khi cẫm thêëy khố thúã. Xin hỗi ngun nhên tẩi sao?"
Chûáng bïånh: Vâo thúâi k cëi ca thai k àûáa bế ếp lïn cú
hoânh vâ lâm bẩn khố thúã. Thûúâng thò chûáng khố thúã nây giẫm ài
nhiïìu khoẫng mưåt thấng trûúác khi sinh, khi àêìu àûáa bế lổt qua
xûúng chêåu. Thiïëu mấu cng cố thïí lâm cho bẩn khố thúã.
Biïíu hiïån: Cẫm thêëy khố thúã khi gùỉng sûác hóåc ngay cẫ khi nối
chuån.
Àiïìu phẫi lâm:
- Nghó ngúi câng nhiïìu câng tưët.
- Hậy thûã ngưìi chưìm hưím nïëu quanh bẩn khưng cố ghïë nâo vâ
khi bẩn cẫm thêëy khố thúã.
- Bíi tưëi lc ài ng bẩn nïn kï thïm mưåt cấi gưëi.
- Nïëu chûáng khố thúã nây nghiïm trổng, bẩn nïn hỗi kiïën bấc
sơ hay nûä hưå sinh.
- Tû thïë ngưìi chưìm hưím cố thïí gip đch bẩn nïëu bêët thònh lònh
bẩn cẫm thêëy ht húi khi leo àïën lûng chûâng cêìu thang.



CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 125





Chẫy mấu nûúáu rùng

Cêu hỗi: "Tưi mang thai àậ àûúåc 7 thấng rưìi, khưng hiïíu sao tưi

lẩi hay bõ chẫy mấu nûúáu rùng?"
Chẫy mấu nûúáu rùng thûúâng xẫy ra trong cẫ ba giai àoẩn ca
thai k. Nûúáu rùng trúã nïn mïìm hún vâ dïỵ bõ tưín thûúng trong lc
mang thai. Nûúáu cố thïí sûng àỗ khiïën cho bûåa tđch t úã chên rùng.
Àiïìu nây cố thïí dêỵn túái bïånh l nûúáu rùng vâ sêu rùng.
Biïíu hiïån: Lúåi chẫy mấu, àùåc biïåt lâ sau khi àấnh rùng.
Àiïìu phẫi lâm:
- Lìn chó kệ rùng vâ àấnh rùng k sau khi ùn.
- Nïn ài khấm nha sơ. Chûäa rùng àûúåc miïỵn phđ trong thai k,
tuy nhiïn bẩn khưng àûúåc ài chp X-quang hóåc qua gêy mï lc nây.








CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 126





Chïë àưå dinh dûúäng sau khi sinh

Nïëu bẩn cho con b, bấc sơ sệ khun bẩn mưåt chïë àưå dinh
dûúäng nhiïìu protein vâ nùng lûúång, cố thïí ëng thïm sûäa vâ nhûäng
chêët khấc cêìn thiïët cho bẩn. bấc sơ cố thïí khun bẩn khoan ấp dng
nhûäng chûúng trònh giẫm cên cho àïën khi bẩn ngûng cho con b vò

chïë àưå ùn kiïng cố thïí ẫnh hûúãng àïën dinh dûúäng ca thai nhi nïëu
nhu bẩn ùn khưng àng chêët dinh dûúäng thiïët ëu. Côn nïëu nhû bẩn
khưng cho con b thò bẩn cng cêìn cố mưåt chïë àưå ùn àïí bẩn cố à
nùng lûúång chùm sốc em bế.
Trong bêët k phûúng phấp ùn kiïng nâo thò nhûäng loẩi thûåc
phêím thûúâng bõ loẩi ra lâ thûác ùn ngổt, nhûäng mốn trấng miïång vâ
nhûäng thûác ùn cố nhiïìu chêët bếo. Nïëu chïë àưå dinh dûúäng ca bẩn cố
nhiïu xú, protein vâ đt chêët bếo, bẩn sệ giẫm cên vâ trúã vïì bònh
thûúâng nhanh hún.
Trong thúâi gian cho con b, ngûúâi mể cng phẫi cêín thêån vúái
thûác ùn ca chđnh mònh, khưng nïn ëng rûúåu, câ phï, trâ àêåm, ht
thëc lấ. Nhûäng thûác ùn nhû tỗi, su, mùng cố thïí lâm àưíi mi sûäa.
Phẫi cêín thêån trong viïåc sûã dng cấc loẩi thëc, chó ëng theo toa
ca bấc sơ vâ àûâng qụn cho bấc sơ biïët lâ mònh àang trong giai àoẩn
cho con b. Nïn ùn nhiïìu rau cẫi, trấi cêy, ëng nhiïìu nûúác, ùn chên
giô heo hêìm àu à, ëng sûäa vâ cố chïë àưå nghơ ngúi ph húåp. Hâng
ngây, nïn ùn nhûäng thûác ùn thåc cấc nhốm thûåc phêím sau àêy:
- Àẩm: cấ, thõt heo, thõt gâ, thõt võt, àêåu phổng, tâu h, cấc loẩi
àêåu hẩt khấc (àêåu àen, xanh, àỗ )
CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 127

- Rau quẫ: rau à cấc loẩi nhêët lâ rau lấ xanh vâ cấc loẩi rau
trấi, rau c cố mâu vâng hay àỗ (rau diïëp, bưng cẫi, àêåu hoâ lan, bđ
àỗ, khoai )
- Trấi cêy, nûúác ếp trấi cêy: cam, bûúãi, chanh, chëi, àâo, lï
- Ng cưëc: cúm gẩo, bấnh mò, nui, ng cưëc nối chung, cấc loẩi
khoai
- Sẫn phêím tûâ sûäa: sûäa bô hay sûäa àưång vêåt khấc vâ cấc sẫn
phêím tûâ sûäa nhû yaourt, fromage, bú Khưng thđch sûäa bô thò ëng
sûäa àêåu nânh cng tưët.

Khưng nïn dng:
- Thûåc phêím cố nhiïìu àûúâng, múä nhû bấnh ngổt, bấnh rấn, kểo,
sûäa ngun kem, kem sûäa.
- Thûåc phêím nhiïìu protein, nhiïìu múä: fromage cûáng, thõt múä,
thûác ùn nhanh.
Nïn dng:
- Thûåc phêím nhiïìu chêët xú: hêìu hïët trấi cêy, rau quẫ
- Thûåc phêím nhiïìu protein, đt múä: hêìu hïët cấc loẩi sûäa gêìy, gâ
võt bỗ da, àêåu ph









CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 128





Mưåt sưë tònh hëng àùåc biïåt khi cho con b mể

Mể cố à sûäa cho hai trễ sinh àưi khưng? Mể sanh mưí thò cố sûäa
cho bế b mể khưng? Bế sinh thiïëu thấng, nhể k cố thïí b mể àûúåc
khưng? Lâm thïë nâo àïí ni trễ sûát mưi, húã hâm ïëch, chễ vôm hêìu?
1. Mể cố à sûäa cho hai trễ sinh àưi khưng?

- Cấc bâ mể àïìu cố à sûäa àïí ni cẫ hai àûáa trễ. Khi mể câng
cho bế mt v thò sûäa sệ câng tiïët ra nhiïìu. Vò vêåy, nïëu cẫ hai trễ
àïìu àûúåc cho b thò sệ cố à sûäa cho cẫ hai (nhiïìu bâ mể côn cố à
sûäa cho ba àïën bưën àûáa trễ ).
- Mể cêìn tòm ra cấch cho b tưët nhêët sao cho thån lúåi cho mònh
vâ cho hai trễ. Mưỵi ngûúâi cố thïí lâm mưåt cấch khấc nhau. Cố thïí cho
cẫ hai trễ b cng mưåt lc hóåc trễ trûúác trễ sau, mưỵi trễ b mưåt bïn
hóåc thay àưíi lêìn lûúåt hai v
- Cêìn sûå gip àúä ca ngûúâi chưìng vâ gia àònh, cng bân bẩc
cấch gip àúä mể chùm sốc hai àûáa trễ.
2. Bế sinh thiïëu thấng, nhể k cố thïí b mể àûúåc khưng?
Nhûäng àûáa trễ cố cên nùång lc sinh dûúái 1,8 kg thò khưng thïí
b mt à mẩnh àïí kđch thđch tẩo sûäa, cng nhû trễ nhỗ hún 1,5 kg
thò hoân toân khưng thïí tûå mt v mể àûúåc.
Cho trễ sinh nhể k (sinh dûúái 2,5 kg) b nhû thïë nâo?
- Mể phẫi vùỉt sûäa àïí cho bế ëng bùçng ly hóåc bùçng ly vâ
mỵng, mưåt ngây đt nhêët 8 lêìn (cấch mưỵi 3 giúâ thò cho mưåt cûä) sệ gip
sûäa àûúåc tẩo ra liïn tc. Nïëu mể chó vùỉt 1-2 lêìn mưỵi ngây thò sûäa mể
sệ cẩn dêìn vâ mêët sûäa.
CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 129

- Khi bế cố thïí b àûúåc, cưë gùỉng gip bế hổc cấch mt v mể
câng súám câng tưët, àïí kđch thđch phẫn xẩ tẩo sûäa.
- Gip bế ngêåm v mể cho àng. Àiïìu nây cố thïí khố khi miïång
bế nhỗ mâ nm v lẩi to. Tuy nhiïn nïëu bế àûúåc têåp ngêåm v tưët thò
sệ nhanh chống cố thïí tûå b àûúåc tưët hún.
- Sûác bế b àûúåc túái àêu thò cho b túái àố, rưìi sau àố vùỉt sûäa côn
lẩi cho ëng bùçng mỵng.
- Cêìn ln giûä êëm vò nhûäng trễ nhỗ rêët àïỵ bõ lẩnh ngay cẫ trong
thúâi tiïët nống. Mưåt trễ bõ lẩnh thi phẫi sûã dng nùng lûúång tûâ thûác

ùn àïí giûä êëm cú thïí, nïn khưng à nùng lûúång àïí phất triïín. Cấc tưët
nhêët lâ cho bế ng cng vúái mể vâ àùỉp chung chùn.
- Nïn cên bế àïìu àùån àïí chùỉc chùỉn rùçng bế tùng cên tưët.















CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 130




Cho trễ nhể cên ëng bao nhiïu sûäa lâ à cho mưåt
ngây?

- Ngây àêìu tiïn: 60 ml cho mưỵi kg cên nùång ca trễ. Chia lâm 8
bûäa (hay cho ëng cấch mưỵi 3 giúâ).
- Ngây thûá hai: 80 ml/kg.
- Ngây thûá ba: 100 ml/kg.

- Tûâ ngây thûá tû àïën ngây thûá bẫy: mưỵi ngây tùng 20 ml/kg.
- Tûâ ngây thûá tấm trúã ài: 200 ml/kg/ngây
- Duy trò lûúång sûäa nây cho àïën khi cên nùång bế àẩt cên nùång
ca trễ bònh thûúâng vâ cố thïí tûå b mể.










CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 131





Lâm gò khi mể chûa xëng sûäa?

- Trễ sinh nhể cên phẫi cho b súám trong vâi giúâ àêìu tiïn àïí
trấnh hẩ àûúâng huët, cho nïn cố thïí khưng chúâ àûúåc túái khi mể
xëng sûäa. Vò vêåy mưåt vâi cûä ùn àêìu tiïn ca trễ cố thïí “mûúån” sûäa
ca mưåt bâ mể khấc dû sûäa (con ca bâ êëy b khưng hïët ).
- Hoân toân n têm khi dng sûäa ca bâ mể nây àïí cho con
ca bâ mể khấc ëng. Sûäa mể rêët an toân, cố thïí dng tûúi, khưng
cêìn phẫi tiïåt trng Cưë gùỉng cho bế b câng súám câng tưët, trong vâi
giúâ àêìu sau khi sûäa àûúåc vùỉt ra.

Hưỵ trúå cho bâ mể cố con sinh nhể k:
- Àưëi vúái cấc bâ mể nây, cấn bưå y tïë cêìn cố sûå gip àúä àùåc biïåt
trong viïåc tẩo ra vâ duy trò ngìn sûäa mể. Trễ nhể cên khưng thïí tûå
mt v mẩnh àïí kđch thđch tẩo sûäa, nhûng lẩi cêìn sûäa mể hún cẫ
nhûäng trễ bònh thûúâng khấc.
- Mể nïn tin tûúãng rùçng: Sûäa mể lâ thûác ùn tưët nhêët cho bế.
Mònh cố thïí cho àûáa con nhỗ ca mònh b àûúåc, mònh sệ cố à sûäa
cho con. Bêy giúâ mể lâm mưåt àiïìu tưët lâ vùỉt sûäa cho bế ëng, sau nây
bế à lúán sệ cố thïí tûå b mể dïỵ dâng hún.
- Mể nïn úã gêìn con câng nhiïìu câng tưët. Sûå vët ve, ùém bưìng sệ
lâm cho mể cẫm thêëy u trễ vâ gip sûäa tiïët ra.



CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 132




Lâm thïë nâo àïí ni trễ sûát mưi - húã hâm ïëch - chễ
vôm hêìu?

- Cấc khuët têåt nây cố thïí àûúåc chûäa trõ khi trễ lúán hún. Vò
vêåy, vêën àïì lâ phẫi cho ùn àïí trễ lúán vâ à sûác chõu àûång mưåt cåc
phêỵu thåt.
- Trễ sûát mưi, húã hâm ïëch phđa trûúác miïång thò cố thïí b mể.
Cêìn gip trễ ngêåm àûúåc cẫ qìng v vâo miïång thò mưåt phêìn v sệ
che àûúåc chưỵ húã vâ trễ cố thïí b tưët hún.
- Trễ bõ chễ vôm hêìu sêu (húã úã thânh trïn vâ sau hổng) thò sệ
khố b hún. Cố thïí vùỉt sûäa cho ëng bùçng mỵng hóåc nhỗ giốt dẩ

dây bùçng mưåt loẩi ưëng nhûåa àùåc biïåt. Mể cêìn hỗi kiïën nhên viïn y
tïë àïí àûúåc gip àúä.










CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 133




Mể sanh mưí thò cố sûäa cho bế b mể khưng?

Trûúâng húåp nây cng khưng cố gò ngùn cẫn viïåc ni con bùçng
sûäa mể. Mể cêìn cho trễ b ngay sau khi con àûúåc cho gêìn mể. Nïëu
mể gùåp khố khùn vò vïët mưí, vêỵn cố thïí cho con b úã tû thïë nùçm
nghiïng, hóåc cố sûå gip àúä ca nhên viïn y tïë khi àùåt bế vâo v
trong 1 àïën 2 ngây àêìu. Àiïìu quan trổng lâ bế cêìn àûúåc b súám trong
vông 24 giúâ àêìu tiïn (nïëu cố thïí) vâ cho b theo nhu cêìu ca bế.
Nïëu bế bõ cấch ly mể vò mưåt l do nâo àố thò vêỵn cố thïí lâm nhiïìu
cấch:
- Mể nùån sûäa vâo bònh vâ àûa nhên viïn y tïë úã khoa chùm sốc
trễ sú sinh cho ëng (bùçng ly, bùçng mỵng). Cêìn vùỉt sûäa thûúâng
xun àïí duy trò lûúång sûäa mể.

- Nhúâ nhên viïn y tïë àûa bế àïën chưỵ mể àïí cho b vâo mưỵi cûä
b, hóåc cho mể vâo khoa sùn sốc sú sinh cho con b khoẫng 3 giúâ
mưåt lêìn
- Khi bế àûúåc gêìn mể thò cho têåp b mể ngay àïí tẩo lẩi ngìn
sûäa. Mể cêìn kiïn trò cho bế mt v mể câng nhiïìu câng tưët àïí gip
tẩo sûäa vâ tiïët nhiïìu sûäa.
Nïëu lc àêìu chûa cố sûäa, bế khưng mën ngêåm v mể thò cêìn
lâm mưåt sưë th thåt nhỗ nhû: pha sûäa vâo bònh vâ nhỗ sûäa bònh lïn
v mể trong khi bế àang mt v mể, dấn mưåt ưëng dêỵn sûäa nhỗ lïn
ngûåc me vâ cho bế ngêåm chung vúái v mể
- Nïëu gùåp khố khùn gò, mể cố thïí trao àưíi vúái cấc nhêån viïn y tïë
vâ àïì nghõ gip àúä.
CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 134




Lâm sao cho bế b mể khi nm v bõ nûát?

Khi bế ngêåm v mể chûa tưët, cng nhû khi mể dûát bế ra khỗi
v quấ nhanh trong khi àang ngêåm chùåt v àïìu cố thïí lâm tưín
thûúng da v, gêy nûát nm v.
Nïëu khưng àiïìu trõ súám sệ dêỵn àïën viïm v hay ấp xe v. Viïm
v câng dïỵ xẫy ra nïëu trễ ngûng b vâ sûäa khưng thoất ra.
Vò vêåy, bâ mể nïn:
- Sûãa lẩi tû thïë b, tiïëp tc cho bế b mể bùỉt àêìu úã bïn v
khưng àau.
- Cưë gùỉng àïí thoấng v câng nhiïìu câng tưët.
- Sau khi cho b xong, bưi sûäa mể lïn chưỵ v nûát sệ gip da
mau lânh.

- Nïëu mể khưng thïí tiïëp tc cho trễ b vò àau nhiïìu hóåc àau
cẫ hai bïn, cêìn phẫi vùỉt sûäa thûúâng xun bùçng tay hay bùçng dng
c ht sûäa, cho ëng bùçng ly, cưëc hóåc bùçng mỵng. Khi búát àau thò
cho bế b lẩi ngay.






CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 135




Bùỉt àêìu cho trễ b mể

Thúâi gian quan trổng nhêët cho b sûäa mể lâ nhûäng ngây àêìu
tiïn tẩi bïånh viïån, lêìn b àêìu tiïn ca trễ nïn thûåc hiïån trïn bân
sinh. Cho trễ b súám sau khi sanh rêët quan trổng vò sệ gùỉn bố mể vâ
con, gip cho viïåc ni con bùçng sûäa mể thån lúåi vâ kếo dâi.
1. Lc múái sinh xong, nïn:
- Àùỉp êëm cho mể vâ con.
- Mể àïí con nùçm trïn ngûåc vâ cho b. Àố lâ thúâi gian tưët nhêët
àïí têåp cho trễ b.
2. Lâm thïë nâo àïí mau xëng sûäa?
Sau khi sinh, cưë gùỉng cho con gêìn mể câng súám câng tưët. Con
cêìn nùçm cng giûúâng vúái mể hóåc nùçm trong nưi cẩnh mể. Sûå tiïëp
xc giûäa mể vâ con qua cấi nhòn tròu mïën, sûå àng chẩm, ưm êëp,
vët ve vâ àùåc biïåt lâ viïåc cho con b sûäa non súám sệ gip mau

xëng sûäa. Khi sûäa àậ bùỉt àêìu xëng, nïëu cho b thûúâng xun sệ
gip sûäa xëng nhiïìu vâ nhanh hún.
3. Ngay sau khi sinh, cố cêìn cho trễ ëng nûúác àûúâng, nûúác cam
thẫo khưng?
Sau khi sinh, trễ cêìn àûúåc b sûäa non ngay trong mưåt, hai giúâ
àêìu. Ngoâi sûäa non, khưng nïn cho trễ ëng bêët k mưåt loẩi thûác
ëng nâo khấc.
Trûúác àêy vò nhiïìu l do, mưåt sưë bâ mể thûúâng cho trễ ëng
nûúác cam thẫo, nûúác chanh, nûúác lổc, mêåt ong pha loậng hóåc sûäa bưåt
trûúác khi cho con b sûäa non. Thêåt ra, chó cêìn mưåt đt sûäa non cng àậ
CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 136

à cho trễ trong thúâi gian àêìu vâ viïåc cho ëng cấc loẩi nûúác khấc cố
thïí gêy hẩi nhû sau:
- Ẫnh hûúãng àưëi vúái trễ:
Khưng àûúåc b sûäa non sệ dïỵ bõ bïånh vò cấc loẩi àưì ëng nhên
tẩo rêët dïỵ bõ nhiïỵm khín, trễ dïỵ bõ dõ ûáng, chẫy mấu àûúâng tiïu
hốa, tiïu chẫy Nûúác cam thẫo gêy tiïët àâm nhúát lâm trễ nghểt thúã.
Trễ cố thïí khưng chõu b mể vò khưng côn cẫm thêëy àối.
- Ẫnh hûúãng àưëi vúái mể:
Sûäa chêåm xëng vò trễ mt đt.
Sau khi sûäa xëng, trễ mt đt sệ lâm àêìu v bõ cùng tûác vâ dïỵ
dêỵn àïën viïm v.
Mể cẫm thêëy khố khùn khi cho trễ b vâ khưng mën cho trễ
tiïëp tc b mể.
Chó cêìn hai lêìn b bònh cng cố thïí lâm thêët bẩi viïåc cho con
b sûäa mể.
4. Cho b nhû thïë nâo àïí mể cố nhiïìu sûäa vâ bế b tưët:
- Mể nïn thûúâng xun bïë con vâ cho b khi nâo bế àôi b. Lc
àêìu bế cố thïí b thêët thûúâng, sau khoẫng hai tìn lïỵ, cûä bế b sệ ưín

àõnh hún.
- Khưng nïn quy àõnh sưë bûäa b vâ khoẫng cấch giûäa hai lêìn b
cho mổi trễ, vò mưỵi trễ cố nhu cêìu b khấc nhau. Mt v thûúâng
xun sệ kđch thđch sẫn xët prolactin, gip xëng sûäa súám hún.
- Cho b theo nhu cêìu sệ trấnh àûúåc hiïån tûúång ûá sûäa.
Ngay sau khi lổt lông mể, trễ phẫi àûúåc cho b bêët cûá lc nâo
trễ àôi b.
- Nïëu trễ khưng àôi b thûúâng xun: cố nhiïìu trễ rêët n lùång
vâ khưng khốc khi àối. Cêìn theo dội nïëu thêëy trễ khưng tùng cên
àïìu, lc nây cêìn cho trễ b nhiïìu hún mâ khưng cêìn àúåi trễ àôi b.
CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 137

- Nïëu trễ àôi b liïn tc (chûa àïën mưåt giúâ lẩi àôi b), cố thïí do
bïë trễ b khưng àng nïn trễ khưng nhêån à sûäa, àiïìu nây sệ lâm
cho mể kiïåt sûác. Do vêåy cêìn cho trễ b àng tû thïë.
- Nïëu mể cố nhiïìu sûäa: Mể nïn cho b hïët mưåt bïn v nây (àïí
lêëy àûúåc sûäa cëi nhiïìu chêët bưí) rưìi hậy cho b v bïn kia nïëu bế côn
mën b. Khưng àûúåc cho b mưåt nûãa bïn v nây rưìi mưåt nûãa bïn v
kia, bế sệ khưng nhêån àûúåc sûäa cëi, chêåm tùng cên vâ cố thïí bõ àau
bng. Bâ mể cng cố thïí vùỉt búát sûäa àêìu ra ly, cho b hïët sûäa cëi
trûúác rưìi cho b phêìn sûäa trong ly sau (bùçng mỵng) nïëu bế côn b
thïm àûúåc.
Thúâi gian cho b:
- Nhiïìu trễ chó b trong vông 5-10 pht, nhûng cố mưåt sưë trễ b
lêu àïën nûãa giúâ cng khưng sao.
- Vúái nhûäng trễ b chêåm, nïëu cho ngûâng b trûúác khi trễ mën
dûâng thò trễ sệ khưng nhêån àûúåc à sûäa. Àiïìu nây rêët khưng cố lúåi vò
sûäa cëi cûä b rêët giâu chêët bếo, gip trễ mau lúán.
Cho b hai bïn v nhû thïë nâo?
- Trễ khỗe thûúâng b cẫ hai bïn v cho mưỵi cûä b.

- Nhiïìu bâ mể cho b thån mưåt bïn, bïn đt cho b sệ giẫm vâ
ngûâng tiïët sûäa.
- Hậy cho trễ b hïët mưåt bïn v àïí bẫo àẫm cho trễ àûúåc b sûäa
cëi. Sau àố cho b tiïëp v bïn kia nïëu trễ côn mën b.
Cho b àïm: Nïn cho trễ b àïm nïëu trễ mën b.
- B àïm sệ tẩo nhiïìu sûäa vò trễ mt nhiïìu.
- B àïm rêët cêìn cho trễ khi mể ài lâm.
5. Vò sao trễ st cên trong nhûäng ngây àêìu?
Mêëy ngây àêìu bế sệ bõ st cên, cố khi st túái 10% sưë cên sau
khi sinh, do cú thïí trễ phẫi têåp thđch nghi vúái mưi trûúâng bïn ngoâi
vâ do cố sûå thay àưíi vïì dinh dûúäng. Tuy nhiïn sau khi àûúåc b sûäa
mể, trễ bùỉt àêìu lïn cên trúã lẩi vâ sau 10 ngây trễ phẫi àẩt sưë cên
CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 138

bùçng lc múái sinh. Trễ àûúåc b ngay sau khi sinh sệ lêëy lẩi sưë cên
nhanh hún nhûäng trễ khưng àûúåc b ngay.
6. Cố nïn lau v trûúác khi cho bế b khưng?
Vïå sinh v trûúác mưỵi lêìn cho b lâ khưng cêìn thiïët, nhêët lâ
dng xâ bưng sệ lâm mêët chêët nhúân tûå nhiïn ca nm v, da v sệ
khư vâ dïỵ bõ tưín thûúng, nt nm v. Mưỵi ngây, chó cêìn rûãa nm v
mưåt lêìn khi tùỉm

CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 139




Cấch bưìng bïë rêët quan trổng àïí bế b àûúåc nhiïìu sûäa

Bế sệ b àûúåc nhiïìu sûäa mể nïëu mể bïë àng cấch vâ cho bế
ngêåm v tưët. Nïëu ch mưåt cht, bâ mể sệ tòm ngay ra tû thïë thđch
húåp. Nhûng nhûäng bâ mể trễ chûa kinh nghiïåm thò rêët nïn xem lẩi
tû thïë cho con b ca mònh:
Cấch bïë trễ khi cho b mể:
- Mể ngưìi úã tû thïë thoẫi mấi vâ thû giận.
- Bïë trễ bùçng hai tay sao cho:
Àêìu vâ thên trễ thùèng hâng (àêìu trễ khưng bõ gêåp hoay xoay
nghiïng.
Mùåt trễ quay vâo àưëi diïån vúái v, mưi trễ vûâa têìm vúái nm v.
Trễ nùçm sất vâo lông mể, bng trễ ấp sất vâo bng mể.
Àúä phđa dûúái mưng trễ bùçng tay hóåc bùçng gưëi.
Gip trễ ngêåm v:

Chẩm nm v vâo mưi trễ.
- Àúåi cho àïën khi trễ hấ rưång miïång, àûa trễ nhanh chống túái
v sao cho mưi dûúái ca trễ úã dûúái nm v (Mể khưng cêìn thay àưíi tû
thïë àïí êën v vâo miïång trễ).
- Trễ phẫi ngêåm v vâo miïång câng nhiïìu câng tưët, ngêåm gêìn
hïët qìng v.
- Cùçm trễ chẩm vâo v mể.
- Trễ àûúåc b tûâ v chûá khưng phẫi tûâ nm v.
CÊM NANG CHO CẤC BÂ MỂ TRỄ 140

- Lûúäi ca trễ àûúåc àûa ra trûúác ưm lêëy phêìn qìng v phđa
trûúác.
Trễ ngêåm bùỉt v àng thò sệ ht sûäa dïỵ dâng vâ khưng lâm àau
v mể.
Cấc phẫn xẩ b:
- Phẫn xẩ tòm kiïëm v: Nïëu cố vêåt gò chẩm vâo vng xung
quanh miïång trễ vâo lc àối, trễ sệ hấ miïång vâ quay àêìu vïì hûúáng
àố.
- Phẫn xẩ mt v: Khi cố mưåt vêåt gò trong miïång trễ vâ chẩm
vâo vôm miïång, trễ sệ tûå àưång mt. Phẫn xẩ mt rêët mẩnh cố ngay
sau khi sinh.
- Phẫn xẩ nët: Nïëu miïång àêìy sûäa, trễ sệ nët.
Trễ b tưët lâ khi:
- Trễ nùçm b thoẫi mấi vâ cố vễ thỗa mận.
- Miïång trễ múã rưång, mưi dûúái àûa ra ngoâi, lûúäi chm quanh
bêìu v, mấ chm trôn. Lc àêìu trễ mt nhanh àïí tiïët sûäa ra, sau àố
trễ mt sêu vâ dâi húi, nghe cố tiïëng nët sûäa. Thónh thoẫng trễ
ngûng mưåt cht àïí thúã.