Thuốc tiêm, thuốc uống – Loại nào tốt hơn? pptx

Thuốc tiêm, thuốc
uống – Loại nào tốt
hơn?
Khi thầy thuốc quyết định cho người bệnh sử
dụng thuốc uống hay thuốc tiêm (tiêm bắp, tiêm
dưới da hay tiêm tĩnh mạch chậm, tiêm nhỏ giọt)
là hoàn toàn phụ thuộc vào mục đích điều trị, kết
hợp với tình trạng thực tế của người bệnh cũng
như về dược lực, dược động học của thuốc ấy (thời
gian phát huy tác dụng và hết tác dụng của thuốc).
Yêu cầu khi dùng thuốc là phải chọn lựa loại thuốc
tốt có nghĩa là thuốc nhanh chóng có được nồng độ
đủ để phát huy tác dụng kịp thời sau khi sử dụng, có
thời gian tồn tại trong máu càng lâu càng tốt, để
không phải dùng nhiều lần trong ngày. Mặt khác
thuốc không gây nhiều tác dụng phụ nguy hiểm, dễ
sử dụng, mùi vị dễ chịu khi uống hoặc khi tiêm ít đau
và giá thành hợp lý nhất.

Phải dùng đường tiêm bắt buộc với những trường
hợp có rối loạn hấp thu tại đường tiêu hóa.
Thuốc bao giờ cũng có các dạng bào chế khác nhau
để thầy thuốc lựa chọn cho phù hợp với từng mức độ
bệnh, tình trạng bệnh nhân và dễ dàng sử dụng, thuận
lợi cho người bệnh và nhất là đối với người cao tuổi,
trẻ em.
Về dược động học, khi đưa bất cứ một thứ thuốc nào
vào cơ thể, thuốc cũng cần có một thời gian nhất định
để hấp thu vào máu, đủ để phát huy tác dụng và sẽ bị
cơ thể loại bỏ bằng các cách khác nhau ra khỏi cơ
thể.

Thuốc dùng qua đường tiêm sẽ nhanh chóng có nồng
độ cao trong máu và trong vùng bị bệnh, nghĩa là sẽ
sớm phát huy tác dụng. Nhưng thuốc tiêm cũng
nhanh chóng bị đào thải ra khỏi cơ thể. Chẳng hạn
khi sử dụng kháng sinh như tiêm ampicilin qua
đường tĩnh mạch, sau 2 – 3 phút sẽ có nồng độ tối đa
trong máu và thuốc sẽ bị loại trừ ra khỏi cơ thể sau 5
giờ nên phải tiêm ít nhất 4 lần mới giữ được nồng độ
thuốc thích hợp để có thể chống được vi khuẩn sinh
sôi nảy nở trong máu. Còn nếu tiêm bắp sẽ mất 45 -
60 phút để có nồng độ tối đa cần thiết và sẽ bị đào
thải khỏi cơ thể sau 7 -8 giờ, như vậy đòi hỏi phải
tiêm bắp ít nhất 3 lần mỗi ngày mới đủ tác dụng.
Ngược lại, nếu uống phải mất 2 giờ sau mới đạt nồng
độ tối đa cần thiết nhưng thuốc chỉ bị đào thải phần
lớn sau khoảng 10 giờ và người bệnh chỉ cần uống 2
lần mỗi ngày cũng có thể đủ tác dụng cần thiết.
Như vậy trong thực tế phải dùng đường tiêm bắt buộc
với những trường hợp có rối loạn hấp thu tại đường
tiêu hóa, hay nôn trớ thường xuyên nên không thể
đưa thuốc vào đường tiêu hóa. Hoặc trong trường hợp
nhiễm khuẩn quá nặng (nhiễm khuẩn máu có choáng,
nhiễm khuẩn máu do não mô cầu… ). Còn trong đại
đa số tình trạng khác đều có thể dùng đường uống với
liều lượng thích hợp sẽ có tác dụng chữa bệnh như
đường tiêm. Dùng đường uống còn tránh được đau
đớn cho bệnh nhân nhất là trẻ em, ít có tác dụng phụ
và tai biến hơn tiêm, dễ dùng và giá thành hợp lý