Cổ tức tiền mặt và cổ tức cổ phần, cái nào tốt hơn?

Cổ tức tiền mặt và cổ tức cổ
phần, cái nào tốt hơn?




Cổ tức tiền mặt và cổ tức cổ phần, cái nào tốt hơn?

Trước đây, hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam đều chia cổ tức bằng tiền mặt,
thuật ngữ cổ tức cổ phần có vẻ còn khá xa lạ. Thế nhưng năm qua, cùng với sự
phát triển chóng mặt của TTCKVN, các doanh nghiệp đua nhau chi trả cổ tức
bằng cổ phiếu. Vậy, phải chăng cổ tức cổ phần tốt hơn cổ tức tiền mặt?

Để đi tìm lời giải cho câu hỏi này, chúng ta đi tìm hiểu sâu về bản chất của hai
phương thức chi trả cổ tức này.

Mục đích của việc chi trả cổ tức là doanh nghiệp muốn” san sẻ sự giàu có” trở lại
cho các cổ đông sau một khoảng thời gian hoạt động nhất định, thường là hằng
năm hay thường xuyên hơn là hằng quý. Có hai phương thức chia cổ tức chính :
cổ tức tiền mặt và cổ tức cổ phần.

Cổ tức tiền mặt là dạng cổ tức mà công ty lấy ra từ lợi nhuận có được chia cho nhà
đầu tư dưới dạng tiềnMnA.jpg mặt ( hoặc chuyển khoản). Cổ tức tiền mặt làm
chuyển giao giá trị kinh tế từ công ty sang cho các cổ đông thay vì công ty sử dụng
tiền đó cho hoạt động của mình. Tuy nhiên, điều này cũng gây ra một sự giảm
mạnh trong giá cổ phần của công ty một lượng đúng bằng cổ tức được chia. Ví dụ,
nếu công ty công bố chi trả cổ tức tiền mặt là 5% giá chứng
khoán thì các cổ đông cũng sẽ nhìn thấy có sự sụt giảm đúng
bằng 5% trong giá trị cổ phần của mình. Điều này là kết quả
của sự chuyển giao giá trị kinh tế. Tình huống khác của chi
trả cổ tức tiền mặt đó là các cổ đông nhận được cổ tức tiền

mặt sẽ phải đóng thuế trên giá trị được chia đó, do vậy giá trị
được nhận cuối cùng sẽ ít hơn mức cổ tức công bố.

Mặt khác, Cổ tức cổ phần là một sự gia tăng một lượng cổ phần của doanh nghiệp
với các cổ phần mới được chia cho các cổ đông. Ví dụ, nếu một công ty quyết định
trả cổ tức cổ phần 5%, nó sẽ gia tăng số lương cổ phần lên 5%. Nếu doanh nghiệp
có 1 triệu cổ phần, có nghĩa là doanh nghiệp sẽ có thêm 50.000 cổ phần nữa. Nếu
bạn sở hữu 100 cổ phần trong công ty, bạn sẽ nhận được 5 cổ phần tăng thêm nữa.

Tuy nhiên, cũng giống như cổ tức tiền mặt, cổ tức cổ phần không làm gia tăng giá
trị của công ty. Nếu một cổ phần doanh nghiệp có giá là 10 USD một cổ phần, thì
giá trị công ty sẽ là 10 triệu USD. Sau khi cổ tức cổ phần được chia, giá trị doanh
nghiệp vẫn như cũ, nhưng giá trị mỗi cổ phần sẽ giảm xuống 9.52 USD một cổ
phần để điều chỉnh cho khoản cổ tức đã được chia. Lợi thế của cổ tức cổ phần ở
đây chỉ 510902.jpgđơn giản là mang đến cho cổ đông sự lựa chọn. Các cổ đông có
thể giữ cổ phần và hi vọng công ty sẽ có thể sử dụng tiền đó để tạo ra một tỷ suất
sinh lợi tốt hơn hoặc các cổ đông có thể bán một số cổ phần mới để tạo ra cổ tức
tiền mặt cho riêng mình. Lợi ích lớn nhất của cổ tức cổ phần là các cổ đông không
bị đánh thuế trên giá trị cổ tức nhận được.

Cổ tức cổ phần được cho là tốt hơn so với cổ tức tiền mặt nếu chúng không đi kèm
với quyền chọn cổ tức tiền mặt. Điều này đơn giản chỉ bởi chúng ta đang so sánh
giữa cổ tức cổ phần và cổ tức tiền mặt. Tuy nhiên, nói như thế không có nghĩa là
cổ tức tiền mặt không tốt, đơn giản là cổ tức tiền mặt không có sự lựa chọn nào
ngoài việc bạn phải nhận tiền mặt. Cổ đông vẫn có thể tái đầu tư từ cổ tức tiền mặt
vào công ty thông qua các dự án tái đầu tư từ cổ tức. Ưu điểm lớn nhất của tiền
mặt là tính thanh khoản rất cao, cầm tiền mặt trong tay bao giờ cũng chắc chắn
hơn là bạn cầm cổ phiếu trong tay. Hơn nữa, việc đánh thuế trên cổ tức tiền mặt
được nhận vẫn chưa được thực hiện tại Việt Nam. Nếu bạn là nhà đâu tư ngại rủi
ro và muốn chắc chắn thì có lẽ bạn sẽ yêu thích cổ tức tiền mặt hơn, vì giá trị của

chúng rất chắc chắn. Và các doanh nghiệp chi trả cổ tức bằng tiền mặt có thể là
một sự lựa chọn của bạn.

Nhìn chung các doanh nghiệp Việt Nam không có tính thống nhẩt trong phương
thức chi trả cổ tức. Phần lớn các doanh nghiệp đều trả cổ tức hai lần một lần, có
thể kể đến như: Công ty cổ phần TM-XNK Thiên Nam (TNA), Công ty cổ phần
Sữa Việt Nam (VNM), CTCP Khách sạn Sài Gòn (SGH), Công ty cổ phần
Khoáng sản Bình Định (BMC), Công ty cổ phần Nhựa Bình Minh (BMP)… Có
doanh nghiệp lại chia cổ tức 3 lần một năm như CTCP Đầu tư Thương mại SMC
(SMC), Công ty Cổ phần Phát triển Nhà Thủ Đức. Và cũng có những doanh
nghiệp chỉ chi trả cổ tức theo năm như CTCP Vật liệu xây dựng Lâm Đồng (LBM)
hay CTCP Nhựa Đà Nẵng (DPC), Công ty cổ phần Nước giải khát Sài Gòn (TRI),
Công ty cổ phần Khu công nghiệp Tân Tạo (ITA), Công ty CP Phát triển Đầu tư
Công nghệ FPT,…

Tính từ đầu năm 2007 cho đến nay, số lượng doanh nghiệp trả cổ tức bằng tiền
mặt gần gấp đôi số doanh nghiệp trả cổ tức bằng cổ phiếu. Đồng thời cũng có
những doanh nghiệp thực thiện cùng lúc cả hai hình thức chi trả cổ tức. Nhà đầu tư
cá nhân Việt Nam trong thời gian gần đây dường như ưa thích dạng trả cổ tức
bằng cổ phần. Lý do cơ bản có lẽ là do phần nhà đầu tư Việt Nam tham gia theo
hình thức kinh doanh ngắn hạn, ưu tiên có cổ phiếu để giao dịch mua đi bán lại
kiếm chênh lệch ngay. Với nhà đầu tư tổ chức, cổ tức bằng tiền mặt lại có những
ưu điểm riêng do phương thức đầu tư của những đối tượng này thường có tính dài
hạn, cổ tức tiền mặt mang lại một nguồn doanh thu nhất định.