Giáo trình hình thành ứng dụng nguồn vốn chủ sở hữu trong hạch toán kinh tế p5 pdf

62
Tuy nhiãn cạch âäúi chiãúu ny cng gàûp mäüt säú nhỉåüc âiãøm nhỉ:
- Khọ ạp dủng våïi cạc âån vë cọ quy mä låïn, sỉí dủng nhiãưu ti khon vç khi láûp
bng ráút phỉïc tảp.
- Mäüt säú trỉåìng håüp sai sọt, nháưm láùn váùn khäng âỉåüc phạt hiãûn, l do tỉång tỉû
nhỉ âäúi våïi bng cán âäúi ti khon.
Trong thỉûc tãú tỉì ngun tàõc kãút cáúu ca bng âäúi chiãúu kiãøu bn cåì, ngỉåìi ta â
váûn dủng âãø thiãút kãú nhiãưu loải säø cọ quan hãû âäúi chiãúu chàût ch, phủc vủ cho cäng tạc
kãú toạn.
3.5.3 Bng täøng håüp chi tiãút
Cọ hai dảng bng täøng håüp chi tiãút ch
úu âọ l: bng täøng håüp chi tiãút vãư
thanh toạn v bng täøng håüp chi tiãút vãư hng täưn kho.
a. Bng täøng håüp chi tiãút vãư thanh toạn.
Máùu: BNG TÄØNG HÅÜP CHI TIÃÚT VÃƯ THANH TOẠN

Säú dỉ âáưu k Säú phạt sinh trong k Säú dỉ cúi kì STT Tãn âäúi
tỉåüng
Nåü Cọ Nåü Cọ Nåü Cọ

Cäüng

b. Bng täøng håüp chi tiãút vãư hng täưn kho
Máùu: BNG TÄØNG HÅÜP CHI TIÃÚT VÃƯ HNG TÄƯN KHO

Täưn âáưu k Nháûp trong k Xút trong k Täưn cúi k ST
T
Tãn âäúi
tỉåüng
ÂVT
SL

Âån
giạ

TT SL
Âån
giạ

TT SL
Âån
giạ

TT SL
Âån
giạ

TT

Cäüng
Säú liãûu åí dng täøng cäüng s âỉåüc âäúi chiãúu våïi cạc säú liãûu tỉång ỉïng åí ti
khon täøng håüp. Nãúu cọ sỉû chãnh lãûch säú liãûu giỉỵa cạc bng täøng håüp chi tiãút våïi cạc
säø kãú toạn täøng håüp thç cọ nghéa l viãûc ghi chẹp kãú toạn â cọ sai sọt, nháưm láùn cáưn
âỉåüc kiãøm tra v sỉía sai.
Thỉûc cháút âäúi chiãúu kiãøm tra qua bng täøng håüp chi tiãút chênh l sỉû âäúi chiãúu
kiãøm tra giỉỵa hảch toạn täøng håüp v hảch toạn chi tiãút.
63
CHỈÅNG 4

PHỈÅNG PHẠP TÊNH GIẠ V
KÃÚ TOẠN CẠC QUẠ TRÇNH KINH DOANH

4.1 SỈÛ CÁƯN THIÃÚT V NGHÉA CA PHỈÅNG PHẠP TÊNH GIẠ
Nhỉ åí chỉång 1 â âãư cáûp, ti sn ca cạc âån vë cọ tênh hai màût, tênh âa dảng
v tênh váûn âäüng thỉåìng xun liãn tủc. Chụng bao gäưm nhiãưu loải khạc nhau âỉåüc
biãøu hiãûn dỉåïi nhiãưu hçnh thỉïc khạc nhau. Mäùi loải âỉåüc âo lỉåìng båíi mäüt loải thỉåïc
âo khạc nhau nhỉ: mẹt, cại, chiãúc, táún, lêt, ki-lä-gam, âäưng Vç váûy âãø biãút âỉåüc quy
mä hoảt âäüng ca âån vë, kãú toạn cáưn phi âạnh giạ tỉìng loải ti sn theo chè tiãu giạ
trë v täøng håüp âỉåüc táút c ti sn bàòng chè tiãu giạ trë.(1)
Trong quạ trçnh hoảt âäüng ca cạc âån vë, ti sn váûn âäüng v biãún âäøi khäng
ngỉì
ng. Sỉû váûn âäüng v biãún âäøi khäng ngỉìng âọ cúi cng phi âỉåüc kãú toạn phn ạnh
vo säø kãú toạn täøng håüp bàòng thỉåïc âo giạ trë.(2)
Chi phê sn xút kinh doanh phạt sinh gäưm nhiãưu úu täú biãøu hiãûn dỉåïi nhiãưu
hçnh thại khạc nhau, nhỉ: ngun váût liãûu, cäng củ dủng củ, chi phê tiãưn lỉång, kháúu
hao mạy mọc thiãút bë Âãø täøng håüp chi phê â phạt sinh, kãú toạn phi âạnh giạ cạc úu
täú chi phê theo thỉåïc âo giạ trë, âäưng thåìi täøng håüp thnh chè tiãu chi phê hoảt âäüng
kinh doanh.(3)
Màût khạc âãø xạc âënh giạ trë thỉûc tãú ca mäüt ti sn mua ngoi hồûc tỉû chãú bao
gäưm nhiãưu úu täú chi phê kãút håüp lả
i, kãú toạn phi biãøu hiãûn cạc úu täú chi phê âọ dỉåïi
hçnh thỉïc giạ trë v täøng håüp chụng lải.(4)

Cạc näüi dung (1), (2), (3) v (4) nãu trãn chênh l mäüt säú biãøu hiãûn ca phỉång
phạp tênh giạ.Váûy, mäüt cạch khại quạt cọ thãø hiãøu phỉång phạp tênh giạ nhỉ sau:
Phỉång phạp tênh giạ l phỉång phạp sỉí dủng thỉåïc âo tiãưn tãû âãø tênh toạn, âo
lỉåìng v biãøu hiãûn cạc âäúi tỉåüng hảch toạn kãú toạn.
Trong cäng tạc hảch toạn kãú toạn, phỉång phạp tênh giạ âỉåüc biãøu hiãûn dỉåïi hai
hçnh thỉïc l cạc bng tênh giạ v trçnh tỉû tênh giạ.
Phỉång phạp tênh giạ cọ nghéa hãút sỉïc quan trng âäúi våïi hoảt âäü

ng ca táút c
cạc doanh nghiãûp thüc mi hçnh thỉïc såí hỉỵu v mi loải hçnh hoảt âäüng, thüc cạc täø
chỉïc khạc.
64
Sỉí dủng thỉåïc âo tiãưn tãû âãø tênh toạn, phn ạnh cạc âäúi tỉåüng hảch toạn kãú toạn
s giụp cho cạc âån vë kiãøm tra, giạm sạt mäüt cạch hiãûu qu tçnh trảng v sỉû váûn âäüng
ca ti sn, giạm âäúc tçnh hçnh v kãút qu hoảt âäüng kinh doanh. Màût khạc cng thäng
qua tênh giạ, kãú toạn täøng håüp âỉåüc cạc chi phê b ra trong quạ trçnh sn xút kinh
doanh. Tỉì âọ, so sạnh våïi kãút qu thu âỉåüc âãø âạnh giạ hiãûu qu kinh doanh cúi cng
ca doanh nghiãûp .

Tênh giạ l mäüt trong cạc phỉång phạp hảch toạn kãú toạn , do váûy nọ cọ mäúi
liãn hãû chàût ch våïi cạc phỉång phạp khạc. Thäng qua tênh giạ, xạc âënh giạ trë ti sn
bàòng tiãưn, kãú toạn måïi cọ thãø ghi chẹp cạc âäúi tỉåüng kãú toạn vo chỉïng tỉì, säø kãú toạn
cng nhỉ täøng håüp tçnh hçnh ti sn, doanh thu, chi phê v kãút qu hoảt âäüng kinh
doanh ca âån vë.
Ngỉåüc lải, phi dỉûa trãn cạc phỉång phạp khạc nhỉ phỉång phạp chỉïng tỉì,
phỉång phạp ti khon thç phỉång phạp tênh giạ måïi cọ thãø táûp håüp, tênh toạn v xạc
âënh âỉåüc giạ trë ca cạc âäúi tỉåüng hảch toạn kãú toạn âỉåüc hçnh thnh, trong âọ ti s
n
l âäúi tỉåüng âỉåüc quan tám hng âáưu, thỉåìng bao gäưm: ti sn cäú âënh, váût tỉ, hng
họa, cäng củ lao âäüng
Âãø thỉûc hiãûn täút viãûc tênh giạ cạc loải ti sn, váût tỉ, sn pháøm, hng hoạ kãú
toạn cáưn phi tn theo nhỉỵng u cáưu v ngun tàõc nháút âënh nhàòm xạc âënh âụng
giạ trë ca âäúi tỉåüng cáưn tênh giạ.

4.2 U CÁƯU, NGUN TÀÕC V TRÇNH TỈÛ TÊNH GIẠ
4.2.1 u cáưu tênh giạ

Âãø phn ạnh âụng âàõn giạ trë ca âäúi tỉåüng kãú toạn, nhàòm cung cáúp thäng tin vãư

cạc âäúi tỉåüng hảch toạn kãú toạn mäüt cạch chênh xạc, trung thỉûc v khạch quan, khi
thỉûc hiãûn viãûc tênh giạ phi âm bo âỉåüc cạc u cáưu sau:

4.2.1.1. Tênh chênh xạc (xạc thỉûc)

Viãûc tênh giạ cạc âäúi tỉåüng phi âm bo tênh âụng, tênh â v ph håüp våïi âäúi
tỉåüng. u cáưu ny âi hi kãú toạn phi hảch toạn cáøn tháûn, nhỉ sau:
- Khi xạc âënh chi phê thüc cạc âäúi tỉåüng, kãú toạn cáưn phi càn cỉï vo cạc
chỉïng tỉì håüp l, håüp lãû v håüp phạp. Ngoi ra kãú toạn phi sỉí dủng cạc thỉåïc âo âụng
tiãu chøn, âụng quy âënh

- Táûp håüp âáưy â chi phê trạnh tçnh trảng b sọt chi phê hồûc nháưm âäúi tỉåüng
chëu chi phê.
- Phán bäø håüp l chi phê cho tỉìng âäúi tỉåüng khi mäüt khon chi phê phạt sinh liãn
quan âãún nhiãưu âäúi tỉåüng. Trong khi phán bäø cáưn xạc âënh chênh xạc phảm vi cạc âäúi
tỉåüng cáưn phán bäø chi phê, trạnh tçnh trảng phán bäø thiãúu hồûc thỉìa âäúi tỉåüng.
4.2.1.2. Tênh thäúng nháút


Tênh thäúng nháút trong u cáưu tênh giạ thãø hiãûn nhỉ sau: kãú toạn phi sỉí dủng
thäúng nháút cạc phỉång phạp, cạc chênh sạch tênh toạn giạ trë ca cạc âäúi tỉåüng giỉỵa cạc
k kãú toạn våïi nhau.
65
u cáưu vãư tênh thäúng nháút ny khäng chè âỉåüc âàût ra trong phảm vi mäüt âån vë
m cn âỉåüc âàût ra giỉỵa cạc âån vë cng ngnh. Nhåì tênh thäúng nháút m viãûc so sạnh,
phán têch âạnh giạ hoảt âäüng ca cạc âån vë thỉûc hiãûn âỉåüc thûn låüi hån v chênh xạc
hån.
Âiãưu ny s âỉåüc thãø hiãûn r trong pháưn cạc ngun tàõc kãú toạn chung âỉåüc
thỉìa nháûn nh hỉåíng âãún phỉång phạp tênh giạ.

4.2.2 Ngun tàõc tênh giạ
Näüi dung pháưn ny cn gi l cạc ngun tàõc kãú toạn chung âỉåüc thỉìa nháûn
nh hỉåíng âãún phỉång phạp tênh giạ.

Trong cäng tạc kãú toạn, khi tênh giạ cạc âäúi tỉåüng kãú toạn âi hi phi am hiãøu
v váûn dủng âụng âàõn cạc ngun tàõc kãú toạn chung sau:

4.2.2.1. Ngun tàõc giạ phê
Ngun tàõc ny u cáưu khi xạc âënh giạ ca cạc ti sn phi càn cỉï vo säú tiãưn
hồûc tỉång âỉång tiãưn doanh nghiãûp â chi phê thỉûc tãú âãø hçnh thnh nãn ti sn- gi l
giạ phê, giạ gäúc hay giạ väún ban âáưu.
Giạ gäúc khäng âỉåüc thay âäøi theo thåìi gian trỉì khi cọ quy âënh khạc trong
chøn mỉûc kãú toạn. Âãø theo di v phn ạnh giạ trë ca ti sn kãú toạn phi dỉûa vo giạ
gäúc hay giạ väún chỉï khäng dỉûa vo giạ thë trỉåìng.
Váûn dủng ngun tàõc ny âi hi khi mua sàõm ti sn hồûc tảo láûp ti sn dỉåïi
nhiãưu hçnh thỉïc khạc nhau thç phi ghi säø theo ton bäü chi phê thỉûc tãú phạ
t sinh tải thåìi
âiãøm xy ra viãûc mua sàõm, tảo láûp âọ v cạc chi phê liãn quan âãún viãûc tảo nãn ti sn
âọ. Giạ trë ghi säø ny s khäng thay âäøi khi giạ trãn thë trỉåìng thay âäøi trỉì trỉåìng håüp
âạnh giạ lải ti sn theo quy âënh ca nh nỉåïc hồûc u cáưu chung ca cäng tạc qun
l v cäng tạc qun trë doanh nghiãûp.

4.2.2.2. Ngun tàõc khạch quan

Ngun tàõc khạch quan âi hi cạc ti liãûu do kãú toạn cung cáúp, cạc säú liãûu do
kãú toạn phn ạnh cáưn phi mang tênh khạch quan, khäng bë bọp mẹo, xun tảc v cọ
â cå såí âãø tháøm tra khi cáưn thiãút.
Ngun tàõc ny nhàòm âm bo âäü tin cáûy cao trong cäng tạc kãú toạn, âàûc biãût
l vãư ngưn thäng tin cung cáúp cho cạc nh qun l.

Âãø thỉûc hiãûn u cáưu ca ngun tàõc, kãú toạn âån vë phi sỉí dủng cạc thỉåïc âo
hiãûn váût tiãu chøn. Màût khạc phi xem giạ väún l cå såí quan trng âãø phn ạnh vo säø
kãú toạn, cn giạ thë trỉåìng chè sỉí dủng mäüt cạch hản hỉỵu khi cáưn thiãút.
Ngun tàõc ny bäø sung cho ngun tàõc giạ phê. Nọ âi hi cạc säú liãûu ghi säø
phi dỉûa trãn nhỉỵng sỉû kiãûn cọ thãø kiãøm tra âỉåüc.Vç váûy trong trỉåìng håüp ti sn cọ
âỉåüc do biãúu tàûng hồûc trao âäøi trỉûc tiãúp våïi mäüt ti sn khạc, giạ trë ghi säø ca ti sn
cọ âỉåüc cáưn càn cỉï vo giạ trë thỉûc tãú
trãn thë trỉåìng tải thåìi âiãøm phạt sinh.
66
4.2.2.3. Ngun tàõc nháút quạn

Xẹt trãn gọc âäü phỉång phạp tênh giạ, ngun tàõc nháút quạn u cáưu kãú toạn
âån vë phi sỉí dủng thäúng nháút cạc phỉång phạp, cạc chênh sạch tênh toạn giạ trë ca
cạc âäúi tỉåüng giỉỵa cạc k kãú toạn våïi nhau. Vç váûy, ngun tàõc nháút quạn cn häù tråü
cho kãú toạn thỉûc hiãûn täút ngun tàõc ph håüp trong khi tênh giạ.

Trong thỉûc tãú nãúu vç l do no âọ büc phi thay âäøi phỉång phạp, chênh sạch
tênh giạ thç cạc âån vë váùn cọ thãø thay âäøi phỉång phạp, chênh sạch tênh giạ ca mçnh
nhỉng phi nãu r trong pháưn thuút minh bạo cạo ti chênh, âãø ngỉåìi âc bạo cạo ti
chênh cọ thãø nhçn nháûn âạnh giạ chênh xạc vãư tçnh hçnh ti sn cng nhỉ tçnh hçnh hoảt
âäüng ca âån vë.

4.2.2.4. Ngun tàõc tháûn trng
Ngun tàõc tháûn trng xút hiãûn khi âån vë cáưn ỉåïc tênh hồûc phạn âoạn nhỉỵng
váún âãư trong âiãưu kiãûn khäng chàõc chàõn. Ngun tàõc ny u cáưu nh qun l l khi
âỉïng trỉåïc nhiãưu gii phạp phi lỉûa chn thç hy lỉûa chn gii phạp êt nh hỉåíng nháút
âãún väún ch såí hỉỵu.
Váûn dủng vo phỉång phạp tênh giạ, ngun tàõc tháûn trng u cáưu khi tênh giạ
nãúu phỉång phạp no tảo ra thu nháûp nh hån hay giạ trë ti sn thu âỉåüc nh hån s l
phỉång phạp âỉåüc lỉûa chn.Vç nhỉ váûy, viãûc âm bo cho mäüt khon thu nháûp hồûc ti

sn âỉåüc chàõc chàõn hån.
Chàóng hả
n nhỉ khi xạc âënh giạ väún ca lỉåüng hng bạn ra trong k, ta phi
nghé âãún nh hỉåíng ca nọ âäúi våïi låüi nhûn âảt âỉåüc trong k. Giạ väún cng låïn thç
thu nháûp cng nh, cho nãn nãúu cọ nhiãưu phỉång ạn tênh giạ väún ta khäng nãn lỉûa
chn phỉång ạn mang lải låüi nhûn låïn nháút.
4.2.3 Trçnh tỉû tênh giạ

Xút phạt tỉì u cáưu khạch quan âäúi våïi cäng tạc tênh giạ, ta cọ thãø phán chia
trçnh tỉû tênh giạ thnh hai bỉåïc.

4.2.3.1 Bỉåïc 1: Táûp håüp v phán bäø chi phê thỉûc tãú phạt sinh

Trong bỉåïc ny càn cỉï vo cạc chỉïng tỉì håüp l, håüp lãû v håüp phạp, kãú toạn táûp
håüp ton bäü cạc chi phê thỉûc tãú phạt sinh theo tỉìng âäúi tỉåüng táûp håüp chi phê. Cạc
khon chi phê ny cọ thãø liãn quan âãún mäüt hồûc nhiãưu âäúi tỉåüng tênh giạ.

Nhỉỵng chi phê no chè liãn quan âãún mäüt âäúi tỉåüng tênh giạ thç táûp håüp trỉûc tiãúp
cho âäúi tỉåüng âọ, nhỉỵng chi phê no liãn quan âãún nhiãưu âäúi tỉåüng thç sau khi táûp håüp
xong kãú toạn cn phi phán bäø cho tỉìng âäúi tỉåüng theo nhỉỵng tiãu thỉïc håüp l.

Cäng thỉïc phán bäø täøng quạt nhỉ sau:




Chi phê
phán bäø cho
âäúi tỉåüng
i

Täøng chi phê cáưn phán bäø


Täøng säú tiãu thỉïc phán bäø ca
cạc âäúi tỉåüng
Säú tiãu thỉïc
phán bäø ca
âäúi tỉåüng
i
x=
67
4.2.3.2 Bỉåïc 2: Täøng håüp cạc chi phê â táûp håüp âỉåüc cho tỉìng âäúi tỉåüng tênh giạ,
xạc âënh giạ thỉûc tãú âãø ghi säø
Sau khi táûp håüp âỉåüc cạc chi phê thỉûc tãú phạt sinh cho tỉìng âäúi tỉåüng tênh giạ,
kãú toạn tiãún hnh tênh toạn, täøng håüp chi phê v xạc âënh giạ trë ca ti sn hçnh thnh.

Do âàûc âiãøm hçnh thnh ca cạc loải ti sn cọ khạc nhau nãn viãûc xạc âënh chi
phê â chi ra cáúu thnh nãn giạ ca tỉìng âäúi tỉåüng cng khạc nhau. Dỉåïi âáy xin nãu
cạch tênh giạ ca mäüt säú loải âäúi tỉåüng ch úu trong doanh nghiãûp.

4.2.4 Tênh giạ mäüt säú âäúi tỉåüng ch úu
Trong pháưn ny s giåïi thiãûu nhỉỵng nẹt chung nháút vãư näüi dung phỉång phạp
tênh giạ âäúi våïi hai nhọm âäúi tỉåüng ch úu, âọ l : ti sn mua ngoi v ti sn tỉû chãú.

4.2.4.1 Tênh giạ ti sn mua ngoi

Ti sn mua ngoi gäưm cọ: ti sn lỉu âäüng mua ngoi ( nhỉ: ngun váût liãûu,
cäng củ dủng củ, hng họa, bạn thnh pháøm) v ti sn cäú âënh khi váûn dủng trçnh tỉû
tênh giạ vo trỉåìng håüp ny, bỉåïc táûp håüp v phán bäø chi phê thỉåìng âỉåüc kãút håüp

chung våïi bỉåïc täøng håüp chi phê v tênh giạ , nhỉ sau:
* Ti sn cäú âënh mua ngoi
Giạ ghi säø âỉåüc gi l ngun giạ, xạc âënh theo cäng thỉïc:

Ngun giạ = Giạ mua thỉûc tãú + chi phê trỉåïc khi sỉí dủng

Våïi chi phê trỉåïc khi sỉí dủng l cạc chi phê ngoi giạ mua, phạt sinh tỉì khi mua
cho âãún khi bàõt âáưu âỉa vo sỉí dủng, bao gäưm: chi phê váûn chuøn, chi phê bäúc dåí, chi
phê làõp âàût, chảy thỉí
* Ti sn lỉu âäüng mua ngoi
Giạ ghi säø khi mua vãư nháûp kho xạc âënh theo cäng thỉïc:




Trong âọ:

+ Chi phê thu mua bao gäưm: chi phê váûn chuøn, chi phê bäúc dåí, bo qun, lỉu
kho lỉu bi, chi phê bo hiãøm

+ Cạc khon gim giạ hng mua l cạc khon doanh nghiãûp âỉåüc ngỉåìi bạn
gim trỉì vo giạ mua do mua säú nhiãưu ( chiãút kháúu thỉång mải), hng khäng âụng cháút
lỉåüng hồûc máùu m quy âënh
* Lỉu : Âäúi våïi ti sn mua ngoi, giạ mua thüc loải chi phê liãn quan âãún
tỉìng âäúi tỉåüng mua vo, nãn chi phê vãư giạ mua âỉåüc táûp håüp trỉûc tiãúp cho tỉìng âäúi
tỉåüng. Chi phê thu mua phạt sinh cọ thãø liãn quan âãún mäüt hay nhiãưu âäúi tỉåüng mua
vo. Nãúu chi phê thu mua liãn quan âãún tỉìng âäúi tỉåüng mua vo thç cng táûp håüp trỉûc
tiãúp nhỉ chi phê nhỉ chi phê giạ mua. Nãúu chi phê thu mua liãn quan âãún nhiãưu âäúi
tỉåüng mua vo, thç viãûc táûp håüp chi phê ny phi âỉåüc tiãún hnh bàòng cạch tênh toạ
n,

Giạ thỉûc
tãú nháûp


Giạ mua trãn hoạ âån
Chi phê
thu mua
Cạc khon
gim trỉì giạ
mua (nãúu cọ)
=
+
68
phán bäø chi phê cho tỉìng âäúi tỉåüng theo tiãu thỉïc håüp l nhỉ â trçnh by åí bỉåïc 1 ca
trçnh tỉû tênh giạ.

Khi tênh giạ ti sn mua ngoi cáưn chụ âãún thú giạ trë gia tàng. Âäúi våïi cạc
doanh nghiãûp näüp thú theo phỉång phạp kháúu trỉì thç thú giạ trë gia tàng khäng tênh
vo giạ trë ca ti sn mua ngoi, âäúi våïi doanh nghiãûp näüp thú theo phỉång phạp trỉûc
tiãúp thç thú giạ trë gia tàng âỉåüc tênh chung vo giạ trë ca ti sn mua ngoi.
4.2.4.2 Tênh giạ ti sn tỉû chãú
Ti sn tỉû chãú trong doanh nghiãûp bao gäưm: thnh pháøm, bạn thnh pháøm, ti
sn cäú âënh xáy dỉûng måïi , trçnh tỉû tênh giạ biãøu hiãûn nhỉ sau:
* Ti sn cäú âënh xáy dỉûng måïi

Ngun giạ = Giạ thnh thỉûc tãú âỉåüc duût + chi phê trỉåïc khi sỉí dủng

Trong âọ âãø tênh giạ thnh thỉûc tãú âỉåüc duût ca ti sn cäú âënh xáy dỉûng måïi,
cọ thãø ạp dủng tỉång tỉû nhỉ trçnh tỉû tênh giạ thnh thnh pháøm (s trçnh by åí pháưn
tiãúp theo)

* Tênh giạ thnh pháøm

Thnh pháøm l ti sn do doanh nghiãûp tỉû sn xút, chãú tảo ra. Vç váûy khi tênh
giạ cọ nhỉỵng âàûc âiãøm khạc biãût so våïi cạc âäúi tỉåüng ti sn do mua ngoi.
Âãø sn xút, chãú tảo ra sn pháøm, doanh nghiãûp phi b ra chi phê, gi l chi phê
sn xút. Hiãûn nay chi phê sn xút sn pháøm âỉåüc phán thnh ba khon mủc l chi phê
ngun váût liãûu trỉûc tiãúp, chi phê nhán cäng trỉûc tiãúp v chi phê sn xút chung.
Trçnh tỉû tênh giạ thnh sn pháøm cng bao gäưm hai bỉåïc nhỉ trçnh tỉû tênh giạ
täøng quạt trçnh by åí pháưn trỉåïc.

+
Bỉåïc 1: Táûp håüp v phán bäø chi phê sn xút phạt sinh:
Càn cỉï vo näüi dung ca tỉìng khon chi phê sn xút phạt sinh ta táûp håüp theo
ba khon mủc sau:

- Chi phê ngun váût liãûu trỉûc tiãúp l nhỉỵng chi phê vãư ngun váût liãûu dng trỉûc
tiãúp cho sn xút sn pháøm, nhỉ: gäù trong sn pháøm l bn ghãú gäù, såüi trong vi, xi
màng v sàõt thẹp trong kãút cáúu bã täng

- Chi phê nhán cäng trỉûc tiãúp l chi phê vãư lao âäüng trỉûc tiãúp tham gia vo sn
xút sn pháøm bao gäưm tiãưn lỉång v cạc khon trêch theo lỉång m doanh nghiãûp
phi thỉûc hiãûn nhỉ: bo hiãøm x häüi, bo hiãøm y tãú v kinh phê cäng âon .

Trong âọ: Bo hiãøm x häüi chiãúm 15% trãn täøng tiãưn lỉång, Bo hiãøm y tãú
chiãúm 2% trãn täøng tiãưn lỉång v Kinh phê cäng âon chiãúm 2% trãn täøng tiãưn
lỉång.T lãû ny cọ thãø thay âäøi ty thüc vo quy âënh ca cå quan chỉïc nàng cho
tỉìng thåìi k củ thãø.

- Chi phê sn xút chung l cạc chi phê phủc vủ cho sn xút sn pháøm trong
phảm vi phán xỉåíng, nhỉ: tiãưn lỉång ca nhán viãn qun l phán xỉåíng, chi phê váût

liãûu phủc vủ cho cäng tạc qun l phán xỉåíng, chi phê cäng củ dủng củ, chi phê kháúu
hao nh xỉåíng, mạy mọc thiãút bë

69
Thọng thổồỡng chi phờ saớn xuỏỳt chung lión quan õóỳn nhióửu õọỳi tổồỹng tờnh giaù, vỗ
vỏỷy cỏửn phaới phỏn bọứ cho tổỡng õọỳi tổồỹng tờnh giaù tổồng tổỷ nhổ caùch phỏn bọứ trỗnh baỡy
ồớ bổồùc 1 trong phỏửn trỗnh tổỷ tờnh giaù tọứng quaùt.

+ Bổồùc 2:
Tọứng hồỹp chi phờ saớn xuỏỳt õaợ tỏỷp hồỹp theo tổỡng õọỳi tổồỹng, xaùc õởnh
giaù thaỡnh saớn phỏứm hoaỡn thaỡnh theo trỗnh tổỷ sau:
- Tờnh tọứng chi phờ saớn xuỏỳt tỏỷp hồỹp õổồỹc trong kyỡ theo cọng thổùc:




- Tờnh chi phờ saớn xuỏỳt dồớ dang cuọỳi kyỡ chuyóứn sang kyỡ sau
- Tờnh giaù thaỡnh saớn phỏứm hoaỡn thaỡnh theo cọng thổùc:







- Tờnh giaù thaỡnh õồn vở saớn phỏứm hoaỡn thaỡnh:

Hoỷc:







Chuù yù: Chi phờ saớn xuỏỳt dồớ dang cuọỳi kyỡ trổồùc chuyóứn sang coỡn goỹi laỡ saớn phỏứm
saớn xuỏỳt dồớ dang õỏửu kyỡ, chi phờ saớn xuỏỳt dồớ dang cuọỳi kyỡ chuyóứn sang kyỡ sau coỡn goỹi
laỡ chi phờ saớn xuỏỳt dồớ dang cuọỳi kyỡ.
Giaù thaỡnh õồn vở
saớn phỏứm
(trong kyỡ)
Tọứng giaù thaỡnh saớn phỏứm SX hoaỡn thaỡnh (trong kyỡ)

Sọỳ lổồỹng saớn phỏứm hoaỡn thaỡnh (trong kyỡ)
=
Tọứng chi phờ saớn xuỏỳt
tỏỷp hồỹp õổồỹc trong kyỡ

Chi phờ saớn xuỏỳt
dồớ dang cuọỳi kyỡ
trổồùc chuyóứn sang
Chi phờ saớn xuỏỳt
phaùt sinh
trong kyỡ

= +
Tọứng giaù thaỡnh

saớn phỏứm SX hoaỡn
thaỡnh trong kyỡ

Tọứng chi phờ
saớn xuỏỳt tỏỷp hồỹp
õổồ
ỹ
c tron
g
k
y
ỡ
Chi phờ saớn xuỏỳt
dồớ dang cuọỳi kyỡ
chuyóứn sang kyỡ sau
=
-
Tọứng giaù thaỡnh
saớn phỏứm SX hoaỡn
thaỡnh trong kyỡ

Chi phờ SX dồớ dang
cuọỳi kyỡ trổồùc
chuyóứn sang
Chi phờ SX
phaùt sinh
trong kyỡ
Chi phờ SX dồớ dang
cuọỳi kyỡ chuyóứn
sang kyỡ sau

= + -
Giaù thaỡnh õồn vở
saớn phỏứm
(trong kyỡ)
Chi phờ SX dồớ
dang cuọỳi kyỡ
trổồùc chuyóứn sang
Chi phờ SX
phaùt sinh
trong kyỡ
Chi phờ SX dồớ dang
cuọỳi kyỡ chuyóứn
sang kyỡ sau

=
+ -
Sọỳ lổồỹng saớn phỏứm hoaỡn thaỡnh (trong kyỡ)
70
Âãø tênh giạ thnh sn pháøm thỉåìng ngỉåìi ta phi láûp bng ( phiãúu) tênh giạ
thnh theo máùu sau:

Âån vë:
BNG (PHIÃÚU) TÊNH GIẠ THNH


Bäü pháûn sn xút: Sn pháøm: , säú lỉåüng:

Âån vë tênh:

Khon mủc chi phê CPSX dåí
dang â.k
CPSX P.sinh
trong k
CPSX dåí
dang c.k
Täøng giạ
thnh SP
Giạ thnh
â.vë SP
1. CP Ngun váût liãûu TT
- Ng.liãûu, váût liãûu chênh
- Váût liãûu phủ
2. CP nhán cäng TT
- Lỉång,
- BHXH, BHYT, KPCÂ
3. CP sn xút chung
- CP nhán viãn phán xỉåíng
- CP váût liãûu
- CP dủng củ sn xút
- CP kháúu hao TSCÂ
- CP dëch vủ mua ngoi
- CP khạc bàòng tiãưn
Cäüng

4.3. KÃÚ TOẠN CẠC QUẠ TRÇNH KINH DOANH CH ÚU
Sau khi â lm quen våïi cạc phỉång phạp hảch toạn kãú toạn, nhỉ : phỉång phạp
chỉïng tỉì, phỉång phạp ti khon v phỉång phạp tênh giạ, ta cọ thãø váûn dủng cạc
phỉång phạp ny vo viãûc hảch toạn kãú toạn cạc quạ trçnh kinh tãú ch úu ca mäüt
doanh nghiãûp báút k. Trỉåïc hãút ta cáưn âiãøm qua cạc quạ trçnh kinh doanh ch úu ca

cạc doanh nghiãûp.
Cạc doanh nghiãûp hoảt âäüng trãn cạc lénh vỉûc khạc nhau: sn xút, thỉång mải,
dëch vủ, ti chênh- ngán hng Mäùi doanh nghiãûp cọ mäüt säú quạ trçnh kinh doanh ch
úu nháút âënh nhỉ:
* Âäúi våïi doanh nghiãûp sn xút, hoảt âäüng kinh doanh thỉåìng gäưm cọ
ba quạ
trçnh âọ l:
- Mua hng ( mua cạc úu täú âáưu vo- cn gi l cung ỉïng)
- Sn xút sn pháøm ( cn gi l chãú tảo sn pháøm )
- Tiãu thủ sn pháøm (cn gi l bạn hng hồûc lỉu thäng).
71
* Âäúi våïi doanh nghiãûp thỉång mải, thäng thỉåìng hoảt âäüng kinh doanh chè
gäưm cọ hai quạ trçnh ch úu:
- Mua hng ( mua cạc loải hng họa, cạc úu täú cọ thãø bạn ra)
- Bạn hng ( bạn cạc loải hng họa â mua vo)
* Âäúi våïi doanh nghiãûp dëch vủ, hoảt âäüng kinh doanh cng gäưm cọ hai quạ
trçnh ch úu âọ l:
- Mua hng (mua vo mäüt säú úu täú cáưn thiãút cho sn xút dëch vủ)
- Sn xút dëch vủ v cung cáúp dëch vủ cho khạch hng (quạ trçnh sn xút v
tiãu thủ âỉåüc ghẹp chung våïi nhau).
* Âäúi våïi doanh nghiãûp kinh doanh tiãưn tãû ( âiãøn hçnh l cạc ngán hng thỉång
mải) thç quạ trçnh kinh doanh ch ú
u l:
- Quạ trçnh huy âäüng väún
- Cho vay väún.
Phán têch hai quạ trçnh ny ta tháúy thỉûc cháút hoảt âäüng ca cạc doanh nghiãûp
kinh doanh tiãưn tãû cng bao gäưm hai quạ trçnh kinh tãú ch úu âọ l mua quưn sỉí
dủng väún v bạn quưn sỉí dủng väún. Ngoi ra cạc doanh nghiãûp ny cn thỉûc hiãûn quạ
trçnh sn xút v cung cáúp dëch vủ ngán hng cho khạch hng, nhỉ: dëch vủ chuøn
tiãưn, dëch vủ mäi giåïi chỉïng khoạn, dëch vủ tỉ váún âáưu tỉ

Nhçn chung háưu hãút cạc doanh nghiãûp âãưu cọ chung mäüt säú quạ trçnh kinh
doanh ch úu l mua hng v bạn hng, riãng cạc doanh nghiãûp sn xút cn cọ quạ
trçnh sn xút.
Váû
y âãø nàõm âỉåüc cäng tạc hảch toạn cạc quạ trçnh kinh doanh ch úu ca mäüt
doanh nghiãûp báút k, mäüt cạch täøng quạt ta chè cáưn nghiãn cỉïu cạc quạ trçnh kinh
doanh ch úu ca cạc doanh nghiãûp sn xút, vç doanh nghiãûp ny thỉûc hiãûn âáưy â
cạc quạ trçnh kinh doanh ch úu, gäưm: quạ trçnh mua hng, quạ trçnh sn xút v quạ
trçnh bạn hng.
4.3.1 Kãú toạn quạ trçnh mua hng
4.3.1.1. nghéa ca quạ trçnh mua hng
Âáy l quạ trçnh âáưu tiãn trong ton bäü quạ trçnh hoảt âäüng sn xút kinh doanh
ca táút c cạc doanh nghiãûp.
Quạ trçnh mua hng nhàòm âm bo cho hoảt âäüng ca doanh nghiãûp âỉåüc tiãún
hnh thỉåìng xun v liãn tủ
c. Thỉûc cháút nọ chênh l quạ trçnh dỉû trỉỵ úu täú âáưu vo
nhỉ: ngun váût liãûu, bạn thnh pháøm mua ngoi, cäng củ dủng củ, hng hoạ nhàòm
chøn bë cung ỉïng cho quạ trçnh sn xút hồûc lỉu thäng ca cạc doanh nghiãûp.
u cáưu ca quạ trçnh dỉû trỉỵ l phi dỉû trỉỵ mäüt cạch håüp l. Håüp l cọ thãø âỉåüc
hiãøu l vỉìa â, nghéa l nãúu lỉåüng váût tỉ, hng hoạ âỉåüc doanh nghiãûp dỉû trỉỵ quạ êt so
72
vồùi nhu cỏửu sổớ duỷng cho mọỹt chu kyỡ saớn xuỏỳt, lổu thọng thỗ seợ dỏựn õóỳn tỗnh traỷng giaùn
õoaỷn saớn xuỏỳt kinh doanh. Ngổồỹc laỷi nóỳu lổồỹng vỏỷt tổ, haỡng hoaù dổỷ trổợ quaù nhióửu so
vồùi nhu cỏửu sổớ duỷng trong mọỹt chu kyỡ saớn xuỏỳt, lổu thọng thỗ seợ gỏy ra tỗnh traỷng ổù
õoỹng vọỳn, laợng phờ vọỳn. Mỷt khaùc dổỷ trổợ quaù nhióửu so vồùi nhu cỏửu thổỷc tóỳ coỡn dỏựn õóỳn
tỗnh traỷng haỡng dổỷ trổợ bở giaớm chỏỳt lổồỹng, bở laỷc hỏỷu vóử mỏựu maợ vaỡ thọng sọỳ kyợ thuỏỷt.
óứ õaớm baớo cho doanh nghióỷp tióỳn haỡnh saớn xuỏỳt õổồỹc thổồỡng xuyón lión tuỷc
maỡ khọng gỏy ổù õoỹng vọỳn vaỡ chởu caùc aớnh hổồớng tióu cổỷc nóu trón, doanh nghióỷp cỏửn
pha
ới lỏỷp kóỳ hoaỷch dổỷ trổợ mọỹt caùch chờnh xaùc, hồỹp lyù vaỡ linh hoaỷt.

4.3.1.2. Phổồng phaùp kóỳ toaùn quaù trỗnh mua haỡng
a. Taỡi khoaớn sổớ duỷng
Haỷch toaùn quaù trỗnh mua haỡng kóỳ toaùn cỏửn sổớ duỷng caùc taỡi khoaớn trong nhoùm
taỡi khoaớn haỡng tọửn kho vaỡ caùc taỡi khoaớn lión quan õóỳn hoaỷt õọỹng thanh toaùn, bao gọửm:
- Caùc taỡi khoaớn haỡng tọửn kho: taỡi khoaớn Haỡng mua õang õi õổồỡng (151),
taỡi khoaớn Nguyón vỏỷt lióỷu (152), taỡi khoaớn Cọng cuỷ - duỷng cuỷ (153), taỡi khoaớn Haỡng
hoaù (156).
- Caùc taỡi khoaớn Tióửn ( 111, 112, 113), taỡi khoaớn Phaới traớ cho ngổồỡi baùn (331)
- Taỡi khoaớn Thuóỳ giaù trở gia tng õỏửu vaỡo õổồỹc khỏỳ
u trổỡ (133)
Sau õỏy laỡ nọỹi dung, kóỳt cỏỳu cuớa mọỹt sọỳ taỡi khoaớn cồ baớn õổồỹc sổớ duỷng trong
haỷch toaùn quaù trỗnh mua haỡng:
* Taỡi khoaớn Haỡng mua õang õi õổồỡng (151)
Laỡ taỡi khoaớn õổồỹc sổớ duỷng õóứ theo doợi, phaớn aùnh
tỏỳt caớ caùc loaỷi haỡng mua
chổa
vóử õóỳn doanh nghióỷp hoỷc õaợ vóử doanh nghióỷp nhổng chổa hoaỡn thaỡnh thuớ tuỷc nhỏỷp
kho.
Kóỳt cỏỳu cuớa taỡi khoaớn naỡy nhổ sau:
Nồỹ Taỡi khoaớn Haỡng mua õang õi õổồỡng ( 151) Coù









S

ọỳ dổ õỏửu kyỡ: Phaớn aùnh giaù trở thổỷc tóỳ
haỡng mua chổa vóử õóỳn doanh nghióỷp
hoỷc chổa nhỏỷp kho õỏửu kyỡ

P
haùt sinh: Phaớn aùnh giaù trở haỡng mua
õang õi õổồỡng tng lón

S
ọỳ dổ cuọỳi kyỡ: Phaớn aùnh giaù trở thổỷc tóỳ
haỡng mua õang õi õổồỡng cuọỳi kyỡ chổa
vóử õóỳn doanh nghióỷp hoỷc chổa nhỏỷp
kho cuọỳi kyỡ





P
haùt sinh: Phaớn aùnh giaù trở haỡng
mua õang õi õổồỡng vóử õóỳn doan
h
nghióỷp õaợ kióứm nhỏỷn, nhỏỷp kho.


73
* Cạc ti khon hng mua vo, gäưm: ti khon Ngun váût liãûu (152), ti khon
Cäng củ - dủng củ (153) v ti khon Hng hoạ (156). Tuy l nhỉỵng ti khon âäüc láûp
våïi nhau nhỉng chụng âãưu cọ cng bn cháút l ti sn lỉu âäüng mua vo, âãưu l hng
täưn kho dỉû trỉỵ cho quạ trçnh sn xút hồûc lỉu thäng v cọ kãút cáúu tỉång tỉû nhau:

Nåü Ti khon 152, 153, 156 Cọ












b. Så âäư kãú toạn quạ trçnh mua hng
Trong quạ trçnh mua hng kãú toạn cáưn chụ âãún úu täú thú giạ trë gia tàng.
Nãúu doanh nghiãûp näüp thú giạ trë gia tàng theo phỉång phạp kháúu trỉì, thç kãú
toạn phi phn ạnh thú giạ trë gia tàng ca hng mua vo vo ti khon 133 "Thú giạ
trë gia tàng âỉåüc kháúu trỉì " âãø âỉåüc kháúu trỉì vo cúi k kãú toạn. Âäưng thåìi trãn giạ
mua ca hng mua vo khäng tênh säú thú giạ trë gia tàng â hảch toạn vo ti khon
133 nọi trãn .
Ngỉåüc lải nãúu doanh nghiãûp näüp thú giạ trë gia tàng theo phỉång phạp trỉûc
tiãúp, kãú toạn khäng cáưn sỉí dủng âãún ti kho
n 133 "Thú giạ trë gia tàng âỉåüc kháúu
trỉì", vç thú giạ trë gia tàng ca hng mua vo âỉåüc kãú toạn tênh chung vo giạ mua
ca hng mua vo.
Trong phảm vi chỉång trçnh män ngun l kãú toạn chè nghiãn cỉïu så âäư hảch
toạn trong trỉåìng håüp doanh nghiãûp näüp thú giạ trë gia tàng theo phỉång phạp kháúu
trỉì - l phỉång phạp âỉåüc ạp dủng phäø biãún åí cạc doanh nghiãûp hiãûn nay:

S
äú dỉ âáưu k: Phn ạnh giạ trë thỉûc
tãú ngun váût liãûu, cäng củ dủng c
u
û
hồûc hng hoạ täưn kho âáưu k

P
hạt sinh: Phn ạnh giạ trë ngu
n
váût liãûu, cäng củ dủng củ hồûc hng
hoạ nháûp kho hồûc tàng lãn do cạc
ngun nhán khạc trong k

S
äú dỉ cúi k:
Phn ạnh giạ trë
thỉûc tãú Ngun váût liãûu, cäng c
u
û
dủng củ hồûc hng hoạ täưn kho
cúi k




P
hạt sinh: Phn ạnh giạ trë ngu
n

váût liãûu, cäng củ dủng củ hồûc hng
hoạ xút kho hồûc gim xúng do
cạc ngun nhán khạc trong k
74
SÅ ÂÄƯ KÃÚ TOẠN QUẠ TRÇNH MUA HNG
( âäúi våïi doanh nghiãûp näüp thú GTGT theo phỉång phạp kháúu trỉì)










Vê dủ : Tải mäüt doanh nghiãûp xáy làõp v kinh doanh hng trang trê näüi tháút, näüp thú
giạ trë gia tàng theo phỉång phạp kháúu trỉì cọ tçnh hçnh mua hng nhỉ sau:
1. Mua ngun váût liãûu thẹp
Φ
18 nháûp kho, giạ mua kãø c thú GTGT 10% l
11.000.000 âäưng. Â thanh toạn bàòng tiãưn gỉíi ngán hng
2. Hai mạy khoan tay mua thạng trỉåïc chỉa vãư âãún doanh nghiãûp, trong thạng â vãư
âãún doanh nghiãûp v â kiãøm nháûn nháûp kho, trë giạ 5.000.000 âäưng.
3. Mua mäüt lä ngun váût liãûu v hng hoạ nháûp kho chỉa tr tiãưn cho ngỉåìi bạn, bao
gäưm:
- Xi màng: Trë giạ mua theo hoạ âån c VAT 10 % l: 2.200.000 âäưng

- Ân trang trê näüi tháút: Trë giạ mua hng hoạ theo hoạ âån c VAT 10% l:
5.500.000 âäưng

Täøng chi phê váûn chuøn thanh toạn bàòng tiãưn màût phán bäø cho Xi màng v ân
trang trê näüi tháút theo giạ mua chỉa tênh thú GTGT l 140.000 âäưng.
4. Mua mäüt säú táúm bảc dng cho cäng tạc bo qun, thanh toạn bàòng chuøn khon, trë
giạ chỉa tênh thú GTGT 10% l 1.000.000 âäưng. Cúi thạng hng váùn chỉa vãư âãún
doanh nghiãûp.
u cáưu : Hy âënh khon cạc nghiãûp vủ kinh tãú trãn. Nãúu doanh nghiãûp näüp thú
GTGT theo phỉång phạp trỉûc tiãúp thç âënh khon s thay âäøi nhỉ thãú no ?



Váût tỉ, hng hoạ â mua
âang âi âỉåìng
Váût tỉ, hng hoạ â vãư nháûp
kho
TK 151
TK111
,
112
,
331
TK152
,
153
,
156
TK133
Mua váût tỉ, hng hoạ nháûp kho
( Giạ mua chỉa cọ thú GTGT + chi phê liãn quan)
Thú GTGT âáưu vo phạt sinh khi mua váût tỉ, hng hoạ
75

Baỡi giaới:
I. ởnh khoaớn caùc nghióỷp vuỷ kinh tóỳ trón: ( VT : õọửng)

Nghióỷp vuỷ 1 Nghióỷp vuỷ 2
Nồỹ TK 152 : 10.000.000 Nồỹ TK 153 : 5.000.000
Nồỹ TK 133 : 1.000.000 Coù TK 151 : 5.000.000
Coù TK 112 : 11.000.000
Nghióỷp vuỷ 3a Nghióỷp vuỷ 3b
Nồỹ TK 152 : 2.040.000 Nồỹ TK 156 : 5.100.000
Nồỹ TK 133 : 200.000 Nồỹ TK 133 : 500.000
Coù TK 331 : 2.200.000 Coù TK 331 : 5.500.000
Coù TK 111 : 40.000 Coù TK 111 : 100.000
Nghióỷp vuỷ 4
Nồỹ TK 151 : 1.000.000
Nồỹ TK 133 : 100.000
Coù TK 112 : 1.100.000

* Giaới thờch nghióỷp vuỷ sọỳ 1: nghióỷp vuỷ sọỳ 1, õóử baỡi cho giaù mua caớ thuóỳ GTGT
( VAT) 10% laỡ 11.000.000 õọửng, ta cỏửn phaới xaùc õởnh giaù chổa coù VAT nhổ sau:
Cọng thổùc: Giaù caớ VAT = Giaù chổa VAT x ( 1+ thuóỳ suỏỳt), suy ra
Giaù chổa VAT = Giaù caớ VAT/ ( 1+ thuóỳ suỏỳt)
Vỏỷy giaù nguyón vỏỷt lióỷu ghi vaỡo TK 152 cuớa nghióỷp vuỷ sọỳ 1:
11.000.000/ ( 1 + 10%) = 10.000.000
* Giaới thờch nghióỷp vuỷ sọỳ 3: nghióỷp vuỷ sọỳ 3 coù hai nọỹi dung õoù laỡ giaù mua haỡng theo
hoaù õồn vaỡ chi phờ vỏỷn chuyóứn cỏửn phaới phỏn bọứ cho nguyón vỏỷt lióỷu vaỡ haỡng hoaù theo
giaù mua chổa coù VAT.
Trong õoù:
Giaù mua chổa coù VAT cuớa nguyón vỏỷt lióỷu laỡ:
2.200.000/ (1+ 10%) = 2.000.000
Giaù mua chổa coù VAT cuớa haỡng hoaù laỡ:

5.500.000/ (1+ 10%) = 5.000.000
Chi phờ vỏỷn chuyóứn phỏn bọứ cho Xi mng:
140.000/ ( 2.000.000 + 5.000.000) x 2.000.000 = 40.000
Chi phờ vỏỷn chuyóứn phỏn bọứ cho õeỡn trang trờ nọỹi thỏỳt:
140.000/ ( 2.000.000 + 5.000.000) x 5.000.000 = 100.000
76
Giạ trë Xi màng mua ghi vo TK 152:
2.000.000 + 40.000 = 2.040.000
Giạ trë ân trang trê mua ghi vo TK 156:
5.000.000 + 100.000 = 5.100.000
II. Nãúu âån vë näüp thú GTGT theo phỉång phạp trỉûc tiãúp, cạc nghiãûp vủ kinh tãú
thay âäøi nhỉ sau:

Nghiãûp vủ 1

Nghiãûp vủ 2

Nåü TK 152 : 11.000.000 Nåü TK 153 : 5.000.000
Cọ TK 112 : 11.000.000 Cọ TK 151 : 5.000.000
Nghiãûp vủ 3a

Nghiãûp vủ 3b

Nåü TK 152 : 2.240.000 Nåü TK 156 : 5.600.000
Cọ TK 331 : 2.200.000 Cọ TK 331 : 5.500.000
Cọ TK 111 : 40.000 Cọ TK 111 : 100.000
Nghiãûp vủ 4
Nåü TK 151 : 1.100.000
Cọ TK 112 : 1.100.000
Lỉu : Khi doanh nghiãûp näüp thú GTGT theo phỉång phạp trỉûc tiãúp, ta b âi cạc TK thú

GTGT âỉåüc kháúu trỉì (133)â sỉí dủng åí trỉåìng håüp näüp thú theo phỉång phạp kháúu trỉì, säú
thú â hảch toạn vo TK ny âỉåüc tênh chung vo giạ
mua v hảch toạn cạc TK 152, 153
hồûc 156.
4.3.2 Kãú toạn quạ trçnh sn xút
4.3.2.1 nghéa ca quạ trçnh sn xút
Hoảt âäüng sn xút âỉåüc xem l mäüt trong nhỉỵng quạ trçnh quan trng nháút
khäng chè âäúi våïi doanh nghiãûp sn xút m c âäúi våïi nãưn kinh tãú qúc dán, nọ tho
mn nhu cáưu tiãu dng ca ton x häüi. Trong qụa trçnh ny, doanh nghiãûp â kãút håüp
cạc úu täú: tỉ liãûu sn xút, sỉïc lao âäüng v cạc úu täú phủ khạc âãø tảo ra sn pháøm.
Âỉïng trãn giạc âäü hảch toạn kãú toạn, cạc úu täú trãn âỉåüc chia thnh ba khon
mủc: chi phê ngun váût liãûu trỉûc tiãúp, chi phê nhán cäng trỉûc tiãú
p v chi phê sn xút
chung.
Kãút thục qụa trçnh ny doanh nghiãûp thu âỉåüc sn pháøm hon thnh v sn
pháøm dåí dang hay cn gi l chi phê sn xút dåí dang. Âãø hảch toạn quạ trçnh sn xút
kãú toạn phi váûn dủng täøng håüp cạc phỉång phạp: phỉång phạp chỉïng tỉì, phỉång phạp
ti khon v phỉång phạp tênh giạ, trong âọ quan trng nháút l phỉång phạp tênh giạ.