chăm sóc thiết yếu cho trẻ sơ sinh bình thường

Chăm sóc thiết yếu cho trẻ sơ
sinh bình thường
Ts. Đinh Thị Phương Hòa
Vụ Sức khỏe Sinh sản - Bộ Y tế
Lượng giá trước học
Các chăm sóc thiết yếu cho trẻ sơ sinh:
Hút dịch cho tất cả các trẻ ngay sau sổ rau
Bảo đảm cho trẻ thở được
Giữ ấm cho trẻ
Vệ sinh rốn hàng ngày và băng kín
Nhỏ mắt hàng ngày
Tắm cho trẻ ngay để làm sạch các chất bẩn,
dịch, máu từ cuộc đẻ
Cho trẻ bú mẹ ngay
Mục tiêu học tập
1. Mô tả các việc cần làm cho trẻ ngay sau khi
sinh
2. Thực hành các công việc chăm sóc trẻ
trong ngày đầu
3. Thực hành các công việc chăm sóc trẻ
trong 4 tuần sau sinh
Mục tiêu 1: Chăm sóc trẻ ngay
sau khi sinh
Các nhu cầu cơ bản của trẻ ngay sau khi sinh:
-
Được thở bình thường
-
Giữ ấm
-
Ăn sớm
-

Bảo vệ
Mục tiêu 1: Chăm sóc trẻ ngay
sau khi sinh
1. Bảo đảm trẻ thở bình thường
2. Giữ ấm:
-
Phòng ấm
-
Tiếp xúc da kề da với mẹ
-
Thay khăn ướt
-
Mặc áo đội mũ
-
Đánh giá tình trạng trẻ
Mục tiêu 1: Chăm sóc trẻ ngay
sau khi sinh
3. Các chăm sóc thường qui:
- Chăm sóc rốn
- Chăm sóc mắt
- Kiểm tra phát hiện dị tật
- Hỗ trợ cho trẻ bú sớm, hoàn toàn
- Đánh giá trẻ, kiểm tra giới tính, cân, đo trẻ
- Tiêm vitamin K1, BCG, VG-B
4. Vệ sinh:
- Cán bộ y tế
- Vệ sinh cho mẹ và con
Mục tiêu 2: Thực hành đựơc các
chăm sóc trẻ trong ngày đầu
1. Cho trẻ nằm với mẹ

2. Giữ ấm
3. Theo dõi và hướng dẫn bú mẹ đúng
4. Theo dõi các dấu hiệu bất thường
5. Không làm:
- tắm trước 6 giờ
- xuất viện trước 12 giờ
Mục tiêu 3: Thực hành đựơc các
chăm sóc trẻ trong 4 tuần đầu
1. Chăm sóc chung
2. Theo dõi
3. Chăm sóc rốn
4. Chăm sóc mắt
5. Chăm sóc da và giữ vệ sinh
6. Giữ ấm
7. Khuyến khích nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn
8. Phát hiện các dấu hiệu nguy hiểm
Mục tiêu 3: Thực hành đựơc các
chăm sóc trẻ trong 4 tuần đầu
1. Chăm sóc chung:
-
Luôn được nằm cùng với mẹ trong phòng ấm
-
Ngủ màn
-
Không tiếp xúc với người bệnh, vật nuôi
-
Không để trẻ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời
-
Không đặt trẻ trên nền lạnh
-

Không đặt trẻ nằm sấp
Mục tiêu 3: Thực hành đựơc các
chăm sóc trẻ trong 4 tuần đầu
2. Theo dõi
-
Màu da
-
Nhịp thở, nhịp tim
-
Thân nhiệt
-
Tiêu hóa
-
Tiết niệu
Mục tiêu 3: Thực hành đựơc các
chăm sóc trẻ trong 4 tuần đầu
3. Chăm sóc rốn
-
Để rốn hở, không đắp bất cứ thứ gì vào mặt rốn
-
Giữ khô, thoáng, sạch
-
Hạn chế sờ vào cuống rốn
-
Nếu dính bẩn: rửa bằng nước sạch, thấm khô
-
Theo dõi các dấu hiệu: chảy máu, nhiễm khuẩn
và xử trí kịp thời
Mục tiêu 3: Thực hành đựơc các
chăm sóc trẻ trong 4 tuần đầu

4. Chăm sóc mắt
-
Lau sạch hàng ngày
-
Không nhỏ bất cứ bất cứ thứ
gì vào mắt
Mục tiêu 3: Thực hành đựơc các
chăm sóc trẻ trong 4 tuần đầu
5. Chăm sóc da và giữ vệ sinh
6. Giữ ấm
7. Khuyến khích nuôi con bằng sữa mẹ
hoàn toàn
8. Phát hiện các dấu hiệu nguy hiểm
Các dấu hiệu nguy hiểm

Bỏ bú/bú kém

Ngủ li bì/khó đánh thức

Thở bất thường

Co giật

Mắt viêm tấy/đỏ

Viêm rốn lan rộng/có mủ

Chảy máu

Nôn/Chướng bụng


Không đái/ỉa sau 24 giờ
Các dấu hiệu
Bình thường
Bệnh lý, cần đưa trẻ đến CSYT ngay
Mầu sắc da Hồng
-
Vàng da đậm, tăng dần hoặc xuất hiện
trong vòng 24 giờ sau đẻ
Nhịp thở 40-60 lần/phút
-
Thở bất thường
- Co rút lồng ngực nặng
Nhịp tim 120 – 140 lần/phút
Thân nhiệt
36,5°C - 37,4°C (cặp nách, nếu cặp hậu
môn thì cao hơn 0.5°C).
- Sốt cao (>38.50C) hoặc hạ thân nhiệt
(<36.50C)
Tiêu hóa Đi phân su trong vòng 24 giờ sau đẻ.
Sau đó phân vàng 3-4 lần/ngày
- Bú kém/bỏ bú
- Không ỉa sau 24 giờ
- Nôn liên tục
- Chướng bụng
Tiết nịêu Đi tiểu ngay trong ngày đầu sau sinh.
Sau đó 7-8 lần/ngày
- Không đái sau 24 giờ
Các dấu hiệu
khác

-
Ngủ li bì hoặc khó đánh thức
-
Co giật
-
Mắt viêm tấy đỏ hoặc có mủ
-
Viêm tấy lan rộng quanh rốn hoặc rốn có
mủ
-
Chảy máu bất cứ chỗ nào
Xin cảm ơn
sự tham gia
tích cực của
các anh, chị!