08/14/14
08/14/14
1
1
ÂAÏI ÂÆÅÌNG
ÂAÏI ÂÆÅÌNG
vaì
THAI NGHEÏN
THAI NGHEÏN
BS.
BS.
DANG VAN PHAP
DANG VAN PHAP
2
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
Muỷc tióu baỡi giaớng
Mọ taớ õổồỹc caùc loaỷi õaùi thaùo õổồỡng vaỡ thai
ngheùn
Phỏn tờch õổồỹc caùc aớnh hổồớng cuớa bóỷnh õaùi
thaùo õổồỡng khi coù thai.
Trỗnh baỡy õổồỹc nguyón từc vaỡ hổồùng õióửu
trở bóỷnh õaùi thaùo õổồỡng trong khi coù thai.
3
Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l - Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l
Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l - Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l
Âải cỉång
Trỉåïc khi phạt hiãûn ra
insulin, bãûnh âại âỉåìng thỉåìng
ngun nhán gáy vä sinh hồûc khọ
cọ thai. Âäúi våïi bv mẻ bãûnh ny
gáy tỉí vong 2/3 säú phủ nỉỵ cọ thai
trong quạ trçnh mang thai, nhỉng
váún âãư nh hỉåíng låïn ca bãûnh l
âäúi våïi thai nhi.
4
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aỷi cổồng (t.theo)
Nhổợng nm gỏửn õỏy, õổồỹc phaùt
hióỷn vaỡ õióửu trở cho nhổợng thai phuỷ coù bónh
õaùi thaùo õổồỡng ngổồỡi ta nhỏỷn thỏỳy
- Giaớm õaùng kóứ tyớ lóỷ tổớ vong chu sinh.
- Vỏựn coù khoaớng 4 - 8% dở daỷng bỏứm
sinh Thai chóỳt trong tổớ cung.
5
Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l - Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l
Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l - Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l
Cå chãú sinh l bãûnh
L bãûnh chuøn họa, cọ âàûc trỉng
l tàng glucose huút.
Glucose huút tàng do sỉû tiãút
insulin bë thiãúu, hồûc do insulin cọ tạc
dủng kẹm hồûc do phäúi håüp c hai úu
täú trãn.
Tàng glucose huút mn tênh trong
âại thạo âỉåìng dáùn âãún nhỉỵng thỉång
täøn, nhỉỵng räúi loản, suy úu chỉïc nàng
nhiãưu cå quan âàûc biãût l màõt, tháûn, tháưn
kinh v mảch mạu.
6
Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l - Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l
Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l - Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l
Cå chãú sinh l bãûnh
(t.theo)
Àn úng quạ âäü lm tàng âỉåìng huút,
kêch thêch tãú bo β ca âo tủy tảng tàng sinh
v tàng tiãút insulin, gáy máûp phç do tãú bo ca
cå thãø âọn nháûn nhiãưu insulin v sỉí dủng
nhiãưu glucose âãø tảo nàng lỉåüng v dỉû trỉí
glycogne v cháút bẹo. Âãún mäüt lục no âọ
cạc tãú bo β ca âo tủy tảng máút âạp ỉïng våïi
nhỉỵng kêch thêch gáy nãn do tàng âỉåìng
huút, tãú bo âêch máút kh nàng sỉí dủng
glucose do máút âạp ỉïng våïi insulin. V háûu
qu l bãûnh âại âỉåìng xút hiãûn.
7
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
Phỏn loaỷi
Hióỷn nay coù nhióửu caùch phỏn loaỷi
8
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
1. Dổỷa vaỡo ớnh hổồớng cuớa
insulin ta coù hai loaỷi nhổ sau
aùi õổồỡng type I . Laỡ loaỷi õaùi õổồỡng phuỷ
thuọỹc insulin
aùi õổồỡng type II. Laỡ loaỷi õaùi õổồỡng khọng
phuỷ thuọỹc insulin
9
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng type I .
ỏy laỡ daỷng nỷng, thổồỡng xuỏỳt hióỷn sồùm khi tuọứi coỡn
treớ. ọi khi cuợng gỷp ồớ ngổồỡi lồùn khọng mỏỷp phỗ.
Do caùc tóỳ baỡo cuớa õaớo tuỷy taỷng khọng õaùp ổùng vồùi
moỹi kờch thờch cuớa insulin, vỗ vỏỷy trong maùu cuớa bóỷnh
nhỏn khọng coù insulin, õổồỡng huyóỳt tng, gỏy kờch thờch
saớn xuỏỳt glucagon laỡ mọỹt nọỹi tióỳt tọỳ laỡm haỷ õổồỡng huyóỳt
do tóỳ baỡo cuớa tuyóỳn tuỷy tióỳt ra.
Daỷng õaùi thaùo õổồỡng naỡy dóứ bở bióỳn chổùng toan
chuyóứn hoùa vaỡ phaới õổồỹc õióửu trở thổồỡng xuyón vồùi
insulin ngoaỷi sinh.
10
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng type II .
Daỷng naỡy thổồỡng xuỏỳt hióỷn ồớ ngổồỡi trổồớng thaỡnh,
trong maùu cuớa bóỷnh vỏựn coù õuớ insulin cho nón trong õióửu
kióỷn hoaỷt õọỹng bỗnh thổồỡng khọng gỏy toan chuyóứn hoùa.
Nhổng vỗ tóỳ baỡo õờch khọng nhaỷy caớm vồùi insulin vaỡ
tóỳ baỡo cuớa õaớo tuỷy taỷng khọng õaùp ổùng tọỳ vồùi glucose
trong maùu cuớa bóỷnh nhỏn nón bióỳn chổùng toan chuyóứn
hoùa coù thóứ xaớy ra mọỹt khi nhu cỏửu cuớa cồ thóứ tng.
11
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng type II õổồỹc chia laỡm hai
nhoùm nhoớ :
+ aùi thaùo õổồỡng khọng phuỷ thuọỹc insulin, khọng
mỏỷp phỗ (Daỷng naỡy õaùp ổùng tọỳt vồùi chóỳ õọỹ dinh dổồợng coù
kióứm soùat vaỡ caùc chỏỳt haỷ õổồỡng huyóỳt daỷng uọỳng)
+ aùi thaùo õổồỡng khọng phuỷ thuọỹc insulin, coù
mỏỷp phỗ (Daỷng naỡy thổồỡng õổồỹc gỏy nón do caùc yóỳu tọỳ
ngoaỡi tuỷy taỷng, laỡm cho tóỳ baỡo õờch khọng nhaỷy caớm vồùi
insulin nọỹi sinh. Bóỷnh thổồỡng xuỏỳt hióỷn ồớ ngổồỡi trổồớng
thaỡnh vaỡ khọng gỏy toan chuyóứn hoùa)
12
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
2. Dổỷa vaỡo thồỡi gian mừc bóỷnh
- aùi thaùo õổồỡng type B: thồỡi gian mừc bóỷnh
< 10 nm
- aùi thaùo õổồỡng type C: thồỡi gian mừc bóỷnh
tổỡ 10 õóỳn 20 nm.
- aùi thaùo õổồỡng type D: thồỡi gian mừc bóỷnh
> 20 nm
- aùi thaùo õổồỡng type F: khi bóỷnh õaùi thaùo
õổồỡng coù caùc bóỷnh lyù vóử tng sinh ồớ voợng maỷc vaỡ
hoỷc bóỷnh lyù cỏửu thỏỷn.
13
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
Saỡng loỹc
bóỷnh õaùi thaùo õổồỡng-
thai ngheùn
Cho saớn phuỷ uọỳng 50g glucose vaỡo giổớa tuỏửn
24 -28 cuớa rhai kyỡ, bỏỳt kyỡ thồỡi õióứm naỡo trong
ngaỡy, bỏỳt kyỡ thồỡi gian naỡo sau khi n. Nóỳu glucose
huyóỳt mọỹt giồỡ sau khi test 140mg/dl
(7,8mmol/L), nhổợng ngổồỡi naỡy cỏửn laỡm mghióỷm
phaùp dung naỷp õổồỡng õóứ xaùc õởnh chỏứn õoaùn
14
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
Taỷi sao phaới duỡng test saỡng loỹc?
+ Bóỷnh õaùi thaùo õổồỡng - thai ngheùn
thổồỡng khọng coù trióỷu chổùng lỏm
saỡng roớ, õóứ phaùt hióỷn bóỷnh cỏửn dổỷa
vaỡo test saỡng loỹc
15
Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l - Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l
Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l - Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l
V test sng lc ạp dủng cho
nhỉỵng ai?
Ạp dủng cho nhỉỵng sn phủ cọ nguy cå nhỉ :
- Bẹo phç, cán nàûng ca mẻ vỉåüt quạ 85Kg.
- Trong gia âçnh cọ ngỉåìi bë bãûnh âại thạo
âỉåìng.
- Tiãưn sỉí bn thán bë bãnh âại thạo âỉåìng
(50% bë lải).
- Tiãưn sỉí â con to (4,500kg), suy úu, thai
lỉu, dë táût báøm sinh, âa äúi.
16
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
Chỏứn õoaùn
Dổỷa vaỡo tióu chuỏứn cuớa Carpenter - Coustan
vồùi test dung naỷp õổồỡng
17
Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l - Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l
Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l - Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l
Cháøn âoạn (t.theo)
Cạch thỉûc hiãûn: Láúy mạu xẹt nghiãûm âỉåìng ca
sn phủ, räưi cho úng 100g âỉåìng, vo bøi sạng,
nhën âọi qua âãm êt nháút l 8giåì nhỉng khäng quạ
14giåì. Bãûnh nhán khäng hụt thúc trong quạ trçnh
test, våïi cạc hoảt âäüng thãø lỉûc bçnh thỉåìng. V láúy 3
máøu mạu khạc nhau vo 3 giåì liãn tiãúp âãø âënh
lỉåüng âỉåìng mạu.
18
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
Chỏứn õoaùn (t.theo)
Kóỳt quaớ bỗnh thổồỡng :
+ Khi õoùi : ổoỡng maùu < 95mg/dl ( hoỷc
5,3mmol/L)
+ Sau 1giồỡ : ổoỡng maùu < 180mg/dl ( hoỷc
10,0mmol/L)
+ Sau 2giồỡ : ổoỡng maùu < 155mg/dl ( hoỷc
8,6mmol/L)
+ Sau 3giồỡ : ổoỡng maùu < 140mg/dl ( hoỷc
7,8mmol/L)
Nóỳu bóỷnh nhỏn coù nhióửu hồn hoỷc bũng 2 trở
sọỳ glucose huyóỳt nhổ trón laỡ õuớ tióu chuỏứn
chỏứn õoaùn.
19
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
Sổỷ khọng ọứn õởnh cuớa bóỷnh õaùi thaùo õổồỡng khi coù thai roợ
nhỏỳt :
+ Vaỡo quyù õỏửu : Nguy cồ giaớm õổồỡng huyóỳt.
+ Vaỡo quyù ba : Tổỡng õồỹt tng toan chuyóứn hoùa
(acido-ceùtose.)
+ Nhỗn chung, nhổợng nhu cỏửu cuớa insulin gia tng
vaỡo giổợa tuỏửn lóự thổù 16 õóỳn thổù 20 cuớa thồỡi kyỡ thai
ngheùn, õóứ rọửi ọứn õởnh cho õóỳn cuọỳi thai kyỡ khi khọng coù
nhióứm truỡng, khọng coù móỷt moới hay coù chỏỳn thổồng vóử
tinh thỏửn. Nhổợng nhu cỏửu naỡy naỡy giaớm ngay lỏỷp tổùc sau
khi õeớ, rọửi sau õoù trồớ vóử vồùi mổùc nhổ trổồùc khi coù thai.
20
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
Bióỳn chổùng bóỷnh õaùi thaùo õổồỡng
ỷc bióỷt laỡ caùc thổồng tọứn ồớ nhaợn
cỏửu
Thổồng tọứn ồớ thỏỷn
Bióỳn chổùng cao huyóỳt aùp do thai
a ọỳi.
21
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
Anh hổồớng cuớa bóỷnh õaùi thaùo
õổồỡng khi coù thai ????
Bóỷnh õaùi thaùo õổồỡng coù thóứ gỏy
nón caùc bióỳn chổùng bỏỳt kyỡ thồỡi
õióứm naỡo cuớa quaù trỗnh thai ngheùn
22
Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l - Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l
Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l - Âại âỉåìng - thai nghẹn, Sn bãûnh l
nh hỉåíng ca bãûnh âại thạo
âỉåìng khi cọ thai (t.theo)
Trong quạ trçnh mang thai
+ Sáøy thai tỉû nhiãn : 15 - 20%
+ Thai chãút trong tỉí cung, thỉåìng xáøy ra vo
khong tưn lãù 36 tråí âi, thỉåìng kãút håüp våïi âa äúi.
+ Dë dảng thai nhi cọ khong 10 - 15%.
+ Thai to (4,5-6kg). Bãûnh bo thai khi khi mẻ
bë bãûnh âại thạo âỉåìng phủ thüc vo lỉåüng âỉåìng
huút ca mẻ. Âỉåìng huút cao dáùn âãún viãûc tàng
dung nảp glucide v insulin huút thai nhi tàng.
23
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
Anh hổồớng cuớa bóỷnh õaùi thaùo õổồỡng
khi coù thai (t.theo)
Trong khi sinh nồợ: coù 3 bióỳn chổùng hay
gỷp õoù laỡ
+ eớ khoù cồ hoỹc, thai nhi khoù loỹt.
+ eớ khoù do thai to, vỗ õổồỡng kờnh
lổồợng moớm vai lồùn hồn 12cm.
+ Chaớy maùu vaỡo giai õoaỷn bong
nhau.
24
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
Anh hổồớng cuớa bóỷnh õaùi thaùo õổồỡng
khi coù thai (t.theo)
Vồùi treớ sồ sinh
+ Thai to vồùi sổỷ phỗ õaỷi caùc taỷng phuớ nhổ : gan
to, laùch to, tim to phuỡ moỹng, tờch mồợ dổồùi da quaù daỡy
vaỡ phỗ õaỷi õaớo tuyóỳn Langerhans.
+ Nguy cồ mừc bóỷnh maỡng trong, ổù tróỷ hóỷ tióứu
tuỏửn hoaỡn dỏựn õóỳn phuỡ phọứ cỏỳp tờnh ngay sau õeớ.
+ Thai nhi dóứ bở suy vồùi caùc dỏỳu hióỷu thỏửn kinh
cồ nhổ co giỏỷt sồ sinh do haỷ calci maùu sồ sinh. Haỷ
õổồỡng huyóỳt sồ sinh xuỏỳt hióỷn roợ nhỏỳt vaỡo giồỡ thổù 3 sau
õeớ, giaớm kali maùu.
25
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù - aùi õổồỡng - thai ngheùn, Saớn bóỷnh lyù
ióửu trở
Vóử nguyón từc
- Phaới coù mọỹt sổỷ cọỹng taùc coù
hióỷu quaớ giổợa baùc số saớn khoa vaỡ nhaỡ
õaùi õổồỡng hoỹc.
- Nón õióửu trở ồớ nhổợng trung tỏm
chổớa bóỷnh õaùi õổồỡng.