§2 Mặt cầuMẶT CẦU VÀ CÁC KHÁI NIỆM LIÊN QUAN ĐẾN MẶT CẦU pot

Ngày soạn: 5/12/2008
Tiết: 14 §2 Mặt cầu
MẶT CẦU
VÀ CÁC KHÁI NIỆM
LIÊN QUAN ĐẾN MẶT CẦU

(Chương trình chuẩn)

I. Mục tiêu:
1) Về kiến thức: + Nắm được định nghĩa mặt cầu, khối cầu và các yếu tố, các khái
niệm có liên quan đến mặt cầu
+ Vị trí tương đối của 1 điểm đối với mặt cầu.
2) Về kĩ năng:
+ Biết cách vẽ hình biểu diễn mặt cầu
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
+ Giáo viên: Giáo án, bảng phụ gồm các hình minh họa khái niệm
+ Học sinh: SGK, các dụng cụ học tập.









III. Phương pháp dạy học:
Gợi mở, nêu vấn đề, giải quyết vấn đề
IV. Tiến trình bài dạy:
1) Ổn định tổ chức: (1’)
2) Bài mới:

a)Hoạt động 1:Tiếp cận và hình thành khái niệm mặt cầu.
TG Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi bảng, trình chiếu
15’






















+GV cho HS xem qua các
hình ảnh bề mặt quả bóng
chuyền, của mô hình quả
địa cầu qua máy chiếu.
+?GV: Nêu khái niệm

đường tròn trong mặt
phẳng ?
-> GV dẫn dắt đến khái
niệm mặt cầu trong không
gian.

*GV: dùng máy chiếu
trình bày các hình vẽ. Làn
lượt cho HS nhận xét và
kết luận.


+? Nếu C, D  (S)
-> Đoạn CD gọi là gì ?
+? Nếu A,B  (S) và AB
đi qua tâm O của mặt cầu
thì điều gì xảy ra ?





+HS: Cho O: cố định
r : không đổi (r > 0)
Tập hợp các điểm M trong
mặt phẳng cách điểm O cố
định một khoảng r không
đổi là đường tròn C (O, r).

+ Đoạn CD là dây cung
của mặt cầu.

+ Khi đó, AB là đường
kính của mặt cầu và AB =
2r.
I/ Mặt cầu và các khái
niệm liên quan đến mặt
cầu:





1) Mặt cầu:
a- Định nghĩa: (SGK)
b- Kí hiệu:
S(O; r) hay (S)
. O : tâm của (S)
. r : bán kính
+ S(O; r )= {M/OM = r}
(r > 0)

(Hình 2.14/41)

(Hình 2.15a/42)

(Hình 2.15b/42)

+? Như vậy, một mặt cầu
được hoàn toàn xác định
khi nào ?

VD: Tìm tâm và bán kính
mặt cầu có đươờn kính
MN = 7 ?


+ Một mặt cầu được xác
định nếu biết:
. Tâm và bán kính của nó
. Hoặc đường kính của nó
+ Tâm O: Trung điểm đoạn
MN.
+ Bán kính: r =
MN
2
= 3,5

Hoạt động 2: Biểu diễn
mặt cầu


*Lưu ý:
Hình biểu diễn của mặt
cầu qua:
- Phép chiếu vuông góc -
> là một đường tròn.
- Phép chiếu song song ->
là một hình elíp (trong
trường hợp tổng quát).
+? Muốn cho hình biểu
diễn của mặt cầu được trực
quan, người ta thường vẽ
thêm đường nào ?

2) Biểu diễn mặt cầu:
(SGK)



(Hình 2.16/42)

5’


















15’

Hoạt động 3: Vị trí tương
đối của 1 điểm đối với
mặt cầu
+? Có nhận xét gì về đoạn
OA và r ?
+? Qua đó, cho biết thế
nào là khối cầu ?
+? Để biểu diễn mặt cầu,
ta vẽ như thế nào ?



- OA= r -> A nằm trên (S)
- OA<r-> A nằm trong (S)
- OA>r-> A nằm ngoài (S)
+ HS nhắc khái niệm trong
SGK.
+ HS dựa vào SGK và
hướng dẫn của GV mà trả
lời.

3) Điểm nằm trong và
nằm ngoài mặt cầu, khối
cầu:
Trong KG, cho mặt cầu:
S(O; r) và A: bất kì


* Định nghĩa khối cầu:
(SGK)

5’


Hoạt động 4: Kinh tuyến,
vĩ tuyến của mặt cầu



+ Đường kinh tuyến và vĩ
tuyến của mặt cầu.

4) đường kinh tuyến và
vĩ tuyến của mặt cầu:
(SGK)
(Hình 2.17/43)




* Hoạt động 1-c: Củng cố khái niệm mặt cầu.

TG Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi bảng, trình chiếu
5’ +? Tìm tập hợp tâm các
mặt cầu luôn luôn đi qua 2
điểm cố định A và B cho
trước ?
HD:Hãy nhắc lại khái
niệm mặt phẳng trung trực
của đoạn AB ?


+ Gọi O: tâm của mặt cầu,
ta luôn có: OA = OB.
Do đó, O nằm trong mặt
phẳng trung trực của đoạn
AB.
Vậy, tập hợp tâm của mặt
cầu là mặt phẳng trung trực

của đoạn AB.


HĐ1: (SGK)
Trang 43


5) Hướng dẫn học sinh làm bài ở nhà và ra bài tập về nhà
_Tham khảo các bài tập còn lại trong SGK

Hết tiết 14















Trần Văn Phước _ Hai Bà Trưng