Chính sách tiền tệ là linh hồn của ngân hàng Trung ương

LỜI MỞ ĐẦU
Chính sách tiền tệ luôn là nhu cầu để ổn định kinh tế vĩ mô với hạt nhân là ổn định
tiền tệ, tạo lập nền tảng cho sự phát triển chung. Mặt khác, nền kinh tế thị trường bản
chất là một nên kinh tế tiền tệ. Do đó việc ổn định giá trị đồng tiền cùng với việc thiết
lập nền Tài Chính Quốc Gia mạnh là cơ sở đầu tiên cho việc kiềm chế lạm phát, và ổn
định nền kinh tế.
Ngày này việc làm và phân phối thu nhập vừa là vấn đề bức thiết trước mắt, vừa là
vấn đề lâu dài để ổn định và tăng trưởng kinh tế. Vì vậy mà việc đẩy lùi và kiểm soát
lạm phát, tạo công ăn việc làm là vấn đề thường trực. Giải pháp cho việc đẩy lùi lạm
phát, trách thất nghiệp nhiều cần tập trung vào chính sách tiền tệ nhưng việc lựa chọn
giải pháp nào để xây dựng và điều hành chính sách tiền tệ quốc gia có hiệu quả nhất
vẫn còn là một ẩn số phức tạp và nhiều bất cập.
Được sự hướng dẫn của thầy cô em xin nhận đề tài: “Chính sách tiền tệ là linh hồn
của NHTW”.
Vì điều kiện thời gian và kiến thức còn hạn chế, chắc chắn sẽ không tránh khỏi
những thiếu sót, rất mong được sự đóng góp ý kiến của cô để tiểu luận được hoàn thiện
hơn.
Em xin chân thành cảm ơn.
CHƯƠNG I
LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ LÀ LINH HỒN CỦA NGÂN
HÀNG TRUNG ƯƠNG
I. VAI TRÒ CỦA NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG TRONG ĐIỀU TIẾT VĨ
MÔ
NHTW ra đời trong quan điểm là ngân hàng phát hành với chức năng phát hành tiền
cho lưu thông, về sau, khái niệm NHTW thay cho ngân hàng phát hành với chức năng
vừa phát hành tiền vừa quản lý về lưu thông tiền tệ, có các vai trò sau:
1. Điều tiết khối lượng tiền trong lưu thông cho phù hợp với yêu cầu ổn định
và phát triển kinh tế.
Khối lượng tiền trong lưu thông trong mối quan hệ với khối lượng hàng hóa có tác
động rất lớn đến ổn định và phát triển kinh tế với tư cách là ngân hàng của các ngân
hàng. NHTW giữ vai trò quyết định khối lượng tiền trong lưu thông qua các công cụ

của nó như các chính sách về lãi suất, về dự trữ pháp định nhằm đảm bảo khối lượng
tiền trong lưu thông đáp ứng đầy đủ yêu cầu phát triển kinh tế.
2. Ổn định đồng tiền nội địa:
Sức mua của đồng tiền chịu tác động từ nhiều phía, cung cầu về tiền tệ, giá vàng, tỷ
giá ngoại hối NHTW phải tiềm mọi biện pháp ổn định sức mua của đồng tiền nội địa
nhằm thực hiện có hiệu quả chính sách kinh tế và quan hệ quốc tế. Khi sức mua của
đồng tiền giảm tức là giá cả hàng hóa tăng lên chứng tỏ quỹ tiêu dùng bằng tiền của xã
hội lớn hơn quỹ hàng hóa. NHTW tìm biện pháp giảm quỹ tiêu dùng và phát triển sản
xuất Ngược lại khi sức mua của đồng tiền tăng tức là giá cả hàng hóa sẽ giảm, chứng
tỏ quỹ tiêu dùng bằng tiền của xã hội nhỏ hơn quỹ hàng hóa. NHTW sẽ tìm biện pháp
đưa thêm tiền vào lưu thông để kích thích tiêu dùng và kích thích sản xuất. Ngoài ra
NHTW còn can thiệp để ổn định giá vàng và giá ngoại tệ tạo cơ sở cho ổn định tiền.
3. Điều tiết sản xuất, thiết lập cơ cấu kinh tế hợp lý
Là việc NHTW sử dụng các biện pháp cần thiết để phân phối tài nguyên của xã hội
cho các ngành, lĩnh vực tạo điều kiện cho nền kinh tế phát triển nhịp nhàng và cân đối
thể hiện trên 2 mặt:
+ NHTW tham gia vào việc xây dựng các chiến lược phát triển kinh tế vì vậy ngay
từ đầu đã góp phần vào việc hình thành cơ cấu kinh tế.
+ Tham gia thực hiện các chiến lược phát triển kinh tế đó qua việc cung cấp tín
dụng cho ngành này hoặc hạn chế tín dụng ở 1 ngành khác để đảm bảo sản xuất được
ổn định và cân đối.
4. Vai trò chỉ huy đối với toàn bộ hệ thống ngân hàng
Thể hiện trong việc kiểm soát khối lượng tín dụng mà các tổ chức tín dụng cung cấp
cho nền kinh tế đồng thời cũng nắm được khối lượng tín dụng đã và sẽ cung cấp cho
nền kinh tế.
II. CÁC MỤC TIÊU CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ
- Ổn định tiền tệ, ổn định giá cả, ổn định tỷ giá hối đoái:
Thực chất của mục tiêu này là kiểm soát lạm phát để bảo vệ giá đối nội và đối ngoại
của đồng tiền quốc gia. Đây là mục tiêu hàng đầu của chính sách tiền tệ.
- Ổn định và thúc đẩy phát triển kinh tế:

Đây là mục tiêu cơ bản và tất yếu của chính sách tiền tệ. Muốn ổn định và thúc đẩy
phát triển kinh tế cần phải khuyến khích mở rộng đầu tư bằng cách khai thác các nguồn
vốn tiềm năng trong nước và nước ngoài.
- Tạo công ăn việc làm cho người lao động, ổn định trật tự xã hội:
Ở nước ta, trong 3 nhân tố thuộc yếu tố cung là lao động, nguồn vốn và tiến bộ kỹ
thuật thì yếu tố lao động có tiềm năng lớn nhất. Vì vậy, để thúc đẩy phát triển kinh tế
với thì chính sách tiền tệ phải khai thác tối đa lực lượng lao động tro xã hội, còn tiền tệ
và tín dụng là chất xúc tác quan trọng.
Tuy nhiên cần lưu ý rằng sử dụng chính sách tiền tệ để tạo công ăn việc làm, giảm
thất nghiệp thì rất có thể đi đến tình trạng lạm phát cao. Vấn đề quan trọng ở chỗ là làm
thế nào để vừa kiềm chế và kiểm soát được lạm phát vừa tạo được công ăn việc làm.
Người ta cho rằng, nếu duy trì lạm phát ở một tỷ lệ vừa phải thì hình như đó lại là liều
thuốc kích thích tăng trưởng kinh tế.
III. CÁC CÔNG CỤ CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ
Chính sách tiền tệ của 1 quốc gia về cơ bản có 2 loại:
- Chính sách mở rộng tiền tệ
Còn được gọi là chính sách nới lỏng tiền tệ. Chính sách này được áp dụng trong
điều kiện nền kinh tế bị suy thoái, nạn thất nghiệp gia tăng. Trong tình hình này, chính
sách nới lỏng tiền tệ làm tăng lượng tiền cung ứng cho nền kinh tế, mở rộng đầu tư, mở
rộng sản xuất, tạo công ăn việc làm cho người lao động. Chính sách mở rộng tiền tệ
đồng nghĩa với chính sách tiền tệ chống suy thoái.
- Chính sách thắt chặt tiền tệ:
Còn được gọi là chính sách đóng băng tiền tệ. Loại chính sách này được áp dụng khi
nền kinh tế có sự phát triển thái quá, đồng thời lạm phát ngày càng gia tăng. Chính sách
thắt chặt tiền tệ đồng nghĩa với chính sách tiền tệ chống lạm phát.
Để thực hiện các chính sách trên NHTW sử dụng các công cụ sau:
1. Các công cụ trực tiếp:
a. Ấn định lãi suất tiền gửi và lãi suất cho vay
NHTW có thể ấn định lãi suất tiền gửi và lãi suất cho vay và bắt buộc các
NHTM áp dụng khi muốn tăng mức cho vay NHTW hạ lãi suất tiền gửi và tiền cho

vay. Công cụ này có ưu và nhược điểm:
Ưu điểm: NHTW có thể tác động trực tiếp đến các dự án đầu tư bằng các điều
kiện tín dụng
Nhược điểm: Lãi suất được ấn định có thể không phù hợp với nền kinh tế gây
khó khăn cho việc thực hiện các dự án đồng thời tính linh hoạt của thị trường tiền tệ
sẽ bị suy giảm.
Bên cạnh đó việc quy định lãi suất tiền gửi của các NHTM áp dụng có tác động
trực tiếp đến thị trường tiền tệ nhưng lại làm cho hoạt động của tổ chức tín dụng
kém linh hoạt.
b. Ấn định hạn mức tín dụng
Là việc NHTW ấn định 1 khối lượng sẽ cung cấp cho nền kinh tế trong 1 thời
gian nhất định, sau đó tìm các kênh để đưa vào, biện pháp này được thực hiện rất
lâu ở các nước XHCN theo cơ chế kế hoạch hóa tập trung, đây là cách vận dụng
máy móc công thức của Mac: Kt = Kc, tức là nhận định rằng phải định được Kc sau
đó tạo ra Kt và đưa vào nền kinh tế, thật ra đây là sự hiểu lầm công thức của Mac,
ông chỉ đưa ra yêu cầu để hàng hóa lưu thông bình thường thì Kt = Kc chứ ông
không định lượng Kc là 1 con số nào đó bởi vì Kc = P.Q/V là 1 đại lượng luôn biến
động và khó tính toán trong 1 thời gian tương đối dài, hiện nay người ta sự đoán 1
Kc mà nó có thể cần thiết cho nền kinh tế sau đó tạo điều kiện để thực hiện nó trên
cơ sở để cho quy luật cung cầu vận động. Biện pháp này có ưu và nhược điểm
Ưu điểm: Có thể kế hoạch 1 cách chắc chắn khối lượng tiền trong lưu thông
Nhược điểm: Thiếu linh hoạt khi tình hình biến động và chỉ thực hiện được trong
cơ chế kế hoạch hóa tập trung.
c. Phát hành trái phiếu Nhà nước
Nhằm làm giảm khối lượng tiền trong lưu thông qua việc NHTW thỏa thuận với
Bộ Tài chính về việc phát hành 1 khối lượng trái phiếu nhất định, biện pháp này chỉ
thực hiện khi không còn biện pháp nào khác. Nó có ưu điểm là làm giảm bớt khối
lượng tiền trong lưu thông nhưng có nhược điểm là phục vụ cho mục tiêu chi tiêu
của ngân sách
d. Phát hành tiền cho ngân sách và cho đầu tư

Khi ngân sách bị thiếu hụt, NHTW có thể phát hành tiền để đáp ứng nhu cầu chi
tiêu của ngân sách. Biện pháp này dễ đưa đến lạm phát, thông thường biện pháp này
được áp dụng để phát hành tiền cho đầu tư phát triển xem như là ứng trước cho sản
xuất
Tóm lại, trong nền kinh tế thị trường các công cụ trực tiếp thường được áp dụng
trong những trường hợp nhất định. NHTW thường sử dụng các công cụ gián tiếp để
điều hành chính sách tiền tệ
2. Các công cụ gián tiếp
a. Quy định tỷ lệ dự trữ pháp định
Là phương thức quản lý khối lượng tiền trong lưu thông bằng các quy định tỷ lệ
mà các NHTM được phép cho vay khi nhận được 1 khối lượng tiền gửi, tỷ lệ dự trữ
pháp định là tỷ lệ % trên số tiền gửi mà 1 NHTM nhận được phải gửi vào Tài khoản
tại NHTW hoặc giữ tại ngân hàng theo quy định. Với biện pháp này NHTW nắm
được khối lượng tín dụng mà các NHTM và các tổ chức tín dụng khác cung cấp và
có khả năng cung cấp cho nền kinh tế. Do đó NHTW có thể tác động trực tiếp đến
khối lượng tín dụng bằng cách tăng hay giảm tỷ lệ dự trữ pháp định
b. Biện pháp thị trường mở
Nội dung của biện pháp này là NHTW tiến hành mau và bán các giấy tờ có giá
trên thị trường tiền tệ theo mục tiêu của chính sách tiền tệ trong từng thời kỳ.
Trong trường hợp NHTW muốn tăng khối lượng tiền trong lưu thông NHTW sẽ
mua vào 1 lượng chứng khoán nhất định, việc các NHTM bán chứng khoán cho
NHTW sẽ làm tăng dự trữ cho các NHTM nhờ vào lượng tiền nhận được từ NHTW.
Ngược lại, nếu NHTW muốn thu hẹp khối lượng tiền tệ NHTW sẽ bán ra 1 lượng
chứng khoán nhất định, biện pháp này có ưu điểm là tác động trực tiếp đến dự trữ
của các NHTM buộc các NHTM phải gia tăng hay giảm khối lượng ín dụng. Nhưng
có nhược điểm chỉ thực hiện được trong điều kiện các khoản tiền trong lưu thông
đều nằm tại các NHTM.
c. Biện pháp chiết khấu, tài chiết khấu và cho vay của NHTW
Là hình thức cung cấp tín dụng của NHTW cho các NHTM trong điều kiện có
thế chấp, chiết khấu, tái chiết khấu các giấy tờ có giá của các NHTM. Việc ấn định

lãi suất cho vay, lãi suất chiết khấu, tái chiết khấu cao hay thấp có tác động đến khả
năng cho vay của các NHTM và do đó làm cho khối cung tiền tệ tăng lên hay giảm
đi. Biện pháp này có ưu điểm các khoản cho vay của NHTW đảm bảo thu được về.
Việc cho vay gắng liền với yếu cầu phát triển kinh tế, do sự tác động của quy luật
cung cầu nhưng có nhược điểm việc vay hay không vay phụ thuộc vào các NHTM.
d. Giới hạn khối lượng tín dụng trên số tiền gửi nhận được
NHTW quy định giới hạn tỷ lệ tín dụng mà các NHTM có thể cung cấp khi nhận
được 1 lượng tiền gửi, biện pháp này thường được đi kèm bằng biện pháp quy định
tỷ lệ dự trữ ổn định, thông thường NHTW thường quy định tỷ lệ dư nợ tín dụng của
các NHTM không được vượt qua bao nhiêu nhiêu lần so với vốn tự có. Biện pháp
này có ưu điểm quy định được 1 khối lượng tín dụng vừa phải theo yêu cầu phát
triển kinh tế có tính đến mối quan hệ giữa tiết kiệm và đầu tư.
3. Một số công cụ khác
a. Dự đính công trái bắt buộc
Là việc NHTW quy định 1 tỷ lệ trên số tiền gửi mà 1 NHTM nhận được phải
dùng vào việc mua công trái bắt buộc nhằm hạn chế khối lượng tín dụng của các
NHTM và làm công cụ của NHTW thông qua việc chiết khấu các công trái này, khi
các NHTM cần vốn thông qua đó NHTW có thể sử dụng công cụ thị trường mở để
điều tiết khối lượng tiền tệ trong lưu thông
b. Dự đính công trái tự nguyện
Ngoài việc buộc các NHTM mua công trái bắt buộc, NHTW còn kích thích các
NHTM mua thêm công trái khi số tiền cho vay không hết.
c. Phát hành giấy bạc,cho phép lưu thông các công cụ thay tiền mặt
Thông thường khi các công cụ thay tiền mặt được sử dụng thì lưu thông tiền tệ
sẽ nhanh hơn, tiết kiệm được chi phí lưu thông và đặc biệt làm tăng khả năng tín
dụng của các NHTM bởi vì khi mọi khoản tiền đều được thanh toán qua ngân hàng
bằng các công cụ thay tiền mặt như sec, the tín dụng, lệnh chuyển khoản sẽ làm
cho toàn bộ hệ thống ngân hàng gần như không bao giờ mất khả năng cung cấp tín
dụng cho nền kinh tế.
CHƯƠNG II

CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ LÀ LINH HỒN CỦA NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG
II. KHÁI NIỆM VÀ CÔNG CỤ CỦA CHÍNH SÁCH TỀN TỆ.
2.1. Khái niệm _
Chính sách tiền tệ, là một bộ phận trong tổng thể hệ thống chính sách kinh tế của nhà
nước để thực hiện việc quản lý vĩ mô đối vơi nền kinh tế nhằm đạt được những mục
tiêu kinh tê-xã hội trong từng giai đoạn nhất định.
Chính sách tiền tệ có thể được hiểu theo nghĩa rộng và nghĩa thông thường. Theo nghĩa
rộng thì chính sách tiền tệ là chính sách điều hành toàn bộ khối lượng tiền tệ trong nền
kinh tế quốc dân nhằm tác động đền bốn mục tiêu lớn của kinh tế vĩ mô, trên cơ sở đó
đạt mục tiêu cơ bản là ổn định tiền tệ, giữ vững sức mua của đồng tiền, ổn định giá cả
hàng hóa. Theo nghĩa thông thường là chính sách quan tâm đến khối lượng tiền cung
ứng tăng thêm trong thời kì tới (thường là một năm) phù hợp với mức tăng trưởng kinh
tế dự kiến và chỉ số lạm phát nếu có, tất nhiên cũng nhằm ổn định tiền tệ và ổn định giá
cả hàng hóa.
Chúng ta có thể khẳng định rằng, nếu như chính sách tài chính chỉ tập trung vào thành
phần. Kết cấu các mức chi phí thuế khóa của nhà nước, thì chính sách tiền tệ quốc gia
lại tập trung vào mức độ khả năng thanh toán cho toàn bộ nền kinh tế quốc dân, bao
gồm việc đáp ứng khối lượng cần cung ứng cho lưu thông, điều khiển hệ thống tiền tệ
và khối lượng tín dụng đáp ứng vốn cho nền kinh tế, tạo điều kiện và thúc đẩy hoạt
động của thị trường tiền tệ, thị trường vốn theo những quỹ đạo đã định.
2.2 Công cụ của chính sách tiền tệ.
Xét cho cùng, Ngân hàng Trung ương có thể thực thi hai loại chính sách tiền tệ, phù
hợp với tình hình thực tiền của nền kinh tế, đó là chính sách nới lỏng tiền tệ và chính
sách thắt chặt tiền tệ.
Chính sách nới lỏng tiền tệ: Là việc cung ứng thêm tiền cho nền kinh tế, nhằm khuyến
khích đầu tư phát triển sản xuất, tạo công ăn việc làm.
Chính sách thắt chặt tiền tệ: Là việc giảm cung ứng tiền cho nền kinh tế nhằm hạn chế
đầu tư, ngăn chặn sự phát triển quá đà của nền kinh tế là kiểm chế lạm phát.
Để thực hiện hai chính sách tiền tệ này, ngân hang trung ương có thể sử dụng hàng loạt
các công cụ tiền tệ nằm trong tầm tay của mình đó là các công cụ trực tiếp và công cụ

gián tiếp.
2.2.1 Các công cụ trực tiếp: Gọi là các công cụ trực tiếp vì thông qua chúng,NHTW có
thể tác động trực tiếp đến cung cầu tiền tệ, mà không cần thông qua một công cụ khác.
- Ấn định khung lãi suất tiền gửi và cho vay.
NHTW có thể quy định khung lãi suất tiền gửi và buộc các ngân hàng kinh phải thi
hành.
Nếu lãi suất quy định cao sẽ thu hút được nhiều tiền gửi làm gia tăng nguồn vốn cho
vay. Nếu lãi suất thấp, sẽ là giảm tiền gửi, giảm khả năng mở rộng kinh doanh tín dụng.
Xong biện pháp này sẽ làm cho các ngân hàng thương mại mất tính chủ động, linh hoạt
trong kinh doanh. Mặt khác nó đễ dẫn đến tình trạng ứ đọng vốn ở ngân hàng, nhưng lại
thiếu vốn đầu tư, hoặc khuyến khích dân cư dùng tiền vào dự trữ vàng, ngoại tệ bất
động sản, trong khi ngân hàng bị hụt hẫng về tiền mặt cũng
như nguồn vốn cho vay.
Trong điều kiện không thể áp dụng các biện pháp khác, chính phủ có thể phát hành một
lượng trái phiếu nhất định để thu hút bớt lượng tiền trong lưu thông. Việc phân bổ trái
phiếu thường mang tính chất bắt buộc.
2.2.2. Các công cụ gián tiếp là những công cụ mà tác dụng của nó có được là nhờ cơ
chế thị trường.
- Dự trữ bắt buộc:
Dự trữ bắt buộc là phần tiền gửi mà các ngân hàng thương mại phải đưa và dự trữ theo
luật định. Phần dự trữ này được gửi vào tài khoản chuyên dùng ở ngân hàng trung ương
và để tại quỹ của mình, với mục đích góp phần bảo đảm khả năng thanh toán của Ngân
Hàng Thương Mại và dùng làm phương tiện kiểm soát khối lượng tín dụng của ngân
hàng này. Khi tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc sẽ có tác dụng làm giảm khả năng cho vay và
đầu tư của ngân hàng thương mại từ đó giảm lượng
tiền trong lưu thông, góp phần làm giảm cầu tiền để cân bằng với sự giảm cung xã hội.
Trong trường hợp giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc, khả năng mở rộng cho vay của Ngân
Hàng Thương Mại sẽ tăng lên, dẫn đến sự gia tăng lượng tiền trong lưu thông, góp phần
tăng cung xã hội để cân đối tăng cầu về tiền.
- Lãi suất tái chiết khấu, tái cấp vốn:

Tái chiết khấu và tái cấp vốn là những cách thức cho vay của NHTW đối với các
NHTM.
Công cụ này có ưu điểm là nó trực tiếp tác động ngay đến dự trữ của NHKD và buộc
các ngân hàng này phải gia tăng tín dụng hoặc giảm tín dụng đối với nền kinh tế.
III.TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ ĐỐI VỚI VIỆC THỰC HIỆN
MỤC TIÊU ỔN ĐỊNH KINH TẾ.
3.1.Dự trữ bắt buộc.
Trong hoạt động tín dụng và thanh toán, các NHTM có khả năng biến những khoản tiền
gửi ban đầu thành những khoản tiền gửi mới cho cả hệ thống, khả năng sinh ra bộ số tín
dụng, tức là khả năng tạo tiền. Để khống chế khả năng này, NHTW buộc các NHTM
phải trích một phần tiền huy động được theo một tỷ lệ quy định gửi vào NHTW không
được hưởng lãi. Do đó cơ chế hoạt động của công cụ dự trữ bắt buộc nhằm khống chế
khả năng tạo tiền, hạn chế mức tăng bội số tín dụng của các NHTM.
Khi lạm phát cao, NHTW nâng tỷ lệ dự trữ bắt buộc, khả năng cho vay và khả năng
thanh toán của các ngân hàng bị thu hẹp (do số nhân tiền tệ giảm), khối lượng tín dụng
trong nền kinh tế giảm (cung tiền giảm) dẫn tới lãi suất tăng, đầu tư giảm do đó tổng
cầu giảm và làm cho giá giảm (tỷ lệ lạm phát giảm). Ngược lại, nếu NHTW hạ thấp tỷ
lệ dự trữ bắt buộc tức là tăng khả năng tạo tiền, thì cung về tín dụng của các NHTM
cũng tăng lên, khối lượng tín dụng và khối lượng thanh toán có xu hướng tăng, đồng
thời tăng xu hướng mở rộng khối lượng tiền. Lý luận tương tự như trên thì việc tăng
cung tiền sẽ dẫn tới tăng giá (tỷ lệ lạm phát tăng). Như vậy công cụ dự trữ bắt buộc
mang tình hành chính áp đặt trực tiếp, đầy quyền lực và cực kì quan trọng để cắt cơn
sốt lạm phát, khôi phục hoạt động kinh tế trong trường hợp nền kinh tế phát triển chưa
ổn định và khi các công cụ thị trường mở tái chiết khấu chưa đủ mạnh để có thể đảm
trách điều hòa mức cung tiền cho nền kinh tế. Nhưng công cụ dự trữ bắt buộc quá nhạy
cảm, vì chỉ thay đổi nhỏ trong tỷ lệ dự trữ bắt buộc đã làm cho khối lượng tiền tăng lên
rất lớn khó kiểm soát.
3.2. Tái chiết khấu:
Là phương thức để NHTW đưa tiền vào lưu thông, thực hiện vai trò người cho vay cuối
cùng. Thông qua việc tái chiết khấu, NHTW đã tạo cơ sở đầu tiên thúc đẩy hệ thống

NHTM thực hiện việc tạo tiền, đồng thời khai thông thanh toán. Tái chiết khấu là đầu
mối tăng tiền trung ương, tăng khối lượng tiền tệ vào lưu thông. Do đó ảnh hưởng trực
tiếp đến quá trình điều khiển khối lượng tiền và điều hành chính sách tiền tệ. Tùy theo
tình hình từng giai đoạn, tùy thuộc yêu cầu của việc thực hiện chính sách tiền tệ trong
giai đoạn ấy, cần thực hiện chính sách nới lỏng hay thắt chặt tín dụng mà NHTW quy
định lãi suất thấp hay cao. Lãi suất tái chiết khấu đặt ra từng thời kỳ, phải có tác dụng
hướng dẫn, chỉ đạo lãi suất tín dụng trong nền kinh tế của giai đoạn đó. Khi NHTW
nâng lãi suất tái chiết khấu buộc các NHTM cũng phải nâng lãi suất tín dụng của mình
lên để không bị lỗ vốn. Do lãi suất tín dụng tăng lên, giảm cầu về tín dụng và kéo theo
giảm cầu về tiền tệ (nhu cầu về giữ tiền của nhân dân giảm đi).
3.3. hoạt động thị trường mở.
Nếu như công cụ lãi suất chiết khấu là công cụ thụ động của NHTW, tức là NHTW
phải nhờ NHTM đang cần vốn đưa thương phiếu, kỳ phiếu đến để xin “tái cấp vốn”
thì nghiệp vu thị trường mở là công cụ chủ động của ngân hàng trung ương để điều
khiển khối lượng tiền, qua đó kiểm soát lạm phát.
Qua nghiệp vụ thị trường mở, NHTW chủ động phát hành tiền trung ương vào lưu
thông hoặc rút bớt tiền khỏi lưu thông bằng cách mua bán các loại trái phiếu ngân hàng
quốc gia nhằm tác động trước hết đến khối lượng tiền dự trữ trong quỹ dự trữ của
NHTM và các tổ chức tài chính, hạn chế tiềm năng tín dụng và thanh toán của các ngân
hàng này, qua đó điều khiển khối lượng tiền trong thị trường tiền tệ chúng ta. Khi
nghiên cứu phần trước đã biết rằng khối lượng tiền tệ ảnh hưởng trực tiếp tới tỷ lệ lạm
phát, việc thay đổi cung tiền tệ sẽ làm thay đổi tỷ lệ lạm phát.
CHƯƠNG II
CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VỚI THỰC HIỆN MỤC TIÊU ỔN ĐỊNH KINH TẾ
CỦA VIỆT NAM THỜI GIAN QUA.
I.Sơ lược tình hình kinh tế tiền tệ Việt Nam thời gian qua:
Bước sang những năm đầu của thế kỷ 21 chúng ta đã thực hiện xong kế hoạch năm năm
lần thứ 6 là những năm có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện các mục tiêu của
chiến lược ổn định và phát triển kinh tế xã hội.
1.1 chính sách tài chính.

Có nhiều đổi mới đã góp phần củng cổ và làm lành mạnh một bước nền tài chính quốc
gia, giữ ổn định và cân đối kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phát triển kinh tế.
Tổng thu ngân sách nhà nước năm 2001 tăng 14,5% so với năm 2000 và đạt 21,6%
GDP, năm 2002 tăng 14,6% và đạt 22,2% GDP. ước tình 6 tháng đầu năm 2003 tăng
9,5% và đạt 22,8% GDP. Trong các khoản thu, thu từ kinh tế nhà nước năm 2001 tăng
17,6 % và năm 2002 tăng 7,6%, thu từ khu vực có vốn đầu tư nước ngoài năm 2001
tăng 13,1% trong đó thu về dầu thô tăng 11,7%, năm 2002 tăng 2,7%, riêng dầu thô
giảm 2,6%. Thu ngân sách liên tục tăng qua các năm và tăng mạnh hơn tốc độ tăng
trưởng kinh tế, chủ yếu do hệ thống thuế đã từng bước được cải cách, đây là một bước
tiến bộ quan trọng của quá trình đổi mới chính sách tài chính, đã dần phù hợp với nền
kinh tế thị trường và yêu cầu của hội nhập nên đã từng bước giảm được phần thất thu.
Chi ngân sách nhà nước năm 2001 tăng 19,1% so với năm 2000 và băng 27% GDP,
năm 2002 tăng 13,3% và băng 27,4% GDP, ước tính 6 tháng năm 2003 tăng 14% và
băng 13,4%. Cơ cấu chi ngân sách nhà nước đã có những chuyển biến theo hướng tiếp
tục tăng chi thường xuyên ở mức cao. Chi đầu tư phát triển tập trung chủ yếu vào cho
xây dựng hạ tầng cơ sở, xong vẫn đảm bảo luôn ở mức 1/3 tổng chi ngân sách nhà
nước.
Chi thường xuyên năm 2001 tăng 15,8% và bằng 14,9%GDP, năm 2002 tăng 14.9% và
bằng 15,3% GDP, 6 tháng đầu năm 2003 tăng 14,3% (kể cả chi thực hiện chế độ tiền
lương mới) và băng 15,2% GDP. Chi thường xuyên đã tập trung và ưu tiên cho các
nhiệm vụ quan trọng như: Giáo dục-đào tạo, khoa học, công nghệ và môi trường. Bội
chi ngân sách nhà nước so với GDP bình quân hàng năm xấp xỉ 5%, ở mức an toàn và
kiểm soát được.
Thu chi ngân sách nhà nước so với GDP
2003 2004 2005
Tổng thu 20,5 21,6 22,2
Thu nội địa 10,5 10,9 11,2
Thu từ kinh tế nhà nước 4,6 4,8 4,6
Thu từ kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài 1,3 1,2 1,3
Thu hải quan 4,3 4,8 5,9

Thu dầu thô 5,3 5,5 4,8
Thu viện trợ không hoàn lại 0,5 0,4 0,4
Tổng chi 24,7 27,0 27,4
Chi đầu tư phát triển 6,7 8,4 8,2
Chi trả nợ, viện trợ 3,0 3,1 3,7
Chi thường xuyên 14,0 14,9 15,3
1.2 Chính sách tiền tệ.
Hoạt động ngân hàng từng bước được chấn chỉnh, đã có một số tiến bộ trong điều hành
và sử dụng công cụ chính sách tiền tệ, tín dụng tiếp tục tăng, đáp ứng một phần quan
trọng trong tạo nguồn vốn cho đầu tư phát triển sản xuất. NHNN vẫn tiếp tục thực thi
chính sách tiền tệ thận trọng, nhằm mục đích ổn định tiền tệ, kiểm soát lạm phát góp
phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thị trường không có những biến động lớn về giá cả,
lãi suất và tỷ giá. Tuy nhiên hoạt động ngân hàng vẫn chưa phát huy mạnh mẽ vai trò là
công cụ quan trọng điều tiết kinh tế vĩ mô. Chính sách tiền tệ và khả năng kiểm soát
giám sát nền kinh tế thông qua hệ thống ngân hàng còn hạn chế.
II.SƠ LƯỢC VỀ TÌNH HÌNH SỬ DỤNG CÁC CÔNG CỤ CỦA CHÍNH SÁCH
TIỀN TỆ CỦA VIỆT NAM NHẰM ỔN ĐỊNH KINH TẾ.
2.1 Lãi suất.
Lãi suất là một yếu tố rất nhạy cảm đối với nền kinh tế của các nước. ở nước ta NHTW
đã rất linh hoạt trong việc sử dụng công cụ lãi suất nhằm tác động tích cực đến nền kinh
tế trong qua trình chuyển đối có thể thấy rõ tình linh hoạt của chinh sách lãi suất qua
các thời điểm:
- Trước ngày 1/6/2002 ngân hàng nhà nước Việt Nam thực hiện cơ chế điều hành lãi
suất cơ bản Đồng VN, mức lãi suất cơ bản được công bố trong những tháng đầu năm
2002 là 0,6%/tháng. NHNN cũng đã mạnh dạn thực hiện chính sách tự do hoá lãi suất
đối với ngoại tệ từ tháng 6 năm 2001. Chính sách lãi suất như vậy là phù hợp với thực
tiễn của VN trong qua trình chuyển sang nền kinh tế thị trường và bám sát với những
diễn biến của thị trường quốc tế.
- Từ ngày 1/6/2002 ngân hàng nhà nước quyết định chuyển sang cơ chế lãi suất ổn định
Đồng VN của các tổ chức tín dụng đối với khách hàng. Đây là một sự “cởi trói” cho các

tổ chức tín dụng trong các hoạt động kinh doanh, tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng
chủ động trong hoạt động huy động vốn và cho vay đối với khách hàng. Cơ chế mới đã
tạo ra sự sôi động trong hoạt động kinh doanh và cạnh tranh của các tổ chức tín dụng.
Nếu như với cơ chế lãi suất cơ bản, trong các đầu năm 2002 lãi suất huy động vốn dừng
lại ở mức 0,6%/tháng, lãi suất cho vay bình quân là 0,7%/tháng, thì từ khi áp dụng cơ
chế lãi suất thỏa thuận từ tháng 6 năm 2002 và nhất là trong các tháng 8và 9 năm 2002
lãi suất huy động vốn cao nhất của các NHTM lên tới 0,7% thậm trí 0,72%/tháng. Mức
lãi suất cao nhất trong vòng gần hai năm qua, không dừng lại ở đó các tháng đầu năm
2003 do nhu cầu vốn vay trên thị trường vẫn cao các ngân hàng thương mại, các tổ
chức tín dụng vẫn tiếp tục cuộc cạnh tranh huy động vốn thông qua các biện pháp nâng
lãi suất huy động. Thực hiện các hình thức khuyến mại rầm rộ và hấp dẫn. Đã xuất hiện
diễn biến bất thường trên thị trường tiền tệ Việt Nam là lãi suất nội tệ tăng lên quá cao,
trong khi lãi suất ngoại tệ giảm xuống quá thấp.
2.2 Công cụ nghiệp vụ thị trường mở.
Ngày 12/7/2000, NHNN Việt Nam chính thức đưa công cụ nghiệp vụ thị trường vào
hoạt động đây là một sự chuyển biến quan trọng điều hành chính sách tiền tệ của ngân
hàng nhà nước Việt Nam, từ sử dụng các công cụ trực tiếp sang sử dụng các cộng cụ
gián tiếp theo tín hiệu của thị trường, phù hợp với thông lệ quốc tế.
Qua hơn hai năm triển khai thực hiện, đến nay đã có 22 tổ chức tín dụng được cấp giấy
chứng nhận là thành viên nghiệp vụ thị trường mở trong đó có 4 ngân hàng thương mại
quốc dân, 10 NHTM cổ phần, 1 ngân hàng nước ngoài, một công ty tổ chức và quỹ tín
dụng nhân dân TW.
Từ tháng 5/2002 nghiệp vụ thị trường mở được đưa vào giao dịch hàng tuần, quy mô và
doanh số ngày càng tăng, lãi suất ngày càng linh hoạt. Trong các hình thức giao dịch
của nghiệp vụ thị trường mở thì việc NHNN mua các giấy tờ có giá là chủ yếu (NHNN
bơm tiền ra), chiếm tỷ lệ từ khoảng 71% lên trên 90%.
2.3 Các công cụ khác.
- Lãi suất tái cấp vốn và lãi suất chiết khấu:
Như đã biết đây là cửa sổ chiết khấu rất quan trọng để tăng hoặc giảm khả năng cho vay
của các NHTM làm tăng hoặc giảm lượng cung ứng cho nên kinh tế. Trong thời gian

vừa qua lãi suất tái cấp vồn và lãi suất chiết khấu đã được NHNN áp dụng phù hợp với
diễn biến trên thị trường tiền tệ. Như đã nói do tình hình lãi suất trên thị trường tiền tệ
quá nóng từ tháng 8/2003, NHNN đã quyết định giảm đáng kể lãi suất tái cấp vốn đây
là một quyết định kịp thời đã góp phần hạ nhiệt cơn sốt lãi suất trên thị trường trong
mấy tháng gần đây.
-Dự trữ bắt buộc:
NHTM sử dụng công cụ dự trữ bắt buộc để tác động đến lượng tiền cung ứng ra qua
việc tác động đến cơ chế tạo tiền gửi của các NHTM và tác động đến lãi suất cho vay
của các tổ chức tín dụng. Trong thời gian qua, tỷ lệ dự trữ bắt buộc với tiền gửi nội tệ
vẫn được giữ nguyên ở mức thấp trong hơn hai năm qua, 2% với NHNN và NH phát
triển nông thôn Việt Nam, 3% với các tổ chức tín dụng đô thị khác.
2.4.Công cụ tỷ giá.
NHNN đã rất linh hoạt trong sử dụng công cụ này. Từ ngày 1/7/2002 NHNN quyết
định nới lỏng biên độ quy định tỷ giá của các tổ chức tín dụng. Trong giao dịch mua
bán ngoại tệ đối với khách hàng, quy định này đã giảm dần những quy định mang tính
chất hành chính can thiệp vào quyền tự chủ kinh doanh của các tổ chức tín dụng. Ngày
13/9/2003, thống đốc ngân hàng nhà nước đã ra quyết định 958/2002/QĐ-NHNN về
quản lý ngoại hối đối với việc mua bán chứng khoán. Từ tháng 10/2002 NHNN đã có
các quy định mới về trạng thái ngoại tệ đối với các ngân hàng thương mại cùng với
việc ban hành những chính sách nói trên, NHNN vẫn duy trì và vận hành có hiệu quả
hoạt động của thị trường ngoại tệ, liên ngân hàng, thực hiện nghiệp vụ swap trong giao
dịch hoán đổi ngoại tệ lấy đồng Việt Nam giữa NHTM và NHNN.
III. NHỮNG ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG SỬ DỤNG CHÍNH SÁCH
TIỀN TỆ THỰC HIỆN MỤC TIÊU ỔN ĐỊNH KINH TẾ VIỆT NAM THỜI
GIAN QUA.
1. Lãi suất.
Mặc dù những thành công của NHNN là đáng ghi nhận trong thiết kế cơ chế kiểm soát
lãi suất như: Hình thành hệ thống lãi suất điều tiết của NHTW, sử dụng phối hợp các
công cụ để điều tiết lãi suất thị trường nhưng hiệu quả và kết quả còn nhiều hạn chế
bởi nền tảng cho cơ chế kiểm soát lãi suất chưa được thiết lập. Nó thể hiện như sau:

1.1. Chưa chủ động trong điều tiết mặt bằng lãi suất thị trường tiền tệ. Do đó chưa
thực vai trò hướng dẫn sự biết động của lãi suất thị trường.
Cụ thể, mức lãi suất tái cấp vốn và lãi suất trần tăng lên vào tháng 1 năm 1998 diễn ra
sau khi mức lãi suất cho vay ngắn hạn của NHTM đã nhích lên từ tháng 10 năm 1997
trước đó. Tượng tự, mức lãi suất tái cấp vốn được điều chỉnh giảm từ 13,2% xuống còn
12% vào tháng 2/1999 sau khi mức lãi suất ngắn hạn có xu hướng giảm vào tháng 12
năm 1998 từ 14,7% xuống 14,5% và xuống tiếp 14% vào tháng 2/1999.
Từ thời điểm tháng 2/1999 đến tháng 8/2001, mức lãi suất thị trường giảm liên tục từ
14% xuống còn 9,3% đối với lãi suất ngắn hạn, rồi từ 14,7% xuống còn 10,3% đối với
lãi suất trung hạn và dài hạn trong khi diễn biến lãi suất trần và cơ bản lại tách khỏi xu
hướng thị trường, sự tăng lên của lãi suất tái cấp vốn vào tháng 2/2003 tới 6,6%/năm
cũng khẳng định những diễn biến của mặt bằng lãi suất thị trường đã có xu hướng tăng
vào cuối năm.
1.2 Những phản ứng của lãi suất thị trường đối với lãi suất.
Thực tế cho thấy mối quan hệ giữa các mức lãi suất lỏng lẻo, không phối hợp hiệu quả
và chức năng của chúng có biên giới. Từ tháng 6/2002 NHNN chủ yếu sử dụng nghiệp
vụ thị trường mở để phản ứng biến động của thị trường tiền tệ. Mặt nữa mối quan hệ
nhân quả truyền thống giữa lãi suất chủ đạo và lãi suất thị trường không được thể hiện
trong mối liên hệ của lãi suất tái cấp vốn và lãi suất liên ngân
hàng. Có thể chứng mình bằng con số như sau: Vào quý 4 năm 2000 và quý 3,4 năm
2001 khi thị trường lâm vào cảnh căng thẳng về nguồn vốn VNĐ, lãi suất liên ngân
hàng tăng tới 60% từ 4,5% vào tháng 9/2000 tới hơn 7% vào tháng 9/2001 và tăng nhẹ
vào năm 7/2001tới 5,5% vào tháng 11,12/2001 trong khi lãi suất tái cấp vốn không có
biểu hiện biến động. Hầu như từ tháng 8/2001 đến tháng 8/2002 lãi suất liên ngân hàng
luôn ưu thế hơn lãi suất tái suất vốn.
1.3 Các thị trường do ngân hàng nhà nước tổ chức mà thông qua đó tác động vào lãi
suất huy động vốn và cho vay của tổ chức tín dụng ngày càng lớn, quy mô tăng,
doanh số cao nhưng diễn biến lại bất thường.
Trong lúc nhiều ngân hàng thương mại thiếu vốn chung, dài hạn phải huy động với lãi
suất trên 8%/năm thì phải đầu tư hàng trăm tỷ đồng vào tín phiếu kho bạc nhà nước,

chịu lỗ để giải quyết vần đề thanh khoản và vốn khả dụng. Ngược lại, trong khi nhiều
phiên dao dịch nghiệp vụ thị trường mở lại không có thành viên. Điều đó chứng tỏ khả
năng điều hành vốn khả dụng của NHTM, của NHNN chưa thông suốt. Bên cạnh đó
các NHTM cổ phần và chi nhánh ngân hàng nước ngoài vẫn ngoài cuộc, đặc biệt là các
công ty bảo hiểu lại vắng bóng trên thị trường đấu thầu tín phiếu kho bạc.
2. Công cụ thị trường mở.
Bên cạnh những kết quả khả quan nghiệp vụ thị trường mở vân bộc lộ một số hạn chế:
Hoạt động nghiệp vụ thị trường mở là một hoạt động hoàn toàn mớ lên một số tổ chức
vẫn còn nhiều bỡ ngỡ khi tham gia. Nghiệp vụ thì trường mở ra đời trong điều kiện nền
kinh tế còn đang ỏ trình độ phát triển thấp, chưa ổn định, thị trường tài chính và thị
trường tiền tệ chưa phát triển, nền kinh tế thế giới lại không ngừng biến động, môi
trường hoạt động của các tổ chức tín dụng còn chứa đựng nhiều rủi ro.
-Hoạt động của thị trường mở chưa thực sự sôi động, mỗi phiên giao dịch chỉ có từ 1-4
thành viên tham gia, chiếm tỷ lệ tương đối thấp so với tổng số các thành viên và chiếm
tỷ lệ rất nhỏ trong tổng số các TCTD. Các thành viên tham gia là các NHTM quốc
doanh do lượng hàng hóa trên thị trường chủ yếu tập trung tại các ngân hàng này, còn
việc tham gia các TCTD khác trên thị trường còn nhiều mở nhạt.
- Hàng hóa còn nghèo nàn, không đa dạng về chủng loại và thời hạn. Luật NHNH quy
định chỉ có các loại giấy tờ có giá ngắn hạn mới được giao dịch trên thị trường mở, do
vậy đã giới hạn và thu hẹp phạm vi hoạt động của thị trường mở.
3.Hoạt động tín dụng.
Tỷ lệ tín dụng trung, dài hạn tăng và không tương xứng vơi tốc độ tăng nguồn vốn huy
dộng của các loại vốn này. Trong vòng quay của kinh tế thị trường, nhu cầu vốn là rất
cao, thì nguồn vốn đầu tư từ ngân sách hàng năm cho đầu tư còn rất hạn hẹp, vốn tự có
của các doanh nghiệp rất nhỏ, do vậy các doanh nghiệp khi cần vốn cho sản xuất kinh
doanh đều trông chờ vào nguồn vốn trung và dài hạn của hệ thông ngân hàng. Trong
khi đó nguồn vốn chủ yếu của các NHTM là nguồn vốn ngắn hạn nên NHTM không
đáp ứng được nhu cầu vốn trung và dài hạn. Tình trạng này chưa có giải pháp tối ưu,
mới chỉ có giải pháp tình thế là ngành ngân hàng cho phép. Sở dĩ tình trạng trên tồn tại
vì :

- Yếu tố đầu tiên ảnh hưởng đến huy động vốn trung và dài hạn và ngân hàng là thị
trường chứng khoán ở nước ta hiện nay ở giai đoạn sơ khai, các sản phẩm trên thị
trường tiền tệ chưa nhiều, hoạt động đơn giản, thuần túy. Mặt khác hệ thống pháp luật
còn thiếu những quy định toàn diện trong việc điều chỉnh các hoạt động, tiếp theo là
những hạn chế của chính ngành ngân hàng trong mọi hoạt động chu chuyển nguồn vốn
của các doanh nghiệp.
4. Tái cấp vốn và việc kiểm soát lượng tiền cung cấp.
Thực hiện mục tiêu của chính sách tài chính NHNN đã sử dụng nghiệp vụ tái cấp vốn
như là công cụ để điều tiết việc mở rộng hay thu hẹp tổng khối lượng tiền hay tổng
phương tiện thanh toán trong nền kinh tế. Từ tổng khối lượng tiền cung ứng được phép
tăng lên hàng năm NHNN kiểm soát chặt chẽ khối lượng tín dụng cho các NHTM qua
nghiệp vụ tái cấp vốn. Tuy nhiên do trong nền kinh tế chưa lưu thông hối phiếu và
thương phiếu nên NHNN chưa có điều kiện thực hiện tái cấp vốn qua tái chiết khấu các
kỳ phiếu thương mại cũng như chưa tái cấp vốn qua các thế chấp bằng những chứng từ
có giá. Trên tầm vĩ mô NHNN vẫn chưa kiểm soát được toàn bộ các kênh tín dụng nằm
ngoài ngân hàng, như khối lượng của tổng cục đầu tư và hệ thống kho bạc. Đây là 1
mảng của tổng phương tiện thanh toán cần nằm trong sự kiểm soát của NHNN
5. Dự trữ bắt buộc:
Từ năm 1991, dự trữ bắt buộc được áp dụng như một công cụ chủ yếu để điều hành
chính sách tài chính theo pháp lệnh ngân hàng, tỷ lệ dự trữ bắt buộc có thể ở mức 10-
35% tổng nguồn vốn huy động của các NHTM. Song xét hoàn cảnh thực tế, tiềm lực
của các NHTM Việt Nam quyết định dự trữ bắt buộc ở mức 10%. Tỷ lệ này từ năm
1991 tới nay nhưng kỷ luật chấp hành của các NHTM chưa nghiêm túc nên tác dụng
của công cụ này kém hiệu quả.
Đầu năm 1994, NHTW đã có quy định bổ xung: Tỷ lệ dự trữ bắt buộc đơn vị loại tiền
gửi không kỳ hạn là 13%, đối với loại tiền gửi là 7% nhưng cũng là để thi hành cho một
thời gian dài. Sự ổn định như vậy đã nói lên rằng, ở nước ta vào thời kỳ này mới bước
đầu sử dụng công cụ này, nên chưa có khả năng điều khiển nó một cách linh hoạt theo
thị trường tài chính luôn biến động trong lưu thông, nên chưa thực hiện đầy đủ vai trò
điều khiển khối lượng tiền lưu thông hạn chế bởi số tín dụng của các NHTM như chức

năng vốn có của công cụ này.
CHƯƠNG III
MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT ĐỔI MỚI VÀ HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH TIỀN
TỆ GÓP PHẦN ỔN ĐỊNH NỀN KINH TẾ VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN
HIỆN NAY.
Nước ta đang theo đuổi một chính sách phát triển kinh tế theo cơ chế thị trường với
định hướng XHCN và hội nhập dần với khu vực. Những ảnh hưởng chu kì do tác động
của lực lượng thị trường trong và ngoài nước là hiện tượng tất yếu trong cơ chế này.
Chính sách kinh tế vĩ mô, đặc biệt là chính sách tiền tệ phải đảm bảo tính chủ động,
sáng tạo, linh hoạt và nhạy bén nhằm giảm thiểu các biến động chu kì trong ngắn hạn
và tạo sự ổn định về dài hạn. Nền kinh tế Việt Nam hiện nay vẫn còn phải đối mặt với
nhiều khó khăn, bất cập hơn, cơ chế thị trường vẫn đang trong quá trình thiết lập, quản
lý nhà nước vẫn còn kém hiệu lực, hoạt động của các khu vực doanh nghiệp nhà nước
chưa đạt hiệu quả cao Trong những năm tới các cân đối kinh tế vĩ mô có nhiều khó
khăn hơn đặc biệt là cân đối ngân sách, cán cân thanh toán quốc tế, lạm phát, áp lực về
lao động và việc làm lớn, cuộc khủng
hoảng tài chính khu vực còn ảnh hưởng nhiều thêm vào đó là ảnh hưởng của thiên tai
và chúng ta vẫn chưa khắc phục hết. Tuy nhiên, những thuận lợi có thể nhìn thấy được
là sự ổn định về chính trị-xã hội, sự lớn mạnh về thế và lực nền kinh tế Việt Nam qua
nhiều năm đổi mới, quan hệ kinh tế đối ngoại còn nhiều cơ hội để tăng thêm tiềm lực
kinh tế thông qua hoạt động thương mại, đầu tư, góp phần hỗ trợ cải thiện cán cân
thanh toán quốc tế. Đồng thời các chính sách đã triển khai trong những năm trước sẽ
phát huy tác dụng tốt. Như vây, giai đoạn tới nền kinh tế Việt Nam còn phải đối đầu với
rất nhiều những khó khăn và việc giữ vững mức tăng trưởng, phát triển và ổn định là rất
khó, đòi hỏi sự hoàn thiện dần của tất cả các chính sách kinh tế trong đó chính sách tiền
tệ một công cụ hữu hiệu tạo lên một phần những thành công trong giai đoạn qua và sẽ
là công cụ đắc lực trong giai đoạn tới.
1.Điều hành cung ứng tiền tệ.
NHNN cần tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt trong đó kiểm soát khối lượng
tiền cung ứng, vừa đáp ứng đầy đủ yêu cầu phương tiện thanh toán của nền kinh tế theo

tín hiệu thị trường, vừa kịp thời có những biện pháp để thu hút tiền mặt về, giảm bớt
sức ép lạm phát. Khối lượng tiền tệ tăng thêm chỉ là một chỉ tiêu có tính định hướng
NHTW phải theo dõi diễn biến của hoạt động kinh tế, sự biến đổi giá cả và tỷ giá hối
đoái để điều chỉnh kịp thời việc cung ứng tiền sao cho việc tăng, giảm khối lượng tiền
không ảnh hưởng tới giá cả thị trường và làm tắc nghẽn lưu thông. Việc điều chỉnh này
phải thực hiện thông qua các nhu cầu đối ứng tạo ra trong lĩnh vực tạo tiền bằng các
chính sách tín dụng về ngoại hối. Trong qua trình điều hành, căn cứ vào tín hiệu của thị
trường NHNN cần điều hòa khối lượng tiền cung ứng vào các mục tiêu cho thích hợp
và phương thức cung ứng tiền thông
qua các kênh:
- Mua ngoại tệ cho quỹ dự trữ.
- Cấp tín dụng cho NHTM thông qua chương trình tín dụng của nhà nước, vốn cho
ngân hàng phục vụ người nghèo.
- Cho vay tái cấp vốn và tái chiết khấu.
- Cấp đủ vốn điều lệ cho doanh nghiệp nhà nước.
- Tăng vốn điều lệ cho NHTM quốc doanh.
- Nghiệp vụ thị trường mở.
2. Chính sách quản lý ngoại hối và điều hành tỉ giá:
2.1 Chính sách quản lý ngoại hối.
Chính sách quản lý ngoại hối phải hướng tới mục tiêu chủ yếu là bảo vệ đồng tiền Việt
Nam, tạo tiền đề cho tương lai có một đồng tiền Việt Nam chuyển đổi. Chính sách quản
lý ngoại hối cần được kết hợp chặt chẽ với chính sách ngoại thương để có kết quả bội
thu trong cán cân thương mại, ổn định tỉ giá hối đoái, tăng dự trữ ngoại tệ.
Cán cân thanh toán quốc tế phải được sử dụng như một công cụ điều tiết vĩ mô. NHNN
phải phân tích điều chỉnh cán cân thanh toán quốc tế để đảm bảo cân bằng hợp lý trong
giao dịch đối ngoại. Cần linh hoạt trong quản lý ngoại hối cho phù hợp với quá trình
chuyển đổi nền kinh tế nhằm đảm bảo ổn định tỷ giá, ổn định tiền tệ tạo cơ để điều
hành chính sách tiền tệ một cách thuận lợi.
2.2. Chính sách điều hành tỷ giá.
Chính sách tỷ giá là một bộ phận của chính sách tiền tệ và có nhiệm vụ đảm bảo ổn

định tiền tệ kiềm chế lạm phát góp phần tăng trưởng kinh tế mức độ cao, bền vững.
2.2.1 Hưởng tới chính sách tỷ giá cân bằng cung cầu.
Để thị trường ngoại hối hoạt động hiệu quả với doanh số dao dịch cực đại có độ thanh
quản cao và chi phí giao dịch thấp thì tỷ giá phải được hình thành một cách khách quan
theo quy luật cung cầu. Với vai trò là NHTW, hiện nay NHNN quản lý thị trường ngoại
tệ chủ yếu thông qua quan hệ mua bán, công bố tỷ giá bình quân giao dịch liên ngân
hàng, quy định trần tỷ giá giao dịch ngay, tỷ giá phần trăm gia tăng của tỷ giá kì hạn và
các biện pháp quản lý ngoại hối.
2.2.2 Hoàn thiện và phát triển thị trường ngoại tệ liên ngân
hàng.
- Thực hiện vai trò của NHTW là người mua bán cuối cùng trên thị trường ngoại hối,
hiện tại do tỷ giá chưa thực sự làm chức năng điều tiết quan hệ cung cầu thì vai trò
hướng dẫn điều tiết của NHTW cần được thể hiện thông qua việc mua bán ngoại tệ cuối
cùng trên thị trường ngoại hối. Ngoài ra NHNN cần tham gia và thực hiện các nghĩa vụ
kinh doanh ngoại tệ kì hạn, hoán đổi đúng như quy định nhằm tạo điều kiện cho NHTM
tham gia tích cực hơn vào thị trường ngoại hối.
- Tiến hành thiết lập thị trường ngoại lệ liên ngân hàng theo quy mô, hình thực tổ chức
kép bao gồm thị trường ngoại tệ liên ngân hàng trực tiếp giữa các ngân hàng và thị
trường gián tiếp qua môi giới.
- Mở rộng số lượng thành viên, mặt khác cần tạo ra môi trường và điều kiện để các
thành viên tham gia thị trường một cách tích cực hơn. Nghiên cứu hình thành hiệp hội
các nhà kinh doanh ngoại hối Việt Nam.
- Hoàn thiện cơ chế giao dịch, hiện đại hóa khâu thanh toán trang thiết bị công nghệ,
thông tin tiên tiến nâng cao trình độ và kĩ năng kinh doanh cho các cán bộ.
2.2.3 Hoàn thiện và mở rộng các nghiệp vụ kinh doanh tiền tệ.
Về nghiệp vụ kì hạn và hoán đổi, trước mắt lên cho phép các ngân hàng thực hiện các
hợp đồng với các kì hạn linh hoạt mà không bị khống chế thời hạn. Bên cạnh đó, từng
bước nới rộng tỷ lệ % gia tăng cho phép để các ngân hàng có thể yết giá cạnh trang cho
thị trường có độ thanh khoản cao hơn và sôi động hơn.
- Mở rộng nghiệp vụ quyền chọn tiền tệ: Để phù hợp với trình độ thị trường và nhu cầu

thực tiễn, trước mắt NHNN cho phép và hướng dẫn các NHTM tiến hành thực hiện
nghiệp vụ quyền chọn tiền tệ.
- Về nghiệp vụ tương lai: Nghiệp vụ này nổi tiếng là một cuộc chơi dành cho những
người chấp nhận rủi ro cao. Do đó với thị trường non trẻ của Việt Nam thì chưa lên mở
rộng nghiệp vụ thi trường này.
3.Chính sách huy động vốn và tín dụng:
Đây là kênh đã, đang và còn tiếp tục đóng vai trò chủ lực trong việc huy động vốn cho
nền kinh tế. Tuy nhiên do độ sâu tài chính bình quân của các ngân hàng Việt Nam còn
quá thấp: Năm 2002 chỉ số tổng huy động trên GDP mới đạt 55%, trong khi đó con số
này của Thái Lan là 94%, Trung Quốc là 137% điều đó nói lên rằng tiền năng vốn
trong dân cư còn rất lớn. Để huy động tốt qua kênh chủ lực này cần ít nhất ba điều kiện
cơ bản là ổn định kinh tế vĩ mô, tăng tiềm lực tài chính cho
các ngân hàng và nâng cao uy tín đồng tiền Việt Nam.
Trong nền kinh tế thị trường, hoạt động tín dụng đóng vai trò điều tiết thường xuyên
đối với việc giải quyết mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và lạm phát. Dựa vào việc
mở rộng tín dụng người ta có thể đạt đến sứ mở rộng sản xuất kinh doanh và đầu tư xây
dựng cơ bản và ngược lại. Vì vậy công cụ hạn mức tín dụng có ý nghĩa quan trọng và
việc xác định hạn mức tín dụng là rất cần thiết để thực hiện mục tiêu chống lạm phát và
ổn định kinh tế.
3. Điều hành chính sách tiền tệ với công cụ quản lý.
3.1 Dự trữ bắt buộc.
Thông qua việc thực hiện chế độ dự trữ bắt buộc NHNN điều hành tổng phương tiện
thanh toán qua cơ chế tác động đến khối lượng và giá tín dụng của các ngân hàng
thương mại. Muốn công cụ này trở lên có hiệu quả hơn thì: Trước mắt phải hoàn hiện
từng bước các văn bản pháp lý trong lĩnh vực này, linh hoạt điều chỉnh tỷ lệ dự trữ bắt
buộc cho phù hợp với tình hình thực tế. NHNN có thể hoàn lại số tiền lãi mà NHTM
phải trả cho khách hàng có tiền gửi để đảm bảo cho NHTM kinh doanh có lãi. Cần
thống nhất một tỷ lệ dự trữ bắt buộc cho các loại tiền gửi có kì hạn và không có kì hạn.
Thống nhất lập số tiền dự trữ bắt buộc vào một tài khoản tiền gửi không kì hạn và quản
lý theo hạn mức; thực hiện việc thay đổi hay hoàn lại tiền lãi số tiền lãi, số tiền hụt hay

vượt mức dự trữ, sử phát nghiêm ngặt với các trường hợp vi phạm.
3.2 Chính sách lãi suất:
Đây là công cụ sử dụng hiệu quả trong suốt những năm qua, và chắc chắn sẽ là công cụ
thiết yếu trong những năm tới, bởi chính sách lãi suất là chính sách quan trong hàng đầu
trong điều hành chính sách tiền tệ Việt Nam hiện nay.
NHNN vẫn thực hiện vai trò kiểm soát và định hướng mức lãi suất cho vay của hệ
thống NHTM dưới hình thức quy định mức lãi suất trần cho vay tối đa của các TCTD
đổi vơi nền kinh tế.
- Cần lựa chọn mức lãi suất mục tiêu thích hợp và thiết lập được mô hình kiểm soát
mức lãi suất mục tiêu đó một cách hiệu quả. Lựa chọn lãi suất liên ngân hàng làm mục
tiêu hoạt động là thích hợp hơn cả. Đồng thời sử dụng mô hình kiểm soát lãi suất mục
tiêu phù hợp nhất đối với điều kiện cụ thể của thị trường tiền tệ Việt Nam hiện nay là
mô hình kiểm soát lãi suất liên ngân hàng thông qua nghiệp vụ thị trường mở. Theo mô
hình này, NHTW phải xác định được một mức mục tiêu cho lãi suất liên ngân hàng và
sử dụng nghiệp vụ thị trường mở một cách thường xuyên.
3.3 Nghiệp vụ thị trường mở
Nghiệp vụ thị trường mở được coi là công cụ quan trọng bậc nhất trong điều hành chính
sách tiền tệ. ở Việt Nam hiện nay, thị trường mở chưa thực sự trở thành công cụ đóng
vai trò để NHNN điều tiết mức cung tiền. Vì vậy để sớm có thể đưa nghiệp vụ thị
trường mở vào hoạt động, xin kiến nghị một số đề xuất sau:
- Cần phải tổ chức tuyên truyền, tập huấn chỉ tiết, đi vào từng nghiệp vụ cụ thể để từ đó
giúp các thành viên thấy được vai trò, tác dụng và sự linh hoạt của nghiệp vụ thị trường
mở trong việc điều hành chính sách tiền tệ của NHNN, cũng như hiệu quả đạt được của
TCTD trong việc điều hành nguồn vốn của mình.
- NHNN cần phải có sự phối hợp giữa các công cụ và biện pháp điều hành chính sách
tiền tệ cần hạn chế các hình thức cung ứng vốn tín dụng khác từ NHNN như: tái cấp
vốn, cho vay theo chỉ định, bên cạch tiếp tục thực hiện việc khoanh nợ, cũng như việc
củng cố và phát triển thị trường tiền tệ, đặc biệt phải hỗ trợ cho sự phát triển của tiền tệ
liên ngân hàng, nghiệp vụ đấu thầu tín phiếu kho bạc hoạt động mua bán giấy tờ có
giá Bên cạnh đó, NHNN cần kết hợp trong việc điều hành hoạt động của nghiệp vụ

thị trường mở với các nghiệp vụ khác như:
Chiết khấu giấy tờ có giá ngắn hạn, hoán đổi ngoại tệ Để tạo ra được môi trường
kinh doanh lành mạnh, bình đẳng giữa các TCTD, đồng thời giúp cho nghiệp vụ thị
trường mở ngày càng củng cố và trở thành công cụ điều hành chính sách tiền tệ có hiệu
quả của NHTW.
KẾT LUẬN
Qua quá trình nghiên cứu chính sách tiền tệ quốc gia nói riêng và chính kinh tế vĩ mô
nói chung, chúng ta thấy rõ được vai trò và ý nghĩa của nó trong nền kinh tế bởi chính
sách tiền tệ là công cụ điều tiết nền kinh tế vĩ mô của nhà nước. Nên vị trí của chính
sách tiền tệ trở nên hết sức quan trọng.
Hoạch định một chính sách tiền tệ đòi hỏi cả một quá trình, sự linh hoạt và sự thống
nhất trong sự áp dụng trên thực tiễn trước bối cảnh kinh tế quốc tế hiện nay.
Bằng sự nỗ lực hiện tại và trong tương lai, sự kế thừa và phát huy những thành tựu của
chính sách tiền tệ, chắc chắn chính sách tiền tệ Việt Nam sẽ đóng góp vai trò quan trọng
trong việc xây dựng một đất nước Việt Nam giầu mạnh, ổn định và phát triển sánh vai
với các bạn bè quốc tế.
Qua bài viết, tuy bản thân là người Laos, em cũng hiểu rõ phần nào về chính sách tiền
tệ, tuy còn nhiều vấn đề bất cập song em cũng cố gắng hoàn thành bài viết, em mong có
được sự đóng góp ý kiến của Thầy cô và bạn đọc.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình lý thuyết tiền tệ- Trường Học Viện Tài Chính Hà
Nội
2. Đổi mới chính sách tiền tệ và kiểm soát ở Việt Nam.
3. Tạp chí nghiên cứu tài chính số 4 (2003), số 5,6 (2004)
4. Thời báo kinh tế và dự báo số 4 (2004)
5. Tạp chí nghiên cứu khoa học sinh viên số 5 (2004)
6. Tạp chí thuế nhà nước số 8 (2004)
7. Kinh tế học –david begg
8. Kinh tế xã hội Việt Nam từ năm 2001-2010
MỤC LỤC

A.Lời nói đầu: 1
Chương I: Lý luận chung về chính sách tiền tệ với việc thực hiện
mục tiêu ổn định kinh tế 2
I.ổn định kinh tế-một mục tiêu kinh tế vĩ mô quan trọng 2
II.Khái niệm và công cụ của chính sách tiền tệ 3
III.Tác động của chính sách tiền tệ đối với thực hiện mục tiêu ổn định
kinh tế 5
Chương II: Chính sách tiền tệ với thực hiện mục tiêu ổn định kinh
tế của Việt Nam thời gian qua 8
I.Sơ lược tình hình kinh tế tiền tệ Việt Nam thời gian qua 8
II.Sơ lược về tình hình sử dụng các công cụ của chính sách tiền tệ của
Việt Nam nhằm ổn định kinh tế 10
III.Những đánh giá chung về thực trạng sử dụng chính sách tiền tệ thực
hiện mục tiêu ổn định kinh tế Việt Nam thời gian qua 13
Chương III: Một số ý kiến đề suất đổi mới và hoàn thiện chính sách
tiền tệ góp phần ổn định nền kinh tế Việt Nam trong giai đoạn hiện
nay 18
I.Điều hành cung ứng tiền tệ 18
II.Chính sách quản lý ngoại hối và điều hành tỷ giá 19
III.Điều hành chính sách tiền tệ với công cụ quản lý 22
B.Kết luận 24
Tài liệu tham khảo 25