xquang ống tiêu hóa

x quang èng tiªu ho¸
x quang èng tiªu ho¸
è
è
ng tiªu ho¸ bao gåm tõ
ng tiªu ho¸ bao gåm tõ
miÖng ®Õn hËu m«n
miÖng ®Õn hËu m«n
Các ph ơng pháp thăm khám
Các ph ơng pháp thăm khám
1.
1.
Chụp x quang không chuẩn bị.
Chụp x quang không chuẩn bị.
2.
2.
Chụp x quang có chuẩn bị: Thực quản, dạ dày tá
Chụp x quang có chuẩn bị: Thực quản, dạ dày tá
tràng, đại tràng.
tràng, đại tràng.
3.
3.
Siêu âm.
Siêu âm.
4.
4.
Chụp cắt lớp vi tính.
Chụp cắt lớp vi tính.
Chôp x quang kh«ng chuÈn bÞ
Chôp x quang kh«ng chuÈn bÞ
•

Bông ®øng
Bông ®øng
•
Bông nghiªng
Bông nghiªng
•
C¸c dÊu hiÖu: liÒm h¬i, møc n íc h¬i, v«i ho¸
C¸c dÊu hiÖu: liÒm h¬i, møc n íc h¬i, v«i ho¸
Thực quản
Thực quản
chụp thực quản
chụp thực quản
1.
1.
Chuẩn bị bệnh nhân
Chuẩn bị bệnh nhân
+ Chụp vào buổi sáng
+ Chụp vào buổi sáng
+ Bệnh nhân nên nhịn ăn
+ Bệnh nhân nên nhịn ăn
2. Thuốc dùng
2. Thuốc dùng
+ Baryt uống dạng dịch treo
+ Baryt uống dạng dịch treo
+ Thuốc cản quang tan trong n ớc.
+ Thuốc cản quang tan trong n ớc.
chụp thực quản
chụp thực quản
3. Kỹ thuật chụp
3. Kỹ thuật chụp

Thẳng
Thẳng
Nghiêng
Nghiêng
Chếch
Chếch
Tiêu chuẩn: Phim lấy đ ợc toàn bộ thực quản từ đoạn cổ đến đoạn bụng, có
Tiêu chuẩn: Phim lấy đ ợc toàn bộ thực quản từ đoạn cổ đến đoạn bụng, có
thể lấy từng đoạng.
thể lấy từng đoạng.
Tr ớc khi chụp cho BN ngậm Baryte rồi nuốt và theo dõi l u thông trên màn
Tr ớc khi chụp cho BN ngậm Baryte rồi nuốt và theo dõi l u thông trên màn
tăng sáng.
tăng sáng.
chụp thực quản
chụp thực quản
4. Giải phẫu điện quang
4. Giải phẫu điện quang
+ Đoạn cổ: ngắn
+ Đoạn cổ: ngắn
+ Đoạn ngực: dài, có hai chỗ lõm ở bờ tr ớc trái, quai
+ Đoạn ngực: dài, có hai chỗ lõm ở bờ tr ớc trái, quai


MC và phế quản gốc trái.
MC và phế quản gốc trái.
+ Đoạn bụng: ngắn
+ Đoạn bụng: ngắn
chôp thùc qu¶n

chôp thùc qu¶n
triệu chứng X-quang
triệu chứng X-quang
1.
1.
Rối loạn chức năng
Rối loạn chức năng
+ Rối loạn do sóng trào ng ợc: co thắt tâm vị giai
+ Rối loạn do sóng trào ng ợc: co thắt tâm vị giai
đoạn đầu, sóng ở phần thấp.
đoạn đầu, sóng ở phần thấp.
+ Rối loạn do sóng thứ ba: xuất hiện chỗ lõm nông
+ Rối loạn do sóng thứ ba: xuất hiện chỗ lõm nông
một hay nhiều tầng.
một hay nhiều tầng.
2. Các tổn th ơng thực thể
2. Các tổn th ơng thực thể
+ Hẹp thực quản: hay gặp nhất
+ Hẹp thực quản: hay gặp nhất
triệu chứng X-quang
triệu chứng X-quang
Dấu hiệu
Dấu hiệu
Hẹp thực quản
Hẹp thực quản


Lành
Lành

ác
ác
Trục
Trục
Thẳng
Thẳng
Lệch
Lệch
Bờ
Bờ
Đều
Đều
Không đều
Không đều
Tiếp nối với
Tiếp nối với
phần lành
phần lành


Từ từ
Từ từ
Đột ngột
Đột ngột
triệu chứng X-quang
triệu chứng X-quang
+ Hình khuyết: Từ trong lòng hay từ ngoài(góc nhọnngoài, góc
tùtrong).
- Lành tính: bờ đều

- ác tính: bờ nham nhở
+ Hình ổ loét: Hình ảnh ổ đọng thuốc lồi lên bờ thực quản
ung th thực quản
ung th thực quản
Các ph ơng pháp chẩn đoán
+ Nội soi, sinh thiết: Chẩn đoán xác định
+ Chụp x quang: khi ống soi không qua đ ợc vùng tổn th ơng, đánh
giá đ ợc chiều dài đoạn hẹp, giới hạn trên và d ới của tổn th ơng
cách phẫu thuật.
+ Siêu âm nội soi: chẩn đoán xác định, đánh giá mức độ thâm
nhiễm, hạch cạnh thực quản.
+Chụp cắt lớp vi tính: Bilan tr ớc phẫu thuật( xâm lấn, hạch, di căn
phổi, chẩn đoán xác định, chẩn đoán vị trí u )
ung th thùc qu¶n
ung th thùc qu¶n
Viêm thực quản
Viêm thực quản
Viêm do hoá chất: Th ờng hẹp ở đoạn 1/3 d ới, thẳng trục, dài và
bờ đều, l u thông qua liên tục.
Viêm do tia xạ: sau 6 tháng điều trị, khu trú vùng điều trị, có thể
có loét
Phình to thực quản
Phình to thực quản
(co thắt tâm vị)
(co thắt tâm vị)
Thực quản to, dài, gấp khúc và lật sang phải
Thực quản to, dài, gấp khúc và lật sang phải


Hình

Hình
mờ trên phim chụp ngực. Bóng hơi dạ dày nhỏ.
mờ trên phim chụp ngực. Bóng hơi dạ dày nhỏ.
Chụp có cản quang: hẹp ngay trên tâm vị, thắng trục,
Chụp có cản quang: hẹp ngay trên tâm vị, thắng trục,
phía trên giãn to đều
phía trên giãn to đều


Hình mũi kiếm hay củ cải.
Hình mũi kiếm hay củ cải.
L u thông không liên tục, chỉ khi dịch và thức ăn
L u thông không liên tục, chỉ khi dịch và thức ăn
trong lòng TQ thắng đ ơc lực co thắt ở tâm vị.
trong lòng TQ thắng đ ơc lực co thắt ở tâm vị.
Ph×nh to thùc qu¶n
Ph×nh to thùc qu¶n
(co th¾t t©m vÞ)
(co th¾t t©m vÞ)
Tói thõa thùc qu¶n
Tói thõa thùc qu¶n
KÝch th íc thay ®æi
KÝch th íc thay ®æi
H×nh tói c¶n quang cã cæ dÝnh vµo thµnh TQ
H×nh tói c¶n quang cã cæ dÝnh vµo thµnh TQ
VÞ trÝ: 1/3 gi÷a hay trªn c¬ hoµnh.
VÞ trÝ: 1/3 gi÷a hay trªn c¬ hoµnh.
Giãn tĩnh mạch thực quản
Giãn tĩnh mạch thực quản
Tăng áp lực TMC

Tăng áp lực TMC
Hình ảnh vệt sáng dài hay hình tròn nh chùm nho.
Hình ảnh vệt sáng dài hay hình tròn nh chùm nho.
Có thể giả u.
Có thể giả u.
Thoát vị hoành
Thoát vị hoành
+ Thoát vị tr ợt
+ Thoát vị tr ợt
- Hay gặp nhất
- Hay gặp nhất
- Tâm vị tr ợt qua lỗ cơ hoành
- Tâm vị tr ợt qua lỗ cơ hoành


phình vị trên cơ
phình vị trên cơ
hoành
hoành
+ Thoát vị cuộn hay thoát vị cạnh TQ
+ Thoát vị cuộn hay thoát vị cạnh TQ
- Hiếm hơn
- Hiếm hơn
- Tâm vị d ới cơ hoành
- Tâm vị d ới cơ hoành
- Túi hơi dạ dày chui qua lỗ cơ hoành và nằm trên
- Túi hơi dạ dày chui qua lỗ cơ hoành và nằm trên
cơ hoành.
cơ hoành.
Tho¸t vÞ hoµnh

Tho¸t vÞ hoµnh
D¹ dµy vµ hµnh t¸ trµng
D¹ dµy vµ hµnh t¸ trµng
ChÈn ®o¸n néi soi, sinh thiÕt.
ChÈn ®o¸n néi soi, sinh thiÕt.
X quang: vÞ trÝ tæn th ¬ng, lan réng tæn th ¬ng, tho¸t vÞ
X quang: vÞ trÝ tæn th ¬ng, lan réng tæn th ¬ng, tho¸t vÞ
hoµnh, hÑp d¹ dµy t¸ trµng.
hoµnh, hÑp d¹ dµy t¸ trµng.
Kỹ thuật x quang
Kỹ thuật x quang
1. Chuẩn bị bệnh nhân
1. Chuẩn bị bệnh nhân
Nhịn ăn, uống
Nhịn ăn, uống


Chụp vào buổi sáng.
Chụp vào buổi sáng.
Không hút thuốc
Không hút thuốc
Không dùng các chất cản quang tr ớc 3 ngày.
Không dùng các chất cản quang tr ớc 3 ngày.
Có thể dùng các thuốc tăng hay giảm nhu động
Có thể dùng các thuốc tăng hay giảm nhu động
Máy chụp tăng sáng( )
Máy chụp tăng sáng( )
2. Kỹ thuật
2. Kỹ thuật
+ Cổ điển

+ Cổ điển
Kỹ thuật x quang
Kỹ thuật x quang
2. Kỹ thuật đối quang kép
2. Kỹ thuật đối quang kép
+ Rất tốt để chẩn đoán: tổn th ơng
+ Rất tốt để chẩn đoán: tổn th ơng
nhỏ khu trú ở niêm mạc hay tổn th
nhỏ khu trú ở niêm mạc hay tổn th
ơng ở mặt sau dạ dày.
ơng ở mặt sau dạ dày.
+ BN phải hợp tác
+ BN phải hợp tác
+ Uống Baryte nhũ t ơng sau đó
+ Uống Baryte nhũ t ơng sau đó
uống chất sinh hơi
uống chất sinh hơi


dạ dày căng,
dạ dày căng,
BN tự xoang cho thuốc trải đều
BN tự xoang cho thuốc trải đều




chụp các phim ở thì khác nhau.
chụp các phim ở thì khác nhau.
Giải phẫu điện quang

Giải phẫu điện quang
1.
1.
Hình thái: J, nằm ngang,
Hình thái: J, nằm ngang,
thẳng, mác
thẳng, mác
2.
2.
Niêm mạc: các nếp sáng
Niêm mạc: các nếp sáng
song song với bờ
song song với bờ
3.
3.
Các cơ quan lân cận
Các cơ quan lân cận


Khi có khối u xung quanh dạ
Khi có khối u xung quanh dạ
dày
dày


đè vào dạ dày tạo
đè vào dạ dày tạo
hình ấn lõm hay đẩy dạ
hình ấn lõm hay đẩy dạ
dày.

dày.