Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra đáp ứng yêu cầu của công tác thanh tra trong điều kiện kinh tế thị trường, hội nhập Quốc Tế và cải cách hành chính

thanh tra chính phủ
viện khoa học thanh tra






Báo cáo tổng kết

đề tài cấp bộ:

đổi mới công tác đào tạo, bồi dỡng cán bộ thanh tra
đáp ứng yêu cầu của công tác thanh tra
trong điều kiện kinh tế thị trờng, hội nhập quốc tế
và cải cách hành chính


Chủ nhiệm đề tài: ts . nguyễn văn thanh

6941
07/8/2008

hà nội - 2007

MỤC LỤC
Nội dung Trang

MỞ ĐẦU
5
1. Tính cấp thiết của đề tài 5
2. Tiến độ thực hiện đề tài 7
3. Mục tiêu, phạm vi nghiên cứu của đề tài 8
4. Phương pháp nghiên cứu của đề tài 9
5. Cơ cấu của đề tài 10
CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CÔNG TÁC ĐÀO
TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ THANH TRA

13
1.1. Vi trò, chức năng cơ bản của công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ
thanh tra.
13
1.1.1. Đào tạo, bồi dưỡng là phương tiện truyền thụ, trao đổi kiến
thức, kỹ năng
13
1.1.2. Công tác tào tạo, bồi dưỡng gắn liền với các hoạt động của các
chủ thể quản lý
14
1.1.3. Đào tạo, bồi dưỡng là một bộ phận quan trọng của công tác

cán bộ

15
1.2. Yêu cầu của kinh tế thị trường, cải cách hành chính và hội nhập
quốc tế đối với công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra
16
1.2.1. Xây dựng đội ngũ cán bộ thanh tra chuyên nghiệp
17
1.2.2. Xây dựng đội ngũ cán bộ thanh tra có tinh thần phục vụ cao
18
1.2.3. Đào tạo, bồi dưỡng theo quy luật cầu – cung
19

2
1.2.4. Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra phải đảm bảo tính chuẩn
mực
20
1.2.5. Phân cấp quản lý và tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh
tra trên cơ sở xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng cấp, cơ
quan, tổ chức, đơn vị
21
1.3. Cơ sở pháp lý của hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra 21
1.4. Nhiệm vụ, th
ẩm quyền của Thanh tra Chính phủ Thanh tra trong
đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra
30
1.4.1 Xác định mục tiêu của hoạt động đào tạo, bồi dưỡng
30
1.4.2. Xây dựng và hoàn thiện thể chế về công tác đào tạo, bồi dưỡng
cho đội ngũ CBCC của Ngành

31
1.4.3. Quy định cấu trúc nội dung các chương trình và tổ chức biên
soạn các tài liệu đào tạo, bồi dưỡng; tổ chức đào tạo, bồ
i dưỡng
CBCC theo các giáo trình, tài liệu được ban hành
31

1.4.4. Quy định và hướng dẫn sử dụng các loại chứng chỉ bồi dưỡng
cập nhật kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, chứng chỉ các chương trình
đào tạo, bồi dưỡng và tạo nguồn cán bộ lãnh đạo cấp phòng
34
1.4.5. Thực hiện Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng CBCC giai đoạn 2006 -
2010 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt t
ại Quyết định số
40/2006/QĐ-TTg ngày 15/02/2006
36
1.4.6. Tăng cường xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên
36
1.4.7. Sắp xếp lại, củng cố, mở rộng hệ thống các cơ sở đào tạo, bồi
dưỡng CBCC
37
1.4.8. Tổ chức thực hiện và thanh tra, kiểm tra việc tổ chức thực hiện
các quy định của pháp luật và quy định của Ngành về công tác đào
38

3
tạo, bồi dưỡng CBCC
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG
CÁN BỘ THANH TRA HIỆN NAY VÀ KINH NGHIỆM ĐÀO TẠO,
BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CỦA MỘT SỐ BỘ, NGÀNH

41
2.1. Thực trạng đội ngũ CBCC ngành Thanh tra và nhu cầu đào tạo,
bồi dưỡng của đội ngũ CBCC ngành Thanh tra hiện nay
41
2.1.1 Trình độ lý luận chính trị, quản lý nhà nước và chuyên môn,
nghiệp vụ của đội ngũ CBCC ngành Thanh tra
42
2.1.2 Nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng của đội ngũ CBCC ngành Thanh tra
44
2.2 Thực trạng công tác đào tào, bồi dưỡng cán bộ công chức ngành
Thanh tra.
50
2.2.1 Những kết quả đạt được
50
2.2.2. Nh
ững tồn tại, hạn chế
53
2.2.3. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế
60
2.3. Kinh nghiệm công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC của một số Bộ,
ngành
62
2.3.1. Kinh nghiệm đào tạo, bồi dưỡng CBCC ngành Tài chính từ năm
1995 đến nay
62
2.3.2. Kinh nghiệm đào tạo, bồi dưỡng CBCC ngành Ngân hàng
67
CHƯƠNG III: NHỮNG ĐỊNH HƯỚNG CƠ BẢN VÀ GIẢI PHÁP
ĐỔI MỚI CÔNG TÁC ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ THANH
TRA ĐÁP ỨNG CÁC YÊU CẦU CỦA CÔNG TÁC THANH TRA

TRONG ĐIỀU KIỆN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG, HỘI NHẬP QUỐC
TẾ VÀ CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH
75

3.1. Những định hướng cơ bản nhằm đổi mới công tác đào tạo, bồi 75

4
dưỡng cán bộ thanh tra
3.1.1. Chuyển hướng mục tiêu đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng yêu cầu
xây dựng đội ngũ cán bộ thanh tra chuyên nghiệp, hiện đại
75
3.1.2. Xác định lại nội dung đào tạo
76
3.1.3. Hướng đến tính chuẩn mực trong đào tạo, quản lý
78
3.1.4. Thay đổi phương pháp đào tạo, bồi dưỡng
79
3.1.5. Tư duy đúng đắn về việc xây dựng đội ngũ gi
ảng viên
80
3.1.6. Cộng đồng trách nhiệm trong đào tạo, bồi dưỡng nâng cao
năng lực
80
3.1.7. Hình thành hệ thống tiêu chuẩn đảm bảo chất lượng và giám
sát chất lượng đào tạo, bồi dưỡng CBCC
81
3.2. Một số giải pháp đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ
thanh tra
81
3.2.1- Xây dựng, hoàn thiện hệ thống thể chế

82
3.2.2. Xây dựng hệ thống chương trình, tài liệu
83
3.2.3 Tăng cường năng lực tổ chức đào tạo, bồi dưỡng
86
3.2.4. Đổi mới phương pháp giảng dạy
87
3.2.5 Tăng cường công tác nghiên cứu khoa học; tổng kết thực tiễn
89
3.2.6. Tăng cường liên kết, hợp tác trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ
thanh tra
90
3.2.7. Huy động nhiều và đa dạng hoá nguồn kinh phí
91
KẾT LUẬN
93

5
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của Đề tài
Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực thực hiện nhiệm vụ, công vụ là
con đường hiệu quả nhất, nhanh nhất để đổi mới, nâng cao chất lượng đội ngũ
cán bộ, công chức (CBCC). Các nhà nghiên cứu hành chính cho rằng đào tạo,
bồi dưỡng đội ngũ CBCC là một trong bốn yếu tố cơ bản để nâng cao chất
lượ
ng và hiệu quả của bộ máy hành chính nhà nước đó là: Cải cách thể chế;
Cải cách tổ chức bộ máy hành chính; Đổi mới, nâng cao chất lượng đội ngũ
CBCC; Cải cách tài chính công. Đây cũng là quan điểm của Đảng và Nhà
nước ta trong việc xây dựng nền hành chính trong sạch, hoạt động hiệu quả.
Tại Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001 –

2010 (ban hành kèm theo Quyết định số 136/2001/QĐ-TTg ngày 17 tháng 9
năm 2001 của Thủ tướng Chính phủ), xác định việc nâng cao chất lượng đội
ngũ CBCC là một trụ cột quan trọng để cải cách nền hành chính nhà nước.
Gần đây, Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban chấp hành Trung ương khoá X
về đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ
máy nhà nước tiếp tục đặt ra yêu cầu: “Đổi mới ph
ương thức và nội dung các
chương trình đào tạo, bồi dưỡng CBCC sát với thực tế, hướng vào các vấn đề
thiết thực đặt ra từ quá trình thực thi công vụ, nâng cao kỹ năng hành chính.
Thông qua đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ và kỹ năng hành chính
bảo đảm tính thống nhất trong hoạt động của cơ quan hành chính, nhất là
trong giải quyết các yêu cầu của nhân dân, doanh nghiệp. Thực hiện cơ chế
đào tạo tiền công vụ và đào tạo, bồi dưỡng trong công vụ theo định kỳ bắt
buộc hàng năm; thực hiện chế độ đào tạo, bồi dưỡng trước khi bổ nhiệm”
Thanh tra là lĩnh vực được Đảng, Chính phủ dành cho sự quan tâm đặc
biệt. Trong quá trình thực hiện cải cách hành chính nhà nước, xây dựng nhà
nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, vai trò và nhiệm vụ của hoạt động thanh tra
ngày càng được đề cao như là cơ chế kiểm soát hoạt động thực thi công vụ,
nâng cao chất lượng nền quản trị công, tác động trực tiếp đến hiệu lực, hiệu
quả quản lý nhà nước cũng như việc xây dựng một nền hành chính liêm chính,
trong sạch, vững mạnh. Xuất phát từ vai trò quan trọng đó, Đảng và Nhà nước

6
đã ban hành mới, sửa đổi, bổ sung nhiều chủ trương, chính sách, pháp luật gắn
liền với chức năng, nhiệm vụ của ngành Thanh tra, đặc biệt là trong việc thực
hiện nhiệm vụ thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham
nhũng. Với sự ra đời của Luật Khiếu nại, tố cáo năm 1998 (sửa đổi, bổ sung
năm 2004 và năm 2005), Luật Thanh tra năm 2004 và Luật phòng, chố
ng tham
nhũng năm 2005, vai trò to lớn của ngành Thanh tra tiếp tục được khẳng định,

đề cao nhưng đồng thời cũng đặt ra cho ngành Thanh tra những yêu cầu,
nhiệm vụ mới phức tạp và nặng nề hơn.
Ngày nay, sự tác động của kinh tế thị trường, cải cách hành chính và hội
nhập quốc tế rất rộng và phức tạp, không còn bó hẹp trong các quan hệ kinh tế
mà đã hiện diện trong nhiều lĩ
nh vực khác, đặc biệt là trong lĩnh vực công vụ.
Điều này đòi hỏi các cơ quan, tổ chức, đơn vị phải thay đổi nhận thức để đề ra
giải pháp và tổ chức thực hiện đáp ứng những yêu cầu cơ bản mang tính quy
luật của chúng. Để thực hiện có hiệu quả những nhiệm vụ công vụ được giao,
các cơ quan Nhà nước đang đứng trướ
c những đòi hỏi cần phải đổi mới sâu sắc
và toàn diện về tổ chức, về phương pháp hoạt động, đặc biệt là công tác xây
dựng nguồn nhân lực, trong đó có công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC bởi
nguồn nhân lực là yếu tố quyết định chất lượng và hiệu quả hoạt động của cơ
quan, của tổ chức. Trước tình hình đó, công tác đào tạo, b
ồi dưỡng nguồn nhân
lực ở Việt Nam đang được chuyển đổi từ mô hình đào tạo cứng nhắc, mang
nặng tính áp đặt sang đào tạo, bồi dưỡng theo yêu cầu của vị trí công việc và
theo nhu cầu của đối tượng thụ hưởng.
Đối với ngành Thanh tra, kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và cải
cách hành chính cũng đang đặt ra những yêu cầu mới đối vớ
i công tác thanh
tra. Những yêu cầu mới đối với công tác thanh tra đòi hỏi phải xây dựng đội
ngũ cán bộ thanh tra có chất lượng để thực hiện tốt nhiệm vụ công vụ được
giao. Trong bối cảnh đó, ngành Thanh tra cần thay đổi mạnh mẽ hoạt động đào
tạo, bồi dưỡng CBCC của mình để từ đó góp phần thực hiện tốt những nhiệm
vụ đã đượ
c Đảng và Nhà nước giao phó; đáp ứng các yêu cầu của phát triển
nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, cải cách hành chính và hội nhập
kinh tế quốc tế. Chính vì vậy, việc nghiên cứu đổi mới công tác đào tạo, bồi

dưỡng cán bộ thanh tra đáp ứng yêu cầu của công tác thanh tra trong điều kiện

7
kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và cải cách hành chính là vấn đề cấp thiết
đang được đặt ra.
2. Tiến độ thực hiện Đề tài
Sau khi có quyết định triển khai nghiên cứu Đề tài, trên cơ sở Đề cương
đã được Hội đồng khoa học cơ quan Thanh tra Chính phủ phê duyệt và nội
dung Thuyết minh đề tài (được phê duyệt theo Quyết định số 801/QĐ-TTCp
ngày 23/4/2007), Ban chủ nhiệm đã xây dựng kế hoạch cụ thể về việc th
ực
hiện các công việc cần triển khai; dự kiến các chuyên đề nghiên cứu và trực
tiếp trao đổi với các cộng tác viên về nội dung của từng chuyên đề cũng như
yêu cầu đặt ra cần giải quyết trong mỗi chuyên đề đó.
Từ tháng 4 năm 2007 đến tháng 8 năm 2007, Ban Chủ nhiệm tiến hành ký
hợp đồng nghiên cứu để các cộng tác viên nghiên cứu theo nội dung đã được
xác định. Sau khi các cộng tác viên hoàn thành các chuyên đề
nghiên cứu, Ban
Chủ nhiệm đã tổ chức xem xét đánh giá nghiêm túc và nghiệm thu từng
chuyên đề.
Từ tháng 08 năm 2007 đến tháng 12 năm 2007, Ban chủ nhiệm đã
tổng hợp kết quả nghiên cứu từ các chuyên đề, từ đó rút ra những kết luận ban
đầu cũng như xác định các vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu, trao đổi và thảo
luận làm cơ sở để xây dựng kế hoạ
ch Hội thảo khoa học. Ngoài ra, Nhóm cán
bộ tham gia nghiên cứu Đề tài còn tham dự nhiều cuộc Hội thảo khoa học về
công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC ngành Thanh tra để tổng hợp, tiếp thu các ý
kiến từ Thanh tra các Bộ, ngành, địa phương phục vụ cho việc nghiên cứu Đề
tài.
Tháng 3 năm 2008, Ban Chủ nhiệm đã tổ chức Hội thảo khoa học với sự

tham gia của các cộng tác viên, nhiều nhà khoa học, nhà quản lý c
ũng như
những người có am hiểu thực tiễn về công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC trong
và ngoài ngành Thanh tra để thảo luận về những nội dung của Đề tài và những
vấn đề còn có ý kiến khác nhau. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu các chuyên đề
và các kết quả thảo luận tại Hội thảo khoa học, Ban Chủ nhiệm đề tài đã xây
dựng Báo cáo tổng thuật kết quả nghiên cứu
Đề tài.

8
Trong quá trình thực hiện Đề tài, những kết quả nghiên cứu bước đầu
của Đề tài đã phục vụ trực tiếp cho việc xây dựng Đề án: “Đổi mới tổng thể
công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức ngành Thanh tra”. Nhóm
nghiên cứu cho rằng những kết quả nghiên cứu của Đề tài sẽ là cơ sở khoa học
để ngành Thanh tra xây dựng hệ thống thể ch
ế về công tác đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ thanh tra; xây dựng và hoàn thiện mô hình, phương pháp, giáo trình,
nội dung đào tạo, bồi dưỡng CBCC ngành Thanh tra. Về lâu dài, những kết
quả nghiên cứu đó sẽ góp phần xây dựng được đội ngũ CBCC có phẩm chất và
năng lực đáp ứng yêu cầu thực hiện chức năng, nhiệm vụ của ngành nói riêng
và công cuộc xây dựng, phát triển đất nước nói chung.
3. Mục tiêu, phạ
m vi nghiên cứu của Đề tài
Mục tiêu chung:
Làm rõ cơ sở lý luận và các yêu cầu đối với công tác đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ thanh tra trong điều kiện kinh tế thị trường, hội nhập kinh tế quốc tế,
cải cách hành chính.
Đề ra hệ thống giải pháp nhằm đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán
bộ thanh tra trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo; làm cơ sở khoa
học cho việc xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng dài hạn, trung hạn và

ngắn hạn của ngành Thanh tra.
Mục tiêu cụ thể:
- Phân tích các yêu cầu của kinh tế thị trường, hội nhập kinh tế quốc tế,
cải cách hành chính đối với công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra và
những yêu cầu trực tiếp của Chính phủ đối với công tác này.
- Đánh giá thực trạng công tác đào t
ạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra; phân
tích những tồn tại, hạn chế cần khắc phục và nguyên nhân của những tồn tại,
hạn chế đó.
- Đề xuất hệ thống giải pháp đổi mới tổng thể công tác đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ thanh tra để khắc phục những tồn tại, hạn chế hiện nay và định
hướng phát triển công tác này trong những năm tiếp theo,
đáp ứng các yêu cầu
của kinh tế thị trường, hội nhập kinh tế quốc tế, cải cách hành chính.

9
Phạm vi nghiên cứu:
Với mục tiêu được xác định như trên, Đề tài tập trung vào những vấn đề
lớn trong công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC nói chung và công tác đào tạo,
bồi dưỡng cán bộ thanh tra nói riêng. Những vấn đề cụ thể như mỗi môn học
cho cán bộ thanh tra bao gồm những nội dung gì, giáo trình thể hiện bao nhiêu
trang, thời lượng giảng dạy cụ thể như thế nào cũng sẽ được đề
cập, nhưng ở
mức độ hạn chế và chỉ có tính chất định khung. Những nội dung cụ thể đó cần
được nghiên cứu qua việc thực hiện các đề tài khoa học, chuyên đề nghiên cứu
khác.
4. Phương pháp nghiên cứu của Đề tài
Cơ sở phương pháp luận để nghiên cứu Đề tài là chủ nghĩa Mác-Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh, các quan quan điểm của Đảng và Nhà nước về phát
tri

ển nguồn nhân lực, đào tạo, bồi dưỡng CBCC nói chung và cán bộ thanh tra
nói riêng.
Trong quá trình nghiên cứu, nhóm nghiên cứu đã sử dụng các phương
pháp sau:
- Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử.
Xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ của ngành Thanh tra trong giai đoạn
hiện nay, việc nghiên cứu đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC ngành
Thanh tra gắn liền với sự phát triển của kinh tế - xã hội,
đặc biệt là đặt trong
mối quan hệ với các yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, yêu cầu của nền kinh tế
thị trường và cải cách hành chính.
- Phương pháp điều tra, khảo sát thực tiễn.
Các thông tin, số liệu thu thập được từ khảo sát thực tiễn ở một số Bộ,
ngành và địa phương giúp nhóm nghiên cứu Đề tài đánh giá thực trạng nhu cầu
đào tạo, bồi d
ưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ đối với cán bộ thanh tra, từ đó
đề xuất xây dựng mô hình, phương thức, phương pháp, chương trình, giáo
trình đào tạo, bồi dưỡng phù hợp trên cơ sở tiếp thu có chọn lọc các kinh
nghiệm và yêu cầu từ thực tiễn.

10
Trong quá trình thực hiện Đề tài, Nhóm nghiên cứu cũng nghiên cứu
những đánh giá về thực trạng và nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra
được phản ánh qua các cuộc hội thảo: Hội thảo “thực trạng và nhu cầu đào
tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác thanh
tra của Tp Hà Nội” tổ chức tại Thanh tra Tp Hà Nội (ngày 14/8/2007) với sự
tham dự của nhiều
đại diện lãnh đạo và CBCC của các cơ quan Thanh tra của
Tp Hà Nội; Hội thảo "Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công thanh tra" tổ chức tại Tp Nam Định

ngày 1/10/2007 và Hội thảo lấy ý kiến góp ý vào Đề án: “Đổi mới tổng thể
công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức ngành Thanh tra” được tổ
chức tại tỉnh Vĩnh Phúc trong ngày 28 và 29/3/2008 với sự
tham dự của lãnh
đạo cơ quan Thanh tra các tỉnh, thành phố là đại diện các vùng, miền trong cả
nước và lãnh đạo cơ quan Thanh tra của một số bộ, ngành Trung ương .
Để tìm hiểu kinh nghiệm trong công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC trước
yêu cầu của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế của một số bộ, ngành chịu
ảnh hưởng trực tiếp, Nhóm nghiên cứu đã tham khảo một số
điểm đáng chú ý
về quản lý và tổ chức công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC của Bộ Tài chính và
Ngân hàng Nhà nước từ đó rút ra những kinh nghiệm có thể áp dụng đối với
công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra.
- Phương pháp hệ thống hoá và mô hình hoá.
Nghiên cứu đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC ngành Thanh tra
đặt trong bối cảnh đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức c
ủa
cả nước nói chung. Những yêu cầu và giải pháp về đào tạo, bồi dưỡng CBCC
ngành Thanh tra được xây dựng trên cơ sở hệ thống các chức năng, nhiệm vụ
của ngành Thanh tra và coi đó là một bộ phận trong hệ thống đào tạo, bồi
dưỡng CBCC theo mục tiêu, yêu cầu của Đảng và Nhà nước. Nhằm đổi mới
công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC ngành Thanh tra, Đề tài còn sử dụng
phươ
ng pháp mô hình hoá khi đề cập đến nhiều nội dung nghiên cứu cũng như
trình bày một số giải pháp về công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC ngành Thanh
tra.

11
Ngoài những phương pháp trên đây, việc nghiên cứu đề tài còn sử dụng
các phương pháp nghiên cứu khoa học cơ bản là: Phương pháp phân tích,

phương pháp tổng hợp, phương pháp so sánh, phương pháp thống kê để làm
rõ các nội dung nghiên cứu và nhận định được nêu ra trong Đề tài.
5. Cơ cấu của Đề tài
Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, Đề tài “Đổi mới công tác đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ, công chức ngành thanh tra đáp ứng yêu c
ầu của công tác thanh
tra trong điều kiện kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và cải cách hành
chính”
gồm 3 chương:
Chương I: Những vấn đề chung về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ
thanh tra.
Chương II: Thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra
hiện nay và kinh nghiệm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức của một số Bộ,
ngành.
Chương III: Những định hướng cơ bản và giải pháp đổi mới công tác
đào tạo, bồi dưỡng cán bộ
thanh tra đáp ứng yêu cầu của công tác thanh tra
trong điều kiện kinh tế thị trường, hội nhập kinh tế quốc tế và cải cách hành
chính.

12


CHƯƠNG I:
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CÔNG TÁC ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG
CÁN BỘ THANH TRA
1.1. Vai trò, chức năng cơ bản của công tác đào tạo, bồi dưỡng cán
bộ thanh tra
Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra là hoạt động nhằm tổ chức truyền
tải kiến thức, kỹ năng đến với cán bộ thanh tra góp phần xây dựng, phát triển
đội ngũ, nâng cao năng lực củ
a đội ngũ cán bộ thanh tra. Thông qua công tác
đào tạo, bồi dưỡng, cán bộ thanh tra được nâng cao kiến thức về lý luận chính
trị, quản lý Nhà nước và chuyên môn, nghiệp vụ để thực hiện tốt nhiệm vụ
được giao.
Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức bao gồm rất nhiều hoạt
động vì vậy, có nhiều cách tiếp cận khác nhau khi nghiên cứu về công tác này.
Tuy nhiên, xuất phát từ chức năng chung của hoạt động đào tạo, b
ồi dưỡng
CBCC thì nội dung công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra thể hiện qua
những khía cạnh cơ bản nhất như sau:
1.1.1. Đào tạo, bồi dưỡng là phương tiện truyền thụ, trao đổi kiến
thức, kỹ năng.
Để thực hiện nhiệm vụ công vụ, mỗi cán bộ thanh tra cần phải được
trang bị cơ bản kiến thức về lý luận chính trị
, quản lý Nhà nước, kỹ năng,
nghiệp vụ và thường xuyên được cập nhật thông tin liên quan đến hoạt động
của ngành, lĩnh vực mà mình công tác. Để đáp ứng yêu cầu đó, đào tạo, bồi
dưỡng được sử dụng như là cầu nối để thực hiện có kế hoạch quá trình truyền
thụ khối lượng kiến thức, kỹ năng đến cán bộ thanh tra.

Khối lượ
ng kiến thức, kỹ năng, thông tin cần truyền tải thực chất là sản
phẩm có tính trí tuệ và khoa học, vì vậy, chúng được sắp xếp một cách có hệ
thống bằng các chương trình, tài liệu và được các cơ quan, tổ chức giảng dạy,
trao đổi bằng những phương pháp khác nhau. Đào tạo, bồi dưỡng chỉ đóng

13
vai trò hỗ trợ cho việc học tập của mỗi cán bộ thanh tra được thuận lợi, dễ
dàng hơn, do đó, đào tạo, bồi dưỡng chỉ là phương tiện chứ không phải là mục
đích cuối cùng. Ngoài ra, muốn có được kiến thức, kỹ năng, thái độ để thực thi
công vụ, mỗi cán bộ thanh tra phải cần có sự kèm cặp của lãnh đạo, đồng
nghiệp và tự nghiên cứu, tự
học để nâng cao trình độ chuyên môn của mình. Vì
vậy, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra là một phương tiện và cần được nhìn
nhận trong hệ thống bao gồm nhiều phương tiện để truyền tải kiến thức, kỹ
năng đến với cán bộ thanh tra.
Trong hoạt động công vụ nói chung, CBCC được phân loại theo các
ngạch, bậc khác nhau, đòi hỏi có kiến thức, kỹ năng khác nhau nên hoạt động
đ
ào tạo, bồi dưỡng cũng được tiến hành ở rất nhiều cấp bậc hành chính, với
những nội dung kiến thức, kỹ năng khác nhau, bằng nhiều phương pháp khác
nhau. Nói cách khác, đào tạo, bồi dưỡng là phương tiện thực hiện gắn liền với
từng mục tiêu, đối tượng và theo từng nội dung chương trình, tài liệu cụ thể.
Để phương tiện đó phát huy được hiệu quả
thì khối lượng kiến thức, kỹ năng
phải được thẩm định rất khoa học bởi các cơ quan có thẩm quyền thông qua
các chương trình, giáo trình, tài liệu với các nội dung có chọn lọc, phù hợp
điều kiện, hoàn cảnh chính trị, kinh tế, xã hội của Việt Nam. Đó cũng là cơ sở
đối với đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra. Có như vậy mới giúp quá trình
học tập củ

a cán bộ thanh tra diễn ra nhanh hơn, hiệu quả hơn, tạo động lực cho
từng cán bộ thanh tra phấn đấu, trưởng thành.
1.1.2. Công tác tào tạo, bồi dưỡng gắn liền với các hoạt động của các
chủ thể quản lý
Quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC được thực hiện ở hai góc
độ: thứ nhất quản lý nhà nước về công tác đào tạo, bồi dưỡng; thứ hai là qu
ản
lý việc tổ chức đào tạo, bồi dưỡng. Cả hai yếu tố trên ảnh hưởng rất lớn đến
chất lượng của đào tạo, bồi dưỡng CBCC nói chung.
Việc đánh giá hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC không chỉ
dựa trên cơ sở đánh giá về khối lượng kiến thức, kỹ năng mà CBCC đã tiếp thu
và thể hiện qua các văn b
ằng, chứng chỉ họ nhận được mà còn dựa trên những
đánh giá về cơ chế, chính sách; xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện kế

14
hoạch; cơ chế phối hợp giữa các tổ chức, đơn vị có thẩm quyền Vì vậy, việc
đánh giá hiệu quả quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng là yêu cầu quan trọng để
đánh giá chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra. Mặt khác, do
đào tạo, bồi dưỡng chỉ là phương tiện được các cơ quan, tổ chức, cá nhân sử
dụng để truyền thụ
, trao đổi kiến thức, kỹ năng cần thiết tới CBCC nên để duy
trì và tạo động lực cho hoạt động đó cần có nguồn lực hợp lý và sử dụng
nguồn lực đó một cách hiệu quả. Những nội dung trên đây chỉ có thể thực hiện
được thông qua hoạt động của các chủ thể quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng
CBCC. Vì vậy, đề cập đế
n công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC nói chung và
đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra nói riêng không thể không đề cập đến công
tác quản lý hoạt động đào tạo, bồi dưỡng.
1.1.3. Đào tạo, bồi dưỡng là một bộ phận quan trọng của công tác

cán bộ
Công tác cán bộ bao gồm hai nội dung chính là quản lý đội ngũ CBCC
và phát triển đội ngũ CBCC. Nội dung quản lý đội ngũ CBCC bao gồm: sử
dụng, đãi ng
ộ, đánh giá. Nội dung phát triển đội ngũ CBCC bao gồm: tuyển
dụng, đào tạo, bồi dưỡng. Hai nhiệm vụ này có mối liên hệ chặt chẽ với nhau
và bổ sung cho nhau. Phát triển đội ngũ CBCC được xem xét thông qua sự
tăng trưởng về số lượng, chất lượng và những yếu tố tâm lý. Ngoài ra, chất
lượng của CBCC còn phụ thuộc vào phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn
và kinh nghiệm ngh
ề nghiệp.
Để phát triển đội ngũ CBCC thì việc phát triển năng lực đội ngũ CBCC
là yếu tố quan trọng nhất để nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC vì phát triển
năng lực chính là sự tích luỹ kiến thức, kỹ năng và thái độ của đội ngũ CBCC.
Phát triển năng lực đội ngũ CBCC sẽ đáp ứng được những đòi hỏi từ điều ki
ện
kinh tế - xã hội, từ những yếu tố bên ngoài và cả những đòi hỏi từ bản thân nền
hành chính. Thông qua đào tạo, bồi dưỡng CBCC, sự tăng của khối lượng kiến
thức, kỹ năng, thái độ là cơ sở cho việc quản lý quá trình phát triển năng lực
CBCC.
Mặt khác, do phát triển đội ngũ CBCC có mối quan hệ mật thiết đối với
quản lý đội ngũ
CBCC nên công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC còn được nhìn

15
nhận trong tổng thể công tác cán bộ nói chung. Vì vậy, công tác đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ thanh tra là bộ phận không thể tách rời của công tác cán bộ của
ngành Thanh tra nói chung. Nói cách khác, tất cả các hoạt động liên quan đến
công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra phải được xem xét trong mối liên
hệ với các yếu tố khác trong các công tác cán bộ như: tuyển dụng, bổ nhiệm,

luân chuyển
1.2. Yêu cầu của kinh tế thị trường, cải cách hành chính và h
ội nhập
quốc tế đối với công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra
Sau gần 20 năm thực hiện sự nghiệp đổi mới, gần 15 năm thực hiện cải
cách hành chính, hơn 10 năm chuẩn bị và tiến hành hội nhập (kinh tế) quốc tế,
kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và cải cách hành chính đã cùng đồng hành,
phát triển và thâm nhập vào nhiều lĩnh v
ực khác nhau và có mối liên hệ khăng
khít với nhau. Sự thâm nhập sâu vào các lĩnh vực và mối liên hệ chặt chẽ giữa
các yếu tố trên cho thấy những yêu cầu, đòi hỏi của một yếu tố nào đều có liên
quan đến những yêu cầu và đòi hỏi của các yếu tố khác và cùng tác động đến
chính sách, pháp luật của Nhà nước, đòi hỏi phải hoàn thiện các thể chế, hoàn
thiện tổ chức b
ộ máy, nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC và cải cách tài chính
công.
Công tác thanh tra có nhiều nét đặc thù so với những lĩnh vực công tác
khác. Tính đặc thù đó thể hiện trong chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của
ngành thanh tra trên các lĩnh vực công tác như thanh tra kinh tế - xã hội, giải
quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng. Cùng với yêu cầu thay
đổi, điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ của mình, sự tác động c
ủa kinh tế thị
trường, cải cách hành chính và hội nhập quốc tế tạo ra những áp lực mới đối
với hoạt động đào tạo, bồi dưỡng xây dựng nguồn nhân lực của ngành Thanh
tra. Điều đó đòi hỏi công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra trong tình
hình hiện nay vừa đứng trước yêu cầu của Chính phủ về đào tạo, bồi dưỡng
CBCC, vừa
đứng trước đòi hỏi phải đáp ứng những yêu cầu đặc thù của công
tác thanh tra trong tình hình mới.
Hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ ở Việt Nam hiện nay chủ yếu là

theo ngạch (cán sự, chuyên viên, chuyên viên chính, chuyên viên cao cấp) và

16
được tổ chức thực hiện theo một hệ thống khép kín (chỉ do các cơ sở đào tạo,
bồi dưỡng CBCC thực hiện), theo một hệ thống thứ bậc (phân công, phân cấp)
chặt chẽ. Tuy nhiên, dưới sức ép của kinh tế thị trường, hội nhập và nâng cao
chất lượng thực thi công vụ, Việt Nam đang từng bước chuyển sang thực hiện
đào tạo, bồi dưỡng cán bộ theo yêu c
ầu năng lực; tức là đào tạo, bồi dưỡng
theo yêu cầu của vị trí công việc và theo nhu cầu của CBCC. Là một bộ phận
cấu thành của nền công vụ Việt Nam, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của
ngành Thanh tra cũng phải đi theo hướng đó. Trong bối cảnh chung như đã nói
ở trên, yêu cầu của công tác thanh tra trong điều kiện kinh tế thị trường, hội
nhập quố
c tế và cải cách hành chính đang đặt ra đối với công tác đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ thanh tra những đòi hỏi sau:
1.2.1. Xây dựng đội ngũ cán bộ thanh tra chuyên nghiệp
Ra đời trong bối cảnh phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN,
hội nhập quốc tế và cải cách hành chính, Chương trình tổng thể cải cách hành
chính giai đoạn 2001 – 2010 đã đề ra mục tiêu “… xây dựng một nền hành
chính dân chủ, trong s
ạch, vững mạnh, chuyên nghiệp … hoạt động theo
nguyên tắc pháp quyền xã hội chủ nghĩa…”. Từ đó Chương trình yêu cầu “…
xây dựng đội ngũ CBCC có phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu của công
cuộc xây dựng, phát triển đất nước”. Với mục tiêu trang bị, nâng cao kiến thức,
năng lực quản lý, điều hành và thực thi công vụ cho đội ngũ công chức hành
chính, K
ế hoạch đào tạo, bồi dưỡng CBCC giai đoạn 2006 – 2010 cũng đặt ra
nhiệm vụ: “xây dựng đội ngũ CBCC chuyên nghiệp, có phẩm chất tốt và đủ năng
lực thi hành công vụ, tận tuỵ phục vụ đất nước và phục vụ nhân dân”

1
. Gần đây,
Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban chấp hành Trung ương khoá X về đẩy
mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ máy nhà
nước tiếp tục đặt ra yêu cầu: “Đổi mới phương thức và nội dung các chương
trình đào tạo, bồi dưỡng CBCC sát với thực tế, hướng vào các vấn đề thiết
thực đặt ra từ quá trình thự
c thi công vụ, nâng cao kỹ năng hành chính. Thông
qua đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ và kỹ năng hành chính bảo đảm
tính thống nhất trong hoạt động của cơ quan hành chính, nhất là trong giải


1
Khoản 2 Điều 1 Quyết định số 40/2006/QĐ-TTg ngày 15 tháng 2 năm 2006 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt
Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng CBCC giai đoạn 2006 – 2010

17
quyết các yêu cầu của nhân dân, doanh nghiệp. Thực hiện cơ chế đào tạo tiền
công vụ và đào tạo, bồi dưỡng trong công vụ theo định kỳ bắt buộc hàng năm;
thực hiện chế độ đào tạo, bồi dưỡng trước khi bổ nhiệm”. Những quy định trên
đây thể hiện sự quyết tâm của Đảng và Nhà nước ta trong việc xây dựng và phát
triển đội ngũ CBCC.
Đối với ngành Thanh tra, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã
ban hành nhiều chính sách, pháp luật liên quan đến tổ chức và nhiệm vụ của
ngành Thanh tra. Cụ thể là, Quốc hội đã ban hành nhiều văn bản pháp luật
quan trọng như: Luật Thanh tra năm 2004, Luật Khiếu nại tố cáo năm 1998
(sửa đổi, bổ sung năm 2004 và năm 2005), Luật Phòng, chống tham nhũng
năm 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2007) và hoàn thiện các thể ch
ế về kinh tế -
xã hội, đáp ứng các yêu cầu của kinh tế thị trường và thực hiện chủ trương hội

nhập quốc tế thông qua việc ban hành Luật Đầu tư năm 2005, Luật Doanh
nghiệp năm 2005 Để tổ chức thực hiện, Chính phủ và các cơ quan chức năng
cũng ban hành nhiều văn bản hướng dẫn thi hành.
Với yêu cầu của kinh tế thị trường, h
ội nhập quốc tế trong điều kiện cải
cách nền hành chính, để thực hiện tốt nhiệm vụ công vụ được giao, ngoài
những kiến thức chung theo quy định bắt buộc đối với các ngạch công chức,
cán bộ thanh tra còn phải nắm bắt kịp thời những tư tưởng và quy định mới về
tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của ngành Thanh tra cũng như hiể
u được quyền
và nghĩa vụ của đối tượng Thanh tra, người khiếu nại, tố cáo để thực hiện tốt
nhiệm vụ công vụ của mình. Điều đó đòi hỏi ngành Thanh tra phải xây dựng
được đội ngũ cán bộ thanh tra chuyên nghiệp, hiện đại mà trước hết là phải đổi
mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ CBCC của mình.
1.2.2. Xây dựng đội ngũ cán b
ộ thanh tra có tinh thần phục vụ cao
Xây dựng đội ngũ CBCC có tinh thần phục vụ cao là điểm mới căn bản
trong tư duy để cải cách nền hành chính theo hướng hiện đại, xây dựng nền
hành chính phục vụ. Đội ngũ CBCC là người trực tiếp tham gia vào quá trình
cung cấp dịch vụ. “Khách hàng” là nhân dân và các tổ chức, doanh nghiệp.
Trong cơ chế kinh tế thị trường, người cung cấp dịch vụ làm theo nhu cầu của
“khách hàng”, có nghĩa là phải tự hoàn thiện mình theo yêu cầu “khách hàng”

18
trong khuôn khổ pháp luật cho phép, “khách hàng” là yếu tố quyết định sự tồn
tại của dịch vụ.
Đối với ngành Thanh tra, đội ngũ cán bộ thanh tra là người quyết định
mọi hoạt động của Ngành, vì vậy, chất lượng của đội ngũ CBCC ngành Thanh
tra sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả thực hiện các nhiệm vụ và uy tín của
Ngành. Đội ngũ cán bộ thanh tra có tinh thần phục v

ụ cao là đội ngũ cán bộ
thanh tra phải thực sự là “công bộc của dân” và thực hiện tốt nhiệm vụ “là tai
mắt của trên, là người bạn của dưới”. Hoạt động thanh tra là hoạt động không
thể thiếu của bộ máy nhà nước. Vì vậy, trong nền hành chính phục vụ, CBCC
ngành Thanh tra cần hiểu rõ về nền hành chính; chức năng, nhiệm vụ, quyền
hạn của mình, nghĩa vụ của “khách hàng” - của ng
ười khiếu nại, tố cáo, của
đối tượng thanh tra (bởi lẽ xét theo nghĩa tích cực thì đối tượng này cũng mong
muốn cơ quan thanh tra chỉ ra được những sai phạm để rút kinh nghiệm trong
hoạt động của mình) Ngoài ra, cán bộ thanh tra còn phải biết về quyền lợi
của “khách hàng” và những gì liên quan đến “khách hàng”, đặc biệt là những
điều kiện đảm bảo để cho “khách hàng” thực hiện quyền và nghĩa vụ của h
ọ
tốt hơn. Điều này chỉ có thể có được khi tinh thần phục vụ “khách hàng” cán
bộ thanh tra được đào tạo, bồi dưỡng được đưa vào.
1.2.3. Đào tạo, bồi dưỡng theo quy luật cầu – cung
Về cơ bản, cách đào tạo, bồi dưỡng của ngành Thanh tra hiện đang được
thực hiện với trình tự sau:
Bước 1- Cơ quan quản lý xây dựng hệ thống tiêu chuẩn v
ề CBCC (còn
chung chung);
Bước 2- Xây dựng hệ thống chương trình, tài liệu đào tạo dựa trên cơ sở
tiêu chuẩn, nhưng thực tế vẫn còn bất cập;
Bước 3- Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ thanh tra (tiêu chí để
phân loại cơ bản là ngạch, thậm chí khác ngạch; trong khi đó chưa có những
khảo sát khẳng định những người học có nhu cầu thật sự hay không …).
Sau khi t
ổ chức đào tạo xong, khoá học kết thúc, kết quả “đầu ra” như
thế nào: tốt hay không tốt; người học có hài lòng hay không hài lòng chưa

19
được quan tâm thực sự. Đây là phương thức đào tạo, bồi dưỡng không xuất
phát từ nhu cầu của người học. Trong khi đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng
CBCC tiên tiến hiện nay đang chú ý đến quy luật “cầu – cung” trong đào tạo,
bồi dưỡng. Quy luật này chú trọng đến kết quả “đầu ra” chứ không chỉ xuất
phát từ “đầu vào”. Theo quy luật này, chương trình đào tạo, bồi dưỡng CBCC
c
ủa ngành Thanh tra phải được xây dựng trên cơ sở nhu cầu của người học để
phục vụ thiết thực nhất cho hoạt động công vụ. Việc tổ chức lớp chỉ được mở
khi chương trình đã được xây dựng trên cơ sở nhu cầu được điều tra, nghiên
cứu kỹ lưỡng. Người học phải được xác định là yếu tố quyết định sự t
ồn tại
của các loại hình đào tạo, chứ không phải là đội ngũ cán bộ quản lý. Nếu
chương trình đào tạo, bồi dưỡng CBCC do đội ngũ những nhà quản lý quy
định thì sẽ mang tính áp đặt, không xuất phát từ “cầu” và do đó sẽ ít có khả
năng thu hút học viên và tính hiệu quả sẽ kém. Nếu chương trình được xây
dựng từ nhu cầu thực tế của người học thì đó là nhữ
ng chương trình có sức
sống thực tế và sẽ có hiệu quả.
1.2.4. Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra phải đảm bảo tính chuẩn
mực
Thực hiện những yêu cầu của hội nhập quốc tế đối với công tác đào tạo,
bồi dưỡng CBCC, ngày 11 tháng 7 năm 2003, Thủ tướng Chính phủ đã ban
hành Quyết định số 137/2003/QĐ-TTg về đào tạo, bồi dưỡng ngu
ồn nhân lực
cho công tác hội nhập kinh tế quốc tế. Đó là tính quy chuẩn, là “yêu cầu ISO”
trong đào tạo, bồi dưỡng CBCC.
Yêu cầu đảm bảo tính quy chuẩn đặt ra đối với đào tạo, bồi dưỡng cán
bộ thanh tra trên hai phương diện: Thứ nhất, sản phẩm sau đào tạo, bồi dưỡng
phải đạt được, đáp ứng được những tiêu chuẩn mang tính thông lệ quốc t

ế về
kiến thức, kỹ năng, thái độ; biết ứng dụng các chuẩn mực quản lý vào dịch vụ
hành chính. Thứ hai, hoạt động đào tạo, bồi dưỡng (bao gồm cả hoạt động
quản lý, hoạt động tổ chức lớp ) phải tuân thủ và thực hiện theo những yêu
cầu và quy trình khoa học để đảm bảo chất lượng đầu ra.
Để thực hiệ
n được yêu cầu này, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ
thanh tra phải từng bước đổi mới trên cơ sở phát huy những thế mạnh mang

20
tính đặc thù hiện có, đồng thời tiếp thu và áp dụng những kinh nghiệm tiến bộ
của các nước phát triển trong việc xây dựng chương trình, nội dung, tài liệu
đào tạo, bồi dưỡng CBCC và phương pháp đào tạo, bồi dưỡng CBCC
1.2.5. Phân cấp quản lý và tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh
tra trên cơ sở xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng cấp, cơ quan, tổ
ch
ức, đơn vị
Ở Việt Nam, các bộ, ngành hiện nay đã được giao trách nhiệm tổ chức
đào tạo, bồi dưỡng cho một số đối tượng cụ thể như chuyên viên, cán sự theo
các chương trình bồi dưỡng ngạch cán sự, chương trình tiền công vụ, chương
trình chuyên viên và tổ chức bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng chuyên ngành cho
các đối tượng thuộc quyền quản lý, công chức chuyên môn ngành dọc. Đây là
một sự thay đổi tiến bộ trong việc phân cấp đào tạo, bồi dưỡng ở Việt Nam vì
trước đây, việc tổ chức đào tạo theo các chương trình quy định của ngạch hầu
như đều do các Học viện tổ chức thực hiện. Chủ trương phân cấp như trên
cũng đòi hỏi Cơ quan Thanh tra Chính phủ, cơ sở đào tạo, bồi dưỡng CBCC
ngành Thanh tra c
ần thay đổi phương thức quản lý và tổ chức hoạt động đào
tạo, bồi dưỡng của mình cho phù hợp, cụ thể là sự phân định rõ ràng về vai trò,
trách nhiệm của Vụ Tổ chức Cán bộ của Thanh tra Chính phủ với Trường Cán

bộ Thanh tra và các vụ, đơn vị khác của Thanh tra Chính phủ cũng như phân
định rõ vai trò của Thanh tra Chính phủ với vai trò của các bộ, ngành, địa
phương trong việc đào tạ
o, bồi dưỡng CBCC ngành Thanh tra.
1.3. Cơ sở pháp lý của hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra
Trong từng giai đoạn phát triển kinh tế – xã hội của đất nước, Đảng và
Nhà nước ta đều có những quan điểm chỉ đạo cụ thể để thực hiện công tác
quản lý cán bộ, nói chung và thực hiện hoạt động đào tạo, bồi dưỡng CBCC,
nói riêng. Với yêu cầu phát triển kinh tế
thị trường, cải cách hành chính và hội
nhập quốc tế, hoạt động đào tạo, bồi dưỡng CBCC của Việt Nam trong hơn 10
năm (1996 – 2007) trở lại đây đã được định hướng qua 3 lần xác định mục tiêu
đào tạo, bồi dưỡng:
Lần thứ nhất, tại Quyết định số 874/QĐ-TTg ngày 20/11/1996 của Thủ
tướng Chính phủ quy định về công tác đào tạo, bồ
i dưỡng cán bộ công chức

21
nhà nước, mục tiêu cơ bản là trang bị kiến thức, khắc phục những hẫng hụt khi
chuyển sang cơ chế thị trường.
Lần thứ hai, tại Quyết định số 74/2001/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính
phủ về việc phê duyệt Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức giai
đoạn 2001 – 2005, đã đề ra mục tiêu cơ bản cho giai đoạn này nh
ững kiến thức
cơ bản theo tiêu chuẩn ngạch CBCC.
Lần thứ ba, tại Quyết định số 40/2006/QĐ-TTg ngày 12/5/2006 về việc
phê duyệt Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức giai đoạn 2006 -
2010, Thủ tướng Chính phủ đặt ra yêu cầu với đào tạo, bồi dưỡng xây dựng
đội ngũ công chức chuyên nghiệp theo phương châm: Làm việc gì thì học làm
việc ấy cho tố

t và thể hiện qua mục tiêu: “xây dựng đội ngũ CBCC chuyên
nghiệp, có phẩm chất tốt và đủ năng lực thi hành công vụ, tận tụy phục vụ đất
nước và phục vụ nhân dân”.
Việc nghiên cứu công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra cần được
nhìn nhận bắt đầu từ trách nhiệm quản lý nhà nước của Thanh tra Chính phủ
về công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC của Ngành trên cơ
sở hệ thống các văn
bản quy phạm pháp luật về công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC nói chung. Hệ
thống văn bản đó chính là căn cứ pháp lý đối với việc quản lý và tổ chức thực
hiện công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thanh tra. Ở Việt Nam công tác cán
bộ do Đảng lãnh đạo, do đó, hoạt động đào tạo, bồi dưỡng CBCC chịu sự chi
phối củ
a các tổ chức Đảng. Về nguyên tắc, Đảng ban hành đường lối, chủ
trương; Nhà nước thể chế hoá bằng chính sách, pháp luật. Đến nay, hệ thống
các văn bản quy phạm pháp luật quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC là
một bộ phận cấu thành của chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về
công tác cán bộ nói chung và công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC nói riêng và
có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng độ
i ngũ CBCC. Hoạt
động quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC của ngành Thanh tra cũng
phải tuân theo các quy định trong hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về
quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC nói chung. Nói cách khác, việc
thực hiện nhiệm vụ quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC của ngành
Thanh tra như thế nào phụ thuộc chủ yếu vào việc Thanh tra Chính phủ thực

22
hiện các nhiệm vụ được giao trong các văn bản quy phạm pháp luật về đào tạo,
bồi dưỡng CBCC.
Ngoài ra, đối với CBCC, việc ban hành các văn bản này không những
khẳng định trách nhiệm của họ mà còn nêu rõ quyền lợi và nghĩa vụ trong học

tập và rèn luyện thường xuyên để nâng cao năng lực, trau dồi trình độ chuyên
môn, nghiệp vụ bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ, công vụ đượ
c giao. Ngoài ra,
các văn bản này cũng thể hiện được tinh thần cải cách hành chính, phù hợp với
yêu cầu của từng giai đoạn và đặt ra trách nhiệm thực hiện công tác đào tạo,
bồi dưỡng CBCC đối với các bộ, ngành, địa phương và là căn cứ để xây dựng
các chế độ, định mức, tiêu chuẩn theo đúng thẩm quyền.
Nhìn lại quá trình xây dựng nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cho
thấy,
Đảng và Nhà nước ta luôn có chính sách tương ứng nhằm xây dựng đội
ngũ CBCC giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, có bản lĩnh chính trị và đạo đức
đáp ứng những yêu cầu đặt ra trong hoạt động công vụ tương ứng với mỗi giai
đoạn cụ thể. Tuy nhiên, công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC chỉ thực sự được
đẩy mạnh và chú trọng từ năm 1996 khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết
định số 874/QĐ-TTg ngày 20/11/1996 về công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC
nhà nước. Đây là văn bản đầu tiên quy định một cách tổng thể, chung nhất về
công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC.
Văn bản này quy định những vấn đề cụ thể sau:
+ Mục tiêu và đối tượng của việc đào tạo, bồi dưỡng CBCC Nhà nước;
+ Nội dung cơ bản của đào tạo, b
ồi dưỡng CBCC Nhà nước; + Việc hợp
tác quốc tế về đào tạo, bồi dưỡng CBCC Nhà nước + Trách nhiệm quản lý và
thực hiện công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC Nhà nước.
Sau khi ban hành Quyết định trên, hệ thống các văn bản quy phạm pháp
luật về đào tạo, bồi dưỡng CBCC tiếp tục được chú trọng quan tâm xây dựng.
Tuy nhiên, chỉ đến khi Quy chế đào tạo, bồi dưỡ
ng CBCC được ban hành kèm
theo Quyết định số 161/2003/QĐ-TTg ngày 4/8/2003 của Thủ tướng Chính
phủ được ban hành thì đây mới được coi là văn bản gốc điều chỉnh hoạt động
đào tạo, bồi dưỡng CBCC hành chính; cán bộ công chức cấp xã và đại biểu

HĐND các cấp.

23
Đến nay, chỉ tính riêng cấp Trung ương đã ban hành gần 20 loại văn bản
điều chỉnh các lĩnh vực hoạt động khác nhau của công tác đào tạo, bồi dưỡng
CBCC.
Về Luật:
Tuy chưa có luật riêng điều chỉnh công tác quản lý công tác
đào tạo, bồi dưỡng CBCC nhưng công tác này đã được điều chỉnh mang tính
chất “khung” trong Luật Giáo dục 2005. Cụ thể là, Điều 49 Luật Giáo dục
năm 2005 quy định về trường của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức
chính trị - xã hội, lực lượng vũ trang nhân dân quy định:
“1.Trường của cơ quan nhà nước, tổ ch
ức chính trị, tổ chức chính trị - xã
hội có nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng CBCC. Trường của lực lượng vũ trang
nhân dân có nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân
chuyên nghiệp và công nhân quốc phòng; bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, cán bộ
quản lý nhà nước về nhiệm vụ và kiến thức quốc phòng, an ninh.
2. Chính phủ quy định cụ thể về trường của c
ơ quan nhà nước, tổ chức
chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, lực lượng vũ trang nhân dân”.
Ngoài ra, một số quy định trong hoạt động giáo dục quốc dân cũng được
áp dụng cho công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC như vấn đề quản lý chương
trình, xây dựng tài liệu đào tạo, bồi dưỡng CBCC, vấn đề quản lý và cấp
chứng chỉ đào tạo
Về Pháp lệnh:
Hiện nay, công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC được đề
cập trong một Pháp lệnh của Uỷ ban thường vụ quốc hội, đó là Pháp lệnh
CBCC được sửa đổi, bổ sung năm 2003. Tại pháp lệnh này, công tác đào tạo,
bồi dưỡng CBCC được đề cập đến tại 3 điều luật (Điều 25, Điều 26 và Điều

27).
Cụ thể như sau: “ Điề
u 25. Cơ quan, tổ chức có thẩm quyền quản lý
CBCC có trách nhiệm xây dựng quy hoạch, kế hoạch và tổ chức việc đào tạo,
bồi dưỡng để tạo nguồn và nâng cao trình độ, năng lực của CBCC.
Điều 26.Việc đào tạo, bồi dưỡng CBCC phải căn cứ vào quy hoạch, kế
hoạch, tiêu chuẩn đối với từng chức vụ, tiêu chuẩn nghiệp vụ củ
a từng ngạch.

24
Điều 27.Kinh phí đào tạo, bồi dưỡng CBCC do ngân sách nhà nước
cấp. Chế độ đào tạo, bồi dưỡng do các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền quy
định”.
Về Quyết định, chỉ thị của Chính phủ:

Đây là những loại hình văn bản quy phạm pháp luật được áp dụng nhiều
trong lĩnh vực đào tạo, bồi dưỡng CBCC. Theo số liệu thống kê hiện nay, có
khoảng 10 văn bản thuộc loại này đang điều chỉnh hoạt động đào tạo, bồi
dưỡng CBCC.
Về Quyết định, Thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ,
Thông tư liên tịch giữa các cơ quan nhà nước có thẩm quyền với các tổ chức
chính trị - xã hội:
Đây là loại hình văn bản phổ biến trong lĩnh vực đào tạo, bồi dưỡng
CBCC. Vai trò cơ bản của các văn bản này là hướng dẫn hoặc triển khai thực
hiện các văn bản quy phạm pháp luật do Thủ tướng Chính phủ ban hành.
Trong số các văn bản do lãnh đạo cấp Bộ ban hành, đặc biệt quan trọng là các
quyết định, thông tư của cơ quan quản lý ngành dọc được quy định nh
ư văn
bản của Bộ Nội vụ, văn bản của Bộ Tài chính (về định mức kinh phí, chế độ sử
dụng kinh phí)

Mặc dù có nhiều văn bản liên quan đến công tác đào tạo, bồi dưỡng
CBCC, tuy nhiên, hoạt động quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC nói
chung và quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC của ngành Thanh tra nói
riêng thường áp dụng những quy định trong các văn bản sau:
Thứ nh
ất, Quy chế đào tạo, bồi dưỡng CBCC (ban hành kèm theo Quyết
định số 161/2003/QĐ-TTg ngày 4/8/2003 của Thủ tướng Chính phủ).
Đây được coi là văn bản cơ bản nhất để điều chỉnh hoạt động đào tạo,
bồi dưỡng công chức hành chính nói chung, trong đó có công chức của ngành
Thanh tra.
Nội dung của Quy chế này quy định tương đối toàn diện về các vấn đề:
+ Mục tiêu, nguyên tắc đào tạo, bồi dưỡng cho các đối tượng nói trên;