những nguyên lý sáng tạo được vận dụng trong sản phẩm điện thoại thông minh iphone

Nguyễn Thị Phương Thủy - CH1101046

1







Tiểu luận
Những nguyên lý sáng tạo được vận dụng
trong sản phẩm điện thoại thông minh iPhone.
Nguyễn Thị Phương Thủy - CH1101046

2

MỤC LỤC
A. PHẦN MỞ ĐẦU 3
B. PHẦN NỘI DUNG 4
I. ĐIỆN THOẠI THÔNG MINH IPHONE 4
1. Lịch sử phát triển iPhone 4
2. Một số đặc tính của iPhone 5
II. NHỮNG NGUYÊN LÝ SÁNG TẠO ĐƯỢC ỨNG DỤNG 7
1. Nguyên lý kết hợp (5) 7
2. Nguyên lý tác động liên tục có ích (20) 7
3. Nguyên lý tách khỏi (2) 8
4. Nguyên lý rung động cơ học (18) 8
5. Nguyên lý chuyển sang chiều khác (17) 8
6. Nguyên lý loại bỏ và phục hồi (34) 8
7. Nguyên lý tự phục vụ (25) 9

8. Nguyên lý rẻ thay cho đắt (27) 9
9. Nguyên lý phản trọng lượng (8) 9
10. Nguyên lý vạn năng (6) 9
11. Nguyên lý đồng nhất (33) 9
C. PHẦN KẾT LUẬN 10
D. PHẦN TÀI LIỆU THAM KHẢO 10
Nguyễn Thị Phương Thủy - CH1101046

3


A. PHẦN MỞ ĐẦU
Sứ mệnh của khoa học là sáng tạo các giải pháp cải tạo thế giới. Phương
pháp nghiên cứu sáng tạo trong khoa học giúp đưa ra những quy luật chung nhất
nhằm giải quyết các bài toán về phát minh, sáng chế. Nó không chỉ giúp con
người giải quyết các mâu thuẫn, cải tiến sản phẩm mà còn tạo ra nhiều dòng sản
phẩm mới đa dạng, cạnh tranh.
Bài thu hoạch này, tôi xin trình bày và phân tích, theo ý kiến chủ quan của
mình, về một số những nguyên lý sáng tạo được vận dụng trong sản phẩm điện
thoại thông minh iPhone.

Nguyễn Thị Phương Thủy - CH1101046

4

B. PHẦN NỘI DUNG
I. ĐIỆN THOẠI THÔNG MINH IPHONE
1. Lịch sử phát triển iPhone
Mẫu iPhone ra đời đầu tiên vào năm 2004, Apple đã hài lòng về chất lượng
nhưng hãng muốn tạo ra một thiết bị đột phá, nên tới 9/1/2007, Steve Jobs mới

giới thiệu tới công chúng iPhone đầu tiên, 29/6/2007 iPhone được bán tại Hoa
Kỳ.
iPhone là điện thoại di động đầu tiên sử dụng giao diện đa cảm ứng, đầu vào
là ngón tay trực tiếp mà không cần sử dụng thiết bị bút hay bàn phím như những
điện thoại thông minh cùng thời Bằng cách loại bỏ tất cả các phím cứng,
iPhone đã trở thành thiết kế tối ưa hóa hoàn toàn cho cảm ứng. Các tính năng như
zoom đa điểm hay các cử chỉ trượt inertial scrolling làm cho ứng dụng hoạt động
mượt mà, tự nhiên hơn rất nhiều. Ngoài ra, tốc độ, thời gian phản hồi và cách
tương tác cũng thật tuyệt vời. Tuy nhiên, không hỗ trợ 3G, không hỗ trợ đa
nhiệm, Apple không cho phép chạy các chương trình từ bên thứ ba
6/2007 bản cập nhật hỗ trợ bên thứ ba
7/2008 iPhone 3G giá thấp hơn, hỗ trợ 3G, hệ điều hành IOS2, đồng thời tạo
ra kho ứng dụng App Store, có thể mua và cài đặt ứng dụng trực tiếp trên thiết bị
bằng wifi hay mạng di động, hoặc thông qua iTunes trên máy tính. Với hơn 500
ứng dụng lúc khởi động, góp phần hạ giá phần mềm di động xuống, App Store
ngay lập tức trở nên rất phổ biến. Bộ công cụ phát triển phần mềm iOS SDK: thể
hiện điểm khác biệt hơn so với các nền tảng khác, nó hỗ trợ tối đa không gian
cho lập trình viên sáng tạo.
6/2010 Apple giới thiệu iPhone 4 thêm một máy ảnh mặt trước, và hệ điều
hành IOS4, bao gồm các API cho phép đa nhiệm, tính năng mà các hệ điều hành
khác đều đã hỗ trợ từ rất lâu. Tuy nhiên, Apple không trực tiếp cho các ứng dụng
Nguyễn Thị Phương Thủy - CH1101046

5

chạy đa nhiệm mà chúng đều dựa trên 6 dịch vụ đa nhiệm khác nhau nhằm duy
trì tính ổn định của hệ thống, tiết kiệm pin so với các giải pháp đa nhiệm đầy đủ.
4/10/2011 giới thiệu iPhone 4S, cải thiện iPhone 4 với bộ lõi kép xử lý A5,
máy ảnh 8M, sử dụng cả 2 mạng CDMA và GSM, IOS5, trợ lý ảo Siri: thay thế
Voice Control, nhằm thực hiện các mệnh lệnh người dùng đưa ra. Siri không chỉ

đơn thuần đáp ứng các câu lệnh theo khuôn mẫu mà nó sẽ lắng nghe câu hỏi của
bạn và cố gắng phản hồi như 1 người bình thường. Siri có thể tương tác với các
ứng dụng trên máy như lịch, danh bạ hay web WolframAlpha. Giới thiệu iCloud:
điện toán đám mây, các máy iOS có thể sao lưu toàn bộ dữ liệu lên iCloud, kể cả
tài liệu và các file khác, các chức năng nâng cao như phục hồi dữ liệu của máy
cũng được thực hiện trực tiếp trên thiết bị.
2. Một số đặc tính của iPhone
a. Phần cứng
Màn hình tinh thể lỏng (3.5in) với kính chống xước, cảm ứng điện dung
được thiết kế cảm ứng một hay nhiều ngón tay trần. Màn hình iPhone 3GS thêm
tính năng không thấm, lớp phủ chống vân tay.
iPhone có bốn hoặc năm nút bấm tùy thế hệ. Trên màn hình chính chỉ có một
nút bấm vật lý duy nhất hình tròn nằm bên dưới màn hình, gọi là nút “Home”.
Có ba bộ cảm biến (bốn trên Iphone 4): proximity sensor - cảm biến khoảng
cách vô hiệu hóa hiển thị và màn hình cảm ứng khi thiết bị mang gần lại mặt
trong khi gọi vừa tiết kiệm pin vừa ngăn chặn tín hiệu đầu vào vô ý từ mặt hay
tai, ambient light sensor - cảm biến ánh sáng, điều chỉnh ánh sáng màn hình để
tiết kiệm năng lượng pin, 3-axis accelerometer senses – cảm biến gia tốc 3 trục,
cảm nhận độ rung của thiết bị, cho phép chuyển đổi chế độ màn hình từ dọc sang
ngang, chế độ chụp ảnh từ chụp chân dung sang chụp phong cảnh, dùng trong
các trò chơi , gyroscopic sensor (iPhone 4) – cảm biến hồi chuyển nâng cao
nhận thức dịch chuyển.
Nguyễn Thị Phương Thủy - CH1101046

6

Bản cập nhật 1/2008, cho phép iPhone sử dụng kết nối Wifi, mạng không
dây. iPhone 3GS và 4 có la bàn kỹ thuật số, iPhone 4S hỗ trợ GLONASS hệ
thống định vị toàn cầu bằng GPS.
Apple cung cấp tai nghe bổ sung, có chức năng tắt/bật/bỏ qua bài hát,

nghe/kết thúc cuộc gọi mà không cần sử dụng tới màn hình giao diện.
iPhone không chính thức hỗ trợ giao thức chuyển tập tin OBEX, ngăn chặn
người dùng iPhone trao đổi file nhạc, hình ảnh với các thiết bị hỗ trợ bluetooth
khác.
iPhone 4 hỗ trợ đầu ra VGA 1024x768 không âm thanh, HDMI
Máy ảnh iPhone và iPhone 3G có độ phân giải 2M, iPhone 3GS 3.2M.
iPhone 4 và 4S có hai máy ảnh, phía sau 5M, 8M và phía trước 0.3M
b. Phần mềm
Sử dụng hệ điều hành IOS, trước đây gọi là iPhone OS, chia sẻ những nhân
Unix cơ bản với hệ điều hành Mac OS X dùng cho máy tính. Tuy nhiên, iPhone
OS đã được tinh chỉnh và tối giản hóa khá nhiều.
iTunes được sử dụng để quản lý iPhone từ máy tính, cập nhật phiên bản hệ
điều hành, tải, cài đặt ứng dụng.
Giao diện là màn hình chủ và danh sách biểu tượng đồ họa các ứng dụng, có
thể tạo nhiều màn hình chủ và thay đổi bằng cách dịch chuyển ngang – trượt tay
ngang. Có thể truy cập màn hình chủ bất cứ lúc nào bằng cách nhấn nút “Home”.
Góc dưới màn hình là các biểu tượng neo đậu mà luôn hiển thị khi thay đổi, dịch
chuyển màn hình chủ, gồm điện thoại (Phone), mail, Safari (trình duyệt internet),
iPod (đa phương tiện). 15/1/2008, Apple phát hành phần mềm cập nhật 1.1.3, tạo
biểu tượng “Web clips” giống 1 trang web
Thao tác cảm ứng đa điểm như trượt ngang dọc, phóng to, thu nhỏ xoay
Nguyễn Thị Phương Thủy - CH1101046

7

Trình duyệt web Mobile Safari: không bao giờ hỗ trợ Flash nhưng cảm giác
đọc web y như trên máy vi tính. Trong khi tất cả các trình duyệt ở hệ điều hành
khác vào thời điểm iPhone ra mắt, cố gắng format lại trang web, di chuyển các
cột chữ, hình ảnh một cách thảm hại, phá vỡ cấu trúc của trang web thì Mobile
Safari lại hiển thị rất xuất sắc toàn bộ trang web, hỗ trợ các cử chỉ zoom, trượt.

iPhone 4 hỗ trợ cuộc gọi Video, quay số bằng giọng nói, đọc tên người trong
danh bạ và tự quay số
Hỗ trợ bluetooth đa kênh và đặc biệt là cho phép iPhone trở thành modem 3G
cho máy tính khi kết nối qua Bluetooth hoặc cổng USB.
Chế độ máy bay vô hiệu hóa tất cả các kết nối không dây.
Bàn phím trên iOS 1 có lẽ là bàn phím ảo đầu tiên cho phép chúng ta thao tác
thoải mái với ngón tay của mình. Bàn phím của iOS chỉ hiện lên khi nào người
dùng cần nó và tự động ẩn đi để tăng diện tích màn hình.
II. NHỮNG NGUYÊN LÝ SÁNG TẠO ĐƯỢC ỨNG DỤNG
1. Nguyên lý kết hợp (5)
Màn hình cảm ứng điện dung (một hệ thống cảm biến nằm dưới màn hình sẽ
phát hiện ra sự thay đổi điện dung gây ra khi ngón tay tương tác trên màn hình)
kết hợp với phần mềm điều khiển, nhận biết hai hay nhiều điểm tiếp xúc với bề
mặt cảm ứng, để tương tác thực hiện các tác vụ phức tạp, nhanh và nhạy hơn.
2. Nguyên lý tác động liên tục có ích (20)
Không chỉ nhận biết xử lý điểm và dịch chuyển theo một hướng như các cảm
ứng đơn điểm trước đó, mà cảm ứng đa điểm có thể nhận biết nhiều điểm dịch
chuyển theo nhiều hướng khác nhau (một điểm giữ , một điểm chuyển động
thẳng hay xoay vòng cung, hay hai điểm di chuyển vào nhau hay hướng ra xa
nhau), để từ đó thực hiện được nhiều thao tác tác vụ phức tạp hơn, không chỉ
Nguyễn Thị Phương Thủy - CH1101046

8

kích hoạt ứng dụng, trượt mà còn phóng to, thu nhỏ, xoay, trượt một phần ứng
dụng
3. Nguyên lý tách khỏi (2)
Tách bàn phím hay bút đi kèm rườm rà như các điện thoại thông minh trước
đó, giải phóng con người khỏi các nút bấm, thiết kế iPhone chỉ gồm một nút bấm
vật lý duy nhất, thay vào đó bằng bàn phím ảo (virtual keyboard).

4. Nguyên lý rung động cơ học (18)
Nhờ cảm biến gia tốc, mà một số ứng dụng đáp ứng với tác động rung lắc
của thiết bị như tác vụ undo, chuyển đổi chế độ màn hình từ dọc sang ngang, chế
độ chụp ảnh từ chụp chân dung sang chụp phong cảnh
5. Nguyên lý chuyển sang chiều khác (17)
Màn hình, bàn phím ảo nhờ cảm ứng mà có thể xoay dọc hoặc ngang để tăng
giao diện trình bày.
Một màn hình chủ chứa danh sách các biểu tượng đồ họa ứng dụng có thể
chia thành nhiều màn hình chủ nhỏ chứa một nhóm các biểu tượng, có thể di
chuyển giữa các màn hình chủ bằng cách trượt tay, giúp cho sự trình bày trên
giao diện màn hình điện thoại rõ ràng, linh động hơn
6. Nguyên lý loại bỏ và phục hồi (34)
Bàn phím ảo chỉ hiện lên khi nào người dùng cần nó và tự động ẩn đi để tăng
diện tích màn hình.
Từ IOS3, các ứng dụng như ghi chú, email đều xuất hiện thêm 1 thanh
sidebar ở bên trái chứa các nội dung lớn như danh sách email, ghi chú còn nội
dung của email và ghi chú đó hiện ở bên phải. Việc bổ sung thêm thanh sidebar
đã đồng thời giúp Apple loại bỏ rất nhiều thao tác cần đến phím back như trước
kia, muốn hiện nó bạn chỉ cần xoay ngang màn hình lại là được.
Nguyễn Thị Phương Thủy - CH1101046

9

7. Nguyên lý tự phục vụ (25)
Hệ điều hành và các ứng dụng có thể tự động cập nhật nếu điện thoại có kết
nối wifi hoặc mạng không dây
8. Nguyên lý rẻ thay cho đắt (27)
IOS SDK hỗ trợ tối đa không gian cho lập trình viên sáng tạo, App Store
giúp người dùng có thể dễ dàng tìm kiếm ứng dụng mình cần, ứng dụng của
người bán cũng dễ dàng tiếp cận với người mua, nhờ đó mà giá thành ứng dụng

trở nên rẻ hơn
9. Nguyên lý phản trọng lượng (8)
Thay vì phải lưu trữ nhiều dữ liệu trong điện thoại iPhone, người dùng có thể
sao lưu dữ liệu lên iCloud.
10. Nguyên lý vạn năng (6)
Camera của iPhone có thể vừa sử dụng chụp ảnh, quay phim, và sử dụng cả
cho hội thoại video
11. Nguyên lý đồng nhất (33)
Apple luôn tạo ra những sản phẩm có kiểu dáng đẹp mắt lôi cuốn và thời
trang. Tỉ lệ vàng không chỉ áp dụng cho logo của Apple, mà nó còn được áp dụng
cho Iphone 4. Hình dáng của Iphone 4 là một hình chữ nhật vàng với các chi tiết
bên trong tuân theo quy luật này. Tỉ lệ vàng còn được tìm thấy ở việc sắp xếp vị
trí jack tai nghe, ăng ten sóng, micro phụ, camera/flash phía sau máy.

Nguyễn Thị Phương Thủy - CH1101046

10

C. PHẦN KẾT LUẬN
Steven Jobs từng nói: “Tôi có một câu thần chú - sự tập trung và tính đơn
giản. Đơn giản thậm chí còn khó hơn phức tạp. Bạn sẽ phải làm việc cật lực để
tạo ra sự đơn giản, nhưng khi bạn đã làm được điều đó, tất cả sẽ là của bạn”.
Cầm một chiếc Iphone trên tay, ta sẽ dễ dàng cảm nhận ban đầu thiết kế của
nó trông thật đơn giản. Nhưng nó lại bao gồm vô vàn các tính năng tiện ích như
nghe gọi, chụp ảnh, quay phim, lướt web, media, tải, cập nhật, đồng bộ các ứng
dụng Không chỉ vậy mà thao tác tương tác cũng rất đơn giản nhẹ nhàng và tiện
lợi chỉ bằng sự di chuyển của những ngón tay trần. Để được như vậy, nó đã kết
tinh rất nhiều ý tưởng sáng tạo và tài hoa trong đó.
Sáng tạo và phương pháp nghiên cứu sáng tạo trong khoa học góp phần
không nhỏ trong việc thúc đẩy sự tiến bộ của thế giới.

D. PHẦN TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] GS.TS Hoàng Kiếm, bài giảng Powerpoint môn Phương pháp nghiên cứu
khoa học trong tin học (cao học), 2012.
[2] WikiPedia, SmartPhone,
[3] WikiPedia, iOS (Apple),
[4] WikiPedia, Multi-touch,
[5] WikiPedia, Iphone,
[6] Diễn đàn cộng đồng khoa học và công nghệ, Apple và tỉ lệ vàng,

[7] Diễn đàn nhóm cao học khóa 5 và 6, các bài viết về định nghĩa 40 nguyên tắc
sáng tạo trong kỹ thuật – trong phần mềm, ma trận mâu thuẫn.