4-nôt đơn độc phỏi

BS. NGUYỄN XUÂN THỨC
ĐỊNH NGHĨA:
Tổn thương mờ, tròn, có ranh giới xác định và
đường kính ≤ 3cm, được bao quanh bời mô phổi,
không tiếp giáp với rốn phổi hoặc trung thất.
Tổn thương >3cm đường kính được coi là khối u
và thường là ác tính.
Nốt đơn độc ờ phổi rất thường gặp trong x quang ngực.
Nó có thể lành tính hoặc ác tính.
Chẩn đoán phân biệt một nốt đơn độc:
U hạt (granuloma)
Ung thư phổi
Nốt di căn
Viêm phổi tròn
Áp xe
Xẹp phổi tròn
U mô thừa (hamartoma)
Phổi biết trí (Sequestration)
Di dạng động tĩnh mạch (Arteriovenous malformation)
Chẩn đoán phân biệt một nốt đơn độc:
- Tụ dịch khư trú rãnh liên thuỳ
-
Đóng mảng ở màng phổi (thường kèm
vôi hoá)
-
Những tổn thương ở da (bóng núm vú,
nốt ruồi, u mỡ . . .)
Trong đó u hạt và ung thư phổi là hai
bệnh thường gặp nhất trong nốt đơn
độc ở phổi.
Chẩn đoán phân biệt một nốt đơn độc:

Máu tụ màng phổi vôi hoá
Chẩn đoán phân biệt một nốt đơn độc:
U mỡ dưới da
Chẩn đoán phân biệt một nốt đơn độc:
Gãy cũ cung sườn
Chẩn đoán phân biệt một nốt đơn độc:
Phổi biệt trí
CXI 5
Chẩn đoán phân biệt một nốt đơn độc:
Dị dạng động tĩnh mạch
ĐÁNH GIÁ NỐT ĐƠN ĐỘC TRÊN CT
VÔI HOÁ
Dạng vôi hoá lành tính :
- đồng nhất lan toả
- đồng nhất ờ trung tâm
- đường viền đồng tâm
- dạng bắp rang
Dạng vôi hoá ác tính :
- lệch tâm
- lốm đốm không đều
ĐÁNH GIÁ NỐT ĐƠN ĐỘC TRÊN CT
VÔI HOÁ
Nam 80t, nốt 2.2cm, vôi hoá lệch tâm.
Kết quả sinh thiết là adenocarcinoma.
ĐÁNH GIÁ NỐT ĐƠN ĐỘC TRÊN CT
VÔI HOÁ
Nốt 1cm có vôi hoá đồng tâm
Granuloma
ĐÁNH GIÁ NỐT ĐƠN ĐỘC TRÊN CT
VÔI HOÁ

Vôi hoá viền đồng tâm Histoplasmoma
ĐÁNH GIÁ NỐT ĐƠN ĐỘC TRÊN CT
VÔI HOÁ
Hamartoma (U mô thừa). Là bệnh lý
mắc phải và chiếm 77% u lành ở phổi
ĐÁNH GIÁ NỐT ĐƠN ĐỘC TRÊN CT
VÔI HOÁ
ĐÁNH GIÁ NỐT ĐƠN ĐỘC TRÊN CT
KÍCH THƯỚC
Trên là kết quả nghiên cứu của Swensen và cộng sự
Trên 4000 trường hợp nốt đơn độc trên những BN có
yếu tố nguy cơ cao (tuổi >40, hút thuốc lá, bệnh sử ác tính)
Đánh giá sự phát triển của nốt đơn độc
Là đánh giá thời gian để nốt đơn độc tăng gấp đôi thể tích.
Do vậy đánh giá chính xác phải dựa trên chụp CT
Nếu dựa trên hình x quang phổi thì cứ tăng 26% đường
kính là
tương đương tăng gấp đôi thể tích
Nếu thời gian tăng gấp đôi thể tích dưới 1 tháng và trên
200 ngày
thường là lành tính.
Nếu trong 2 năm không phát triển thì đa số là lành tính.
ĐÁNH GIÁ NỐT ĐƠN ĐỘC TRÊN CT
SỰ PHÁT TRIỂN
ĐÁNH GIÁ NỐT ĐƠN ĐỘC TRÊN CT
SỰ PHÁT TRIỂN
Nốt có vôi hoá toàn bộ và không tăng trưởng trong 2 năm.
ĐÁNH GIÁ NỐT ĐƠN ĐỘC TRÊN CT
SỰ PHÁT TRIỂN
Nốt tăng gấp đôi thể tích trong 2 tháng rưỡi.

≤ 4mm Không cần
4-6mm Kiểm tra mỗi 12 tháng, nếu không thay đổi thì ngưng.
6-8mm Mỗi 12 tháng, không thay đổi tiếp mỗi 24 tháng.
> 8mm Kiểm tra 3, 6, 9 và 24 tháng hoặc sinh thiết
≤ 4mm mỗi 12 tháng, nếu không thay đổi thì ngưng
4-6mm 6-12 tháng, không thay đổi – tiếp khi 24 tháng
6-8mm 3-6 tháng; không đổi – tiếp khi 24 tháng
> 8mm Kiểm tra tháng thứ 3, 9, 24 hoặc sinh thiết

Với nhóm bệnh nhân có yếu tố nguy cơ thấp
BN có yếu tố nguy cơ cao ( như hút thuốc lá hoặc có bệnh sử bệnh lý ác tính)
Chiến lược theo dõi nốt đơn độc
theo hiệp hội Fleischner 2005
Chụp 4 lần qua tổn thương, cách nhau 1p.
Nếu tăng dưới 15 HU là lành tính, tăng trên 20 UU nghĩ tới ác tính.
Tiêu chí này chỉ dành cho các nốt có các đủ các tiêu chí sau:
-
> 5mm
-
Tương đối tròn
-
Đồng nhất đậm độ, không vôi hoá hoạc không chứa mỡ
-
Không ảnh hưởng ảnh giả
ĐÁNH GIÁ NỐT ĐƠN ĐỘC TRÊN CT
NGẤM THUỐC CẢN QUANG
Không ngấm thuốc – lành tính
ĐÁNH GIÁ NỐT ĐƠN ĐỘC TRÊN CT
NGẤM THUỐC CẢN QUANG
ĐÁNH GIÁ NỐT ĐƠN ĐỘC TRÊN CT

Tăng quang trên 20HU
NGẤM THUỐC CẢN QUANG
ĐÁNH GIÁ NỐT ĐƠN ĐỘC TRÊN CT
HÌNH DẠNG
Tổn thương có hình cầu, xu hướng là ác tính
Tổn thương hình dẹt, xu hướng là lành tính.
ĐÁNH GIÁ NỐT ĐƠN ĐỘC TRÊN CT
ĐƯỜNG BỜ
Dấu hiệu tua gai (corona
radiata sign) – khả năng
ác tính cao
Dấu hiệu vầng hào quang
(Halo sign) trong BAC