nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng, kết quả của phẫu thuật thay van hai lá cơ học tại bệnh viện việt đức
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.28 MB, 84 trang )
ĐẶT VẤN ĐỀ
!"#$%#&'
$(&)*+ ,-./0%1234562
789:;< ,0%1
=!">?@1AB@1A?B
C)D+)E+)F+)G+
HI@=.>JK.L;(M7
4;(%@.;@!N5K(:;OP
=!P- ,@8(:;87@9=.5Q
<ORI@@SL@0%1456=.
;7@%T@S@SU%V;(
0)F+)G+
WS=.>J=!"@S<$&-
.$&@S-<$=!X4
(Y& /TP?7X4@875
Q@S=.
,:3#%ZC>J@A:@%CK.=B/
[\->]^MD_*_ )D*+`@8(K@Z2-3
.1QU%(Q HT@S>J<
7@@%C:L >J1Q@%CPa
@(%ZC>J(QP-31%ZC8
T@S98:A<Ob@O)Dc+)Dd+))ef+
,-./X4B$%#A1&@%CK
.@A:-=...WLMD_f* /8
;X46%#@aK.@%C%Z5X
4 ,:%8:L@<356X
D
4gh4O3:L@“Nghiên cứu đặc
điểm lâm sàng và cận lâm sàng, kết quả của phẫu thuật thay van hai lá cơ
học tại bệnh viện Việt Đức”iP:"
1. Đánh giá đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân được mổ thay
van hai lá cơ học tại bệnh viện Việt Đức
2. Đánh giá kết quảsớm và trung hạn của bệnh nhân được mổ thay van hai
lá cơ học tại bệnh viện Việt Đức.
e
Chương 1. TỔNG QUAN
1.1. Lịch sử phát triển
1.1.1. Trên thế giới
1.1.1.1. Phẫu thuật van hai lá trước kỷ nguyên tim phổi máy
/MD_ce,(J[=(%Z`A@A:
@%<.X4(Y>J)ed+
/MD_eEec*jHA@A:K.
OX4B>J$&:=.;RDe0
-=..k[[(YPX4A< ,
:A3=.;2O(@8=SB9O='X
4)dc+
/MD_e*>`X4:%Zl3
O>J$(&=i8=.;P!
:@8U=.;2O<m4<O@%C
=(<2)dc+
,D_e_@3D_d*<O8X4@@S=.>J@%C=
,7EMD_d*@3D_dGH([3@%C*
X4no>J$((&@@S?d:*%Z
CY ,%ZCL*ODcfMD_dG
/DffbM@4#[p\><K.
Ono>J@A:2h `@8E-lq(([<
K.O;(@A:)ed+)dc+
1.1.1.2. Phẫu thuật van tim khi tim phổi máy ra đời
E
`K@Z20;-@A4:*c23<rNN
oX4>JB:T@9=.X4
/MD_*_/[\3O@9>J@A:#
3=SK8;i;-=i)D*+ >M
(MD_fDl=`J\j\(PO=1
Q`sj\(@a@5QX4>J@;
-@4@%CPtaM)Dc+)*G+
HRMD_fcB-@;3.>J1QLL=
@Z#L@;3<1Z(YP<o1
Hb#@8(K@Z2->J(Q(6C=7#
<6M;3<:Z(YPu11
Q=S8)fE+ H-@ZKQ
X4>J@%CPa-;-:
3#)dc+)fE+
1.1.2. Trong nước )+
kX4-@%C3(#%Z@98X
4-./v(%,O,,b
/MD_*GX4<g@A:-./@%C3:
=.;?
/MD_fdK.OO:@A:(YP-
.@1A-Z
/MD_f*X4B#0;-@a@%CK.
-=...WL:(@8Zhw
<X4B<O@%CK.%Z:-@;
d
,MD__*@9=.Meccc#X4B@aB:
%Z5B6%C=.;9=.#(K@Z2
-1(B8<6MX4-
1.2. Giải phẫu ứng dụng van hai lá trong phẫu thuật
2%ZLC#(K2
A"7;i.1 >J
-@%3@%
Hình 1: Van hai lá và các cấu trúc giải phẫu quan trọng)eD+
1.2.1. Vòng van:
7-=B(C1<O:P
(C2(C6(C ,(C@<3
*
O(C2>J=WxH:9(WxH
7>J8h?%#s(@8@%Z<g
#1@%Z<g%#( p.g27@0*@3DDd
e
)*+)e_+)*_+
7g%#ut=%#2>J
,4A%<O87B<6R2(C$b
3R>JWxH7Qb:PsWxH&
7g(8(2>J= 7A3
y=Sa%ZC=.w>J<O81@R
0@S7)e_+
1.2.2. Lá van:
v!%#( vRo%#o(
J%#7Q#=Sg%1L#:
7WxH J(7Q'=b%1L#
( H-8@DsE p.g2
=ZU#1.gt J%#8.g#1(
,-=Z K 2 8 A3(< @8
Ht=b"lDlelEkDkekE `K;
b8SX4(Y >oi7
*sf )ee+)dG+
Hình 2: Phân vùng
VHL)eD+
f
1.2.3. Dây chằng:
p;i>J(C6@=ZK2@31
g99%#2@31'
H8;-;i:@(X
4:;-q)*c+
Hình 3: Các dây chằng và cột cơ của hai lá van
1.2.3.1. Dây chằng lá trước:v!
sp;ig"[P1@39;2>J
sp;i-R"[P1@3AR2
sp;i-o"[P1@3-o
sp;io"[P1@3o
1.2.3.2. Dây chằng lá sau:v!
sp;i=Z"[P1@3=ZK2
sp;iP"[P1@39%#2
sp;i"[;@39%#
F
/LMR;i7
LM=82
1.2.4. Cột cơ:)e_+)Ed+
H811%#=:1(
R H1%ZSg3DzERDzE'
29 xt1;=;iY
,O%Z8=-1K:;=-O1
=21
sH1<g"gOg
=!g=1
sH1<8@M"H8gDzE1K=!
g9<O8=1
sH1<"H8AK=!
A=18=1
H1%#=:%Zi:1(#1(R
,;21%#=:=<6DzER%# H
;i@@T1@3=9%#2e
1.3. Tổn thương van hai lá
,0%19:;;:=h
B?C)F+)G+
1.3.1. Hẹp van hai lá
1.3.1.1. Nguyên nhân:
>A3:;2?:T<
@%C(Y=.B<6*c@3fc{%ZC?)G+ H
:;<<O6=!"O897
=I($hb&=3L2L$
g&(=@':<#-6(b#2|(=.
G
39;-8%=.}=L>
>)D+)E+)dF+
1.3.1.2. Giải phẫu bệnh:
,0%1>J9_c{%ZC=. [.
=u@A=i..R--=ZK2)dF+
=%#=3@0=!"pgogg;
iC%10: >456b1
O8BL@< >J48h6@9%"t
8hh7<^;%1)D+)d+)dF+
,%Z9B%Z*@3D*0 ,r.zR@0
Dze@3DzE >?%Z.%#ec0#PR%Z8
:5@3o#=.;(@A: )G+
1.3.1.3. Sinh lý bệnh của hẹp van hai lá
]=h%Z:R<^
;%1ds*> ]?<g::@3ec~Ec
> •K;%1=h2<6*>
/%4#@:ec>K(€e*> `KM
K=!MK-0K-0
]@4$u(L:;<&@:
M1X#.L<8B<u(L91b
0)G+)DD+)Ec+
J%CS@A2=8
h;%1 ]?;a8=3L
<6M=8%C6ec{ )G+
[h%ZK@-0h;<6ec~e*>
vMK-0(€X@3MK@-0 •K
@-0h;M?6M=8@@6=6
_
%C ]K@-0M:Fc>(€5(LS@K
26X@3(6B= )DD+)Ec+
Bảng 1: Phân độ hẹp van hai lá theo sinh lý bệnh của Alpert JS:)G+
Mức độ D/ tích
mở van
Áp lực mao mạch
phổi lúc nghỉ
Cung lượng
tim lúc nghỉ
Triệu chứng cơ
năng
• ‚e
e
ƒDc~De> [h%Z ]O8z<8B
<u(L
••
$&
DDs
e
e
Dc~DF> [h%Z ]8B?
]8B6!
<8B<S
@:
•••
$9&
ƒD
e
‚DG> v6 ]8BT8
b0
•$
9&
ƒcG
e
‚ec~e*> v69 ,MWxk9
(6<8B
9.g
1.3.1.4. Lâm sàng:
a.Triệu chứng cơ năng:)G+)DD+
H6.'6%C
]8B<u(L9A@31<8B<S@:<8
B6!b0 H=.:76((
h6(yb0C8A(
>"g989hL"
>9„-356"
>X@Z<…<8B<S@:
>9!0
WZ8X=Q!2b0
WZX:356-
WK9BD*{%ZC=.;
Dc
/?8<h@-…oK56A
<59%C56
,u-"p3<;u2@-
A89!1!au-4-
:%#!-†
b. Triệu chứng thực thể:)G+)DD+
J!K8=3-'<8(Z
/"
,D@<7 ]O8,DVB'
0=
,e-@O ]K@-0M,e@1@
-VB0j=[<(
HuB%ZVBg' ]6
ZRleuBccd@3cDe •K
Zu
q;%1VB'<=.;i:
‡@-(#2?;%1%ZTB<hR;
%1 ]?91;%1<o=h;
%1M%Z@B@-;
,30HsH=("%Z?6<h
;%1@0t
H.L'MKWx0=!",eB:
-@1@$<O@O&30;2Wx03
0;B=†
1.3.1.5. Cận lâm sàng:)E+)G+)DD+
a. Điện tâm đồ:
DD
[.;7S8.a"(8k
:cDe;Bpek:ccd;BD kBpe%Z8
@T$-x%-@& ,P(8k%ZsEc
@3ˆd*
[.;<O7S=S
]?98=3LMK@-0=.
;8.k",P‰q`.6:ˆ_c
q1`B
D`(;Bf
b. X quang ngực:
/#=.=ih6@%ZŠ9h6d
=Z28h6=8@O k3568
=S@I: HP:865(€K56=S@I
(
,6#.=i'17@I:
,M-0=.=i.;B0
$a,x0b:@%Z]l][bO<€ H8
@-0a
H8h665<=SO89
c. Siêu âm tim:
J%1gA3I@=.@
L@9%#X@S=.; W;U%1
.V=.;(.9X4 `:;=
!6(:;5K56
xP:(:;"
HI@@S
,g7o=%#
p.gB$(:;epp&
]g%#=!3<
•K@-0
De
HLM
H%10C<
W=i@‹<()fe+
Bảng 2: Thang điểm Wilkins trên siêu âm đánh giá VHL
Điể
m
Di động van Tổ chức dưới
van
Độ dày lá van Mức độ vôi
hóa
D @T
-3(=Z
p g A
( =Z
vA % =h
%Z" d s
*
H8 @
O8
e kA R ;
; 7
@
p # DzE
;
i
pgg=Z
"*sG
O 8 6
g =Z
E X7@
g %#
h ; %1 $2
3&
p #@-
;i
p
6;"
*sG
O 8
@3@-R
d ]O@9
g
p
1
;i
p
=6"‚G
sDc
O8
'
=
d. Thông tim, chụp buồng tim, chụp mạch vành:
Œ87?T@S-3(%ZC
@S ,-./P-@%CT@SR=.
;0@-=.w-<…
1.3.2. Hở van hai lá
1.3.2.1. Nguyên nhân và cơ chế:)F+)DD+)Df+
>B9<=.w9=%Z@8@:
91*6X2"H7;i
1
DE
Hở hai lá cấp tính có thể xuất hiện sau:
s/!18-Y1 ]!11(
R%Z9%101(#1%#=:8T8
!%4B8.@C3
<81@uK
sH%1K<g$@L;i& #=.;=S8
2.<@L189=.6•Bg
:-gŽ
sWC2:;-y<I
Hở hai lá mạn tính gặp trong"
s,"J:;;B223=.;.
/ ,;=3-AO8•go;
8g;iX#?B
s`"J:;%Z9B%#
sO87"v9r.B=.;#=.w43
PR#0#3@@%Z
s[.1h@-=.1a",=.1h@-B
4562(K@0Sg1P%#(K@%#2
%#h;?@%Z ,=.1a
B4562a7
s[.w=I(%hb<€
s[.13=.;!1@a
4562@0Sg191
81
/B79(=.39<"[.
[\Lx•†
Dd
1.3.2.2. Sinh lý bệnh của hở van hai lá:)F+)DD+)dE+
>B@%C@S<87%C:
h; J!%C-:g56
=!=: >4562(K56PL@B
ZB v@-(#2=.7=b4`
3=.<o(€X#21 >13=b5Q
ah@-M-
B91a7 >456b(
J!%C:h;(€a
X# H6!%C:;;M
K@-0 [@AM@-08!P
:%ZC=.;B9<O@%C@S(€X
#MK@-0@S
,BKWx0M=!%
<Sa@g456.L;(g#=
.Qb0b0%C-B-g
=b:g<8=.g
xL@B:(:;@%CDzd@3dzd"
s>BDzd"p.g7Bz.gƒec{
s>Bezd"p.g7Bz.gec{@3dc{
s>BEzd"p.g7Bz.g‚dc{
s>Bdzd"p.g7B3A3.g
Bảng 5: Phân loại hở hai lá theo Carpentier[16]:
Rối loạn Tổn thương Nguyên nhân
Type I
J4@
=h%Z
va7 [.13$!1
&=.1a
q$2& :;-
Type II
D*
,M4@
$(&
vaz@L;i [.8
,8<g
[.[\
>Lx•
:;-
,
H%1
vaz@L1 [.13
Type IIIA
>-34@
$;
;%1&
JA
p;iA
g
,
pgo [.H
Type IIIB
>-34@
$;&
H1 [.13
J [.1a
Hình 4: Minh họa hở hai lá theo phân loại Carpentier)eD+
1.3.2.3. Lâm sàng:
a.Triệu chứng cơ năng:)F+)DD+
Df
s>Bg"[.;(A(@"
<8B9<T1b04g( [.;u
6
s>B-g"=b:<8.L1M
=.@a9=.2("]8Bb
b. Triệu chứng thực thể:)F+)dE+
s>Bg"
x'BSg=h%ZSB
,@430;V%ZCLM
7%ZCLM6$!1
.;B&303 ,e@OWxH@8
(#88K
s>B-g"
x'Oi@%ZR@7a
x---Q<%8(
,30;VB'<O8%15R
%Z@230#@B ,D',e@O
v-00b-%ZC(
k08I88.E62S0
1.3.2.4. Cận lâm sàng:)F+)DD+
a. Điện tâm đồ:
p.a91R
[.;88=.aB-g
x(=.;86$MKWx0&
b. X quang ngực:
/#
,#.=ir(sK‚c*
]8(h6bO<€$@%Z]&
DF
H8h665<=SO89
c. Siêu âm tim:
J%1@SI@%C@9T@S
@ST@S0%1X4$(Y&V
(0=.;=!(:;epp
HI@@S"
[i:P
W-:#_c{@@9._*{
W@9"
W@7B"[ip@:9ud=!
;">B?DzdBezdB9EzdB9dzd
W@7B",g=iS(.@$
e
&9r.@
7B:.g HT(@%Cg:9u(:
;8S(#; pb@@@B;(
k;(P%C",gOL
k;(P%C
# ‰x"J%C5h;%1
‰l"J%C5WxHh;
N@S:;B"
,"J4@(%Z6%#8
(9;iog
O87"7M@4;8=86
|(",6(b;i=S@L(=S
,8"J%<O%ZB
(96
N@S13B"
,;-2H
DG
d. Thông tim, chụp buồng tim, chụp mạch vành:
HP=!T@%CK.B=.;8I@=i
%1<<OV9<O8%1LR;(
4;(@92B
HP-P=.;8@uK8(Y
!1831=.-9BB
=.3P=
1.3.3. Hẹp và hở van hai lá phối hợp)D+)E+
sJ0%19./4562
s;(4;(%0%1?B
%h=B:^L@B?
1.4. Các phương pháp điều trị can thiệp bệnh lý van hai lá:)d+)Dd+)fD+
1.4.1. Nong van hai lá qua da:
1.4.1.1. Chỉ định:
/>JK.BR=.;?>J8.LL
@?s ,<32lHHzl>leccf"[.;?
>J<g8.gtƒD*
e
8T@S.b8.L
<O /3.gt‚D*
e
.<8:5
>J9,lJWxk$‚*c>T‚fc>u(L&
1.4.1.2. Chống chỉ định:
s,(Yu-7E
sH8<…B>J9BWxHezdB:
sH8>]/,$:(:;&
s,0%1>JƒDc@@‹<(
1.4.1.3. Ưu điểm:
s]356Y.Or.=3L
D_
s,hi.ug=3L1(#X4Im
s,K.@%C:=.;"8b09(9
$j}ƒEc{&
s]356(#;
1.4.1.4. Nhược điểm:
sv-./7
1.4.2. Phẫu thuật tách van hai lá tim kín:
W%Z0@%ZBK96 ,O%Z=.;
@%CBK5<:(%Zd9* >J@%C=i8
59=iPP5'
,Y0<g%#D{
]3562%1@.L;(@%C6.
V.3.gt(‚E
e
<O8B<… ,r.
?(*M60-dsF{)EE+
1.4.2.1. Chỉ định:
s[.;?>J8.L1ML@?
/‘>l•••s•
s[.;?>J<g
s,0%1>JƒDc@@‹<(
s[.;R(9%#E2<^
1.4.2.2. Chống chỉ định:
s,(Yu-7E
sH8<…B>J9BWxHezdB:
sH8>]/, W;T@S%1@h#X4:8
<.X88>]/,<g
1.4.2.3. Ưu điểm:
sW16gr.=3L
ec
1.4.2.4. Nhược điểm:
s]Oh@%CK3>J:8<O.@
sH8;B>JLo9B5
sH81?->J;.%C18
1.4.3. Phẫu thuật tách van hai lá tim hở:
1.4.3.1. Chỉ định:
s[.;?>J8.L1ML@?
s[.;?>J<g
s,0%1?>J@1A7-=%#
T%10?
s[.;R(
1.4.3.2. Chống chỉ định:
sJO8og$<O;=.@%C
#&0L%#g
1.4.3.3. Ưu điểm:
s‰(@@%CK3%10
sHo@%Cng<@%CB0 H8
-h938B(
sH83C#24<"JP
<;;-h-h=24x’
@@S
s[6!@%CK::=6!@%CLM-
3@%C13<(0
1.4.3.4. Nhược điểm:
sk6;:<g56(YPA1
s]3562P<.2X4:
sv7
eD
1.4.4. Phẫu thuật tạo hình van hai lá:
1.4.4.1. Chỉ định:
Bệnh nhân có triệu chứng:
s>B>J9
s/‘>l•••••LM;6$j}ƒEc{•@%Z<g
;‚**
Bệnh nhân không có triệu chứng:
sHLM;6$j}ƒfc{@%Z<g
;‚dc&
sqz9,lJWxk$‚*c>T‚fc>
u(L&
sHLM7=6!$j}*csfc{@%Z<g
;ƒdc&9LM6?$@%Z<g
;‚*clJWxk;Ecs*c>&-;X4
8<.(Y>J
1.4.4.2. Chống chỉ định:
sO8"o7
s,0L%#g
s,%10WxHC8T@S1Q
1.4.4.3. Ưu điểm:
svR@%CK:2=.;=6!@%CLM
s/3=.;S@A%<O6(YP
@O
sv61:;-y<I
sH83C#24<"JP
<;;-h-h=24x’
@@S-h9WxH
1.4.4.4. Nhược điểm:
ee
sk6;:<g56(YPA1
s]3562(YP<.2X4:
s]356;7-3.%C18O83
:>J
sv7@9=.%ZC60-@
1.4.5. Phẫu thuật thay van hai lá:
1.4.5.1. Chỉ định:
Hẹp VHL:
s[.;?>J@39/‘>l•••s•<O8T@S
9hKQ
s/‘>l•s••%?>J<g$.gtƒD
e
&,lJWxk
9$fcsGc>&
s>J@%CT@S<0%11O9@
‹<(‚Dc@
Hở VHL:
HT@S-D"
s>B>Jg8.L1M6%B@33@O
<8<(=i@S<
s>B>J-g#/‘>l•••s•LM=h%Z
$j}‚fc{@%Z<g;ƒd*&
sH89<O8.L1M#LM6?
$j}*csfc{@%Z<g;d*s*c&
sH89<O8.L1M<…-LM
$j}Ecs*c{@%Z<g;*cs**&
HT@S-e"
s]O8.L1MLM=6!8
s]O8.L1MLM=6!8
,lJWxk$lJWxk;T‚*c>u(L‚fc>&
eE
s]O8.L1MLM‚*c{@%Z<g
;ƒ**
sq-LM9$j}ƒEc{@%Z<g
;‚**&
1.4.5.2. Chống chỉ định:
sHLM69$j}D*sec{&
1.4.5.3. Ưu điểm:
sv653@%C.@Q%102>J
sH83C#24<"JP
<;;-h-h=24x’
@@S-h9WxH
1.4.5.4. Nhược điểm:
sk6;:<g56(YPA1
s/13<u-(0<6b@O
s/1:;-y<I
s/3=.;(Q8.%C8
sv7
1.5. Các loại van tim nhân tạo và van cơ học Saint Jude Medical:
1.5.1. Các loại van tim nhân tạo:)_+)dc+)fE+
1.5.1.1. Van cơ học:
Van bi Starr - Edwards:J3.1Q@A:(KC
2=(mX4l=`<m(%1<gJ\j\(M
D_f* )*G+-=B:=`(@9!=io<O
T7=i•k 8.gRP'
:5h;%1%7P%C :=B
R-7M1=3Lu- J!
@9=!:8;?@%Z<
' )fE+
ed
Van đĩa hay van một cánh:v!=3.#@-.("
sxs>(6MD_FFK:3<3@%C@0
2>s]( WB;@%C=0C#8
BFcsF*
7(C.0C ]=i8
,(@65 8.gRP#1:
5h;%116.3@75I
5g1(#= ,:%CP%C2:#
*{%C=8h;
s|(@3.L@ZK:3<32
Js](MD_FG 8<g%#'Q=ik
@%C@9<8-@!u7=i
• v8BM:Gc
M%%C•@8-
67P%C7 p75I6ZSg
;2P:611hP
3<u-
sl=|=3.@##<
=i=i(#
-%#
Van hai cánh: H-
87 @5 “
;.gRP2#
g P % `”x ` [=
l,`|sN q:`”x(€@%C8
31BA(
Hình 5: Các loại van cơ học:,L
K . ( 6 :
%#" `sj\(
e*
