tính chất, danh pháp,điều chế, nhận biết este

Khóa hc Hc thêm Hóa 12 –Thy Dng
Tính cht, danh pháp, điu ch và nhn bit este

Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 1 -




I. CU TO PHÂN T
Este là sn phm ca phn ng este hoá gia axit hu c hoc axit vô c vi ru.
Khi thay nhóm OH  nhóm cacboxyl ca axit cacboxylic bng nhóm OR thì đc este.
Este đn gin có công thc cu to nh sau :

R C O R'
||
O

II. DANH PHÁP
Tên este gm: tên gc hiđrocacbon R' + tên anion gc axit (đuôi "at").

25
H C O C H
||
O

32
CH C O CH CH
||
O

etyl fomiat vinyl axetat

6 5 3
C H C O CH
||
O

3 2 6 5
CH C O CH C H
||
O

metyl benzoat benzyl axetat
III. TÍNH CHT VT LÍ
Gia các phân t este không có liên kt hiđro vì th este có nhit đ sôi thp hn so vi axit và ancol có
cùng s nguyên t C.
Các este thng là nhng cht lng, nh hn nc, rt ít tan trong nc, có kh nng hoà tan đc
nhiu cht hu c khác nhau. Nhng este có khi lng phân t rt ln có th  trng thái rn (nh m
đng vt, sáp ong, ). Các este thng có mùi thm d chu, chng hn :
isoamyl axetat CH
3
COOCH
2
CH
2
CH(CH
3
)
2

có mùi chui chín.
benzyl propionat CH
3
-CH
2
-COOCH
2
C
6
H
5
: có mùi hoa nhài.
etyl butirat CH
3
-CH
2
-CH
2
-COOC
2
H
5
có mùi da.
etyl isovalerat : CH
3
-CH
2
-CH
2
-CH

2
-COOC
2
H
5
:

có mùi táo.
IV.TÍNH CHT HÓA HC
a. Phn ng  nhóm chc
Phn ng thu phân :
Tính cht hoá hc quan trng nht ca este là phn ng thu phân (phn ng vi nc). Trong quá trình
thu phân đc thc hiên trong dung dich axit hoc baz.
Trong dung dc axit: un nóng este vi nc, có axit vô c xúc tác, phn ng to ra axit cacboxylic và
ru. Nhng cng trong điu kin đó, các axit cacboxylic và ru li phn ng vi nhau cho este.
o
24
H SO ,t
R COO R ' H OH R COOH R ' OH
.
Phn ng theo chiu t trái sang phi là phn ng thu phân este, phn ng theo chiu t phi sang trái
là phn ng este hoá.
Vy phn ng thu phân este trong dung dich axit là phn ng thun nghch.
Trong dung dich baz: un nóng este trong dung dich natri hidroxit, phn ng to ra mui ca axit
cacboxylic và ru.
R COOR' + NaOH
o
2
H O, t
R COONa + R'–OH.

Phn ng kh
TÍNH CHT, DANH PHÁP, IU CH, NHN BIT ESTE
(TÀI LIU BÀI GING)
Giáo viên: PHÙNG BÁ DNG
ây là tài liu tóm lc các kin thc đi kèm vi bài ging “Tính cht, danh pháp, điu ch và nhn bit este
” thuc
Khóa hc Hc thêm hóa hc 12 – Thy Dng
ti website Hocmai.vn.  có th nm vng kin thc phn “Tính
cht, danh pháp, điu ch, nhn bit este”, Bn cn kt hp xem tài liu cùng vi bài ging này
.
Khóa hc Hc thêm Hóa 12 –Thy Dng
Tính cht, danh pháp, điu ch và nhn bit este

Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 2 -

Este b kh bi liti nhôm hiđrua (LiAlH
4
), khi đó nhóm
RC
||
O
(gi là nhóm axyl) tr thành ancol bc I
o
4
LiAlH , t
2
R COO R ' R CH OH R' OH
.

b. Phn ng  gc hiđrocacbon
Este có th tham gia phn ng th, cng, tách, trùng hp,… Sau đây ch xét phn ng cng và phn ng
trùng hp.
- Phn ng cng vào gc không no : Gc hiđrocacbon không no  este có phn ng cng vi H
2
, Br
2
, Cl
2

ging nh hiđrocacbon không no. Thí d :
o
Ni, t
3 2 7 2 7 3 2 3 2 16 3
CH [CH ] CH=CH[CH ] COOCH + H CH [CH ] COOCH

Metyl oleat Metyl stearat
- Phn ng trùng hp : Mt s este đn gin có liên kt C = C tham gia phn ng trùng hp ging nh
anken. Thí d :
o
xt, t
2 3 2 n
|
nCH CH C O CH ( CH CH )
||
O
COOCH
3
.

Metyl acrylat Poli(metyl acrylat)
V.IU CH
1. Este ca ancol
Phng pháp thng dùng đ điu ch este ca ancol là đun hi lu ancol vi axit hu c, có H
2
SO
4
đc
xúc tác, gi là phn ng este hoá. Thí d :

o
24
H SO , t
3 3 2 2 2 3 2 2 3 2 2
CH COOH + (CH ) CHCH CH OH CH COOCH CH CH(CH ) + H O


.
ancol isoamylic isoamyl axetat
Phn ng este hoá là phn ng thun nghch.  nâng cao hiu sut ca phn ng có th ly d mt trong
hai cht đu hoc làm gim nng đ các sn phm. Axit sunfuric va làm xúc tác va có tác dng hút
nc, do đó góp phn làm tng hiu sut to este.
2. Este ca phenol :  điu ch este ca phenol không dùng axit cacboxylic mà phi dùng anhiđrit axit
hoc clorua axit tác dng vi phenol. Thí d :

6 5 3 2 3 6 5 3
C H OH (CH CO) O CH COOC H CH COOH

anhiđrit axetic phenyl axetat

Giáo viên: Phùng Bá Dng
Ngun:
Hocmai.vn