lí thuyết về ăn mòn điện hóa và điều chế kim loại

Khóa hc HcăthêmăHóaă12 –ThyăDng
nămònăđinăhóaăvàăđiuăchăỆimăệoi

Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 1 -




A.ăNăMÒNăKIMăLOI
I. Khái nim
S phá hy kim loi hoc hp kim do tác dng ca các chtătrongămôiătrng xung quanh gi là s nămònă
kim loi.
S nămònăkimăloi làm nguyên t kim loi binăthànhăionădng:ă
MăăM
n+
+ ne.
II. Phân loi:
Tùy theo điu kinăvàăcăch ca s nămònăkimăloi,ăngi ta phân thành 2 loiăchínhălàănămònăhóaăhc
vàănămònăđin hóa hcă(nămònăđin hóa).
1.ănămònăhóaăhc.
Thng xy ra  nhng b phân ca thit b lòăđt hoc nhng thit b thng xuyên phi tip xúc viăhiă
nc và viăkhíăoxi,ă…
Khái nim: nămònăhóaăhc là quá trình oxi hóa - kh,ătrongăđóăcácăelectronăca kim loiăđc chuyn
trc tipăđn các chtătrongămôiă trngă (thngă làăhiă nc hoc các chtă khí).ăă khôngăto ra dòng
electron chuynăđng nên khôngăsinhăraădòngăđin.
2.ănămònăđin hóa.
a.Ví d:
- Mt lá km và mtăláăđng cùng nhúng vào dung dch H
2

SO
4
loãng, không cho 2 lá kim loi này tip xúc
nhau.
Hinătng: H
2
thoát ra trên lá km,ăkhôngăcóăkhíăthoátăraătrênăláăđng.
Zn + 2H
+
ăZn
2+
+ H
2.

- Ni 2 lá kim loi trên bng 1 dây dn, ta thyăcóă1ăpinăđinăđc hình thành.
Lá km có mtăđ đin tích âm nhiuăhnă(tínhăkh lnăhn)ănênăđóngăvaiătròălàăccăâm.ăLáăđng có mt
đ đinătíchăâmăítăhnănênăđóngăvaiătròălàăccădng.
Các electron di chuyn t niăcóămtăđ đin tích âm nhiuăhnăsangăniăcóămtăđ đinătíchăâmăítăhnă(t
Zn sang Cu) toănênădòngăđin 1 chiu. H
+
đn ccăđng nhn electron to ra H
2
(electron này di chuyn t
cc km sang).
Vy: H
2
thoát ra t ccăđng; lá km b nămònăvà có s toăthànhădòngăđin.
b. Khái nim: Là quá trình oxi hóa - kh trongăđóăkimăloi b nămònădoătácădng ca dung dch chtăđin
li và to nên dòng electron chuyn di t ccăâmăđn ccădng.
c. Cácăđiu kinănămònăđin hóa:

Cóă2ăđin cc khác nhau v bn cht (có th là kim loi – kim loi, kim loi – phi kim, ). Kim loi có
tính kh mnhăhnălàăcc âm, và s b nămòn.
Cácăđin cc phi xúc vi nhau (trc tip hoc qua dây dn)
Cácăđin ccăcùngăđc tip xúc vi dung dch chtăđin li.
Nhăvy các kim loi nguyên cht không b nămònătheoăkiuăđin hóa.
II. Cách chngănămònăkimăloi.
S nămònăkimăloi gây tn tht to ln v nhiu mt cho nn kinh t quc dân. Không ch là s mt mát
mtă lng ln kim loi, mà ch yu là nhiu dng c đt tin, nhiu thit b sn xut quý giá, nhiu
phngătin giao thông hinăđi cn thit phi sa cha hoc thay th vì b nămòn.ăVic này gây tn kém
NăMÒNăINăHÓAăVÀăIU CH KIM LOI
(TÀI LIU BÀI GING)
Giáoăviên:ăPHÙNGăBÁăDNG
âyălàătàiăliuătómălc các kin thc điăkèmăvi bài gingă“nămònăđinăhóaăvàăđiu ch kim loi
”ăthuc Khóa
hc Hc thêm hóa hc 12 – ThyăDng tiăwebsiteăHocmai.vn.ă có th nm vng kin thc phnă“nămònăđin
hóaăvàăđiu ch kim loi”,ăBn cn kt hp xem tài liu cùng vi bài ging này
.

Khóa hc HcăthêmăHóaă12 –ThyăDng
nămònăđinăhóaăvàăđiuăchăỆimăệoi

Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 2 -

gp nhiu ln giá tr kim loi b phá hy.ăChaăk đn nhng thit hi v tính mng và sc khe conăngi
do kim loi b phá hy gây ra.
Có nhiuăphngăphápăchngănămònăkimăloi. Có th k ra mt s cáchăsauăđây:
1.ăPhngăphápăbo v b mt
Dùng nhng cht bn vngăđi viămôiătrng, có cu toăđcăkhítăkhôngăchoăkhôngăkhíăvàănc thm qua

đ ph ngoài mt nhng vt bng kim loi.
Nhng cht ph ngoàiăthng dùng là: các loiăsnăchng g, vecni, du m, men, hp cht polime. Mt s
kim loi bnănhăcrom,ăđng, km Mt s hp cht hóa hc bn vngănhăoxităkimăloi
2.ăDùngăphngăphápăđin hóa:
Phngăphápăbo v đin hóa là ni kim loi này vi mt tm kim loi khác có tính kh mnhăhnălàmă
“vtăhiăsinh”,ătm kim loiăđóăs b nămòn.ăSauămt thiăgianăngi ta s thay tm kim loi mi.
Ví d: Phn v tàuăchìmădiănc (là dung dch chtăđin li, có cha nhiu ion hòa tan) làm bng thép d
b nămòn.ăVìăth,ăngi ta gn các lá km vào phía ngoài v tàuăchìmădiănc. Zn có tính kh mnh
hnăFeănênăs b nămòn.
-  anot (cc âm): Zn b oxiăhóa:ăZnăăZn
2+
+ 2e.
-  catot (ccădng):ăO
2
hòaătanătrongănc bin b kh: 2H
2
O + O
2
+ă4eăă4OH
-

B.ăIU CH KIM LOI
I. LÝ THUYT
1. Nguyên tcăđiu ch kim loi.
Trong hp cht, kim loi tn tiădi dngăionădngăM
n+
. Mun chuyn hóa nhng ion này thành nguyên
t kim loi, ta thc hin s kh các ion kim loi:
2.ăPhngăphápăđiu ch kim loi.
a.ăPhngăphápăthy luyn

Phm vi áp dng:ăDùngăđ điu ch nhng kim loi có tính kh yuănhăCu,ăHg,ăAg,ăAu,ă ă
Phngăpháp:
- Dùng dung dch thích hp nhăH
2
SO
4
,ăNaOH,ăNaCN,ă…ăđ hòa tan kim loi hoc hp cht ca kim loi
và tách ra khi phn không tan có trong qung.
- Dùng kim loi có tính kh mnhăhnă(tr nhng kim loiătanătrongănc)ăđ kh ion kim loi khác trong
dung dch mui.
b.ăPhng pháp nhit luyn
Phm vi áp dng:ăiu ch đc kim loi có tính kh trung bình và yuănhăZn,ăFe,ăSn,ăPb,ă….ăkimăloi
thuăđcăcóăđ tinh khit không cao.
Căs caăphngăpháp:ăDùngăcht kh nhăCO,ăH
2
, C hoc kim loi nhôm, kim loi kim, kim th đ
kh ion kim loi trong các hp cht  nhităđ cao.
Thí d: Fe
2
O
3
+ 3CO
0
t
2Fe + 3CO
2

- Nu qung là sunfua kim loiănhăCu
2
S, ZnS, FeS

2
,ă…ăthìăphi chuyn sunfua kim loi thành oxit kim
loi.ăSauăđóăkh oxit kim loi bng cht kh thích hp:
Thí d: Munăđiu ch Zn t ZnS:
Nung qung ZnS viăkhíăoxiăd:ă2ZnSă+ă3O
2

0
t
2ZnO + SO
2
.
Sauăđóăkh ZnO bng C  nhităđ cao: ZnO + C
0
t
CO + Zn.
- Vi kim loi khó nóng chyănhăCr,ăngi ta dùng Al làm cht kh (đâyăđc giălàăphngăphápănhit
nhôm)
Cr
2
O
3
+ Al
0
t
2Cr + Al
2
O
3

- Vi nhng kim loi kém hotăđngănhăHg,ăAg,ăch cnăđt cháy qungăcngăđãăthuăđc kim loi mà
không cn kh bng các tác nhân khác:
HgS + O
2

0
t
Hg + SO
2

c.ăPhngăphápăđin phân
Căs caăphngăpháp:ăDùngădòngăđin mt chiu kh các ion kim loi .
n
M ne M
Khóa hc HcăthêmăHóaă12 –ThyăDng
nămònăđinăhóaăvàăđiuăchăỆimăệoi

Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 3 -

Phm vi áp dng:ăiu ch đc hu ht các kim loi .
- iu ch kim loi nhóm IA, IIA, Al bngăcáchăđin phân nhng hp cht nóng chy ca chúng.
Kim loiănhómăIA:ăin phân nóng chy muiăhalogenua,ăhiđroxit.ă
Kim loi nhómăIIA:ăin phân nóng chy mui halogenua.
Al:ăin phân nóng chy oxit .
- iu ch nhng kim loi có tính kh trung bình và yuănhăZn,ăCu,ă…ăbngăcáchăđin phân dung dch
mui ca chúng.
Thí d:
 điu ch km kim loi có th đin phân dung dch ZnSO

4
:





Ngun:
Hocmai.vn
dp
4 2 2 2 4
2ZnSO 2H O 2Zn O 2H SO