Đề tài thiết kế phần mềm dạy học bài ước chung lớn nhất (môn toán lớp 6)

Đề tài: Thiết kế phần mềm dạy học: Bài ước chung lớn nhất (môn Toán lớp 6)
THIẾT KẾ PHẦN MỀM DẠY HỌC:
BÀI ƯỚC CHUNG LỚN NHẤT
(Môn Toán - Lớp 6)
I. TÂM LÝ NHẬN THỨC CỦA HỌC SINH LỚP 6
- Cũng giống như học sinh tiểu học, học sinh lớp 6 thường tri giác những sự vật
hiện tượng mang màu sắc rực rỡ, những sự vật, những dấu hiệụ, những đặc điểm trực
tiếp gây cho các em những xúc cảm.
- Trẻ em Lớp 6 thường bị lôi cuốn sự chú ý vào những sự vật mới mẻ, khác thư-
ờng, ít gặp. Việc sử dụng tranh ảnh, dồ dùng dạy học, phương tiện dạy học là điều
kiện để tổ chức chú ý của học sinh.
- Tư duy của các em chủ yếu là tiến hành phân tích – trực quan – hành động khi tri
giác trực tiếp đối tượng.
- Nhu cầu nhận thức có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển trí tuệ.
Các em có nhu cầu giải quyết các câu hỏi “ Tại sao?” và “ Như thế nào”.
- Xuất phát từ những đặc điểm tâm lý nói trên, việc thiết kế phần mềm hỗ trợ học
tập nhằm giúp đỡ một phần việc nào đó của người giáo viên. Đôi khi nó thực hiện
một chức năng nào đó tốt hơn thầy giáo, ví dụ: hình ảnh, đồ hoạ cung cấp chính xác
hơn, đẹp hơn và sinh động hơn. kích thích sự ham muốn tìm tòi khám phá những tri
thức mới.
- Tuy nhiện, những hình ảnh, màu sắc rực rỡ sẽ kìm hãm khả năng phân tích và
khái quát tài liệu học tập. Việc sử dụng công nghệ thông tin nhằm giúp học sinh tiếp
cận với tri thức mới một cách nhẹ nhàng hơn , hứng thú hơn.
II. MÔI TRƯỜNG THỰC HIỆN
Phần mềm này được sử dụng như là một công cụ dạy học không thủ tiêu vai trò
của người thầy giáo. Học sinh không phải làm việc một cách riêng rẽ mà người học
có thể học tập cộng tác trực tuyến.Có sự tương tác giữa học sinh với nhau, giữa thầy
giáo với học sinh.
Giáo viên có thể kiểm soát được tất cả các hoạt động của học sinh thông qua máy
chủ để kịp thời giúp đỡ học sinh khi cần trợ giúp.
III. ĐỐI TƯỢNG HỌC SINH

Phần mềm hỗ trợ dạy học đảm bảo được các trình độ của học sinh (khá, giỏi,
Trung bình, yếu, kém). Đối với học sinh khá giỏi phần mềm cho phép các em có thể
bỏ qua một hay vài Mô đun. Đối với học sinh yếu kém có thể thực hiện thêm một vài
Mô đun để giúp các em lĩnh hội được các tri thức một cách dễ dàng hơn.
Việc xây dựng phần mềm hỗ trợ học tập giúp cho từng học sinh có thể tự học, tự
kiểm tra trước máy, người này không phụ thuộc vào người kia. Mọi đối tượng học
sinh đều được hoạt động nhưng ở các mức độ khác nhau.
Thực hiện : Đỗ Trung Thành . Hướng dẫn : Thầy giáo Nguyễn Vũ Quốc Hưng
Trang 1
Đề tài: Thiết kế phần mềm dạy học: Bài ước chung lớn nhất (môn Toán lớp 6)
B. Nội dung bản thiết kế
I. SƠ ĐỒ THỰC HIỆN MÔ ĐUN BÀI ƯỚC CHUNG LỚN NHẤT
II. THIẾT KẾ GIAO DIỆN CHO TOÀN BỘ CÁC MÔ ĐUN
1. Màu nền : Màu xanh đậm.
2. Màu chữ : Màu trắng là màu chủ đạo.
3. Hình ảnh : Toàn bộ các mô đun của chương trình được chia thành 3 phần :
- Phần tiêu đề là dòng chữ : “ƯỚC CHUNG LỚN NHẤT”.
- Phần nội dung : Thể hiện các nội dung của từng mô đun.
- Phần cuối: Ghi tên người thực hiện chương trình.
Thực hiện : Đỗ Trung Thành . Hướng dẫn : Thầy giáo Nguyễn Vũ Quốc Hưng
Trang 2
MÔ ĐUN 1 MÔ ĐUN 2 MÔ ĐUN 3
KIỂM TRA
BÀI CŨ
LUYỆN TẬP
Xây dựng khái niệm
ước chung lớn nhất
HỌC BÀI MỚI
Bài tập rèn
luyện kỹ

năng
Bài tập phát
triển
Quy tắc tìm ước
chung lớn nhất
Phần tiêu đề
Phần nội dung
Phần cuối
Đề tài: Thiết kế phần mềm dạy học: Bài ước chung lớn nhất (môn Toán lớp 6)
4. Hoạt hình: dòng chữ “Ước chung lớn nhất” xuất hiện từng ký tự từ trái qua phải.
Hình ảnh hai em bé bay ngược chiều nhau từ trái qua phải và từ phải qua trái của
phần tiêu đề.
5. Nút bấm : Dòng chữ in đậm, font = .VnTimeH cỡ 14. chữ có màu hồng nhạt.
Khi rê chuột qua, xuất hiện khung chữ nhật có hình ảnh 3D và màu chữ chuyển sang
màu vàng đậm.
III. TRÌNH BÀY CHI TIẾT TỪNG MÔ ĐUN
MÔ ĐUN 1 : KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Hình ảnh : Dòng chữ “KIỂM TRA BÀI CŨ” ở góc trái trên cùng của phần nội
dung, tiếp theo là dòng chữ “Hãy lựa chọn phương án đúng của bài toán sau : ”. Có 4
phương án xuất hiện để học sinh lựa chọn, 4 phương án này phải thỏa mãn yêu cầu
sau:
- Nội dung là tìm ước chung của hai số tự nhiên.
- Hai số tự nhiên phải là hai số ngẫu nhiên bất kỳ có 3 chữ số, và phải là các số
chẵn.
- Bốn phương án đưa ra chỉ có một phương án đúng. Các phương án còn lại có nội
dung sau:
+ Có đủ các ước chung của hai số, nhưng thêm vào đó là số 0.
+ Có đủ các ước chung của hai số, nhưng thêm vào đó là số 0 và cả hai số cần
tìm ước chung.
+ Là bội chung của hai số cần tìm ước chung (Liệt kê khoảng 4 số).

2. Âm thanh : “Trước khi học bài mới, em hãy giải bài toán sau”. Nếu chọn
phương án đúng phát ra tiếng vỗ tay, nếu chọn phương án sai phát ra tiếng chuông
“bính bong”.
Thực hiện : Đỗ Trung Thành . Hướng dẫn : Thầy giáo Nguyễn Vũ Quốc Hưng
Trang 3
Đề tài: Thiết kế phần mềm dạy học: Bài ước chung lớn nhất (môn Toán lớp 6)
3. Màu chữ : Dòng “Kiểm tra bài cũ” có màu vàng nhạt, còn lại là màu trắng.
4. Hoạt hình: Dòng chữ “Kiểm tra bài cũ” và “Hãy lựa chọn phương án đúng của
bài toán sau : ” xuất hiện từng ký tự từ trái qua phải. 4 phương án sẽ lần lượt xuất
hiện như sau:
- Phương án 1 và 3 xuất hiện từ dưới lên trên.
- Phương án 2 và 4 xuất hiện từ phải sang trái.
Nếu học sinh chọn phương án sai, xuất hiện dòng chữ “Em chọn sai rồi. Hãy chọn
lại xem nào” .
Nếu chọn phương án đúng ngay từ lần đầu tiên, xuất hiện dòng chữ “Đúng rồi, em
giỏi lắm ! Em đã đạt 10 điểm trong phần kiểm tra này, chúc mừng em ! ” lúc này,
xuất hiện một chú mèo đứng vỗ tay ở góc dưới bên trái của phần nội dung.
Ngược lại, tức là từ lần thứ hai trở đi mới chọn được phương án đúng. Trên màn
hình sẽ xuất hiện dòng chữ “Đúng rồi, Điểm trong phần kiểm tra này của em là
điểm”. (Số điểm phụ thuộc vào số lần chọn sai của học sinh, mỗi lần chọn sai sẽ bị
trừ đi 3 điểm). Lúc này xuất hiện hình ảnh chú gấu đang mút tay ở góc phía dưới bên
trái của phần nội dung.
Cuối cùng, nút “TIẾP TỤC” xuất hiện từ dưới lên trên và được đặt ở góc dưới bên
phải của phần nội dung.
MÔ ĐUN 2 : HỌC BÀI MỚI
MÔ ĐUN 2.1 : XÂY DỰNG KHÁI NIỆM ƯỚC CHUNG LỚN NHẤT
1. Hình ảnh : Dòng chữ “1. KHÁI NIỆM ƯỚC CHUNG LỚN NHẤT” ở góc trái
trên cùng của phần nội dung, tiếp theo là dòng chữ :
"Cho tập hợp ƯC(12, 30) = { 1 ; 2 ; 3 ; 6 . Theo em ước chung lớn nhất của 12 và
30 là số nào :

”
Thực hiện : Đỗ Trung Thành . Hướng dẫn : Thầy giáo Nguyễn Vũ Quốc Hưng
Trang 4
Lµ sè kh«ng thuéc vµo tËp hîp trªn
Lµ sè lín nhÊt trong tËp hîp
trªn
Lµ trung b×nh céng cña tÊt c¶ c¸c sè trong tËp hîp
trªn.
Lµ sè nhá nhÊt trong tËp hîp trªn
Đề tài: Thiết kế phần mềm dạy học: Bài ước chung lớn nhất (môn Toán lớp 6)
2. Âm thanh : “Em hãy lựa chọn phương án đúng”. Nếu chọn phương án đúng phát
ra tiếng vỗ tay, nếu chọn phương án sai phát ra tiếng chuông “bính bong”.
3. Màu chữ : Dòng “1. khái niệm ước chung lớn nhất” có màu vàng nhạt, nội dung
của định nghĩa có màu vàng đậm, còn lại là màu trắng.
4. Hoạt hình: Dòng chữ “1. khái niệm ước chung lớn nhất” và “Cho tập hợp
ƯC(12, 30) = { 1 ; 2 ; 3 ; 6 . Theo em ước chung lớn nhất của 12 và 30 là số nào :”
xuất hiện từng ký tự từ trái qua phải. 4 phương án sẽ lần lượt xuất hiện như sau:
- Phương án 1 và 3 chạy từ phải sang trái.
- Phương án 2 và 4 chạy từ dưới lên trên.
Nếu học sinh chọn phương án sai, và xuất hiện dòng chữ “Em chọn sai rồi. Hãy
chọn lại xem nào” .
Nếu học sinh chọn phương án đúng, xuất hiện nội dung của phần định nghĩa ước
chung lớn nhất. Bao gồm :
- Dòng chữ : "Đúng rồi. Em giỏi lắm! Số lớn nhất trong tập hợp các ước chung của
12 và 30 là 6. Ta nói 6 là ước chung lớn nhất (ƯCLN) của 12 và 30. Ký hiệu là :
ƯCLN(12, 30) = 6." xuất hiện từng ký tự từ trái qua phải.
- Dòng chữ : "Định nghĩa: Ước chung lớn nhất của hai hay nhiều số là số lớn nhất
trong tập hợp các ước chung của các số đó." xuất hiện từ phải sang trái.
- Dòng chữ : "Nhận xét : Tất cả các ước chung của 12 và 30 đều là ước của
ƯCLN(12, 30)." Xuất hiện từ dưới lên trên.

- Dòng chữ : "Chú ý: Số 1 chỉ có một ước là 1. Do đó với mọi số tự nhiên a và b,
ta có: ƯCLN(a, 1) = 1 ; ƯCLN(a, b, 1) = 1." xuất hiện từ phải sang trái.
- Cuối cùng, nút “TIẾP TỤC” (nút liên kết với mô đun 2.2) xuất hiện từ dưới lên
trên và dừng lại ở góc dưới bên phải của phần nội dung.
MÔ ĐUN 2.2 : QUY TẮC TÌM ƯỚC CHUNG LỚN NHẤT
1. Hình ảnh : Toàn bộ nội dung của quy tắc tìm ước chung lớn nhất.
2. Âm thanh : “Em hãy đọc kỹ nội dung sau :”
Thực hiện : Đỗ Trung Thành . Hướng dẫn : Thầy giáo Nguyễn Vũ Quốc Hưng
Trang 5
Đề tài: Thiết kế phần mềm dạy học: Bài ước chung lớn nhất (môn Toán lớp 6)
3. Màu chữ : Dòng chữ “2. Tìm ước chung lớn nhất bằng cách phân tích các số ra
thừa số nguyên tố” có màu vàng nhạt, các dòng chữ : "Quy tắc : " "Ví dụ : "
"Chú ý : " có màu da cam đậm. Các chữ còn lại có màu trắng.
4. Hoạt hình: Dòng chữ “2. Tìm ước chung lớn nhất bằng cách phân tích các số ra
thừa số nguyên tố” xuất hiện từng ký tự từ trái qua phải. Tiếp theo các nội dung sau
lần lượt xuất hiện :
Dòng chữ "Quy tắc : " Xuất hiện từ phải sang trái.
Các dòng chữ " Muốn tìm ƯCLN của hai hay nhiều số lớn hơn 1, ta thực hiện ba
bước sau:
Bước 1: Phân tích mỗi số ra thừa số nguyên tố.
Bước 2: Chọn ra các thừa số nguyên tố chung.
Bước 3: Lập tích các thừa số nguyên tố đã chọn, mỗi thừa số lấy với số mũ nhỏ
nhất của nó. Tích đó là ƯCLN phải tìm."
xuất hiện từng ký tự từ trái qua phải.
Các dòng chữ
“Ví dụ : Tìm ƯCLN(36, 84, 168)
Ta có: 36 = 2
2
. 3
84 = 2

2
. 3 . 7
168 = 2
3
. 3 . 7
Vậy : ƯCLN(36, 84, 168) = 2
2
. 3 = 12 ”
xuất hiện từ dưới lên trên.
Các dòng chữ
“Chú ý:
a) Nếu các số đã cho không có thừa số nguyên tố chung thì ƯCLN của chúng bằng 1.
Hai hay nhiều số có ƯCLN bằng 1 gọi là các số nguyên tố cùng nhau.
Ví dụ : ƯCLN(8, 9) ; ƯCLN(8, 12, 15).
b) Trong các số đã cho, nếu số nhỏ nhất là ước của các số còn lại thì ƯCLN của các
số đã cho chính là số nhỏ nhất ấy.
Ví dụ : ƯCLN(24, 16, 8)
c) Để tìm ước chung của hai hay nhiều số, ta có thể tìm các ước của ƯCLN của các
số đó.
Ví dụ: ƯCLN(12, 30) = 6. Nên: ƯC(12, 30) = Ư(6) = { 1 ; 2 ; 3 ; 6 }. ”
xuất hiện từ phải sang trái.
- Nút “XEM LẠI PHẦN TRƯỚC” (nút liên kết đến mô đun 2.1) xuất hiện từ trái
qua phải.
- Cuối cùng, nút “BÀI TẬP ÁP DỤNG” (liên kết đến phần bài tập của mô đun 3.1)
xuất hiện từ dưới lên trên và được đặt ở góc dưới bên phải của phần nội dung.
MÔ ĐUN 3 : LUYỆN TẬP
MÔ ĐUN 3.1 : BÀI TẬP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG
1. Hình ảnh : Nội dung của hai bài tập tìm ước chung lớn nhất, bài tập 1 là nội
dung của việc tìm hai số tự nhiên ngẫu nhiên bất kỳ (yêu cầu phải là số chẵn và có từ
hai chữ số trở lên), có một ô để học sinh nhập kết quả của ước chung lớn nhất của hai

số. Tương tự với bài tập 2, khác là ở chỗ bài tập 2 yêu cầu tìm ước chung lớn nhất
Thực hiện : Đỗ Trung Thành . Hướng dẫn : Thầy giáo Nguyễn Vũ Quốc Hưng
Trang 6
Đề tài: Thiết kế phần mềm dạy học: Bài ước chung lớn nhất (môn Toán lớp 6)
của ba số tự nhiên ngẫu nhiên bất kỳ (yêu cầu cũng là 3 số chẵn có ít nhất hai chữ số
trở lên).
2. Âm thanh : “Em hãy thực hiện giải bài tập sau đây :”. Nếu điền kết quả đúng, có
tiếng vỗ tay, nếu sai có tiếng chuông “bíng bong”.
3. Màu chữ : Dòng chữ “BÀI TẬP ÁP DỤNG” có màu vàng nhạt, còn lại chữ màu
trắng.
4. Hoạt hình : Dòng chữ “BÀI TẬP ÁP DỤNG” , “Em hãy thực hiện tìm ước
chung lớn nhất ra nháp rồi điền kết quả vào ô (điền xong nhấn phím Enter) :” , dòng
chữ “Bài tập 1 : (5 điểm)” cùng nội dung của bài tập 1 : “ƯCLN(a, b) =” (a, b là hai
số ngẫu nhiên) xuất hiện từng chữ từ trái qua phải, tiếp theo là sự xuất hiện của ô
nhập kết quả.
Nút “NHẤN VÀO ĐÂY ĐỂ XEM LẠI LÝ THUYẾT” (nút liên kết tới toàn bộ nội
dung của phần lý thuyết) bay từ phải sang. Nút này được sử dụng khi học sinh làm
bài tập không nhớ lý thuyết.
Nếu học sinh điền đúng ngay từ lần đầu tiên hoặc ít nhất là điền đúng lần thứ hai,
xuất hiện dòng chữ “Đúng rồi. Xin chúc mừng, em đã đạt được d điểm trong bài tập
này” (nếu đúng ngay từ lần đầu tiên d = 5 , lần thứ hai d = 4. Mỗi lần điền sai trừ đi
một điểm). Lúc này, xuất hiện một chú mèo đứng vỗ tay ở góc dưới bên trái của phần
nội dung.
Nếu học sinh điền đúng ở lần thứ 3 trở đi, xuất hiện dòng chữ “Bây giờ thì đúng
rồi. Bài tập này em được d điểm.” (Lưu ý rằng nếu quá 5 lần học sinh mới điền đúng
thì d = 0). Lúc này, xuất hiện chú gấu đang mút tay.
Sau khi hoàn thành xong bài tập 1. Nội dung của bài tập 2 xuất hiện tương tự như
bài tập 1.
Nếu học sinh điền đúng ngay từ lần đầu tiên hoặc ít nhất là điền đúng lần thứ hai,
xuất hiện dòng chữ “Đúng rồi. Xin chúc mừng, em đã đạt được d điểm trong bài tập

này” (Cách tính điểm giống bài tập 1).
Nếu học sinh điền đúng ở lần thứ 3 trở đi, xuất hiện dòng chữ “Bây giờ thì đúng
rồi. Bài tập này em được d điểm.”
Thực hiện : Đỗ Trung Thành . Hướng dẫn : Thầy giáo Nguyễn Vũ Quốc Hưng
Trang 7
Đề tài: Thiết kế phần mềm dạy học: Bài ước chung lớn nhất (môn Toán lớp 6)
Sau khi hoàn thành xong bài tập 2. Nếu tổng số điểm ở hai bài tập lơn hơn 6 xuất
hiện dòng chữ "Xin chúc mừng. Tổng số điểm của em ở hai bài tập trên là : đ”. Xuất
hiện một chú mèo đứng vỗ tay ở góc dưới bên trái của phần nội dung.
Ngược lại, xuất hiện dòng chữ "Tổng số điểm của em ở hai bài tập trên là : đ". Lúc
này, xuất hiện chú gấu đang mút tay ở góc dưới bên trái của phần nội dung.
Cuối cùng, nút “TIẾP TỤC” xuất hiện ở góc dưới bên phải của phần nội dung.
MÔ ĐUN 3.2 : BÀI TẬP PHÁT TRIỂN
1. Hình ảnh : Bao gồm 3 bài tập có nội dung như sau :
Bài tập 3 : (2 điểm)Tìm số tự nhiên x biết rằng 112  x, 140  x và 10 < x < 20.
Em hãy điền giá trị tìm được của x vào ô sau :

Bài tập 4 : (2 điểm)Tìm số tự nhiên a lớn nhất, biết rằng 480  a và 600  a. Em
hãy điền giá trị tìm được của a vào ô sau :
Bài tập 5 : (6 điểm)Trong các số sau, hai số nào là hai số nguyên tố cùng nhau :


2. Âm thanh : “Em hãy thực hiện giải 3 bài tập sau”. Nếu tổng số điểm của ba bài
tập đạt từ khá trở lên (từ điểm 7 đến điểm 10) xuất hiện tiếng vỗ tay, ngược lại sẽ là
tiếng chuông “bính bong”.
3. Màu chữ : Các chữ “Bài tập 3 : (2 điểm)” , “Bài tập 4 : (2 điểm)” , “Bài tập 5 :
(6 điểm)” có màu da cam đậm, các chữ của nội dung còn lại là màu trắng.
4. Hoạt hình :
Nội dung của bài tập 3 xuất hiện đầu tiên được xuất hiện từ bên phải qua bên trái.
Tiếp theo lần lượt là :

- Nội dung bài tập 4 xuất hiện từ dưới lên trên.
Thực hiện : Đỗ Trung Thành . Hướng dẫn : Thầy giáo Nguyễn Vũ Quốc Hưng
Trang 8
15 vµ 18
21 vµ 26
12 vµ 30
29 vµ 30
25 vµ 21
12 vµ 15
Đề tài: Thiết kế phần mềm dạy học: Bài ước chung lớn nhất (môn Toán lớp 6)
- Nội dung bài tập 5 xuất hiện từ bên phải qua bên trái.
- Các câu trắc nghiệm của bài tập 5 lần lượt xuất hiện.
Tiếp theo, nút “KẾT QUẢ” xuất hiện từ phải qua trái và nút “THOÁT” xuất hiện
từ dưới lên và dừng lại ở góc dưới bên phải của phần nội dung.
Sau khi thực hiện hoàn thành yêu cầu của 3 bài tập, học sinh nhấn vào nút “KẾT
QUẢ”. Khi đó sẽ xảy ra các tình huống sau:
- Nếu tổng số điểm đạt từ 8 trở lên, xuất hiện dòng chữ "Em giỏi lắm. Tổng số
điểm đạt được trong 3 bài tập là : d”. Lúc này, xuất hiện một chú mèo đứng vỗ tay ở
góc dưới bên trái của phần nội dung. Số điểm d phụ thuộc vào việc thực hiện giải bài
tập của học sinh.
- Nếu tổng số điểm là 7, xuất hiện dòng chữ "Em học khá đấy. Tổng số điểm đạt
được trong 3 bài tập là : d". Lúc này, xuất hiện một chú mèo đứng vỗ tay ở góc dưới
bên trái của phần nội dung.
- Nếu tổng số điểm đạt là 5 hoặc 6 xuất hiện dòng chữ "Em chỉ đạt điểm TB thôi,
cần cố gắng. Tổng số điểm của em là : d". Lúc này, xuất hiện chú gấu đang mút tay ở
góc dưới bên trái của phần nội dung.
- Trường hợp tổng số điểm nhỏ hơn 5, xuất hiện dòng chữ "Em học Yếu quá, cần
cố gắng nhiều. Tổng số điểm của em là : d" . Lúc này, xuất hiện chú gấu đang mút
tay ở góc dưới bên trái của phần nội dung.
Số điểm d phụ thuộc vào việc giải bài tập của học sinh.

Sau khi hoàn thành phần kết quả 3 bài tập, nút “LÀM LẠI TẤT CẢ CÁC BÀI
TẬP” (nếu học sinh muốn làm lại tất cả 5 bài tập vừa thực hiện có thể nhấn vào nút
này) xuất hiện từ bên phải qua bên trái và dừng lại ở góc trái trên cùng của phần nội
dung.
Nếu nhấn vào nút “THOÁT” thì toàn bộ chương trình sẽ được đóng lại, kết thúc
việc học tập bài “Ước chung lớn nhất” ./.
Yên Bái, Ngày 28 tháng 2 năm
2006
Người thực hiện
Đỗ Trung Thành.
Thực hiện : Đỗ Trung Thành . Hướng dẫn : Thầy giáo Nguyễn Vũ Quốc Hưng
Trang 9