Tải bản đầy đủ (.docx) (27 trang)

Dinh dưỡng trong phòng và điều trị bệnh cao huyết áp

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (510.33 KB, 27 trang )

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG
KHOA CÔNG NGHỆ THỰC PHẨM

Bài tiểu luận : DINH DƯỠNG TRONG
PHÒNG VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH CAO
HUYẾT ÁP
NGUYỄN HỮU QUYẾT
MSSV: 53131374
LỚP 53CNTP2
Người hướng dẫn:Nguyễn Thị Vân
NHA TRANG 20/12/2013
MỤC LỤC
ĐỀ MỤC VÀ TIỂU ĐỀ MỤC
TRANG
LỜI NÓI ĐẦU 1
I. Thế nào là bệnh tăng huyết áp ? 2
1. Đại cương 2
2.Huyết áp là gì? 3
3. Triệu chứng và mối nguy hiểm của bệnh tăng huyết áp 4
4. Tăng huyết áp là “Kẻ giết người thầm lặng” 7
5.Nguyên nhân tăng huyết áp 7
6.Phát hiện tăng huyết áp như thế nào? 8
7.Những ai dễ bị mắc tăng huyết áp 8
II.Dinh dưỡng và bệnh tă huyết áp 9
1.Các yếu tố dịch tễ học 9
2.Các thành phần dinh dưỡng 9
3. Các lời khuyên chung 11
III. Chế độ ăn trong phòng và điều trị cao huyết áp 12
1. Vai trò của dinh dưỡng trong tăng huyết áp 12
2. Nguyên tắc dinh dưỡng trong phòng và điều trị tăng huyết áp 15
3. Xây dựng chế độ ăn trong phòng và điều trị tăng huyết áp 18


IV. Kết luận 21
Các Tài liệu tham khảo 22
LỜI NÓI ĐẦU.

 ! "#$%&!'( )*$+
,-./0123'(45-6#7,/
%8/0'9 ),:;.<.
% ),/%8/0'
=>=?@="6%ABCDE92
F$A /BGH96,I J%A
KCLE92A /KGE9'MN<"
'
O6P/A#6#-61Q6,R
26,R2'<@S$ST
+UR/,T,@6VR1Q+*DEW2X/
+YEW'
96,< J%N,R,R2R6@
%S /A@2ZP[X,\2)6],\6,,\
,6 J,\!^#;R_V,^%0`,RIZ8a=bOM
9cde=fg'O J,RX<2",R6%%@U0
P6PP,*,Z%VTh0.,#32 
,R^<FS/ J,R%,'
=;6,R`Zi6!5206Aj6CR
 J6#P / /CkW?l22L6HW
F,R-5'=mR<"nEEEnD6LWo
m J8p#7<nG6nWoC6Hm J,Rp2nEnH'=qRO6
 ",T[mRCGGn<1PCC6jYW6nEEn^
Sr8CD6kW^9Onk6nW2nEELP9Xi(
nE6HW's0F,RV"CG6CW J,T^ )%P6
YE6GWo%+GR J,RqROp/lP0!

A'
=P#t J,R2u2,T,@
S2,R0/!Tv5<J0nEEH'
OP60%0# )2"!
! w)`'r0-)^#Pi J,R
2N1A:v J%@52S
!! w02N,R'
I. Thế nào là bệnh tăng huyết áp?
1.Đại cương
r5X2RP@ "$+
,6$5.$0,2+#+x0
'
(,/1? J0i2"
S%R#P635?$?'s0+,+#;y)
N/$25?,5#;?
P)N66?6_
=#`z ,R6.2+ ^
2<1F72"'{+ .0-1+
 z0<AAP6 )2#@
+2P1T'| J,I J /P
?T+IVJJ#`6!/
SV,? )SN )2#@+2'O 2-
! )F#@+2FP
2 )%+SV./0'
2.Huyết áp là gì?
9;5<: 
! w/0'q-6@+X /</
0 JP ; " /6P "_
2.1.Huyết áp thể hiện bằng hai chỉ số:
oCp9PoAF8#P<p6,I

 J*GECkG9o&mAp'
onp9P0oA /F8#P! "p6
,I J*DEYG9'
(4 J+,2"V#P.I}
2.2.Tăng huyết áp là gì
#P
P ~=
#P6
#P#~
9C6n
~
9P •CCH€jH9'=
#PVPFP0
#P+AuA /'
•>=?@d="29=‚P J
*CY?^<6nEEk'
• 9P
069

rI J
 •YG 2
=
sC GEaGG F CLEaCHG
Độn
CEEaCEG F CDEaCjG
sk BCCE F BCYE
  
9!5>? %"@A/0^
@2RNT)/I'
=$+#%2 "!uST<"S

 wP2" J*CY?^<% Ji$
#P#[oCpPBo"/F,:pCLE
92onpP0BGE9'O 2-6#PCHE€YE6
CkE€CEEFCHE€GE9#S5I'
(5.6@0 )%ƒ
T%[oCp/#^BCLE€GE9F%2%>
!U nLJBCkH€YH9Fonp% 
,:@ !yPF,@ 
,R!6,Z'
2yS%2S 6
6<6'
3.Triệu chứng và mối nguy hiểm của bệnh tăng huyết áp
3.1.Triệu chứng.
g5"%R@'!$R@56F6
26,X6l6\R_%+,0RV.4
'
„R@6 JvZ,@FI
ZF'
3.2.Mối nguy hiểm.
=.o,@p+.^6Z6
-686'
3.2.1. Tại tim, tăng huyết áp gây:
a="oAA#p'
arR2X/F6/8;6X/
2l!'
Hình 1.Biến chứng nhồi máu cơ tim do tăng huyết áp (nơi có mũi tên)
3.2.2. Tại não, tăng huyết áp gây:
a/Z1'
a{+-@2##viR'
as1Qo,ZpXXZozZp2$Z

o+Z6@Zp'
arRZ!ol6F6-6<…).
3.2.3.Thận: A,R-P2Py#-'
Hình 3. Tổn thương mạch máu thận,
cuối cùng gây bệnh thận giai
đoạn cuối do tăng huyết áp (chỗ
có mũi tên).
Hình 2'Tắc hoặc vỡ bất cứ mạch máu não nào đều là một trong những biến
chứng của tăng huyết áp tại não.
3.2.4. Mắt: AJ86y,R`2U!'

Hình 4'Bệnh võng mạc do tăng huyết áp, hậu quả là mù (chỗ có mũi tên).
3.2.5. Mạch máu: tăng huyết áp gây phồng lóc động mạch chủ, vữa xơ
động mạch, viêm tắc động mạch chân.
Hình 5'Động mạch xơ cứng, dày lên do tăng huyết áp, hậu quả là huyết áp càng
tăng… (chỗ có mũi tên).
=$+,@[oCp2SF#@%\>,RF!56-SoDnW
1Q2LGW8;!p2AFF**
F#"oA+*CEnEp…onp2SFi
Ii'
4. Tăng huyết áp là "Kẻ giết người thầm lặng"?
=0;< #[2CEakE?6,856
5< )6!5!5#"2?nEaLEov;
%^2?6/  J,T%,p
X;#;^?kEaHE2Py,@
2LEaDE?'=0A5CHanE5… J,T
2u#P22R,I J%,Rm/0
!5!56AF$6mF@ ^'†6
%‡ J5F'
5.Nguyên nhân tăng huyết áp

5.1. Tăng huyết áp không rõ nguyên nhân (còn gọi là tăng huyết áp vô căn
hoặc tiên phát, nguyên phát): 90%-95%.
ON<@5AZ#\/#P/2,R
#.<'=<62u ,UP!I
,R'9P1T /2#@+264
P,TP,^2#PP%6v`P!
S6P JoO6#>##6,&I_p
ˆ(#P/A )<[
aq.
aq.RP>a>#
aq.RP5%+
ˆA#@+2<
a(,
agI
a=,&I6%#
5.2. Tăng huyết áp có nguyên nhân (tăng huyết áp thứ phát, mắc phải): 5%-10%.
a‰T )<AA
Š!/@F/2N#@+
2'
Š!-
Š![
acm )-6. [X>o!>6a
!>pA'
a9@#[=!2>!!u@'
a9@[c2\ )-<!#><'
6.Phát hiện tăng huyết áp như thế nào?
V,:%2/#^'
a= J+12)%Can"T )
,^8x JX38
R#@%‡#PJ J'

asi$45%,I J2%+$
 J%T F6@5%+i )60+'
7.Những ai dễ bị tăng huyết áp?
Đó là người:
a=?!‹,T[k6kW^CYanG?…Ck6nW^
kEakG?…!5HCW^DEajL?…,I@CE
?ImRHW'
aO"FhN#Z%'
a]6T>,T'
acP )S[P/DEX4I,T!‹
$C6H5 J%P'
ar&I'
aO J8#P,R% Pw6 J6
@0'
II. Dinh dưỡng và bệnh tăng huyết áp
1. Các yếu tố dịch tễ học
=<="VR/^ "R0'
| "0VR<>1IXT2"
?2SJ#P62 J'
X! VR/N J#P^1<
 /'
=iF^ J5#2" J*A6^ J#2"
@'^N J A2,&I6+AF J%Œ>
+'
+P6$#/6S1+!h+'P
1RN2"^‡>z /; ^ J"'
2. Các thành phần dinh dưỡng
aO
OP!! w )<@S$'*
S< v%S%ƒT,?>@

%x5'J%<1DO4';
/5,"@6;x,Ro^;
x2T. J Jh2TFp'
a„
% JŒ2 )<@2
-.%%%/'2-62.%P2"
Z%ƒT<S%/'%S
61+6%z'
a[S<@$!h+!2-
!hU/;xo#N5p#2",?#'O J
%<!y;x0!;J%I'
r+C[9 )O6„2#P@o€CEEp
O
Š

Š

a
=;x;<
rI5 E6C G C
=T, k G n
=@ L L H
{N, / n L k
9 / E6L D C
+,8 / E6k j C
P / L D n
„ / E6k CH n
 E6C H E6C
P E6C CE E6n
= E6C E6k E6Ek

=;x,
rI8 nk k nH
=T)P% YC G jG
% nk j n
• nj k kE
r/F kY E6H kY
{P LG CH HC
a$/
sZNI<<!h.$/S+
^ J"2‡> !h- 882I
+ JS$/'
aŽ )
Ž )A%P1kEaLH>4^S$
/I%!hF%!%A+]'| J
%?T6%<!y ),'
a<[<A2*+6!h^ JU
/^ J,I J'†P2" JZ%<!y
<'
a=\[#P<@$\!h+2*+'
3. Các lời khuyên chung
(!;P2"< #[
abT[6S61+66#N56$,&
206i@,Ro%6
2ip'
9ID'Để phòng chống tăng huyết áp và khoẻ mạnh, nên ăn nhiều rau, cá.
a9P'
acP ),i2S6%<P )%'
a9<^N J!'
a=*A2,&IP/.6!5!IA
Fi)^AFx'

III. Chế độ ăn trong phòng và điều trị tăng huyết
áp
1. Vai trò của dinh dưỡng trong tăng huyết áp
1.1 Mối quan hệ giữa natri và tăng huyết áp
|150"-1FImR J/ƒ
#2"150-1/'qi!h[!A2y,8O-r+ "A
,InHakEP€ J€ImRLEW'O )^
SO-r+ J!AV%+CEP€ J€ImR J,T
V2%+nEW'O J!A•#%22,^Ag$i
PI5 % J,T
r+k'ON;x@S
O;x =;x@S
=T2#+x, =$+T256%6#$
%2P'
2#+x, 9%6>6,#t
{+x,*#l •6,/
Ž1+ =$+1+
;x% 8!62<#v6@h6I
S6,F'
ONX%51A%i )%x5nL
JIi2#PPS'
1.2 Mối tương quan giữa kali và tăng huyết áp
M5A#PI2SA#Z@: )%,l
!hN,RA'O )I
%!PS)0!,lh%A'|
qRO>%1+<@.2R!! wIi%
!h\R
„ )A,PZ;x2?%y
;x[%x5,I$%%+n6Hak6E€'
%oLaH€p0+^N JS#lI

'O1+$S%$[%A6#6,i6-\'{l
z@S%6T6@6#+xzP2%'
1.3. Mối tương quan giữa calci và tăng huyết áp
(P /1N22 )v`5<,8
X*<@!T^ " /=A'=!h. "F
0 ),R2S'z 2"%#;h.
@%)2"VR,T'
1.4. Mối tương quan giữa magie và tăng huyết áp
ON)`#"2S2.>%N,
: "@oS2>p<12"VRl2$!
,R'ON<@82>!U>S!S$
2.><12"$'
i6%66>6\R1+SV
$=9•+2"P'O,NVv
<%AiO@iPoOp6iIiopz
%.5[i6%62>'
1.5 Vai trò của chất béo trong khẩu phần ăn với tăng huyết áp
OS<@^A‘$P<1! /iN!,&2
'=lRA#$%+?#P$,&*kYaLEW
 )%x5PnEanHWFV#P!,&%2!,&
*E'n<C$+U'=lRA#$%,
#6!56!5$+U's2.!,&
%ak2aD'OS>#>z<12"
'
1.6 Rượu và tăng huyết áp
O<@1#[PS )<12";
2VR )1#$^#P<@'ON J
P )<kaH5<2hNP )<nak5<
/,T6 P )! "@I%$/,T
'ON JR )6P )1>I<1

2"/"P5A'
1.7 Béo phì và tăng huyết áp
S<@z !<Z%ƒT:
P /1URNV#P%P/0or(’p2'
„0#V#P%P/0or(’p<[CY'Hann
AFo%p
i[r(’“aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
oSpnop
/!,&I0[0i56 )
6 J.R!+2#@+..2'
=8<8i.!2ST[
a=<T<+^+P ),&I2%,&Io%<
P%$6F<,N;x@S
Pp'O J,I J )P%<1D€' | J
V<4%+LaDP€'
a%!;<<hS1+zv!+
'
as+,+.6>6>5%T$^NP )
hNZ%'
a=<hS$#/*X1+6@6%z'
a{l!h!,&%*X6!5662*2
;xS>#>'
a„0A1@2ST+A,:$ )
2R-,R12ST'
* Giảm cân nếu có thừa cân, bằng cách:
aM+$ ),:y) [T6,\!…b
6$6%6 "<616…cP#N%$,&…
bS6A_@…M+,"%iw,N…b-6
%”…bS2,?#6S2,?P'
a=< )2"N [/0•kEv5

…=-0!h%+CJ55…O
6, "•H'EEECE'EEE, "€
aM+ )P<h•D€6,:[#l!hN@
,#t IS6+6 ^6X'''…M+N@F
 86 /6! 6_…M+C#P1>. Jfs $P6
$ "8_%%-#;5…r"!y,'
aM+P,$);x[ )6,6–>6$,&,Z6;
x4_
a= JP,+2R[;x„6(66$P6
$/6—ak€—aD2N;xi$56)0]_ [+6
6,5,i6%6i66%6%A6%6-6-
>_oHEEaDEE6kEaLE-4€p
2. Nguyên tắc dinh dưỡng trong phòng và điều trị
tăng huyết áp
2.1. Hạn chế Natri:
aOS<@ZVP<1NP2,R
'ON150!A -1FmR J
"/#2"150-1'=;%
N,R.5Pz$[6S2
1+i!h'ON J,T!yP)
0+P#7 )'
ah0 [O J!Ar8O-r+*!ynHakEP€62
LEW!A#P^A,T'=%6!ASOV4
CEP6mR8,RnEW'O J•#%22,Ag
$i,T!1>'|qRO6qR!! w*
S2S )P J<h46%1+[ JOR
•CL6 J=*=<9Ck…mR^nT /
CYW'|9O6 J!A4GP6mR8,RCCW'
a=5i.P'O*n
X[X#t;x2X<2@

1I,o5h2* Jp'=>#P+6
%<PzZ$C6D6 / /
2"L6CP'
a9;xSO,X[P6 "8
$6 " /6;x,#t X ^6vi6
+__''+#+% %6%6;%6_''=;x
P ! P6P__
2.2.Tăng cường Kali:
aŽ61+iX;x$„.'
zP6-6_z@S%'O1+$S„
,+6!S666X/'
a1+iS% [=A6<66P6.6_'
aŽ1+X$/v+$>#>
5;x'
Hình 7: Bổ sung rau quả dể cung cấp đủ kali
a1+iS% [=A6<66P6.6_'
aŽ1+X$/v+$>#>
5;x'
2.3.Cung cấp đủ calci,magie
as+,+.6<>5%T'
-6-46#N6@66_X;xS6
<'
a=;R,: )$%x
5+ ^+'
2.4. Hạn chế chất béo
a9#l!h;x$,&,Z6>#>ow2-6T
\p'„ST,&@<666@6,/6#l
56!5w_''Ž$$,&2<Ai
>#>2!'
aM+F,\$,&5

aO<!y$,&!  6!5;2-o*!5!*6!5
p'˜>k )S<@%@
R1+P,R!4)+>#>2
=>!'
aO<$,&6$,&!#2>#> 
w6!5!*6,/6#P#>o!5!*!5;2- Si
,&%)p< J$,&)*
Œ6-6S6,/2,?#i!5F!5+6!5
!5Œ0<2oO<#!6$6#v6%'p'
2.5. Hạn chế thực phẩm giàu Cholesterol
a9;x>#>[| J,I J6 )
>#>2<•kEE'sP2"N JZ,T,R
6 )>#>2V<! "nEE€'
a>#>S2- 6Z6-66
\@6,/6w6#N<%>6_o=<6\@
>v0>#>!%5%<@
<Can1+€5p'
a9T\[T,6T*6T6T>''2I
 )>#>/T8 T62T6
T,<_
aO< J;x$,&>ak[ ,#6
*6i6,6Œ'''6-o+6,
+6+,6''p6-6!5+6_
aO<!y;x;2- -6-.6-
ovS$6$,&%@>#>p
aN#N,&6i,&#7)/#N<
%>
aN,<,,IU )$,&•n€4
5'
a9N;x,^R <66 "'

<,:6$6%'
a9!yN;xR$,&#F
<,,I%S- )$,&#,< I6
,1'
2.6. Hạn chế các chất kích thích thần kinh
a9F ƒ$%ii5% F6<6
P6,6 )y2@,R'
aO"0PPn,€6NIC€'v`C
,$%+CHE'qI2-!yS,62R
A%ii5%A,&,h! )! *#70
w!;N^,h'
a )o )\p),R!0
P! "CLE€o / /P\p'
aMN5?T6ƒ,: /
S66_
3. Xây dựng chế độ ăn trong phòng và điều trị tăng huyết
áp
o†•{9p[O$2<hS1+i66
#+x#Ni,&6,X+zP56T566'
+$,&6T\6 "+% J6+$,&6$,&6
>#>6%66>6$/'| JCC6L€H'H9
o /; ST,8Pp'
r+L[„x5;.ST[
=5!! w 
a$,&oW )p6
a$,&
a$,&%6CP
a$,&%6SP
nH'jW
j'EW

G'GW
D'YW
M!oW )p HD'HW
g>oW )p Cj'GW
>#>o€p CHC
„o€p LLCH
(>o€p LYE
o€p CnDH
Oo€p nYHG
3.1. Hạn chế natri trong chế độ ăn
aO J,I J[ )P2:5"^@D€0
,R
aO J[? )P2*$+X%1
H€
k'n„62(>
a„2(>zP6%.6A421+
a‰ )1+ /<!y4•LEEHEE€'
ar?#)`'
k'k9$,&
a‰ )$,&%x5%<2 )1nH'jW? )'
a(4!5 / /2"H!5'
aO J,T%<!y1D4!5€o /
 /2"kE!5€p'
k'L$/
a‰ )$/5$nEakH€
av`+$/2$/%'™<$/
3.5 Chất đạm
aMN@E'YaC€%€'†y$XP;2- -'
Bảng: Khuyến nghị cụ thể nhu cầu thực phẩm/ngày cho người bệnh Cao huyết áp
O=;gx

{P5

„i "C5o / /p
OzP DaY š&/oC,Ip
Ž. LaH C&#Poš&p
=A LaH
C,Io›&%6C€n&
A8\6C€n "Ap
{l%,& nak C#NoCz#l6CHp
F+,&
=T6T56 •D C1+@okETp
s- LaH€5 C€k&oLH6n4,/-p
†5 nak
C4<!5;2-oC4–
>6C4(#>6n4
#Pp
$2 J •H5 C4 JoC4@Ap
qi!h[(;/h0,RA[
MJ =@nŠH =@kŠDŠ.- =@LŠj
jJ a#N-nEE
o- /nE6 J
CEpHE,I[
HE
a%F%#
nEEŠCE J
a#N-nEE‰
-
nEE‰onE6-
nE6 JCEp
{N-nEE‰

CCJ /n,o‡
CHEp
,i[nEE
=CE
s-oCHE6!5CEp
/n,o‡CHEp
6$o
CEE6X/CEEp
=TLE
/n,o‡
CHEp
s-ho-h
CHE6!5Hp
+o
nEEp
CLJ † $[nEE PC1+CEEF
.nEE
{NnEE‰
CYJ /n ,o‡
CnEp
O'okEE6
2*LE6!$\6
/
@oC€n1+p6

/n ,o‡
CnEp
=TToT)
HEp
† 

!56!$o! kEE6
!5CE'!$6\6
/p
/n ,o
‡CnEp
/oX
YEp
Ž
62*okEE6
2*kE6!$6\6
/p
MT!! w.;/[
O ) CDEEaCjLE%
g> DEajE O H
‰! nHakE „ kaL
M! nDEanYD •/ kEakH
IV. Kết luận
9RZ0/6#P. J
^<,-!2$-/'vZ,TP>X1.Z
%3"#P6#@%‡.I,T!%
,'rR-vz!I!-2$vv%0`2
%$2"#@%‡.I'
9,R?,R#P J8+'rR
%+,R< V2IJ/2"I-1+
#7$0'O< )N0,2S%@/,+2S,R
#7$),+A2 )N-1++2"
,+A'
(8,R%STI?V%+2h
%0*%R@$R'„Z,@%STI#PP

×