SKKN VAI TRÒ của đồ DÙNG dạy học

Sáng kiến kinh nghiệm : Vai Trò Của Đồ Dùng Dạy Học Hà Thành Phát

PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TP LONG XUYÊN
TRƯỜNG TH VÕ TRƯỜNG TOẢN

Tác giả : Hà Thành Phát
Năm học : 2013 -2014

1
Sáng kiến kinh nghiệm : Vai Trò Của Đồ Dùng Dạy Học Hà Thành Phát

MỤC LỤC
VAI TRÒ CỦA ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
MỤC LỤC………………………………………………………………………………………Trang 1
PHẦN MỞ ĐẦU
I. BỐI CẢNH CỦA ĐỀ TÀI………………………………………………………………… Trang 2
II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI …………………………………………………………………. .Trang 2
III.PHẠM VI NGHIÊN CỨU…………………………………………………………………Trang 3
IV. ĐIỂM MỚI TRONG KẾT QUẢ NGHIỆN CỨU…………………………………….….Trang 4
PHẦN NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN…………………………….………………………………………… Trang 4
II. THỰC TRẠNG CỦA VẦN ĐỀ… …………………………………………………….…Trang 5
III. CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ……………….……….Trang 6
IV. HIỆU QUẢ CỦA SKKN………………………………………………….……… …….Trang 10
PHẦN KẾT LUẬN
I.NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM……….…………………………………………… Trang 12
II.Ý NGHĨA CỦA SKKN ……………………………………………………… ……… …Trang 13
III.KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG, TRIỂN KHAI ………………………………….………….Trang 13
IV.NHỮNG KIẾN NGHỊ , ĐỀ XUẤT……………………………………………….………Trang 14

2

Sáng kiến kinh nghiệm : Vai Trò Của Đồ Dùng Dạy Học Hà Thành Phát

VAI TRÒ CỦA ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
PHẦN MỞ ĐẦU
I. BỐI CẢNH CỦA ĐỀ TÀI:
Năm học 2013 – 2014 được xác định là “ Năm học đổi mới quản lý và nâng cao chất
lượng giáo dục”.Vậy để nâng cao chất lượng giáo dục ở cấp tiểu học thì việc đổi mới phương
pháp giảng dạy là một trong những vấn đề then chốt và được toàn thể các nhà quản lý giáo dục
nói chung và các giáo viên trực tiếp giảng dạy nói riêng vô cùng quan tâm.
Vì có đổi mới phương pháp giảng dạy hợp lý thì kết quả giáo dục mới được nâng cao. Sau
nhiều năm triển khai kế hoạch đổi mới chương trình và sách giáo khoa ( từ lớp 1 đến lớp 5) thực
hiện chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học ( ban hành theo quyết định số 16/2006/ QĐ-
BGD-ĐT ngày 5/5/2006 của Bộ trưởng BGD-ĐT) một số vấn đề đổi mới về nội dung, phương
pháp dạy học các môn học, cũng như công tác quản lý, chỉ đạo ở cấp tiểu học đang từng bước ổn
định và đem lại hiệu quả thiết thực. Xu hướng chung của sự đổi mới giảng dạy ở tiểu học là làm
sao cho người học tiếp cận với tri thức một cách có hiệu quả nhất. Vì thế việc cải tiến phương
pháp giảng dạy bằng cách là người dạy sẽ tạo ra nhiều hình thức học tập khác nhau là vô cùng
cần thiết, mục đích cuốn hút học sinh (HS) say mê, hào hứng, tập trung học tập và qua đó nhằm
phát huy tính tự giác tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, giúp các em hiểu và nhớ lâu
các kiến thức đã được học.
II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI :
Để có được một hiệu quả tốt trong các giờ học thì việc sử dụng và khai thác đồ dùng dạy
học ( ĐDDH ) có hiệu quả là một trong những nhân tố quan trọng góp phần không nhỏ giúp cho
tiết học thành công, lớp học trở nên sinh động hơn, học sinh sẽ thích học hơn và điều quan trọng
là các em sẽ tiếp thu kiến thức tốt hơn, vì đối với học sinh tiểu học là lứa tuổi hiếu động, thích
quan sát, tò mò, khám phá những điều mới mẻ qua những hình ảnh, vật dụng, mô hình sinh động
xung quanh. Những hình ảnh đó hay nói cụ thể hơn là những đồ dùng dạy học trực quan đó sẽ
giúp học sinh tiếp thu một cách dễ dàng và nhanh nhất bài học. Việc tiếp thu kiến thức thông qua
hình thức: “ Học mà chơi- chơi mà học” là rất phù hợp với lứa tuổi của các em vì nhận thức của

3
Sáng kiến kinh nghiệm : Vai Trò Của Đồ Dùng Dạy Học Hà Thành Phát

học sinh tiểu học là: “ Từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng - Từ tư duy trừu tượng đến
thực tiễn khách quan.”
Chính vì thế, mà trong những năm gần đây BGD-ĐT, PGD-ĐT và các trường luôn chú
tâm đầu tư khá nhiều về xây dựng mua sắp cơ sở vật chất cũng như các trang thiết bị dành cho
giảng dạy. Các phong trào thi đua làm đồ dùng ở các cấp luôn diễn ra hằng năm. Việc sử dụng và
tự làm đồ dùng dạy học ở các trường ngày càng một nâng lên kể cả số lượng và chất lượng. Vì
vậy, tỉ lệ sử dụng ĐDDH một cách thiết thực và đạt hiệu quả là một trong những vấn đề được
quan tâm hàng đầu không nhằm ngoài mục tiêu là nâng cao kết quả và chất lượng giáo dục ngày
càng một đi lên.
Song trong thực tế, việc sử dụng ĐDDH ở một số trường nói chung và trường tiểu học tại
trường nói riêng còn nhiều hạn chế do từ nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan. Đặc biệt là
bản thân người sử dụng chưa thấy được tầm quan trọng của việc sử dụng ĐDDH nên đôi lúc còn
bở ngở hoặc chỉ sử dụng một cách đối phó, còn mang tính hình thức hoặc do chưa có kinh
nghiệm biết cách sử dụng ĐDDH nên dẫn đến hiệu quả giảng dạy không cao. Vậy làm thế nào để
khai thác và sử dụng ĐDDH một cách thiết thực và đạt hiệu quả cao nhất ? Đó là một vấn đề nan
giải, một câu hỏi được đặt ra cho tất cả chúng ta những người làm công tác giáo dục. Đây cũng là
một trong những điều mà một người được phân công công tác quản lý thiết bị như tôi luôn trăn
trở, suy nghĩ để tìm ra những biện pháp và cách thức sử dụng ĐDDH như thế nào cho đạt hiệu
quả cao nhất trong các giờ dạy để cho người học là những học sinh thân yêu của trường chúng ta
tiếp cận kiến thức một cách có hiệu quả nhất để : “ Mỗi ngày đến trường là một ngày vui” cho
các em.
Xuất phát từ những yêu cầu và lý do nêu trên đã thôi thúc tôi chọn viết đề tài : “Vai trò
của đồ dùng dạy học trong giảng dạy”.
III. PHẠM VI NGHIÊN CỨU:
- Tại trường tiểu học Võ Trường Toản – Bình Đức – Long Xuyên – An Giang Từ khối 1 –
khối 5).
- Chỉ nghiên cứu về việc chỉ đạo sử dụng đồ dùng dạy học trong các giờ lên lớp có kết quả

như thế nào so với những giờ không sử dụng đồ dùng dạy học ở trường .

4
Sáng kiến kinh nghiệm : Vai Trò Của Đồ Dùng Dạy Học Hà Thành Phát

IV. ĐIỂM MỚI TRONG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU :
- Trên cơ sở nghiên cứu về lý luận và thực trạng việc sử dụng ĐDDH ở trường tiểu học Võ
Trường Toản từ đó đề ra những biện pháp hợp lý giúp giáo viên có được những giờ dạy nhẹ
nhàng, sinh động và có hiệu quả nhằm nâng chất lượng dạy- học, góp phần giúp học sinh thể hiện
được tính sáng tạo, tích cực chủ động trong học tập.
- Thực hiện giám sát các tiết dạy thực nghiệm có sử dụng ĐDDH ở trường đối chiếu so
sánh với những tiết dạy không có sử dụng ĐDDH để rút kết luận chính xác về vai trò của ĐDDH
trong tiết dạy .
- Đề ra những biện pháp nhằm thực hiện việc sử dụng ĐDDH trong các giờ học một cách
thiết thực và có hiệu quả nhất.
- Nêu những kiến nghị cụ thể để giúp cho việc quản lý và chỉ đạo về dạy- học có hiệu quả.
PHẦN NỘI DUNG
I.CƠ SỞ LÝ LUẬN :
Như chúng ta đã biết đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi học sinh tiểu học thì tư duy của học
sinh là tư duy trực quan hành động, khả năng tư duy trừu tượng còn hạn chế, vốn ngôn ngữ của
học sinh chưa phát triển. Đa số các em tư duy phải dựa trên các hình ảnh, dụng cụ trực quan cụ
thể, từ đó mới phát triển được năng lực tư duy và trí tưởng tượng. Chính vì vậy, trong dạy học
việc sử dụng các đồ dùng trực quan là rất cần thiết và không thể thiếu được đối với học sinh tiểu
học ( Đặc biệt là HS lớp 1 và 2).
Đồ dùng trực quan ở đây không chỉ là sách giáo khoa, vở ghi chép, đồ dùng giảng dạy và
học tập hàng ngày của GV và HS mà còn là những tranh ảnh có ở trong sách giáo khoa hay các
tranh vẽ, ảnh chụp được phóng to, vật thật, mô hình,… Mục đích để HS quan sát, tìm hiểu, nhận
xét đưa ra kết luận và phát hiện ra nội dung, kiến thức cần lĩnh hội (ĐDDH có thể sử dụng cho cá
nhân hoặc nhóm hay cả lớp vào các hoạt động học tập trên lớp).
Đồ dùng dạy học nhằm hỗ trợ việc đổi mới nội dung và phương pháp dạy học để góp phần

nâng cao chất lượng dạy và học. ĐDDH có vai trò hết sức quan trọng ngoài tác dụng minh họa
cho bài giảng thêm sinh động, hấp dẫn, nó còn góp phần tạo biểu tượng cụ thể hóa các sự kiện, sự

5
Sáng kiến kinh nghiệm : Vai Trò Của Đồ Dùng Dạy Học Hà Thành Phát

vật cho học sinh dễ tiếp thu kiến thức. ĐDDH nhằm tạo điều kiện để giáo viên tổ chức hướng dẫn
và điều khiển các hoạt động nhận thức của học sinh. Nó giúp học sinh phát huy được tính tích
cực, chủ động, động lập sáng tạo khi tham gia vào các hoạt động học tập. Từ đó học sinh sẽ nắm
chắc kiến thức hơn đồng thời hình thành, rèn luyện các kĩ năng và phát triển tư duy ngôn ngữ và
trí tưởng tượng. Ngoài ra, Nó còn gây hứng thú học tập, từ đó giúp cho học sinh có động cơ học
tập tốt hơn.
II. THỰC TRẠNG CỦA VẦN ĐỀ
- Trường tiểu học Võ Trường Toàn nằm ở vùng ven thành phố Long Xuyên – Tỉnh An
Giang , trong vùng dân cư nữa nông thôn nữa thành thị, quán xá, buôn bán, chợ búa, bến tàu,
các cơ quan làm việc và các trường học trên địa bàn . Trường có hai điểm: Điểm trung tâm nằm
ở Khóm Bình Đức 5 trên tuyết đường Quốc lộ 91, Phường Bình Đức – Long Xuyên – An Giang
và một điểm nằm ở khóm Bình Đức 6 trên đường lộ nông thôn. Cơ sở của trường nhìn chung
tương đối đáp ứng cho hoạt động dạy- học.
- Năm 2011 - 2013 tổng số CB-GV-NV toàn trường thương xuyên thay đổi do thuyên
chuyển giáo viên và chuyển hưu . Hiện tại tổng số CB-GV-NV là 34 trong đó có 24 nữ. Trong
đó: BGH có 2 , 26 GV trực tiếp giảng dạy( trong đó có 2 GV dạy chuyên môn anh văn , 2 thể
dục , 1 âm nhạc và 1 mĩ thuật ). Toàn trường có 20 lớp với 625/306 nữ.
- Đa số đội ngũ GV đều có tuổi nghề trên 10 năm công tác, nhìn chung có tay nghề tương
đối đồng đều, yêu nghề, có trách nhiệm, nhiệt tình trong giảng dạy.
- Đa số GV sử dụng và khai thác tương đối linh hoạt ĐDDH trong quá trình giảng dạy.
- Ngoài các thiết bị được cấp, GV còn làm thêm các ĐDDH khác để phục vụ cho giảng
dạy.
- Thực tế hiện nay việc sử dụng ĐDDH ở các khối lớp cũng tương đối khá.
- Có 20/20 lớp có tủ đựng ĐDDH ngay tại lớp.

- Giáo viên sử dụng từ 60 – 70 % ĐDDH được cấp. Sử dụng có hiệu quả nhất qua các
buổi thao giảng, thăm lớp dự giờ, các hội thi giáo viên giỏi các cấp.
- Nhìn chung ĐDDH được chuẩn bị khá tốt về cả nội dung và hình thức, có tính khoa học
sáng tạo, màu sắc đẹp và phù hợp với lứa tuổi học sinh tiểu học.

6
Sáng kiến kinh nghiệm : Vai Trò Của Đồ Dùng Dạy Học Hà Thành Phát

- Trường đã có nhiều giáo viên giảng dạy bằng giáo án điện tử. trên 50% giáo viên sử
dụng hiệu quả giáo án điện tự, hầu hết giáo viên có tinh thần học hỏi nâng cao kiến thức tin học ,
đổi mới phương pháp theo hướng dẫn của sở, phòng giáo dục.
- Bên cạnh đó việc sử dụng ĐDDH chỉ khoảng trên một nữa các lớp thường xuyên sử
dụng các dụng cụ tranh ảnh thiết bị cần thiết một số giáo viên sử dụng ĐDDH chưa đạt được hiệu
quả tối đa do chưa biết cách sử dụng hoặc khai thác chưa hết tính năng của thiết bị.
- ĐDDH chủ yếu có các loại như sau:
* Về giáo viên:
+ Tranh vẽ, ảnh chụp, tranh photo hoặc các mô hình, vật thật, các đồ dùng thí nghiệm được
cung cấp hoặc tự làm.
+ Bảng phụ hai mặt, bảng xếp, bảng cài.
+ Phiếu học tập sử dụng cho cá nhân, nhóm,
+ Các hộp đồ dùng học toán, tiếng Việt, kĩ thuật, màu vẽ,
+ Phương tiện nghe nhìn: Máy cát sét, đàn, phách, song loan,
+ Ngoài ĐDDH thì trường đã có 1 máy chiếu, 1 màng hình, 1 đàn piano.
+ 100% GV soạn giáo án vi tính.
* Về học sinh:
SGK, dụng cụ học tập cá nhân, các hộp đồ dùng học toán, tiếng Việt và kĩ thuật, thẻ màu,
thẻ A, B, C.
III. CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ :
Là một giáo viên phụ trách thiết bị nên bản thân tôi nhận thấy rõ vai trò và tầm quan trọng
của việc sử dụng đồ dùng trong dạy học. Vì thế tôi đã đi sâu tìm hiểu các vấn đề có liên quan đến

đề tài với mục đích là cho giáo viên thấy được tầm quan trọng của việc sử dụng ĐDDH có hiệu
quả trong giảng dạy nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục, để chất lượng giáo dục của trường ngày
càng một đi lên bắt kịp với sự tiến bộ của đất nước. Để thực hiện được điều này, việc đầu tiên tôi
làm là:

7
Sáng kiến kinh nghiệm : Vai Trò Của Đồ Dùng Dạy Học Hà Thành Phát

* Đối với bản thân và đồng nghiệp:
- Phải phấn đấu làm người tiên phong trong việc đổi mới phương pháp dạy học.
- Tạo mọi điều kiện, phương tiện có thể có nhằm phục vụ tốt cho GV trong quá trình thực
hiện đổi mới.
- Tham mưu với hiệu trưởng về mua sắm các thiết bị phục vụ cho giảng dạy.
* về công tác chuyên môn:
- Hướng dẫn cho các tổ trưởng chuyên môn ở 5 khối kiểm tra lại các danh mục thiết bị dạy
học (ĐDDH) tối thiểu và đối chiếu với những ĐDDH hiện có ở trường, phân loại các ĐDDH còn
sử dụng được và những ĐDDH đã hư hỏng từ đó làm tờ trình xin ý kiến của hiệu trưởng mua sắm
lại những ĐDDH cần phải sử dụng tối thiểu theo danh mục.
-kiểm tra và đánh dấu vào các bài có sử dụng ĐDDH nhằm các mục đích sau:
+ Giúp GV có kế hoạch đầu tư cho tiết dạy một cách chu đáo và tốt nhất.
+ Tránh cho GV quên không sử dụng ĐDDH được cấp hiện có ở trường
+ Tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chuyên môn kiểm tra hàng ngày, hàng tuần và sẽ phát hiện
ra ngay GV nào quên không sử dụng ĐDDH.
“ Hướng dẫn sử dụng thiết bị dạy học tối thiểu” trong đó có thể hiện dạy minh họa nhằm
nâng cao hiệu quả về cách sử dụng ĐDDH ở từng môn học đối với các khối lớp.
- Khuyến khích GV – HS làm ĐDDH .
- Tổ chức thi và sử dụng ĐDDH hàng năm.
- Xin ý kiến của cấp trên đầu tư về các trang thiết bị nghe, nhìn, để áp dụng công nghệ
thông tin trong giảng dạy
Một số minh chứng khi sử dụng các đồ dùng dạy học :

- GV cần phải nắm và biết được danh mục ĐDDH của khối, lớp mình đang dạy ( Môn
nào có, môn nào chưa có, những tên loại ĐDDH nào sử dụng cho bài học nào,…) để từ đó có kế
hoạch cho bài dạy.

8
Sáng kiến kinh nghiệm : Vai Trò Của Đồ Dùng Dạy Học Hà Thành Phát

- Cần phải xem cách hướng dẫn sử dụng ĐDDH và thực hành trước khi lên lớp để tránh
sai sót hoặc không thành công.
* Ví dụ: Môn khoa học lớp 4,khi dạy bài : “ Không khí cần cho sự cháy” GV làm thí nghiệm để
chứng minh:
+ Càng có nhiều không khí thì càng có nhiều ôxy và sự cháy sẽ được tiếp diễn.
+ Muốn sự cháy diễn ra liên tục, không khí phải được lưu thông.
* ĐDDH để sử dụng cho bài này gồm có: 2 cây nến bằng nhau. Hai lọ thủy tinh, 1 lọ to, 1 lọ nhỏ.
Hai lọ thủy tinh không có đáy.
* Lưu ý: Ở thí nghiệm này nếu GV không làm thử trước để rút kinh nghiệm thì rất dễ bị thất bại
vì do khi đậy 2 lọ thủy tinh ( 1 lọ to, 1 lọ nhỏ ) vào ngọn nến đang cháy quá nhanh, lực áp của
không khí dồn đột ngột hoặc gió tạt mạnh vào 2 ngọn nến đang cháy dễ làm cho 2 ngọn nến sẽ bị
tắt cùng lúc.
- ĐDDH cần phải gọn, nhẹ, dễ làm, dễ sử dụng và sử dụng lâu dài, ĐDDH không quá cầu
kì, lòe lẹt. Điều quan trọng là ĐDDH nên làm phù hợp với sở thích của HS tiểu học nên màu sắc
phải đẹp, hài hòa, hợp với nội dung bài học, ĐDDH cần phải phát huy tính tích cực, sáng tạo của
HS
* Ví dụ: Tranh vẽ hoặc tranh phóng to cho cả lớp quan sát cần vẽ ( pho to) trên khổ giấy A4 với
nội dung tranh vẽ chỉ vài hình ảnh chính như bài “ Mưu chú Sẻ” tập đọc lớp 1,phần “ Nói câu
chứa tiếng có vần uôn – uông” chỉ có 2 hình ảnh chính đó là mẹ đang ngồi đan len và em bé đưa
cuộn len cho mẹ, trong đó cần chú ý đến chi tiết cuộn len trên tay bé phải rõ để từ nội dung tranh
rút ra mẫu câu: “ Bé đưa cuộn len cho mẹ”. Còn nội dung tranh vẽ có nhiều chi tiết như môn đạo
đức lớp 1, Bài“ Đi bộ đúng quy định” bài tâp 4 thì cần thể hiện vẽ hoặc photo trên giấy A 3 để
thấy rõ các chi tiết xe cộ, người đi bộ,và các tín hiệu đèn, vạch đi đường và cần tô màu phù hợp

theo quy định về tín hiệu đèn màu, vạch sơn trắng dành cho người đi bộ.
- Việc sử dụng ĐDDH như thế nào cho có hiệu quả đó là một vấn đề quan trọng và
quyết định đến hiệu quả của giờ dạy. Nếu một ĐDDH đẹp, mang tính khoa học, sáng tạo song
GV sử dụng không đúng lúc, hoặc khai thác không triệt để hoặc hướng khai thác không lôgic và
phù hợp thì xem như không có hiệu quả.

9
Sáng kiến kinh nghiệm : Vai Trò Của Đồ Dùng Dạy Học Hà Thành Phát

+ Có những nội dung bức tranh dùng để minh họa về tiết kể chuyện trong SGK được
phóng to đó là đồ dùng trực quan để GV hướng dẫn HS kể chuyện trên lớp. Vì vậy GV cần bám
sát từng chi tiết, từng hình ảnh minh họa trong tranh để hướng dẫn HS học tập trên lớp có hiệu
quả tốt nhất
- Song cũng cần chú ý trong một tiết dạy không nên sử dụng quá nhiều tranh, ảnh, các đồ
dụng dạy học khác sẽ làm cho chúng ta vất vả cả khâu chuẩn bị và triển khai dẫn đến mất thời
gian và tốn kém không cần thiết.
* Ví dụ:
+ Có những nội dung tranh đã có ở SGK nhằm để minh họa cho chủ điểm được in to, rõ
thì không cần vẽ hoặc photo ra mà nên cho HS quan sát ở SGK là được.( VD : Tranh chủ điểm:
Thể thao ở trang 73, Tuần 28 ở SGK tiếng việt lớp 3).
+ Đối với những nội dung bài tập quá ngắn chỉ một vài dòng hoặc một vài từ GV nên sử
dụng phấn để ghi bảng không cần chuẩn bị ghi trước ở bảng phụ vừa tốn kém, mệt lại mất thời
gian gắn lên, bỏ xuống( VD: ghi tựa bài, các kết luận hay nội dung bài học, công thức ngắn gọn )
những nội dung ngắn gọn như trên thì GV nên vừa giảng lại nội dung chính và kết hợp ghi lên
bảng sẽ hay và làm cho HS chú ý hơn.
- Tránh viết sẵn các nội dung bài học hay bài tập lên bảng rồi dán giấy, che giấy màu
trắng quá nhiều trên bảng lớp sẽ không thẩm mỹ và gây cho HS cảm thấy hoa mắt và mệt mỏi.
Trong một hoạt động: Khi cho HS sử dụng phiếu học tập chỉ nên đưa ra 1 nội dung bài tập cụ thể
bằng những câu hỏi trắc nghiệm hoặc là tự luận và phải có yêu cầu cách làm rõ ràng
* Ví dụ: Môn khoa học lớp 5, Bài 48: “ An toàn và tránh lãng phí khi sử dụng điện”. Hoạt động

này GV cho HS thảo luận nhóm có sử dụng phiếu học tập theo nhóm. Giáo viên phát cho mỗi
nhóm một bộ tranh: “ Những việc nên làm và không nên làm để đảm bảo an toàn về điện”. với
nội dung ở phiếu như sau:
* Minh họa nội dung phiếu học tập : Môn khoa học lớp 5
BÀI : “ An toàn và tránh lãng phí khi sử dụng điện”
PHIẾU HỌC TẬP NHÓM:……………

10
Sáng kiến kinh nghiệm : Vai Trò Của Đồ Dùng Dạy Học Hà Thành Phát

Em hãy dựa vào bộ tranh: “ Những việc nên làm và không nên làm để đảm bảo an toàn về điện”
Em hãy lựa chọn và thảo luận theo gợi ý sau:
+ Chọn ra bức tranh vẽ việc nên làm để bảo đảm an toàn về điện, giải thích vì sao em cho rằng đó
là việc nên làm?
+ Chọn ra bức tranh vẽ việc không nên làm để tránh bị điện giật, giải thích vì sao em cho rằng đó
là việc không nên làm?
Tranh Nên / Không nên Giải thích
1
2
3
…
- Không nên đưa vào phiếu học tập tất cả các bài tập của một tiết học.
- Mỗi GV cần tự mình nghiên cứu cách sử dụng ĐDDH và điều quan trọng là phải cố gắng đầu tư
suy nghĩ đến nội dung bài dạy, phải chú ý đến mục tiêu từng bài cần phải cung cấp gì cho học
sinh, những kiến thức trọng tâm cơ bản và phương pháp cũng như các hình thức học tập của HS,
những nội dung nào cần phải sử dụng ĐDDH và sử dụng khi nào thì hợp lý và có hiệu quả nhất.
IV.HIỆU QUẢ CỦA SKKN :
Trên cơ sở tìm hiểu, nghiên cứu và áp dụng những giải pháp của sáng kiến kinh nghiệm
vào thực tiễn ở đơn vị trường tiểu học Võ Trường Toản trong những năm học qua đã có những
chuyến biến tích cực như sau :

* Về ưu điểm:
- Đối với bản thân:
Với bản thân làm công tác quản lý thiết bị tôi nhận thấy sau khi áp dụng SKKN này vào
đơn vị trường thì hoạt động dạy và học đã có hướng chuyển biến tích cực hơn, cụ thể:

11
Sáng kiến kinh nghiệm : Vai Trò Của Đồ Dùng Dạy Học Hà Thành Phát

- Qua sự chỉ đạo và thường xuyên động viên, đôn đúc, kiểm tra kịp thời của ban giám hiệu
và các tổ trưởng chuyên môn thì trong các đợt kiểm tra, thăm lớp, định kỳ hay đột xuất và hoạt
động mượn ĐDDH thí nghiệm cho thấy:
+ Năm 2011-2012 có trên 85 % GV đều có sử dụng ĐDDH khi lên lớp.
+ Năm 2012-2013 tăng lên trên 90 % GV đều có sử dụng ĐDDH khi lên lớp.
- Trong các tiết GV – HS có sử dụng thiết bị dạy - học tôi nhận thấy GV đã biết phối hợp
điệu bộ, cử chỉ, lời nói nhịp nhàng với thao tác sử dụng ĐDDH có hiệu quả.
- Xây dựng kế hoạch bài dạy phù hợp với hoạt động có sử dụng ĐDDH.
- Phân bổ thời gian khá hợp lý, giờ học nhẹ nhàng, sinh động. Đa số các em rất thích được
học các giờ học có sử dụng ĐDDH. Chất lượng học tập của HS trong các giờ học có sử dụng
ĐDDH cao hơn các giờ không sử dụng ĐDDH. Việc áp dụng SKKN này vào đơn vị bước đầu có
khởi sắc.
* Đối với giáo viên :
- Giáo viên sử dụng thiết bị dạy học tối thiểu đạt 95-100 % và có hiệu quả.
- Giáo viên đã có ý thức, tự giác hơn trong việc sử dụng ĐDDH khi lên lớp.
- Việc mượn và sử dụng ĐDDH không còn là hình thức đối phó.
- Mỗi GV đã làm thêm được từ 2 đến 3 ĐDDH với những nguyên vật liệu dễ tìm, rẻ tiền và
được sử dụng chung cho cả khối.
- Thao tác khai thác và sử dụng ĐDDH linh hoạt và hiệu quả hơn trước.
Qua những minh chứng cụ thể bằng những tiết dạy có sử dụng ĐDDH hàng ngày và qua
các hội thi GV giỏi các cấp cho thấy được ĐDDH đóng vài trò quan trọng cho sự thành công của
tiết dạy-học.

- Kết quả qua hai năm gần đây số giáo viên được công nhận giáo viên dạy giỏi ngày càng
nhiều và có chất lượng cao hơn.
*Tác dụng của sáng kiến kinh nghiệm qua thực tiễn
1. Năm học 2011 – 2012 :
+ Cấp trường : Có 7/13 GV tham gia và đạt GVG.

12
Sáng kiến kinh nghiệm : Vai Trò Của Đồ Dùng Dạy Học Hà Thành Phát

+ Cấp huyện : Có 3/7 GV tham gia và đạt GVG.
- Xếp loại tay nghề cuối năm: Giỏi: 45% , Khá: 55 % , TB: 0%
2. Năm học 2012 – 2013:
+ Cấp trường: Có 8/ 8 GV tham gia và đạt GVG.
- Xếp loại tay nghề cuối năm: Giỏi: 49% ; Khá: 51% , TB: 0%
3. Đối với học sinh:
- Các tiết dạy có sử dụng ĐDDH tạo cho giờ học trở nên sinh động hơn.
- Học sinh tập trung học tập hơn.
- Các em không còn ngồi học thụ động, làm việc riêng hay nói chuyện.
- Đa số HS đều được tham gia vào các hoạt động học tập dưới mọi hình thức.
- Học sinh tích cực phát biểu xây dựng bài, tiếp thu bài nhanh hơn.
- Tạo được sự tự tin và mạnh dạn cho HS.
- Chất lượng và tinh thần học tập của HS có nâng cao rõ rệt.
- Qua trò chuyện với HS sau tiết học được biết: “Các em rất hào hứng và thích học các tiết
học có sử dụng đồ dùng dạy-học.”. Thế mới biết đối với HS tiểu học thì việc dạy học có sử
dụng ĐDDH là quan trọng biết chừng nào. Tôi cảm thấy rất vui vì một số giải pháp của tôi đã
đem đến cho trẻ niềm vui khi đến trường, tạo cho các em được vui chơi trong học tập. Thiết
nghĩ mỗi GV chúng ta cần cố gắng hớn nữa để hình thức học tập, phương pháp giảng dạy cũng
như chất lượng giáo dục ngày càng một đi lên theo sự phát triển của đất nước.
PHẦN KẾT LUẬN
I. NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM :

- GV cần phải nắm và biết được danh mục ĐDDH của khối, lớp mình đang dạy ( Môn
nào có, môn nào chưa có, những tên loại ĐDDH nào sử dụng cho bài học nào,…) để từ đó có
kế hoạch cho bài dạy.
- Cần phải xem cách hướng dẫn sử dụng ĐDDH và thực hành trước khi lên lớp để tránh sai
sót hoặc không thành công.

13
Sáng kiến kinh nghiệm : Vai Trò Của Đồ Dùng Dạy Học Hà Thành Phát

- Cần chú ý trong một tiết dạy không nên sử dụng quá nhiều tranh, ảnh, các đồ dụng dạy
học khác sẽ làm cho chúng ta vất vả cả khâu chuẩn bị và triển khai dẫn đến mất thời gian và tốn
kém không cần thiết.
II. Ý NGHĨA CỦA SKKN
Đồ dùng dạy học có ý nghĩa hết sức quan trong trong công cuộc đổi mới nền giáo dục nên Luật
Giáo dục đã quy định rất rõ về tiêu chuẩn trường, lớp, các thiết bị dạy học ở trường tiểu học cụ
thể như sau:
“ …Thiết bị giáo dục trang bị cho nhà trường phải thiết thực. Trước mắt cần trang bị những
thiết bị tối thiểu, cần thiết phục vụ yêu cầu đồng bộ giữa thiết bị chứng minh của giáo viên và
thiết bị thực hành của HS, cần kết hợp trang thiết bị truyền thống đơn giản và thiết bị hiện
đại( phương tiện nghe, nhìn, phòng nghe, nhìn,…) từng bước hiện đại hóa nhà trường tiểu học
theo sự phát triển của xã hội và kinh tế đất nước. Khuyến khích giáo viên và học sinh làm ĐDDH
bằng nguyên vật liệu địa phương, giá thành thấp…”.
Vậy để nâng cao được chất lượng giáo dục thì ĐDDH có ý nghĩa hết súc quan trọng trong
hoạt động dạy - học. Đồ dùng dạy - học được ví gần như là một người bạn đồng hành không thể
tách rời với hoạt động dạy-học. Nó góp phần không nhỏ cho sự thành công vào giờ giảng trên lớp
của GV, là chìa khóa mở ra tri thức cho HS và giúp các em phát triển năng lực, trí tuệ của mình.
Song Nó chỉ thành công khi cả giáo viên và học sinh biết cách sử dụng và khai thác Nó, mà trong
đó người đóng vai trò đầu tiên quyết định cho sự thành công này không ai khác chính là giáo
viên.
III. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG, TRIỂN KHAI:

Sáng kiến đã được phổ biến, ứng dụng một phần nào có hiệu quả trong phạm vi toàn
trường tiểu học Võ Trường Toản ( Từ khối 1 đến khối 5). Tôi mong rằng SKKN này sẽ đươc
đồng nghiệp , thầy cô tham khảo, trao đổi, đóng góp và vận dụng trong thực tế giảng dạy nhằm
nâng cao chất lượng dạy học.
IV. NHỮNG KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT :

14
Sáng kiến kinh nghiệm : Vai Trò Của Đồ Dùng Dạy Học Hà Thành Phát

Trong thời gian qua nhà trường đã được sự quan tâm, giúp đỡ của các cơ quan, ban ngành
tạo điều kiện thuận lợi trong công tác giáo dục, đẩy mạnh chất lượng giáo dục ngày càng nâng
cao. Bên cạnh đó một số trang thiết bị đã bắt đầu xuống cấp, hư, ảnh hưởng không ít đến việc
phục vụ hoạt động dạy học của giáo viên. Mong nhà trường, cơ quan ban ngành có hướng hổ trợ
sửa chữa , bổ sung những thiết bị đã hỏng.
Qua đề tài này tôi mong muốn những vấn đề được đề cập tới sẽ góp một phần nhỏ vào
việc nâng cao chất lượng giảng dạy ở trường tiểu học Võ Trường Toản ngày càng một đi lên.
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân, rất mong được sự góp ý của các cấp lãnh đạo cũng
như các đồng nghiệp để SKKN hoàn thiện hơn nhằm được ứng dụng rộng rãi trong các trường
tiểu học, góp phần đưa chất lượng giáo dục Tỉnh nhà ngày càng khởi sắc.

Xin chân thành cám ơn!
Người viết
Hà Thành Phát

15