Slide phân tích hiệu quả kinh doanh

20-Mar-12
1
Chương X: Phân tích hiệu quả
kinh doanh
Chương X: Phân tích hiệu quả
kinh doanh
Nội dung chương:
1. Tổng quan về phân tích hiệu quả kinh doanh
2. Xây dựng chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động kinh
doanh
3. Các chỉ tiêu cơ bản đánh giá hiệu quả kinh doanh
4. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh
5. Các biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh
I. Tổng quan về phân tích hiệu quả kinh doanh
1. Khái niệm
 Phân tích: Là việc phân chia các sự vật, hiện
tượng, quá trình thành các bộ phận cấu thành để
nghiên cứu đặc trưng riêng của từng bộ phận đó,
rồi sau đó tổng hợp các đặc trưng để tìm ra bản
chất, quy luật hoặc xu hướng vận động, phát triển
của sự vật, hiện tượng, quá trình nghiên cứu.
 Hiệu quả: Phản ánh chất lượng của các hoạt động,
trình độ sử dụng các nguồn lực trong sự vận động
không ngừng của các quá trình, không phụ thuộc vào
quy mô và tốc độ biến động của từng nhân tố.
 Hiệu quả xã hội?
 Hiệu quả kinh tế?
 Hiệu quả kinh tế hoạt động kinh doanh?
 Phân tích hiệu quả kinh doanh (PTHQKD) của doanh nghiệp: Là
việc nghiên cứu đánh giá kết quả kinh doanh nhằm làm rõ chất
lượng hoạt động, trình độ sử dụng các nguồn lực hiện có của doanh

nghiệp, những nguyên nhân ảnh hưởng, các nguồn tiềm năng cần
khai thác từ đó đề ra các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh
doanh.
2. Đối tượng của PTHQKD
Kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp biểu hiện thông qua
các chỉ tiêu kinh tế và các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình, kết quả
đó.
 Chỉ tiêu: phản ánh nội dung, phạm vi của kết quả, hiện tượng nghiên
cứu.
Ví dụ: Doanh thu bán hàng quý 3 năm 2009
• Nhân tố: Các yếu tố bên trong chỉ tiêu mà mỗi sự biến động
của nó có tác động trực tiếp đến tính chất, xu hướng và mức độ
xác định của chỉ tiêu phân tích
Ví dụ: Doanh thu bán hàng quý III/2009 = DT mặt hàng A +
DT mặt hàng B + DT mặt hàng C + …
Với A, B, C … là các loại hàng hóa thuộc danh mục hàng hóa
của doanh nghiệp
Chú ý: Sự phân biệt giữa chỉ tiêu và nhân tố chỉ mang tính
tương đối. Chỉ tiêu và nhân tố có thể chuyển hóa cho nhau tùy
theo mục tiêu phân tích.
3. Nội dung và nhiệm vụ của PTHQKD
 Nội dung: Phân tích các chỉ tiêu về kết quả hoạt động kinh
doanh trong mối quan hệ với các chỉ tiêu về điều kiện sản xuất
kinh doanh.
Ví dụ: Khả năng sinh lời của vốn = Lợi nhuận/Vốn
 Nhiệm vụ:
• Đánh giá một cách khách quan, chính xác và toàn diện kết quả
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
20-Mar-12
2

• Xác định được các nguyên nhân, các nhân tố đã ảnh hưởng
đến kết quả kinh doanh của DN, và mức độ ảnh hưởng của
chúng.
• Đề xuất các biện pháp phù hợp với tình hình của doanh nghiệp
nhằm khai thác các tiềm năng và nâng cao hiệu quả kinh
doanh.
4. Vai trò của việc phân tích và nâng cao HQKD
 Sự cần thiết của PTHQKD
• Phân tích là công cụ nhận thức hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp.
• Là cơ sở cho các quyết định của doanh nghiệp nhằm khai thác
tiềm năng có hạn của mình một cách tốt nhất, phân bổ nguồn
lực một cách hợp lý nhất, tránh tình trạng lãng phí nguồn lực
và đạt được mục tiêu lợi nhuận ở mức cao nhất.
 Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả kinh doanh
• Thực hiện mục tiêutối đa hóa lợi nhuận của doanh nghiệp
• Cho phép doanh nghiệp nâng cao chất lượng, giảm thiểu chi
phí, nâng cao uy tín, …
II. Xây dựng các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh
Hiệu quả hoạt động kinh doanh là sự so sánh giữa các nguồn lực đầu
vào và kết quả đầu ra của doanh nghiệp.
 Chỉ tiêu tuyệt đối
Hiệu quả = Kết quả đầu ra – Nguồn lực đầu vào
 Chỉ tiêu tương đối
HQKD = Kết quả đầu ra/Yếu tố đầu vào
Hoặc HQKD = Yếu tố đầu vào/Kết quả đầu ra
Trong đó:
• Đầu vào: Chi phí, lao động, vốn chủ sở hữu, TSCĐ, nguyên vật liệu,

• Kết quả đầu ra: Khối lượng sản phẩm, tiêu thụ, doanh thu, lợi

nhuận,
III. Các chỉ tiêu cơ bản đánh giá HQKD của doanh nghiệp
1. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh tổng quát
 Khả năng sinh lời của vốn
Khả năng sinh lời của vốn = ∑Lợi nhuận/∑Vốn kinh doanh bình
quân
Ý nghĩa: Phản ánh một đồng vốn bỏ ra đầu tư vào hoạt động kinh
doanh đem lại bao nhiêu đồng lợi nhuận. Chỉ tiêu này có giá trị
càng lớn thì tính hiệu quả càng cao.
 Năng lực kinh doanh của vốn
Năng lực kinh doanh của vốn = Doanh thu thuần/∑Vốn kinh doanh
bình quân
→ Chỉ tiêu này không trực tiếp đánh giá hiệu quả mà chỉ cho biết một
đồng vốn kinh doanh trong kỳ có thể tạo ra bao nhiêu đồng doanh
thu và được sử dụng để so sánh trong ngành. Giá trị của chỉ tiêu này
càng cao càng tốt.
 Tỷ suất phí
Tỷ suất phí chung = ∑Chi phí/∑Doanh thu
→ Để tạo ra một đồng doanh thu thì doanh nghiệp phải bỏ ra bao nhiêu
chi phí. Chỉ tiêu này càng nhỏ càng tốt.
Việc giảm tỷ suất phí sẽ giúp cho doanh nghiệp thu được nhiều lợi
nhuận hơn.
• Giảm tỷ suất phí như thế nào?
↓CF > ↓DT→ Không nên chọn
↓CF, giữ nguyên DT→ Không được ưu tiên
↑CF, ↑DT → Được ưu tiên với điều kiện CF < DT
Lưu ý: Khi tốc độ tăng của doanh thu cao hơn tốc độ tăng của chi phí thì
mức độ chênh lệch của tỷ suất phí sẽ < 0, khi đó DN quản lý tốt chi
phí.
 Hiệu quả kinh doanh tiềm năng (H)

H = CF thực tế phát sinh trong kỳ*100%/CF kinh doanh kế hoạch
Chỉ tiêu này thường lớn hơn 1 và càng gần 1 càng tốt.
20-Mar-12
3
2. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả bộ phận
2.1. Chỉ tiêu đánh giá sử dụng TSCĐ
 Sức sản xuất của TSCĐ (A)
A = Doanh thu thuần/TSCĐ bình quân
Tổng giá trị bình quân của tài sản cố định trong kỳ được tính theo
nguyên giá của tài sản cố định sau khi đã trừ đi phần khấu hao đã
tích lũy đến kỳ tính toán. Giá trị của chỉ tiêu này càng lớn càng tốt
và có thể so sánh giữa các doanh nghiệp cùng ngành.
 Khả năng sinh lời của TSCĐ (B)
B = Lợi nhuận thuần/TSCĐ bình quân
Giá trị của chỉ tiêu này càng lớn càng tốt
2.2. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng TSLĐ
 Hiệu quả chung về sử dụng TSLĐ
• Số vòng quay của vốn TSLĐ (D)
D = Doanh thu thuần/TSLĐ bình quân
Ý nghĩa: Một đồng vốn tạo ra bao nhiêu đồng doanh thu (có
nghĩa là một đồng vốn quay được bao nhiêu vòng). Số vòng
quay càng tăng thì hiệu quả sử dụng vốn lưu động càng tăng.
• Thời gian của một vòng quay (E)
E = Số ngày trong kỳ/Số vòng quay
Ý nghĩa: Phản ánh thời gian luân chuyển vốn của doanh nghiệp. Xác
định số vòng quay trong kỳ: 1 năm là 360 ngày, một quý là 90 ngày,
một tháng là 30 ngày.
 Hiệu quả quản lý hàng tồn kho
• Số vòng quay của hàng tồn kho (G)
G = Giá vốn hàng bán/Hàng tồn kho bình quân

Ý nghĩa: một đồng vốn đầu tư đầu kỳ quay được bao nhiêu vòng.
Nếu không có thông tin về giá vốn hàng bán có thể sử dụng doanh
thu thuần.
• Số ngày của một vòng quay (H)
H = Số ngày trong kỳ/Số vong quay của hàng tồn kho
→ Chỉ tiêu này phản ánh thời gian vốn bị động lại trong hàng tốn kho vì
vậy nó càng thấp càng tốt.
 Hiệu quả quản lý khoản phải thu
• Số vòng quay khoản phải thu (K)
K = Doanh thu bán chịu/Phải thu bình quân
Trong trường hợp không có doanh thu bán chịu ta có thể lấy DT thuần.
Khoản phải thu bình quân chính là khoản phải thu của khách hàng, nếu
không có thông tin chi tiết có thể lấy tổng các khoản phải thu.
• Số ngày một vòng quay của khoản phải thu (N)
N = Số ngày trong kỳ/ Số vòng quay khoản phải thu
→ Bình quân DN mất bao nhiêu ngày để thu được khoản phải thu của khách
hàng. Nếu N > thời hạn tín dụng áp dụng cho khách hàng thì DN quản lý
khoản phải thu chưa tốt.
 Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn
• Tỷ suất sinh lời của vốn chủ sở hữu (ROE - Return on Equity)
Đây là chỉ tiêu được các nhà đầu tư hết sức quan tâm và lợi nhuận ở đây
thường là lợi nhuận sau thuế. Giá trị của chỉ tiêu này càng lớn càng tốt.
ROE = Lợi nhuận/Vốn chủ sở hữu = (LNST/ NV)*(NV/Vốn chủ SH) =
(LNST/TS)*(TS/Vốn chủ SH) = ROA/Hệ số tự tài trợ
Trong đó:
• ROA = ∑LNST/∑TS→ Tỷ suất sinh lời của tài sản, thể hiện khả năng
tạo ra lợi nhuận của doanh nghiệp và cách thức sử dụng tài sản để tạo ra
doanh thu.
• Hệ số tự tài trợ = Vốn CSH/TS
→ Để tăng ROE có thể sử dụng các biện pháp sau:

- Tăng doanh thu, tiết kiệm chi phí
- Thay đổi cơ cấu giữa vốn chủ sở hữu và vốn vay
20-Mar-12
4
2 Cách tính về ROA:
EBIT = LNTT và Lãi vay
- Tăng ROA thông qua tăng số vòng quay của tài sản do ROA =
(LN/DT) * (DT/TS) = Tỷ suất lợi nhuận * số vòng quay của
tài sản
• Số vòng luân chuyển của vốn lưu động trong năm
SV = Doanh thu thuần/Vốn LĐ bình quân
Chỉ tiêu này cho biết vốn lưu động được quay mấy vòng một
năm. Chỉ tiêu này càng lớn càng tốt. Nghịch đảo của chỉ tiêu
trên là chỉ tiêu số ngày bình quân của một kỳ luân chuyển vốn
lưu động (365/SV). Giá trị của chỉ tiêu này càng nhỏ càng tốt.
• Khả năng sinh lời của vốn lưu động
Sức sinh lời của 1 đồng vốn lưu động trong kỳ (U) được xác
định như sau:
U = Lợi nhuận/Vốn LĐ bình quân
Chỉ tiêu này cho biết một đồng vốn lưu động tạo ra được bao
nhiêu đồng lợi nhuận và giá trị của nó càng lớn càng tốt.
 Hiệu quả sử dụng lao động và tiền lương
• Năng suất lao động bình quân (W)
W = Doanh thu thuần/ Số lao động bình quân
• Tỷ suất chi phí tiền lương (S)
S = Chi phí tiền lương *100%/ Doanh thu thuần
Chỉ tiêu này phản ánh để tạo ra một đồng kết quả thì phải bỏ ra bao
nhiêu đồng lương. Kết quả ở đây có thể là lợi nhuận hoặc doanh thu.
Chỉ số này càng nhỏ càng tốt, có thể so sánh trong ngành nếu mẫu
số là doanh thu hoặc khác ngành nếu mẫu số là lợi nhuận.

• Mức sinh lời bình quân của lao động
T= Lợi nhuận bình quân do 1 lao động tạo ra/Số lao động bình
quân trong kỳ theo phương pháp bình quân gia quyền
Sức sinh lời bình quân của 1 lao động cho biết mỗi lao động tạo
ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận trong 1 kỳ tính toán. Giá trị
của chỉ tiêu này càng lớn càng tốt. Có thể sử dụng so sánh giữa
các DN trong ngành, có cùng trình độ kỹ thuật.
 Hiệu quả đầu tư tài chính
• Mức thu nhập trên một đơn vị đầu tư (M)
M = Doanh thu tài chính/Vốn đầu tư tài chính bình quân
→ Một đồng vốn đầu tư cho hoạt động tài chính trong kỳ có thể tạo ra
bao nhiêu đồng doanh thu.
• Khả năng sinh lời của vốn đầu tư hoạt động tài chính (P)
P = Lợi nhuận tài chính/Vốn đầu tư tài chính bình quân
20-Mar-12
5
III. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh
1. Các nhân tố bên trong doanh nghiệp
 Lực lượng lao động
 Công nghệ kỹ thuật và ứng dụng công nghệ kỹ thuật
 Nhân tố quản trị doanh nghiệp
 Hệ thống trao đổi và xử lý thông tin
2. Các nhân tố bên ngoài doanh nghiệp
 Môi trường pháp lý
 Môi trường kinh tế
 Các yếu tố cơ sở hạ tầng
IV. Các biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh
1. Tăng cường quản trị chiến lược kinh doanh
2. Phát triển và tạo động lực cho đội ngũ lao động
3. Hoàn thiện hoạt động quản trị

4. Phát triển công nghệ kỹ thuật
5. Tăng cường và mở rộng quan hệ cầu nối giữa doanh nghiệp và xã
hội