phần mềm quản lý thư viện

Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
VIỆN ĐIỆN TỬ - VIỄN THÔNG
***************
BÀI TẬP LỚN:
KỸ THUẬT PHẦN MỀM ỨNG DỤNG
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
Giảng viên hướng dẫn: NGUYỄN THANH BÌNH
Sinh viên thực hiện :

Phạm Văn Quyết SHSV: 20092173
Mai Ngọc Cường SHSV: 20090409
Nguyễn Đức Tài SHSV: 20092298
Đặng Hoài Sơn SHSV: 20092235

Lớp: Điện tử - Viễn thông 12

Hà Nội 10-2011
1
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
MỤC LỤC
CHƯƠNG I 4
ĐẶC TẢ BÀI TOÁN 4
I. BÀI TOÁN 4
II. YÊU CẦU HỆ THỐNG 4
III. KẾT HỢP KHẢO SÁT 5
CHƯƠNG II 5
PHÂN TÍCH HỆ THỐNG 5
I. PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ CỦA BÀI TOÁN 5
II. PHÂN TÍCH TÁC NHÂN VÀ XÁC ĐỊNH TƯƠNG TÁC 6
III. XÂY DỰNG BIỂU ĐỒ PHÂN CẤP CHỨC NĂNG 6

IV. MÔ TẢ CHI TIẾT CÁC CHỨC NĂNG 7
V. CÁC HỒ SƠ SỬ DỤNG VÀ MA TRẬN THỰC THỂ CHỨC NĂNG 9
VI. BIỂU ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU 10
VII. MÔ HÌNH THỰC THỂ LIÊN KẾT 20
VIII. MÔ HÌNH DỮ LIỆU LÔGIC 24
IX. CƠ SỞ DỮ LIỆU VẬT LÝ 26
CHƯƠNG III 28
THIẾT KẾ HỆ THỐNG MỚI 28
I.THIẾT KẾ CƠ SỞ DỮ LIỆU 28
2
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
LỜI NÓI ĐẦU
Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của xã hội và nền kinh tế thị
trường thì công việc quản lý ngày càng khó khăn và phức tạp. Công việc quản lý ngày
càng đóng góp một vai trò quan trọng trong các cơ quan, công ty, xí nghiệp .Việc áp dụng
các thành tựu của khoa học kỹ thuật nói chung và thành tựu của công nghệ thông tin nói
riêng vào công tác quản lý đã không ngừng phát triển. Công tác quản lý ngày càng được
nhiều các cơ quan và đơn vị quan tâm. Nhưng quản lý thế nào và quản lý làm sao cho đạt
được hiệu quả cao nhất như: nhanh, bảo mật, thân thiện? Tất cả những yếu tố trên chúng
ta đều có thể nhờ đến những thành tựu của ngành công nghệ thông tin, đó là những phần
mềm trợ giúp quản lý thay cho những tệp hồ sơ dày cộm, thay cho những ngăn tủ đựng
hồ sơ chiếm nhiều diện tích và có thể ta phải mất rất nhiều thời gian để lục lọi, tìm kiếm
những thông tin hay những dữ liệu quan trọng. Tất cả những điều bất tiện ở trên đều có
thể được tích hợp trong phần mềm – một sản phẩm của ngành tin học.
Tuy nhiên hiện nay, việc vận dụng ngay các phần mềm chuyên dụng còn là một
vấn đề gặp không ít khó khăn. Các hệ thống tin học hoá chưa đáp ứng được yêu cầu của
các nhà quản lý. Để đáp ứng được yêu cầu cấp thiết đó thì đòi hỏi phải có một đội ngũ cán
bộ chuyên môn có đủ trình độ để phân tích hệ thống quản lý một cách đầy đủ chi tiết mà
không bị thiếu sót hay thừa thông tin. Từ đó thiết kế hệ thống thành những chương trình
thuận tiện trong quá trình làm việc như : tìm kiếm, nhập liệu, thống kê

Ở bất cứ thời kỳ lịch sử nào, “Thư viện” đều được coi là kho trí tuệ của loài người.
Nhu cầu sử dụng thư viện rất rộng rãi. Có lẽ, không có một lĩnh vực hoạt động nào trong
xã hội lại không cần đến thư viện.
Quy mô của thư viện gắn liền với sự phát triển của loài người, cùng với sự phát
triển xã hội và phân ngành sản xuất. Thư viện ngày càng đa dạng về nội dung và lớn về số
lượng. Ngày nay, nhiều thư viện đã có số lượng hàng vạn cuốn sách, hàng trăm số báo,
tạp chí và có số lượng lớn độc giả đến thư viện mượn - trả sách mỗi ngày. Điều đó tạo nên
sự phức tạp về mặt quản lý và tra tìm sách. Điều phức tạp hơn là xử lý thông tin trong
việc quản lý sách để người sử dụng tìm được sách cần thiết phục vụ cho các vấn đề cần
nghiên cứu. Chính vì vậy việc tin học hoá hệ thống thư viện để cho hệ thống hoạt động có
hiệu quả hơn là một nhu cầu cần thiết hiện nay.
Với đề tài Quản lý thư viện chúng ta sẽ thấy được tầm quan trọng của việc ứng
dụng công nghệ thông tin trong việc quản lý, nghiên cứu và tìm kiếm thông tin thư viện.

Đây là lần đầu tiên nhóm chúng em thiết kế một hệ thống thực tế, với sự hiểu biết
và kinh nghiệm chưa nhiều nên chắc chắn không tránh khỏi những sai sót và điểm chưa
hợp lý. Chúng em mong thầy bổ sung góp ý để hệ thống được hoàn chỉnh hơn.

3
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
CHƯƠNG I
ĐẶC TẢ BÀI TOÁN
I. BÀI TOÁN
Thư viện có nhu cầu quản lý việc sử dụng sách. Thư viện làm các áp phích sách
gồm các thông tin sau: mã sách, tên sách, tên tác giả, nhà xuất bản, năm xuất bản, số
trang, tóm tắt nội dung, số bản. Độc giả muốn đăng kí mượn sách thì tra cứu phích sách
rồi ghi vào phiếu yêu cầu mượn. Khi mượn, độc giả phải sử dụng thẻ thư viện chứa các
thông tin về tên, ngày sinh, địa chỉ, lớp, chuyên ngành của người đọc. Mỗi lần mượn sách
được ghi nhận bằng phiếu mượn có dạng sau:
Phiếu mượn

Số thẻ………………………
Ngày mượn…………………………………………… Ngày hẹn trả…………………………………
Mã số sách Tên sách Ngày trả Tình trạng
Khi độc giả trả sách, việc trả sách được ghi nhận vào dòng ngày trả, tình trạng trên
phiếu mượn và phiếu mượn được lưu để theo dõi.
II. YÊU CẦU HỆ THỐNG
• Hỗ trợ làm thẻ thư viện và quản lý thông tin người đọc
• Cập nhật sách mới
• Giúp độc giả tra cứu sách
• Cho biết đầu sách độc giả đang mượn và hạn trả
• Số sách còn hay tên người đang mượn và hạn trả
• Hàng tháng thống kê số sách cho mượn theo chủ đề, tác giả, số người mượn, số
người mượn có phân theo chủ đề. Những sách không có người mượn trong 1,2,3
năm.
4
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
III. KẾT HỢP KHẢO SÁT
Qua khảo sát ta thấy để có thể quản lý được độc giả và sách trong thư viện, thư
viện ngoài cáp phích sách, phiếu mượn còn cần các hổ sơ khác để lưu trữ các thông tin.
Các hồ sơ bao gồm sổ thông tin độc giả (lưu trữ các thông tin về tên tuổi, ngày
sinh, địa chỉ, email, số đt… của độc giả); sổ thông tin sách( bao gồm các thông tin về tên
sách, tên tác giả, nhà xuất bản, năm xuất bản, nhà cung cấp, số bản…); sổ mượn trả ( bao
gồm các thông tin về độc giả, tên sách, mã sách, ngày mượn, ngày hẹn trả, ngày trả…)
CHƯƠNG II
PHÂN TÍCH HỆ THỐNG
I. PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ CỦA BÀI TOÁN
Bảng phân tích:
Động từ + bổ ngữ Danh từ Nhận xét
Đăng ký mượn sách
Tra cứu phích sách

Ghi vào phiếu mượn
Mượn sách
Trả sách
Làm thẻ thư viện
Cập nhật sách
Thư viện
Sách
Phích sách
Độc giả
Phiếu mượn
Thẻ thư viện
=
HSDL
HSDL
Tác nhân
HSDL
HSDL
5
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
II. PHÂN TÍCH TÁC NHÂN VÀ XÁC ĐỊNH TƯƠNG TÁC
Biểu đồ mô tả sử dụng của hệ thống như sau:
Thông tin độc giả
Thẻ thư viện
Thông tin sách
Thẻ thư viện+ phiếu mượn
sách
tình trạng sách
thông tin phản hồi
III. XÂY DỰNG BIỂU ĐỒ PHÂN CẤP CHỨC NĂNG
Dựa vào bảng phân tích ta có nhóm các chức năng chi tiết lá như sau

Các chức năng chi tiết (lá) Nhóm lần 1 Nhóm lần 2
Quản lý thông tin bạn đọc
Quản lý bạn
đọc
Quản lý Thư Viện
Cấp thẻ bạn đọc
Cập nhật sách mới
Quản lý kho
sách
Tra cứu sách
Mượn sách
Quản lý mượn
trả
Trả sách
Thống kê sách mượn
Thống kê
Thống kê sách còn
Thống kê người mượn
Thống kê quá hạn
Thống kê sách ko được mượn
6
Độc giả
HỆ THỐNG
QUẢN LÍ THƯ
VIỆN
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
Từ bảng chức năng ta có biểu đồ phân cấp chức năng
IV. MÔ TẢ CHI TIẾT CÁC CHỨC NĂNG
1. Chức năng làm thẻ thư viện:
Khi có độc giả có nhu cầu đọc sách( mượn sách) tại thư viện thì quản lý làm thẻ

thư viện cho người này, việc làm thẻ yêu cầu độc giả cung cấp các thông tin đầy đủ và
chính xác về mình để thư viện lưu lại cho việc theo dõi, quản lý. Đồng thời thư viện in
các thông tin lên thẻ để độc giả sử dụng trong việc tra cứu hay mượn tài liệu.
7
Quản lí thư viện
1. Quản lí bạn đọc
4. Thống kê
1.1. Làm thẻ
thư viện
1.2. Quản lý TT
2. Quản lý sách
3. Quản lí mượn
- trả
2.1. Cập nhật
sách mới
2.2. Tra cứu
sách
3.1. Mượn sách
3.2. Trả sách
4.1. TK sách
mượn
4.2. TK sách

còn
4.3. TK người
mượn
4.4. TK quá

han
4.5. TK sách ko

được mượn
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
2. Chức năng quản lý thông tin:
Việc quản lý thông tin độc giả bao gồm thêm mới thông tin độc giả vào sổ độc
giả, xóa thông tin các độc giả không còn nhu cầu với thư viện, chỉnh sửa các thông tin sai
lệnh về độc giả.
3. Chức năng cập nhật sách mới:
Sách mới được nhập về sẽ đưa vào kho và cập nhật thông tin vào sổ thông tin
sách, đồng thời bổ sung phích sách mới hoặc tăng số lượng bản sách.
Ngoài ra, nếu có sai sót gì về thông tin sách thì chỉnh lí sửa đổi lại cho phù hợp.
4. Chức năng tra cứu sách:
Khi độc giả có nhu cầu tìm sách trong thư viện, chức năng này cho phép độc giả
cung cấp một giới hạn thông tin về sách cần tìm( tên, tác giả, thể loại…) sau đó tìm kiếm
và đưa ra mã sách cùng các thông tin còn thiếu khác.
5. Chức năng mượn sách:
Từ kết quả tìm kiếm độc giả tìm được sách mình cần, chức năng này ghi lại các
thông tin về độc giả và sách đang mượn vào sổ mượn trả cùng ngày tháng mượn và hạn
trả.
6. Chức năng trả sách:
Khi độc giả đến trả sách, nhân viên thư viện đối chiếu sổ mượn trả, nếu khớp các
thông tin thì ghi vào sổ mượn trả ngày trả và tình trạng sách đem trả. Đồng thời, độc giả
cho thông tin phản hồi nếu nhân viên có nghi vấn về tình trạng sách.
7. Chức năng thống kê sách mượn:
Liệt kê ra các thông tin về đầu sách đang được mượn.
8. Chức năng thống kê sách còn:
Liệt kê ra các thông tin về những sách đang còn trong kho.
9. Chức năng thống kê người mượn:
Liệt kê ra danh sách độc giả đang mượn sách.
10. Chức năng thông kê quá hạn

Liệt kê ra các đâu sách và độc giả mượn quá hạn.
11.Chức năng thống kê sách không được mượn:
Liệt kê ra thông tin những sách không được độc giả mượn.
8
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
V. CÁC HỒ SƠ SỬ DỤNG VÀ MA TRẬN THỰC THỂ CHỨC NĂNG
Các hồ sơ
STT Tên Hồ Sơ
1 Phích sách
2 Thẻ thư viện
3 Phiếu mượn
4 Sổ sách mượn - trả
5 Sổ thông tin độc giả
6 Sổ thông tin sách
Ma trận thực thể chức năng
Các thực thể dữ liệu
1. Phích sách
2. Thẻ thư viện
3. Phiếu mượn
4. Sổ mượn-trả
5. Sổ thông tin độc giả
6. Sổ thông tin sách
Các chức năng nghiệp vụ 1 2 3 4 5 6
1. Quản lí bạn đọc C U
2. Quản lí sách U U
3. Quản lý mượn - trả R U U
4. Thống kê R R R
9
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
VI. BIỂU ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU

1. Biểu đồ luồng dữ liệu ngữ cảnh
Thẻ thư viện
TT sinh viên
Thông tin sách
Thẻ thư viện
sách
+ phiếu mượn
Tình trạng sách

Sách
Tín hiệu phản hồi
10
Hệ thống quản lí
thư viện
Độc giả
Độc giả
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
2. Biểu đồ luồng dữ liệu mức 0.
Tt độc giả kết quả tìm kiếm
Thẻ thư viện tt tìm kiếm
Phiếu tt tình
Mượn sách phản trạng
Thẻ hồi sách
11
Độc giả
Quản lí
bạn đọc
Quản lí
sách
Quản lí mượn

trả
Sổ
thông
tin độc
giả
Thẻ thư viện
Phiếu
mượn
Sổ mượn trả
Phích sách
Sổ thông tin sách
Thống kê
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
3. Biểu đồ luồng dữ liệu vật lí mức 1
a.Chức năng 1.0 Quản lý bạn đọc
12
Độc giả
Sổ TT độc giả
TT độc giả
Thẻ thư viện
Thẻ thư viện
TT độc giả
Quản lý TT
bạn đọc
Làm thẻ thư
viện
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
b. Chức năng 2.0 Quản lý sách
kết quả
Tt tìm kiếm

13
Cập nhật
sách mới
Tra cứu
sách
Độc giả
Phích sách
Sổ thông tin
sách
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
c. Chứ năng 3.0 Mượn trả sách
14
Sổ mượn trả
Mượn sách
Trả sách
Phiếu mượn
Độc giả
Tình trạng sách
Phiếu mượn + Thẻ thư viện
Sách
Sách
TT phản hồi
Thẻ thư viện
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
d. Chức năng 4.0 Thống kê
15
TK sách mượn
TK quá hạn
TK người
mượn

TK sách còn
TK sách ko
được mượn
Sổ mượn trả
Sổ TT độc giả
Sổ TT sách
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
4. Chuyển biểu đồ luồng dữ liệu vật lý sang biểu đồ lôgic
a. Chức năng 1.0 Quản lý bạn đọc
16
Độc giả
Sổ TT độc giả
TT độc giả
Thẻ thư viện
Quản lý TT
bạn đọc
Làm thẻ thư
viện
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
b. Chức năng 2.0 quản lý sách
kết quả
tt tìm kiếm
17
Cập nhật
sách mới
Sổ tt sách
Độc giả
Tra cứu sách
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
c. Chức năng 3.0 Quản lý mượn - trả

18
Sổ mượn trả
Mượn sách
Trả sách
Độc giả
Tình trạng sách
Phiếu mượn + Thẻ thư viện
Sách
Sách
TT phản hồi
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
d. Chức năng 4.0 Thống kê
19
TK sách mượn
TK quá hạn
TK người
mượn
TK sách còn
TK sách ko
được mượn
Sổ mượn trả
Sổ TT độc giả
Sổ TT sách
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
VII. MÔ HÌNH THỰC THỂ LIÊN KẾT
1. Đầu vào
Sổ mượn trả
Mã
độc giả
Tên

độc giả
Số
hiệu
sách
Tên
sách
Đơn vị
Ngày
mượn
Ngày
hẹn trả
Ngày trả
Tình
trạng
Sổ thông tin độc giả:
Mã độc giả Tên độc giả Ngày sinh Địa chỉ email Số đt
Sổ thông tin sách:
Mã
sách
Tên
sách
Tên
tác giả
Nhà
xuất
bản
Năm
xuất
bản
Số

trang
Tóm
tắt nội
dung
Ngày
nhập Số bản
20
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
2. Bảng từ điển dữ liệu:
Tên chính xác của các thuộc
tính
Tên viết gọn của các thuộc
tính
Đánh dấu loại ở mỗi
bước
(1) (2) (3)
A. Sổ mượn trả
- Mã độc giả
- Tên độc giả
- Số hiệu sách
- Tên sách
- Ngày mượn
- Ngày hẹn trả
- Ngày trả
- Tình trạng
Mã ĐG
Tên ĐG
Mã sách
Tên sách
Ngày mượn

Ngày hẹn trả
Ngày trả
Tình trạng
X
X
X
X
X
X
X
X
B. Sổ thông tin độc giả
- Mã độc giả
- Tên độc giả
- Ngày sinh
- Địa chỉ
Mã ĐG
Tên ĐG
Ngày sinh
Địa chỉ
X
X
X
X
C. Sổ thông tin sách
- Mã sách
- Tên sách
- Tên tác giả
- Nhà xuất bản
- Năm xuất bản

- Ngày nhập
- Số trang
- Tóm tắt nội dung
- Sổ bản
Mã sách
Tên sách
Tên TG
NXB
Năm XB
Ng.nhập
Số trang
TTND
Số bản
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Thuộc tính tên gọi Thực thể tương ứng Thuộc tính Định danh
21
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
Tên ĐG Độc giả
Mã ĐG
Tên ĐG
Ngày sinh
email

Địa chỉ
Số đt
X
Tên sách Sách
Mã sách
Tên sách
Tên TG
NXB
Năm XB
Số trang
TTND
X
22
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
3. Mô hình thực thể liên kết
N 1
1
N
N
1
1 N
23
Độc giả
email
Địa
chỉ
Tên độc
giả
Mã độc
giả

Số
đt
Ngày
sinh
Mượ
n
Ngày hẹn
trả
Ngày mượn
Trả
Tình trạng
Người trả
sách
Tóm
tắt
Mã
sách
Số
trang
Tác
giả
Nhà
xb
tên
nă
m
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
VIII. MÔ HÌNH DỮ LIỆU LÔGIC
1. Chuyển các thực thể và liên kết thực thể sang lược đồ quan hệ
a. Chuyển các thực thể

ĐỘCGIẢ(Mã ĐG, Tên ĐG, Ngày sinh,
email, Địa chỉ, số đt )
1
SÁCH(Mã sách, Tên sách, Tên TG, NXB,
Năm XB, Số trang, TTND)
2
b. Chuyển các liên kết thực thể
MƯỢN_S(Mã ĐG, Mã sách, Ng.mượn,
Ng.hẹn trả)
4
TRẢ_S(Mã sách, Mã ĐG, Ng.trả,
Tình trạng)
5
2. Chuẩn hóa các lược đồ quan hệ
Các lược đồ quan hệ đã ở dạng chuẩn
3. Tích hợp các lược đồ quan hệ
Giữ nguyên các lược đồ quan hệ
24
ĐỘC GIẢ
SÁCH
MƯỢ
N
TRẢ
Đề tài: Phần mềm quản lý thư viện
4. Vẽ biểu đồ mô hình quan hệ
a. Xác định các liên kết
Thực thể
Khóa
ĐỘCGIẢ SÁCH NCC MƯỢN_S TRẢ_S
Mã ĐG

K K K
Mã sách
K K K
Ng.mượn
K
Ng.trả
K
b. Vẽ biểu đồ
1 N
1 N
N 1
N 1
25
Độc giả
#Mã độc giả
Tên độc giả
Ngày sinh
Địa chỉ
Email
Số đt
Trả sách
#Mã sách
#Mã độc giả
#Ngày trả
Tình trạng
Mượn
#Mã sách
#Mã độc giả
#Ngày mượn
#Ngày hẹn trả

Sách
#Mã sách
Tên sách
Tên tác giả
Nhà xb
Năm xb
Số trang
Tóm tắt nội dung