Tiếp Cận Điều trị Tăng Huyết Áp Kháng Trị

1
1
TĂNG HUYẾT ÁP KHÁNG TRỊ:
TĂNG HUYẾT ÁP KHÁNG TRỊ:
NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM
NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM


THS.BS.HỒ TẤN THỊNH
THS.BS.HỒ TẤN THỊNH
NỘI DUNG TRÌNH BÀY
NỘI DUNG TRÌNH BÀY

Đặt vấn đề
Đặt vấn đề

Định nghĩa Tăng huyết áp kháng trị.
Định nghĩa Tăng huyết áp kháng trị.

Tần suất
Tần suất

Yếu tố nguy cơ
Yếu tố nguy cơ

Cách tiếp cận
Cách tiếp cận
2
2
ĐẶT VẤN ĐỀ
ĐẶT VẤN ĐỀ

3
3
4
4
5
5
6
6
LỢI ÍCH CỦA VIỆC GIẢM HA
LỢI ÍCH CỦA VIỆC GIẢM HA
7
7
VẤN ĐỀ KIỂM SOÁT HA
VẤN ĐỀ KIỂM SOÁT HA
8
8
1. Kearney PM, Whelton M, Reynolds K, et
Lancet.
2005;365:217-223.
2. Kearney PM, Whelton M, Reynolds K, et al.
J Hypertens
. 2004; 22:11-19.
TĂNG HUYẾT ÁP KHÁNG TRỊ
TĂNG HUYẾT ÁP KHÁNG TRỊ
ĐỊNH NGHĨA
ĐỊNH NGHĨA
10
10

THA kháng trị là khi HA

THA kháng trị là khi HA
không đạt
không đạt
mục
mục
tiêu điều trị với
tiêu điều trị với
ít nhất 03
ít nhất 03
thuốc có cơ chế
thuốc có cơ chế
tác dụng khác nhau, trong đó lý tưởng có
tác dụng khác nhau, trong đó lý tưởng có
01
01
thuốc
thuốc
lợi tiểu
lợi tiểu
, thường ở liều tối đa
, thường ở liều tối đa
trong khoảng thời gian thích hợp
trong khoảng thời gian thích hợp

Hoặc tăng HA kiểm soát tốt nhưng phải
Hoặc tăng HA kiểm soát tốt nhưng phải
dùng đến 4 loại thuốc THA.
dùng đến 4 loại thuốc THA.

Cộng đồng: thấp

Cộng đồng: thấp

Các cơ sở chuyên khoa: cao
Các cơ sở chuyên khoa: cao

Theo nghiên cứu ALLHAT: có 50% số
Theo nghiên cứu ALLHAT: có 50% số
bệnh nhân THA cần từ 3 loại thuốc hạ
bệnh nhân THA cần từ 3 loại thuốc hạ
HA khác nhau để kiểm soát HA.
HA khác nhau để kiểm soát HA.
11
11
TẦN SUẤT THA KHÁNG TRỊ
TẦN SUẤT THA KHÁNG TRỊ
Đặc điểm BN kết hợp với THA kháng trị
-Lớn tuổi
-HA lúc đầu cao
-Mập phì
-Chế độ ăn nhiều muối
-Suy thận mạn
-Đái tháo đường
-Phì đại thất trái.
-Da đen
-Nữ giới
-Sống ở vùng đông nam nước MỸ.
12
12
•
Đặc điểm BN kết hợp với THA kháng trị

•
Lớn tuổi
•
HA lúc đầu cao
•
Mập phì
•
Chế độ ăn nhiều muối
•
Suy thận mạn
•
Đái tháo đường
•
Phì đại thất trái.
•
Da đen
•
Nữ giới
•
Sống ở vùng đông nam nước MỸ.
TIẾP CẬN THA KHÁNG TRỊ
TIẾP CẬN THA KHÁNG TRỊ
13
13
Xác định THA kháng trị
Loại trừ giả THA kháng trị
Thay đổi lối sống
Ngưng hoặc giảm liều chất gây THA
Tầm soát THA thứ phát
Điều trị thuốc

Tham khảo y kiến chuyên gia
XÁC NHẬN THA KHÁNG TRỊ
XÁC NHẬN THA KHÁNG TRỊ

Bệnh nhân điều trị THA với ít nhất 3
Bệnh nhân điều trị THA với ít nhất 3
loại thuốc HA khác nhau nhưng chưa
loại thuốc HA khác nhau nhưng chưa
đạt
đạt
mục tiêu HA
mục tiêu HA
.
.

Bệnh nhân đạt
Bệnh nhân đạt
mục tiêu HA
mục tiêu HA
nhưng
nhưng
phải dùng ít nhất 4 loại thuốc khác
phải dùng ít nhất 4 loại thuốc khác
nhau.
nhau.
14
14
15
15
JNC 8


Bệnh nhân có tuân thủ điều trị?
Bệnh nhân có tuân thủ điều trị?

Kỹ thuật và điều kiện đo HA có phù hợp
Kỹ thuật và điều kiện đo HA có phù hợp



Loại trừ THA áo choàng trắng
Loại trừ THA áo choàng trắng
16
16
GIẢ THA KHÁNG TRỊ
GIẢ THA KHÁNG TRỊ
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
GIÚP BN TUÂN TRỊ
GIÚP BN TUÂN TRỊ

Thực trạng:
Thực trạng:
17
17
Van Wijk BLG, Klungel OH,
Hypertens
. 2005;23:2101-2107

Những lý do bỏ trị:


Không tái khám
Không tái khám

Không thấy hiệu quả trong điều trị.
Không thấy hiệu quả trong điều trị.

Tác dụng phụ của thuốc
Tác dụng phụ của thuốc

Thiếu quan tâm của người thân
Thiếu quan tâm của người thân

Giải pháp khắc phục:

Thảo luận thân nhân về điều và theo dõi BN.
Thảo luận thân nhân về điều và theo dõi BN.

Thảo luận về tác dụng phụ, giá thành thuốc và
Thảo luận về tác dụng phụ, giá thành thuốc và
bất tiện khi dùng thuốc
bất tiện khi dùng thuốc

Nhấn mạnh vai trò của điều trị trong việc kiểm
Nhấn mạnh vai trò của điều trị trong việc kiểm
soát biến chứng
soát biến chứng
VẤN ĐỀ ĐO HA VÀ HIỆU ỨNG
VẤN ĐỀ ĐO HA VÀ HIỆU ỨNG
ÁO CHOÀNG TRẮNG
ÁO CHOÀNG TRẮNG


Đo huyết áp còn cao tại phòng khám
Đo huyết áp còn cao tại phòng khám
–
Tuân thủ kỹ thuật đo HA?
Tuân thủ kỹ thuật đo HA?

Bệnh nhân có được ngồi nghỉ, tựa lưng ít
Bệnh nhân có được ngồi nghỉ, tựa lưng ít
nhất 5 phút
nhất 5 phút

Băng quấn máy HA quá rộng
Băng quấn máy HA quá rộng

Đo HA ít nhất 2 lần, cách nhau ít nhất 2 phút
Đo HA ít nhất 2 lần, cách nhau ít nhất 2 phút

Không hút thuốc lá, uống rượu, chất có
Không hút thuốc lá, uống rượu, chất có
cafein, bàng quang căng, môi trường ồn ào.
cafein, bàng quang căng, môi trường ồn ào.

Đo HA tại nhà hoặc HA 24h để loại trừ
Đo HA tại nhà hoặc HA 24h để loại trừ
THA áo choàng trắng.
THA áo choàng trắng.
18
18
Thay Đổi Lối Sống

Thay Đổi Lối Sống

Khi THA không cần thay đổi lối
Khi THA không cần thay đổi lối
sống trước rồi mới dùng thuốc.
sống trước rồi mới dùng thuốc.

Bên cạnh phải thực hiện can
Bên cạnh phải thực hiện can
thiệp lối sống xuyên suốt quá
thiệp lối sống xuyên suốt quá
trình điều trị
trình điều trị
19
19
20
20
21
21
NGƯNG HOẶC GIẢM LIỀU
NGƯNG HOẶC GIẢM LIỀU
CÁC CHẤT ẢNH HƯỞNG LÊN HA
CÁC CHẤT ẢNH HƯỞNG LÊN HA

Một số thuốc ảnh hưởng đến việc
Một số thuốc ảnh hưởng đến việc
kiểm soát huyết áp:
kiểm soát huyết áp:
–
Kháng viêm NASAIDs, Corticosteroid.

Kháng viêm NASAIDs, Corticosteroid.
–
Những loại thuốc giống giao cảm: thuốc co mạch điều trị
Những loại thuốc giống giao cảm: thuốc co mạch điều trị
nghẹt mũi, thuốc giảm cân, cocain.
nghẹt mũi, thuốc giảm cân, cocain.
–
Chất kích thích: (methylphenidate, dexmethylphenidate,
Chất kích thích: (methylphenidate, dexmethylphenidate,
extroamphetamine,
extroamphetamine,
–
amphetamine, methamphetamine, modafinil)
amphetamine, methamphetamine, modafinil)
–
Thuốc tránh thai
Thuốc tránh thai
–
Erythropoietin
Erythropoietin
–
Cyclosporiin
Cyclosporiin
–
Thảo dược: cam thảo, ma hoàng.
Thảo dược: cam thảo, ma hoàng.
22
22
TĂNG HUYẾT ÁP THỨ PHÁT
TĂNG HUYẾT ÁP THỨ PHÁT


THƯỜNG GẶP:
THƯỜNG GẶP:
–
Hội chứng ngưng thở
Hội chứng ngưng thở
khi ngủ
khi ngủ
–
Bệnh nhu mô thận
Bệnh nhu mô thận
–
Cường aldosterol
Cường aldosterol
nguyên phát
nguyên phát
–
Hẹp động mạch thận
Hẹp động mạch thận
23
23

ÍT GẶP:
ÍT GẶP:

Bệnh cushing

U tủy thượng thận

Hẹp eo động mạch

chủ

Cường cận giáp

Khối u nội sọ
24
24
TĂNG HUYẾT ÁP THỨ PHÁT
TĂNG HUYẾT ÁP THỨ PHÁT
1. Kaplan NM, Victor R. Kaplan's Clinical Hypertension. 10th ed. Philadelphia, PA:
Lippincott Williams & Wilkins, 2010.
25
25