tư tưởng hồ chí minh về chủ nghĩa xã hội trong quá trình hình thành và phát triển tư tưởng hồ chí minh

Đề bài: T tởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội trong quá trình
hình thành và phát triển t tởng Hồ Chí Minh.
Bài làm
Sinh ra và lớn lên trong một gia đình nhà nho yêu nớc, gần gũi với
nhân dân, Nguyễn Sinh Cung đã kế thừa đợc đức tính nhân hậu, đảm đang
sống chan hòa với mọi ngời của ngời mẹ bà Hoàng Thị Loan. Tấm gơng
lao động cần cù, ý chí kiên cờng vợt qua gian khổ để đạt đợc mục tiêu của cụ
Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc với t tởng thân dân, lấy dân làm hậu thuẫn đã có
ảnh hởng sâu sắc đối với quá trình hình thành nhân cách Nguyễn Tất Thành.
Sau này, những kiến thức học đợc từ ngời cha, bắt gặp t tởng mới của thời đại
đã đạt đợc Hồ Chí Minh nâng lên thành t tởng cốt lõi trong đờng lối chính trị
của mình. Chứng kiến tận mắt cuộc nghèo khổ, bị áp bức, bóc lột đến cùng
cực của đồng bào;
phát huy truyền thống yêu nớc bất khuất của dân tộc, của gia đình, quê hơng,
với sự nhạy cảm đặc biệt về chính trị, Hồ Chí Minh đã sớm nhận ra hạn chế
của những ngời đi trớc và dàn hình thành một t tởng Hồ Chí Minh. Và Hồ
Chí Minh đã tiếp cận chủ nghĩa xã hội theo quan điểm Mac Lênin từ lập
trờng của một ngời yêu nớc đi tìm con đờng giải phóng dân tộc để xây dựng
một xã hội mới tốt đẹp.
I. Cơ sở hình thành t tởng Hồ Chí Minh
1. Cơ sở khách quan
a) Điều kiện ở Việt Nam
Cuối thế kỷ thế XIX và những năm đầu thế kỷ XX, dân tộc Việt Nam
đè nén bở hai tầng áp bức, bóc lột của đế quốc Pháp và chế độ phong kiến
nhà Nguyễn.
Các cuộc khai thác của thực dân Pháp khiến cho xã hội nớc ta có sự
phân hóa giai cấp, giai cấp công nhân, tầng lớp tiểu t sản và t sản xuất hiện.
Sinh viên: Nguyễn Mạnh Tiến
Lớp:09Q309D
1
Không cam chịu làm nô lệ nhân dân Việt Nam đã liên tiếp đứng lên

chống bọn đế qốc phong kiến thực dân. Các phong trào yêu nớc liên tiếp nổ
ra theo hai khuynh hớng phong kiến và t sản nh: phong trào của các phu Nho
yêu nớc Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh, Hoàng Hoa Tham. Nhng tất cả đều
thất bại.
Từ đó đặt ra yêu cầu phong trào cứu nớc của nhân dân ta muốn giành
đợc thắng lợi phải đi theo một con đờng mới.
b) Bối cảnh thời đại
Lịch sử thế giới có những biến chuyển to lớn
Cuối thế kỷ XIX chủ nghĩa t bản từ giai đoạn tự do cạnh tranh chuyển
sang giai doạn độc quyền đã xác lập quyền thống trị của chúng trên phạm vi
toàn thế giới. Chủ nghĩa đế quốc trở thành kẻ thù chung của các dân tộc
thuộc địa.
Thế giới xuất hiện thêm các giai cấp và tầng lớp xã hội mới: công
nhân và t sản. Và xuất hiện các mâu thuẫn đế quốc với đế quốc, thuộc địa với
đế quốc.
Phong trào cách mạng thế giới phát triển mạnh mẽ và trở thành cao
trào với đỉnh cao là Cách mạng Tháng Mời Nga năm 1917. Chính cuộc cách
mạng vĩ đại này đã làm thức tỉnh các dân tộc châu á, mở ra một thời kỳ
mới trong lịch sử loài ngời. Và là một tấm gơng sáng để các dân tộc thuộc
địa noi theo với tinh thần thức tinh thần thức tỉnh dân tộc.
Tháng 3 năm 1919 Quốc tế Cộng sản ra đời, lãnh đạo Đảng Cộng sản
và Phong trào cách mạng quốc tế.
c) Giá trị truyền thống dân tộc
Lịch sử dựng nớc và giữ nớc lâu đời đã hình thành nên những giá trị
truyền thống hết sức đặc sắc và cao quý của dân tộc Việt Nam, trở thành tiền
đề t tởng, lý luận xuất phát và hình thành t tởng Hồ Chí Minh.
Sinh viên: Nguyễn Mạnh Tiến
Lớp:09Q309D
2
Đó là truyền thống yêu nớc, kiên cờng bất khuất, là tinh thần tơng thân

tơng ái, lòng nhân nghĩa, ý thức cố kết cộng đồng, là ý chí vơn lên vợt qua
mọi khó khăn thử thách, là trí thông minh, tài sáng tạo, quý trọng hiền tài,
khiêm tốn tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại để làm giàu cho văn hóa dân
tộc
Trong đó chủ nghĩa yêu nớc truyền thống là t tởng, tình cảm cao quý
thiêng liêng nhất, là chuẩn mực đạo đức cơ bản của dân tộc. Chính sức mạnh
yêu nớc đã thúc dục Nguyễn Tất Thành quyết chí ra đi tìm đờng cứu nớc. Và
Hồ Chí Minh đã đúc kết ra chân lý: Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nớc.
Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xa tới đến nay, mỗi khi Tổ quốc
bị xâm lăng tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh
mẽ, to lớn, nó lớt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ
bán nớc và cớp nớc.
d) Tinh hoa văn hóa nhân loại
Văn hóa phơng Đông: Hồ Chí Minh đã biết chắt lọc những gì tinh túy
nhất trong các học thuyết triết học, tiếp thu những mặt tích cực của Nho
giáo. Đó là các triết lý hành động, t tởng nhập thể, hành đạo, giúp đời, triết lý
nhân sinh, tu sinh dỡng tính, đề cao văn hóa lễ giáo, tạo ra truyền thống hiếu
học.
Về Phật giáo: Hồ Chí Minh tiếp thu và chịu ảnh hởng sâu sắc các t t-
ởng vị tha, từ bi bác ái, cứu khổ cứu nạn, thơng ngời nh thể thơng thân, nếp
sống có đạo đức, trong sạch, giản dị chăm lo việc thiện, tình thần bình đẳng,
dân chủ, chống phân biệt đẳng cấp, chống lời biếng, gắn bó với dân với nớc.
Ngời tìm hiểu chủ nghĩa Tam dân của Tôn Trung Sơn vì thấy trong đó
có những điều thích hợp với điều kiện của nớc ta.
Văn hóa phơng Tây: Ngời tiếp thu các giá trị của bản Tuyên ngôn
nhân quyền và dân quyền của Đại cách mạng Pháp, các giá trị về quyền
Sinh viên: Nguyễn Mạnh Tiến
Lớp:09Q309D
3
sống, quyền tự do, quyền mu cầu hạnh phúc của Tuyên ngôn độc lập ở Mỹ

năm 1976.
Ngời đã biết kết hợp các giá trị truyền thốn của văn hóa phơng Đông
với các thành tựu hiện đại của văn minh phơng Tây. Bác đã biết tự làm giàu
trí tuệ của mình bằng vốn trí tuệ của thời đại, Đông và Tây, vừa tiếp thu, vừa
gạn loc, kế thừa và đổi mới, vận dụng và phát triển. Đấy chính là nét đặc sắc
trong quá trình hình thành nên nhân cách và văn hóa Hồ Chí Minh.
e) Chủ nghĩa Mác Lênin
Chủ nghĩa Mác Lênin là cơ sở thế giới quan và phơng pháp luận
của T tởng Hồ Chí Minh, và là nguồn gốc lý luận trực tiếp quyết định T tởng
Hồ Chí Minh.
Sau khi đọc Sơ khảo thứ nhất những luận cơng về vấn đề dân tộc và
vấn đề thuộc địa của Lênin, Nguyễn ái Quốc đã cảm động, phấn khởi, sáng
tỏ, tin tởng vui mừng đến phát khóc vì tìm thấy con đờng giải phóng dân tộc.
Hồ Chí Minh khẳng định Chủ nghĩa Mác Lênin đối với chúng ta
những ngời cách mạng và nhân dân ta không những là cái cẩm nang thần kỳ,
không những là kim chỉ nam mà còn là mặt trời soi sáng con đờng chúng ta
đi tới thắng lợi cuối cùng, đi tới chủ nghĩa xã hội cộng sản.
Hồ Chí Minh đã tiếp thu chủ nghĩa Mác Lênin với tinh thần độc lập, tự
chủ, sáng tạo. Ngời nắm lấy cốt lõi, linh hồn sống của nó. Đó là phơng pháp
biện chứng duy vật để giải quyết những vấn đề thực tiễn của Việt Nam.
Đây là kết quả quan trọng cả t duy sáng tạo cách mạng của Hồ Chí
Minh trong việc lựa chọn con đờng cách mạng. Nó vợt ra khỏi t duy chính trị
của ngời Việt Nam đơng thời và đến ánh sáng của thời đại mới là chủ nghĩa
Mác Lênin.
2. Nhân tố chủ quan
a) Khả năng t duy và trí tuệ của Hồ Chí Minh
Sinh viên: Nguyễn Mạnh Tiến
Lớp:09Q309D
4
Trong quá trình tìm đờng cứu nớc, Hồ Chí Minh khám phá ra các quy

luật vận động xã hội, đời sống văn hóa và cuộc đấu tranh của các dân tộc
trong hoàn cảnh cụ thể kháo quát thành lý luận, đem lý luận chỉ đạo hoạt
động thực tiễn và đợc kiểm nghiệm trong thực tiễn. Nhờ vào con đờng nhận
thức nh vậy mà lý luận của Hồ Chí Minh mang giá trị khách quan, cách
mạng và khoa học.
b) Phẩm chất đạo đức và năng lực hoạt động thực tiễn
Khả năng t duy độc lập, tự chủ, sáng tạo, cộng với đầu óc phê phán
tinh tờng, sáng suốt trong việc nhận xét, đánh giá các sự vật, sự việc xung
quanh.
Bản lĩnh kiên định, luôn tin vào nhân dân, khiêm tốn, bình dị, ham học
hỏi, nhạy bén với cái mới, có phơng pháp biện chứng, có đầu óc thực tiễn.
Sự khổ công học tập để chiếm lĩnh đỉnh cao tri thức nhân loại, là tâm
hồn của một nhà yêu nớc chân chính, một chiến sĩ cộng sản nhiệt thành cách
mạng, một trái tim yêu nớc thơng dân, sẵn sàng hy sinh vì độc lập tự do của
Tổ quốc, hạnh phúc của đồng bào.
Có thể nói t tởng Hồ Chí Minh là sản phẩm tổng hòa của những điều
kiện khách quan và chủ quan, của truyền thống văn hóa dân tộc và tinh hoa
văn hóa nhân loai. Cùng với thực tiễn dân tộc và thời đại đợc Hồ Chí Minh
tổng kết, chuyển hóa sắc sảo, tinh tế với một phơng pháp khoa học, biện
chứng, t tởng Hồ Chí Minh đã trở thanh t tởng Việt Nam hiện đại.
II. Quá trình hình thành và phát triển t tởng Hồ Chí
Minh
1. Thời kỳ trớc năm 1911: Hình thành t tởng yêu nớc và chí hớng cứu n-
ớc:
Hồ Chí Minh lúc nhỏ tên là Nguyễ Sinh Cung sinh ngày 19-5-1980
trong một gia đình nhà nho yêu nớc, gần gũi với nhân dân.
Sinh viên: Nguyễn Mạnh Tiến
Lớp:09Q309D
5
Cụ Phó bản đã có ảnh hởng sâu sắc tới quá trình hình thành nhân cách

của Nguyễ Tất Thành. Sau này những kiến thức học đợc từ ngời cha, bắt gặp
t tởng mới của thời đại đã đợc Hồ Chí Minh nâng lên thành t tởng cốt lõi
trong đờng lối chính trị của mình.
Ngời còn chịu ảnh hởng về t tởng, tình cảm từ cuộc sống của ngời mẹ:
nhân hậu, đảm đang, sống chan hòa với mọi ngời.
Thuở thiếu thời, Nguyễn Tất Thành đã tận mắt chứng kiến cuộc sống
nghèo khổ, bị áp bức, bóc lột đến cùng cực của đồng bào, nhìn thấy tội ác
của thực dân Pháp, sự hèn nhát của bọn phong kiến, và những bài học thất
bại của các nhà yêu nớc tiền bối. Tất cả đã thôi thúc Ngời ra đi tìm một con
đờng mới để cứu nớc, cứu dân.
Phát huy truyền thống yêu nớc của dân tộc, truyền thống tốt đẹp của
quê hơng, gia đình và sự nhạy cảm đặc biệt về chính trị, Hồ Chí Minh đã
sớm nhận ra hạn chế củ những ngời đi trớc. Đợc Phan Bội Châu định đa sang
Nhật để du học và để làm cách mạng , nhng Nguyễn Tất Thành đã từ chối
bởi vì nghĩ rằng, nhờ Nhật chống Pháp thì chẳng khác nào đa cọp cửa trớc,
rớc beo cửa sau
Nguyễn Tất Thành cho rằng cần phải tìm hiểu về thế giới, về nớc Pháp
và các nớc khác, về tự do, bình đẳng, bác ái của nớc Cộng hòa Pháp trớc khi
lựa chọn con đờng cách mạng cho dân tộc mình.
Tháng 9-1911, Nguyễn Tất Thành đã tâm sự: Tôi muốn đi ra nớc
ngoài, xem nớc Pháp và các nớc khác. Sau khi xem xét họ làm nh thế nào, tối
sẽ trở về giúp đồng bào chúng ta. Hành động là hết sức sáng tạo mang tính
cách mạng chỉ có ở Nguyễn Tất Thành.
2. Thời kỳ từ năm 1911 1920: Tìm thấy con đ ờng cứu nớc, giải phóng
dân tộc:
Sinh viên: Nguyễn Mạnh Tiến
Lớp:09Q309D
6
Năm 1911, Nguyễn Tất Thành rời Tổ quốc sang phơng Tây tìm đờng
cứu nớc. Đây là việc mới mẻ cha từng có ở các bậc tiền bối.

Ngời đã nghiên cứu các cuộc cách mạng lớn trên thế giới: cách mạng
Pháp và cách mạng Mỹ. Và Ngời cho rằng là hai cuộc cách mạng T sản nhng
không đến nơi, không triệt để vì nhân dân vẫn còn đói nghèo, lầm than.
Năm 1917, Bác đang hoạt động tại Pháp, và tham gia các phong trào
rất sôi nổi. Và cách mạng Tháng mời Nga đã nổ ra. Ngời đã hớng tới ánh
sáng của Cách mạng Tháng mời Nga và chịu ảnh hởng sâu sắc của con đờng
cách mạng này.
Ngày 18-6-1919, Ngời đã lấy tên là Nguyễn ái Quốc thay mặt cho
những ngời Việt Nam yêu nớc gửi tới hội nghị Vécxây bản yêu sách tám
điểm đòi quyền tự do, bình đẳng cho nhân dân Việt Nam, vạch trần tội ác
của Pháp. Nhng bản yêu sách không đợc hội nghị quan tâm.
Tháng 7-1920, lần đầu tiên Ngời đọc bản sơ khảo lần thứ nhất những
luận cơng về vấn đề dân tộc và thuộc địa của Lênin đăng trên báo Nhân đạo.
Qua lăng kính của chủ nghĩa yêu nớc chân chính thì Ngời đã tìm thấy ở đó
con đờng yêu nớc, giải phóng dân tộc.
Tháng 12-1920, tại đại hội lần thứ 18 của Đảng cộng sản Pháp, Ngời
đã bỏ phiếu gia nhập Quốc tế cộn sản và tham gia sáng lập Đảng cộng sản
Pháp.
Nguyễn ái Quốc đã khám phá và lựa chọn chính xác con đờng giải
phóng dân tộc Việt nam là muốn cứu nớc và giải phóng dân tộc Việt Nam
không còn con đờng nào khác ngoài con đờng cách mạng vô sản.
3. Thời kỳ từ năm 1921 1930: Hình thành cơ bản t tởng về cách mạng
Việt Nam
Trong giai đoạn này, Nguyễn ái Quốc có những hoạt động thực tiễn
và hoạt động lý luận hết sức phong phú, sôi nổi trên địa bàn các nớc: Từ năm
Sinh viên: Nguyễn Mạnh Tiến
Lớp:09Q309D
7
1921 đến trớc tháng 6 năm 1923 Nguyễn ái Quốc hoạt động tại Pháp. Tháng
6-1923 đến tháng 11-1924 Bác hoạt động tại Liên Xô. Từ 1924-1927 Bác trở

về Quảng Châu, Trung Quốc hoạt động. Năm 1928 Bác trở về và hoạt động
tại Đông bắc Thái Lan đến năm 1929. Và trong thời gian này t tởng Hồ Chí
Minh về cách mạng Việt Nam đã hình thành cơ bản.
Ngời tham gia sáng lập các tổ chức: Tháng 7-1921, thành lập hội liên
hiệp thuộc địa và xuất bản tờ báo ngời cùng khổ. Tháng 6-1925, hội Việt
Nam cách mạng thanh niên . Đây là sự chuẩn bị đầu tiên cho sự ra đời của
Đảng Cộng sản, ra đời tờ báo Thanh niên và cơ quan ngôn luận. Tháng 7-
1925, hội liên hiệp các dân tộc bị áp bức ở Đông á.
Các tác phẩm chính của Bác: Bản án chế độ thực dân Pháp (1925), Đ-
ờng cách mệnh (1927), Cơng lĩnh đầu tiên của Đảng (1930) và nhiều bài viết
khác của Ngời.
Thông qua các tác phẩm và bài báo thì Nguyễn ái Quốc đã hình thành
nên những đặc điểm độc đáo và sáng tạo của cách mạng Việt Nam sau đây:
Bản chất của chủ nghĩa thực dân là ăn cớp và giết ngời. Vì vậy,
chủ nghĩa thực dân là kẻ thù chung của các dân tộc thuộc địa, của giai cấp
công nhân và nhân dân lao động toàn thế giới.
Cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại mới theo con đờng cách
mạng vô sản thế giới. Giải phóng dân tộc phải gắn liền với giải phóng nhân
dân lao động, giải phóng giai cấp công nhân.
Cách mạng thuộc địa và cách mạng chính quốc có quan hệ mật thiết
với nhau. Cách mạng thuộc địa không lệ thuộc vào cách mạng chính quốc
mà có tính chủ động độc lập với cách mạng thuộc địa, có khả năng giành
thắng lợi trớc cách mạng chính quốc và giúp cho cách mạng chính quốc
trong việc giải phóng hoàn toàn.
Sinh viên: Nguyễn Mạnh Tiến
Lớp:09Q309D
8
Cách mạng thuộc địa trớc hết là một cuộc dân tộc cách mạng, đánh
đuổi đế quốc xâm lợc, giành độc lập tự do.
ở một nớc nông nghiệp lạc hậu thì cách mạng giải phóng dân tộc

muốn giành đợc thắng lợi thì cần phải thu phục, lôi cuốn đợc nông dân đi
theo, cần xây dựng khối công nông liên minh là động lực cho cách mạng.
Đồng thời cần phải thu hút, tập hợp rộng rãi các giai cấp xã hội khác vào trận
tuyến đấu tranh chung của dân tộc.
Phải đoàn kết liên minh với các lực lợng cách mạng quốc tế, song phải
nêu cao tinh thần tự lực, tự cờng, không đợc ỷ lại, trông chờ sự giúp đỡ quốc
tế.
Cách mạng muốn thành công trớc hết phải có Đảng lãnh đạo, vận
động và tổ chức quần chúng đấu tranh. Đảng có vững mạnh cách mạng mới
thành công.
Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân, của khối đại đoàn
kết dân tộc. Phải tổ chức quần chúng lãnh đạo và tổ chức đấu tranh bằng các
hình thức và khẩu hiệu thích hợp. Phơng pháp đấu tranh gdp iành chính
quyền, giành lại độc lập, tự do là bằng bạo lực của quần chúng, và có thể
bằng phơng thức khởi nghĩa dân tộc. Đây là quan điểm cơ bản đầu tiên của
Nguyễn ái Quốc về nghệ thuật vận động quần chúng và tiến hành đấu tranh
cách mạng.
Những quan điểm, t tởng cách mạng trên đã tạo ra một xung lực mới,
một chất men kích thích, thúc đẩy phong trào dân tộc phát triển theo xu hớng
mới của thời đại.
4. Thời kỳ từ 1930-1945: Vợt qua thử thách, kiên trì giữ vững lập trờng
cách mạng
Sinh viên: Nguyễn Mạnh Tiến
Lớp:09Q309D
9
Cuối năm 1920 - đầu năm 1930, Quốc tế cộng sản chi phối nặng bởi
khuynh hớng tả, khuynh hớng này tác động trực tiếp vào phong trào cách
mạng Việt Nam.
Trên cơ sở xác định con đờng phải đi của cách mạng Việt Nam,
Nguyễn ái Quốc kiên trì bảo vệ quan điểm của mình về vấn đề dân tộc và

vấn đề giai cấp, về cách mạng giải phóng dân tộc thuộc địa và cách mạng vô
sản, chống lại những biểu hiện tả khuynh và biệt phái trong Đảng.
Thực tiễn đã chứng minh quan điểm của Ngời là đúng.
Từ năm 1936-1939, thành lập Mặt trận nhân dân phản đế Đông Dơng
và từ năm 1939 đặt vấn đề giải phóng dân tộc lên hàng đầu.
Ngày 28-1-1941, sau 30 năm hoạt động ở nớc ngoài, Nguyễn ái Quốc
đã trở về Tổ Quốc.
Từ ngày 10 đến ngày 19-5-1941, Hội nghị Trung ơng lần thứ tám họp
tại Pác Bó (Cao Bằng) dới sự chủ trì của Nguyễn ái Quốc, Ban Chấp hành
Trung ơng Đảng Cộng sản Đông Dơng đã hoàn chỉnh việc chuyển hớng
chiến lợc của cách mạng Việt Nam. Những t tởng và đờng lối đúng đắn, sáng
tạo theo t tởng Hồ Chí Minh đợc đa ra và thông qua trong Hội nghị này có ý
nghĩa quyết định chiều hớng phát triển của cách mạng giải phóng dân tộc ở
nớc ta, dẫn đến thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Ngày 2-9-1945, trong bản Tuyên ngôn đọc lập khai sinh ra nớc Viêt
Nam Dân chủ Cộng hòa, Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh các quyền cơ bản của
các dân tộc trên thế giới, trong đó có Việt Nam: Tất cả các dân tộc trên thế
giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung s-
ớng và quyền tự do, Nớc Việt Nam có quyền hởng tự do và độc lập và sự
thật đã thành một nớc tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem
tất cả tinh thần và lực lợng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do,
độc lập ấy.
Sinh viên: Nguyễn Mạnh Tiến
Lớp:09Q309D
10
Tuyên ngôn độc lập là một văn kiện lịch sử có giá trị to lớn, trong đó
độc lập, tự do gắn với phơng hớng phát triển đi lên chủ nghĩa xã hội, là t tởng
cốt lõi đợc Hồ Chí Minh phác thảo trong Cơng lĩnh của Đảng năm 1930, nay
trở thành hiện thực cách mạng đồng thời trở thành chân lý của sự nghiệp đấu
tranh giải phóng dân tộc, xây dựng xã hội mới của dân tộc ta.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám và khai sinh ra nớc Việt Nam
Dân chủ Cộng hòa là thắng lợi của chủ nghĩa Mác Lênin đợc vận dụng
đúng đắn với hoàn cảnh của Việt Nam, là thắng lợi của t tởng độc lập dân tộc
gắn liền với chủ nghĩa xã hội của Hồ Chí Minh.
5. Thời kỳ 1945-1969: T tởng Hồ Chí Minh tiếp tục phát triển, hoàn
thiện
Ngày 23-9-1945, Pháp núp sau quân đội Anh gây hấn ở Nam Bộ. ở
miền Bắc, hơn 20 vạn quân Tởng kéo vào âm mu tiêu diệt Đảng ta và bóp
chết nớc Việt Nam.
Đứng trớc tình thế ngàn cân treo sợi tóc Hồ Chí Minh đã chèo lái
con thuyền cách mạng Việt Nam vợt qua ghềnh thác hiểm trở tới bến bờ
thắng lợi.
Trong nớc, Ngời củng cố chính quyền non trẻ, diệt giặc dốt, giặc đói,
khắc phục nạn tài chính thiếu hụt.
Về đối ngoại, Ngời vận dụng chính sách khôn khéo, mềm dẻo, thêm
bạn bớt thù, tranh thủ thời gian chuẩn bị thế và lực cho kháng chiến lâu dài.
Ngày 19-12-1946, Hồ Chí Minh phát động cuộc kháng chiến toàn
quốc chống thực dân Pháp. Lúc này Ngời chính là linh hồn của cuộc kháng
chiến. Ngời đề ra đờng lối vừa kháng chiến, vừa kiến quốc, thực hiện kháng
chiến toàn dân, toàn diện, trờng kỳ, tự lực cánh sinh.
Năm 1951, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng, đa Đảng ra
hoạt động công khai với tên là Đảng lao động Việt Nam.
Sinh viên: Nguyễn Mạnh Tiến
Lớp:09Q309D
11
Năm 1954, dới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, cuộc
kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lợc của nhân dân ta kết thúc thắng
lợi.
Thắng lợi này là do sự lãnh đạo tài tình sáng suốt của Đảng ta, đứng
đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, thắng lợ của đờng lối chiến tranh nhân dân,

thắng lợi của T tởng Hồ Chí Minh, vừa kháng chiến vừa xây dựng chế độ dân
chủ nhân dân, vận dụng sáng tạo nguyên lý chiến tranh cách mạng của chủ
nghĩa Mác Lênin vào hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam, vừa gây dựng chính
quyền dân chủ nhân dân, vừa gây dựng mầm mống cho chủ nghĩa xã hội trên
đất nớc Việt Nam.
III. Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội
trong quá trình hình thành và phát triển T tởng Hồ
Chí Minh.
Những năm tháng bôn ba tìm đờng cứu nớc, Hồ Chí Minh tiếp thu lý
luận về chủ nghĩa xã hội khoa học của lý luận Mac- Lênin trớc hết là từ khát
vọng giảiphóng dân tộc Việt Nam. Ngời tìm thấy trong lý luận Mac Lênin
là sự thống nhất biện chứng của giải phóng dân tộc, giảI phóng xã hội, giải
phóng con ngời. Hồ Chí Minh đã thấy rõ tính tất yếu sự gắn lion giữa độc lập
dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Độc lập dân tộc là tiền đề, là điều kiện tiên
quyết để xây dựng chủ nghĩa xã hội; xây dựng chủ ngĩa xã hội là một điều
kiện bảo đảm vững chắc,đồng thời là mục tiêu cho độc lập dân tộc hớng tới.
Trong quá trình hình thành t tởng Hồ Chí Minh, Ngời đã nhận thấy
chủ nghĩa xã hội là một chế độ xã hội có nền kinh tế phát triển cao, gắm liền
với sự phát triển của khoa học kỹ thuật dựa trên cơ sở năng suất lao động xã
hội cao, sức sản xuất luôn luôn phát triển với nền tảng phát triển khoa học kỹ
thuật, ứng dụng có hiệu quả những thành tựu khoa học kỹ thuâthcuar
nhân loại. Ngời đã nhận thấy chủ nghĩa xã hội là chế độ xã hội không còn
Sinh viên: Nguyễn Mạnh Tiến
Lớp:09Q309D
12
ngời bóc lột ngời, không còn áp bức, bất công, thực hiện chế độ sở hữu xã
hội về t liệu sản xuất và thực hiện nguyên tắc phân phối theo lao động. Đó là
một xã hội đợc xây dựng trên nguyên tắc công bằng, hợp lý.
Hồ Chí Minh đã nhận ra rằng chủ nghĩa xã hội là hiện thân đỉnh cao
của tiến trình tiến hóa lịch sử nhân loại; chủ nghĩa xã hội là sự tổng hợp

quyện chặt ngay trong cấu trúc nội tại của nó, một hệ thống giá trị làm nền
tảng điều chỉnh các quan hệ xã hội, đó là độc lập, tự do, bình đẳng, công
bằng, dân chủ, bảo đảm quyền con ngời bắc ái, đoàn kết, hữu nghị trong
đó có những giá trị tạo tiền đề, có giá trị hạt nhân. Tất cả những giá trị cơ
bản này là mục tiêu chủ yếu của chủ nghĩa xã hội. Một khi tất cả các giá trị
đó đã đạt đợc thì loài ngời sẽ vơn tới lý tởng cao nhất chủ nghĩa xã hội, đó là
liên hợp tự do của những ngời lao động mà CacMac,PhAngghen đã dự
báo.
Hồ Chí Minh đã ý thức đợc rõ ràng giá trị của chủ nghĩa xã hội về mặt
lý luận là quan trọng nhng vấn đề quan trọng hơn là tìm ra con đờng để thực
hiện những giá trị này. Và thể hiện trong t tởng của Ngời đó là: mục tiêu
chung của chủ nghĩa xã hội và mục tiêu phấn đấu của Ngời là một, đó là độc
lập, tự do cho dân tộc, hạnh phúc cho nhân dân; đó là làm sao cho nớc ta đợc
hoàn toàn độc lập, tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng đợc
học hành. Theo Hồ Chí Minh hiểu mục tiêu chủ nghĩa xã hội nghĩa là nắm
bắt nội dung cốt lõi, con đờng lựa chọn và bản chất thực tế xã hội mà chúng
ta phấn đấu xây dựng. Tiếp cận chủ nghĩa xa hội về phơng diện mục tiêu là
một nét thờng gặp, thể hiện phong cách và t duy lý luận khái quát của Hồ
Chí Minh. Hồ Chí Minh có nhiều cách đề cập mục tiêu của chủ nghĩa xã hội.
Có khi Ngời trả lời một cách trực tiếp: Mục đích của chủ ngĩa xã hội là gì?
Nói một cách đơn giản và dễ hiểu là không ngừng nâng cao đời sống vật chất
và tinh thần của nhân dân, trớc hết là nhân dân lao động. Hoặc Mục đích
của chủ nghĩa xã hội là không ngừng nâng cao mức sống của nhân dân. Có
Sinh viên: Nguyễn Mạnh Tiến
Lớp:09Q309D
13
khi Ngời còn diễn giải mục tiêu khái quát này thành các tiêu chí cụ thể:
Chủ nghĩa xã hội là làm sao cho nhân dân đủ ăn, đủ mặc, ngày càng sung s-
ớng, ai nấy đợc đi học, ốm đau có thuốc, già không lao động đợc thì nghỉ,
những phong tục tập quán không tốt dần đợc xóa bỏ . Tóm lại xã hội

ngày càng tiến, vạt chất ngyaf càng tăng, tinh thần ngày càng tốt, đó là chủ
nghĩa xã hội. Có khi Ngời nói một cách gián tiếp, không nhắc đến chủ ngĩa
xã hội nhng xét về bản chất đó cũng chính là mục tiêu của chủ ngĩa xã hội
theo quan niệm của Ngời.
Hồ Chí Minh đã nhận thấy mục tiêu cao nhất của chủ ngĩa xã hội là
nâng cao đời sống nhân dân, đó là sự tin tởng cao độ vào lý tởng vì dân.
Theo Ngời muốn nâng cao đời sống nhân dân phải tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Chỉ rõ và nêu bật mục tiêu của chủ ngĩa xã hội, Hồ Chí Minh đã khẳng định
tính u việt của chủ nghĩa xã hội so với chế độ xã hội đã tồn tại trong lịch sử,
chỉ ra nhiệm vụ giải phóng con nguời một cách toàn diện, theo các cấp độ: từ
giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp xã hội đến giải phóng từng cá nhân
con ngời, hình thành các nhân cách phát triển tự do.
Và bên cạnh đó, Ngời còn cho rằng văn hóa là một mục tiêu cơ bản
của cách mạng xã hội chủ nghĩa. Ngời đã nhìn ra: phải xã hội hóa chủ nghĩa
xã hội về nội dung . Xem con ngời là động lực quan trọng nhất, Ngời đã
nhận thấy ở động lực này có sự kết hợp giữa cá nhân( sức mạnh cá thể ) với
xã hội( sức mạnh cộng đồng ). Ngời cho rằng không có chế độ xã hội nòa coi
trọng lợi ích chính đáng của cá nhân con ngời bằng chế độ xã hội chủ nghĩa.
Truyền thống yêu nớc của dân tộc, sự đoàn kết cộng đồng, sức lao động sáng
tạo của nhân dân, đó là sức mạnh tổng hợp tạo nên động lực quan trọng của
chủ nghĩa xã hội.
Nhận thấy những vấn đề cốt lõi, cơ bản nhất của mối quan hệ giữa chủ
nghiã xã hội và độc lập dân tộc, trên cơ sở vận dụng sáng tạo và phát triển
chủ nghĩa Mac Lênin, t tởng Hồ Chí Minh đã trở thành tài sản vô giá, cơ
Sinh viên: Nguyễn Mạnh Tiến
Lớp:09Q309D
14
sở lý luận và kim chỉ nam xho việc kiên trì, giữ vững định hớng xã hộ chủ
nghĩa.
Hồ Chí Minh là ngời tìm ra con đờng giải phóng dân tộc Việt Nam:

con đờng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đó cũng chính là
mục tiêu cao cả, bất biến của toàn Đảng, toàn dân ta. Ngời đã khẳng định
rằng: chỉ có chủ nghĩa cộng sản mới cứu nhân loại, đem lại cho mọi ngời
không phân biệt chủng tộc và nguồn gốc sự tự do, bình đẳng, bắc ái, đoàn
kết, ấm no trên quả đất, việc làm cho mọi ngời và vì mọi ngời .
Hồ Chí Minh đã tìm ra nền cộng hòa thế giới chân chính, xóa bỏ
những biên giới t bản chủ nghĩa cho đến nay chỉ là vách tờng dài ngăn cản
những ngời lao động trên thế giới hiểu nhau và thơng yêu nhau. ấy chính là
mối quan hệ qua lại khăng khít giữa độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội để
tạo lên một t tởng Hồ Chí Minh.
Sinh viên: Nguyễn Mạnh Tiến
Lớp:09Q309D
15