1
Lời mở đầu
Việc dạy thêm học thêm tràn lan trong một thời gian dài đã được nhiều người
coi là tệ nạn, đã làm nảy sinh các tiêu cực trong ngành giáo dục, như: việc ép buộc
học sinh học thêm đế thu tiền làm giàu bất chính; cắt xén chuông trình trong giò'
chính khoá đưa vào nội dung dạy thêm nhằm thu hút học sinh học thêm; cho điểm
không công bằng, thường dễ dãi với những học sinh học thêm, trù dập những học
sinh không học thêm với mình v.v Dần đến các tác hại là làm giảm chất lượng các
giờ dạy trên lóp, ảnh hưởng đến chất lượng dạy học nói chung. Học sinh có động cơ
thái độ học tập không đúng đắn, học đối phó, tham gia học thêm chủ yếu vì điểm chứ
không vì kiến thức. Nhiều học sinh học lệch hoặc tham gia học thêm liên tục, nhiều
môn, gây tình trạng quá tải, căng về tâm lý, trái với chủ trương giáo dục toàn diện của
ngành giáo dục. Nghiêm trọng nhất của tệ nạn dạy thêm học thêm tràn lan là làm
giảm uy tín của người giáo viên trong mắt học sinh và phụ huynh, làm mất lòng tin
của nhân dân với nhà trường, góp phần làm nảy nở tiêu cực trong giáo dục, ảnh
hưởng xấu đến chất lượng giáo dục nói chung.
Tuy nhiên, công bằng mà nói, không phải cứ dạy thêm học thêm là xấu, việc
dạy thêm học thêm trong chừng mực nào đó đã có những tác động tích cực đáng kế
trong việc nâng cao chất lượng dạy học. Việc dạy thêm học thêm thường gắn liền với
mức sống của nhân nhân trên địa bàn dân cư. ở đâu có mức thu nhập kinh tế thấp thì
việc vận động học sinh học chính khoá đã là một thành công, nên vấn đề dạy thêm
học thêm hầu như không xảy ra. Yeu tố chủ động trong vấn đề chọn thầy đế học được
tăng theo trình độ cấp học và lứa tuổi học sinh, những học sinh lớp dưới thường có
tâm lý ngại giáo viên, thường đi học thêm theo sự gợi ý của giáo viên vì lo sợ trù dập.
Cũng có giáo viên dạy thêm cho học sinh nhỏ tuối là theo nhu cầu gia đình muốn thầy
cô giữ hộ đế khói đi chơi lêu lổng dễ bị các tiêu cực xã hội quyến rũ.
Từ những góc nhìn khác nhau mà dư luận xã hội theo hai hướng trái ngược:
- Cho dạy thêm học thêm là tệ nạn, nên chấm dứt ngay. Kiên quyết xử lý
nghiêm những người dạy thêm hoặc tiếp tay cho việc tố chức dạy thêm học thêm.
-Cho dạy thêm học thêm là việc đáp ứng nhu cầu chính đáng của phụ huynh
và học sinh, nhằm bố trợ, nâng cao kiến thức đế các em có kết quả học tập thi cử
được tốt hơn.
Cả hai quan điếm trên đều nhận thức chưa thực đầy đủ về vấn đề dạy thêm
học thêm. Quan điểm của Nhà nước ta là chống tiêu cực trong dạy thêm học thêm,
chứ không phải là chống dạy thêm học thêm. Việc dạy thêm học thêm phải được tổ
chức có sự quản lí, trên cơ sở tự nguyện không ép buộc, đảm bảo điều kiện về người
2
dạy, người học, cơ sở vật chất phục vụ dạy học, lượng kiến thức phù hợp, lệ phí thu
trong phạm vi cho phép thì dạy thêm học thêm đem lại kết quả thực sự, đóng vai trò
tích cực trong việc nâng cao chất lượng học tập của học sinh. Như vậy, việc dạy thêm
học thêm Nhà nước ta không cấm, nhưng phải thực hiện theo đúng quy định.
Hiện nay, các văn bản hướng dẫn tổ chức thực hiện dạy thêm học thêm gồm
có:
-Chỉ thị số 15/2000/CT- BGD-ĐT, ngày 17 tháng 5 năm 2000 của Bộ trưởng
Bộ Giáo dục và Đào tạo về các biện pháp cấp bách tăng cường quản lí dạy thêm, học
thêm.
-Công văn số 775/GD-ĐT, ngày 19 tháng 12 năm 2000 của Sở Giáo dục - Đào
tạo Quảng Bình về việc quản lí dạy thêm, học thêm.
-Quyết định số 38/2005/QĐ-UBND, ngày 28 tháng 7 năm 2005 của Uỷ ban
nhân dân tỉnh V/v ban hành Quỉ định dạy thêm, học thêm ngoài giờ chính khocì trên
địa bàn tỉnh Quảng Bình.
-Quyết định số 03/2007/QĐ-BGDĐT ngày 31 tháng 01 năm 2007 của Bộ
Giáo dục & Đào tạo Ban hành Quỉ định vê dạy thêm học thêm.
-Công văn số 3198/BGDĐT-GDTrH, ngày 12 tháng 4 năm 2007 của Bộ Giáo
dục & Đào tạo V/v đôn đốc triến khai thực hiện Quy định về dạy thêm, học thêm.
-Quyết định số 10/2007/QĐ-ƯBND ngày 06 tháng 6 năm 2007 của ưỷ ban
nhân dân tỉnh Quảng Bình V/v ban hành Qui định về dạy thêm, học thêm ngoài giờ
chỉnh khoả trên địa bàn tỉnh Quảng Bình.
ở tỉnh ta, việc dạy thêm, học thêm còn nhỏ lẻ chưa tràn lan và trở thành tệ nạn,
song tình trạng dạy thêm, học thêm không đúng quy định làm cho nhân dân chưa thật
sự đồng tình ủng hộ. Nhò' các văn bản hướng dẫn của trung ương và địa phương, thời
gian qua, việc quản lí dạy thêm, học thêm trên địa bàn toàn tỉnh đã có chuyển biến
tích cực và đạt được những kết quả bước đầu. Tuy nhiên, các văn bản ra đời với nhiều
thời điếm khác nhau, có những điều chỉnh khác nhau, việc hiểu hết các nội dung theo
quy định và thực hiện đúng theo quy định không phải là dễ nên tình trạng dạy thêm,
học thêm không đúng quy định vẫn còn xấy ra. Trong việc tố chức và quản lí dạy
thêm, học thêm cũng có nhiều vướng mắc. Vì vậy tôi đã chọn nội dung nghiên cứu là
giải quyết một số vướng mắc trong tố chức, quản lý dạy thêm học thêm.
Trong phạm vi của tiếu luận, tôi không đi sâu giải quyết nhiều vấn đề phức tạp
diễn ra trên thực tế. Đe góp một phần thực hiện ý tưởng trong lĩnh vực này, tôi đã
chọn đề tài Giải quyết vướng mắc về tố chức dạy thêm, học thêm tại trường THPT B.
3
đế làm tiếu luận tốt nghiệp khoá học Trung cấp lý luận chính trị.
Nội dung tiểu luận gồm:
1. Mô tả tình huông.
2. Phân tích nguyên nhân và hậu quả.
3. Xác định mục tiêu xử lý tình huông.
4. Xây dựng các phương án giải quyêt vân đê và lựa chọn phương án.
5. Ke hoạch tô chức thực hiện phương án được lựa chọn.
6. Một so kiến nghị.
I - Mô tả tình huống
Tháng 3 năm 2007, Bộ Giáo dục & Đào tạo có công văn số yêu cầu các địa
phương rà roát lại tình hình học sinh yếu, kém báo cáo Bộ đồng thời có kế hoạch cụ
thể bồi dưỡng trình độ cho học sinh yếu kém trong năm học và thời gian hè đế giảm
thiếu số lượng học sinh lưu ban, khắc phục hiện tượng học sinh ngồi nhầm lóp. Cũng
vào thời gian đó Sở Giáo dục - Đào tạo nhận được đơn của một số phụ huynh (không
nêu tên) phản ánh trường THPT B. tố chức dạy thêm trái phép. Sở Giáo dục - Đào tạo
đã cử tố cán bộ thanh tra về trường THPT A nắm tình hình.
Trường THPT A là một trường THPT bán công vùng nông thôn trường được
xây dựng khang trang, khuôn viên trường rộng rãi, thoáng mát, đạt tiêu chuẩn xanh,
sạch, đẹp . Đội ngũ giáo viên đoàn kết, cán bộ quản lý có kinh nghiệm, tuy nhiên chât
lượng học sinh đại trà so với mặt băng chung toàn tỉnh tưong đối thấp.
Ket quả thanh tra bước đầu cho thấy : Trường THPT A có tố chức dạy thêm
cho học sinh ngoài giờ chính khoá, các lớp học thêm đều tố chức tại trường, số lượng
không quá 40 em mỗi lóp, thu tiền mỗi em 2000đ/buổi. Việc học thêm đã được thông
qua Hội đồng nhà trường, Hội phụ huynh và được phụ huynh học sinh đồng tình.
Bên cạnh đó, tổ thanh tra cũng phát hiện thêm có một số giáo viên dạy học tại
nhà, không có sự cho phép của nhà trường và chính quyền địa phương, như vậy các
giáo viên này đă vi phạm Quy định về dạy thêm, học thêm.
Tố thanh tra đã hội ý với lãnh đạo nhà trường, lập biên bản yêu cầu lãnh đạo
nhà trường ký xác nhận, trong đó có kết luận ” Trường THPT A đã vi phạm hai
khuyết điểm: thứ nhất về tố chức dạy thêm không đúng quy định ; thứ hai là quản lý
giáo viên chưa chặt chẽ trong vấn đề dạy thêm học thêm
BGH trường THPT A không nhất trí với kết luận trên với các lí do sau :
4
-Trường THPT bán công là loại trường có đặc thù riêng về chất lượng đầu vào
nên được phép dạy thêm : Theo khoản 3, Điều 18- Quy chế tố chức và hoạt động của
các trường ngoài công lập, Ban hành kèm theo Quyết định số 39/200l/QĐ-BGD&ĐT
ngày 28/8/2001 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo có ghi ’’Trường ngoài công
lập thực hiện thời gian học tập theo biên chế năm học như các trường công lập cùng
cấp học, bậc học. Riêng các trường THCS, THPT được bố sung thời gian học tập
không quá 4 tuần/năm nhằm bảo đảm mặt bằng kiến thức và kết quả các kỳ thi tốt
nghiệp, thi tuyến sinh vào cấp học, bậc học cao hơn”
-Theo công văn số 1381/BGD ĐT-GDTrH, ngày 12/02/2007 của Bộ Giáo dục
& Đào tạo về việc chỉ đạo rà soát, giúp đỡ học sinh học lực yếu kém, Bộ yêu cầu phải
có biện pháp giúp dở học sinh học lực yếu kém, áp dụng trong học kì II và hè năm
học 2006-2007.
-Trường tổ chức dạy thêm ở trường, cơ sở vật chất, điều kiện dạy học đảm bảo
quy định về vệ sinh trường học; số học sinh không quá 40 em/lóp. số tiền thu dưới
5000đ/buôi mồi học sinh tất cả đều tuân theo Quyết định số 38/2005/QĐ-UBND,
ngày 28 tháng 7 năm 2005 của Ưỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Bình về việc han hành
Qui định dạy thêm, học thêm ngoài giờ chính khoá trên địa hàn tỉnh Quảng Bình.
-Giáo viên dạy tại nhà không báo cáo nhà trường nên nhà trường không biết,
vả lại chính quyền địa phương không có phản đối gì, phụ huynh và học sinh là người
quen biết của giáo viên, tự nguyện xin giáo viên cho học, đây là hình thức kèm chứ
không phải dạy thêm. Các công tác ở nhà trường đều được giáo viên hoàn thành tốt.
-về giấy phép dạy thêm thì nhà trường đã gửi đơn về Sở, theo quy định sau 10
ngày chúng tôi không nhận được trả lời nên cứ tiến hành dạy.
Tố thanh tra trả lời:
-Theo Chỉ thị số 15/2000/CT- BGD-ĐT ngày 17 tháng 5 năm 2000 của Bộ
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về các biện pháp cấp bách tăng cường quản lí dạy
thêm, học thêm thì bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém là không được
thu tiền. Nhưng theo Quyết định số 03/2007/QĐ-BGDĐT ngày 31 tháng 01 năm
2007 của Bộ Giáo dục & Đào tạo Ban hành Quỉ định về dạy thêm học thêm (bãi bỏ
những văn bản trước trái QĐ này) thì dạy thêm, học thêm ngoài giờ chính khoá có 2
dạng là nâng cao kiến thức và luyện thi đều được phép thu tiền. Các điều kiện khác
đảm bảo cho dạy thêm, học thêm đều được trường THPT A thực hiện đúng, nên theo
đơn tố cáo gọi dạy thêm trái phép có phần hơi nặng. Tuy nhiên, người tham gia dạy
thêm phải có giấy phép do Sở Giáo dục - Đào tạo cấp. ở đây tất cả giáo viên đều chưa
có giấy phép, như vậy việc tố chức dạy thêm của tường là chưa đúng quy định. Cụ
thế là:
-Theo Quyết định số 39/200 l/QĐ-BGD&ĐT có cho phép được bổ sung thời
gian học tập không quá 4 tuần/năm nhằm bảo đảm mặt bằng kiến thức và kết quả các
kỳ thi tốt nghiệp, thi tuyến sinh vào cấp học, bậc học cao hơn nhưng không nói đến
việc thu tiền, tiền trả cho giáo viên phải nằm trong tiền học phí mà định mức đã được
Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua.
-Trong Điều 6 - Quyết định số 38/2005/QĐ-UBND có nêu “Sau thời hạn 10
ngày kể tù’ khi nhận được hồ sơ, nếu xét thấy đủ điều kiện thì cấp giấy phép dạy
thêm. Trường hợp không đủ điều kiện để cấp giấy phép dạy thêm thì cơ quan tiếp
nhận hồ sơ thông báo cho cá nhân, tổ chức biết đồng thời trả lại hồ sơ”. Như vậy
trường họp sau 10 ngày không trả hồ sơ là nhiều lí do chứ không có nghĩa là được
phép dạy. Theo tố thanh tra được biết tù’ phía sỏ’ thì hồ sơ xin cấp giấy phép chưa
đầy đủ, bộ phận tiếp nhận hồ sơ đã có dán thông báo nhưng chưa có người nhận lại.
Còn việc giáo viên dạy thêm mà nhà trường không biết thì chắc chắn đó là lỗi của
người quản lý. Giáo viên dạy kèm khi số lượng học sinh không quá 5 em, trẽn thực tế
giáo viên dạy trẽn 10 em thì đã là dạy thêm.
5
6
Trách nhiệm quản lý cán bộ, giáo viên, nhân viên không chỉ có thời gian làm việc ở trường,
nên việc này Ban giám hiệu mà trực tiếp là Hiệu trưởng phải rút kinh nghiệm. Hơn nữa việc
dạy thêm trên cơ sở tự nguyện nhà trường và phụ huynh phải có sự đồng thuận cao không nên
để tình trạng bất đồng ý kiến dẫn đến có đơn tố cáo, tuy là không ghi cụ thế họ tên.
Sau khi nghe tố thanh tra phân tích, Hiệu trưởng trường THPT A đã chấp nhận và ký
vào biên bản kiểm tra ngày 10/4/2007.
Tình huống bất cập ở dây là nên xử lý sai phạm trên như thế nào? Phải ngừng ngay
các hoạt động dạy thêm, học thêm ở trường THPT A hay vẫn để cho trường tiếp tục dạy thêm,
học thêm? Việc buộc trường THPT A chấm dứt dạy thêm, học thêm hay để trường THPT A
tiếp tục tiến hành dạy thêm, học thêm sẽ dẫn đến yếu tố tích cực hay tiêu cực gì? cần thực
hiện các biện pháp kèm theo quyết định buộc trường ngừng dạy thêm hay cho phép tiếp tục
dạy thêm như thế nào cho họp lý ? đó chính là yêu cầu mà đề tài phải giải quyết.
II - phân tích nguyên nhân và hậu quả
1. Nguyên nhân
a) Nguyên nhân khách quan:
-Nhân dân, chưa nhận thức rõ việc dạy thêm trái quy định và đúng quy định, nhiều
người cứ cho rằng đã dạy thêm là tiêu cực, là phi pháp.
-Cơ quan quản lý, thiếu kiếm tra, đôn đốc thực hiện đế xảy ra vụ việc dân tố cáo mới
biết. Không kịp thời hướng dẫn cho các trường bố sung hồ sơ đế hoàn tất thủ tục cấp giấy
phép dạy thêm, học thêm trong khi nhu cầu dạy thêm đế nâng cao chất lượng học sinh yếu
kém, hạn chế hiện tượng ngồi nhầm lớp do ngành giáo dục đề ra khá cấp bách.
-Văn bản thực hiện hướng dẫn xin cấp giấy phép cũng gây một số khó khăn nhất định
cho người thực hiện. Theo yêu cầu phải có danh sách học sinh kèm theo đơn xin học, buối
dạy và thời gian dạy trong tuần, nhưng thực tế là thường sau khi có giấy phép số lượng học
sinh mới được chốt chính xác, thời gian các buổi dạy mới có lịch quy định phù họp với
chương trình làm việc và học tập của thầy và trò.
-Quyết định số 38/2005/QĐ-UBND về việc ban hành Qui định dạy thêm, học thêm
ngoài giờ chỉnh khoá trên địa bàn tỉnh Quảng Bình uỷ nhiệm cho Sở Giáo dục- Đào tạo cấp
giấy phép cho việc dạy thêm chương trình THPT. Quyết định sô 03/2007/QĐ-BGDĐT ngày
31 tháng 01 năm 2007 của Bộ Giáo dục & Đào tạo Ban hành Quỉ định về dạy thêm học thêm
(bãi bó những quy đinh trước đây trái QĐ này), tại Điều 6 Trách nhiệm của Uỷ ban nhân dân
cấp tỉnh, trách nhiệm của Uỷ ban nhân dân câp huyện có quy định: Uy ban nhân dân câp
tỉnh ban hành văn bản quy định về dạy thêm, học thêm; cấp giấy phép hoặc uy quyền cho Sở
Giáo dục - Đcio tạo cấp giấy phép. Trong khi văn bản mới (so với QĐ 38/2005) quy định về
7
dạy thêm, học thêm của Uỷ ban nhân dân tỉnh chưa được ban hành nên việc cấp giấy phép có
phần khó khăn do Sở Giáo dục - Đào tạo chưa được uỷ quyền.
b) Nguyên nhân chủ quan:
-Trước hết do Lãnh đạo nhà trường nghiên cứu văn bản chưa kỹ nên thực hiện quy
định chưa đầy đủ dẫn đến sai phạm trên.
-Việc tổ chức cho cán bộ giáo viên của nhà trường nghiên cứu tài liệu chưa nghiêm
túc, nên một số giáo viên nhận thức chưa đúng văn bản hướng dẫn hoặc nhận thức đúng
nhưng cố tình bỏ qua.
-Việc quản lý cán bộ, giáo viên của Lãnh đạo nhà trường chưa chặt chẽ dẫn đến giáo
viên tố chức dạy thêm mà nhà trường không biết.
Việc bàn bạc, thống nhất giữa nhà trường và phụ huynh chưa cao, hoặc có hiện
tượng mất đoàn kết dẫn đến có đơn tố cáo mặc dầu giữa nhà trường và phụ huynh đã có biên
bản cam kết.
2. Hậu quả
Neu không giải quyết tốt tình huống trên sẽ dẫn đến hiện tượng dạy thêm học thêm
tuỳ tiện, nguy cơ của tệ nạn dạy thêm tràn lan sẽ kéo theo các hậu quả tiêu cực của nó, nhiều
trường TH, THCS không được phép dạy thêm, học thêm nhưng vẫn tố chức dạy thêm; nhiều
trường THPT, nhiều cá nhân giáo viên tố chức dạy thêm mặc dù chưa được phép của các cấp
quản lý
Kỹ cương nhà trường bị giảm sút do giáo viên, nhân viên tuỳ tiện, chỉ chú ý làm tốt
công tác ở trường còn ra khỏi trường là muốn làm gì thì làm.
Việc cấp giấy phép dạy thêm trì trệ sẽ dẫn đến hiện tượng cố tình dạy thêm không theo
quy định, dạy chui, dạy lậu, chất lượng dạy thêm thấp, việc bổ sung kiến thức học sinh yếu
kém sẽ khó có thế triến khai được.
III- xác định mục tiêu xử lý tình huống
Giải quyêt tôt tình huông này nhăm lập lại đúng kỳ cương trường học, thực hiện tổ
chức và quản lý dạy thêm học thêm theo đúng các văn bản hướng dẫn của Nhà nước.
Hạn chế được hiện tượng dạy thêm tràn lan và các tiêu cực phát sinh từ việc dạy thêm
trái quy định, lấy được lòng tin của nhân dân đối với thầy giáo và nhà trường nói riêng với
nền giáo dục nước nhà nói chung.
Đảm bảo quyền lợi chính đáng của người thầy, nhà trường. Đảm bảo quyền lợi, nhu
cầu học tập của học sinh.
Vừa có hình thức xử lý nghiêm khắc nhưng cũng tránh nặng nề dẫn đến hậu quả thiếu
tính giáo dục, ảnh hưởng không tốt đến phong trào nhà trường đang có chiều hướng phát triển
8
tốt.
IV - xây dựng các phương án giải quyết vấn đề và lựa chọn phương án
1. Xây dựng các phưong án:
Phương án thứ nhất:
-Ngừng ngay việc dạy thêm, học thêm và trả tiền lại cho học sinh.
-Kiếm điếm nghiêm khắc các cán bộ giáo viên vi phạm và đề xuất cấp có thấm quyền
xử lý kỷ luật.
*Mặt mạnh:
Phương án này là phương án dễ thực hiện nhất, có thể thực hiện bất cứ thời điểm nào
mà mình muốn. Theo phương án này, mọi sai phạm lập tức được kết thúc, không còn hiện
tượng dạy thêm học thêm nữa, không ai còn tố cáo phê bình nữa. Những người làm sai sẽ
thấy được khuyết điểm để không tái phạm.
* Mặt yếu.
Việc học thêm của học sinh bị bở dở làm ảnh hưởng đến chất lượng học tập của học
sinh, đặc biệt là các em học sinh lớp 12 đang ôn tập đê thi các môn trắc nghiệm theo hướng
đối mới. Đặc biệt đây lại là trường bán công, mặt bằng chất lượng thấp hơn các trường khác
Đi ngược lại ý nguyện được học của đa số học sinh được phụ huynh đồng tình ủng hộ.
Không thực hiện được kê hoạch nâng cao chât lượng học tập cho học sinh yếu, kém
làm giảm tối đa hiện tượng học sinh ngồi nhầm lớp. Làm cho học sinh và giáo viên hoang
mang. Đối với những vùng kinh tế không thuận lợi việc đế cho các em tự nguyện học tập
không phải dễ. Nay, phá đi việc học đang đi vào nề nếp là điều không nên.
Khuyết điểm của nhà trường chưa đến mức phải kỷ luật, có thể dùng hình thức giáo
dục khác như phê bình, rút kinh nghiệm, hạ tiêu chuẩn thi đua v.v
Phương án thứ hai:
-Tiếp tục dạy thêm, học thêm và trả tiền lại cho học sinh, vận động giáo viên phát huy
tinh thần tình thương, trách nhiệm dạy học miễn phí cho các em .
-Các cán bộ giáo viên vi phạm đều phải kiếm điếm trước nhà trường và sở Giáo dục -
Đào tạo.
*Mặt mạnh:
Phương án này vẫn đảm bảo việc học thêm của học sinh, đặc biệt là các em học lực
yếu, kém và học sinh lớp 12 đang ôn tập đế thi các môn trắc nghiệm theo hướng đôi mới.
9
Đáp ứng được nguyện vọng học của đa số học sinh được phụ huynh đồng tình ủng hộ,
thực hiện được kế hoạch nâng cao chất lượng học tập cho học sinh yếu, kém làm giảm tối đa
hiện tượng học sinh ngồi nhầm lóp, duy trì được việc học đang đi vào nề nếp.
Những người làm sai sẽ thấy được khuyết điểm để không tái phạm.
* Mặt yếu:
Không khuyến khích được tinh thần của giáo viên, vi phạm luật lao động trong khi
giáo viên phải làm thên giờ nhưng không được trả công, mặc dù giáo viên có chấp nhận thì
bản thân họ bị thiệt thòi cũng là việc không có lợi cho nhà trường. Hơn nữa đây là trường bán
công, hầu hết là giáo viên hợp đồng theo giờ dạy, nếu đế họ bị thiệt thòi quá sẽ ảnh hưởng
đến nhiệt tình và chất lượng công tác vì vậy tính khả thi của phương án này chưa được cao.
Phương án thứ ba:
-Báo cáo Sở xin được tiếp tục dạy thêm, đồng thời tăng cường quản lý dạy thêm trên
các mặt số lượng, chất lượng nội duug các buổi dạy. Mặt khác phải bổ sung hô sơ để xin câp
giây phép dạy thêm cho những giáo viên mà nhà trường xét đú tiêu chuẩn theo quy định.
-Tuyên truyền, giải thích chủ trương về tổ chức dạy thêm cho cán bộ, giáo viên, phụ
huynh và học sinh đế tất cả có nhận thức đúng tạo sự đồng thuận cao trong việc phối họp
cùng nhà trường đẩy mạnh chất lượng giáo dục.
-Các cán bộ giáo viên vi phạm đều phải kiểm điểm trước nhà trường và sở Giáo dục -
Đào tạo.
-Các bộ phận liên quan đến việc quản lý chỉ đạo việc tố chức dạy thêm học thêm ở Sở
Giáo dục - Đào tạo rút kinh nghiệm trong việc kiểm tra, đốc thúc chấp hành quy định. Cải tiến
thủ tục cấp giấy phép sao cho hiệu quả nhất.
*Mặt mạnh '.
Phương án này vẫn đảm bảo được các un điểm của phương án hai và cũng tránh được
mặt yếu ở phương án hai. Đây có thế coi là phương án tối ưu, đáp ứng được nhiều nhất các
mục tiêu đề ra, có tính khả thi cao. Vừa đảm bảo kỹ cương phép nước, vừa hợp với lòng dân.
Đảm bảo quyền lợi của các nhân học sinh, phụ huynh, giáo viên vừa đảm bảo nhiệm vụ kế
hoạch năm học của nhà trường.
2. Lựa chọn phương án:
Neu lựa chọn phương án thứ nhất thì việc học thêm của học sinh bị bỏ dở làm ảnh
hưởng đến chất lượng học tập của học sinh, đặc biệt là các em học sinh lóp 12 đang ôn tập đế
thi các môn trắc nghiệm theo hướng đối mới; đi ngược lại ý nguyện được học của đa số học
sinh (đã được phụ huynh đồng tình ủng hộ). Hơn nữa, đây lại là trường bán công, mặt bằng
chất lượng thấp hơn các trường khác, việc tố chức cho các em học thêm đế bố trợ kiến thức là
10
việc làm cần thiết.
Neu lựa chọn phương án thứ nhất thì vẫn đảm bảo việc học thêm của học sinh, thực
hiện được kế hoạch nâng cao chất lượng học tập cho học sinh yếu, kém làm giảm tối đa hiện
tượng học sinh ngồi nhầm lóp, duy trì được việc học đang đi vào nề nếp.
Những người làm sai sẽ thấy được khuyết điểm để không tái phạm. Nhưng sẽ không
khuyến khích được tinh thần của giáo viên, vi phạm luật lao động. Trong khi giáo viên phải
làm thên giò' nhưng không được trả công, mặc dù giáo viên có chấp nhận thì bản thân họ bị
thiệt thòi cũng là việc không có lợi cho nhà trường. Hơn nữa đây là trường bán công, hầu hết
là giáo viên họp đồng theo giờ dạy, nêu để họ bị thiệt thòi quá sẽ ảnh huởng đên nhiệt tình và
chât luợng công tác vì vậy tính khả thi của phuơng án này chưa đuợc cao.
Chỉ có phuơng án thứ ba là vẫn đảm bảo đuợc các ưu điểm của phương án hai và cũng
tránh được mặt yếu ở phương án hai. Đây có thế coi là phương án tối ưu, đáp ứng được nhiều
nhất các mục tiêu đề ra, có tính khả thi cao. Vừa đảm bảo kỹ cương phép nước, vừa họp với
lòng dân. Đảm bảo quyền lợi của các nhân học sinh, phụ huynh, giáo viên vừa đảm bảo
nhiệm vụ kế hoạch năm học của nhà trường.
V- Ke hoạch tổ chức thực hiện phương án 1. Đối
vói nhà trường:
11
Thời gian
thực hiện
Chủ thể thực hiện
Công việc thực hiện
10/7 đến
15/7/2007
Văn phòng
- Gửi tò' trình về Sở xin cho phép dạy bổ sung
kiến thức cho học sinh.
- Gửi tờ trình về Sở xin phương án ôn tập cho
học sinh 12 thi TN lần 2.
Chủ nhiệm các lớp
- Rà soát lại chất lượng học sinh các khối lóp đế
phân loại đúng đối tượng, xếp các em học đúng với
năng lực và nguyện vọng .
Thống kê học sinh 12 thi TN lần 2 theo từng
môn để có phương án ôn tập cho các em.
- Chi bộ
- Công Đoàn
- Đoàn TN
- Tiến hành kiếm điếm các sai phạm của cán bộ
quản lý và giáo viên, gửi báo cáo về Sở
- Hội đồng
- Hội Phụ huynh
- Họp Hội đồng giáo dục; Hội phụ huynh để
tuyên truyền, học tập các văn bản, chấn chỉnh kỹ
cương nề nếp trong việc tố chức dạy thêm học
thêm trên tinh thần tự nguyện, thoả thuận giữa nhà
trường - học sinh - phụ huynh.
2. Đối vói Sỏ' Giáo dục:
12
Vỉ- một số Kiến nghị
Kết luận:
Trường THPT A đã vi phạm quy định về tố chức và quản lý dạy thêm học
thêm như tinh thần nhân dân phản ánh, tuy nhiên việc vi phạm này chỉ ở mức độ thiếu
báo cáo xin chủ trưong và quản lý giáo viên thiếu chặt chẽ. về nguy cơ hậu quả có thể
Thời gian
thực hiện
Chủ thể thực hiện Công việc thực hiện
Từ 10/7 đến
20/7/2007
- Phòng thanh tra
- Yêu cầu nhà trường kiểm điểm sai phạm của
giáo viên nhà trường quản lý.
- Phòng tổ chức cán bộ
- Kiểm điểm, rút kinh nghiệm cho Lãnh đạo
trường THPT A
- Phòng Giáo dục
trung học
- Trong khi tỉnh chưa ban hành Quyết định mới
về dạy thêm học thêm thì Quyết định cũ van còn
hiệu lực, nên Sở xem xét làm thủ tục cấp giấy
phép cho trường THPT A được phép dạy thêm.
Từ 20/7 đến
25/7
- Phòng Giáo dục
trung học
- Ra các văn bản hướng dẫn các đơn vị thực
hiện Quyết định mới số 10/2007/QĐ-ƯBND ngày
06 tháng 6 năm 2007 của Uỷ ban nhân dân tỉnh
Quảng Bình V/v ban hành Quỉ định về dạy thêm,
học thêm ngoài giờ chính khoá trên địa bàn tỉnh
Quảng Bình.
- Ra các văn bản hướng dẫn các thủ tục tố
chức quản lý dạy thêm học thêm trên địa bàn toàn
tỉnh.
- Phòng KH - TC
- Gửi tò' trình xin tỉnh hỗ trợ kinh phí ôn thi TN
lần 2 cho học sinh 12 và xét TN lần 2 cho học sinh
lớp 9.
Từ 25/7 đến
15/8
- Phòng
Giáo dục trung học
- Tiến hành tiếp nhận hồ sơ, cấp giấy phép dạy
thêm học thêm cho năm học 2007-2008
13
diễn biến phức tạp song thực tế chưa đến nổi nghiêm trọng lắm, cho nên giải pháp xử
lý tình huông thứ 3 nêu ở trên là phù hợp. Vừa xử lý, ngăn chặn được các tình trạng
vô tổ chức, kỷ luật, vừa đảm bảo hoạt động dạy học ở nhà trường không bị xáo trộn.
Phù hợp được với nguyện vọng của đa số cán bộ, giáo viên, phụ huynh, học sinh.
Hiện tượng dạy thêm không tuân theo quy định như đã xảy ra ở trường THPT A
không phải là cá biệt, việc giải quyết tốt tình huống ở trường THPT A sẽ là bài học về
tố chức, quản lý dạy thêm, học thêm cho các đơn vị trên địa bàn toàn tỉnh rút kinh
nghiệm đế thực hiện tốt các quy định về tố chức, quản lý dạy thêm, học thêm do Nhà
nước ban hành.
Kiến nghị:
1 - Trường THPT A phải tổ chức kiểm điểm các cá nhân có sai sót
trong việc tố chức dạy thêm, học thêm trái quy định theo từng phần hành mà mình
phụ trách, báo cáo về Sở GD-ĐT bằng văn bản qua Phòng TCCB và Phòng GDTrH.
Gửi tờ trình về Sở xin cấp giấy phép dạy thêm, học thêm, đồng thời tổ chức
rà soát phân loại chất lượng văn hoá của học sinh các khối lớp đế có phương án tố
chức quản lý dạy thêm, học thêm có chất lượng
2- Trường THPT A nói riêng và Giám đốc các trung tâm giáo dục thường
xuyên, trung tâm KTTH - HN; Hiệu trưởng các trường phố thông các cấp là người
chịu trách nhiệm trực tiếp quản lí dạy thêm trong nhà trường và ngoài nhà trường của
giáo viên, cán bộ, nhân viên do mình quản lý. Phải triến khai đầy đủ, nghiêm túc các
văn bản chỉ đạo quản lí về dạy thêm, học thêm; tập trung tuyên truyền, vận động cán
bộ, giáo viên gương mẫu chấp hành các quy định của các cấp. Thực hiện đúng quy
định của phân phối chương trình, không cắt xén chương trình chính khóa làm nội
dung dạy thêm.
Thường xuyên theo dõi, kiểm tra, kịp thời xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến
nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm các quy định về dạy thêm, học thêm.
Trước khi thực hiện dạy thêm, phải báo cáo với Sở GD-ĐT kế hoạch dạy thêm, nội
dung dạy thêm, danh sách người học, danh sách người dạy.
3- Sở GD-ĐT cần có các văn bản hướng dẫn cụ thế hơn việc thực hiện
các văn bản quy định về tố chức quản lý dạy thêm, học thêm của Nhà nước đế các
đơn vị dễ thực hiện; tăng cường quản lí, kiếm tra việc dạy thêm, học thêm của tố
chức, cá nhân ở các đơn vị trực thuộc Sở và các trung tâm luyện thi.
Tiến hành các thủ tục cấp giấy phép dạy thêm cho các cá nhân và tập thế có
nhu cầu chính đáng và đủ điều kiện tố chức dạy thêm. Kiếm tra việc quản lí
dạy thêm của các phòng Giáo dục để kịp thời xử lí hoặc đê nghị xử lý các hành vi vi
14
phạm trong việc dạy thêm theo thẩm quyền.
4- ƯBND các cấp cần nâng cao trách nhiệm quản lí hoạt động dạy thêm, học
thêm trên địa bàn theo quy định; tô chức kiêm tra hoạt động dạy thêm, học thêm trên
địa bàn để xử lý hoặc hoặc kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền xử lý sai phạm.
5 - Các ban ngành liên quan cần phối họp với ngành GD - ĐT quản lí hoạt
động dạy thêm, học thêm; tham gia các Đoàn kiểm tra liên ngành, kiến nghị với cơ
quan có thẩm quyền xử lý sai phạm quy định về dạy thêm, học thêm.
Ket luận
Đảng và Nhà nước ta đã chủ trương xã hội hoá trong lĩnh vực giáo dục,
việc huy động toàn dân đóng góp sức người, sức của cùng với ngành giáo dục đấy
mạnh phong trào giáo dục nhằm đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho xã hội là
việc làm thiết thực đóng góp tích cực vào công cuộc đổi mới, CNH - HĐH nước nhà.
Trong giai đoạn hiện nay ngành giáo dục đang tiến hành cuộc vân động Nói
không với tiêu cực và bệnh thành tích trong giáo dục nhằm đưa nề nếp dạy học trong
các nhà trường trở lại thực chất: dạy thực, học thực, chất lượng thực đòi hỏi các
trường phải quan tâm thực sự đến công tác chất lượng, đặc biệt là những vùng có tình
hình kinh tế khó khăn, các trung tâm GDTX, các trường ngoài công lập. Neu không
có kế hoạch dạy học hợp ký, không biết động viên giáo viên học sinh thì kết quả thực
tế cho thấy sẽ rất thấp. Đối với học sinh trình độ văn hoá còn thấp bên cạnh tránh học
quá tải, học nhồi nhét càn phải có thời gian hợp lý để dạy bổ sung kiến thức cho các
em.
Mặt khác không có thu nhập nào cho giáo viên chính đáng hơn là giúp họ
kiếm sống bằng chính nghề nghiệp mà họ gắn bó. Tuy nhiên, việc dạy thêm phải
mang tính tự giác, phải có kê hoạch, có hành lang pháp lý vững chăc, tránh tự phát,
tuỳ tiện. Việc dạy thêm học thêm nếu không quản lý chặt chẽ sẽ trở thành tệ nạn bị
nhân dân lên án, nhưng nếu biết quản lý, thực hiện theo đúng quy định của Nhà nước
thì sẽ phát huy được hiệu quả tích cực của việc dạy thêm học thêm, góp phần nâng
15
cao chất lượng thực sự cho học sinh. Học sinh sẽ phấn khởi tự tin hơn khi ngồi đúng
lớp học phù hợp với trình độ học vấn của mình. Giáo viên khắng định được vai trò
của mình, tự mình luôn cố gắng khắng định uy tính về phâm chất đạo đức và năng lực
chuyên môn. Nhà trường luôn chú trọng nâng cao giáo dục toàn diện không ngừng
phấn đấu đế trở thành địa chỉ đáng tin cậy đế nhân dân gửi trọn niềm tin. Sự nghiệp
giáo dục sẽ làm tròn trọng trách mà xã hội giao phó.
tài liệu tham khảo
1.Chỉ thị số 15/2000/CT- BGD-ĐT ngày 17 tháng 5 năm 2000 của Bộ trưởng
Bộ Giáo dục và Đào tạo (Ve các biện pháp cấp bách tăng cường quản lí dạy thêm,
học thêm).
2.Quy chế tổ chức và hoạt động của các trường ngoài công lập, Ban hành
kèm theo Quyết định sổ 39/200 l/QĐ-BGD&ĐT ngày 28/8/2001 của Bộ trưởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo.
3.Chỉ thị số 15/2000/CT- BGD-ĐT ngày 17 tháng 5 năm 2000 của Bộ trưởng
Bộ Giáo dục và Đào tạo (Ve các biện pháp cấp bách tăng cường quản lí dạy thêm,
học thêm).
4.Quyết định số 38/2005/QĐ-ƯBND ngày 28 tháng 7 năm 2005 của ưỷ ban
nhân dân tỉnh có về việc ban hành Qui định dạy thêm, học thêm ngoài giờ chỉnh khoả
trên địa bàn tỉnh Quảng Bình.
5.Quyết định số 03/2007/QĐ-BGDĐT ngày 31 tháng 01 năm 2007 của Bộ
Giáo dục & Đào tạo Ban hành Qui định về dạy thêm học thêm.
phụ lục
nhũng thuật ngữ viết tắt dùng trong tiểu luận
16
- TH: Tiểu học
- TN: Tốt nghiệp
- THCS:
-THPT:
Trung học cơ sở Trung học phổ thông
- GDTX: Giáo dục thường xuyên
- BGH : Ban giám hiệu
- GD-ĐT: Giáo dục - Đào tạo
- CNH-HĐH Công nghiệp hoá, hiện đại hoá
- KTTH-HN:
-UBND:
- HĐND:
17
Kỹ thuật tống hợp hướng nghiệp
Uỷ ban nhân dân Hội đồng nhân
dân
A- mỏ’ đầu
Việc dạy thêm học thêm tràn lan trong một thời gian dài đã được nhiều người coi là tệ
nạn, đã làm nảy sinh các tiêu cực trong ngành giáo dục, như: việc ép buộc học sinh
học thêm đế thu tiền làm giàu bất chính; cắt xén chưong trình trong giờ chính khoá
đưa vào nội dung dạy thêm nhằm thu hút, quyến rủ học sinh học thêm; cho điếm
không công bằng, thường dễ dãi với những học sinh học thêm, trù dập những học sinh
không học thêm với mình v.v Dần đến các tác hại là làm giảm chất lượng các giờ
dạy trên lớp, ảnh hưởng đến chất lượng dạy học nói chung. Học sinh có động co thái
độ học tập không đúng đắn, học đối phó, tham gia học thêm chủ yếu vì điếm chứ
không vì kiến thức. Nhiều học sinh học lệch hoặc tham gia học thêm liên tục một
cách nhồi nhét, quá tải, tạo sức căng về tâm lý, trái với chủ trương giáo dục toàn diện
của ngành giáo dục. Nguy cơ nghiêm trọng nhất của tệ nạn dạy thêm học thêm tràn
lan là làm giảm uy tín của người giáo viên trong mắt học sinh và phụ huynh, làm mất
lòng tin
18
của nhân dân với nhà trường, góp phần làm nảy nở tiêu cực trong giáo dục, ảnh
hưởng xấu đến chất lượng giáo dục nói chung.
Tuy nhiên, công bằng mà nói, không phải cứ dạy thêm học thêm là xấu,
việc dạy thêm học thêm trong chừng mực nào đó đã có những tác động tích cực đáng
kể trong việc nâng cao chất lượng dạy học. Việc dạy thêm học thêm thường gắn liền
với mức sống của nhân nhân trên địa bàn dân cư. ở đâu có mức thu nhập kinh tế thấp
thì việc vận động học sinh học chính khoá đã là một thành công, nên vấn đề dạy thêm
học thêm hầu như không xảy ra. Yeu tố chủ động trong vấn đề chọn thầy đế học được
tăng theo trình độ cấp học và lứa tuổi học sinh, những học sinh lớp dưới thường có
tâm lý ngại giáo viên, thường đi học thêm theo sự gợi ý của giáo viên vì lo sợ trù dập.
Cũng có giáo viên dạy thêm cho học sinh nhỏ tuối là theo nhu cầu gia đình muốn thầy
cô giừ hộ đế khỏi đi chơi lêu lổng đễ bị các tiêu cực xã hội quyến rủ.
ở tỉnh ta, việc dạy thêm, học thêm còn nhỏ lẻ chưa tràn lan và trở thành tệ
nạn, song tình trạng dạy thêm, học thêm không đúng quy định làm cho nhân dân chưa
thật sự đồng tình ủng hộ.
Việc tố chức và quản lí dạy thêm, học thêm trên thực tế còn nhiều bất cập,
vướng mắc. Vì vậy tôi đã chọn nội dung nghiên cứu là giải quyết một số vướng mắc
trong tố chức, quản lý dạy thêm học thêm.
Trong phạm vi nhất định của đề tài, tôi không có tham vọng đi sâu giải quyết
nhiều vấn đề phức tạp diễn ra trên thực tế, đế góp một phần thực hiện ý tưởng trong
lĩnh vực này, tôi đã chọn chủ đề Thực trạng dạy thêm ở trường THPT và biện pháp
khắc phục đế thực hiện đề tài .
Cơ SO’ thực tiễn:
Từ những góc nhìn khác nhau mà dư luận xã hội theo hai hướng trái ngược:
-Cho dạy thêm học thêm là tệ nạn, nên chấm dứt ngay. Kiên quyết xử lý
nghiêm những người dạy thêm hoặc tiếp tay cho việc tố chức dạy thêm học thêm.
-Cho dạy thêm học thêm là việc đáp ứng nhu cầu chính đáng của phụ huynh
và học sinh, nhằm bổ trợ, nâng cao kiến thức để các em có kết quả học tập thi cử được
tốt hơn.
Cả hai quan điếm trên đều nhận thức chua thực đầy đủ về vấn đề dạy thêm
học thêm. Quan điểm của Nhà nuớc ta là chống tiêu cực trong dạy thêm học thêm,
chứ không phải là chống dạy thêm học thêm. Việc dạy thêm học thêm phải được tổ
chức có sự quản lí, trên cơ sở tự nguyện không ép buộc, đảm bảo điều kiện về người
dạy, người học, cơ sở vật chất phục vụ dạy học, lượng kiến thức phù hợp, lệ phí thu
19
trong phạm vi cho phép thì dạy thêm học thêm đem lại kết quả thực sự, đóng vai trò
tích cực trong việc nâng cao chất lượng học sinh. Như vậy, việc dạy thêm học thêm
Nhà nước ta không cấm, nhưng phải thực hiện theo đúng quy định.
Cơ SO’ lí luận:
Hiện nay, các văn bản hướng dẫn tổ chức thực hiện dạy thêm học thêm gồm
có:
-Chỉ thị số 15/2000/CT- BGD-ĐT, ngày 17 tháng 5 năm 2000 của Bộ trưởng
Bộ Giáo dục và Đào tạo về các biện pháp cấp bách tăng cường quản lí dạy thêm, học
thêm.
- Công văn số 775/GD-ĐT, ngày 19 tháng 12 năm 2000 của Sở Giáo dục -
Đào tạo về việc quản lí dạy thêm, học thêm.
-Quyết định số 38/2005/QĐ-UBND, ngày 28 tháng 7 năm 2005 của Uỷ ban
nhân dân tỉnh V/v ban hành Quỉ định dạy thêm, học thêm ngoài giờ chính khocì trên
địa bàn tỉnh Quảng Bình.
-Quyết định số 03/2007/QĐ-BGDĐT ngày 31 tháng 01 năm 2007 của Bộ
Giáo dục & Đào tạo Ban hành Quỉ định vê dạy thêm học thêm.
-Công văn số 3198/BGDĐT-GDTrH, ngày 12 tháng 4 năm 2007 của Bộ Giáo
dục & Đào tạo V/v đôn đốc triến khai thực hiện Quy định về dạy thêm, học thêm.
-Quyết định số 10/2007/QĐ-ƯBND ngày 06 tháng 6 năm 2007 của ưỷ ban
nhân dân tỉnh Quảng Bình V/v ban hành Qui định về dạy thêm, học thêm ngoài giờ
chỉnh khoả trên địa bàn tỉnh Quảng Bình.
Nhò' các văn bản hướng dẫn của trung ương và địa phương, thời gian qua,
việc quản lí dạy thêm, học thêm trên địa bàn toàn tỉnh đã có chuyển biến tích cực và
đạt được những kết quả bước đầu. Tuy nhiên, các văn bản ra đời với nhiều thời điểm
khác nhau, có những điều chỉnh khác nhau, việc hiểu hết các nội
dung theo quy định và thực hiện đúng theo quy định không phải là dễ nên tình trạng
dạy thêm, học thêm không đúng quy định vẫn còn xay ra.
B- Nội dung
I - Mô tả tình huống
20
Vào những ngày cuối tháng 3 năm 2007, trong khi các truờng phố thông
đang gấp rút chuấn bị kế hoạch kết thúc năm học thắng lợi thì Bộ Giáo dục & Đào tạo
yêu cầu các địa phuơng rà roát lại tình hình học sinh yếu, kém báo cáo Bộ đồng thời
có kế hoạch cụ thế bồi duỡng trình độ cho học sinh yếu kém trong năm học và thời
gian hè đế giảm thiếu số luợng học sinh luu ban, khắc phục hiện tuợng học sinh ngồi
nhầm lớp. Cũng vào thời gian đó Sở Giáo dục - Đào tạo nhận đuợc đon của một số
phụ huynh (không nêu tên) phản ánh truờng THPT A tô chức dạy thêm trái phép cho
học sinh. Sở Giáo dục - Đào tạo đã cử cán bộ về truờng THPT A nắm tình hình.
Trường THPT A là một trường THPT bán công vùng nông thôn trường
được xây dựng khang trang, khuôn viên trường rộng rãi, thoáng mát, đạt tiêu chuẩn
xanh, sạch, đẹp . Đội ngũ giáo viên đoàn kết, cán bộ quản lý có kinh nghiệm, tuy
nhiên chất lượng học sinh đại trà so với mặt bằng chung toàn tỉnh tương đối thấp.
Ket quả thanh tra bước đầu cho thấy : Trường THPT A có tố chức dạy
thêm cho học sinh ngoài giờ chính khoá, các lớp học thêm đều tổ chức tại trường, số
lượng không quá 40 em mỗi lóp, thu tiền mỗi em 2000đ/buổi. Việc học thêm đã được
thông qua Hội đồng nhà trường, Hội phụ huynh và được phụ huynh học sinh đồng
tình.
Bên cạnh đó, Sở cũng phát hiện thêm có một số giáo viên dạy học tại nhà,
không có sự cho phép của nhà trường và chính quyền địa phương, như vậy các giáo
viên này đã vi phạm Quy định về dạy thêm, học thêm.
Đoàn công tác đã hội ý với lãnh đạo nhà trường, lập biên bản yêu cầu lãnh
đạo nhà trường ký xác nhận, trong đó có kết luận ” Trường THPT A đã vi
phạm hai khuyêt điểm : thứ nhât vê tổ chức dạy thêm không đúng quy định ; thứ hai
là quản lý giáo viên chua chặt chẽ trong vấn đề dạy thêm học thêm
BGH truờng THPT A không nhất trí với kết luận trên với các lí do
sau :
-Truờng THPT bán công là loại truờng có đặc thù riêng về chất lượng đầu
vào nên được phép dạy thêm : Theo khoản 3, Điều 18- Quy chế tố chức và hoạt động
của các trường ngoài công lập, Ban hành kèm theo Quyết định số 39/2001/QĐ-
BGD&ĐT ngày 28/8/2001 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo có ghi ’’Trường
ngoài công lập thực hiện thời gian học tập theo biên chế năm học như các trường
công lập cùng cấp học, bậc học. Riêng các trường THCS, THPT được bố sung thời
gian học tập không quá 4 tuần/năm nhằm bảo đảm mặt bằng kiến thức và kết quả các
kỳ thi tốt nghiệp, thi tuyển sinh vào cấp học, bậc học cao hơn”
-Theo công văn số 1381/BGD ĐT-GDTrH, ngày 12/02/2007 của Bộ Giáo
21
dục & Đào tạo về việc chỉ đạo rà soát, giúp đỡ học sinh học lực yếu kém, Bộ yêu cầu
phải có biện pháp giúp dở học sinh học lực yếu kém, áp dụng trong học kì II và hè
năm học 2006-2007.
- Trường tố chức dạy thêm ở trường, cơ sở vật chất, điều kiện dạy học đảm
bảo quy định về vệ sinh trường học; số học sinh không quá 40 em/lớp. số tiền thu
dưới 5000đ/buổi mỗi học sinh tất cả đều tuân theo Quyết định số 38/2005/QĐ-
UBND, ngày 28 tháng 7 năm 2005 của Ưỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Bình Vê việc
han hành Qui định dạy thêm, học thêm ngoài giờ chỉnh khoá trên địa hàn tỉnh Quảng
Bình.
-Giáo viên dạy tại nhà không báo cáo nhà trường nên nhà trường không biết,
vả lại chính quyền địa phương không có phản đối gì, phụ huynh và học sinh toàn là
người quen biết của giáo viên, tự nguyện xin giáo viên cho học, đây là hình thức kèm
chứ không phải dạy thêm. Các công tác ở nhà trường đều được giáo viên hoàn thành
tốt.
-về giấy phép dạy thêm thì nhà trường đã gửi đơn về Sở, theo quy định sau 10
ngày chúng tôi không nhận được trả lời nên cứ tiến hành dạy.
Đoàn công tác trả lời:
-Theo Chỉ thị số 15/2000/CT- BGD-ĐT ngày 17 tháng 5 năm 2000 của Bộ
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về các biện pháp cấp hách tăng cường quản lí dạy
thêm, học thêm thì bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém là không được
thu tiên. Nhưng theo Quyêt định sô 03/2007/QĐ-BGDĐT ngày 31 tháng 01 năm 2007
của Bộ Giáo dục & Đào tạo Ban hành Quỉ định về dạy thêm học thêm (bãi bở những
văn bản trước trái QĐ này) thì dạy thêm, học thêm ngoài giờ chính khoá có 2 dạng là
nâng cao kiến thức và luyện thi đều được phép thu tiền. Các điều kiện khác đảm bảo
cho dạy thêm, học thêm đều được trường THPT A thực hiện đúng, nên theo đơn tố
cáo gọi dạy thêm trái phép có phần hơi nặng. Tuy nhiên, người tham gia dạy thêm
phải có giấy phép do Sở Giáo dục - Đào tạo cấp. ở đây tất cả giáo viên đều chưa có
giấy phép, như vậy việc tố chức dạy thêm của tường là chưa đúng quy định. Cụ thế là:
-Theo Quyết định số 39/200 l/QĐ-BGD&ĐT có cho phép được bổ sung thời
gian học tập không quá 4 tuần/năm nhằm bảo đảm mặt bằng kiến thức và kết quả các
kỳ thi tốt nghiệp, thi tuyến sinh vào cấp học, bậc học cao hơn nhưng không nói đến
việc thu tiền, tiền trả cho giáo viên phải nằm trong tiền học phí mà định mức đã được
Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua.
- Trong Điều 6 - Quyết định số 38/2005/QĐ-ƯBND có nêu “Sau thời hạn 10
ngày kể từ khi nhận được hồ sơ, nếu xét thấy đủ điều kiện thì cấp giấy phép dạy thêm.
22
Trường hợp không đủ điều kiện để cấp giấy phép dạy thêm thì cơ quan tiếp nhận hồ
sơ thông báo cho cá nhân, tổ chức biết đồng thời trả lại hồ sơ”. Như vậy trường hợp
sau 10 ngày không trả hồ sơ là nhiều lí do chứ không có nghĩa là được phép dạy.
Theo tố thanh tra được biết từ phía sỏ' thì hồ sơ xin cấp giấy phép chưa đầy đủ, bộ
phận tiếp nhận hồ sơ đã có dán thông báo nhưng chưa có người nhận lại. Còn việc
giáo viên dạy thêm mà nhà trường không biết thì chắc chắn đó là lỗi của người quản
lý. Giáo viên dạy kèm khi số lượng học sinh không quá 5 em, trên thực tế giáo viên
dạy trên 10 em thì đã là dạy thêm. Trách nhiệm quản lý cán bộ, giáo viên, nhân viên
không chỉ có thời gian làm việc ở trường, nên việc này Ban giám hiệu mà trực tiếp là
Hiệu trưởng phải rút kinh nghiệm. Hơn nừa việc dạy thêm trên cơ sở tự nguyện nhà
trường và phụ huynh phải có sự đồng thuận cao không nên đế tình trạng bất đồng ý
kiến dẫn đến có đơn tố cáo, tuy là không ghi cụ thể họ tên.
Sau khi nghe tố thanh tra phân tích, Hiệu trưởng trường THPT A đã chấp
nhận và ký vào biên bản kiểm tra ngày 10/4/2007.
Tình huống bất cập ở dây là nên xử lý sai phạm trên như thế nào? Phải
ngừng ngay các hoạt động dạy thêm, học thêm ở trường THPT A hay vẫn đế cho
trường tiếp tục dạy thêm, học thêm? Việc buộc trường THPT A chấm dứt dạy thêm,
học thêm hay đế trường THPT A tiếp tục tiến hành dạy thêm, học thêm sẽ dẫn đến
yếu tố tích cực hay tiêu cực gì? cần thực hiện các biện pháp kèm theo quyết định buộc
truờng ngừng dạy thêm hay cho phép tiếp tục dạy thêm nhu thế nào cho họp lý ? đó
chính là yêu cầu mà đề tài phải giải quyết.
II - phân tích nguyên nhân và hậu quả
l.Nguyên nhân
a) Nguyên nhân khách quan:
-Nhân dân, chua nhận thức rõ việc dạy thêm trái quy định và đúng quy định,
nhiều nguời cứ cho rằng đã dạy thêm là tiêu cực, là phi pháp.
-Co quan quản lý, thiếu kiếm tra, đôn đốc thực hiện đế xảy ra vụ việc dân tố
cáo mới biết. Không kịp thời huớng dẫn cho các trường bố sung hồ sơ để hoàn tất thủ
tục cấp giấy phép dạy thêm, học thêm trong khi nhu cầu dạy thêm để nâng cao chất
lượng học sinh yếu kém, hạn chế hiện tượng ngồi nhầm lớp do ngành giáo dục đề ra
khá cấp bách.
- Văn bản thực hiện hướng dẫn xin cấp giấy phép cũng gây một số khó khăn
nhất định cho người thực hiện. Theo yêu cầu phải có danh sách học sinh kèm theo
đơn xin học, buối dạy và thời gian dạy trong tuần, nhưng thực tế là thường sau khi có
giấy phép số lượng học sinh mới được chốt chính xác, thời gian các buổi dạy mới có
23
lịch quy định phù họp với chương trình làm việc và học tập của thầy và trò.
- Quyết định số 38/2005/QĐ-UBND về việc ban hành Qui định dạy thêm, học
thêm ngoài giờ chỉnh khoá trên địa bàn tỉnh Quảng Bình uỷ nhiệm cho Sở Giáo dục-
Đào tạo cấp giấy phép cho việc dạy thêm chương trình THPT. Quyết định số
03/2007/QĐ-BGDĐT ngày 31 tháng 01 năm 2007 của Bộ Giáo dục & Đào tạo Ban
hành Qui định về dạy thêm học thêm (bãi bở những quy đinh trước đây trái QĐ này),
tại Điêu 6 Trách nhiệm của Uỷ ban nhân dân câp tỉnh, trách nhiệm của Uỷ ban nhân
dân cấp huyện có quy định: Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh ban hành văn bản quy định về
dạy thêm, học thêm; cấp giấy phép hoặc uy quyền cho Sở Giáo dục - Đào tạo cap
giấy phép. Trong khi văn bản mới (so với QĐ 38/2005) quy định về dạy thêm, học
thêm của Uỷ ban nhân dân tỉnh chưa được ban hành nên việc cấp giấy phép có phần
khó khăn do Sở Giáo dục - Đào tạo chưa được uỷ quyền.
b) Nguyên nhân chủ quan:
- Trước hêt do Lãnh đạo nhà trường nghiên cứu văn bản chưa kỳ nên thực
hiện quy định chưa đầy đủ dẫn đến sai phạm trên.
- Việc tổ chức cho cán bộ giáo viên của nhà trường nghiên cứu tài liệu chưa
nghiêm túc, nên một số giáo viên nhận thức chưa đúng văn bản hướng dẫn hoặc nhận
thức đúng nhưng cố tình bở qua.
- Việc quản lý cán bộ, giáo viên của Lãnh đạo nhà trường chưa chặt chẽ dẫn
đến giáo viên tổ chức dạy thêm mà nhà trường không biết.
Việc bàn bạc, thống nhất giữa nhà trường và phụ huynh chưa cao, hoặc có
hiện tượng mất đoàn kết dẫn đến có đơn tố cáo mặc dầu giữa nhà trường và phụ
huynh đã có biên bản cam kết.
2. Hậu quả
Neu không giải quyết tốt tình huống trên sẽ dẫn đến hiện tượng dạy thêm
học thêm tuỳ tiện, nguy cơ của tệ nạn dạy thêm tràn lan sẽ kéo theo các hậu quả tiêu
cực của nó, nhiều trường TH, THCS không được phép dạy thêm, học thêm nhưng vẫn
tố chức dạy thêm; nhiều trường THPT, nhiều cá nhân giáo viên tố chức dạy thêm mặc
dù chưa được phép của các cấp quản lý
Kỹ cương nhà trường bị giảm sút do giáo viên, nhân viên tuỳ tiện, chỉ chú
ý làm tốt công tác ở trường còn ra khỏi trường là muốn làm gì thì làm.
Việc cấp giấy phép dạy thêm trì trệ sẽ dẫn đến hiện tượng cố tình dạy thêm
không theo quy định, dạy chui, dạy lậu, chất lượng dạy thêm thấp, việc bố sung kiến
thức học sinh yếu kém sẽ khó có thế triến khai được.
24
I II - xác định mục tiêu xử lý tình huống
Giải quyết tốt tình huống này nhằm lập lại đúng kỹ cương trường học, thực
hiện tô chức và quản lý dạy thêm học thêm theo đúng các văn bản hướng dẫn của Nhà
nước.
Hạn chế được hiện tượng dạy thêm tràn lan và các tiêu cực phát sinh từ
việc dạy thêm trái quy định, lấy được lòng tin của nhân dân đối với thầy giáo và nhà
trường nói riêng với nền giáo dục nước nhà nói chung.
Đảm bảo quyền lợi chính đáng của người thầy, nhà trường. Đảm bảo
quyền lợi, nhu cầu học tập của học sinh.
Vừa có hình thức xử lý nghiêm khăc nhưng cũng tránh nặng nê dẫn đến
hậu quả thiếu tính giáo dục, ảnh hưởng không tốt đến phong trào nhà trường đang có
chiều hướng phát triến tốt.
IV - xây dựng các phương án giải quyết vấn đề và lựa chọn phương án
1. Xây dụng các phương án:
Phương án thứ nhất:
- Ngừng ngay việc dạy thêm, học thêm và trả tiền lại cho học sinh.
- Kiểm điểm nghiêm khắc các cán bộ giáo viên vi phạm và đề xuất cấp
có thấm quyền xử lý kỷ luật.
*Mặt mạnh:
Phương án này là phương án dễ thực hiện nhất, có thể thực hiện bất cứ thời
điểm nào mà mình muốn. Theo phương án này, mọi sai phạm lập tức được kết thúc,
không còn hiện tượng dạy thêm học thêm nữa, không ai còn tố cáo phê bình nữa.
Những người làm sai sẽ thấy được khuyết điểm để không tái phạm.
* Mặt yếu.
Việc học thêm của học sinh bị bỏ dở làm ảnh hưởng đến chất lượng học
tập của học sinh, đặc biệt là các em học sinh lớp 12 đang ôn tập đế thi các môn trắc
nghiệm theo hướng đối mới. Đặc biệt đây lại là trường bán công, mặt bằng chất lượng
thấp hơn các trường khác
Đi ngược lại ý nguyện được học của đa số học sinh được phụ huynh đồng
tình ủng hộ.
Không thực hiện được kế hoạch nâng cao chất lượng học tập cho học sinh
yếu, kém làm giảm tối đa hiện tượng học sinh ngồi nhầm lớp. Làm cho học sinh và
25
giáo viên hoang mang. Đối với nhừng vùng kinh tế không thuận lợi việc để cho các
em tự nguyện học tập không phải dễ. Nay, phá đi việc học đang đi vào nề nếp là điều
không nên.
Khuyết điếm của nhà trường chưa đến mức phải kỷ luật, có thế dùng hình
thức giáo dục khác như phê bình, rút kinh nghiệm, hạ tiêu chuẩn thi đua v.v
Phương án thứ hai:
-Tiêp tục dạy thêm, học thêm và trả tiên lại cho học sinh, vận động
giáo viên phát huy tinh thần tình thương, trách nhiệm dạy học miễn phí cho các em .
-Các cán bộ giáo viên vi phạm đều phải kiếm điếm trước nhà trường
và sở Giáo dục - Đào tạo.
*Mặt mạnh:
Phương án này vẫn đảm bảo việc học thêm của học sinh, đặc biệt là các
em học lực yếu, kém và học sinh lớp 12 đang ôn tập đế thi các môn trắc nghiệm theo
hướng đối mới.
Đáp ứng được nguyện vọng học của đa số học sinh được phụ huynh đồng
tình ủng hộ, thực hiện được kế hoạch nâng cao chất lượng học tập cho học sinh yếu,
kém làm giảm tối đa hiện tượng học sinh ngồi nhầm lóp, duy trì được việc học đang
đi vào nề nếp.
Những người làm sai sẽ thấy được khuyết điểm để không tái phạm.
* Mặt yếu.
Không khuyến khích được tinh thần của giáo viên, vi phạm luật lao động
trong khi giáo viên phải làm thên giờ nhưng không được trả công, mặc dù giáo viên
có chấp nhận thì bản thân họ bị thiệt thòi cũng là việc không có lợi cho nhà trường.
Hơn nữa đây là trường bán công, hầu hết là giáo viên họp đồng theo giờ dạy, nếu đế
họ bị thiệt thòi quá sẽ ảnh hưởng đến nhiệt tình và chất lượng công tác vì vậy tính khả
thi của phương án này chưa được cao.
Phuơns án thứ ba:
- Báo cáo Sở xin được tiếp tục dạy thêm, đồng thời tăng cường quản lý
dạy thêm trên các mặt số lượng, chất lượng nội duug các buổi dạy. Mặt khác phải bố
sung hồ sơ đe xin cấp giấy phép dạy thêm cho những giáo viên mà nhà trường xét đủ
tiêu chuẩn theo quy định.
- Tuyên truyền, giải thích chủ trương về tố chức dạy thêm cho cán bộ,
giáo viên, phụ huynh và học sinh đế tất cả có nhận thức đúng tạo sự đồng thuận cao
trong việc phối hợp cùng nhà trường đấy mạnh chất lượng giáo dục.