“Bình luận về sự thích ứng của luật Hồi giáo đối với thế giới hiện đại”

MỞ ĐẦU

Cùng với Thiên Chúa giáo và Phật giáo,Hồi giáo là một trong ba tôn giáo lớn
nhất trên thế giới có hơn một tỉ tín đồ.Mặc dù nó được hình thành từ thế kỉ thứ VII
và gần như là không phù hợp với thế giới hiện đại nhưng luật Hồi giáo vẫn đáp ứng
được yêu cầu của thế giới Hồi giáo.Để hiểu rõ hơn về vấn đề luật Hồi giáo thích
ứng với ngày nay như thế nào?Em xin đi vào nội dung của đề bài : “Bình luận về
sự thích ứng của luật Hồi giáo đối với thế giới hiện đại”
NỘI DUNG
1.Sơ lược về luật Hồi giáo.
Luật Hồi giáo được xây dựng trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản,các trụ cột của
đạo Hồi và các phong tục tập quán của người Hồi giáo.Khác với hệ thống chúng ta
nghiên cứu nó không phải là một ngành khoa học độc lập,nó là một mặt,một khía
cạnh của đạo Hồi,là hệ thống pháp luật pha trộn giữa quy phạm tôn giáo,đạo đức và
pháp luật.
Tư tưởng của Hồi giáo khác với tư tởng pháp luật phương Tây,trong khi phần
lớn các nước phương Tây coi pháp luật là sự thể hi ý chí của nhân dân thông qua cơ
quan lập pháp của mình thì luật Hồi giáo lại coi nó là ý chí của đấng Allal qua sự
phát hiện của nhà tiên chi Mohammed
2.Sự phân chia của các nhà nước Hồi giáo.
Các nhà nước Hồi giáo hiện nay chia làm ba nhóm:
Thứ nhất nhóm chịu ảnh hưởng sâu sắc của pháp luật Hồi giáo như Ả Rập- Xê
Út,Iran,Syria…luật pháp được xây dựng dựa trên cơ sở kinh KoRan.Pháp luật các
nước này thừa nhận tính tối cao của luật Hồi giáo.Nhà nước chỉ là thứ cấp bên cạnh
tôn giáo và đơn giản chỉ là công cụ để thực hiện các quy định tôn giáo.
1
Thứ hai nhóm bao gồm những quốc gia trong đó luật Hồi giáo chỉ được dùng
để điều chỉnh một số lĩnh vực của đời sống xã hội (vấn đề nhân thân,hoạt động của
các tổ chức tôn giáo,đôi khi cả chế độ ruộng đất).Nhóm này được chia làm hai
nhóm nhỏ:
- Nhóm nước mà pháp luật chịu ảnh hưởng của dòng họ pháp luật Common

Law
- Nhóm nước mà pháp luật chịu ảnh hưởng của dòng họ pháp luật Civil Law
Vai trò của Hồi giáo vừa như thế lực chính trị vừa như một thế lực thần quyền trên
thế giới vẫn tiếp tục được giữ vững.
Thứ ba nhóm bao gồm các nước đã từng là các nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
như:Albania,các nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Trung Á…Các nước này do có
thời kì dài tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội theo tư tưởng của học thuyết Mác-
Lênin nên đạo Hồi không được khuyến khích phát triển.Tuy luật Hồi giáo vẫn tồn
tại song ảnh hưởng của nó rất hạn chế.
3.Sự cải cách của pháp luật Hồi giáo trong thế giới hiện đại
Do ảnh hưởng của tư tưởng dân chủ tư sản và tư tưởng của các hệ thống pháp
luật khác từ thế kỉ XIX cho đến nay,đặc biệt là trong giai đoạn hội nhập quốc tế và
toàn cầu hóa,nhiều quốc gia Hồi giáo đã đổi mới hệ thống pháp luật của mình,xuất
hiện ra ba xu hướng:
- Phương tây hóa pháp luật ,tiếp nhận các chế định pháp luật tiên tiến của phương
Tây như chế độ hôn nhân một vợ một chồng,thiết lập chế độ bình đẳng giới,xây
dựng bộ máy nhà nước theo nguyên tắc phân quyền,tổ chức hệ thống tòa án phi tôn
giáo…
2
- Pháp điển hóa pháp luật,xây dựng nhiều bộ luật:hình sự,dân sự,thương mại,tố
tụng hình sự và dân sự theo mô hình của các nước phương Tây kết hợp với việc
phát huy các truyền thống văn hóa của dân tộc.
- Loại bỏ dần các quy định cổ hũ,lạc hậu nhằm tạo điều kiện cho việc thực hiện
quyền bình đẳng nam nữ,bảo vệ các quyền công dân và quyền con người,xây dựng
nhà nước pháp quyền…
4.Sự thích ứng của luật Hồi giáo với thế giới hiện đại
Nhiều quốc gia Hồi giáo một mặt tiếp tục khẳng định sự gắn bó với các
nguyên tắc của đạo Hồi trong pháp luật của mình,mặt khác tìm cách thích nghi với
pháp luật của thế giới,nhất là trong bối cảnh hiện nay.Để cho luật Hồi giáo thích
ứng với thế giới hiện đại thì các luật gia thường sử dụng ba cách thức sau:

Đầu tiên là áp dụng tập quán,tuy nó không phải là nguồn luật nhưng các luật có
thể áp dụng tập quán để lấp những chỗ trống trong luật Hồi giáo.Thông thường thì
nó thường liên quan đến cách tính giá trị hoặc cách thức thanh toán của hồi môn…
Thứ hai là sử dụng thủ thuật pháp lí để loại bỏ các quy định đã lạc hậu.Trong
luật Hồi giáo có rất ít điều khoản mang tính bắt buộc mà luật dành cho quyền tự do
của con người chính vì thế để thích nghi với cuộc sống hiện đại các luật gia tăng
cường sử dụng các thỏa thuận giữa các tư nhân để lẩn tránh các quy định pháp luật
không còn phù hợp.Ví dụ như luật Hồi giáo cấm giao kết hợp đồng cho thuê
đất,nhưng người ta có thể giao kết hợp đồng sử dụng chung đất đai để thay thế hợp
đồng cho thuê đất.
Thứ ba là áp dụng các văn bản pháp luật do cơ quan có thẩm quyền ban hành
(các quyết định hành chính,các văn bản pháp luật của các bộ ban hành…)Theo đạo
Hồi thì nhà vua không phải là ông chủ của pháp luật mà là đầy tớ của pháp
luật,chính vì thế mà nhà vua không thể làm luật.Mặt khác nhà vua quản lí đất nước
3
nên luật Hồi giáo thừa nhận tính hợp pháp của các văn bản luật do nhà vua và
những người có thẩm quyền ban hành.
Để hiểu rõ hơn sự thích ứng của luật Hồi giáo với thế giới hiện đại thì trong số
các nước Hồi giáo ta có thể kể đến Thổ Nhĩ Kì,nước này không phải là nước Ả Rập
và có mối liên hệ chặt chẽ về kinh tế và chính trị với Tây Âu.Thổ Nhĩ Kì đã tiếp
nhận bộ luật dân sự của Thụy Sĩ,luật về nhân thân,gia đình,thừa kế của nước này
theo hình mẫu phương Tây.Sự thích ứng ở đây thể hiện ở chỗ:theo luật Hồi giáo
trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình thì cho phép chế độ đa thuê và người chồng có
quyền bỏ rơi người vợ…Nhưng pháp luật nước này không chấp nhận chế độ đa
thuê,quyền đơn phương bỏ rơi vợ của người chồng hoặc việc phân chia tài sản thừa
kế không công bằng giữa con trai và con gái.Nước này là một trường hợp đặc biệt
hiện nay chưa có một quốc gia hồi giáo nào mạnh dạn đi theo hình mẫu của Thổ
Nhĩ Kì.
KẾT LUẬN
Trên đây là toàn bộ nội dung về đề tài: “Bình luận về sự thích ứng của luật

Hồi giáo với thế giới hiện đại” mà em đã tìm hiểu được về luật Hồi giáo một trong
những hệ thống pháp luật lớn của thế giới ngày nay,nó đang điều chỉnh mối quan
hệ của khoảng 1,3 tỉ người Hồi giáo.Bài làm của em có gì thiếu sót em mong cô
góp ý để bài làm của em hoàn thiện hơn.
4
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình luật so sánh, Nxb. Công an nhân
dân, Hà Nội, 2008
2. Thái Vĩnh Thắng, “Tìm hiểu hệ thống pháp luật Hồi giáo”, Tạp chí luật học,
số 1/2006.
3. Võ Khánh Vinh, Giáo trình luật học so sánh, Nxb. Công an nhân dân, Hà
Nội, 2002
4. Michael Bogdan, Luật so sánh (bản tiếng Việt), Nxb. Kluwer, Norstedts
Juridik, Tano, 2002.
5