Khóa luận tốt nghiệp công nhận và thi hành quyết định của trọng tài nước ngoài tại việt nam

Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà1
C LC
CHNG 1: NHNG VN  LÝ LUN CHUNG V TRNG TÀI 1
1.1. Khái quát chung v trng tài 1
1.1.1. Khái nim, c m, vai trò ca trng tài. 1
1.1.1.1. Khái nim trng tài 1
1.1.1.2. c m ca trng tài 1
1.1.1.3. Vai trò ca trng tài 2
1.1.1.4. Trng tài trong các phng thc gii quyt tranh chp kinh doanh
trên th gii 3
1.2. lch s hình thành và phát trin ca trng tài 7
1.2.1. Trng tài trong nc 7
1.2.2. Trng tài quc t Vit Nam 9
1.3. Các hình thc trng tài 10
CHNG 2: QUY NH CA PHÁP LUT V VN  CÔNG NHN
VÀ THI HÀNH QUYT NH CA TRNG TÀI NC NGOÀI TI
VIT NAM 12
2.1. Xác nh khái nim ca trng tài 12
2.2. Khái nim và bn cht ca vic công nhn và thi hành quyt nh ca trng
tài nc ngoài ti Vit Nam 16
2.3. S cn thit ca vic công nhn và thi hành các quyt nh ca trng tài 19
2.3.1.S cn thit ca vic công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài
c ngoài ti các quc gia 19
2.3.2.S cn thit ca vic công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài
c ngoài ti Vit Nam 20
2.4. Nguyên tc ca vic công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc
ngoà i ti V i t Nam 22
2.5. Các u kin không công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc
ngoài theo công c Niu Oóc 24
2.6. Trình t, th tc, v vic công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài

c ngoài ti Vit Nam 27
2.6.1. Trình t, th tc xét n công nhn và thi hành quyt nh trng tài
c ngoài ti Vit Nam 27
2.6.2. Các u kin không công nhn quyt nh ca trng tài nc ngoài
theo B lut t tng dân s nm 2004 30
2.6.3. Trình t, th tc cho thi hành ti Vit Nam quyt nh ca trng tài
c npgoài 34
2.7. Ý ngha ca vic công nhn và cho thi hành ti Vit Nam quyt nh ca trng
tài nc ngoài 36
CHNG 3: THC TIN V VIC CÔNG NHN VÀ THI HÀNH TI
VIT NAM QUYT NH CA TRNG TÀI NC NGOÀI 38
3.1. Thc tin v vic công nhn và thi hành ti Vit Nam các quyt nh ca
trng tài nc ngoài 38
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà2
3.2. Mt s kin ngh nhm hoàn thin h thng pháp lut v vn  công nhn và
thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài ti Vit Nam 56
T LUN 59
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà3
I NÓI U
1. Lý do chn  tài.
Theo nguyên tc c bn ca lut quc tu chnh quan h hu ngh và
p tác gia các quc gia, thì các quc gia ch th ca lut quc t, phi có ngha
 hp tác vi nhau. Hp tác quc t v lnh vc t pháp là mt biu hin sinh
ng. Ngày nay, nhu cu hp tác quc tã c m rng trên mi lnh vc i
ng, kinh t - xã hi ca mi quc gia, trong ó lnh vc pháp lut và t pháp
luôn gi vai trò then cht. Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc
ngoài là mt biu hin m nét ca nhu cu hp tác pháp lut và tng tr t pháp
gia các quc gia.

Cùng vi ng li i mi ca ng và Nhà nc ã tác ng sâu sc ti
i sng kinh t, xã hi và pháp lut ca nc ta. S chuyn hng ca nn kinh
 sang nn kinh t th trng và Vit Nam ngày càng hi nhp mnh m vào nn
kinh t quc t. Trong môi trng kinh t toàn cu hóa, a dng hóa v ch th
kinh doanh, li nhun tr thành mc ích hàng u mà các nhà kinh doanh hng
i, khin cho các tranh chp trong lnh vc kinh t ngày càng a dng và cn
c gii quyt theo phng thc mi phù hp. Nhu cu gii quyt tranh chp
kinh doanh cng vì th ngày càng phong phú và phc tp c bit là trong quá
trình hi nhp hin nay.
Tranh chp kinh doanh có thc gii quyt theo nhiu phng thc khác
nhau: nh thng lng, hoà gii, toà án hoc trng tài. Trong ó phng thc
gii quyt tranh chp bng trng tài trong giai n hin nay c các nhà kinh
doanh a chung. u này xut phát t nhng u m ca hình thc gii quyt
ng trng tài: nhanh chóng, mm do,  tn kém, m bo uy tín và m bo bí
t hot ng sn xut kinh doanh.
Tuy nhiên,  trng tài phát huy c các mt li ó, va m bo cho các
quyt nh mà trng tài a ra áp ng các yêu cu ca pháp lut và c công
nhn và cho thi hành thì vic hoàn thin h thng pháp lut v trng tài trong nhu
u hi nhp kinh t quc t là mt vn  cn thit và cp bách trong ó có pháp
lut v công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài.
 nhng lý do trên và thy c vic cn phi hoàn thin pháp lut công
nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài trong quá trình hi nhp hin
nay ca Vit Nam mà ngi vit chon  tài “Công nhn và thi hành quyt nh
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà4
a trng tài nc ngoài ti Vit Nam”  làm  tài lun vn tt nghip c
nhân lut ca mình.
2. Mc ích và phng pháp nghiên cu.
c ích ca  tài là nhm ánh giá úng, sát hp thc trng ca vn 
công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài ti Vit Nam, làm rõ

nhng hn ch, bt cp trong vic xem xét vn  công nhn và thi hành quyt
nh ca trng tài ti Vit Nam. Tó ngi vit tìm ra nhng hng khc phc,
 quyt nh ca trng tài nc ngoài ngày càng c công nhn và thi hành 
Vit Nam nhiu hn.  tài xác nh các yêu cu t ra i vi vic công nhn và
thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài ti Vit Nam, giúp ngi c nói
chung và các doanh nghip nói riêng hiu rõ nhng quy nh ca pháp lut v
trng tài, qua ó thy c nhng u m và hn ch v phng thc gii quyt
tranh chp bng trng tài, tó  ngi c thy c nhng hn ch v pháp
lut cng nh thc tin v vn  công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài
c ngoài  Vit Nam và nhng hng khc phc nhm hoàn thin hn,  tránh
tình trng Tòa án Vit Nam hy quyt nh ca trng tài nc ngoài.
 tài c nghiên cu mt cách sâu rng v vn  công nhn và thi hành
quyt nh ca trng tài nc ngoài.  hoàn thành  tài ngi vit ã s dng
phng pháp phân tích, tng hp vn , so sánh các quy nh ca pháp lut vi
nhau  gii quyt vn t ra ca  tài.
3. Phm vi nghiên cu.
Do thi gian có hn cng nh nhng hn ch trong vic thu thp tài liu và
kh nng có hn ca ngi vit nên  tài ch yu nghiên cu v các vn : lý
lun v vn  công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài; các quy nh ca
pháp lut v công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài; thc tin
 công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài ti Vit Nam.
4. Kt cu ca  tài.
i dung ca  tài gm: li nói u, chng 1, chng 2, chng 3, kt lun.
Chng 1: Nhng vn  lý lun chung v trng tài.
Chng 2: Quy nh ca pháp lut v vic công nhn và thi hành quyt nh ca
trng tài nc ngoài.
Chng 3: Thc tin v vic công nhn và thi hành phán quyt ca trng tài nc
ngoài ti Viêt Nam.
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà5

t lun.
“Trong quá trình làm  tài ngi vit ã c gng nhng do thi gian có hn cùng
nhng hn ch trong vic tip cn tài liu cùng nhiu nguyên nhân khác nhau. Nên
 tài chc chn không th tránh khi nhng thiu sót. Kính mong các thy, cô và
các bn c óng góp thêm ý kin  tài ngày càng hoàn thin hn.  tài hoàn
thành là do có s hng dn ca TS. D Ngc Bích, xin cm n cô ã ch dn tn
tình  em hoàn thành  tài này”.
Sinh viên thc hin:
Trn Hu Hà
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà6
CHNG 1: NHNG VN  LÝ LUN CHUNG V TRNG TÀI
1.1.Khái quát chung v trng tài.
1.1.1.Khái nim, c m, vai trò ca trng tài.
1.1.1.1.Khái nim trng tài.
Gii quyt tranh chp bng trng tài là bin pháp gii quyt tranh chp
c các nhà kinh doanh rt a chung. ây “là sn phm” tt yu ca nn kinh t
th trng. T do kinh doanh, t do kí kt hp ng trong khuôn kh pháp lut
ng nhiên bao gm c t do tho thun la chn các bin pháp gii quyt tranh
chp kinh doanh.
1
y trng tài là gì? Theo tn ting vit ca nhà xut bn vn hoá thông
tin Hà Ni nm 1999 trng tài c coi là “ngi c các bên i lp, t nhân,
thng gia…, công nhn là có thm quyn x mt v tranh chp; là ngi c c
ra u khin th thao trong khuôn khu l ca b môn và công nhn các kt
qu cui cùng”.
 nhng nc có nn kinh t th trng thì trng tài c nh ngha: là c
quan xét x do các bên lp ra trên c s tho thun và trong lnh vc mà pháp lut
quy nh  gii quyt các tranh chp gia chính các bên ng s.
Nh vy, trng tài là phng thc gii quyt tranh chp, da trên s tho

thun gia các bên i lp, u thác cho mt hay mt s ngi làm trung gian gii
quyt s xung t trên c s công bng và khách quan.
1.1.1.2. c m ca trng tài.
Trng tài là mt bin pháp la chn rt ph bin  gii quyt các tranh
chp trong nn kinh t hin nay  trên th gii cng nh Vit Nam.  nhng
c khác nhau có nhng c m kinh t xã hi và tp quán pháp lut khác
nhau, do ó vic t chc trng tài cng khác nhau. Tuy nhiên, dù c t chc vi
nhiu hình thc, tên gi khác nhau nhng nhìn chung trng tài có nhng m
chung sau:
Th nht, trng tài là t chc phi chính ph, hot ng mang tính ngh
nghip. Nó không nm trong b máy Nhà nc chính vì th trng tài không mang
tính quyn lc Nhà nc.
1
Xem, oàn Nng, mt s vn  lý lun c bn v t pháp quc t, nhà xut bn chính tr quc gia, Hà
i- 2001
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà7
Th hai, các t chc trng tài thng c lp trên sáng kin và s t
nguyn ca trng tài viên. Các trng tài viên khi có y  các tiêu chun theo quy
nh ca pháp lut, trên c s t nguyn h tham gia thành lp mt t chc trng
tài. Hot ng ca t chc trng tài da trên c s s cân i thu chi, áp dng
nguyên tc t hoch toán, da trên uy tín là ch yu.
Th ba, tuy là mt t chc phi chính ph nhng hot ng ca trng tài có
 qun lý ca Nhà nc. Có ngha là, trong quá trình gii quyt tranh chp ca
mình trng tài cn có s h tr rt ln t phía Nhà nc mà c th là s h tr t
phía toà án  trng tài có th thc hin chc nng gii quyt tranh chp ca mình
t cách tt nht. Ngoài ra, mt trong nhng ni dung quan trng trong vic qun
lý ca Nhà nc i vi hot ng ca trng tài là vic phê chun u l t chc
hot ng ca trng tài cng nh quy nh v tiêu chun ca trng tài viên.
Th t, các trng tài viên ch yu là các lut gia và các thng gia. Có th

nói ngoài b phn ch yu là các lut gia thì thành phn thng gia là c s cho
vic hình thành và hot ng ca t chc trong tài. Nhiu t chc trng tài trên th
gii c thành lp là da trên sáng kin là các thng gia.
1.1.1.3. Vai trò ca trng tài
Thc tin gii quyt các tranh chp trong sn xut, kinh doanh cho thy các
nhà sn xut kinh doanh dù hot ng trong phm vi quc gia hay trên phm vi
quc tu mong mun ngn chn phát sinh các tranh chp; nu tranh chp xy ra
thì mong mun hoà gii vi nhau, nu không hoà gii c vi nhau thì tránh vic
a tranh chp ra toà án mà tho thun gii quyt tranh chp bng trng tài.
1
Trong quá trình phát trin kinh t hin nay cùng vi xu th toàn cu hoá thng
i, trng tài óng mt vai trò quan trng trong s phát trin kinh t nói chung và
thc tin gii quyt tranh chp kinh t nói riêng. Vai trò ca trng tài c th là:
Trong môi trng kinh t th trng, các nhà kinh doanh vi mc ích tìm
kim li nhun cao, cùng vi sòi hi bí mt trong kinh doanh, cng nh s
nhanh chóng khi gii quyt tranh chp mà trng tài là phng thc gii quyt
tranh chp ti u mà h la chn.
t vai trò không kém phn quan trng na ca trng tài chính là vic
gim gánh nng cho toà án kinh t. Vic ra i ca các t chc trng tài cng
1
oàn Nng: Mt s ý kin v thc trng và phng hng hoàn thin pháp lut trng tài kinh t nc ta
hin nay. Tp chí lut hc, s1, 1998, trang 18
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà8
chính là to c ch thi ua gia toà án kinh t và trng tài trong s phát trin ca
n kinh t hàng hoá nhiu thành phn cng nháp ng nhu cu gii quyt tranh
chp kinh doanh ngày càng tng cao.
m bo cho các nhà kinh doanh thc hin quyn t do kinh doanh mà c
thây là quyn t do la chn c quan tài phán. Ngoài ra, vic hoàn thin pháp
lut trng tài óng vai trò quan trng trong vic to ra mt môi trng u t hp

n trong quá trình quc t hoá ca nhiu nc trên th gii.
 cng c cng nh phát trin mi quan h thng mi quc t bn vng
thì trng tài óng vai trò quan trng và to ln trong vic bo v quyn và li ích
p pháp ca các bên tranh chp. Trng tài ngày càng th hin u th ca mình
trong môi trng toàn cu hoá kinh t nh hin nay.
Trng tài là c quan gii quyt tranh chp rt a chung i vi các nhà sn
xut, kinh doanh, c bit trong lnh vc kinh t, thng mi, trng tài góp phn
gii quyt nhanh gn và hiu qu trong các tranh chp nhm n nh và thúc y
n xut kinh doanh trong tng nc và trên phm vi quc t.  nc ta, vic m
ng kh nng, c hi cho các nhà sn xut, kinh doanh s dng trng tài  gii
quyt tranh chp s góp phn thúc y quá trình hi nhp ca Vit Nam vào cng
ng quc t, to môi trng thun li thu hút u t nc ngoài, y mnh s
phát trin kinh t, xã hi.
1
1.1.1.4.Trng tài trong các phng thc gii quyt tranh chp kinh doanh
trên th gii
Trong môi trng kinh t a dng và phc tp, các nhà kinh doanh khi
tham gia quan h thng mi trong mi quan h va cnh tranh, va hp tác vi
c ích thu v li nhun ti a. Chính vì th, vic tranh chp trong quá trình kinh
doanh là u không tránh khi, hn th na nó còn gay gt hn v mc  tranh
chp cng nh phc tp hn v ni dung. Vic có các phng thc gii quyt
tranh chp trong kinh doanh là mt tt yu khách quan, vi mc ích bo v quyn
i ca các bên tranh chp cng nh nhm n nh và gi vng nn kinh t.
Tranh chp c hiu là s bt ng ý kin ca các bên cùng tham gia quan
 v mt vn  c th. Gii quyt tranh chp trong kinh doanh theo ngha chung
nht có thc hiu là cách thc, phng pháp hay các hot ng u chnh
1
Xem, oàn Nng, Mt s vn  lý lun c bn v t pháp quc t, nhà xut bn chính tr quc gia, Hà
i-2001
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài

GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà9
các bt ng, các xung t nhm khc phc và loi tr các tranh chp ã phát sinh
nhm bo v quyn và li ích hp pháp ca các ch th kinh doanh, bo v k
ng ca xã hi.
Nhìn chung, pháp lut thng mi trên th gii cng nh Vit Nam hin
nay u bo m quyn t do kinh doanh ca các nhà kinh doanh mà trong ó c
th là quyn t do la chn c quan tài phán khi có tranh chp kinh t xy ra. Nhà
c luôn ch trng khuyn khích các bên tranh chp t gii quyt vi nhau, sau
ó mi hng các bên n phng thc tài phán  bo v quyn và li ích hp
pháp ca mình khi có tranh chp xy ra. Hin nay, trên th gii cng nh Vit
Nam có nhiu phng thc  gii quyt tranh chp nh:
Hoà gii.
 Vit Nam cng nh Nht Bn, trung Quc, và các nc Châu Á khác,
hoà gii là mt bin pháp gii quyt tranh chp c a chung. Hoà gii, theo t
n ting vit nm 1997 ca nhà xut bn à Nng là s thuyt phc các bên
ng ý chm dt xung t hoc xích mích mt cách n tho.
óng vai trò là mt trong nhng phng thc gii quyt tranh chp kinh
doanh, hoà gii là phng thc gii quyt tranh chp thông qua s tham gia ca
bên th ba óng vai trò trung gian h tr hoc thuyt phc các bên tranh chp tìm
kim các gii pháp nhm chm dt xung t. Theo nh ngha ca tn lut hc
Anh - M ca Black thì “hoà gii là mt quá trình gii quyt tranh chp mang tính
cht riêng t trong ó hoà gii viên là ngi th ba trung gian giúp các bên tranh
chp t c s tho thun”.
Trong các phng thc gii quyt tranh chp kinh doanh thì hoà gii là mt
phng thc gii quyt tranh chp c các nhà kinh doanh quan tâm nghiên cu
và s dng nhiu trong hot ng thc tin bi vì nó có nhiu u m nh:
+ Hoà gii có thm bo bí mt trong kinh doanh hay trong ngh nghip,
ng hoà gii  gii quyt tranh chp mt cách thân thin, không nhm xác nh
i ca các bên tranh chp mà nhm gi gìn và phát trin các mi quan h kinh
doanh.

+ Bng hoà gii có th tp trung s chú ý và quan tâm ca các bên vào vn
 chính, c bn ca ni dung tranh chp, hn ch ti a s hao phí thi gian và
tin bc vào các vn  mang tính cht hình thc t tng.
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà10
+ Bng hoà gii  tng cng s tham gia trc tip và kh nng kim soát
a các nhà kinh doanh i vi quá trình gii quyt cng nhi vi kt qu gii
quyt tranh chp.
Hin nay, trong hot ng thng mi quc t, phng pháp hoà gii rt
c a chung dùng  gii quyt tranh chp và các quy tc hoà gii ca các t
chc thng c la chn là quy tc hoà gii không bt buc ca Phòng thng
i quc t ICC (1998); Quy tc hoà gii ca U ban Liên hp quc v Lut
thng mi (1980); Quy tc hoà gii ca trng tài Bc Kinh (1987); Quy tc hoà
gii thng mi ca Hip hi trng tài M AAA (1992)…
 các nc phát trin, trong ó có M là bc i tiên phong trong vic phát
trin ca các phng pháp la chn  gii quyt tranh chp thng mi, và hoà
gii là mt trong nhng phng pháp c la chn. Trong “sách thc hành
ADR”, John. J. Wilkinson ã vit: trc tiên và trên ht, các phng pháp gii
quyt tranh chp tit kim áng k chi phí ca các bên tranh chp. Rõ ràng là chi
phí kin tng có th gim i áng k nu nh các bên có th hoà gii các tranh
chp ca h trong vòng sáu tháng thay vì kin tng kéo dài hàng nm”.
Theo pháp lut Vit Nam, hoà gii là mt bin pháp gii quyt tranh chp
không mang tính cht nghi thc, có truyn thng lâu i mang tính qun chúng.
Hoà gii có thc tin hành ngoài th tc t tng, và có th thc hin theo th
c t tng ca toà án hoc trng tài. Hoà gii mt mt c xem là “cánh tay ni
dài” ca thm quyn toà án, mt khác thì thoát khi nguyên tc cht ch ca pháp
lut. Khuyt m ln nht ca pháp lut Vit Nam là cha có mt vn bn pháp
lut u chnh vai trò, trách nhim ca ngi làm trung gian, hoà gii, cng nh
 th tc, hình thc quyn và ngha v ca các bên tham gia hoà gii…
Hoà gii cn phi có mt th tc dù là gin n và linh hot nhng vn

thng nht áp ng các nhu cu pháp lý và kinh t to u kin cho vic giao
ch có hiu qu gia hoà gii viên và các bên có liên quan.
Thng lng trc tip
Thng lng trc tip là hình thc các bên tranh chp cùng nhau bàn bc
và i n tho thun mt cách thc gii quyt tranh chp mà không cn s tác
ng hay giúp  ca ngi th ba.
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà11
Thông thng, khi bt u phát sinh tranh chp các bên thng c gng tìm
cách thng lng trc tip vi nhau  gii quyt nhng bt ng vi mc ích
là gi gìn mi quan h kinh doanh lâu dài và tt p gia h.
Xét v lch s, thng lng là hình thc gii quyt tranh chp sm nht
trong lch s loài ngi, và hin nay nó là phng pháp khá ph bin c các
c trên th gii quan tâm, k c các nc có nn kinh t phát trin hay ang
phát trin, trong ó có Vit Nam.
Theo pháp Lut thng mi Vit Nam, thng lng là hình thc gii
quyt tranh chp c la chn trc tiên, sau ó mi n các phng thc gii
quyt tranh chp khác. Thng lng c coi nh là hình thc hoà gii c
Nhà nc khuyn khích s dng. Trong thc t, thng lng c tin hành c
p hoc tin hành cùng vi quá trình t tng.
Toà án
Khi áp dng phng pháp thng lng, hoà gii  gii quyt tranh chp
không có hiu qu và các bên tranh chp không tho thun a v tranh chp ra
gii quyt ti trng tài thì vic gii quyt s thuc thm quyn ca toà án. Gii
quyt tranh chp bng toà án là hình thc gii quyt tranh chp do c quan tài
phán Nhà nc thc hin.
 các nc có nn kinh t phát trin, bên cnh t chc trng tài phi chính
ph thì toà án cng góp phn áng k trong vic gii quyt tranh chp. Vic gii
quyt tranh chp kinh doanh bng toà án theo quy nh ca pháp lut Vit Nam,
c gii quyt theo mt h thng toà án t chc theo nhim v, quyn hn và

phân cp thm quyn. Toà kinh t Vit Nam là mt toà chuyên trách trong h
thng các c quan toà án nhân dân song song vi toà dân s, toà hình s. Chc
ng ch yu ca toà kinh t là xét x các v án kinh t. Ngoài ra, toà án kinh t
còn có chc nng tuyên b phá sn doanh nghip.
Trng tài
Trng tài va là t chc xã hi ngh nghip thng c t chc di hai
hình thc: trng tài v vic và trng tài thng trc va là mt th thc gii quyt
tranh chp do s tho thun la chn ca các bên i kháng.
Trng tài là phng thc gii quyt tranh chp kinh doanh rt ph bin,
c sa chung ca các nhà kinh doanh  các nc trên th gii, c bit là 
các nc có nn kinh t phát trin. Có th nói phng thc trng tài là phng
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà12
thc gii quyt tranh chp ca nn kinh t th trng. Không có nc nào có nn
kinh t th trng mà li không tha nhn phng thc trng tài.
 mt s nc nh: c, Pháp t chc trng tài có tên gi là trng tài
thng mi và nó xut hin vi s gn lin vi nn kinh t quc gia.  các nc
xã hi ch ngha trc ây nh: Liên Xô, Hungari … thì phng thc gii quyt
ng trng tài cng c s dng khá ph bin di tên gi là trng tài kinh t
nhà nc. Tuy nhiên, các t chc trng tài này hot ng kém hiu qu vi tính
cht “ va á bóng va thi còi” mà hin nay ã không còn phù hp và ang có s
thay i  theo kp vi s phát trin ca nn kinh t th trng và nhu cu toàn
u hoá kinh t ca th gii hin nay.
Phng thc gii quyt tranh chp bng con ng trng tài cng chim
t v th quan trng trong các phng thc gii quyt tranh chp kinh doanh 
Vit Nam. Ngay t thi bao cp, nc ta ã có s tn ti ca trng tài kinh t nhà
c, hi ng trng tài ngoi thng và hi ng trng tài hàng hi. Khi chuyn
sang nn kinh t th trng vi nhu cu t do thng mi, thy c khuyt m
a trng tài nhà nc các trung tâm trng tài kinh tc thành lp theo ngh
nh 116/CP và trng tài quc t vit Nam c thành lp trên c s hp nht Hi

ng trng tài ngoi thng và Hi ng trng tài hàng hi theo quyt nh
204/TTG.
Và hin nay, trong xu th hi nhp kinh t khu vc, cng nh hi nhp
quc t, nhu cu gii quyt tranh chp kinh doanh bng trng tài ngày càng tng,
pháp lnh trng tài ra i và có hiu lc thi hành ngày 01/07/2003 quy nh v t
chc và t tng trng tài s gii quyt tranh chp phát sinh trong hot ng thng
i theo s tho thun ca các bên.
1.2. Lch s hình thành và phát trin ca trng tài:
1.2.1. Trng tài trong nc:
âu có hot ng thng mi thì ó có kh nng phát sinh tranh chp
“dù ó là tranh chp gì i chng na thì vì s công bng và hiu qu kinh t mà
n thit phi có mt c ch gii quyt tranh chp”.
ch s phát trin ca trng tài Vit Nam, cùng lúc vi s hình thành ca
 ch hp ng kinh t. Có hai giai n phát trin ca trng tài: giai n trng
tài kinh t Nhà nc (t nm 1960 n nm 1994), giai n ca trng tài phi
chính ph (t nm 1994 tri).
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà13
n u tiên mt t chc gii quyt tranh chp kinh t vi tên gi trng tài
c hình thành theo tinh thn ca Ngh nh s 04-TTG ngày 01/04/1960 ca
Th Tng nc Vit Nam Dân ch cng hoà. Nghnh này quy nh tm thi
 quy ch hp ng kinh t. Mt Ngh nh khác c ban hành vào ngày
14/01/1960 a ra quy nh tm thi v các nguyên tc gii quyt tranh chp hp
ng kinh t. Theo tinh thn ca Nghnh này, các hi ng trng tài c thành
p  cp Tnh và cp B. Mi hi ng trng tài trc thuc c quan hành chính
cùng cp. Thành viên hi ng trng tài ng thi gi mt s chc v chính quyn
p ó. Các hi ng trng tài c thành lp xut phát t nhu cu qun lý mt
n kinh t k hoch nói chung và c ch hp ng kinh t nói riêng.
Chc nng chính ca hi ng trng tài là gii quyt các tranh chp kinh t
phát sinh t hot ng ca các c quan Nhà nc và các doanh nghip Nhà nc

theo yêu cu ca các bên tranh chp. Ngoài ra, hi ng trng tài còn có thm
quyn ra các quyt nh yêu cu các c quan tin hành ngay các bin pháp  gim
thit hi gây ra cho k hoch Nhà nc, trong các trng hp không kí kt hp
ng kinh t, không thi hành hp ng kinh t, và vi phm hp ng kinh tã ký
t.
 giai n u, các hi ng trng tài hot ng vi t cách là c quan
lâm thi, theo quy ch tm thi ca nó. V sau, cùng vi s phát trin và hoàn
thin ca c ch hp ng kinh t c coi là hòn á tng ca nn kinh t k
hoch hoá, t chc và th tc ca hi ng trng tài cng c tng bc phát
trin và hoàn thin
1
Nghnh s 29-CP ngày 23/2/1962 ca Chính phã quy nh các nguyên
c và th tc chính thc ca hi ng trng tài. Nm 1965, các hi ng trng tài
c thay th bng các hi ng trng tài kinh t các cp c th là: hi ng
trng tài kinh t Nhà nc  cp Trung ng, hi ng trng tài kinh t cp Tnh
và hi ng trng tài kinh t cp B. Thm quyn các hi ng trng tài kinh t
c m rng. Ngoài thm quyn riêng gii quyt tranh chp hp ng kinh t
phát sinh trong phm vi ca mình, hi ng trng tài kinh t còn c giao gii
quyt các tranh chp phát sinh gia các n v kinh t Nhà nc Trung ng óng
trên a bàn mình ph trách.
1
ng Vn Hu, Trng tài thng mi Vit Nam trong tin trình i mi, nhà xut bn chính tr quc gia,
Hà Ni – 2005.
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà14
Nghnh s 47-CP ngày 13/03/1974 ca Chính phc ban hành nhm
ng bc hoàn thin các hi ng trng tài kinh t. Nghnh này, các hi ng
trng tài kinh tc tng cng các thành viên có trình  chuyên môn và mt
th ký. Chc ch tch hi ng trng tài kinh t Nhà nc c b nhim thay th
vic mt phó Th Tng kiêm nhim chc v này.

Nghnh 75-CP ngày 14/04/1975 quy nh t chc và hot ng ca hi
ng trng tài kinh t Nhà nc. Quy nh ó th hin rõ ràng rng hi ng trng
tài kinh t Nhà nc có trách nhim giúp hi ng chính ph trong công tác qun
lý hp ng kinh t và gii quyt tranh chp hp ng kinh t phát sinh gia các
doanh nghip Nhà nc. Vic các thành viên ca hi ng trng tài kiêm nhim
các chc v hành chính và hi ng trng tài kinh t Nhà nc c i tên thành
trng tài kinh t Nhà nc.
Trng tài kinh t Nhà nc, trng tài viên thay th cho hi ng trng tài 
i cp. Các trng tài viên u có nghip v chuyên môn, hc b nhim và
bãi min theo quy nh ca lut.
c cui cùng trong quá trình phát trin ca trng tài kinh t Nhà nc 
Vit Nam là vic thành lp c quan trng tài kinh t nhà nc theo pháp lnh trng
tài kinh t ban hành ngày 10/01/1990. Theo pháp lnh này, trng tài kinh t nhà
c là c quan Nhà nc có chc nng gii quyt tranh chp hp ng kinh t,
ngoài ra kiêm luôn trách nhim giúp Chính ph trong công tác qun lý hot ng
kinh t.
Tuy nhiên, do nhu cu phát trin nn kinh t tháng 07/1994 t chc trng
tài này b gii th, các chc nng trng tài kinh t Nhà nc c chuyn giao cho
toà án kinh t trong h thng toà án nhân dân. Và ánh du mt bc phát trin
i ca nn kinh t, chuyn t nn kinh t tp trung, mnh lnh sang nn kinh t
th trng, s ra i ca trng tài phi chính ph theo Ngh nh 116/CP ngày
05/09/1994 là mt thc t chng minh. Theo Nghnh này các trung tâm trng tài
kinh tc t chc di hình thc là mt t chc xã hi ngh nghip (t chc
phi Chính ph).
ây là ln u tiên, pháp lut Vit Nam quy nh cho phép mt t chc
không phi ca Nhà nc c giao thm quyn gii quyt tranh chp kinh t theo
yêu cu và theo tho thun ca các bên tranh chp (mà trc ây thuc thm
quyn ca c quan Nhà nc). T chc trng tài theo tinh thn ca Nghnh này
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà15

c thành lp bi các trng tài viên t nhân, h s t thit lp u l và quy tc
a mình trên c s tuân theo quy nh ca pháp lut.
Nhìn chung, so vi s phát trin chung ca các t chc trng tài th gii và
quá trình hi nhp kinh t ca Vit Nam trong nhng nm gn ây, thì các trung
tâm trng tài kinh t không thm ng ni vic gii quyt tranh chp kinh t
cho nhu cu phát trin kinh t ca Vit Nam và do nhiu nguyên nhân mà pháp
lut trng tài Vit Nam cn có s thay i cho phù hp.
Và hin nay, vic ra i ca Pháp lnh trng tài thng mi là rt cn thit
và phù hp trong quá trình phát trin chung ca nn kinh t Vit Nam, cng nh
quá trình hi nhp kinh t quc t.
1.2.2. Trng tài quc t vit Nam
Trc khi có Quyt nh 204/TTG ngày 28/04/1993 các tranh chp thng
i quc t Vit Nam do hi ng trng tài ngoi thng và hi ng trng tài
hàng hi gii quyt. ây là hai t chc c thành lp bên cnh Phòng thng mi
và công nghip Vit Nam. Nhìn tng th quá trình phát trin ca trng tài quc t
Vit Nam ta có th chia thành hai giai n mà trong ó Nhà nc ã có nhng
ch trng khác nhau gia hai thi k.
Giai n 1960 n 1993:
Trong khong thi gian này giao dch ngoi thng ca Vit Nam ch yu
là  các nc xã hi ch ngha trc ây, phn ln các hot ng giao dch thng
i quc tu do Nhà nc tin hành thông qua các doanh nghip, t chc Nhà
c, ch có mt s ít hãng t nhân c tham gia hot ng ngoi thng nhng
phi chu s kim soát cht ch ca Nhà nc.
Trong bi cnh nh th trng tài thng mi quc t Vit Nam hình thành
do nhu cu ca vic gii quyt tranh chp kinh t quc t phát sinh t hot ng
ngoi thng gia Vit Nam và các nc trong hi ng tng tr kinh t. Các
ch th tham gia hot ng kinh t ch yu là các doanh nghip Nhà nc. Nhà
c Vit Nam lúc by gi theo s phát trin chung ca khi nhà nc xã hi ch
ngha, xây dng trng tài thng mi quc t theo mô hình ca Liên Xô C, thành
p hai hi ng trng tài: là hi ng trng tài ngoi thng ngày 30/04/1963 và

i ng trng tài hàng hi ngày 05/10/1964 bên cnh Phòng thng mi và Công
nghip Vit Nam.
Giai n t nm 1993 n trc khi có Pháp lnh trng tài thng mi ra i.
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà16
Ngày 28/02/1993, ti k hp th IV Quc Hi khoá IX ã thông qua Lut
a i, b sung mt su ca Lut t chc toà án nhân dân, theo ó toà kinh t
i t cách là mt toà chuyên trách trong h thng toà án nhân dân c hình
thành, có chc nng xét x các v án và các tranh chp kinh t. ng thi, h
thng trng tài kinh t Nhà nc c gii th. Tip theo ó ngày 16/03/1994, U
ban thng v quc hi thông qua Pháp lnh th tc gii quyt các v án kinh t.
Do òi hi ca quá trình hi nhp vi khu vc và quc t, Chính Phã ban hành
Nghnh 116/CP ngày 05/09/1995 v t chc và hot ng ca trng tài kinh t
n ti di các trung tâm trng tài kinh t.
Trong quá trình tip tc hoàn thin h thng pháp lut v gii quyt tranh
chp trong kinh doanh, Pháp lnh trng tài thng mi ca Vit Nam ã ra i và
có hiu lc thi hành vào ngày 01/07/2003 to ra mt bc phát trin mi trong gii
quyt tranh chp bng trng tài  Vit Nam. ng thi trong h thng tài phán
Nhà nc thông qua h thng tòa án, B lut t tng dân sc Quc Hi thông
qua ngày 15/06/2004 và chính thc có hiu lc ngày 01/01/2005.
1.3.Các hình thc trng tài
Trên th gii ã có nhiu mô hình trng tài khác nhau.  mi giai n lch
, tu tng u kin c th mà mi nc la chn cho mình mt mô hình thích
p. Cn c vào các tiêu chí khác nhau mà trng tài có nhiu hình thc khác nhau:
+Cn c vào cp  quan h (cp Chính ph hay phi Chính ph), trng tài
c phân thành: trng tài Chính ph và trng tài phi Chính ph. Trng tài Chính
ph là c quan tài phán gii quyt tranh chp trong kinh doanh do Nhà nc thành
p, hot ng bng ngân sách Nhà nc. Các trng tài viên trong c quan này
c coi là công chc Nhà nc, làm công n lng do ngân sách chi tr. Mô hình
này ph bin  các nc có nn kinh t k hoch hoá tp trung nh Liên Xô (c),

các nc ông Âu trc ây.  Vit Nam loi hình trng tài này tn ti t ngày
30/06/1994 tr v trc.
Trong khi ó, trng tài phi Chính ph là t chc xã hi ngh nghip, hot
ng theo nguyên tc t trang tri. c thành lp trên c s tho thun gia các
cá nhân và các pháp nhân vi nhau nhm gii quyt tranh chp thuc lnh vc dân
 theo ngha rng (ch yu là thng mi). Mô hình này ph bin  các nc có
n kinh t th trng phát trin.  Vit Nam hiên nay cng ch tn ti mô hình
trng tài phi Chính ph
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà17
+Cn c vào tính cht quc t ca v vic, trng tài phi Chính phc
chia thành trng tài thng mi quc t và trng tài thng mi thông thng.
Trng tài thng mi quc tc thành lp ch yu  gii quyt các tranh chp
có yu t nc ngoài.
+Cn c vào thi gian hot ng, trng tài c chia thành trng tài thng
trc và trng tài v vic. Trng tài thng trc là t chc xã hi ngh nghip có
n bn pháp lý hot ng (vn bn thành lp), quy tc t tng ( xét x) và i
ng trng tài viên nh sn.
Trong khi trng tài v vic là trng tài do các bên thành lp nhm gii
quyt mt tranh chp c th. Sau khi gii quyt xong mt v vic thì U ban trng
tài t gii th. Loi trng tài này c t chc n gin, các bên tranh chp có
quyn t do la chn trng tài viên và có th tham gia xây dng th tc gii quyt
tranh chp, vì thc áp dng khá nhiu trong thc tin thng mi quc t.
Trng tài cp Chính ph và trng tài phi Chính phu có th là trng tài thng
trc hoc trng tài v vic.
1
+Cn c vào s qun lý ca quc gia, trng tài thng mi quc tc
chia thành hai loi: trng tài thng mi quc t thuc các t chc quc t và
trng tài thng mi quc t ca các quc gia. Trng tài thng mi quc t thuc
các t chc quc t không thuc s qun lý ca mt quc gia nào (thm chí c

quc gia s ti, ni trng tài có tr s chính). Trong khi ó trng tài thng mi
quc t ca các quc gia bao gi cng thuc s qun lý ca mt quc gia nht nh
(có quc tch ca quc gia ni thành lp).
1
Xem Nguyn Trung Tín, công nhn và thi hành các quyt nh ca trng tài thng mi ti vit nam,
NXB t pháp, Hà Ni – 2005, trang 16
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà18
CHNG 2: QUY NH CA PHÁP LUT V VN  CÔNG NHN
VÀ THI HÀNH QUYT NH CA TRNG TÀI
2.1. Xác nh khái nim quyt nh ca trng tài
Theo quy nh ca pháp lut hin hành, quyt nh ca trng tài c chia
ra làm hai loi: quyt nh ca trng tài trong nc và quyt nh ca trng tài
c ngoài. Vic xác nh úng hai loi quyt nh này có ý ngha rt quan trng
trong thc t bi l mi loi quyt nh li có c ch công nhân và thi hành riêng.
Quyt nh ca trng tài nc ngoài c công nhân và thi hành theo các quy nh
i B lut t tng dân s nm 2004. Trong khi ó vic công nhn và cho thi hành
quyt nh ca trng tài trong nc li thc hin theo Pháp lnh trng tài thng
i nm 2003.
 xác nh th nào là quyt nh ca trng tài nc ngoài, trc tiên phi
xác nh th nào là quyt nh ca trng tài? Pháp lut trong nc cng nh trong
các u c quc t v trng tài (k c công c New York v công nhn và thi
hành quyt nh ca trng tài), không có nh ngha c th v khái nim quyt
nh ca trng tài. Tuy nhiên, công c New York có các quy nh xác nh c th
các loi quyt nh ca trng tài và nó c nh ngha nh sau: “Quyt nh ca
trng tài là quyt nh cui cùng gii quyt tt c các vn c các bên tha
thun  trình lên trng tài và bt k mt quyt nh nào khác ca trng tài xác
nh rõ vn  v tài sn, vn  v thm quyn hay bt k mt vn  nào v th
c gii quyt tranh chp c các bên  trình”.
Theo cách nh ngha ó có hai loi quyt nh ca trng tài: quyt nh

cui cùng và quyt nh không phi là cui cùng. Quyt nh cui cùng ca trng
tài c dùng  ch quyt nh ca hi ng trng tài (c thành lp t các
trng tài thng trc hoc trng tài s v) c a ra nhm gii quyt các tranh
chp mà các bên yêu cu. Trong quá trình gii quyt tranh chp, trng tài không
cha ra mt loi quyt nh, mà thng a ra các loi quyt nh khác nhau
nh: quyt nh v ngày t chc phiên hp xét x, quyt nh ình ch v kin,
quyt nh yêu cu tòa án áp dng các bin pháp khn cp tm thi nhm bo v
nhân chng, m bo thi hành quyt nh v thc cht v vic ca trng tài, quyt
nh v thc cht v kin …
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà19
Quyt nh ca trng tài có nhiu loi khác nhau, mi loi t ra s công nhn và
thi hành vi nhng ch th, trt t, th tc nht nh.
1
Khái nim quyt nh ca trng tài nc ngoài c quy nh ti Khon 2,
u 342 B lut t tng dân s nm 2004. “Quyt nh ca trng tài nc ngoài
là quyt nh c tuyên  ngoài lãnh th Vit Nam hoc trong lãnh th Vit Nam
a trng tài nc ngoài do các bên tha thun la chn  gii quyt tranh chp
phát sinh t các quan h pháp lut kinh doanh, thng mi, lao ng”. Nh vy,
t quyt inh ca trng tài c coi là quyt nh ca trng tài nc ngoài nu
tha mãn ng thi hai du hiu (1): quyt nh ó c tuyên bi “trng tài nc
ngoài do các bên tha thun la chn  gii quyt tranh chp bt k rng quyt
nh ó c tuyên  trong hay ngoài lãnh th Vit Nam”; và (2) là tranh chp
c gii quyt bi quyt nh ó “phát sinh t các quan h kinh doanh, thng
i, lao ng”.
 xác nh khái nim quyt nh ca trng tài nc ngoài theo công c
New York, vic này cn c trên các yu t nh lãnh th ra quyt nh hoc c s
pháp lut hình thành trng tài, t cách ch th ca các bên tranh chp và lnh vc
tranh chp. Yu t lãnh thc coi là mt yu t quan trng  xác nh quyt
nh ca trng tài nc ngoài.

Thc tã có trng hp, các bên chn trung tâm trng tài quc t nc
ngoài nhng a m gii quyt tranh chp li  Vit Nam và vic gii quyt này
không chu s chi phi ca Pháp lnh trng tài thng mi nm 2003. Ví d, nm
2003, công ty c khí A ca Vit Nam ký mt hp ng vi công ty Conares Metal
a Vng quc Lichtenxtain. Trong hp ng, các bên chn Tòa án trng tài ca
phòng thng mi quc t ICC và “ni gii quyt tranh chp là Hà Ni”. Khi tranh
chp các bên ã a tranh chp ra trng tài. Trung tâm trng tài này ã chp nhn
gii quyt và ã s dng mt trng tài viên duy nht gii quyt là mt lut s
ngi Pháp ang làm vic ti Vit Nam. Ngày 18/10/2004, trng tài quc t thuc
Phòng thng mi quc tã ra phán quyt. Sau ó công ty Conares Metal yêu
u Tòa án Hà Ni công nhn và thi hành quyt nh.
Do ó vic quy nh v quyt nh ca trng tài nh trên là cha thuyt
phc và còn bt cp. Khon 2, u 342, B lut t tng dân s nm 2004 không
1
Xem. Nguyn Trung Tín, công nhn và thi hành các quyt nh ca trng tài thng mi, NXB t pháp,
Hà Ni - 2005
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà20
nêu ra tiêu chí nào rõ ràng  xác nh nh th nào là “quyt nh … ca trng tài
c ngoài”, vì u lut này ã loi tr vic s dng tiêu chí lãnh th, nên tiêu chí
có th áp dng ây là tiêu chí quc tch. Th nhng, u khó khn là vic xác
nh quc tch ca trng tài nc ngoài s da trên quc tch ca ch th nào
(trng tài viên hay hi ng trng tài). Nu da vào quc tch ca trng tài viên thì
ng mc s xy ra khi hi ng trng tài va có trng tài viên là ngi Vit
Nam, va có trng tài viên là ngi nc ngoài.
1
Còn nu da vào quc tch ca
 quan gii quyt tranh chp thì rt khó xác nh c quc tch ca c quan này
trong trng hp trng tài v vic.
Quy nh nh Khon 2, u 342, B lut t tng dân s nm 2004 cha

phù hp vi công c New York và thc tin thng mi quc t. Theo thông l
quc t, tiêu chí c bn  xác nh mt quyt nh ca trng tài nc ngoài hay
không là ni ra quyt nh ca trng tài. Công c New York quy nh “công c
này s áp dng i vi vic công nhn và thi hành các quyt nh trng tài c
tuyên  mt quc gia không phi là quc gia ni quyt nh c xin công nhn
và thi hành”.
Thông l này c bt ngun t mt nguyên tc c tha nhn rng rãi
trong pháp lut và thc tin trng tài thng mi quc t, ó là lut u chnh t
ng trng tài là lut pháp ca quc gia s ti. Bt k quc tch ca trng tài viên
và hi ng trng tài, tr khi pháp lut ca quc gia ó cho phép vic áp dng lut
a quc gia khác
2
. C s ca nguyên tc này là quy tc ch quyn quc gia.
Tuy nhiên, Khon 2, u 342, quy inh mt quyt nh trng tài c
tuyên  ngoài lãnh th Vit Nam li không c coi là quyt nh ca trng tài
c ngoài nu quyt nh ó không do trng tài viên hay hi ng trng tài nc
ngoài ban hành.
Trong khi ó, cng theo Khon 2, u 342, B lut t tng dân s nm
2004, quyt nh ca trng tài c tuyên bi trng tài viên hay hi ng trng tài
c ngoài trên lãnh th Vit Nam li có thc coi là quyt nh ca trng tài
c ngoài. V nguyên tc t tng trng tài trên lãnh th Vit Nam thì phi chu
1
Tran Quang Chuc, Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards in Vietnam, Journal of
International Arbitration, 2005, 22(6), trang. 487, 496, Theo  Hi Hà, Bàn v khái nim quyt nh ca
trng tài nc ngoài theo B lut t tng dân s, tp chí khoa hc pháp lý, s 12/2006.
2
Alan Redfem & Martin Hunter, Law and Practice of International Commercial Arbitration, London:
Sweet & Maxwell, 1991, trang 79-93, Theo  Hi Hà, Bàn v khái nim quyt nh ca trng tài nc
ngoài theo B lut t tng dân s, tp chí khoa hc pháp lý, s 12/2006.
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài

GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà21
u chnh ca pháp lut Vit Nam. Trong các vn bn pháp lut hin hành v
trng tài thng mi ca nc ta không h có bt c mt quy nh nào cho phép
các bên tranh chp c la chn pháp lut nc ngoài làm lut u chnh t tng
trng tài.
1
Khon 2, u 7 và Khon 5, u 49 Pháp lnh trng tài thng mi
m 2003 ch cho phép vic la chn pháp lut  gii quyt tranh chp ch
không nói gì v vic la chn v pháp lut v t tng trng tài.
n nói thêm rng Khon 1, u 5 công c New York có  cp n
trng hp quyt nh trng tài c tuyên trong lãnh th quc gia ni xin công
nhn và thi hành quyt nh trng tài nhng li c quc gia ó xem là quyt
nh ca trng tài nc ngoài. ây là trng hp lut pháp ca nc ni trng tài
c tin hành cho phép các bên tranh chp c la chn lut pháp ca nc
khác làm lut u chnh t tng trng tài. Song thc tin trng tài thng mi
quc t cha ghi nhn bt c mt trng hp nào nh vy và u này c coi là
n thit nhm bo m s thng nht trong vic thc thi công c New York
1
.
i vi du hiu th hai, quyt nh ca trng tài nc ngoài không ch bao
m nhng quyt nh gii quyt các tranh chp phát sinh t quan h pháp lut
thng mi (nh trong Pháp lnh công nhn và thi hành ti Vit Nam các quyt
nh ca trng tài nc ngoài nm 1995) mà còn c nhng quyt nh gii quyt
các tranh chp phát sinh t quan h pháp lut kinh doanh, lao ng cng cn xem
xét li. ã có mt s quyt nh ca trng tài nc ngoài b toà án Vit Nam t
chi công nhn và cho thi hành vi lý do tranh chp không phát sinh t quan h
pháp lut thng mi.
Nguyên nhân là do ti thi m ó khái nim quan h pháp lut thng
i thng c gii thích rt hp, trong phm vi mua bán hàng hoá. Bi vy có
th nói rng ây là mt sa i tin b ca B lut t tng dân s nm 2004 so vi

Pháp lnh công nhn và thi hành ti Vit Nam các quyt nh ca trng tài nc
ngoài nm 1995 vì nó m rng phm vi các quyt nh ca trng tài c công
nhn  Vit Nam. Th nhng, vi s ban hành ca Lut thng mi nm 2005, thì
vic s dng song song hai thut ng “kinh doanh” và “thng mi” là rm rà,
không cn thit và có th gây hiu nhm rng quan h pháp lut thng mi và
quan h pháp lut kinh doanh là hoàn toàn khác nhau bi l theo Khon 1, u 3
1
 Hi Hà, bàn v khái nim quyt nh ca trng tài nc ngoài theo B lut t tng dân s nm 2004,
p chí khoa hc pháp lý, S 12/2006, trang 42.
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà22
Lut thng mi nm 2005 thì bt k hot ng nào nhm mc ích sinh li nào
ng c coi là hot ng thng mi.
Vic m rng phm vi quyt nh ca trng tài nc ngoài c công nhn
và cho thi hành ti Vit Nam n c quyt nh ca trng tài lao ng cng cn
c cân nhc mt cách thn trng. Trc ht, Vit Nam không có ngha v công
nhn và cho thi hành các phán quyt ca trng tài lao ng nc ngoài theo công
c New York. S d nh vy là vì công c này ch áp dng i vi các quyt
nh ca trng tài thng mi, trong khi cho n nay vn không có s thng nht
gia các quc gia thành viên xung quanh vn  quan h thuê mn lao ng có
phi là quan h thng mi hay không.
 nhng phân tích nêu trên, có th thy rng quyt nh ca trng tài nc
ngoài c nghi nhn ti Khon 2, u 342, B lut t tng dân s nm 2004
hin có nhng m cha tht s hp lý, không rõ ràng, không phù hp vi công
c New York và thông l quc t. Nhng bt cp này cn phi c sa i kp
thi nhm tránh khi nhng vng mc có th gp phi trong thc tin công nhn
và thi hành quyt nh ca trng tài và bo m vic thc thi úng và y  ngha
 ca vit Nam trong vic thc thi công c New York 1958.
2.2. Khái nim và bn cht ca vic công nhn và thi hành các quyt nh ca
trng tài nc ngoài.

Sau khi xác nh c khái nim quyt nh ca trng tài, khái nim công
nhn và thi hành ti Vit Nam các quyt nh ca trng tài cng cn c làm
sáng t. “Công nhn” theo tn ting vit là s tha nhn trc mi ngi mt
u gì ó là phù hp vi l phi hoc vi th l, lut pháp. Trong khi ó “thi
hành” là vic làm cho u gì ó tr thành có hiu lc (c thc hin trên thc t)
u ã c chính thc quyt nh.
1
Quyt nh ca trng tài trên thc t ch liên
quan ti các bên tranh chp. V mt pháp lý và thc tin hot ng ca trng tài,
quyt nh ca trng tài có thc thi hành theo mt trong hai cách:
- Ngi có ngha v thi hành quyt nh ó t nguyn thc hin hành vi ca mình
theo yêu cu ca quyt nh.
- Ngi ó không t nguyn thc hin mà ch thc hin khi b cng ch.
1
Trung tâm tn hc thuc vin ngôn ng, tn ting vit, nhà xut bn à Nng, nm – 2000, trang
299, 510; Theo . Nguyn Trung Tín, công nhn và thi hành các quyt nh ca trng tài thng mi ti Vit
Nam, nhà xut bn T Pháp, Hà Ni – 2005.
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà23
Trong trng hp t nguyn thc hin có phi công nhn và thi hành quyt
nh ca trng tài hay không? Trong các trng hp “t nguyn thc hin”, vic
công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài không t ra nhng vn  nan gii,
do vy trong thc tin u chnh ca pháp lut, các trng hp ó ít c  cp.
i vi trng hp không t nguyn thc hin, bên phi thi hành quyt
nh ca trng tài không t nguyn thc thi thì cn cng ch thi hành. S cng
ch này không th do bên c thi hành quyt nh ca trng tài hoc bn thân
trng tài thc hin, vì c hai u không phi là ngi thc thi quyn lc ca Nhà
c mà ch có th do c quan Nhà nc có thm quyn (thng là toà án và hoc
 quan thi hành án dân s) thc hin
1

Nh vy, khái nim công nhn quyt nh ca trng tài theo úng ngha ca
nó thì ó là hành vi ca c quan Nhà nc có thm quyn tha nhn quyt nh
a trng tài ã có hiu lc pháp lut. Và s thi hành quyt nh ca trng tài c
hiu là vic c quan Nhà nc có thm quyn làm cho quyt nh ca trng tài
c thc thi trên thc t.
t vn t ra là liu có trng hp nào quyt nh ca trng tài ch cn
toà án có thm quyn công nhn mà không cn thi hành hay không? Hoc ngc
i, có trng hp nào toà án có thm quyn ch cn thi hành mà không cn công
nhn quyt nh ca trng tài? Thc t cho thy rng, bên phi thi hành quyt nh
a trng tài cng nh quyt nh ca toà án, có trng hp h va công nhn và
a thi hành quyt nh, còn có trng hp h ch thi hành dù rng t nguyn
nhng trên thc t h không công nhn rng quyt nh ca trng tài là phù hp
i pháp lut. Ngc li, i vi toà án (hoc c quan thi hành án dân s) thì
không th thi hành quyt nh ca trng tài mt cách cng ch mà li không công
nhn quyt nh ó.
i vy, vic thi hành quyt nh ca trng tài trc toà án có thm quyn
(hoc c quan thi hành án dân s) cht ra sau khi toà án ó ã công nhn. Hay
u toà án (hoc c quan thi hành án dân s) không công nhn quyt nh ca
trng tài thì toà án (hoc c quan thi hành án dân s) s không cho thi hành.
Hai thut ng “công nhn” và “thi hành” quyt nh ca trng tài thng
c s dng cùng nhau, tuy nhiên trên thc t chúng có thc s dng mt
1
Hoàng phc Hip, vn  công nhn và thi hành  Vit Nam quyt nh ca trng tài nc ngoài, tp chí
nhà nc và pháp lut, s 3/1994, trang 33 – 36.
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà24
cách riêng r. u này có ngha là thut ng “công nhn” và thut ng “thi hành”
quyt nh ca trng tài mc dù có s gn bó ph thuc ln nhau nhng cng có
th s dng nhng hàm ý khác nhau. Trong trng hp quyt nh ca trng tài
không c t nguyn thi hành, thì có th có trng hp nó chc công nhn

nhng li không cn thi hành. Trong khi ó nu mt quyt nh ca trng tài ã
c thi hành có ngha là nó ã c công nhn.
 hiu rõ hn khái nim “công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài”
n làm rõ mc ích và bn cht ca nhng hot ng ó. i vi công nhn thì
c ích th hin  ch s công nhn c s dng nhm ngn nga trng hp
t bên tranh chp tip tc khi kin v vic ã c trng tài gii quyt. Trong
khi ó vic thi hành li óng vai trò nh mt công c hu hiu  buc bên thua
kin phi thc hin ngha v ca mình mà hã không t nguyn thi hành. Vic
ng ch bên phi thc hin quyt nh ca trng tài có th bng nhiu cách khác
nhau (tch thu tài sn, phong to tài sn ngân hàng…).
Ngoài ra, khái nim công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài trong
c cng khác vi khái nim công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc
ngoài.Vic công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài trong nc là hành vi
a các c quan có thm quyn ca quc gia s ti còn vic công nhn và thi hành
quyt nh ca trng tài nc ngoài c hiu là hành vi ca chính quc gia s ti
(trên c s hot ng tng tr t pháp)
1
.
i vi vic công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài ni c công
nhn và thi hành quyt nh ca trng tài có mt ý ngha quan trng. Vic thi hành
quyt nh ca trng tài (cng nh thi hành quyt nh dân s ca toà án) thng
nhm vào tài sn ca bên thua kin. Nu tài sn  mt quc gia thì s la chn là
không cn thit, song trên thc t có nhiu trng hp tài sn ó  hai hay nhiu
quc gia thì bên thng kin cn phi chn mt trong s các quc gia trên (hoc c
hai)  tin hành th tc yêu cu công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài.
Vic xác nh ni bên thua kin có tài sn  phc v cho vic công nhn và thi
hành quyt nh ca trng tài không cht ra vi trng tài thng mi quc t mà
còn t ra c vi các trng tài trong nc.
1
Nguyn Công Khanh, Cn to c s pháp lý cho hot ng tng tr t pháp quc t nc ta, tp chí

dân ch pháp lut, s 3/2000, trang 12-14.
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài nc ngoài
GVHD: Ts. D Ngc Bích SVTH: Trn Hu Hà25
Song i vi các trng tài trong nc tài sn thua kin ch nm trên lãnh
th quc gia ni quyt nh ca trng tài c tuyên. Tt nhiên, tài sn ó cng có
th nm  nhiu ni khác nhau nhng u trên lãnh th mt quc gia nht nh.
t khi tài sn thua kin nm  nhiu quc gia khác nhau, thông thng các bên
tranh chp thng chn toà án th ba  gii quyt tranh chp, trong khi trên lãnh
th ca quc gia ó có th không có tài sn cn cho vic công nhn và thi hành
quyt nh ca trng tài trên.
 quyt nh ca trng tài c công nhn và thi hành  quc gia ni
quyt nh ó c tuyên, bên thng kin có th yêu cu mt toà án có thm quyn
i ó ra quyt nh công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài. Song trng
p tài sn cn c s dng cho mc ích công nhn và thi hành không  quc
gia ni quyt nh ca trng tài c tuyên thì s công nhn quc t có ý ngha
quan trng. Trong trng hp tài sn có  nhiu quc gia, bên thng kin có th
a chn mt trong s các quc gia ó  yêu cu công nhn và thi hành quyt
nh ca trng tài.
Nh vy, xác nh khái nim công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài
cho thy bn cht ca vic công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài là vic
Nhà nc tha nhn tính hiu lc pháp lut ca quyt nh trng tài.
2.3. S cn thit ca vic công nhn và thi hành các quyt nh ca trng tài.
Công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài là giai n cui cùng ca
quá trình gii quyt tranh chp. Bi vy, nu công n này không c thc hin
hoc thc hin không phù hp thì nó s làm cho vic xét x tranh chp ca trng
tài tr nên vô ngha nu nh bên phi thi hành quyt nh ó không t nguyn thi
hành. Và nu u ó xy ra thì kh nng các trng hp t nguyn thi hành
quyt nh ca trng tài cng s ngày càng tr nên hn ch hn bi ng sau s t
nguyn ó ngoài ý thc chp hành, tôn trng quyt nh ca trng tài bao gi cng
có mi e ngi v vic nu không t nguyn thi hành thì s b cng ch.

Nói cách khác, nu vic công nhn và thi hành quyt nh ca trng tài
c tin hành mt cách phù hp thì nó s góp phn không ch làm cho hot ng
 tng ca trng tài trong các giai n trc có hiu qu thit thc, mà còn làm
cho các quyt nh khác ca trng tài trong tng lai c công nhn và thi hành