TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO

TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
PHẦN MỞ ĐẦU
1.ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Ngày nay,với sự phát triển không ngừng về quy mô lẫn tổ chức cửa các công
ty cổ phần.Đặc biệt trong thời kỳ nền kinh tế hội nhập như hiện nay, với mục
đích cạnh tranh trên thương trường thì nguồn vốn là điều đầu tiên phải nói đến,
đặt biệt là các công ty lớn. Đứng thứ hai trong thị trường dược phẩm Việt Nam
(Theo IMS, số liệu 2009), công ty cổ phần xuất nhập khẩu y tế DOMESCO
cũng không nằm ngoài xu thế đó.Trong một nền kinh tế thị trường với một môi
trường cạnh tranh gay gắt thì thông tin tài chính đóng một vai trò quan trọng
đặc biệt là thông tin về doanh thu bởi doanh thu là một trong những trọng yếu
trên báo cáo kết quả kinh doanh.Đây là cơ sở để xác định lãi,lỗ của công ty
trong kỳ,nó cũng là nhân tố quyết định sự thành công của công ty cũng như đối
với các quyết định của các nhà đầu tư.Vì những lý do trên,em quyết định chọn
đề tài là “ kiểm toán doanh thu và thu nhập tại công ty cổ phần Xuất nhập
khẩu Y tế DOMESCO ”
2.MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Kiểm tra tính trung thực và hợp lý của khoản mục doanh thu – thu nhập trên
báo cáo tài chính của công ty, có phù hợp với các chuẩn mực và chế độ kế toán
hay không, kiểm tra xem các nghiệp vụ liên quan đến doanh thu, thu nhập có
đạt được các yêu cầu sau hay không:
Các khoản doanh thu - thu nhập được ghi nhận phải thực sự phát sinh và
thuộc về đơn vị (phát sinh).
Mọi khoản doanh thu - thu nhập phát sinh đều được ghi nhận đầy đủ (đầy
đủ).
Doanh thu - thu nhập phải được tính toán chính xác và thống nhất giữa sổ chi
tiết và sổ cái (ghi chép chính xác).
1
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO

Doanh thu - thu nhập được phản ánh đúng số tiền (đánh giá).
Doanh thu - thu nhập được trình bày đúng đắn và khai báo đầy đủ (trình bày
và công bố).
Đánh giá, nhận xét những ưu điểm và nhược điểm của quy trình kiểm toán
khoản mục doanh thu - thu nhập.
Đề xuất những giải pháp hoàn thiện quy trình kiểm toán khoản mục doanh
thu, thu nhập.
3.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
3.1 PHƯƠNG PHÁP THU THẬP SỐ LIỆU
3.1.1 Số liệu sơ cấp
Số liệu sơ cấp được thu thập chủ yếu thông qua các cuộc điều tra khảo sát
qua bảng câu hỏi, phỏng vấn…các cấp quản lý, các nhân viên của công ty.
3.1.2 Số liệu thứ cấp
Số liệu thứ cấp được thu thập chủ yếu thông qua các báo cáo, sổ sách của
công ty…số liệu trên các báo, internet, và các phương tiện thông tin đại chúng
khác.
3.2 PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN KIỂM TOÁN
Sử dụng phương pháp quan sát: xem xét tận mắt các công việc, và tiến trình
thực hiện các công việc, sự phân chia trách nhiệm…trong bài chủ yếu được sử
dụng trong giai đoạn đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ.
Sử dụng phương pháp xác nhận: Liên hệ trực tiếp với bên thứ ba để nhận
được phúc đáp của họ về các thông tin có liên quan.
Sử dụng phương pháp điều tra: thông qua bảng câu hỏi, trao đổi và phỏng
vấn các quản lý và nhân viên về các vấn đề có liên quan.
2
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
Sử dụng phương pháp tính toán: kiểm tra tính chính xác về mặt số học của
số liệu trên các chứng từ, sổ sách kế toán, báo cáo tài chính …
Sử dụng phương pháp phân tích: thống kê, lập bảng, so sánh số liệu tuyệt

đối, số liệu tương đối của cùng một chỉ tiêu ở cùng thời điểm qua các năm để
tìm ra các biến động bất thường, các sai phạm nếu có, sau đó đi tìm ra nguyên
nhân của các sai phạm đó.
Sử dụng phương pháp kiểm tra tài liệu: xem xét, đối chiếu các tài liệu, sổ
sách tổng hợp và chi tiết, chứng từ, các báo cáo để tìm ra các sai sót (nếu có)
theo cả hai
hướng (từ chứng từ gốc kiểm tra việc ghi chép chúng trên sổ sách, hoặc từ sổ
sách kiểm tra ngược lại các chứng từ gốc có liên quan. Sau đó tổng hợp các sai
sót trên để đưa ra nhận xét về sự trung thực và hợp lý của khoản mục doanh thu,
thu nhập trên báo cáo tài chính của công ty.
3
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1
LÝ LUẬN VỀ KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
VÀ KHOẢN MỤC DOANH THU, THU NHẬP
1.1 KHÁI NIỆM VÀ NHỮNG QUY ĐINH KHI HẠCH TOÁN DOANH
THU
1.1.1 Khái niệm
Theo chuẩn mực kế toán số 14 “Doanh thu và thu nhập khác” trong hệ
thống
4
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
chuẩn mực kế toán Việt Nam: “ Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế
doanh
nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh

doanh
thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm phát triển vốn chủ sở hữu ”.
Doanh thu của các doanh nghiệp bao gồm doanh thu bán hàng, doanh thu
cung cấp dịch vụ, hoạt động tài chính và các hoạt động bất thường.
Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là toàn bộ số tiền thu được hoặc
sẽ
thu được từ các giao dịch như bán hàng hoá…bao gồm cả các khoản phụ thu và
phí
thu thêm ngoài giá bán (nếu có).
Doanh thu còn bao gồm các khoản trợ giá, phụ thu theo quy định của nhà
nước đối với một số hàng hoá dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ được nhà nước cho
phép
và giá trị của các sản phẩm hàng hoá đem biếu, tặng hoặc tiêu dùng trong nội bộ
doanh nghiệp.
Doanh thu nội bộ là số tiền thu được do bán hàng hoá, sản phẩm cung
cấp dịch vụ tiêu thụ nội bộ giữa các đơn vị trực thuộc trong cùng một công ty
hay tổng
công ty.
Doanh thu hoạt động tài chính là các khoản thu bao gồm:
- Tiền lãi: Lãi cho vay; lãi tiền gửi; lãi bán hàng trả chậm; trả góp; lãi
đầu tư trái phiếu….
- Thu nhập từ cho thuê tài sản, cho người khác sử dụng tài sản ( bằng
sáng chế, nhãn mác thương mại… )
5
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
- cổ tức, lợi nhuận được chia
- Thu nhập về hoạt động đầu tu mua bán chứng khoán.
- Thu nhập chuyển nhượng, cho thuê cơ sở hạ tầng.
- Thu nhập về các hoạt động đầu tư khác.

- Chênh lệch lãi do bán ngoại tệ
- Chênh lệch lãi chuyển nhượng, vốn.
Doanh thu từ các hoạt động bất thường là các khoản thu từ các hoạt động
xảy ra không thường xuyên như: thu từ việc bán vật tư hàng hóa, tài sản dôi
thừa,
công cụ dụng cụ đã phân bố hết…các khoản phải trả nhưng không cần trả, các
khoản thu từ việc chuyển nhượng thanh lý tài sản, nợ khó đòi đã xoá nay thu
hồi
được, hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho…
1.1.2 Các tài khoản sử dụng khi hạch toán doanh thu
Doanh thu có 6 loại tài khoản,được chia ra làm 3 nhóm
Nhóm tài khoản 51 - có 3 loại tài khoản
Tài khoản 511: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Tài khoản 512: Doanh thu bán hàng nội bộ
Tài khoản 515: Doanh thu từ hoạt động tài chính
Nhóm tài khoản 52 – có 1 loại tài khoản
Tài khoản 521 : Chiết khấu thương mại
Nhóm tài khoản 53 – có 2 loại tài khoản
Tài khoản 531 : Hàng bán bị trả lại
Tài khoản 532 : Giảm giá hàng bán
6
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
1.1.3 Một số quy định khi hạch toán doanh thu
Việc ghi nhận doanh thu phải tuân thủ các quy định trong Chuẩn mực kế toán
số 14 ” Doanh thu và thu nhập khác ”.
Việc ghi nhận doanh thu phải theo các nguyên tắc phù hợp.Khi ghi nhân một
khoản doanh thu thì phải ghi nhận một khoản chi phí tương ứng tạo ra khoản
doanh thu đó.
Chỉ ghi nhận doanh thu bán sản phẩm,hàng hoá,khi thoả mãn đồng thời 5

điều kiện sau:
- Doanh nghiệp đã trao phần lớn và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản
phẩm hoặc hàng hoá cho người mua.
- Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn.
- Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ hoạt động
bán hàng.
- Xác định chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
Doanh thu của giao dịch về cung cấp dịch vụ được ghi nhận khi kết quả của
giao dịch đó được xác định một cách đáng tin cậy.Kết quả của giao dịch ung
cấp dịch vụ được xác định khi thảo mãn đồng thời 4 điều kiện sau:
- Doanh thu được xác định một cách chắc chắn
- Có khả năng thu đựoc lợi ích kinh tế từ giao dịch cung cấp dịch vụ đó
- Xác định được phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập Bảng cân đối
kế toán.
- Xác định được chi phí phát sinh dcho giao dịch và chi phí để hoàn thành
giao dịch đó.
7
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
Khi hàng hoá dịch vụ được trao đổi dể lấy hàng hoá hoặc dịch vụ tương tự về
bản chất và giá trị thì việc trao đổi đó không được coi là một giao dịch tạo ra
doanh thu và không được ghi nhận là doanh thu.
Doanh thu phải được theo dõi theo từng loại doanh thu: Doanh thu bán
hàng,doanh thu cung cấp dịch vụ,doanh thu tiền lãi,tiền bản quyền,cổ tức mà lợi
nhuận được chia.Trong từng loại doanh thu lại được chi tiết theo từng khoản
doanh thu ,như doanh thu bán hàng có thể được chi tiết thành doanh thu bán sản
phẩm hàng hóa, nhằm
phục vụ cho việc xác định đầy đủ,chính xác kết quà kinh doanh theo yêu cầu
quản lý hoạt động sản xuất,kinh doanh và lập báo cáo kết quả kinh doanh của
doanh nghiệp.

Về nguyên tắc,cuối kỳ kế toán,doanh nghiệp phải xác định kết quả hoạt động
SXKD.Toàn bộ doanh thu thuần thực hiện trong kỳ kế toán được chuyển vào
Tài khoản 911 – Xác định kết quả kinh doanh.Các tài khoản thuộc loại tài
khoản doanh thu không có số dư cuối kỳ.
1.2 ĐẶC ĐIỂM,MỤC TIÊU VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN
DOANH THU VÀ THU NHẬP TRONG QUÁ TRÌNH KIỂM TOÁN
1.2.1 Đặc điểm
Đặc điểm nổi bật của khoản mục doanh thu và thu nhập là mối quan hệ chặt
chẽ giữa chúng với những khoản mục trên Bảng cân đối kế toán.Do đó, việc
kiểm toán doanh – thu nhập cũng gắn liền với kiểm toán các khoản mục khác
trên bảng cân đối kế toán ví dụ như: kiểm toán doanh thu trong kỳ gắn liền vói
kiểm toán tiền và nợ phải thu.
Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: gồm doanh thu bán hàng, và cung
cấp dịch vụ, các khoản giảm trừ và doanh thu thuần. Là đối tượng chịu thuế giá
trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ, doanh thu này không bao gồm thuế giá
8
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
trị gia tăng. Đây là khoản mục trọng yếu trên báo cáo tài chính vì đó là cơ sỡ để
người sử dụng đánh giá về tình hình hoạt động và quy mô kinh doanh của
doanh nghiệp, nên khoản mục này là đối tượng của nhiều sai phạm dẫn đến báo
cáo tài chính bị sai lệch trọng yếu.
1.2.2 Mục tiêu
Mục tiêu phát sinh: các khoản mục doanh thu, thu nhập khác được ghi nhận
phải thực sự phát sinh và thuộc về đơn vị.
Mục tiêu đầy đủ: mọi khoản doanh thu, thu nhập khác phát sinh đều được ghi
nhận.
Mục tiêu ghi chép chính xác: các khoản daonh thu, thu nhập khác được tính
toán chính xác và thống nhất giữa sổ chi tiết và sổ cái.
Mục tiêu đánh giá: các khoản doanh thu và thu nhập khác được phản ánh

đúng số tiền.
Mục tiêu trình bày và công bố: các khoản doanh thu và thu nhập được trình
bày đúng đắn và ghi chép đầy đủ.
1.2.3 Những rủi ro thường gặp trong việc kế toán doanh thu
Trong quá trình kiểm toán khoản mục doanh thu.kiểm toán viên thường gặp
những rủi ro sau:
• Doanh thu phản ánh trong sổ sách,báo cáo kế toán cao hơn doanh thu
thực tế.
Trường hợp này được biểu hiện cụ thể là doanh nghiệp đã hạch toán vào doanh
thu những khoản thu chưa đạt được các yếu tố xác định là doanh thu như quy
định hoặc số doanh thu phản ánh trên sổ sách kế toán cao hơn so với trên các
chứng từ kế toán.Chẳng hạn:
9
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
+ Người mua đã ứng trước nhưng doanh nghiệp chưa xuất hàng hoặc cung
cấp dịch vụ cho người mua.
+ Người mua đã ứng tiền,doanh nghiệp đã xuất hàng hay cung cấp dịch vụ
nhưng các thủ tục mua bán cung cấp dịch vụ chưa hoàn thành và người mua
chưa chấp nhận thanh toán.
+ Số liệu đã tính toán và ghi sổ sai làm tăng doanh thu so với số liệu phản
ánh trên chứng từ kế toán.
• Doanh thu trên sổ sách,báo cáo kế toán thấp hơn doanh thu thực tế.
Trường hợp này biểu hiện cụ thể là doanh nghiệp chưa hạch toán vào doanh thu
hết các khoản thu đã xác định là đủ điều kiện xác định doanh thu như quy đinh
hoặc số doanh thu đã phản ánh trên sổ sách.Chẳng hạn:
+ Doanh nghiệp đã làm thủ tục bán hàng và cung cấp dịch vụ cho khách
hàng,khách hàng đã trả tiền hoặc đã thực hiện các thủ tục chấp nhận thanh toán
nhưng đon vị chưa hạch toán nhưng đơn vị chưa hạch toán hoặc hạch toán
nhằm vào tài khoản khác.

+ Các khoản thu từ hoạt động tài chính đã thu nhưng đơn vị chưa hạch toán
hoặc hạch toán nhằm vào tài khoản khác.
+ Số liệu tính toán và ghi sổ sai làm giảm doanh thu so với số liệu trên chứng từ
kế toán.
1.2.4 Gian lận và sai soát
Nhiều nghiên cứu và thống kê đã chỉ ra rằng có một tỷ lệ lớn % về khả
năng sai phạm được phát hiện là có liên quan tới việc ghi nhận nghiệp vụ bán
hàng. Những sai phạm liên quan tới chu kỳ này bao gồm:
10
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
Xác định không chính xác thời điểm ghi nhận doanh thu. Hàng đã chuyển
giao nhưng chưa ghi nhận doanh thu.
Che giấu những bức thư gởi khách hàng về việc không thể thu hồi với sản
phẩm bị trả lại;
Ghi nhận nghiệp vụ tiêu thụ bằng phương thức ủy thác như là doanh thu
cuối cùng;
Chuyển giao sản phẩm trước khi khách hàng yêu cầu hoặc đồng ý chuyển
giao;
Ghi sai số lượng, đơn giá bán.
Việc bán chịu được ghi nhận như là những nghiệp vụ bán hàng thông
thường hơn là những nghiệp vụ tài chính.
Đối với doanh thu bán chịu, khoản phải thu không được phân loại đúng
như thực tế, không được lập dự phòng, làm mất khả năng thu hồi.
Hầu hết các nghiệp vụ bán hàng được kế toán ghi nhận khi hàng hóa được
chuyển giao, tuy nhiên, một số đơn vị có thể cố gắng ” thổi phồng” doanh thu
bán hàng ở thời kỳ hiện tại.
Tại nhiều đơn vị, doanh thu còn là cơ sỡ để đánh giá kết quả, thành tích
nên chúng có khả năng bị thổi phòng cao hơn thực tế.
Tại Việt Nam, doanh thu có quan hệ chặt chẽ với thuế giá trị gia tăng đầu

ra nên cũng có khả năng bị khai thấp hơn thực tế để trốn thuế hay tránh thuế.
Việc xác nhận thời điểm ghi nhận không thích hợp đối với doanh thu của
hợp đồng hoặc cung cấp dịch vụ của nhiều niên độ.
Việc xác nhận thời điểm ghi nhận không thích hợp đối với doanh thu của
hợp đồng hoặc cung cấp dịch vụ của nhiều niên độ
11
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
1.2.5 Kiểm soát nội bộ
Doanh thu, thu nhập là kết quả của hoạt động bán hàng thu tiền hoặc nợ
phải thu. Vì vậy, nghiên cứu hệ thống kiểm soát nội bộ của khoản mục doanh
thu, thu nhập của doanh nghiệp chủ yếu là đi tìm hiểu, đánh giá chu trình bán
hàng thu tiền của hệ thống thông tin kế toán mà đơn vị quản lý:
• Nhận và xử lý đơn đặt hàng
Lập lệnh bán hàng: căn cứ đơn đặt hàng của khách hàng, các bộ phận có
Kỳ quan sẽ xét duyệt đơn đặt hàng về số lượng, chủng loại để xác định về khả
năng cung ứng đúng hạn của đơn vị và lập lệnh bán hàng hay phiếu xuất kho.
Trong trường hợp nhận đặt hàng qua email, điện thoại, fax cần có những thủ
tục để đảm bảo cơ sỡ pháp lý về việc khách hàng đã đặt hàng. Việc chấp thuận
đơn đặt hàng cần được hồi báo cho khách hàng biết để tránh các tranh chấp có
thể xảy ra trong tương lai.
Xét duyệt bán chịu: trong khi bán hàng, căn cứ đơn đặt hàng và các nguồn
thông tin khác từ trong và ngoài doanh nghiệp, bộ phận phụ trách bán chịu cần
đánh giá về khả năng thanh toán của khách hàng để xét duyệt việc bán chịu.
Đây là thủ tục kiểm soát quan trọng để đảm bảo khả năng thu hồi nợ phải thu.
Doanh nghiệp cần thiết lập chính sách bán chịu rõ ràng, lập danh sách và luôn
cập nhật thông tin về tình hình tài chính, vấn đề chi trả của khách hàng. Trong
những môi trường kinh doanh có rủi ro cao, nên yêu cầu khách hàng thế chấp
tài sản hay ký quỹ
• Xuất kho - Giao hàng: Căn cứ lệnh bán hàng đã được phê chuẩn, thủ

kho xuất hàng cho bộ phận gởi hàng
Bộ phận gởi hàng lập chứng từ chuyển hàng và gởi hàng cho khách hàng.
Chứng từ này là cơ sỡ để lập hóa đơn và thường bao gồm các thông tin về quy
cách, chủng loại, số lượng hàng hóa và các dữ liệu có liên quan. Ngoài ra, đơn
12
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
vị nên lập bộ phận gởi hàng độc lập, để hạn chế sai sót trong khâu xuất hàng và
các gian lận có thể xảy ra do sự thông đồng giữa kho với người nhận hàng.
• Lập hóa đơn - Theo dõi nợ
Do hóa đơn cung cấp thông tin cho khách hàng về số tiền mà họ phải trả
nên nó cần được lập chính xác và đúng thời gian. Hóa đơn cần được lập bởi một
bộ phận độc lập với phòng kế toán và bộ phận bán hàng, trước khi lập cần kiểm
tra các chứng từ: chứng từ chuyển hàng, lệnh bán hàng, đơn đặt hàng, khi lập
cần chú ý ghi đầy đủ thông tin lên hóa đơn, ghi giá và tính toán số tiền chính
xác cho từng loại
Trước khi gởi hóa đơn cho khách hàng, cần kiểm tra lại về những số liệu
ghi trên hóa đơn. Tổng cộng hóa đơn phát hành từng ngày phải được ghi vào tài
khoản tổng hợp trên sổ cái. Từng hóa đơn được sử dụng phải được ghi vào tài
khoản chi tiết của từng khách hàng. Doanh nghiệp nên thiết lập và thường
xuyên cập nhật bảng giá đã được duyệt, quy định rõ ràng và chặt chẽ về chính
sách chiết khấu, và hóa đơn cần được kiểm tra lại bởi một người độc lập với
người lập hóa đơn.
Theo dõi thanh toán: cần liệt kê các khoản nợ phải thu theo từng nhóm
tuổi để theo dõi và phân công đòi nợ, thông thường công việc này được giao
cho bộ phận phụ trách bán chịu, để giảm thiểu sai phạm, đơn vị có thể phân
công cho hai nhân viên khác nhau phụ trách kế toán chi tiết công nợ và kế toán
tổng hợp. Tuy nhiên, sai phạm vẫn có thể xảy ra nếu họ thông đồng với nhau.
Ngoài ra, nên thường xuyên gởi thông báo nợ cho khách hàng, thủ tục này có
thể thực hiện định kỳ hàng tuần, hàng tháng hay hàng quý trong năm và dưới

nhiều hình thức.
13
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
Đối với các khoản nợ không có khả năng thu hồi, doanh nghiệp cần quy
định chặt chẽ thủ tục xét duyệt vấn đề này.
• Xét duyệt hàng bán bị trả lại và giảm giá
Doanh nghiệp cần có bộ phận độc lập chịu trách nhiệm tiếp nhận, xét
duyệt, xử lý nghiệp vụ này, nên thiết kế một chứng từ riêng để phản ánh sự xét
duyệt đối với hàng bán bị trả lại hay giảm giá, chứng từ này cũng làm căn cứ để
ghi sổ nghiệp vụ trên.
• Thu tiền
Phân chia trách nhiệm, bất kiêm nhiệm giữa kế toán và thủ quỹ, vào cuối
ngày nên đối chiếu số tiền thực tế và trên sổ sách từ 2 bộ phận này. Nên in
bảng kê
thanh toán và lưu lại, đối chiếu các chứng từ trước khi ghi sổ. Chỉ xóa nợ theo
đúng quy định về thời gian và theo quyết định của ngừơi có thẩm quyền.
Cần phải làm tốt khâu kiểm soát nội bộ ở đơn vị, vì như vậy sẽ hạn chế
được các sai phạm hoặc sai sót có thể xãy ra.
1.3 QUY TRÌNH KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU, THU
NHẬP
a. Chuẩn bị kiểm toán
Giai đoạn này có ảnh hưởng quan trọng đến sự hữu hiệu và tính hiệu quả
của một cuộc kiểm toán báo cáo tài chính, tức giúp giới hạn rủi ro kiểm toán ở
mức độ chấp nhận được, đồng thời tối ưu hóa chi phí kiểm tra. Đây là giai đoạn
đầu tiên trong trong quy trình kiểm toán, bao gồm tiền kế hoạch và lập kế hoạch
kiểm toán:
14
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO

Tiền kế hoạch
Là quá trình tiếp cận để thu thập những thông tin về khách hàng nhằm
giúp kiểm toán viên tìm hiểu về các nhu cầu của họ, đánh giá rủi ro và khả năng
phục vụ, cũng như các vấn đề khác như thời gian thực hiện, phí kiểm toán,
các công việc cụ thể:
 Tiếp nhận khách hàng mới, duy trì khách hàng cũ
 Phân công kiểm toán viên
 Thỏa thuận sơ bộ với khách hàng
 Ký hợp đồng kiểm toán hoặc thư hẹn kiểm toán.
Lập kế hoạch kiểm toán
Là bước kế tiếp và bao gồm một số công việc như:
- Tìm hiểu tình hình kinh doanh và kiểm soát nội bộ của khách hàng
Trong đó: Trình tự nghiên cứu hệ thống kiểm soát nội bộ gồm:
• Tìm hiểu về hệ thống kiểm soát nội bộ
Khâu tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ tại đơn vị rất cần thiết và quan
trọng nó giúp kiểm toán viên xác định nên mở rộng hay thu hẹp phạm vi kiểm
toán. Có thể tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ bằng các cách cơ bản sau:
 Kinh nghiệm kiểm toán trước đây tại đơn vị (nếu có).
15
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
 Phỏng vấn các nhà quản lý, nhân viên giám sát và những nhân viên
khác.
 Kiểm tra, xem xét các tài liệu và sổ sách
 Quan sát các hoạt động kiểm soát và sự vận hành của chúng trong thực
tiễn.
Kết quả mà kiểm toán viên nhận biết được về hệ thống KSNB thường được
biểu hiện (lưu hồ sơ) ở một trong ba loại tài liệu sau:
+ Bảng mô tả về hệ thống KSNB: Mô tả bằng lời về hệ thống kiểm soát
nội bộ của đơn vị.

+ Bảng câu hỏi về hệ thống KSNB: Là kết quả phân tích được từ quá trình
phỏng vấn các nhân viên hoặc nhà quản lý của đơn vị, số lượng câu hỏi nhiều
hay ít tùy thuộc vào quyết định của kiểm toán viên, với quy định mỗi câu trả lời
“ Có” là 1 điểm, bảng câu hỏi sẽ thiết kế dưới mục đích nhận biết bằng cách trả
lời “Có” nghĩa là hệ thống KSNB thiết kế tốt, ngược lại trả lời “Không” là yếu
kém.
+ Lưu đồ về hệ thống KSNB: Phát họa chu trình bằng hệ thống các ký
hiệu, hình vẽ. Phương pháp này giúp cho kiểm toán viên tiếp cận hệ thống
KSNB một cách tổng quan và khái quát nhất.
• Đánh giá sơ bộ rủi ro kiểm soát: Bước này giúp kiểm toán viên xác định
mức độ rủi ro cao hay thấp từ đó quyết định cho các thủ tục tiếp theo.
• Thiết kế và thực hiện các thử nghiệm kiểm soát trong chương trình kiểm
toán.
• Đánh giá lại rủi ro kiểm soát và điều chỉnh những thử nghiệm cơ bản đã dự
kiến.

16
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
Cần lưu ý là bước 3, 4 sẽ không được thực hiện nếu kiểm toán viên đánh
giá sơ bộ rủi ro kiểm soát là tối đa. Hai bước này thường được tiến hành trong
giai đoạn thực hiện kiểm toán, nhưng đôi khi kiểm toán viên có thể kết hợp
thực hiện trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán.
- Xác lập mức trọng yếu
Phương pháp xác lập: mức trọng yếu cần được xem xét ở mức độ tổng thể
báo cáo tài chính và mức độ khoản mục như sau:
Ở mức độ tổng thể của báo cáo tài chính: kiểm toán viên phải ước tính
toàn bộ sai lệch có thể chấp nhận được (PM) để đảm bảo rằng báo cáo tài chính
không có sai lệch trọng yếu. Mức trọng yếu tổng thể thường được bằng một tỷ
lệ phần trăm của tài sản, doanh thu, hoặc lợi nhuận theo xét đoán nghề nghiệp

của kiểm toán viên. Thông thường lợi nhuận được nhiều kiểm toán viên lựa
chọn vì đó là chỉ tiêu được đông đảo người sử dụng báo cáo tài chính quan tâm,
nhất là cổ đông của các công ty.
Đối với khoản mục: mức trọng yếu chính là sai lệch tối đa được phép của
khoản mục, số tiền này được tính dựa trên cơ sỡ mức trọng yếu tổng thể của báo
cáo tài chính. Có thể xác lập mức trọng yếu khoản mục bằng cách phân bổ mức
trọng yếu tổng thể cho từng khoản mục, hoặc sử dụng nhiều kỹ thuật khác như:
nhân mức trọng yếu tổng thể với một hệ số (thường 1.5 – 2) trước khi phân bổ,
hoặc có thể tính mức trọng yếu khoản mục bằng một tỷ lệ phần trăm của mức
trọng yếu tổng thể (chẳng hạn 50% – 75%).
- Đánh giá rủi ro kiểm toán
Để nghiên cứu và đánh giá rủi ro kiểm toán, người ta phân chia rủi ro
kiểm toán thành ba bộ phận là rủi ro tiềm tàng (IR), rủi ro kiểm soát (CR) và
rủi ro phát hiện (DR):
AR = IR x CR x DR
17
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
Rủi ro tiềm tàng thường được đánh giá là cao khi doanh nghiệp kinh doanh
trong lĩnh vực có thay đổi nhanh về kỹ thuật, người quản lý yếu kém về năng
lực và thiếu tính trung thực, áp lực bất thường đối với người quản lý, các nhân
tố ảnh hưởng khác hay báo cáo tài chính có những điều chỉnh liên quan đến
những niên độ trước; BCTC có nhiều ước tính kế toán hoặc trong năm tài chính
có sự thay đổi chính sách kế toán hoặc đối với một số khoản mục có nhiều rủi
ro do tính chất của nó.
Rủi ro kiểm soát được đánh giá là cao khi hệ thống kiểm soát nội bộ
không được thiết kế tốt để ngăn chặn các sai phạm, hoặc là được thiết kế tốt
nhưng trên
thực tế không được áp dụng nghiêm túc.
Rủi ro phát hiện được đánh giá là cao khi nội dung, thời gian, và phạm vi

của các thử nghiệm cơ bản được kiểm toán viên xác định không hợp lý. Loại rủi
ro này là khách quan được tác động bởi ý kiến của kiểm toán viên thông qua
mức độ chấp nhận rủi ro kiểm toán của kiểm toán viên.
Bảng 1.1 MA TRẬN XÁC ĐỊNH RỦI RO PHÁT HIỆN
ĐÁNH GIÁ CỦA KIỂM TOÁN VIÊN VỀ
RỦI RO KIỂM SOÁT
Cao Trung bình Thấp
ĐÁNH GIÁ
CỦA KIỂM
TOÁN VIÊN
VỀ RỦI RO
Cao Tối thiểu Thấp Trung bình
Trung
bình
Thấp Trung bình Cao
Thấp Trung bình Cao Tối đa
(Nguồn: VSA 400 - Đánh giá rủi ro và kiểm soát nội bộ)
- Lập kế hoạch và chương trình kiểm toán
18
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
Theo VSA 300 – ” kế hoạch kiểm toán” gồm lập kế hoạch chiến lược và
kế hoạch kiểm toán tổng thể. Kế hoạch chiến lược chỉ được lập cho các cuộc
kiểm toán lớn về quy mô, tính chất phức tạp, địa bàn rộng hoặc kiểm toán báo
cáo tài chính của nhiều năm. Kế hoạch kiểm toán tổng thể thì phải lập cho mọi
cuộc kiểm toán.
Lập chương trình kiểm toán: gồm thử nghiệm kiểm soát và thử nghiệm cơ
bản, là toàn bộ những chỉ dẫn cho kiểm toán viên tham gia vào công việc kiểm
toán và là phương tiện ghi chép theo dõi, kiểm tra tình hình thực hiện kiểm
toán. Chỉ dẫn mục tiêu kiểm toán từng phần hành, nội dung, lịch trình, phạm vi

của các thủ tục kiểm toán cụ thể và thời gian ước tính cần thiết cho từng phần
hành.
b. Thực hiện kiểm toán
• Thực hiện thủ tục phân tích
• Các thử nghiệm chi tiết
c. Hoàn thành kiểm toán
 Ý kiến kết luận của kiểm toán viên về khoản mục doanh thu, thu nhập
dựa trên các bằng chứng đã thu thập được (báo cáo kiểm toán)
19
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
CHƯƠNG 2
GIỚI THIỆU CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU Y TẾ
DOMESCO
2.1 LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG
2.1.1 Lịch sử hình thành của Công ty cổ phần xuất nhập khẩu y tế
DOMESCO
Công ty được thành lập từ tháng 7/1985 theo Quyết định số 349/TCCB của
Uỷ Ban Nhân dân tỉnh Đồng Tháp với tên gọi là Công ty Vật tư Thiết bị Y tế
mà tiền thân là Trạm Vật tư Y tế trực thuộc Sở Y tế tỉnh Đồng Tháp. Chức
năng nhiệm vụ chính của Công ty Vật tư Thiết bị Y tế là tiếp nhận, quản lý tổ
chức sản xuất, thu mua, cung ứng và sửa chữa các thiết bị, dụng cụ y tế phục vụ
cho ngành Y tế.
Trong quá trình hoạt động từ khi thành lập đến nay, Công ty đã qua 7 lần
thay đối tên đăng kí kinh doanh để thích nghi với vi phạm hoạt động. Từ
20
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
1/1/2004 đến nay, công ty hoạt động với tên gọi Công ty Cổ phần Xuất Nhập
Khẩu Y tế DOMESCO.

Ngày 01/01/2004, Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Y tế DOMESCO chính
thức đi vào hoạt động theo QĐ số 144/ QĐ.UB.TL ngày 27/11/2003 của uỷ ban
nhân dân tỉnh Đồng Tháp và giấy chứng nhận Đăng ký kinh doanh do Sở kế
hoạch và đầu tư tỉnh Đồng Tháp cấp ngày 30/12/2003 .
Năm 2005, công ty thực hiện tăng vốn từ 60 tỷ đồng lên 80 tỷ đồng cho Cổ
đông hiện hữu, cán bộ công nhân viên công ty và các đối tác chiến lược của công
ty.
Công ty bắt đầu niêm yết với mã DMC ngày 25/12/2006 trên sàn giao dịch chứng
khoán TP Hồ Chí Minh.Tổ chức tư vấn: công ty Chứng khoán Ngân hàng Ngoại
thương Việt Nam. Kiểm toán độc lập: công ty Cổ phần Kiểm toán và Tư vấn Tài
chính Kế toán (AFC).
Năm 2007, Công ty phát hành cổ phiếu cho đối tác chiến lược (12 tỷ mệnh
giá - giá 130.000 đ/cp), phát hành cho cổ đông hiện hữu (5.35 tỷ mệnh giá - Giá
35.000 đ/cp) và phát hành cho Cán bộ chủ chốt (2.65 tỷ mệnh giá - Giá 70.000
đ/cp) tăng vốn lên 137.699.990.000 đồng.

Năm 2009 công ty đã tăng vốn lên đến 178.093.360.000 đồng (Phát
hành cổ phiếu thưởng tỷ lệ 30% cho cổ đông hiện hữu từ nguồn Quỹ đầu tư phát
triển).
Qua hơn 25 năm hình thành và phát triển, Dược DOMESCO được công nhận
là doanh nghiệp dẫn đầu ngành công nghiệp Dược Việt Nam. Sản phẩm của
Công ty trong 11 năm liền (từ năm 1996 - 2006) được người tiêu dùng bình
chọn là "Hàng Việt Nam Chất Lượng Cao” và đạt được nhiều giải thưởng về
thương hiệu.
21
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
Hệ thống quản lý chất lượng được chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn ISO
9001:2000. Nhà máy đạt các tiêu chuẩn: WHO GMP/GLP/GSP. Phòng Kiểm
nghiệm được công nhận phù hợp với tiêu chuẩn ISO/IEC 17025. Đây là những

yếu tố cần thiết giúp Xuất Nhập Khẩu Y Tế DOMEXCO vững bước trên con
đường hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới.
2.1.2 Đặc điểm hoạt động của Công ty Cổ phần
Tên công ty : Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Y tế DOMESCO
Tên viết tắt : DOMESCO
Tên Tiếng Anh :
Biểu tượng Công ty :
Trụ sở chính: : 66 Quốc lộ 30.Phường Phú Mỹ,Thành Phố Cao
Tỉnh Đồng Tháp.
Vốn điều lệ : 187 tỷ VND ( tương đương 8,8 triệu USD )
Ngày thành lập : 19/05/1989
Điện thoại : (84-67) 3.852278 – 3.856324 - 3.856325 -
3.859370
Fax : (84-67) 3.851270
Email :
Website : www.domesco.com
Giấy CNDKKD : 1400360359,Đăng ký lần đầu ngày
30/12/2003.đăng
ký thay đỏi lần thứ 29 ngày 28/10/2011.Tại sở kế
hoạch và đầu tư tỉnh Đồng Tháp.
Ngành nghề kinh doanh của Công Ty.
22
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
 Sản xuất kinh doanh dược.
 Xuất khẩu: dược liệu, dược phẩm theo quy định của Bộ Y tế.
 Nhập khẩu: thiết bị sản xuất thuốc, dược liệu, dược phẩm, trang thiết bị y
tế theo quy định của Bộ Y tế.
 Sản xuất, kinh doanh xuất nhập khẩu thiết bị sản xuất thuốc tự chế tạo tại
Công ty.

2.2 CƠ CẤU TỔ CHỨC
Đại hội đồng cổ đông Đại hội cổ đông gồm tất cả các cổ đông có quyền
biểu quyết, là cơ quan có thẩm quyền cao nhất của Công ty, quyết định những
vấn đề được Luật pháp và điều lệ Công ty quy định. Đặc biệt, các cổ đông sẽ
thông qua các Báo cáo tài chính hàng năm của Công ty và Ngân sách tài chính
cho năm tiếp theo.
Hội đồng quản trị Hội đồng quản trị do Đại hội đồng cổ đông bầu ra, là
cơ quan quản lý Công ty, có toàn quyền nhân danh Công ty để quyết định mọi
vấn đề Kỳ quan đến quyền lợi của Công ty, trừ những vấn đề thuộc thẩm quyền
của Đại hội đồng cổ đông. Hội đồng quản trị có trách nhiệm giám sát Tổng
Giám đốc điều hành và những người quản lý khác. Hiện tại Hội đồng quản trị
Công ty có 11 thành viên, nhiệm kỳ mỗi thành viên là 03 năm.
Ban Kiểm soát Là cơ quan trực thuộc Đại hội đồng cổ đông, do Đại hội
đồng cổ đông bầu ra. Ban Kiểm soát có nhiệm vụ kiểm tra tính hợp lý, hợp
pháp trong điều hành hoạt động kinh doanh, báo cáo tài chính của Công ty. Ban
kiểm soát hoạt động độc lập với Hội đồng quản trị và Ban Giám đốc. Hiện tại,
Ban Kiểm soát Công ty gồm 03 thành viên, mỗi thành viên có nhiệm kỳ 03
năm.
23
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
Ban Tổng Giám đốc Ban Tổng Giám đốc do Hội đồng quản trị bổ
nhiệm, có nhiệm vụ tổ chức điều hành và quản lý mọi hoạt động sản xuất kinh
doanh hàng ngày của Công ty theo những chiến lược, kế hoạch đã được Hội đồng
quản trị và Đại hội đồng cổ đông thông qua. Ban Tổng Giám đốc hiện có 03
thành viên, các thành viên Ban Tổng Giám đốc có nhiệm kỳ là 03 năm.

24
BP.Hành chính nghiệp vụ
kinh doanh

BP.Kinh doanh quốc tế
BP.Tài Chính- Quản
Trị
BP.Tổng kho & Điều vận
ĐẠI HỘI ĐỒNG CỔ ĐÔNG
HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ
TỔNG GIÁM ĐỐC ĐIỀU HÀNH
KHỐI TÀI CHÍNH – KẾ
TOÁN
KHỐI CÔNG NGHIỆP
BP.Kinh doanh nội địa+hệ
thống các chi nhánh
BAN KIỂM SOÁT
KHỐI QUẢN LÝ &
PTNL
PHỐ TỔNG GIÁM ĐỐC
PHỐ TỔNG GIÁM ĐỐC
PHỐ TỔNG GIÁM ĐỐC
KHỐI KINH DOANH
P.Kế hoạch - ĐT &
QLDA
BP.Kinh doanh quốc tế
P.Công nghệ TT
P.Kế Toán
P.Kiểm tra nội bộ
BP.Nhân sự
BP.Quản lý hệ thống
CL
VP.Điều hành
TT.Nghiên cứu & PT

TT.Nuôi trồng & PTDL
P,Đảm bảo chất lượng
P.Kiểm tra chất lượng
Hệ thống sản xuât
TÌM HIỂU TỔ CHỨC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU THU NHẬP CÔNG TY
CỔ PHẦN DƯỢC DOMEXCO
Hình 2.1 SƠ ĐỒ CƠ CẤU TỔ CHỨC,QUẢN LÝ CÔNG TY DOMESCO
Các khối chức năng Công ty có 04 Giám đốc chức năng chịu trách
nhiệm điều hành và triển khai các chiến lược theo chức năng quản lý, hỗ trợ đắc
lực cho Ban Phó Tổng Giám đốc, đồng thời chịu trách nhiệm trước Ban Phó
Tổng Giám đốc về việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ được giao một cách
trung thực, mẫn cán vì lợi ích của Công ty và cổ đông.
25