Biểu đồ nhân quả( biểu đồ xương cá)

4-1 Xương ca
ù
1/4
BIỂU ĐỒ NHÂN QUẢ (BIỂU ĐỒ XƯƠNG CÁ)
1 KHÁI QUÁT
Biểu đồ nhân quả là một kỹ thuật cho thấy mối quan hệ giữa nguyên nhân và kết
quả.
Kỹ thuật này có thể được sử dụng để xác đònh mức độ ảnh hưởng riêng lẻ đến kết
quả và để tìm ra nguyên nhân thật sự (tìm ra đầu mối để sửa chữa vấn đề)
Lónh vực áp dụng
: điều tra nguyên nhân của sản phẩm lỗi, phân tán và tai nạn.



















2 PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG

Stt Bước Giải thích
1. Xác đònh vấn đề
cần quan tâm
Chọn một vấn đề cần tìm hiểu (*) và viết lên phía bên phải.
Kẻ một đường thẳng từ trái sang phải mũi tên hướng về phía
giống như xương sống và đầu con cá.
Những vấn đề có thể là:
(a) Chất lượng sản phẩm: Cỡ sản phẩm, lỗi, tỉ lệ lỗi
(b) Kết quả hoạt động: Hiệu suất làm việc, thời gian
yêu cầu, hạn giao hàng, và hiệu quả





Nguyên nhân
Kết quả

Nguyên liệu
Máy móc, dụng

cụ
Phương pháp
Công nhân
mới
Mực in chất
lượng xấu
Không thực hiện
đúng hướng dẫn
côn

g việc
Tem bò
mòn
Phương pháp đóng
tem sai
MẪU
Tem mờ
Con người

Không hướng dẫn
công nhân mang
găng tay
Thời gian
khô mực
Đầu cá
Vấn đề (*)
4-1 Xöông ca
ù
2/4

4-1 Xương ca
ù
3/4
2. Tìm ra những
nguyên nhân chính
Những nguyên nhân chính (**) được liệt kê ra ở những nhánh
lớn ở 2 bên xương sống.
Nguyên nhân chính thường dựa trên những yếu tố như:
con người, máy móc, nguyên vật liệu, phương pháp…(4M)

3. Thêm những
nguyên nhân phụ
Viết ra những nguyên nhân nhỏ hơn ảnh hưởng tới xương sườn
gọi là nhánh trung








Lưu ý
:
Ngoài ra, trên mỗi nhánh con cũng có thể viết thêm các yếu tố
chi tiết hơn để tạo nên các nhánh nhỏ hơn. Tiếp tục cho đến
khi sơ đồ nhân quả bộc lộ đầy đủ các nguyên nhân gây nên
vấn đề đang được khảo sát.
4. Chọn lọc nguyên
nhân để giải quyết
Sau khi hoàn thành biểu đồ xương cá, tất cả các thành viên
liên quan nên kiểm tra và chọn nguyên nhân nào có ảnh
hưởng lớn nhất đối với từng vấn đề.
Lưu ý

:
- Kiểm tra lại cả những nguyên nhân không được chỉ ra
- Khoanh vùng những nguyên nhân có ảnh hưởng lớn tới vấn
đề (thường từ 5 ~ 8 nguyên nhân)
Ghi chú:
1. Biểu đồ nhân quả được sử dụng như là một công cụ cố vấn rất hiệu quả.
2. Phân tích thực tế thật cẩn thận.
3. Tìm ra nguyên nhân chính xác.

Nguyên nhân chính
Đầucá
Nhánh trung

Vấn đề



(**)

Xương sườn
Đầu cá
Vấn đề

(**)


(**)

Xương sống

(**)

4-1 Xương ca
ù
4/4
3 CÁC ỨNG DỤNG CỦA BIỂU ĐỒ NHÂN QUẢ
 Liệt kê các nguyên nhân làm quá trình sản xuất bò biến động vượt ra ngoài giới
hạn qui đònh trong tiêu chuẩn.
Xem xét các công đoạn sản xuất và kiểm tra sổ sách vận hành theo sơ đồ nhân quả
để phát hiện các yếu tố nào được vận hành chưa phù hợp với tiêu chuẩn.
 Đònh rõ những nguyên nhân nào cần được điều tra trước tiên.
- Sau khi phát thảo xong biểu đồ nhân quả, hãy thảo luận với các cán bộ có liên
quan và viết các kết quả vào biểu đồ đó để xác đònh các yếu tố có tính quyết đònh.
- Khi cuộc thảo luận dẫn đến các bất đồng thì hãy quyết đònh các yếu tố được điều
tra đầu tiên bằng cách biểu quyết lấy ý kiến thống nhất.
 Việc xây dựng biểu đồ nhân quả có tác dụng tích cực trong việc đào tạo và huấn
luyện các cán bộ kỹ thuật và kiểm tra.
Lôi cuốn mọi người suy nghó về các câu hỏi: “Nguyên nhân gì gây nên sự biến
động chất lượng đó?” và “Mối quan hệ giữa các nguyên nhân với kết qủa tác
động như thế nào đến đặc tính chất lượng đó?”. Và khi lập được biểu đồ này
sẽ gặt hái thêm những kiến thưc mới.
 Có thể sử dụng biểu đồ nhân quả cho bất kỳ vấn đề nào
Sơ đồ nhân quả cho thấy rõ từng nguyên nhân, nhờ vậy ta có thể đề xuất các giải
pháp nhanh chóng hơn.
------------------------------
BÀI TẬP
Hãy sử dụng biểu đồ xương cá để tìm ra những nguyên nhân của một vấn đề đang
xảy ra ở qui trình mình.