Tìm hiểu về hồ sơ hưởng chế độ ốm đau, hưởng chế độ thai sản

Chuyên đề hồ sơ BHXH
MỤC LỤC
HỒ SƠ HƯỞNG CHẾ ĐỘ ỐM ĐAU, HƯỞNG CHẾ ĐỘ THAI SẢN........................................................................6
3.1. Chủ trương cải cách hành chính của Nhà nước và cơ quan BHXH......................................................12
3.2. Vấn đề tinh giản thủ tục giấy tờ theo quy định hiện hành..................................................................13
LỜI NÓI ĐẦU
Trước điều kiện kinh tế Việt Nam ngày càng phát triển cùng với đó là sự
phát triển của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam. Nước ta đã xây dựng và thực hiện chính
sách bảo hiểm xã hội cho người lao động trên 40 năm nay và đạt được các kết quả
to lớn trong việc làm ổn định đời sống của hàng chục triệu người lao động và gia
đình họ trong các trườn hợp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, mất sức lao động,
hưu trí và tử tuất. Với kết quả đó, chính sách bảo hiểm xã hội đã góp phần tích cưc
động viên cán bộ công nhân viên chức nhà nước, lực lượng vũ trang và người lao
động tahm gia chiến đấu, lao động sản xuất trong sự nghiệp bảo vệ và phát triển
kinh tế xã hội.
Với số lượng lớn đối tượng được hưởng ngày càng tăng, năm sau tăng cao
hơn so với năm trước và khối lượng hồ sơ còn tồn đọng qua các năm trước cần giải
quyết kịp thời, thuận tiện và đảm bảo đúng chế độ. Để làm được điều đó cơ quan
BHXH cần phải quản lý tốt hồ sơ cho các đối tượng tham gia BHXH. Do thời gian
và kiến thức có hạn nên em chỉ tìm hiểu một phần nhỏ trong công tác quản lý hồ sơ
đó là tìm hiểu hồ sơ hưởng chế độ ốm đau và thai sản. Đề tài mà em lựa chọn:
“Tìm hiểu về hồ sơ hưởng chế độ ốm đau, hưởng chế độ thai sản”. Kết cấu bài
chuyên đề gồm 3 chương:
1
Chuyên đề hồ sơ BHXH
Chương 1: Lý luận chung về quản lý hồ sơ Bảo hiểm Xã hội
Chương 2: Hồ sơ hưởng chế độ ốm đau, hưởng chế độ thai sản
Chương 3: Cải cách hành chính của chính phủ và của cơ quan Bảo hiểm xã hội
Do kiến thức có hạn nên bài viết của em không tránh khỏi những sai sót nhất định
nên em mong nhận được ý kiến giúp đỡ từ thầy giáo và các bạn.
Em xin chân thành cảm ơn./.

Chương 1:
LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN LÝ HỒ SƠ
BẢO HIỂM XÃ HỘI.
1.1. Một số khái niệm về quản lý hồ sơ bảo hiểm xã hội.
1.1.1. Khái niệm về hồ sơ bảo hiểm xã hội.
Hồ sơ là mọi tập tài liệu, giấy tờ có liên quan với nhau về một sự việc, một
vấn đề hay một người, hình thành trong quá trình hoạt động của cơ quan, của tổ
chứ xã hội hay cá nhân.
Hồ sơ bảo hiểm xã hội là những văn bản, tài liệu, có xác nhận kê khai liên
quan đến quá trình làm việc có đóng bảo hiểm xã hội của người lao động để làm
căn cứ thực hiện chế độ BHXH đối với người lao động theo quy định của pháp
luật.
Hồ sơ BHXH được lập đúng theo trình tự thủ tục và đủ căn cứ pháp lý theo
quy định cụ thể với từng loại chế độ BHXH. Hồ sơ BHXH bao gồm hồ sơ tham gia
BHXH và hồ sơ hưởng BHXH.
1.1.2. Hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội.
Hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội là tổng hợp quá trình và mức độ tham gia
BHXH của người lao động, sự đóng góp của người sử dụng lao động, trên cơ sở tài
liệu gốc như lý lịch, hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, sổ BHXH… để
cơ quan chức năng làm căn cứ lập và xác định những quyền lợi, chế độ BHXH đối
2
Chuyên đề hồ sơ BHXH
với người lao động. Ngoài những đặc tính chung của hồ sơ tài liệu dự trữ, hồ sơ
hưởng BHXH cũng có đặc thù riêng như:
- Hồ sơ hưởng BHXH hình thành khi có phát sinh đối tượng hưởng BHXH.
- Hồ sơ hưởng BHXH khi được cơ quan có thẩm quyền xác lập thì đó là cơ
sở pháp lý để thực hiện chế độ BHXH.
- Phân loại theo thời gian hưởng thì hồ sơ chia thành hai loại hồ sơ:
+ Hồ sơ hưởng các chế độ thường xuyên (hàng tháng): là hồ sơ của đối
tượng hàng tháng được lĩnh lương hưu hoặc trợ cấp BHXH. Mức lương hưu hoặc

trợ cấp hàng tháng của người lao động được pháp luật quy định theo mức độ tham
gia BHXH của người đó. Hồ sơ hưởng BHXH thường xuyên có các loại sau: hưu
trí, mất sức lao động, tai nạn lao động, tử tuất, trợ cấp cán bộ xã, phường.
+ Hồ sơ hưởng các chế độ một lần: là hồ sơ của đối tượng chỉ được lĩnh trợ
cấp 1 lần, mức trợ cấp do pháp luật quy định gồm hồ sơ hưởng chế độ ngắn hạn
như: ốm đau, thai sản, trợ cấp dưỡng sức, phục hồi sức khỏe.
1.2. Vị trí, vai trò của hồ sơ trong tổ chức thực hiện BHXH.
Nước ta đã xây dựng và thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội cho người lao
động trên 40 năm nay và đạt được các kết quả to lớn trong việc làm ổn định đời
sống của hàng chục triệu người lao động và gia đình họ trong các trườn hợp ốm
đau, thai sản, tai nạn lao động, mất sức lao động, hưu trí và tử tuất. Với kết quả đó,
chính sách bảo hiểm xã hội đã góp phần tích cưc động viên cán bộ công nhân viên
chức nhà nước, lực lượng vũ trang và người lao động tahm gia chiến đấu, lao động
sản xuất trong sự nghiệp bảo vệ và phát triển kinh tế xã hội.
Để thực hiện đúng các chế độ BHXH thì hồ sơ hưởng BHXH có vai trò hết
sức quan trọng. Vai trò đó được thể hiện qua nội dung sau:
- Trước hết hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội là cơ sở pháp lý để thực hiện các chế
độ BHXH.
Ví dụ minh họa: Chẳng hạn muốn tính được trợ cấp ốm đau người cán bộ
bảo hiểm xã hội phải biết được mức tiền lương hoặc tiền công đóng BHXH của
tháng liền kề, thời gian đóng BHXH, điều kiện làm việc của đối tượng trước khi
3
Chuyên đề hồ sơ BHXH
nghỉ ốm; hoặc muốn giải quyết chế độ hưu trí, cán bộ BHXh phải tính được mức
tiền lương hoặc tiền công tháng đóng BHXH của những năm cuối trước khi nghỉ
hưu, thời gian (số năm) đóng BHXH của đối tượng, điều kiện làm việc… của đối
tượng. Những nội dung mà cán bộ BHXH cần đã được phản ánh trong hồ sơ hưởng
chế độ ốm đau và hồ sơ hưởng chế độ hưu trí.
- Hồ sơ BHXH là cơ sở pháp lý để giải quyết tranh chấp về BHXH (khiếu nại,
tố cáo). Khi có xảy ra tranh chấp về BHXH, chẳng hạn như đối tượng được hưởng

chính sách BHXH khiếu nại về cơ quan BHXH thanh toán không đúng chế độ cho
họ hoặc người dân tố cáo cán bộ của cơ quan BHXH giải quyết được những sự
việc nói trên thì thanh tra của BHXH hoặc cơ quan thực thi pháp luật có thẩm
quyền trước hết phải thu thập hồ sơ (hồ sơ gốc), tài liệu có liên quan; đối chiếu với
các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành, từ đó mới đưa ra được các kết luận,
giải quyết vấn đề.
- Hồ sơ hưởng BHXH còn là cơ sở để điều chỉnh trợ cấp BHXH, lương hưu
cho các đối tượng hưởng bảo hiểm giữa các thời kỳ. Cùng với việc đổi mới về kinh
tế, trong thời gian qua Đảng và Nhà nước đã có những lần sửa đổi, bổ sung chế độ
chính sách BHXH cho phù hợp với tình hình thược tế của đất nước.
Ví dụ: Chẳng hạn, ngày 18/9/1985 Hội đồng Bộ trưởng đã ban hành Nghị
định số 236/HĐBT về chế độ lương hưu và các chế độ trợ cấp thương binh xã hội,
tròn đó có nội dung tính lại lương hưu hàng tháng đối với người đã nghỉ hưu trước
ngày 1/9/19985; hoặc ngày 26/01/1995 đã ban hành Nghị định số 12/CP, kèm theo
Điều lệ BHXH đối với công chức, công nhân viên chức nhà nước và người lao
động theo loại hình BHXH bắt buộc và NĐ số 45/CP ngày 15/7/1995, thực hiện
BHXH đối với sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, binh sĩ quân đội
nhân dân và công an nhân dân. Để đảm bảo mối quan hệ về mức hưởng của người
về hưu giữa các thời kì, chính phủ phải tăng lương hưu cho các đối tượng hưởng
4
Chuyên đề hồ sơ BHXH
trước 01/01/1995. Muốn điều chỉnh được lương hưu cho những người về trước
01/01/1985 hoặc trước ngày 01/01/1995 chúng ta phải căn cứ vào hồ sơ.
Ngoài ra hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội còn là cơ sở để giải quyết một số
chính sách xã hội khác như: chính sách người có công. Chính sách nhà đất cho cán
bộ công nhân viên đã nghỉ việc hưởng chế độ BHXH,… đông thời các thông số từ
hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội còn giúp cho việc nghiên cứu, bổ sung, sửa đổi và
hoạch định chính sách BHXH phù hợp với hiện tại và phát triển của BHXH trong
tương lai.
Với vai trò quan trọng của hồ sơ hưởng BHXH như vậy, đặt ra một số yêu

cầu cụ thể đối với công tác quản lý hồ sơ như sau:
- Đảm bảo cho mọi đối tượng đang hưởng BHXH phải có hồ sơ, với
những hồ sơ chưa hoàn chỉnh phải bổ sung đầy đủ hợp lệ.
- Việc quản lý và lưu trữ hồ sơ phải đảm bảo được tính thống nhất trong
toàn ngành
- Hồ sơ phải được lưu trữ một cách khoa học và thực hiện ứng dụng
công nghệ thông tin trong công tác quản lý, lưu trữ hồ sơ góp phần quản lý
ngày một tốt hơn các mặt hoạt động của ngành.
- Đảm bảo được độ bền cho hồ sơ trong suốt thời gian hồ sơ còn hiệu
lực, thực hiện kịp thời việc hủy hồ sơ hết hiệu lực.
5