100 câu đố dân gian dùng cho HS phổ thông (Phần 2)

Những câu đố dân gian vui Việt Nam có đáp án ( phần
2) câu đố dân gian vui vẻ hài hước, tổng hợp
những câu đố hay dành cho GV lồng nghép vào các
chương trình giao lưu, phát triển năng lực của HS các
cấp…
Kho tàng câu đố dân gian Việt Nam gồm 100 câu đố: là một thế
giới quan sinh động, diễn tả các sự vật, hiện tượng với hình thức
phong phú và hấp dẫn. Bằng việc chỉ ra những đặc điểm nổi bật
của một sự vật hiện tượng hay một sự kiện lịch sử mà người đọc
có thể phân tích, phán đoán, liên tưởng về nó. Đó là cách dạy
con trẻ quan sát và liên tưởng thú vị nhất mà ông cha ta đã
truyền đạt lại cho thế hệ sau.
Câu 101.
Đố ai cũng khách thoa quần
Đạp luồng sóng dữ đuổi quân giặc thù
Cửu Chân nức tiếng ngàn thu
Vì dân quyết phá ngục tù lầm than
1
Là ai?
Đáp án: Bà Triệu
Câu 102.
Đố ai trên Bạch Đằng giang
Làm cho cọc nhọn dọc ngang sáng ngời
Phá quân Nam Hán tơi bời
Gươm thần độc lập giữa trời vang lên?
Là ai?
Đáp án: Ngô Quyền
Câu 103.
Đố ai nổi sáng sông, rừng
Đã vui Hàm Tử lại mừng Chương Dương
Vân Đồn cướp sạch binh cường

Nồi bàng mai phục chặn đường giặc lui?
Là ai?
Đáp án: Hưng Đạo Vương. Trần Quốc Tuấn
Câu 104.
Đố ai gian khó chẳng lùi
Chí Linh mấy lượt nếm mùi đắng cay
Mười năm Bình Định ra tay
Thành Đông Quan, mất vía bầy Vương Thông?
Là ai?
Đáp án: Lê lợi
Câu 105.
Đố ai giải phóng Thăng Long
Nửa đêm trừ tịch quyết lòng tiến binh
Đống Đa, sông Nhị vươn mình
Giặc Thanh vỡ mộng cường chinh tơi bời?
Là ai?
Đáp án: Quang Trung - Nguyễn Huệ
Câu 106.
2
Muốn cho nước mạnh dân giàu
Tâu vua xin chém bảy đầu mọt dân
Mũ cao áo rộng không cần
Lui về ẩn chốn lâm sơn một mình?
Là ai?
Đáp án: Chu Văn An
Câu 107.
Từng phen khóc lóc theo cha
Rồi đem nợ nước thù nhà ra cân
Núi Lam tìm giúp minh quân
Bình Ngô Đại Cáo, bút thầm ra tay?

Là ai?
Đáp án: Nguyễn Trãi
Câu 108.
Một phen quét sạch quân Đường
Nổi danh Bố Cái Đại vương thuở nào
Tiếc thay mệnh bạc tài cao
Giang sơn đành phải rơi vào ngoại bang?
Là ai?
Đáp án: Phùng Hưng
Câu 109.
Vua nào thưở bé chăn trâu
Trường Yên một ngọn cờ lau tập tành
Sứ quân dẹp loạn phân tranh
Dựng nền thống nhất sử xanh còn truyền?
Là ai?
Đáp án: Đinh Tiên Hoàng (Đinh Bộ Lĩnh)
Câu 110.
Ai vì nước bỏ thù nhà?
Ai từng thắng trận Đống Đa vang lừng?
Là ai?
Đáp án: Trần Quốc Tuấn và Quang Trung
3
Câu 111.
Đố ai qua Nhật, sang Tàu
Soạn thành huyết lệ lưu cầu tàn thư
Hô hào vận động Đông Du
Kết đoàn cùng với sĩ phu khắp miền.
Là ai?
Đáp án: Phan Bội Châu
Câu 112.

Vì nhà, vì nước giao tranh
Thanh gươm, yên ngựa, phá thành đốc quân
Sa cơ nào quản tấm thân
Mặc voi giày xéo, chết gần chồng con.
Là ai?
Đáp án: Bùi Thị Xuân
Câu 113.
Đố ai Yên Thế hùng thiêng
Phất cờ khởi nghĩa ở cùng Lạng Giang
Khi mai phục, lúc trá hàng
Làm quân cướp nước hoang mang điên đầu.
Là ai?
Đáp án: Hoàng Hoa Thám
Câu 114.
Đố ai thư xã Nam Đồng
Xương phơi Yên Bái, máu hồng Lâm Thao
Ngọn cờ cách mạng nêu cao
Thản nhiên tiếp nhận lưỡi dao vô hình.
Là ai?
Đáp án: Nguyễn Thái Học
Câu 115.
Ai là lãnh tụ Văn Thân
Vũ Quang tụ tập nghĩa quân thủa nào
4
Khiến cho giặc Pháp mòn hao
Mà không phá được chiến hào thô sơ.
Là ai?
Đáp án: Phan Đình Phùng
Câu 116.
Trạng nguyên nhanh trí ai bì

Đã từng ứng đối khi đi sư Tàu
Một đời trong sạch trước sau
Tiền vô chủ quyết vào chầu nộp kho.
Là ai?
Đáp án: Mạc Đĩnh Chi
Câu 117.
Nam quan, bái biệt cha già
Trở về, nợ nước thù nhà lo toan
Lam Sơn góp lưỡi gươm vàng
Bình Ngô đại cáo, giang sơn thu về.
Là ai?
Đáp án: Nguyễn Trãi
Câu 118.
Phò vua trải đã ba triều
Vào Nam, ra Bắc một điều tập trung
Bị thương, thuốc giặc chẳng dùng
Nhịn ăn tìm cái chết hùng mà vinh.
Là ai?
Đáp án: Nguyễn Tri Phương
Câu 119.
Vừa bằng một ôm
Không đầu có cổ không mồm có răng
Là gì?
Đáp án: Cái nơm
Câu 120.
5
Bốn chân ngược
Bốn chân xuôi
Sáu tai, sáu mắt, một đuôi,ba đầu
Là gì?

Đáp án: 2 người khiêng lợn
Câu 121.
Lúa nào là lúa ba năm không chín?
Là lúa gì?
Đáp án: Lúa tạp giao 3509
Câu 122.
1 trăm tấm ván
1 vạn thằng quân
Thằng nào cởi trần
Thì lăn xuống hố
Thằng nào đóng khố
Thì ở trên bờ
Là làm gì?
Đáp án: Sàng gạo
Câu 123.
Con gì vỗ cánh bay nhanh
Không đẻ trứng lại đẻ thành con ngay?
Là gì?
Đáp án: Con dơi
Câu 124.
Cây gì đông héo, hè tươi
Hoa làm chong chóng giữa trời đuổi nhau.
Mối mọt quen thói đục vào.
Gặp ngay chất đắng, buồn rầu nhả ra?
Là cây gì?
Đáp án: Cây xoan
Câu 125.
6
Hòn gì bằng đất nặn ra
Xếp vào lò lửa nung ba bốn ngày

Khi ra má đỏ hây hây
Mình vuông chăn chắn, đem xây cửa nhà?
Là hòn gì?
Đáp án: Hòn gạch
Câu 126.
Hoa gì quả quyện với trầu
Để cho câu chuyện mở đầu nên duyên?
Là gì?
Đáp án: Hoa cau
Câu 127.
Quả gì ăn chẳng được nhiều
Nhưng mà nhìn thấy, bao nhiêu người thèm?
Là quả gì?
Đáp án: Quả chanh
Câu 128.
Thân dài lưỡi cứng là ta
Hữu thủ vô túc, đố là cái chi?
Là cái gì?
Đáp án: Cái cuốc
Câu 129.
Con chi đầu khỉ đuôi lươn
Ăn no tắm mát, lại trườn lên cây?
Là gì?
Đáp án: Cái gáo bằng sọ dừa
Câu 130.
Vốn nó thì ở rừng xanh
Đem về hạ bạn kết thành một đôi
Ra đường kẻ trước người sau
Về nhà thì ấp lấy nhau mà nằm
Là gì?

7
Đáp án: Ðôi quang gánh
Câu 131.
Mình như quả cà sứt tai
Đàng Trong thì có, Đàng Ngoài thì không
Là gì?
Đáp án: Bánh trôi
Câu 132.
Cái trống mà thủng hai đầu,
Bên ta thì có, bên Tàu thì không
Là cái gì?
Đáp án: Cái váy
Câu 134.
Khi nhỏ, em mặc áo xanh
Khi lớn bằng anh, em thay áo đỏ
Là gì?
Đáp án: Quả ớt
Câu 135.
Khi xưa em đỏ hồng hồng
Em đi lấy chồng, em bỏ quê cha.
Ngày sau tuổi hạc về già
Quê chồng em bỏ, quê cha lại về
Là cái gì?
Đáp án: Cái nồi
Câu 136.
Cái gì bao phủ khắp nơi
Không mùi không sắc mà ai cũng cần?
Là gì?
Đáp án: Không khí
Câu 137.

8
Cây to lá nhỏ chiền chiền
Non ăn, già bán lấy tiền mà tiêu
Là cây gì?
Đáp án: Cây tre
Câu 138.
Con gì có đuôi, có lông
Trẻ già trai gái đều cùng mang theo
Là con gì?
Đáp án: Con mắt
Câu 139.
Một chắc mà giữ hai nhà
Chị em không có, ruột rà cũng không
Là cái gì?
Đáp án: Máng xối
Câu 140.
Đầu là sắt, đuôi là gỗ
Không có nó, củi không thành
Là cái gì?
Đáp án: Cái búa bổ củi
Câu 141.
Có chân mà chẳng biết đi
Có mặt phẳng lì cho kẻ ngồi trên
Là cái gì?
Đáp án: Cái ghế
Câu 142.
Mặt như cái thớt
Mình như cái mai
Cái răng khấp khiểng
Cái tai thẳng đờ

Khi bài phú, khi ngâm thơ
Khi cúng ông nọ, khi thờ bà kia
9
Là gì?
Đáp án: Cây đàn nguyệt
Câu 143.
Vừa bằng trái cau
Lau chau đi trước
Là gì?
Đáp án: Ngón chân cái
Câu 144.
Cây lum tum, lá loe toe
Mùa đông úp lại, mùa hè nở ra
Là cây gì?
Đáp án: Cây sen
Câu 145.
Lá xanh, cành đỏ, hoa vàng
Hạt đen, rễ trắng; đố chàng cây chi?
Là cây gì?
Đáp án: Rau sam
Câu 146.
Con gì cánh mỏng, đuôi dài
Lúc bay lúc đậu cánh thời đều giương?
Là con gì?
Đáp án: Con chuồn chuồn
Câu 147.
Không ăn mà mổ cuống cuồng
Mệt nhoài đứng chống, ra tuồng dửng dưng
Là gì?
Đáp án: Cái chày đạp giã gạo

Câu 148.
Cây khô mà nở được hoa
10
Đậu được một quả, khi già khi non
Là gì?
Đáp án: Cái cân xách
Câu 149.
Chặt không đứt
Bứt không rời
Phơi không khô
Chụm không đỏ
Là gì?
Đáp án: Nước
Câu 150.
Tám xóm nhóm lại hai phe
Chặt phần cây tre, bắc cầu một cột
Là gì?
Đáp án: Ðôi quang và chiếc đòn gánh
Câu 151.
Bốn bên thành hiểm luỹ cao
Có một thằng trọc nhảy vào nhảy ra
Là gì?
Đáp án: Cái thùng và cái gáo múc nước
Câu 152.
Hai anh cùng giống cùng nòi
Anh thích ngồi trốc, anh đòi cõng chơi.
Gió sương, mưa nắng mặc trời
Từ xưa vốn bạn không rời nhà nông
Là gì?
Đáp án: Cái nón và cái áo mưa

Câu 153.
Ba bà đi chợ Cầu Nôm
Bà đi sau rốt luôn mồm “Nhanh lên!”
Bà đi trước thì thiếu hàm trên
11
Bà đi giữa thì thiếu hàm dưới
Chỉ bà đi cuối là đủ hai hàm!
Là gì?
Đáp án: Người đi bừa, con trâu và cái bừa
Câu 154.
Hai chân đứng
Hai chân quỳ
Cái bụng chì ì
Cấm nói con cóc?
Là con gì?
Đáp án: Con ếch
Câu 155.
Đi nhăn răng, về nhăn răng
Ai bảo cái bừa
Xin thưa đúng mà chưa đúng!
Là cái gì?
Đáp án: Cái cào cỏ
Câu 156.
Xung quanh là nước mênh mông
Tự nhiên ở giữa nhô lên một hòn
Dạng hình giống núi giống non
Không gọi non, núi, đố hòn gì đây?
Là hòn gì?
Đáp án: Hòn đảo
Câu 157.

Đá bên đá, nước chảy ra
Rì rào róc rách khúc ca nhạc rừng
Gọi sông, gọi suối: xin đừng!
Đố các bạn, đố em cưng, gọi gì?
Là gì?
Đáp án: Con khe
12
Câu 158.
Tám sào chống cạn
Hai nạng chống xiên
Con mắt láo liên
Cái đầu không có!
Là gì?
Đáp án: Con cua
Câu 159.
Tám thằng dân vần cục đá tảng
Hai ông xã xách nạng chạy theo
Là gì?
Đáp án: Con cua
Câu 160.
Lạ lùng là lạ lùng thay
Nằm ngủ ban ngày để lạ lùng ra.
Lạ lùng có mỏ đề ra
Câu lơn câu tiện có nhà ngói xanh.
Lạ lùng có bức mành mành,
Câu lơn câu tiện có anh lái thuyền
Là gì?
Đáp án: Con cua
Câu 161.
Lù lù mà đứng góc nhà

Hễ ai đụng đến thì oà khóc lên
Là gì?
Đáp án: Cối xay lúa
Câu 162.
Cô kia con cái nhà ai
Mình to, họng nhỏ, lỗ tai đeo trằm
Đứng bên nghe tiếng ầm ầm
Vừa múa vừa hát, rầm rầm mưa rơi.
Là gì?
Đáp án: Cối xay lúa
13
Câu 163.
Mình bằng con sâu
Nhà ba căn hai chái, thò đầu thò đuôi
Là gì?
Đáp án: Đèn dầu
Câu 164.
Nước vào sông Đáy
Lửa cháy non cao
Đêm dài hiu hắt gió xao
Sông sâu nước cạn, non cao lửa tàn
Là gì?
Đáp án: Đèn dầu
Câu 165.
Đồng bạc, nước vàng
Con rắn nằm ngang
Lấy sào mà chọc
Nó ngóc đầu lên
Là gì?
Đáp án: Đèn dầu

Câu 166.
Chân đạp miền thanh địa
Đầu đội mũ bình thiên
Mình thì bận áo mã tiên
Ban ngày đôi ba vợ, tối nằm riêng kêu trời
Là gì?
Đáp án: Gà trống
Câu 167.
Trên đầu đội sắc vua ban
Dưới thời yếm thắm, dây vàng xum xoe
Thần linh đã gọi thì về
Ngồi trên mâm ngọc, gươm kề sau lưng.
14
Là gì?
Đáp án: Gà trống cúng
Câu 168.
Một mẹ đẻ được bọc con
Đứa nào đứa nấy đầu tròn như nhau
Xót thương số phận thương đau
Nên chúng lần lượt đập đầu ra đi.
Là gì?
Đáp án: Bao diêm
Câu 169.
Cái gì không có trống, chỉ có mái
Cả đời chỉ đái, không biết ị
Là gì?
Đáp án: Mái nhà
Câu 170.
Cái gì của ta
Chặt không đứt, dứt không ra?

Là cái gì?
Đáp án: Cái bóng
Câu 171.
Đem thân che nắng cho đời
Rồi ra mang tiếng là người chả khôn?
Là gì?
Đáp án: Mành che cửa
Câu 172.
Lá gì ăn sống thì lành, nấu canh thì độc?
Là lá gì?
Đáp án: Lá trầu
Câu 173.
15
Mẹ vuông, con tròn
Mỗi lứa sòn sòn
Đẻ 20 đứa
Là gì?
Đáp án: Bao thuốc lá
Câu 174.
Chữ gì:
Tai nghe, miệng nói, đít làm vua
Là chữ gì?
Đáp án: Chữ Thánh
Câu 175.
Đầu đen như quạ
Dạ trắng như bông
Lưng thắt cổ bồng
Đít mang lọ nước.
Là cái gì?
Đáp án: Cái đèn dầu

Câu 176.
Mình vàng mà thắt đai vàng
một mình dọn dẹp sửa sang trong nhà
Là cái gì?
Đáp án: Cái chổi
Câu 177.
Có sống mà chẳng có lưng
Có lưỡi có mũi mà không có mồm
Là cái gì?
Đáp án: Cái dao
Câu 178.
Hai con mà ở hai phòng
Ngày thì mở cửa ra trông
Đêm thì đóng cửa lấp chông ra ngoài
16
Là gì?
Đáp án: Con mắt
Câu 179.
Lưng trước bụng sau
Con mắt ở dưới cái đầu ở trên
Là cái gì?
Đáp án: Cái chân
Câu 180.
Năm ông cầm hai cái sào
Lùa đàn cò trắng chạy vào trong hang.
Là gì?
Đáp án: Ăn cơm
Câu 181.
Tên em không thiếu không thừa
Tấm lòng vàng ngọt, ngon vừa lòng anh.

Quả gì nói nhanh?
Là gì?
Đáp án: Quả đu đủ
Câu 182.
Thuở bé em có 2 sừng
Đến tuổi nửa chừng mặt đẹp như hoa
Ngoài hai mươi tuổi về già
Quá ba mươi lại mọc ra hai sừng
Là gì?
Đáp án: Mặt trăng
Câu 183.
Vừa bằng cái vung
Vùng xuống ao
Đào chẳng thấy
Lấy chẳng được
Là gì?
17
Đáp án: Bóng mặt trăng, mặt trời
Câu 184.
Mèo tam thể lai mèo tam thể thì ra con gì
Là con gì?
Đáp án: Mèo tam thể không đẻ được
Câu 185.
Cây chi nhánh sắt, cội ngà
Đố chàng nho sĩ biết là cây chi?
Là cây gì?
Đáp án: Cây ô
Câu 186.
Con chi không ăn, không nói, không cười
Nghiêng lưng mà chịu với người hôm mai

Là con gì?
Đáp án: Con đà lót ván, sập ngựa
Câu 187.
Ở nhà có một bà ăn cơm hớt
Là gì?
Đáp án: Ðôi đũa cả
Câu 188.
Ở nhà có bà hay liếm
Là cái gì?
Đáp án: Cái chổi
Câu 189.
Loẹt quẹt như đuôi gà thiến
Liến thiến như ngọn thối lai
Chúa mất tôi ngơ ngẩn kiếm hoài
Tôi mất chúa nằm im lẳng lặng
Là cái gì?
18
Đáp án: Cái chổi
Câu 190.
Cổ cao cao, cẳng cao cao
Chân đen cánh trắng ra vào đồng xanh
Cảnh quê thêm đẹp bức tranh
Sao đành chịu tiếng ma lanh nhử mồi
Là con gì?
Đáp án: Con cò
Câu 191.
Bốn cây cột đình
Hai đinh nhọn hoắt
Hai cái lúc lắc
Một cái tòng teng

Trùng trục da đen
Lại ưa đầm vũng?
Là con gì?
Đáp án: Con trâu
Câu 192.
Mình bằng hạt gạo
Mỏ bằng hạt kê
Hỏi đi đâu về?
Đi làm thợ mộc.
Là con gì?
Đáp án: Con mọt
Câu 193.
Con gì ngáp táp được ruồi?
Con gì khoe nhất dài đuôi ai bằng?
Con gì khua có băng băng?
Con gì thách đố kiêu căng vời rùa?
Con gì bay lượn như đùa?
Con gì bơi lội có thua ai nào?
Con gì đố cổ ai cao?
Con gì thách thức mũi nào dài hơn?
19
Con gì gầm thét căm hờn
Ta là chúa tể chốn sơn lâm này?
Là những con gì?
Đáp án: Chó. Mèo. Ngựa. Thỏ. Chim. Cá. Hươu cao cổ. Voi. Hổ
Câu 194.
a. Cá gì có vú nuôi con?
b. Cá gì cứ mãi béo tròn xưa nay?
c. Cá gì mà lại biết bay?
d. Cá gì một lứa một bầy y nhau?

e. Cá gì đầu bẹp có râu?
f. Cá gì nghe tưởng cùng trâu họ hàng?
g. Cá gì vượt vũ môn quan?
h. Cá gì mùa rụng lá vàng mùa sương?
Là những con cá gì?
Đáp án:
a. Cá voi
b. Cá mập
c. Cá chim
d. Cá mè
e. Cá trê
f. Cá bò
g. Cá chép
h. Cá thu
Câu 195.
a) Con gì bơi lượn giỏi nhanh?
b) Con gì đi dọc lại thành đi ngang?
c) Con gì khiêu vũ giỏi giang?
d) Con gì đi, đứng, nằm hang cứ ngồi?
Là những con cá gì?
Đáp án:
a. Cá
b. Cua
c. Công
d. Cóc
Câu 196.
20
a) Con gì trắng tuyết bay mau?
b) Con gì chông sắt vắt đầu đen thui?
c) Con gì ngơ ngác tới lui?

d) Con gì đệ nhất dài đuôi, ba màu?
e) Con gì gác cổng trước sau
Bút nghiên chi để mực tàu lấm đen?
Là những con cá gì?
Đáp án:
a. Bạch mã
b. Trâu đen
c. Nai vàng
d. Mèo tam thể
e. Con mực)
Câu 197.
Cái đuôi hết ngắn lại dài
Tiếc chi cứ chắc lưỡi hoài vách phên
Tên thường tên chữ, hai tên
Đố bốn phía, đố ba bên tên gì?
Là con gì?
Đáp án: Con thằn lằn, con thạch sùng
Câu 198.
Tính hài hước
Thích làm trò
Đâu phải lợn phì, ngủ kĩ, ăn no
Sao Trư Bát Giới đến thăm dò bà con?
Là con gì?
Đáp án: Con cá heo
Câu 199.
Củ gì da cam
Thịt lại giòn giòn
Ăn thì ngon lắm
Lại sáng mắt cơ?
Là củ gì?

Đáp án: Củ cà rốt
21
Câu 200.
Củ tròn như cái bát
Áo màu xanh non
Quanh thân có lá
Xào nấu rất ngon
Tên như tiêu được
Đố bạn củ gì?
Đáp án: Củ xu hào
Câu 302.
Cây gì cao dáng, da nâu
Lá thì xanh lét rụng mau về đông
Hoa chùm trắng nhỏ li ti
Quả xanh, vàng, đỏ ăn thì chua chua?
Là cây gì?
Đáp án: Hoa dâu gia
Giáo viên Sưu tầm: Trần Phương Nam
Trường Tiểu Học A TT. Xuân Trường
22