tập huấn kỹ năng sống

®Õn dù L P T P Hu NỚ Ậ Ấ
®Õn dù L P T P Hu NỚ Ậ Ấ


M¤N : SINH H CỌ
M¤N : SINH H CỌ
®Õn dù L P T P Hu NỚ Ậ Ấ
®Õn dù L P T P Hu NỚ Ậ Ấ


M¤N : SINH H CỌ
M¤N : SINH H CỌ
PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO AN LÃO
PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO AN LÃO
GIÁO DỤC KĨ NĂNG
SỐNG TRONG TRƯỜNG
THCS
I. Kĩ năng sống là gì?
Lấy VD thực tế về 1 KNS nào đó
(có thể là thành công do có KNS
đó hoặc thất bại, gây hậu quả
đáng tiếc do thiếu KNS đó).
Quan niệm về Kĩ năng sống
(Life skills)
•
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), KNS là khả năng để
có hành vi thích ứng (adaptive) và tích cực (positive), giúp
các cá nhân có thể ứng xử hiệu quả trước các nhu cầu và
thách thức của cuộc sống hàng ngày.
•

Theo Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), KNS là
cách tiếp cận giúp thay đổi hoặc hình thành hành vi mới.
Cách tiếp cận này lưu ý đến sự cân bằng về tiếp thu kiến
thức, hình thành thái độ và kĩ năng.
Theo UNESCO: Kĩ năng sống gắn với 4 trụ cột của giáo
dục

Học để biết (Learning to know): kĩ năng tư duy, như giải
quyết vấn đề, tư duy phê phán, ra quyết định, nhận thức
được hậu quả

Học làm người (Learning to be): các kĩ năng cá nhân, như
ứng phó với căng thẳng, cảm xúc, tự nhận thức, tự tin

Học để sống với người khác (Learning to live together):
các kĩ năng xã hội, như giao tiếp, thương lượng, tự khẳng
định, hợp tác, làm việc theo nhóm, thể hiện sự cảm thông

Học để làm (Learning to do): kĩ năng thực hiện công việc
và các nhiệm vụ như kĩ năng đặt mục tiêu, đảm nhận trách
nhiệm
Lưu ý :
*Một kĩ năng có thể có những tên gọi
khác nhau
*Các KNS không độc lập mà có liên
quan mật thiết và củng cố cho nhau.
*Không có một trình tự nhất định .
*KNS không thể tự nhiên có được mà
do cá nhân hình thành qua quá trình
học tập, lĩnh hội và rèn luyện trong

cuộc sống.


II. Vì sao cần giáo dục KNS cho HS THCS?
(Thảo luận nhóm)
1. Hai nữ sinh ở Hà Nội tự tử trong nhà nghỉ:
nhóm bếp than tổ ong, đóng kín cửa và uống
thuốc ngủ pha với rượu dẫn đến ngộ độc và
ngạt khí. Trước khi chết, họ đã gửi bức thư
tuyệt mệnh bày tỏ sự chán nản với cuộc sống
hiện tại.
2. Trượt tốt nghiệp, một nữ sinh tự tử
3. Một nữ sinh tự tử tại trường vì bị mẹ đánh
4. ……
Giáo dục KNS cho HSTHCS
KNS thúc đẩy phát triển
cá nhân và xã hội
Giáo dục KNS là xu thế
chung trên thế giới
Đặc
điểm
tâm lí
của
HS
Thực
hiện
đổi mới
GDPT
11

1. Kĩ năng sống thúc đẩy sự phát
triển
cá nhân và xã hội
KNS giúp con người biến kiến thức thành thái
độ,
hành vi và thói quen tích cực, lành mạnh.
Người có KNS phù hợp sẽ luôn vững vàng trước
những khó khăn, thử thách; biết ứng xử, giải quyết
vấn đề một cách tích cực và phù hợp; họ thường
thành công hơn trong cuộc sống, luôn yêu đời và làm
chủ cuộc sống của chính mình.
Người thiếu KNS thường bị vấp váp, dễ bị thất bại
trong cuộc sống.
•
KNS còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của XH,
giúp ngăn ngừa các vấn đề xã hội và bảo vệ
quyền con người.
2. Giáo dục KNS là yêu cầu cấp thiết
đối với HS THCS
-HS là những chủ nhân tương lai của đất nước.
Nếu không có KNS, các em sẽ không thể thực
hiện tốt trách nhiệm đối với bản thân, gia đình,
cộng đồng và đất nước.
-Lứa tuổi HS THCS là giai đoạn quá độ chuyển từ
„trẻ em“ thành người lớn, còn thiếu hiểu biết
sâu sắc về XH, còn thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị
lôi kéo, kích động. Nếu không được giáo dục KNS,
nếu thiếu KNS, các em dễ bị lôi kéo vào các hành
vi tiêu cực, bạo lực, vào lối sống ích kỉ, lai căng,
thực dụng, dễ bị phát triển lệch lạc về nhân cách.

3. Giáo dục KNS nhằm thực hiện yêu cầu
đổi mới giáo dục phổ thông
•
Nghị quyết 40/2000/QH10 về đổi mới CTGDPT: nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ, đáp ứng nguồn
nhân lực phục vụ CNH, HĐH đất nước,
•
Luật Giáo dục năm 2005: Mục tiêu của GDPT là giúp HS
phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ
và các kĩ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính
năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người
Việt Nam XHCN.
•
Như vậy, mục tiêu GDPT đã chuyển từ trang bị kiến thức
cho HS sang trang bị những năng lực cần thiết cho các
em, đặc biệt là năng lực hành động, năng lực thực tiễn.
•
Giáo dục KNS cho HS, với bản chất là hình thành và phát
triển cho các em khả năng làm chủ bản thân, khả năng
ứng xử phù hợp với những người khác và với xã hội, khả
năng ứng phó tích cực trước các tình huống của cuộc
sống
4. Giáo dục KNS cho HS trong các nhà trường
phổ thông là xu thế chung của nhiều nước
trên thế giới
•
155 nước trên thế giới quan tâm đến việc đưa KNS
vào nhà trường, trong đó có 143 nước đã đưa vào
chương trình chính khóa ở Tiểu học và Trung học.
•

Việc giáo dục KNS cho HS ở các nước được thực
hiện theo ba hình thức:
- KNS là một môn học riêng biệt,
- KNS được tích hợp vào một vài môn học chính,
- KNS được tích hợp vào nhiều hoặc tất cả các môn
học trong chương trình.
Bài 2
MỤC TIÊU, NGUYÊN TẮC, NỘI
DUNG
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO
HỌC SINH TRONG TRƯỜNG
THCS

Trang bị cho HS những kiến thức, giá trị, thái
độ và kĩ năng phù hợp. Trên cơ sở đó hình
thành cho HS những hành vi, thói quen lành
mạnh, tích cực; loại bỏ những hành vi, thói
quen tiêu cực trong các mối quan hệ, các
tình huống và hoạt động hàng ngày

Tạo cơ hội thuận lợi để HS thực hiện tốt
quyền, bổn phận của mình và phát triển hài
hòa về thể chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức.

Tương tác: KNS được hình thành trong quá trình tương tác
với người khác

Trải nghiệm: KNS được hình thành khi người học được trải
nghiệm trong các tình huống thực tế


Tiến trình: KNS không thể được hình thành “ngày một, ngày
hai”; nhận thức – hình thành thái độ - thay đổi hành vi

Thay đổi hành vi: giúp người học hình thành hành vi tích cực,
thay đổi giá trị, thái độ và hành vi trước đó

Thời gian – môi trường giáo dục:

càng sớm càng tốt đối với trẻ em,

ở lứa tuổi nào cũng cần học, rèn luyện và củng cố KNS

mọi lúc mọi nơi (nhà trường, gia đình, cộng đồng)

Trong nhà trường GD KNS trên giờ học hoặc hoạt động
ngoài giờ lên lớp
Bối cảnh
(Không gian, Thời gian, Nội dung,…)
P
h
ư
ơ
n
g

p
h
á
p
K

ĩ

t
h
u
ậ
t

d
ạ
y

h
ọ
c
,
…
Kĩ năng sống
Gieo hành vi gặt thói quen
Gieo thói quen gặt nhân cách
Trải nghiệm
Cần giáo dục cho HS THCS những
KNS nào?
Từng nhóm nghiên cứu KNS
được phát và chuẩn bị trình bày trước lớp
về: bản chất, ý nghĩa, mối liên quan với
các KNS khác, ví dụ của KNS đã được
nghiên cứu
Kĩ năng
sống

Kĩ năng tự nhận thức
Kĩ năng xác định giá trị
Kĩ năng kiểm soát cảm xúc
KN ứng phó với căng thẳng
KN tìm kiếm sự hỗ trợ
Kĩ năng đặt mục tiêu
Kĩ năng kiên định
KN giải quyết vấn đề
Kĩ năng ra quyết định
Kĩ năng tư duy phê phán
Kĩ năng hợp tác
KN giải quyết mâu thuẫn
Kĩ năng thương lượng
Kĩ năng giao tiếp
Kĩ năng lắng nghe tích cực
KN thể hiện sự cảm thông
….
Kết luận:

Nội dung GDKNS cho HS THCS tập trung vào
các kĩ năng Tâm lý - Xã hội. Việc hình thành
những kĩ năng này phải gắn kết và song hành
với việc hình thành các kĩ năng học tập
(funtional skills) như: đọc, viết, tính toán, máy
tính…

Nội dung GDKNS cần được vận dụng linh hoạt
tuỳ theo từng lứa tuổi, cấp học, môn học, hoạt
động giáo dục và điều kiện cụ thể. Ngoài các
KNS cơ bản trên, tùy theo đặc điểm vùng, miền,

địa phương, GV có thể lựa chọn thêm một số
KNS khác để giáo dục cho HS của trường, lớp
mình cho phù hợp.
III.PHƯƠNG PHÁP
GIÁO DỤC KỸ NĂNG
SỐNG CHO HỌC SINH
TRONG NHÀTRƯỜNG
THCS
Cách tiếp cận GDKNS: sử dụng các
phương pháp và kĩ thuật dạy học tích
cực để tạo điều kiện, cơ hội cho HS
được thực hành, trải nghiệm KNS trong
quá trình học tập.
Phương pháp và kĩ thuật dạy học là gì?
Quan điểm
DH
PPDH
Kĩ thuật DH
PP vĩ mô
PP vi mô
PP cụ thể
Bình diện
vĩ mô
Bình diện
trung gian
Bình diện
vi mô

Quan điểm dạy học: là những định hớng tổng thể cho các
hành động PP, trong đó có sự kết hợp giữa các nguyên tắc

dạy học làm nền tảng, nh ng cơ sở lý thuyết của LLDH,
nh ng điều kiện dạy học và tổ chức cũng nh những định
hớng về vai trò của GV và HS trong quá trình DH.

Q DH là những định hớng mang tính chiến lợc, cơng
lĩnh, là mô hình lý thuyết của PPDH.
II.QUAN IM DY HC
QUAN IM DH
PPDH (ngha hp)
KTDH