Đề tài lý luận của lê nin về chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước ảnh hưởng của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước đến nền kinh tế của thế giới nói chung và nền kinh tế việt nam nói riêng

Bộ môn
Những nguyên lý cơ bản của
chủ nghĩa Mác – Lê-nin
Nhóm thảo luận : Nhóm 7
Lớp học phần : 1406
Giáo viên hướng dẫn : Đặng Thị Hoài
Đề tài
Bản chất của Chủ nghĩa tư bản
độc quyền Nhà nước
•
Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước là
sự kết hợp sức mạnh của các tổ chức độc
quyền tư nhân với sức mạnh của nhà
nước tư sản thành một thiết chế và thể
chế thống nhất nhằm phục vụ lợi ích của
các tổ chức độc quyền và cứu nguy cho
chủ nghĩa tư bản.
•
Như vậy, chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà
nước là sự thống nhất của ba quá trình:

Tăng sức mạnh của tổ chức độc quyền.

Tăng vai trò kinh tế của nhà nước tư sản.

Kết hợp sức mạnh độc quyền tư nhân với
nhà nước tư sản trong một cơ chế thống
nhất, nhằm bảo trì và thúc đẩy Chủ nghĩa

tư bản phát triển.
Thực trạng, kiến nghị và giải pháp
•
2.1. Nguyên nhân hình thành của Chủ
nghĩa Tư bản độc quyền nhà nước.
•
2.2. Những biểu hiện của Chủ nghĩa Tư
bản độc quyền nhà nước.
•
2.3. Ảnh hưởng của Chủ nghĩa tư bản
độc quyền nhà nước đến nền kinh tế của
Việt Nam và của thế giới.
•
2.4. Kiến nghị, giải pháp.
2.1. Nguyên nhân hình thành của
Chủ nghĩa Tư bản độc quyền Nhà nước

Tích tụ tập trung tư bản phát triển đẻ ra
những cơ cấu kinh tế quy mô lớn đòi hỏi một
sự điều tiết xã hội đối với sản xuất và phân
phối từ một trung tâm.

Sự phát triển cao của lực lượng sản xuất, mà
trước hết là phân công lao động xã hội đã làm
xuất hiện một số ngành mà tổ chứ độc quyền
tư nhân không thể và không muốn kinh
doanh.

Sự thống trị của độc quyền làm sâu sắc thêm sự đối

kháng giữa giai cấp tư sản với giai cấp vô sản và nhân
dân lao động. Nhà nước phải có những chính sách để
xoa dịu những mâu thuẫn đó như: trợ cấp thất nghiệp,
điều tiết thu nhập quốc dân, phát triển phúc lợi xã
hội…

Sự mở rộng các quan hệ kinh tế đối ngoại và sự hoạt
động bành trướng của các công ty xuyên quốc gia, đòi
hỏi nhà nước tư sản phải đứng ra bảo hộ tạo môi
trường quốc tế hỗ trợ các tổ chức độc quyền tư nhân,
mở rộng quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa và chuyển
dịch các mâu thuẫn đối kháng ra ngoại vi, nhằm giảm
bớt mức độ gay gắt mâu thuẫn của chủ nghĩa tư bản.
2.2. Những biểu hiện của Chủ nghĩa
Tư bản độc quyền nhà nước.

Những biểu hiện chủ yếu của Chủ nghĩa Tư
bản độc quyền nhà nước.

Sự kết hợp về nhân sự giữa tổ chức độc
quyền và nhà nước.

Sự hình thành và phát triển sở hữu nhà
nước.

Sự điều tiết kinh tế của nhà nước tư sản.

Cơ chế kinh tế của chủ nghĩa tư bản độc
quyền nhà nước.


Những biểu hiện mới của Chủ nghĩa Tư bản độc
quyền nhà nước

Sự phát triển nhanh và rộng khắp của chủ nghĩa
tư bản độc quyền nhà nước.
- Tỷ trọng của kinh tế nhà nước trong nền kinh tế tư
bản chủ nghĩa tăng lên rõ rệt.
- Sự kết hợp giữa kinh tế nhà nước và kinh tế tư
nhân tăng lên rõ rệt.
- Chi tiêu tài chính của các nhà nước tư bản phát
triển dùng để điều tiết quá trình tái sản xuất xã
hội tăng.

Những biểu hiện mới của Chủ nghĩa Tư bản
độc quyền nhà nước.

Biểu hiện mới trong sự điều tiết kinh tế của
nhà nước tư sản.
- Mục tiêu: tăng trưởng kinh tế, bảo đảm sự
tồn tại và phát triển của chủ nghĩa tư bản.
- Để điều tiết kinh tế, nhà nước tư bản độc
quyền đã tổ chức bộ máy điều tiết.
- Phương thức điều tiết của nhà nước linh
hoạt, mềm dẻo hơn, phạm vi rộng hơn.
2.3. Ảnh hưởng của Chủ
nghĩa tư bản độc quyền nhà
nước đến nền kinh tế của
Việt Nam và của thế giới.

Ảnh hưởng tích cực :


Chủ nghĩa Tư bản Nhà nước sẽ là mắt xích trung gian giữa nền
tiểu sản xuất và chủ nghĩa xã hội, đồng thời giúp chúng ta phát
triển lực lượng sản xuất.

Việc sử dụng hình thức kinh tế tư bản nhà nước còn phù hợp với
xu thế quốc tế hóa đang diễn ra trên toàn bộ thế giới và đặc biệt là
khu vực Đông Nam Á.

Như vậy chủ nghĩa tư bản độc quyền thực hiện xã hội hóa sản
xuất, thúc đẩy nền sản xuất hàng hóa phát triển mạnh và đạt tới
mức điển hình nhất trong lịch sử, cùng với nó là quá trình xã hội
hóa sản xuất cả chiều rộng và chiều sâu. Mặt khác chủ nghĩa tư
bản độc quyền nhà nước là hình thức mới sau chủ nghĩa tư bản
độc quyền, trong đó nhà nước can thiệp vào quá trình kinh tế
nhằm bảo vệ lợi ích của các tổ chức độc quyền, ngược lại các tổ
chức độc quyền phải trả cho nhà nước một khoản nhất định.
Đối với Việt Nam

Ảnh hưởng tiêu cực:

Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước ảnh hưởng tiêu cực
đến nền kinh tế Việt Nam. Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà
nước làm xuất hiện những nhà độc quyền lớn. Các ngành độc
quyền có ảnh hưởng lớn đến kinh tế Việt Nam như : điện,
nước, xăng , viễn thông… Nhiều doanh nghiệp nhà nước, đặc
biệt là các công ty đầu ngành không những không đóng góp
thiết thực vào sự tăng trưởng kinh tế, mà còn gây thiệt hại lớn
đến nguồn vốn ngân sách, và quyền lợi của người dân.


Một số doanh nghiệp nhà nước làm ăn bê bết dẫn đến các
khoản lỗ, nợ xấu, đã thế còn tự động tăng giá các mặt hàng
độc quyền, vừa không mang lại lợi ích cho kinh tế quốc dân
vừa chèn ép người dân về khoản tăng giá.
Đối với Việt Nam
Đối với thế giới

Bắt đầu từ những năm 80 của thế kỉ XX, sự phát triển mạnh
mẽ của cách mạng khoa học - công nghệ đã dẫn đến toàn
cầu hóa kinh tế và chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
chuyển thành chủ nghĩa tư bản độc quyền xuyên quốc gia.

Cùng với sự phát triển của các công ty độc quyền xuyên
quốc gia và toàn cầu hóa nền kinh tế thế giới, chủ nghĩa tư
bản tổ chức ra Quỹ tiền tệ quốc tế, Ngân hàng thế giới và
các thỏa thuận về thuế quan.

Sự ra đời của nền kinh tế tri thức đã làm nảy sinh nhiều mối
quan hệ kinh tế thế giới, buộc chủ nghĩa tư bản độc quyền
xuyên quốc gia phải mở rộng.

Trong nền kinh tế toàn cầu hóa, các công ty độc quyền
xuyên quốc gia là lực lượng thao túng thị trường thế giới.
2.4. Kiến nghị, giải pháp

Ngăn chặn những tội ác, nghiêm khắc
trừng trị bất cứ chủ nghĩa tư bản nào ra
khỏi khuôn khổ quy định kinh tế và pháp
luật.


Tăng cường sức mạnh kinh tế của nhà
nước xã hội chủ nghĩa. Sức mạnh của bộ
máy nhà nước là sức mạnh về kinh tế. Vì
vậy nhà nước ta cần vươn tới là nhà
nước độc quyền tài chính.

Xây dựng và hoàn thiện khung khổ pháp
luật. Muốn sử dụng tốt các hình thức tư
bản nhà nước, cần hoàn thiện hệ thống
pháp luật, trong đó đặc biệt là pháp luật
về kinh tế.

Trước mắt cần nhanh chóng thiết lập
đầy đủ các cơ chế của kinh tế hàng hóa;
xây dựng các điều kiện về kết cấu kinh tế
hạ tầng, thông tin, dịch vụ, hoàn chỉnh
các luật như luật đầu tư, luật liên doanh
liên kết, luật về công ty cổ phần, luật
xuất nhập khẩu.
Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước là sự kết hợp
sức mạnh của các tổ chức độc quyền tư nhân với sức
mạnh của nhà nước tư bản. V. I. Lê nin cho rằng: “…
phải lợi dụng chủ nghĩa tư bản nhà nước làm mắt xích
trung gian giữa nền tiểu sản xuất và chủ nghĩa xã hội,
làm phương tiện, con đường, phương pháp, phương
thức để tăng lực lượng sản xuất lên”. Do đó, việc vận
dụng các hình thức kinh tế tư bản nhà nước cùng sự
kết hợp các nội dung với các yêu tố bên ngoài để đưa
đất nước thoát khỏi đói nghèo, hướng đến mục tiêu
“dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn

minh”.
Tài liệu tham khảo
•
Bộ Giáo dục và Đào tạo - Giáo trình
những nguyên lý cơ bản của chủ
nghĩa Mác Lê nin - Nhà xuất bản
Chính trị quốc gia - Hà Nội 2012.
•
Văn kiện các kì đại hội đảng.
•
V.I Lênin - Toàn tập - Nhà xuất bản
Tiến bộ - Mátxcơva 1980.
•
Mạng internet.