BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN QUÂN Y
NGUYỄN HỮU DŨNG
NGHIÊN CỨU NỒNG ĐỘ BETA2-MICROGLOBULIN MÁU
Ở BỆNH NHÂN SUY THẬN MẠN TÍNH LỌC MÁU CHU
KỲ
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
HÀ NỘI - 2014
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN QUÂN Y
NGUYỄN HỮU DŨNG
NGHIÊN CỨU NỒNG ĐỘ BETA2-MICROGLOBULINMÁU
Ở BỆNH NHÂN SUY THẬN MẠN TÍNH LỌC MÁU CHU KỲ
Nội Thận - Tiết niệu
62.72.01.46
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
1. PGS. TS. Hoàng Trung Vinh
2. PGS. TS. Lê Việt Thắng
HÀ NỘI - 2014
LỜI CAM ĐOAN
!"#$
%&%"' (%)*)+,
,-!.!
Tác giả luận án
NGUYỄN HỮU DŨNG
MỤC LỤC
,
/0
/0$1
22
3%"4
52,$
52,67
52 Trang
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chương 1 3
TỔNG QUAN 3
889:)1%;':<=
888> &?@AB%':<
88CD6&?'':<
88=E:':<
88F9;A':<
8C9;A"',G':8H
8C8':4#)0%I J
8CC K)1K K A&#$':
8=LM,NCO,P,&':<CC
8=8-Q?R+K%6S,NCO,
8=CD"R7T,NCO,P,&'
:<
8==D"#"UVCP,&J
!.
8=F ,&K K$7T,NCO,
8FT%;,"R7T,NCO,P,&
':<J !.=W
8F8 )X
8FC )X
Chương 2 36
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 36
C89)+=H
C88I(J)+
C8CI:*)+
CCE)1K K=Y
CC8ZT@
CCC II ?K:? [@2
F\
CC=E)1K K[]&
CCFL-;:
Chương 3 59
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 59
=89^6)+_\
=CD"R7T,NCO,P,&HF
=C8D"R7T,NCO,PS%
S
=CC#37TVC%XT^6
,&
==`&#$JVCP,&[@2K)1%#$JS&
J! a_
==89^6 S)X!&K;A
==CD"RTb ?" K%,"P K
S[@2K)1K K%#$JS&J!
===`&#$JVC KS[@2K)1J
%#$JS&J!
Chương 4 87
BÀN LUẬN 87
F89^6)+Ya
FCD"R7T,NCO,%#%XT
P,&!\a
FC8D"R7T,NCO,P,&c
/>
FCC#3,NCO,%XTP
,&c/>
F=`&#$JVCP,&[@2K)1%#$JS&
J! 88W
F=89^6%&#$J KS88W
F=C`&#$J,NCO, KS88H
KẾT LUẬN 121
KIẾN NGHỊ 123
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 124
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BMI: D@@Ndb!16e
β2M: DNCO,
CKD: >@N5NNdD&':e
CRP: OfN%NKNdENK$e
HBV: `NKDd%%De
HC: `7g
HCV: `NKd%%e
HDF - OL: `N@hNdI J ,i@A
("K*@AJe
Kuf: jhONhhNd&Je
MLCT: Jg'
PN: ES
R.O: fN%NNkdI-)+e
STMT LMCK:c':<J !.
STMT: c':<
STMTGĐC: c':<:
TG: N@
THA: U" K
TNT: ':
UF: jhdcJe
VCTM: Lg':
VTBTM: L',6':
DANH MỤC BẢNG
Bảng Tên bảng Trang
D$88E:':<
D$8CE:'
D$8=E:,&':<
D$8FZ7TVC,)0T@AJ16
)0
D$C8Kg@AJ
D$CCET"
D$C=E::K@ NT:L&Z
D$CF b ,)0
dlm&SD&%&D:e
D$=8c R?X3S
D$=CE,,&NR?Xdn=CHe
D$==Z':<
D$=FE,,&N0J dn=CHe
D$=_9^6" KS,&
D$=H9^6" S,&
D$=a9^6DoS,&dn=CHe
D$=Yp&,&ST)0gR
%!XK%
D$=\>"#$Tm&'S,&
dn=CHe
D$=8Wp&B`DL?`LS,&dn=CHe
D$=88D"R7T,NCO,
S,&%S
D$=8Cp&,&S7TVC U1S
dn=CHe
D$=8=Z7TVC NXSdnFYe
D$=8FZ7TVC NXS,&
dn=CHe
D$=8_/#7TVCNSRdn=CHe
D$=8HD"R7TVCN0J dn=CHe
D$=8a)1#37TVC %X0J
dq/e%7TfE dn=CHe
D$=8Y/#7TVCP,&N
':<
D$=8\/#7TVCNS,&S:
B^!B%%
D$=CW/#7TVCNS,&S:
B`DL?`L!
D$=C8/#7TVC%X:,$7)X6
dn=CHe
D$=CC/#37TVC%X, dn=CHe
D$=C=/#7TVCN:" ,&
dn=CHe
D$=CF/#7TVC%X:*KgK@
S,&dn=CHe
D$=C_/#7TVC%XDoS,&
dn=CHe
D$=CH)1#37TVC %X7TKK%
N dn=CHe
D$=Ca9^6r)X!&K
D$=CYp&U" KP KS)X&K
D$=C\c A,TTJ3
KS
D$==Wc 7TNP KS[@2
#$Jgg
D$==8c 7TNP KS[
@2#$Jgg
D$==Cc &#$J KS[@2#$J
gg@(%bjff
D$===c &#$J KS[@2#$J
gg@(%b>sL
D$==FD"R7T&$[@2#$Jgg
D$==_D"RD?`N,?,?fE%DoH
;A
D$==Hp&U" KP S,&[@2K)1
J! H ;A
D$==ag--&T,"PS
D$==Yc &#$JVCP KS[@2#$
Jgg
D$==\c &#$JVCP KS[@2#$
Jgg@(%bEfOVC
D$=FWc &#$JVCP KS[@2#$
Jgg@(%&$VCd>@e
D$=F8D"R7TVCH ;A
D$F8q A,VC T
D$FC#3&J%X!$UJ -
K)1K K%#$JS&J!
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ Tên biểu đồ Trang
D67=8E,,&N':<HW
D67=Cp&" S,&HC
D67==c A,VC3SH_
D67=F)1#37TVC%X0J HY
D67=_Z7TVC ,S,&HY
J t_U%u_UHY
D67=H)1#37TVC%XfE H\
D67=a)1#37TVC%X7TKK a_
D67=Y)1#3VC%X7TN )XTJa_
D67=\D"R7TVC TJggP K
SY=
D67=8WD"R7TVCH ;AP S,&
YH
DANH MỤC HÌNH
Hình Tên hình Trang
`88-QK[,NCO,C=
`C8c17)1JF_
`CCc17)1ZF_
ĐẶT VẤN ĐỀ
c':TT% "6:<
#;U?'#$(1 NK?$**J
g'@r":U1KKN )N?N>
Jg'u8WsKQ,&g)+;A"'
,GJ ^mK'v88w?v8Yw?v=8w
`&S=K)1K K;A"',7'
:?J,2%mK'/J,2TK)1K K;A
,&S6( :?Ki+K%X3,&S
,":^%b(&)+!)S&K:
!)XSP!R,2?MU'7@)%S6,"
-A%;(& !x'qmK'K)1K K;A
"'&#$-?7'"!S!UX
:" K@2K)1K K
/J ,G':!.TK)1K K;A"
@2- )0+K':':
)+ K@2KR,"%!x'!K:K?&#$?:"
K)1K K,&K2T% D$':b
$#")+Q)X@)*%$ -TMD&
J !m@@B-& ,"#):<?
,&]g!?)1!XK?SK$!6" ,"@
J,NCO,dVCevF=w?vH_w?v8Caw @:,T@
JVC,")0^KP,&':<
:J !.q:g?(4JVC T(
"K%X!XK% -Q#!XK?Sy$)P
SS1#S?:/4JVC![%?
)!XK?$)P"U&%'T`&
J ,G#$JS&J-K%rKR,"?T
1
3&VCLX(K 6!J
&?gS3J&JS6J)+ -
SJ)+K[,SSVCvYHw?v88_wc%X
(K 6J?I J ,i@A("K*@AJ
d`N@hNO`5zOk/e)+ K@2?:&#$?S
@2:,{)+ -SJ)+K[{?,%T
!NvYHw?v88_w
"XS;;#"VCP,&
':<J !.?;'K"1",&?,"
#"(4JVC% ,&K K@(KM?;A>"#$
!|AUVC^KKR,"P,&':
<J !.?#"T"1,&
})%&[@2 :J! v8Ww?vYYw?v88awZ"[
@2#$JS)1+KJ%&J!~I
J yS @2$ !67TVC ;
)X!$ ,"R7TVC%&#$I
JN6$b))+;'Kg5S
Q(&;•Nghiên cứu nồng độ beta2-microglobulin máu
ở bệnh nhân suy thận mạn tính lọc máu chu kỳ" %X2
1. Khảo sát nồng độ beta2-microglobulin máu và mối liên quan với một
số thông sốở bệnh nhân suy thận mạn tính lọc máu chu kỳđược sử dụng quả
lọc có hệ số siêu lọc thấp.
2. So sánh kết quả lọc beta2-microglobulin bằng 3 phương thức: sử
dụng màng lọc có hệ số siêu lọc thấp đơn thuần, sử dụng màng lọc có hệ số
siêu lọc thấp kết hợp với màng lọc có hệ số siêu lọc cao và sử dụng màng lọc
có hệ số siêu lọc thấp kết hợp với thẩm tách siêu lọc bù dịch trực tiếp từ dịch
lọc thận (HDF online).
2
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN
1.1. Đại cương về suy thận mạn tính
1.1.1. Khái niệm, dịch tễ và nguyên nhân suy thận mạn tính
c':'#$i ,&'?"&:<
U'$@g)1%X)+NK',AR
)1%-U!7K2c':Jg
'$?%N U?:,G)X&$?
:,G!;%: UT"! '
# "6':S*+^%i
@r"':?Q'-U?
M{K$;A"'vaw?v88w?v8Yw
Z)0-G?!)+NKU$a_€
Jg'$_W€%X,)0?QX,4g-&
&':vY_w• "6,&*!S
,&'"!':,8WU?}S6
b_U^CWUv=Cw?vFWwc'"6'.
T%% +"6^,&
Z@ABJ-p&'^KPX
d8?=8e?P3!%(~S%P3S@T^,&)
)0‚^)0,NvFCw?vFFw?v_Ww?v_8wZUCWWa?Px
S-Kb_8FHFC,&':%Xp&4X=_=
,&ƒ&@TUva8w?vYCw?v88Hwp&1P
)0xK%X!$\\a,&ƒ&@TU%P
)0x@4CaC,&4Xƒ&@TU
3
vHaw?vHYw?vaCw:L&?)+'X4!$_WW,&
s&@sUvaHw
Z':<S;:! ?)0@T
,7,&g'?,&!y'?,&
: '?,&,I%@;„vaw?v88w
1.1.2. Biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng của suy thận mạn
tính
* Biểu hiện lâm sàng:@:iNT'%,&
26D&S3,6&P1#,P
'$^-UJ@r"J -T
?:&$?,GO,N$)P"-$ 1
#16vCWw?v88\w
…5)0S +@" %J $KI
6 ?S6S@4J
…Ei':@%g':)0Ki?)+:%
'O,6':)0!SKi?P:S6Ki@
6@)†
…" T" )1%XT^
'" @':)0" |4?4"
, )0? ! - ‡ K$ U 7 g P p
)15,&K$U!%S:-K4PT@R
)1S" ':)0@r
"" )+4v8_w?vH=w "%1",&
" ' : <dce , 7 " 2
NKNdˆEke?$07g?BTp)1@(
<2N% -6 ! "$-7gp
)1?$-K4%$!$U%'64?"2%
4
%KN@,& U?U!!N"2KN?
h?4%T%g"# :7gv8Yw?v888w
…D6&%;:,":^K!$_W€OYW€
,&,A':,7
OU" K^K!$YW€,&':SU
" KD&c-&U" Kd`‰eQI
# "6X':<:dcq9e?
70U1,&:%Up& [%v\Ww?
v88FwZ%3"`‰P,&c@3
O)X? U : < & fN O ‰N O ‰@NN
df‰‰e?&g!$?)0' K:K U
?":T,1Z
…
O>
…
‰EN?^" :<v==w?
vHHw?v8WWw
O L ! ^ S @A - & P,&
cq9% ?,6&)%
@! )S^6! ,A
OD&1@ d,&1BTeE:-
-)0^Kc%Xp&FW€?P,&J !.^K
XHWOYW€p&K:- UNT$U
'?P3,&SJg'_WsKQCH?a€?MP
3,&SJg'*C_"_WsKQ%@)XC_sKQ
p&=W?Y€%F_?C€)1 "K
:- `‰?" ?%@A?)0' K:
K ?:&g!(Tv\\w?v8C=wS?"
T"#JQI# K:- ZZ@
dCWW\e-?p&K:- P3,&`‰Sc
1;%Xp&P,&`‰SU',)0
dFa?8€%X=8?8F€ev\\w
5
OD&:% ,6&,&:%PDZc
)0!‡?S6$P ,&dDZe !ŠKT
:%?-P3DZK:- ‡?S3)X;
^" ^>$CWOFW€DZcS,&"
2,Tg^d!‡ &" 1
ev_w
OD&%Z"@%S%%R@)X
%? ,7},&]%R)1%
"P?<!ŠK%. )0^K1$%S% ?
"K"%S%T:NT $?%S%
"C8€3,&J !.?p&% %^K
Ca?=€P,&c%^K=Y?\€P,&J !.vF8w?
v_Fw?v8C8w
Of:AK"@:&$dU>
…
evC8w?,&:%?
Oc'#$JO)X%U" K
^ R)1),&%?,&1?
^@:AK?" :v8WWw„
…&
q:g?,& U?,7%?:S
6b$?m:&%)0 R)1)0
P,&c})3,&! )0,4g,G
3: GTq:g?,&c)0
SU"@A@:@` d@N@e?KNKN?
:U")+@$Jg'?,&
4?(U`
…
!" )+,P)+"vF\w?
v8=YwT $G,&c)0SN:%
6
N"@:@$`@A@:@U7T
qU)+@AT@$)P"
T14%A
…&g!O1
OTQ*!,&':gS,6
&TQ?#4K,?,Z3:&$7$
?%U! "$< &
vC8w
OL@g!:%$ @A$?!",M?,{ P
? &-J !.
O`@ -&P:'?,&
01??S6S'?:g7%
…D6&)1?!XK
f:6S! -%,&)13,"
KR,"P,&c?"1SKKgUp&[
%,&?^)(-,G%;7TK@
NdE`e??KK ?%(,"R%;)1?S(
R%;-Q)1?(--! ?6<?;@})T
%34)1vHw?vCaw?v8C8w
‹,&':<S:UKK %'
!,")+!%r-KKK*T^! U
KK@$R+K8?C_O@@%5Z;
!|AUKK,4gP,&':Fv8\w?v=\w
UKK S6("K@r"$7T$P!$
U$-8?C_O@@%5?$-K*T?%
%'$")1?(R@r"UR+K%
U"E`?!<<K?KK*)1%$-8?C_O
@@%5*'?3":!<<"' K
7
"K2U"E`v8Hw?v88=w
c(R-Q)1:@)†)1@',6&
@)X=@:D&)1S6)1-K?,&)1S
6)1%:@)†)1ƒ+KSL)11
dNh,e,&])1S6)1%X)0
"' KK ZB)1dNe%,&)1,-:
d@,N@@Ne,&)1S6)1-K)0@
BTb&)1P,&':^K!$
HW€OYH€?U-KC?_O_g%X)0!,A'/:@)†
)1ƒ+K,&]S6)1ƒ+KvY8w?v\=w
NcN%N/‰%T $? UKK T
3"1#J?%<;A:! -%
,&)1P,&'7Œ%X%&;A$)+
KK v\w?v88Fw
D:3R)1?3:@<}DCP!XK
%)13:^KP,&':<Z3
:"@$$DC@$Jg'
vF=w?vFaw?v\Hw
…f:&T"%6S
:UT"',6&@)X T
,&]%R)1-@:'%*1#"
?%*1#<•'"NKN?N?}):
S%5#:TNŽ8OK@N•^
! ? )%KN?Noo?$Œ
S1#<'6(&%MQ;M)X%
&$‹,&':<?:UN S$
)P,-)0 " R+K^:<J;:
8
?,7 "?"2?" K?"'
KvY_w?v88\w
Z;-:6S)0?^,&
:@:KN! KR,"':<T
3<@r":$@:KN
:%;:$:?"P 1•M)+J
:! dofONNeD:S?:
6S)0M!~N: ,6&! )U
@,m!NNS?:6SK@?U@?:
UT:: ?:"@vY_w?v88\w
> :•Ndq`eT,",&':
<?^,&P•NZ7Tq` ,&,&':
<S6,)0^U!N ?:! q`
@r":U)P!mP•N%:"1P)0X
,A'vCFw?vHCw
f:2"O@)X7O"@2KR,",&
'%S%M#J@r":$U
@2
)0"' KK ':R+K#
K@dE`e•@;1"$6
S)1%! -?'#$@($QU'v8C_w
* Biểu hiện cận lâm sàng:
…lm&
Oc)+7g?"4%N;$
OZ1KKN d:@&%NeUZ7T
K2T%"TU%T KN16
U;:??B!I?-)X UZ7T
N bK2T%!)+116?!K2
T% ":?!- U1
NSU'
9
O9&$ 7T )0$?! ,)0
)!S%&+"6^'!
S6UZ7T%KK ,"RA
S$?UKKvaw?v88w?vC8w
OK`%,, $!S'^
OEN $?K@ U
…lm&)X6
Oc)+)X6,&S&6?)+)X
6,)0;1,
OEN&,0}S"@,&g'KN&!$
CO=sCF0!'MŠ•'^^,&':
)+KN&<Z"@%'O,6':)+KN
&)0-K?@)X8sCF0
O`7g&S7g%6?)"':
)0!S7g&
OD:g&%%!I&!'@%'O,6':
S6S,:g&;%%!I&
O2&S6-2:^2?27g?2,:
g„iN<-R)1g'
Oj?N&-K'^%N&
-K
ObJ% K(I-)X6P,&':b
J)X6% K(I-)X6-K>'^S
7pJ)X6-K3 r)X6%SA
!$8?W8W• K(I-)X6!$=WWks!Z"@%
'O,6':bJ%TI-)X6-K*!
%N )U
… &K KU@MU'
10
OJg'd/eJg'$uHWsKQ•
'^Jg'$
O>$U^)X6'$
1.1.3. Phân chia giai đoạn suy thận mạn tính
c':<"6N0? 1%AU',A
K @g$Jg'?<} T-% ,"
'ZBLUl':F:@(
%&$NT%7TN v=8w
Bảng 1.1: Phân chia giai đoạn suy thận mạn tính
Giai đoạn
suy thận
Hệ số thanh thải
creatinin
(ml/phút)
Creatinin máu
mg/dl µmol/l
o HW‘F8 u8?_ u8=W
oo FW‘C8 8?H‘=?_ 8=WOC\\
ooo CW‘88 =?H‘H?W =WWOF\\
ooo, 8W‘_ H?8‘8W _WWOY\\
oL u_ ’8W t\WW
* Nguồn: theo Nguyễn Văn Xang (2008) [31]
R)1':<"6':S6!m@_
O8WU^1iN($Q)+NKU?,6
&,G$Jg'5(NTM,iKg'
‰,N“q':F:v==w
11
Bảng 1.2: Phân chia giai đoạn suy thận
Giai đoạn
suy thận
MLCT
(ml/phút)
Creatinin máu
(μmol/l)
Chỉ định điều trị
q:,i aW‘F8 u8== D$7
q:M,i FW‘88 8==OaW\ D$7
q:-,i 8W‘_ a8WO8WHF
9;A"
q: u_ ’8WHF
* Nguồn: theo Abuelo J.G. (1995) [33]
>" N Z >@N z@” >@N 5NN
kN•o%NdZ>zO>s5k•oeUCWWCv8WWwK:,&
':<@(%Jg')
Bảng 1.3: Phân chia giai đoạn bệnh thận mạn tính
Giai
đoạn
Biểu hiện
MLCT
(ml/phút/1,73m
2
)
Chỉ định điều trị
1
R )1 '
) J g
',)0^
U
t\W
I %;A
,& !" +K? "
1 :?
' # " 6
,&'
2
R)1'
$ŠJg
'
HWO\W
>6 "
1? ,& !" +K
'"6,&'
3
q$ J g
'T%*
=WO_\
I %;A
," @ ,& '
4
q$ J
Jg'
8_OC\
I,A K)1K K
;A"'
5 c' u8_
D4,T;A"
d"STUN
e
* Nguồn:theo NKF-K/DOQI (2002) [100]
12