Tiết 13-Bài 15-16-Làm đất và bón phân lót-Gieo trồng cây nông nghiệp

Tiết 13 Công nghệ 7
BÀI 15, 16
LÀM ĐẤT VÀ BÓN PHÂN LÓT
GIEO TRỒNG CÂY NÔNG NGHIỆP

A. LÀM ĐẤT VÀ BÓN PHÂN LÓT
I. LÀM ĐẤT NHẰM MỤC ĐÍCH GÌ?
- Làm cho đất tơi xốp, bằng phẳng, tăng khả năng giữ nước,
chất dinh dưỡng, diệt cỏ dại và mầm mống sâu bệnh, cải tạo
đất, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng, phát triển tốt

II. CÁC CÔNG VIỆC LÀM ĐẤT
Cày đất
Yêu cầu: Xáo trộn lớp đất mặt từ 20-30 cm
Tác dụng: làm đất tơi xốp, thoáng; vùi lớp cỏ dại

Bừa và đập đất
-
Yêu cầu: Trộn đều đất, làm nhỏ đất, san phẳng đất;
Làm đất vỡ nhỏ
-
Tác dụng: Thu gom cỏ dại; Đất nhỏ, bột tạo điều
kiện giữ ẩm

Lên luống
-
Yêu cầu: Thẳng, phẳng trên mặt, có rãnh thoát nước,
hướng luống phù hợp cây trồng
-
Tác dụng: Chống úng, tạo lớp đất canh tác dày, dễ

chăm sóc


III. BÓN PHÂN LÓT
Bón phân lót (trước gieo trồng)
-
Phân bón lót thường là phân hữu cơ trộn lẫn một ít phân hóa
học (phân lân)
-
Quy trình bón lót:
+ Rải phân lên mặt ruộng hay theo hàng, theo hốc cây
+ Cày, bừa hay lấp đất để vùi phân xuống đất

B. GIEO TRỒNG CÂY NÔNG NGHIỆP
I. THỜI VỤ GIEO TRỒNG
-
Thời vụ gieo trồng là khoảng thời gian gieo trồng
nhất định của mỗi loại cây trồng.
-
Có 3 vụ gieo trồng:
+ Đông xuân: tháng 11 → tháng 4
+ Hè thu: tháng 4 → tháng 7 trong năm
+ Vụ mùa tháng 6 → tháng 11 trong năm
* Vụ đông tháng 9 → tháng 12 (ở miền Bắc)

1. Căn cứ để xác định thời vụ gieo trồng
Khí hậu Loại cây trồng Tình hình sâu bệnh
Khí hậu quyết định

2. Các vụ gieo trồng

Vụ gieo trồng Thời gian Cây trồng
1. Vụ Đông xuân
2. Vụ Hè thu
3. Vụ mùa
4. Vụ đông
Tháng 11 → tháng 4, 5
năm sau
Tháng 4 → tháng 7
Tháng 6 → tháng 11
Tháng 9 → tháng 12
Lúa, ngô, lạc, đỗ, rau, khoai,
cây ăn quả, cây công nghiệp
Lúa, ngô, khoai
Lúa, rau
Ngô, đỗ tương,khoai

II. KIỂM TRA VÀ XỬ LÝ HẠT GIỐNG
1. Mục đích kiểm tra hạt giống
-
Hạt giống đem gieo phải đạt các tiêu chí sau:
+ Tỷ lệ nảy mầm cao
+ Không có sâu bệnh
+ Độ ẩm thấp
+ Không lẫn giống khác và cỏ dại
+ Sức nảy mầm mạnh

2. Mục đích và phương pháp xử lý hạt giống
-
Có tác dụng vừa kích thích hạt nảy mầm nhanh, vừa
diệt trừ sâu bệnh. Có 2 cách:

+ Xử lý bằng nhiệt độ: ngâm hạt trong nước ấm ở
thiệt độ, thời gian khác nhau tùy từng loại hạt giống
+ Xử lý bằng hóa chất: ngâm hoặc trộn hạt với hóa
chất
Ví dụ:
- Ngâm hạt trong dung dịch formalin trong 3 giờ
- Trộn hạt bắp cải với TMTD 1kg hạt/1g TMTD

III. PHƯƠNG PHÁP GIEO TRỒNG
1. Yêu cầu kỹ thuật
-
Gieo trồng đảm bảo kỹ thuật về thời vụ, mật độ, khoảng cách
và độ nông sâu
2. Phương pháp gieo trồng
-
Có 2 phương pháp: gieo bằng hạt và trồng bằng cây con
-
Có 3 cách gieo hạt
Cách gieo Ưu điểm Nhược điểm
-
Gieo vãi
-
Gieo theo hàng
-
Gieo theo hốc
-
Nhanh, ít tốn công
-
Tiết kiệm hạt giống
-

Chăm sóc dễ dàng
-
Số lượng hạt nhiều
-
Chăm sóc khó
-
Tốn công nhiều

Gieo rải (vãi) Gieo theo hàng Gieo theo hốc

Trồng bằng củ
Trồng bằng cành

Ghi nhớ
-
Xử lý hạt giống bằng nhiệt độ và hóa chất làm cho hạt
nảy mầm nhanh và diệt trừ sâu, bệnh hại.
-
Gieo trồng phải đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật về thời
vụ, mật độ, khoảng cách và độ nông, đồng thời áp
dụng các phương pháp gieo trồng phù hợp với từng
loại cây.

CỦNG CỐ
Học sinh tự làm - không có đáp án
Câu 1: Nối các câu thích hợp
Công việc Tác dụng
1. Làm đất
2. Cày đất
3. Bừa đất

4. Lên luống
a. Làm đất nhỏ, thu gom cỏ dại
b. Dễ thoát nước, dễ chăm sóc
c. Lật đất sâu lên bề mặt
d. Làm đất tơi xốp, diệt cỏ dại và mầm
mống bệnh tạo điều kiện cây trồng
phát triển

Câu 2: Chọn câu đúng sai: Mục đích của việc làm đất là:
a. Tạo lớp đất mới trên bề mặt
b. Để dễ bón phân
c. Để tăng chất dinh dưỡng
d. Tạo cho đất tơi xốp
Câu 3: Điền tiếp vào chỗ trống cho phù hợp
a. Yêu cầu kỹ thuật của việc cày đất là…………….
b. Yêu cầu kỹ thuật của việc bừa đất là…………
c. Yêu cầu kỹ thuật của việc lên luống là………….
d. Yêu cầu kỹ thuật của việc bón lót là…………….

Câu 5: Điền vào ô trống cho trọn nghĩa
a. Khoảng…….gieo trồng 1 loại cây nào đó gọi là thời vụ
b. Ở nước ta tuy khí hậu khác nhau ở các miền nhưng có 3 vụ trong
năm, đó là ………
c. Các tỉnh phía Bắc có khí hậu lạnh nên có thêm vụ thứ tư là………
d. Kiểm tra hạt giống trước khi gieo có mục đích là………đủ tiêu
chuẩn đem gieo hay loại bỏ để đảm bảo năng suất trồng trọt
Câu 4: Đánh dấu X vào ô cho thích hợp
STT Tên cây Luống cao Luống thấp
1
2

3
4
Rau thơm
Khoai lang
Củ cải đỏ
Cải ngọt
……………………
……………………
……………………
…………………….
……………
……………
……………
…………….

Câu 6: Chọn câu đúng nhất: yếu tố quyết định thời vụ gieo trồng
là:
a. Sâu, bệnh phát triển
b. Khí hậu
c. Con người
d. Giống cây trồng
Câu 7: Ghép 2 vế cho phù hợp
Vế A Vế B
a. Tránh thời điểm sâu hại
b. Lúa gieo sâu 2-5 cm
c. Hạt nhỏ gieo số lượng lớn,
hạt to số lượng hạt ít
1. Gieo đúng mật độ khoảng
cách
2. Gieo đúng thời vụ

3. Gieo đúng độ nông sâu
4. Gieo thẳng hàng

Dặn dò
-
Học bài theo câu hỏi SGK
-
Đọc phần “Có thể em chưa biết”
-
Tìm hiểu về thời vụ ở 1 số cây trồng
-
Đọc bài mới “Xử lý hạt giống bằng nước ấm”
-
Chuẩn bị: Mẫu hạt lúa, ngô
+ Nước nóng
+ Chậu, thùng đựng nước lã
+ Rổ, đĩa, khay đựng hạt giống

Các yếu tố của nghệ thuật học tập là
ý chí, trật tự và thời gian
M. Prévost